Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΜΑΡΩΣ ΚΑΙ Η ΘΡΥΛΙΚΗ ΠΡΙΓΚΙΠΙΣΣΑ ΤΗΣ ΒΙΣΑΛΤΙΑΣ

Εξαιρετικό ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το τελευταίο υπόλειμμα κάστρου, που βρίσκεται στη Δάφνη Σερρών, ο σωζόμενος πανύψηλος πύργος, ο γνωστός ως ΄΄Πύργος της Μάρως΄΄. 

Η Μάρω ή Μάρα Μπράνκοβιτς,ήταν Ελληνοσερβίδα δηλαδή Δέσποινα, κόρη του δεσπότη της Σερβίας Γεωργίου Μπράνκοβιτς και της Ειρήνης κόρης του Ματθαίου Καντακουζηνού από τον Πόντο.

Η Μάρα γεννήθηκε στα 1418 που υπήρξε μια από τις πιο σημαντικές προσωπικότητες του 15ου αιώνα δόθηκε ως γυναίκα στον Μουράτ `Β, το 1435, σε ηλικία 17 ετών.
Ενέπνεε μεγάλο σεβασμό στην αυλή του Σουλτάνου και έπαιξε σημαντικό ρόλο στα θρησκευτικά πράγματα της εποχής μιας και διατήρησε τη χριστιανική της πίστη αλλά και στα πολιτικά. Διακρινόταν στις ενέργειές της για το αντιδυτικό της πνεύμα. `Ο σύζυγός της Μουράτ πέθανε το 1451. Ο ιστορικός Φραντζής αναφέρει συνοικέσιο που έγινε ανάμεσα στην Μάρω και τον τελευταίο βυζαντινό αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο που δεν ευδοκίμησε.

Ο γιός του Μουράτ, ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής, φέρθηκε στη Μάρω το ίδιο καλά όπως και ο πατέρας του. Για κάποιους λόγους που άλλοι ερευνητές αποδίδουν σε δυσμένεια λόγω της εμπλοκής της στην ενθρόνιση των πατριαρχών της εποχής και άλλοι σε επιθυμία της να αποσυρθεί από την ενεργό δράση της αυλής αποχωρεί από την Κωνσταντινούπολη και αποσύρεται στην περιοχή της νότιας Βισαλτίας στα 1457,όπου και παραμένει ως το θάνατό της, το 1487. Εκεί ο θετός γιος της της παραχωρεί μια πολύ μεγάλη έκταση ως ιδιοκτησία της.

Ο οίκος των Μπράνκοβιτς συνδεόταν από παλιά με τις Μονές του Αγίου `Ορους και ειδικότερα με την Μονή Χελανδαρίου αλλά και με τη Μονή Αγίου Παύλου, μιας και οι δύο Μονές εκείνη την εποχή απαρτίζονταν από Σέρβους μοναχούς . Την παράδοση αυτή συνεχίζει και η Μάρω με την παραχώρηση στις δύο Μονές,το 1466, έκτασης στα χωριά `Εζιοβα και Μαροβίτσα(στον Πύργο, συνοικισμό της σημερινής Μαυροθάλασσας).Οι φόροι των χωριών παραχωρούνται κατά τα 3/5 στο Χιλανδάρι και κατά τα 2/5 στον `Αγιο Παύλο.Το ίδιο συμβαίνει και με την κινητή της περιουσία.

Μια φιλολογική παράδοση έχει δημιουργηθεί σχετικά και με τον τάφο της Μάρως.

`Αλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ενταφιάσθηκε στην Μονή Εικοσοιφίνισας του Παγγαίου, άλλοι στο `Αγιον `Ορος. Διατυπώθηκε και μια τρίτη άποψη που συμφωνεί με τη λαϊκή παράδοση, ότι είναι θαμμένη ανάμεσα στους δύο Πύργους της Δάφνης (Βορειοδυτικά της Δάφνης απέναντι στον σημερινό οικισμό Ορέσκια υπάρχει και δεύτερος Πύργος πολύ παλιότερος όμως του Πύργου της Μάρως πιθανόν του 9ου αιώνα) ή και δίπλα στον Πύργο. Καμία από τις απόψεις αυτές δεν έχει επιβεβαιωθεί.

Η ιστορική παράδοση αποδεικνύει ότι ο θρύλος δικαιολογημένα ταυτίζει την περιοχή της Δάφνης αλλά και τον συγκεκριμένο Πύργο με τη Μάρα Μπράνκοβιτς. Αναμφισβήτητο επίσης είναι και το γεγονός ότι και ο Πύργος που σωζόταν πριν κάποιες δεκάδες χρόνια στην Μαυροθάλασσα, ήταν περιουσία της Μάρως μιας και στα νεότερα έγγραφα των αρχών του 20ού αιώνα αναφέρεται ως Πύργος Μαροβίτσα και μάλιστα ως μετόχι της Μονής Αγίου Παύλου. Το σύνολο της στρεμματικής έκτασης που φαίνεται ότι παραχωρήθηκε σ’αυτήν συμφωνεί με τα γεωγραφικά δεδομένα της περιοχής και την απόσταση ανάμεσα στα χωριά Δάφνη και Μαυροθάλασσα. Υπάρχουν μάλιστα και κάποιες ενδείξεις που ακόμη παραμένουν στο στάδιο της έρευνας ότι η δικαιοδοσία της εκτεινόταν και στην περιοχή Χουμνικού και Νιγρίτας.

Ο Πύργος της Μάρως που ήταν τριώροφος φαίνεται από τα ανασκαφικά δεδομένα ότι χρησιμοποιούνταν ως κατοικία. Φαίνεται πως ακολουθεί την τυπολογία των Πύργων των αγιορείτικων μετοχίων. Δίπλα στον σημερινό Πύργο της Μάρως η Μονή Σταυρονικήτα διατηρούσε οικόπεδα ως τα μέσα της δεκαετίας του 1930, μια απόδειξη της σύνδεσης της περιοχής με το `Αγιον `Ορος. Ο Πύργος που καταστράφηκε πριν το 1753 πέρασε και από νεότερες περιπέτειες.

Κάτοικοι του χωριού προσπάθησαν να αποσπάσουν πέτρες του για οικοδομικές του ανάγκες κατά την δεκαετία του 1940. Ο Πύργος νοικιάστηκε σε ιδιώτες από το Κράτος ως δημόσιο κτήμα! Για να προστατευθεί τελικά με ΦΕΚ από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1957 ως διατηρητέο μνημείο.

Η Βασίλισσα Μάρω ήταν εκείνη που χάρισε στην Ι.Μ.Αγίου Παύλου τα Τίμια Δώρα των 3 Μάγων που είχαν προσφερθεί στο Χριστό, τα οποία είχε κληρονομήσει από τον πατέρα της ηγεμόνα Γεώργιο.

Θέλησε δε να τα μεταφέρει στο Άγιο Όρος η ίδια, σκεπτόμενη προφανώς ότι λόγω της υψηλής κοινωνικής θέσεώς της, αλλά και του υπερ-πολύτιμου της προσφοράς της, δεν θα τολμούσε να της το αρνηθεί κανένας.

Όμως μετά την αποβίβασή της σε μια ακτή του Αγ. 'Ορους, συνέβη το ακόλουθο θαυμαστό γεγονός, όπως το διασώζει η αγιορειτική παράδοση: 

έκανε την εμφάνισή της η ίδια η Παναγία και τη σταμάτησε με τη φράση "Μη χώρει περαιτέρω". 

Πράγματι, εκεί έφτασαν οι μοναχοί του Αγίου Παύλου και παρέλαβαν τα Τίμια Δώρα, όπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα. Στο σημείο που εμφανίστηκε η Μητέρα του Χριστού έχει ανεγερθεί προσκυνητάρι που ονομάζεται "της Μάρως". 

Πηγή