ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ: Ο ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

 

ΑΓΙΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ Ο ΣΤΟΥΔΙΤΗΣ: Ο ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΑΣ

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου - Καθηγητού

     Μια από τις πιο σεβαστές τάξεις των αγίων της Εκκλησίας μας είναι οι ομολογητές. Σε αυτή την τάξη ανήκουν οι άγιοι της Εκκλησίας μας, οι οποίοι έδωσαν τη μαρτυρία της πίστεώς τους, χωρίς να υπολογίσουν τις συνέπειες της ομολογίας τους αυτής. Δε θα ήταν υπερβολικό να υποστηρίξουμε πως η Εκκλησία μας είναι απόλυτα στηριγμένη στους αγώνες των αγίων ομολογητών Της, στη δισχιλιόχρονη πορεία Της στην ιστορία.

    Ένας από τους μεγάλους ομολογητές της Ορθοδοξίας είναι και ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, ο οποίος έδρασε σε μια πολύ ταραγμένη για την Εκκλησία ιστορική περίοδο. Πρόκειται για την φοβερή εικονομαχική έριδα, η οποία συντάραξε τη βυζαντινή κοινωνία για περισσότερο από έναν αιώνα, με αφόρητες διώξεις των ορθοδόξων από τους εικονομάχους αυτοκράτορες (726-843). Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 759 από ευγενείς και ευσεβείς γονείς, οι οποίοι φρόντισαν να του δώσουν εκτός από την ευσέβεια και κατά κόσμον παιδεία, την οποία ο ίδιος αργότερα την χρησιμοποίησε για την Εκκλησία. Σπούδασε με επιμέλεια την ελληνική φιλοσοφία και τους Πατέρες της Εκκλησίας. 

    Από μικρός αγαπούσε το Χριστό και λαχταρούσε να προσφέρει σε Αυτόν τη ζωή του. Έφηβος ακόμη, άφησε την καριέρα του ανώτερου κρατικού υπαλλήλου και αποσύρθηκε το 781 σε μοναστήρι στην Προύσα της Μ. Ασίας, όπου ηγούμενος ήταν ο θείος του Πλάτων. Αυτός τον μύησε στην ορθόδοξη πνευματικότητα και τον ενέπνευσε να αφιερώσει τη ζωή του για την προάσπιση της αλήθεια και της αυθεντικότητας της Εκκλησίας. Το 789 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον πατριάρχη Ταράσιο και το 794 ανέλαβε τη θέση του ηγουμένου της Μονής.

      Δεν πρόλαβε να χαρεί την ηγουμενία του, διότι δύο χρόνια μετά ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο ΣΤ΄ (780-797) χώρισε τη σεμνή σύζυγό του Μαρία για χάρη μιας άλλης γυναίκας της Θεοδότης. Αφού έκλεισε σε μοναστήρι τη Μαρία, νυμφεύτηκε το ίδιο βράδυ κρυφά στα ανάκτορα τη Θεοδότη. Το μυστήριο τέλεσε ο ιερέας της Αγίας Σοφίας Ιωσήφ. Την επόμενη ημέρα έγινε η στέψη της ως βασίλισσα!

     Η Θεοδότη ήταν εξαδέλφη του αγίου Θεοδώρου. Αυτό δεν τον εμπόδισε να ελέγξει την παρανομία του αυτοκράτορα και τη γελοιοποίηση του ιερού μυστηρίου του γάμου. Ζήτησε εξηγήσεις από τον πατριάρχη Ταράσιο γιατί δεν τιμώρησε τον ιερέα Ιωσήφ, και επειδή δεν πήρε επαρκείς εξηγήσεις διέκοψε το μνημόσυνό του. Οι κολακείες του αυτοκρατορικού ζεύγους δεν απέδωσαν και για τούτο άρχισαν οι διώξεις εναντίον του.  Εξορίστηκε στη Θεσσαλονίκη ως το 797, όπου ο Κωνσταντίνος εκθρονίστηκε και τυφλώθηκε από τη μητέρα του Ειρήνη την Αθηναία (797-802). Το 798 επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε ηγούμενος της περίφημης Μονής του Στουδίου. Ευτύχησε να έχει στην ηγουμενία του περισσότερους από χίλιους μοναχούς. Μετέβαλλε τη Μονή σε κέντρο κοινωνικής ευποιΐας και πνευματικής ακτινοβολίας. Μεταξύ των άλλων στη Μονή γινόταν και αντιγραφή αρχαίων κωδίκων. Τότε αντιγράφηκαν και έφτασαν ως εμάς τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.

     Αλλά και πάλι το 808 αναγκάστηκε να έρθει σε σύγκρουση με τον πατριάρχη Νικηφόρο, ο οποίος αποκατέστησε τον Ιωσήφ, κατ’ απαίτηση του αυτοκράτορα Νικηφόρου Α΄ (86-815) και διότι θεώρησε την εκλογή του αντικανονική. Εξορίστηκε αυτή τη φορά στη Χάλκη και διαλύθηκε η περίφημη Μονή του Στουδίου και αναστάλθηκε το κολοσσιαίο πνευματικό της έργο.

       Το 811 επέστρεψε από την εξορία, αλλά τέσσερα χρόνια μετά, το 815 ανέβηκε στο αυτοκρατορικό θρόνο ο Λέων Ε΄ ο Αρμένιος, ο οποίος εγκαινίασε τη δεύτερη  εικονομαχική περίοδο. Στις 25 Μαρτίου του 815, Κυριακή των Βαΐων, ο άγιος Θεόδωρος αψηφώντας το διάταγμα για την καθήλωση και καταστροφή των Ιερών Εικόνων, μαζί με ιερείς, μοναχούς και ευσεβείς λαϊκούς, πήραν τις Ιερές Εικόνες και τις περιέφεραν στην Κωνσταντινούπολη. Έτσι για  μια κόμη φορά ο άγιος Θεόδωρος θα αντιμετωπίσει την αυθαιρεσία της εξουσίας και θα διωχθεί. Αφού τον συνέλαβαν, τον ξυλοκόπησαν άγρια, τον κακοποίησαν και τον έστειλαν για τρίτη φορά εξορία, αυτή τη φορά στη Σμύρνη. Τον φυλάκισαν στα υγρά και σκοτεινά υπόγεια του μητροπολιτικού μεγάρου της πόλεως, όπου τον μαστίγωναν ανηλεώς καθημερινά και του στερούσαν ακόμη και το ψωμί και το νερό!  Εκεί κλονίστηκε σοβαρά η υγεία του.

     Το 820 επί αυτοκράτορος Μιχαήλ Β΄ του Τραυλού (820-829) ανακλήθηκε από την εξορία. Όμως το 824 ήρθε σε σύγκρουση με τον Μιχαήλ για τον παράνομο γάμο και αυτού του αυτοκράτορα. Για μια ακόμη φορά ακολουθούμενος από ορισμένους στουδίτες μοναχούς, αναγκάστηκε να φύγει και πάλι από την αγαπημένη του Μονή, για την οποία τόσο κοπίασε. Βαριά άρρωστος άφησε τα εγκόσμια την 11η Νοεμβρίου του 826, αφού ζήτησε από τους μοναχούς να του διαβάσουν τον 118ο Ψαλμό. Παρέδωσε την αγία του ψυχή στον Κύριο σε ηλικία 67 ετών.

    Παρ’ όλες τις διώξεις και τις εξορίες του έγραψε σπουδαιότατα θεολογικά έργα. Διακρίθηκε επίσης ως σπουδαίος ποιητής και υμνογράφος, ο οποίος συνέθεσε τους περισσότερους ύμνους του Τριωδίου.

      Ο άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης είναι αντιπροσωπευτικό παράδειγμα ασυμβίβαστου χριστιανού με τον αμαρτωλό και πτωτικό κόσμο. Εκφράζει με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο το ασυμβίβαστο της Εκκλησίας με την αμαρτία και το αντιχριστιανικό πνεύμα. Αν και μοναχός προασπίστηκε τον ιερό θεσμό του γάμου, τον οποίο είχαν καταπατήσει οι ισχυροί της εποχής του. Προασπίσθηκε επίσης την αγία και αμώμητη πίστη της Ορθοδοξίας, η οποία είναι συνώνυμη με τη σωτηρία. Νομίζουμε ότι και η εποχή μας έχει ανάγκη αγίων και ομολογητών, σαν τον άγιο Θεόδωρο το Στουδίτη για να μπορέσουμε να βγούμε από το φοβερό πνευματικό τέλμα, στο οποίο έχουμε βυθισθεί!

Πηγή

ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ Α' Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ (6 Νοεμβρίου)

Τόν ἔπνιξαν οἱ Ἀρειανοί (αἱρετικοί) στήν ὥρα τῆς θείας Λειτουργίας μέ τό ἴδιο του τό ὠμοφόριο!

Στίς 6 Νοεμβρίου ἑορτάζεται ἡ μνήμη τοῦ ὁμολογητοῦ καί ἱερομάρτυρος Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Παύλου.

Ὁ μέγας αὐτός ὁμολογητής καί μάρτυρας κατήγετο ἀπό τήν Θεσσαλονίκη. Ἐχρημάτισε γραμματικός τοῦ ἁγιωτάτου Πατριάρχου Ἀλεξάνδρου, μετά τήν κοίμηση τοῦ ὁποίου οἱ ὀρθόδοξοι τόν ἐχειροτόνησαν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.

Βασιλεύς τότε (351) στήν Κωνσταντινούπολη ἦταν ὁ Κωστάντιος, ὁ ὁποῖος εἶχε παρασυρθεῖ ἀπό τίς αἱρετικές διδασκαλίες τοῦ Ἀρείου, ἔγινε φανατικός Ἀρειανός καί προχώρησε ἀμέσως στήν δίωξη καί ἀπομάκρυνση τοῦ Ὀρθοδόξου Παύλου ἀπό τόν πατριαρχικό θρόνο.

Ὁ κατατρεγμένος ἅγιος Παῦλος πῆγε στή Ρώμη, ὅπου βρῆκε καί τόν ἅγιο Ἀθανάσιο, ὁ ὁποῖος ἐπίσης εἶχε βιαίως ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τόν θρόνο του λόγῳ τῶν ἀγώνων του ἐναντίον τῶν κακοδοξιῶν τοῦ αἱρετικοῦ Ἀρείου.

Στήν Ρώμη βασιλέας ἦταν ὁ Κώνστας, ἀδελφός τοῦ βασιλέα τῆς Κωνσταντινουπόλεως Κωνστάντιου, ὁ ὁποῖος ὅμως σέ ἀντίθεση μέ τόν ἀδελφό του κατεδίκασε τόν αἰρετικό τόν Ἄρειο καί παρέμεινε προσηλωμένος στήν Ὀρθοδοξία. Μέ δυναμική παρέμβαση τοῦ Κώνστα ἐπανέρχεται ὁ ἅγιος Παῦλος στόν θρόνο τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλά πολύ γρήγορα διώκεται ἐκ νέου ἀπό τόν Κωνστάντιο καί ἐξορίζεται στήν Κουκουσό τῆς Ἀρμενίας. Ἐκεῖ τόν εἶχαν φυλακισμένο μέσα σέ ἕνα οἴκημα, ὅπου καί βρῆκε τέλος φρικτό καί ἀπάνθρωπο. Σέ ὥρα θείας Λειτουργίας οἰ Ἀρειανοί τόν ἔπνιξαν μέ τό ἴδιο του τό ὠμοφόριο!

Θά μποροῦσε καί ὁ ἅγιος Παῦλος νά κρατάει τό στόμα του κλειστό ἀπέναντι στίς αἱρέσεις καί τούς αἱρετικούς, νά τά ἔχει καλά μέ τόν αἱρετικό Ἀρειανό Πατριάρχη, νά τόν τιμᾶνε καί νά τόν ἐπαινοῦν ἀνάξιοι καί ἐπίορκοι ἐκκλησιαστικοί καί πολιτικοί ἀξιωματοῦχοι, ἀλλά δέν τό ἔκανε. Γιά τήν ἀγάπη του στόν Χριστό καί τήν Ὀρθοδοξία προτίμησε τήν ὁμολογία, τούς διωγμούς, τίς ἐξορίες καί τελικά τόν θάνατο διά πνιγμοῦ. Γνώριζε πολύ καλά, ὅτι ἡ αἵρεση καταδικάζει τόν ἄνθρωπο σέ αἰωνία κόλαση· γι’ αὐτό καί δέν συμβιβάστηκε.

Πηγή

Ἀπολυτίκιον  
Ἦχος γ’. Αὐτόμελον.
Θείας πίστεως ὁμολογία, ἄλλον Παῦλόν σε τῇ Ἐκκλησίᾳ, ζηλωτὴν ἐν ἱερεῦσιν ἀνέδειξε· συνεκβοᾷ σοι καὶ Ἄβελ πρὸς Κύριον, καὶ Ζαχαρίου τὸ αἷμα τὸ δίκαιον. Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.



Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἀστράψας ἐν γῇ, ὡς ἄστρον οὐρανόφωτον, τὴν καθολικήν, φωτίζεις Ἐκκλησίαν νῦν, ὑπὲρ ἧς καὶ ἤθλησας, τὴν ψυχήν σου Παῦλε προθέμενος, καὶ ὡς Ζαχαρίου καὶ Ἀβελ τρανῶς, βοᾷ σου τὸ αἷμα πρὸς Κύριον.

Ὁ Οἶκος
Ὁμολογίας στύλος ὑπάρχεις, καὶ ὁμώνυμος Παύλου τοῦ φωστῆρος τῆς γῆς, ὁμότροπός τε καὶ σύναθλος, τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ βαστάζων ἐν τῷ σώματι, Παῦλε ἰερομύστα· καὶ ἐν αὐτοὶς ἐντρυφῶν, καὶ καυχώμενος πάντοτε, ἐνώπιον βασιλέων κακοδόξων ὤφθης ἱστάμενος, καὶ μὴ πτοούμενος, μᾶλλον δὲ δυναμούμενος. Ὅθεν τρανώτερον βοᾷ σου τὸ αἷμα πρὸς Κύριον.

Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν.
Ὡς τοῦ σκεύους ὑπάρχων τῆς ἐκλογῆς, καὶ ὁμώνυμος Πάτερ καὶ μιμητής, κινδύνους ὑπέμεινας, καὶ διωγμοὺς ὑπὲρ πίστεως, καὶ ὡς αὐτὸς τὴν Ῥώμην, κατέλαβες Ὅσιε, πανταχοῦ κηρύσσων, Τριάδος τὸ ὁμότιμον· ὅθεν καὶ τὸν δρόμον, ἐν Ἀρμενίᾳ τελέσας, ἀξίως ἀπείληφας, ἐκ Κυρίου τὸν στέφανον, καταισχύνας τὸν Ἄρειον· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Οἱ ῞Αγιοι Τρεῖς Νέοι ῾Ιεράρχαι ὡς νέοι Προφῆται τῆς Χάριτος

«῎Εχουσι Μωϋσέα καὶ τοὺς Προφήτας· ἀκουσάτωσαν αὐτῶν!...» (Λουκ. ιστ´ 29)

Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντος

 Χάριτι Θεοῦ, ἑορτάζουμε σήμερα, πρώτη Κυριακὴ τοῦ Νοεμβρίου κατὰ τὸ ἐκκλησιαστικὸ ἡμερολόγιο, τοὺς Προστάτας ῾Αγίους τῆς ῾Ιερᾶς ἡμῶν Συνόδου τῶν ᾿Ενισταμένων στὸν ἀγῶνα της κατὰ τῆς ἐκ Δυσμῶν προκλήσεως τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.

Οἱ ῞Αγιοι Τρεῖς Νέοι ῾Ιεράρχαι, Φώτιος ὁ Μέγας, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καὶ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός, ἀναδεικνύονται σὲ νέους Προφήτας τῆς Χάριτος στὴν ᾿Εκκλησία, προκειμένου νὰ διαφυλάξουν τὸν νέο ᾿Ισραὴλ ἀπὸ τὴν ἀπιστία, τὴν ματαιότητα καὶ τὴν κάθε εἴδους νόθευσι τῆς ᾿Αληθείας καὶ νὰ τοῦ συστήσουν πίστι, ἐμμονὴ στὰ παραδεδομένα, ὑπομονὴ καὶ ἀγαθοεργία, πρὸς σωτηρίαν αἰώνιον ἐν τοῖς κόλποις τοῦ ᾿Αβραάμ.

῾Η θεοδίδακτη καὶ πνευματοφώτιστη παρακαταθήκη τους διακονήθηκε ἐπάξια καὶ ἰσάξια ἀπὸ τοὺς τρεῖς νέους ῾Ιεράρχες τῆς ῾Αγίας ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας μας Φώτιο τὸν Μέγα, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, ᾿Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης καὶ Μᾶρκο τὸν Εὐγενικό, Μητροπολίτη ᾿Εφέσου. ῾Η Θεία Πρόνοια τοὺς ἀνέδειξε Στύλους τῆς ᾿Αληθείας σὲ ἐποχὲς μεγάλου κινδύνου καὶ μεγάλης δοκιμασίας. ῾Ο Δυτικὸς Χριστιανισμὸς καὶ ἡ ἕδρα του, τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης, πρῶτο στὴν τιμὴ στὸ διοικητικὸ σύστημα τῆς ᾿Εκκλησίας, ἀποστασιοποιήθηκαν τόσο ἀπὸ τὴν Θεοπαράδοτη διδαχή, ἕνεκα ἱστορικῶν καὶ θεολογικῶν λόγων, ὥστε γιὰ τὴν ἀναχαίτισι τῆς ἀπειλῆς νὰ χρειάζωνται δυνατώτατοι προασπισταί.

῎Ετσι, ὁ Μέγας Φώτιος ἀντιμετώπισε στὸ δεύτερο ἥμισυ τοῦ Θ´ αἰ. τὴν δυτικὴ διαστρέβλωσι τοῦ δῆθεν Πρωτείου ἐξουσίας καὶ διακονίας τοῦ ᾿Επισκόπου Ρώμης ἐφ᾿ ὅλης τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ τῆς προσθήκης στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως τοῦ Φιλιόκβε, τῆς δῆθεν καὶ ἐκ τοῦ Υἱοῦ ἐκπορεύσεως τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος. Οἱ ᾿Εκκλησιολογικὲς καὶ Δογματικὲς αὐτὲς παρεκκλίσεις ἀντιμετωπίσθηκαν ὑπὸ τοῦ Μ. Φωτίου μὲ Προφητικὴ διορατικότητα καὶ ἐμβρίθεια ἅπαξ διὰ παντός.

῾Ο Θεόπτης ῞Αγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀντιμετώπισε στὰ μέσα τοῦ ΙΔ´ αἰ. τὴν δυτικὴ διαστρέβλωσι σχετικὰ μὲ τὴν μέθοδο καὶ ὁδὸ γνώσεως τοῦ Θεοῦ. ῎Εναντι τοῦ φιλοσοφικοῦ σχολαστικισμοῦ, προέβαλε τὴν μοναδικὴ ἀποκεκαλυμένη μέθοδο καὶ ὁδὸ θεογνωσίας: τὴν κάθαρσι διὰ προσευχῆς, πνευματικοῦ ἀγῶνος, ταπεινώσεως, ἀγάπης καὶ μυστηριακῆς ἀνακράσεως Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου. ῾Η κοινωνία καὶ ἕνωσις μὲ τὸν Θεὸ δὲν γίνεται φιλοσοφικὰ καὶ στοχαστικά, ἀλλὰ διὰ τῶν Θείων ᾿Ενεργειῶν Του, ὅταν ὁ ὅλος ἄνθρωπος καθίσταται δεκτικός, καὶ τοῦτο εἶναι προσιτὸ εἰς ἅπαντας.

Τέλος, ὁ ἡρωϊκὸς ὑπέρμαχος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς ἀντιμετώπισε στὰ μέσα τοῦ ΙΕ´ αἰ. τὴν δυτικὴ διαστρέβλωσι τῆς κυριαρχικῆς ἐπιβολῆς τῶν δυνατῶν καὶ πλουσίων κατὰ κόσμον Λατίνων ἐπὶ τῆς πτωχῆς καὶ κατατρεγμένης ᾿Ανατολῆς, τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ Χριστοῦ στὰ ράκη τῆς κατὰ κόσμον ἀδυναμίας ἐν μορφῇ Λαζάρου πένητος. ῾Η Δύσις διὰ τοῦ ὑπερφίαλου Πάπα ἐπεζήτησε τὴν πνευματικὴ ὑποδούλωσι τῶν ᾿Ορθοδόξων, μέσῳ τοῦ ἐξουνιτισμοῦ τους, προκειμένου νὰ τοὺς βοηθήση νὰ ἀποτραπῆ ἡ σωματικὴ ὑποδούλωσί τους στοὺς ᾿Οθωμανούς. ῞Ομως, τὴν τιμὴ καὶ τὴν ψυχὴ τῆς ᾿Αληθείας ἔσωσε ἕνας Γίγαντας τοῦ πνεύματος, ἕνας νέος Προφήτης τῆς Χάριτος, ὁ ῞Αγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός. Δὲν ὑπέγραψε τὴν ψευδένωσι Φερράρας-Φλωρεντίας καὶ ἄλλαξε στὴν πραγματικότητα τὸν ροῦν τῆς ἱστορίας: ἡ χιλιόχρονη Αὐτοκρατορία τῶν ᾿Ορθοδόξων χάθηκε, ἀλλὰ διαφυλάχθηκαν ἀλώβητα ἡ Πίστις, ἡ ᾿Εμπειρία καὶ ἡ Παράδοσις τῆς ῾Αγίας ᾿Ορθοδοξίας μας, ἡ ὁποία συνέχισε νὰ ὁδηγῆ μὲ ἀσφάλεια στὴν θαλπωρὴ τῶν κόλπων τοῦ ᾿Αβραάμ...

 * * *

῾Ο διαχωρισμὸς τῶν ᾿Ορθοδόξων σὲ ῾Ενωτικοὺς καὶ ᾿Ανθενωτικοὺς ἰσχύει καὶ στὶς ἡμέρες μας. ῎Ηδη ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ Κ´ αἰ. ἡ ἐκ Δυσμῶν οἰκουμενιστικὴ πρόκλησις κλυδωνίζει δεινῶς τὴν Κιβωτὸ τῆς ᾿Εκκλησίας. Οἱ ᾿Ορθόδοξοι ἐχωρίσθησαν καὶ τὰ τραγικὰ ἀποτελέσματα τῆς ἑνωτικῆς πορείας ὄχι μόνον μὲ τοὺς πολυ-αιρετικοὺς Λατίνους καὶ μὲ τοὺς προελθόντας ἀπὸ αὐτοὺς πολυ-κεφάλους Προτεστάντες, ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλους τοὺς παλαιοὺς καὶ συγχρόνους αἱρετικούς, ἕως καὶ αὐτοὺς τοὺς ἀλλοθρήσκους (!), εἶναι περισσότερο ἀπὸ ἁπτὰ στὴν τραγικὴ ἐποχή μας: σχετικοποίησις, ἀνάμιξις, σύγχυσις, συγχρωτισμός, συγκρητισμός, παγκοσμιοποίησις...

῾Η ἀλλαγὴ τοῦ ῾Ημερολογίου τοῦ 1924 ἦταν μόνον ἡ ἀπαρχὴ τῶν ὠδίνων. Εἰσήλθαμε σὲ ἀποκαλυπτικὴ περίοδο δοκιμασίας Πίστεως, ᾿Αρετῆς, ᾿Αγάπης καὶ ῾Υπομονῆς. ῾Η ἐτυμηγορία τοῦ Οὐρανοῦ ἀκούγεται στοὺς παραπαίοντας ᾿Ορθοδόξους, οἱ ὁποῖοι καὶ σήμερα ἀναρωτιοῦνται περὶ τοῦ πρακτέου στὰ χρόνια αὐτὰ τῆς κρίσεως καὶ τοῦ κινδύνου παραπλανήσεως ἀκόμη καὶ τῶν ἐκλεκτῶν: «῎Εχετε (ὡσὰν τὸν Μωϋσέα καὶ τοὺς Προφήτας) τοὺς ῾Αγίους Τρεῖς Νέους ῾Ιεράρχας! ᾿Ακούετε αὐτῶν! Μιμεῖσθε αὐτούς!...». ῞Οσοι ἀκούουν καὶ μιμοῦνται Αὐτοὺς δημιουργικά, ἐντὸς τῆς ζωντανῆς Παραδόσεώς μας ἐν Πνεύματι ῾Αγίῳ, ἀπορρίπτουν ἀποφασιστικὰ καὶ τώρα καὶ πάντοτε κάθε πειρασμικὴ διαστρέβλωσι ὁποθενδήποτε προερχομένη. Προσπαθοῦν δὲ νὰ βιώσουν καὶ νὰ προτείνουν ὡς σωτήρια διέξοδο τὴν ῾Ενότητα τῆς Πίστεως καὶ τὴν Κοινωνίαν τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος ἐν ᾿Αληθείᾳ καὶ ᾿Αγάπῃ. Σὲ αὐτὰ ἀποβλέπουσα καὶ ὑπὸ αὐτῶν ἐμφορουμένη ἡ ῾Ιερὰ Σύνοδός μας θεωρεῖ τοὺς ῾Αγίους Τρεῖς Νέους ῾Ιεράρχας, τοὺς Προφήτας αὐτοὺς τῆς Χάριτος, Προστάτας καὶ ῾Οδηγούς. Προβάλλει δὲ τὸ ἐπίκαιρο καὶ διαχρονικὸ μήνυμά τους ὄχι θριαμβολογικά, δίκην ἀσπλάγχνου «πλουσίου» ἔναντι δῆθεν πτωχῶν καὶ ἀπερριμένων, ἀλλὰ ὁμολογιακὰ καὶ ὁδηγητικά, ὥστε μὲ σταθερότητα στὴν Πίστι καὶ εὐσπλαγχνία καὶ ἀγάπη στὶς διαθέσεις νὰ ὁμοιάσουμε τοὺς ῾Αγίους ῾Ιεράρχας στὴν ἐν ταπεινώσει ἄκαμπτη ἐμμονὴ στὴν ᾿Αλήθεια. ῾Ο ἀγώνας τῆς Πίστεως γιὰ νὰ εὐωδοῦται καὶ εὐλογῆται, πρέπει νὰ διεξάγεται σύμφωνα μὲ τὸ ῾Αγιοπατερικὸ ἦθος ἀγάπης, εὐσπλάγχνου φιλανθρωπίας καὶ ταπεινώσεως, ὅπως ἐξάγεται ἀπὸ τὴν ἡσυχαστικὴ καὶ εὐχαριστιακὴ ἐμπειρία τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ τῶν ἁγιασμένων μελῶν Αὐτῆς.

 * * *

Στὸ ζοφερὸ ἀδιέξοδο ποὺ μᾶς περιβάλλει σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς, στὸ σκοτάδι τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὁρίζοντος τῶν ἡμερῶν μας, οἱ ῞Αγιοι Τρεῖς Νέοι ῾Ιεράρχαι μᾶς φωταγωγοῦν στὴν Πίστι, τὴν ἐμμονὴ στὰ παραδεδομένα καὶ τὴν ῾Υπομονή. Καὶ μᾶς παραδειγματίζουν στὴν ᾿Αγάπη καὶ τὴν Ταπείνωσι. Μόνον ἄν ἡ ᾿Ορθοδοξία μας ἐμπνέεται ἀπὸ αὐτὴ τὴν τοποθέτησι θὰ εἶναι ὄντως Ζωογόνα καὶ Χαρμόσυνη καὶ ἡ μαρτυρία μας ἀποτελεσματική.

Ολόκληρο το άρθρο ΕΔΩ

ΤΟ ΜΙΣΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

Το μίσος εναντίον του Αγίου Κωνσταντίνου

Πρωτοπρεσβύτερος Γεώργιος Μεταλληνός

Είναι απίστευτο πόσο μίσος έχει εισπράξει ο άγιος Κωνσταντίνος. Εδώ και αιώνες τον μισούν θανάσιμα και τον συκοφαντούν συντονισμένα και συστηματικά ειδωλολάτρες (παλιοί και νέοι), εβραίοι, μασόνοι, αιρετικοί, καπιταλιστές της ασύδοτης αγοράς, αθεϊστές, ακόμα και… ιμπεριαλιστές εχθροί της Ελλάδας. Είναι η πολιτική φυσιογνωμία που βρίσκεται, περισσότερο απ’ οποιαδήποτε άλλη, στο στόχαστρο σύσσωμης της Νέας Τάξης Πραγμάτων – Παγκοσμιοποίησης, διότι ενσαρκώνει το απόλυτο αντίθετο όλων των βδελυγμάτων της. Και έχει γίνει το αντικείμενο όλης αυτής της κατασυκοφάντησης όχι για άλλον λόγο, παρά για λογαριασμό του ονόματος του Χριστού.

Συνεχίστε την ανάγνωση ΕΔΩ

ΑΓΙΟΣ ΜΑΚΑΡΙΟΣ ΝΟΤΑΡΑΣ: Ο πρωτεργάτης του Κολλυβαδικού Κινήματος (17 Ἀπριλίου)

 

Το Κολλυβαδικό Κίνημα είναι η συνέχεια του Ησυχαστικού Κινήματος και αποτελεί μια από τις πλέον γνήσιες εκφάνσεις της ορθοδόξου πνευματικότητας. Ταυτόχρονα αποτέλεσε και μια ισχυρή πνευματική αναγέννηση, σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την Εκκλησία μας, κατά την οποία απειλούνταν το εκκλησιαστικό πλήρωμα από τους εξισλαμισμούς και η σώζουσα αλήθεια της Ορθοδοξίας μας από την άλωση της κακόδοξης δυτικής παράδοσης. Ένας από τους πρωτεργάτες του κινήματος υπήρξε και ο άγιος Μακάριος Νοταράς, μια μεγάλη πνευματική και εκκλησιαστική μορφή του 18ου αιώνα.

Γεννήθηκε στα Τρίκαλα της Κορινθίας στα 1731και το βαπτιστικό του όνομα ήταν Μιχαήλ. Οι γονείς του Γεώργιος ή Γεωργαντάς Νοταράς και μητέρα του Αναστασία, ανήκαν στους άρχοντες της περιοχής, έλκοντας την καταγωγή τους από την σπουδαία και επιφανή βυζαντινή οικογένεια των Νοταράδων, της οποίας πολλοί ασκούσαν το επάγγελμα του νοτάριου, δηλ. του ταχυγράφου. Ως αρχηγός της οικογένειας αναφέρεται ο Νικόλαος Νοταράς, ο οποίος υπηρέτησε στο περιβάλλον του βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου (1391-1425). Η οικογένεια των Νοταράδων ανέδειξε και πολλούς επιφανείς ιεράρχες, όπως ο Χρύσανθος Νοταράς.

Οι εύποροι γονείς του του έδωσαν τη μεγαλύτερη δυνατή μόρφωση. Αφού αποφοίτησε από τα σχολεία της περιοχής του, και σε ηλικία 15 ετών, μετέβη στην Κεφαλονιά, ανάμεσα στα έτη 1746-1750, για να μαθητεύσει στον εκεί ονομαστό δάσκαλο Ευστάθιο.

Από μικρός έδειξε κλήση για τη μοναχική ζωή. Γι’ αυτό κάποια στιγμή, ανάμεσα στα έτη 1758-1764, έφυγε κρυφά και πήγε στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου. Όμως ο πατέρας του τον ανακάλυψε και τον γύρισε στο σπίτι του. Ο Μιχαήλ μελετούσε και προσευχόταν αδιάκοπα.

Την εποχή εκείνη υπήρχε έλλειψη διδασκάλου στην Κόρινθο. Ο Μιχαήλ ανάλαβε διδακτικά καθήκοντα, χωρίς αμοιβή, γενόμενος πολύ αγαπητός στους μαθητές τους για την απλότητά του, την αγάπη του και το σεβασμό του προς αυτούς. Παράλληλα έγινε ευρύτερα γνωστή στους Κορινθίους η φήμη του, ως σώφρονα και πνευματικού ανθρώπου, ώστε όταν κοιμήθηκε ο Μητροπολίτης Παρθένιος (1764), οι κάτοικοι ζήτησαν από τον Πατριάρχη Σαμουήλ, να τον διαδεχθεί εκείνος, παρά το γεγονός ότι ήταν ακόμη λαϊκός. Εκάρη μοναχός, λαμβάνοντας το μοναχικό όνομα Μακάριος, κατόπιν χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και στη συνέχεια Επίσκοπος και Μητροπολίτης του Αποστολικού Θρόνου της Κορίνθου.

Ως Επίσκοπος άσκησε αξιόλογη ποιμαντική, κοινωνική και εθνική δράση. Με το ξέσπασμα της επανάστασης των Ορλωφικών (1770) τάχτηκε υπέρ των επαναστατών και παρέσχε αξιόλογη βοήθεια. Ρωσικό έντυπο αναφέρει γι’ αυτόν: «ως άλλος απόστολος Παύλος, όχι με το ξίφος αρματωμένος, αλλά με την αρετήν κεκοσμημένος, διοικεί και κρατύνει την εκκλησίαν». Μετά όμως την αποτυχία και τις σφαγές που ακολούθησαν, κάτεστη στόχος των Οθωμανών και για τούτο αναγκάστηκε να καταφύγει στη Ζάκυνθο με την οικογένειά του. Εκεί συνάντησε τον ονομαστό δάσκαλο του Γένους και κληρικό Νικηφόρο Θεοτόκη, με τον οποίο συνεργάστηκε, καταστρώνοντας σχέδιο για την πνευματική βοήθεια του υπόδουλου Γένους.

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μετά από απαίτηση της Υψηλής Πύλης, ζήτησε από όλους τους φυγάδες Επισκόπους των επαναστατημένων περιοχών να παραιτηθούν και να εκλεγούν άλλοι στη θέση τους. Όμως ο Μακάριος αρνήθηκε. Τελικά εξελέγη στη θέση του άλλος Επίσκοπος, και του ιδίου του αποδόθηκε ο τίτλος του πρώην Κορίνθου.

Στη Ζάκυνθο και με την παρότρυνση του Νικηφόρου Θεοτόκη, κατέστρωσε ένα φιλόδοξο σχέδιο, πνευματικής αφύπνισης του υπόδουλου Γένους και την ανάταση του εκκλησιαστικού φρονήματος. Γι’ αυτό το λόγο περιόδευσε, ανάμεσα στα έτη 1773-1774, στην Κεφαλονιά, ξανά στη Ζάκυνθο και κατόπιν στην Ύδρα, όπου συνάντησε και γνώρισε τον άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη και ησύχασε σε κάποια Μονή. Από εκεί μετέβη στη Χίο και στα 1777, έφτασε στον Άγιον Όρος, εκπληρώνοντας διακαή του επιθυμία να ζήσει στην αθωνική πολιτεία. Εγκαταστάθηκε στο Κελλίο «Άγιος Αντώνιος», όπου συγκατοίκησε με τον συμπατριώτη του Γέροντα Δαβίδ. Εκεί συναντήθηκε και πάλι με τον άγιο Νικόδημο Αγιορείτη.

Σύντομα διαπίστωσε ότι δεν ήταν ήρεμα τα πράγματα στο αγιώνυμο Όρος. Οι μοναχοί βρισκόταν σε σφοδρή διαμάχη, σχετικά με την ημέρα τελέσεων των μνημοσύνων και τα κόλλυβα. Η μια μερίδα ακολουθούσε την αρχέγονη παράδοση της Εκκλησίας, τελώντας τα μνημόσυνα το Σάββατο, οι δε επηρεασμένοι από την δυτική παράδοση, τα τελούσε την Κυριακή. Δεν ήταν μόνο τα μνημόσυνα το πρόβλημα, αλλά και μια σειρά ζητημάτων, τα οποία αλλοίωναν την παράδοση και παρέκλιναν σε δυτικά πρότυπα. Άλλωστε βρισκόμαστε σε μια εποχή έντονης δράσης των δυτικών μισιοναρίων (ιεραποστόλων) στον ελλαδικό χώρο, ασκώντας έντονη διαβρωτική δράση, με την αφειδώς στήριξη του Βατικανού και Προτεσταντικών Ομολογιών και την ανοχή της Υψηλής Πύλης.

Ο Μακάριος τάχτηκε με την μερίδα των παραδοσιακών μοναχών. Στη Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου αρνήθηκε να τελέσει μνημόσυνο ημέρα Κυριακή, δίνοντας την αφορμή να ξεκινήσει το Κολλυβαδικό Κίνημα. Ακολουθώντας ο Μακάριος την αρχαία παράδοση της Εκκλησίας, θεωρούσε λάθος την τέλεση των Ιερών Μνημοσύνων κατά την χαρμόσυνη ημέρα της Κυριακής, τη στιγμή που η Εκκλησία είχε θεσπίσει το Σάββατο ως ημέρα των ψυχών και την τέλεση των Μνημοσύνων. Όμως η άρνηση αυτή είχε ως συνέπεια να εγερθούν εναντίον του οι υπέρμαχοι της τελέσεως των την Κυριακή. Τον κατήγγειλαν στον Οικουμενικό Πατριάρχη Σωφρόνιο Β΄ (1771-1780), ως «ταραξία και υπεύθυνο εισαγωγής νεωτερισμών στην Εκκλησία»!

Ο Μακάριος, ως μια χαρισματική μορφή και καλλιεργημένη προσωπικότητα, δεν ήθελε να δημιουργήσει διχαστικές τάσεις στους μοναχούς του Αγίου Όρους και γι’ αυτό, γεμάτος απογοήτευση και φοβούμενος ακόμα και για τη ζωή του, έφυγε, στα μέσα του 1776, για τη Χίο. Εκεί έλαβε και την πατριαρχική επιστολή, η οποία με δριμύ χαρακτήρα, καταδίκαζε τη διαγωγή του στο Άγιον Όρος, ως «φατριαστική». Παρά ταύτα όμως οι Χιώτες τον υποδέχτηκαν και εκδήλωσαν τη στήριξή τους στο πρόσωπό του. Επιφανείς και ισχυροί κάτοικοι του νησιού, με επικεφαλής τον άρχοντα της Κωνσταντινουπόλεως Σκαναβή, μεσολάβησαν στο Πατριαρχείο και σταμάτησαν οι διώξεις του.

Στη συνέχεια ανάλαβε και πάλι περιοδεία στην Πάτμο, την Ύδρα και την Κορινθία. Όταν επήρθε κάποια ηρεμία, επέστρεψε στο χωριό του, τα Τρίκαλα, για να ησυχάσει. Όμως ο θάνατος του αδελφού του από του Τούρκους τον ανάγκασε να φύγει ξανά.

Μετά από λίγο καιρό κοιμήθηκε ο πατέρας του και περιήλθαν στην κατοχή του χρεωστικοί τίτλοι της πατρικής του περιουσίας. Σε αυτούς καταλογίζονταν χρεοφειλέτες του πατέρα του. Τότε εκείνος χάρισε τα χρέη και έφυγε ξανά για το Άγιον Όρος. Αλλά δυστυχώς συνάντησε την αντιπαλότητα και εχθρότητα των αντικολλυβάδων και δεν μπόρεσε να βρει ησυχία. Γι’ αυτό αναγκάστηκε να αφήσει και πάλι το Περιβόλι της Παναγίας και να καταφύγει στην Πάτμο, όπου σύστησε το Ησυχαστήριο των Αγίων Πάντων. Τελικά, στα 1790, κατέληξε στην Χίο, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα, στο «κάθισμα», των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στις βόρειες – βορειοδυτικές παρυφές του Βροντάδου, στις υπώρειες του όρους Αίπου, ασχολούμενος με την άσκηση, την προσευχή, τη νηστεία, τη μελέτη και την συγγραφή. Είχε μάλιστα συνδεθεί, με αδελφική φιλία, με τον άγιο Αθανάσιο Πάριο και τον Ιερομόναχο Νικηφόρο. Εκεί έμεινε ησυχάζων δώδεκα χρόνια. Με επιστολές του απέτρεψε χιλιάδες εξισλαμισμούς και διέδωσε τις αρχές του Κολλυβαδικού Κινήματος.

Κοιμήθηκε ειρηνικά στις 17 Απριλίου του 1805. Το σκήνωμά του ενταφιάσθηκε στον περίβολο του ναού των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη νότια πλευρά του. Τη βιογραφία του έγραψε ο φίλος του άγιος Αθανάσιος Πάριος. Η ανακομιδή των λειψάνων του έγινε το 1808.

Η μνήμη του εορτάζεται στις 17 Απριλίου, την ημέρα της οσιακής του κοίμησης. Στην κοινότητα Μύλοι της Σάμου εορτάζεται πανηγυρικά η μνήμη του στις 16 Μαΐου.

Η προσωπικότητα του αγίου Μακαρίου Νοταρά είναι πολύ σημαντική, καθότι διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην ταραγμένη, για την Εκκλησία και το Έθνος μας, εκείνη εποχή, ως εκκλησιαστικός άνδρας και διδάσκαλος του Γένους. Υπήρξε πρωτοπόρος στο Κολλυβαδικό Κίνημα, μαζί με τους εξίσου σημαντικούς εκκλησιαστικούς άνδρες της εποχής, μοναχό Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη, άγιο Νικόδημο Αγιορείτη, άγιο Αθανάσιο Πάριο και άλλους πολλούς, οι οποίοι αντιστάθηκαν σθεναρά στην αλλοίωση των ορθοδόξων παραδόσεων και του ελληνορθοδόξου ήθους από την επέλαση των κακοδόξων δυτικών χριστιανικών παραδόσεων. Το Κολλυβαδικό Κίνημα, παρά την κατασυκοφάντησή του, (και δυστυχώς ως τις μέρες μας), αποτέλεσε μια ισχυρή πνευματική αφύπνιση – επιστροφή στις ορθόδοξες πατερικές ρίζες, διασώζοντας την σώζουσα ορθόδοξη πίστη, το ορθόδοξο ήθος και τον ελληνορθόδοξο τρόπο ζωής και πολιτείας από τις φράγκικες καινοτομίες. Δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός πως, ό, τι γνήσιο ορθόδοξο κατέχουμε στις μέρες μας, το οφείλουμε στο Κολλυβαδικό Κίνημα και τους συνεχιστές του.

Λάμπρος Σκόντζος, Θεολόγος

Πηγή

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τὸν Κορίνθου ποιμένα τὸν τῷ ὄντι Μακάριον, τὸν Θεοῦ πρόνοια τῆς Χίου, ἀναφανέντα κοσμήτορα, ἐν πράξεσιν ὁμοὺ καὶ διδαχαίς, τιμῶμεν σὲ ἐν ὕμνοις καὶ ὠδαίς- θεραπεύεις γὰρ νοσοῦντας, καὶ ἀπελαύνεις ἀκάθαρτα πνεύματα. Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ τὰ ὀστά σου πηγὴν θαυμάτων ἀναδείξαντι.

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΣΑΡΑΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ (Αφηγηματική ταινία)

 

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΛΑΝΑΣ: Ο ευλογημένος κληρικός (17 Φεβρουαρίου - 2/3)

 

Στις 17 Φεβρουαρίου π.ε. - 2 Μαρτίου ν.η. η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη ενός νέου αγίου, του αγίου Νικολάου Πλανά. Πρόκειται για μια σπάνια ιερατική μορφή, η οποία λάμπρυνε την αττική γη τον περασμένο αιώνα και αποτελεί το καύχημα και το πρότυπο των κατοπινών ευλαβών ορθοδόξων κληρικών.

     Γεννήθηκε στη Νάξο το 1851. Γονείς του ήταν οι ευσεβείς και εύποροι Ιωάννης και Αυγουστίνα. Από μικρό παιδί έδειξε δείγματα αφοσίωσης προς την Εκκλησία, διακονούσε ως «παπαδάκι» στο Ιερό Βήμα. Παράλληλα ανέπτυξε σπάνιες αρετές, όπως λ. χ. μοίραζε το λιγοστό ψωμί του με τα άλλα πεινασμένα παιδιά της γειτονιάς! Λίγα γράμματα έμαθε από τον παππού του, ιερέα Γεώργιο Μελισσουργό, τα οποία αξιοποίησε κατόπιν μόνος του. 1864 πέθανε ο πατέρας του η μητέρα του μετανάστευσε, στην Αθήνα, με τον μικρό Νικόλαο και την αδελφή του, όπου και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα Ιλισού. Στα δεκαεπτά του χρόνια παντρεύτηκε, ύστερα από πιέσεις της μητέρας του, την Ελένη Προβελέγγιου από τα Κήθυρα, με την οποία απέκτησε έναν γιο, τον Ιωάννη. Όμως λίγο αργότερα αρρώστησε η σύζυγός του και πέθανε.

    

      Το 1879 εισήλθε στις τάξεις του ιερού κλήρου, χειροτονήθηκε διάκονος στον ιερό ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Πλάκας και το 1884 πρεσβύτερος στο ναΰδριο του Αγίου Ελισαίου, στο Μοναστηράκι, πραγματοποιώντας το παιδικό του όνειρο. Στον μικρό, αλλά όμορφο και κατανυκτικό αυτό ναό έψαλλε, όπως είναι γνωστό ο μεγάλος μας λογοτέχνης Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης με τον εξάδελφό του Αλέξανδρο Μωραϊτίδη. Εκεί λειτουργούσε ο παπα-Νικόλας καθημερινά για πολλά χρόνια, του οποίου η απλότητα και η κατάνυξη δημιούργησε πόλο έλξης πολλών Αθηναίων. Στη συνέχεια υπηρέτησε στον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως και στη συνέχεια στο μετόχι της Μονής Σινά το εξωκκλήσι του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου Κυνηγού, στο νέο Κόσμο, όπου μόνο στάνες και χωράφια υπήρχαν τότε. Εκεί ο αγαθός λειτουργός ανέπτυξε θαυμαστή ποιμαντική και φιλανθρωπική δράση. Πλήθος Αθηναίων συνέρρεαν εκεί να λειτουργηθούν και να πάρουν την ευλογία του. Τα έσοδα του ναού αυξάνονταν, τα οποία ο παπα-Νικόλας τα μοίραζε στους φτωχούς. Φτωχοί και βασανισμένοι άνθρωποι πήγαιναν κοντά του να λάβουν βοήθεια και να βρουν πνευματική και ηθική στήριξη.

      Ο ίδιος ήταν άκακος σαν μικρό παιδί και δε περνούσε ποτέ το κακό από το μυαλό του. Γι’ αυτό έπεφτε συχνά θύμα επιτηδείων απατεώνων, οι οποίοι παρίσταναν τους φτωχούς και του αποσπούσαν χρήματα. Ουδέποτε κρατούσε χρήματα για τον εαυτό του σε μια εποχή που οι κληρικοί δεν είχαν μισθό και συντηρούνταν είτε από τους ενορίτες ή την προσωπική τους εργασία. Με το ένα χέρι τα έπαιρνε και με το άλλο τα μοίραζε σε φτωχούς, χήρες και ορφανά. Κάθε βράδυ ήταν απένταρος και συνήθως κοιμούνταν νηστικός!   

      Ο πολύς κόσμος τον αγαπούσε και τον σέβονταν, θεωρώντας τον άγιο άνθρωπο και αληθινό κληρικό. Όμως υπήρχαν και κάποιοι οι οποίοι τον μισούσαν, τον έβριζαν και τον έκλεβαν φανερά. Αυτός ανταπέδιδε καλοσύνη, χαμόγελα και ευλογίες! Ουδέποτε ξεστόμισε ύβρεις και ουδέποτε θύμωσε. Είχε έναν καλό λόγο για όλους! Είχε απέραντη ταπείνωση, ώστε τον άκουγαν συχνά να κατηγορεί τον εαυτό του, ως αμαρτωλό, υπερήφανο και αχάριστο! 

       Νήστευε όλες τις νηστείες του έτους και απείχε ακόμη και από το λάδι. Ήταν απλός και καταδεκτικός. Δεν απόπαιρνε κανέναν, ούτε τον μεγαλύτερο αμαρτωλό, αλλά με πνεύμα αγάπης και με παιδική αφέλεια νουθετούσε τους πάντες. Αν και σχεδόν αγράμματος, τον διέκρινε μια ακατανόητη σοφία, η οποία εξέπληττε τους μορφωμένους συνομιλητές του. Όταν εξομολογούσε έκλαιε σα μικρό παιδί με τους εξομολογουμένους του!   

      Η μεγάλη του χαρά και αγαλλίαση ήταν οι ακολουθίες της Εκκλησίας. Ιδιαίτερα ευχαριστιόταν με τις ολονύκτιες ακολουθίες, τις οποίες τελούσε συχνά. Συνέχιζε να τις τελεί ακόμη και όταν γέρασε. Στεκόταν όρθιος μπροστά την Αγία Τράπεζα δέκα με δεκαπέντε ώρες άυπνος, παρά τους αφόρητους πόνους που είχε στα πόδια του! Όταν λειτουργούσε ζούσε σε άλλη διάσταση, έσβηνε η αίσθηση του χρόνου γι’ αυτόν. Απόλυτα αφοσιωμένος στην προσευχή και την ακριβή τέλεση των ιερών ακολουθιών και ιδιαίτερα της Θείας Λειτουργίας, αποξενώνονταν εντελώς από τα γήινα και φθαρτά. Ούτε ζέστη, ούτε κρύο καταλάβαινε, ούτε τους πόνους του κορμιού του αισθάνονταν! Υπάρχουν πάμπολλες μαρτυρίες, πως την ώρα που λειτουργούσε φώναζαν μικρά παιδιά από το εκκλησίασμα ότι βλέπουν τον παππά να μην πατά στη γη και να αιωρείται στον αέρα! Άλλα παιδιά έβλεπαν αγγέλους να συλλειτουργούν να τον παπα-Νικόλα! Ο ίδιος μάλιστα είχε αξιωθεί να ακούσει σε κάποια ολονυχτία ψαλμωδίες των αγγέλων! Η αγιότητά του ήταν ολοφάνερη!

       Η ακατάπαυτη ποιμαντική του διακονία και οι προσωπικές του εθελούσιες στερήσεις τον κατέβαλλαν. Στις 28 Φεβρουαρίου του 1932 λειτούργησε για τελευταία φορά και μετά κατέρρευσε. Έμεινε κλινήρης ως τις 2 Μαρτίου, όπου παρέδωσε την αγία του ψυχή στο Θεό, που τόσο αγάπησε και υπηρέτησε την Εκκλησία Του. Το 1992 ανακηρύχτηκε άγιος. Τα ιερά του λείψανα βρίσκονται στο ναό του Αγίου Ιωάννου στην οδό Βουλιαγμένης, όπου αγιάζουν τους πιστούς και επιτελούν πολλά θαύματα.

      Ο άγιος Νικόλαος Πλανάς ενσαρκώνει τον αληθινό τύπο του ορθοδόξου κληρικού, ο οποίος είναι διαποτισμένος από την ησυχαστική και κολλυβαδική παράδοση της Εκκλησίας μας. Είναι το πρότυπο της άδολης ευσέβειας και της απόλυτης αφοσίωσης στο Θεό, ξεκομμένο από τον νοσηρό ορθολογισμό, ο οποίος συσσωρεύει στον άνθρωπο σπέρματα ψυχοφθόρου αμφιβολίας και απιστίας. Είθε να πρεσβεύει για όλους μας κάτω από το θρόνο της μεγαλοσύνης του Θεού!

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

Πηγή

Ἀπολυτίκιον (Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης) Τᾶς τοῦ πλάνου παγίδας ἐκφυγῶν, ἱερώτατε, ἀπλανῶς ἐπορεύθης διὰ βίου, πατὴρ ἠμῶν, Νικόλαε ἀοίδιμε Πλανᾶ, οὐράνια χαρίσματα λαβῶν, ἀγρυπνίαις καὶ νηστείαις, ἱερουργῶν ὁσίως τῷ Κυρίῳ σου. Ὅνπερ καθικετεύων ἐκτενῶς, Νάξιον ἱεράτευμα, πρέσβευε δωρηθῆναι καὶ ἠμὶν τὸ θεῖον ἔλεος.

Η ΣΥΝΑΞΗ ΤΩΝ 20 ΑΓΙΩΝ ΙΑΤΡΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ (17 ᾿Οκτωβρίου)

Ανάργυροι ονομάζονται επειδή δεν αγαπούσαν τα αργύρια, δεν ήσαν φιλάργυροι, η καρδιά τους δεν ήταν προσκολλημένη στα υλικά αγαθά και προσέφεραν τις ιατρικές τους υπηρεσίες αφιλοκερδώς.

Όλοι αυτοί οι άγιοι ήταν ανάργυροι και ακτήμονες. Σε αυτούς πράγματι έχουν απόλυτη εφαρμογή τα λόγια του Χριστού: …ασθενούντας θεραπεύετε, λεπρούς καθαρίζετε, νεκρούς εγείρετε, δαιμόνια εκβάλλετε· δωρεάν ελάβετε δωρεάν δότε. Μη κτήσησθε χρυσόν μηδέ άργυρον μηδέ μηδέ χαλκόν εις τας ζώνας υμών, μη πήραν (σάκκο) εις οδόν μηδέ δύο χιτώνας μηδέ υποδήματα μηδέ ράβδον (Ματθ. 10,8-9).
Υπάρχουν τρία ζεύγη Αγίων Αναργύρων. Και στα τρία αυτά ζευγάρια τα ονόματα αυτών είναι Κοσμάς και Δαμιανός.

1. Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός

Αυτοί οι Άγιοι καταγόντουσαν απ’ την Ασία. Οι γονείς τους ήταν ευσεβείς και ενάρετοι, και η μητέρα των Αγίων Αναργύρων, η Θεοδότη, αφού έμεινε χήρα συνέχισε την ενάρετη ζωή. Με το παράδειγμα της Θεοδότης, οι Άγιοι Ανάργυροι διδάχτηκαν όλες τις αρετές στον μέγιστο βαθμό. Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός σπούδασαν την ιατρική και κατάφερναν, με την βοήθεια του Θεού, να θεραπεύουν κάθε ασθένεια και νόσο, είτε μακροχρόνια είτε βραχυχρόνια. Ασχολήθηκαν επίσης και με την κτηνιατρική. Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός ονομάστηκαν Ανάργυροι επειδή δεν δέχτηκαν ποτέ πληρωμή για τις ιατρικές υπηρεσίες τους από κανέναν ασθενή. Πέρασαν έτσι τη ζωή τους και κοιμήθηκαν ειρηνικά. Τα λείψανά τους ενταφιάστηκαν στην πόλη Φερεμάν.
Η μνήμη τους τιμάται την 1 Νοεμβρίου.

2. Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ρωμαίοι

Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ρωμαίοι έζησαν την εποχή που βασίλευαν ο αυτοκράτορας Καρίνος και ο αυτοκράτορας Νουμεριανός, περί το 284 μ.Χ. και η καταγωγή τους ήταν από την Ρώμη. Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ρωμαίοι ήταν ιατροί και κτηνίατροι. Σαν πληρωμή για τις ιατρικές τους υπηρεσίες δεν ζητούσαν από αυτούς που θεράπευαν χρήματα ή κάτι άλλο υλικό, μα τους ζητούσαν να πιστέψουν στον Χριστό. Κάποιοι τους διέβαλαν στον αυτοκράτορα Καρίνο ότι κάνουν θαύματα και ιατρικές θεραπείες χρησιμοποιώντας μαγική τέχνη. Μόλις το έμαθαν αυτό, οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ρωμαίοι παραδόθηκαν οι ίδιοι στον αυτοκράτορα και όχι μόνο δεν άλλαξαν την πίστη τους αλλά κατάφεραν να πείσουν τον αυτοκράτορα Καρίνο να αρνηθεί την ειδωλολατρία και να γίνει χριστιανός, θεραπεύοντάς τον θαυματουργικά. Συγκεκριμένα, ο αυτοκράτορας Καρίνος τους απειλούσε με βασανιστήρια για να αρνηθούν την χριστιανική τους πίστη και τότε γύρισε το πρόσωπο του αυτοκράτορα προς την πλάτη του. Οι Άγιοι Ανάργυροι τον θεραπεύσαν από την ασθένειά του και με αυτό το θαύμα του Θεού πίστεψαν όλοι οι παρευρισκόμενοι, τόσο ο αυτοκράτορας όσο και οι αυλικοί του. Και έτσι άφησε τους Αγίους Αναργύρους να επιστρέψουν με τιμές πίσω στους συγγενείς τους. Δυστυχώς, ο ιατρός που είχε διδάξει την ιατρική τέχνη στους Αγίους Αναργύρους, ζήλεψε την δόξα των Αγίων και τους σκότωσε με πέτρες, αφού με δόλιο τρόπο τους παρέσυρε σε ένα βουνό με σκοπό δήθεν να μαζέψουν βότανα που θα είχαν ιατρική χρήση.
Η μνήμη τους τιμάται την 1 Ιουλίου.

3. Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός, Λεόντιος, Άνθιμος και Ευπρέπιος οι Μάρτυρες

Οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός είχαν καταγωγή από την Αραβία. Ήταν ιατροί και πήγαιναν από πόλη σε πόλη και από χωριό σε χωριό, θεραπεύοντας τους ασθενείς χωρίς να παίρνουν χρήματα, κι έτσι και ονομάστηκαν Ανάργυροι (δηλ. χωρίς αργύρια). Αλλά δεν τους αρκούσε μόνο να θεραπεύουν τους ασθενείς στο σώμα, παρά έκαναν και κήρυγμα για να βοηθήσουν και τους άπιστους, τους ασθενείς στη ψυχή. Την εποχή που βασίλευε ο Διοκλητιανός και ο Μαξιμιανός, περί το 292 μ.Χ., οι Άγιοι Ανάργυροι πήγαν στην πόλη Αιγαίς της Λυκίας μαζί με τους τρεις αδελφούς τους, τον Λεόντιο, τον Άνθιμο και τον Ευπρέπιο. Μπροστά στον ηγεμόνα Λυσία, οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός και οι Άγιοι Μάρτυρες Λεόντιος, Άνθιμος και Ευπρέπιος, ομολόγησαν την χριστιανική τους πίστη. Βασανίστηκαν και τους βύθισαν στον πάτο της θάλασσας. Με την χάρη του Θεού όμως δεν πνίγηκαν αλλά βρέθηκαν σώοι και αβλαβείς στην στεριά. Οι άπιστοι ειδωλολάτρες τους αιχμαλώτισαν πάλι και τους έριξαν σε αναμμένη κάμινο, μα πάλι ο Θεός τους φύλαξε με θαυματουργικό τρόπο και δεν έπαθαν τίποτα. Κατόπιν τους κρεμάσαν και τους πέντε σε σταυρούς και τελικά τους αποκεφάλισαν. Έτσι οι Άγιοι Ανάργυροι Κοσμάς και Δαμιανός, Λεόντιος, Άνθιμος και Ευπρέπιος οι Μάρτυρες έλαβαν τον στέφανο του μαρτυρίου.
Η μνήμη των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού, Λεοντίου, Ανθίμου και Ευπρεπίου των Μαρτύρων τιμάται στις 17 Οκτωβρίου

Υπάρχουν όμως και άλλοι άγιοι Ανάργυροι που η μνήμη τους τιμάται ξεχωριστά

ΚΥΡΟΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ: Καταγωγή του πρώτου η Αλεξάνδρεια, του δευτέρου η Έδεσσα Μεσοποταμίας. Συνμοναστές μαρτύρησαν με αποκεφαλισμό το 292 μ. Χ., η μνήμη τους τελείται στις 31 Ιανουαρίου. Την Εύρεση των Τιμίων Λειψάνων των Αγίων Αναργύρων Κύρου και Ιωάννου την εορτάζουμε στις 28 Ιουνίου

ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ: Από την Νικομήδεια, αποκεφαλίστηκε το 305, τιμάται στις 28 Ιουλίου.

ΕΡΜΟΛΑΟΣ: Και αυτός από την Νικομήδεια, ιερέας και γιατρός, αποκεφαλισθείς το 306 μ. Χ.Ή μνήμη του είναι στις 26 Ιουλίου.

ΣΑΜΨΩΝ: Καταγωγή του η Ρώμη, χειροτονηθείς ιερέας στην Κωνσταντινούπολη και ΘΕΡΑΠΕΥΣΑΣ τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό εκείνος του έχτισε ξενώνα για φιλοξενία αναξιοπαθούντων, κοιμήθηκε ειρηνικά και τον τιμάμε στις 27 Ιουνίου.

ΔΙΟΜΗΔΗΣ: Από την Ταρσό της Κιλικίας έζησε και έδρασε στην Νίκαια της Βιθυνίας, στην οποία άφησε και την τελευταία του πνοή, τον 3ο αι. μ. Χ. Τιμάται δε στις 16 Αυγούστου.

ΜΩΚΙΟΣ: Από την Ρώμη και αυτός ιερέας και γιατρός, αποκεφαλισθείς επί Διοκλητιανού τον 3ο αι. μ. Χ. Τιμάται στις 11 Μαΐου.

ΑΝΙΚΗΤΟΣ: Μαρτύρησε στην Νικομήδεια το 288 μ. Χ. και η μνήμη του είναι στις 12 Αυγούστου.

ΘΑΛΛΕΛΑΙΟΣ: Από τον Λίβανο της Φοινίκης, τον συνέλαβαν και μετά από βασανιστήρια πολλά αποκεφαλίσθηκε το 284. Τον τιμάμε στις 20 Μαΐου.

ΤΡΥΦΩΝ: Βοσκός χηνών στην αρχή, στην Λάμψακο της Φρυγίας, βασανίσθηκε και αποκεφαλίσθηκε το 250 επί Δεκίου αυτοκράτορα. Η μνήμη του τελείται την 1η Φεβρουαρίου.

ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ: Από την Έμεσα της Συρίας. Μαρτύρησε το 284 και τον τιμάμε στις 6 Φεβρουαρίου.

Πηγή

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.

Τήν εἰκοσάριθμον ἔνθεον φάλαγγα, τήν ἐξαστράπτουσαν χάριν οὐράνιον, τῶν Ὰναργύρων τῶν λαμπρῶν, τό στῖφος ἀνευφημοῦμεν, οὖτοι γάρ κατεβαλών, τοῦ βελίαρ τήν δύναμιν, πάντων τά νοσήματα, συμπαθῶς ἐξιώμενοι, τῶν μετ' εῦλαβείας βοώντων, δόξα Θεῷ τῷ ἐν Τριάδι.

Κοντάκιον. Ἦχος β'. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Οἱ εν πειρασμοῖς κα θλίψεσιν ὑπάρχοντες, τῷ ναῷ ὐμῶν προστρεχοντες λαμβάνομεν, τά σεπτά ἰάματα, τῆς ἐν τούτῳ οἰκούσης θείας χάριτος Ἀνάργυροι ὑμεῖς γάρ ἀεί τῷ κόσμῳ πηγάζετε ἰάματα.

ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΙΕΡΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ (19 Ἰουλίου)

 Η Ανακομιδή των Ιερών Λειψάνων του Οσίου Σεραφείμ του Σαρώφ (εορτάζει στις 2 Ιανουαρίου) έγινε το 1903 μ.Χ., 70 χρόνια μετά το θάνατο του.

Σχετικά με τα Λείψανα του Αγίου Σεραφείμ επικρατούν δύο απόψεις. Σύμφωνα με την πρώτη βρέθηκαν στο Μουσείο Αθεΐας της Αγίας Πετρουπόλεως (Ναός Παναγίας του Καζάν), μετά την κατάρρευση του Μαρξιστικού καθεστώτος (1989 μ.Χ.). Σύμφωνα με την δεύτερη, τα Λείψανα του Αγίου Σεραφείμ δεν κατασχέθηκαν ποτέ από τους Μπολσεβίκους, διότι είχαν κρυφτεί από πιστούς της Εκκλησίας των Κατακομβών. Ακόμη, μεταξύ των Κατακομβιτών πιστών κυκλοφορεί και προφητεία του Αγίου, σύμφωνα με την οποία τα Λείψανά του δεν θα βγουν από την Ρωσία, «ἄχρι τῆς Δευτέρας Παρουσίας».

 Ο ΟΣΙΟΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΤΟΥ ΣΑΡΩΦ

Ὁ Ὅσιος Σεραφεὶμ γεννήθηκε στὸ Κοὺρσκ τῆς Ρωσίας στὶς 19 Ἰουλίου 1759 καὶ ὀνομάσθηκε Πρόχορος.

Οἱ γονεῖς του, Ἰσίδωρος καὶ Ἀγάθη Μοσνίν, ἦταν εὐκατάστατοι ἔμποροι. Ὁ πατέρας του εἶχε ἐργοστάσια πλινθοποιίας καὶ παράλληλα ἀναλάμβανε τὴν ἀνέγερση πέτρινων οἰκοδομημάτων, ναῶν καὶ σπιτιῶν. Κάποτε ἄρχισε νὰ χτίζει στὸ Κοὺρσκ ἕνα ναὸ πρὸς τιμὴν τοῦ Ὁσίου Σεργίου τοῦ Ραντονέζ, τοῦ Θαυματουργοῦ, ἀλλὰ ξαφνικὰ τὸ 1762, πεθαίνει, ἀφήνοντας στὴν σύζυγό του τὴ μέριμνα γιὰ τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ ναοῦ.

Ὁ Πρόχορος κληρονόμησε τὶς ἀρετὲς τῶν γονέων του καὶ ἰδίως τὴν εὐσέβειά τους. Σὲ ἡλικία δέκα ἐτῶν ἄρχισε νὰ μαθαίνει μὲ ζῆλο τὰ ἱερὰ γράμματα, ἀλλὰ ἀρρώστησε ξαφνικὰ βαριὰ χωρὶς ἐλπίδα ἀναρρώσεως. Στὴν κρισιμότερη καμπὴ τῆς ἀσθένειας εἶδε στὸν ὕπνο του τὴν Παναγία, ἡ ὁποία ὑποσχέθηκε ὅτι θὰ τὸν ἐπισκεφθεῖ καὶ θὰ τὸν θεραπεύσει. Πράγματι, ἔτυχε μία μέρα νὰ γίνεται λιτανεία καὶ νὰ περνᾷ ἔξω ἀπὸ τὴν οἰκία τοῦ μικροῦ ἄρρωστου παιδιοῦ, ἡ θαυματουργὴ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου. Τὴν στιγμὴ ἐκείνη ἔπιασε δυνατὴ βροχή. Ἡ λιτανεία σταμάτησε καὶ ἡ εἰκόνα μεταφέρθηκε στὴν αὐλὴ τῆς οἰκίας τοῦ Προχόρου, μέχρι νὰ περάσει ἡ μπόρα. Τότε ἡ μητέρα του Ἀγάθη, κατέβασε τὸ ἄρρωστο παιδί της καὶ τὸ πέρασε κάτω ἀπὸ τὴν εἰκόνα. Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἡ ὑγεία του βελτιώθηκε μέχρι ποὺ ἀποκαταστάθηκε τελείως.

Νέος ἐγκαταλείπει τὸ πατρικό του σπίτι, στὴν πόλη Κούρσκ, καὶ ἔρχεται νὰ μονάσει στὴ μονὴ τοῦ Σάρωφ. Ἡ δοκιμασία του προκειμένου νὰ γίνει Μοναχὸς διαρκεῖ ὀκτὼ χρόνια. Στὶς 13 Αὐγούστου τοῦ 1786 κείρεται Μοναχὸς μὲ τὸ ὄνομα Σεραφείμ. Σὲ δυὸ μῆνες χειροτονεῖται Διάκονος.

Περιφρουρούμενος μὲ τὸ ταπεινὸ φρόνημα ὁ Διάκονος Σεραφείμ, ἀνέρχεται στὴν Πνευματικὴ ζωὴ «ἐκ δυνάμεως εἰς δύναμιν». Ὡς Διάκονος παραμένει ὅλη τὴν ἡμέρα στὸ Μοναστῆρι, διακονεῖ στὶς Ἀκολουθίες, τηρεῖ μὲ ἀκρίβεια τοὺς μοναστηριακοὺς κανονισμοὺς καὶ ἐκτελεῖ τὰ διακονήματά του. Τὸ βράδυ ὅμως ἀπομακρύνεται στὸ δάσος, στὸ ἐρημικό του κελί, ὅπου διέρχεται τὶς νυκτερινὲς ὧρες μὲ προσευχή, καὶ πολὺ πρωὶ ἐπιστρέφει πάλι στὸ μοναστῆρι.

Στὶς 2 Σεπτεμβρίου 1793 χειροτονεῖται Ἱερεὺς καὶ ἀποδύεται μὲ μεγαλύτερο ζῆλο καὶ ἀγάπη στὸν Πνευματικὸ ἀγῶνα. Τώρα πλέον δὲν τὸν ἱκανοποιεῖ ὁ βαρὺς γιὰ τοὺς ἄλλους μόχθος τῆς κοινοβιακῆς ζωῆς, δηλαδὴ ἡ κοινὴ προσευχή, ἡ νηστεία, ἡ ὑπακοή, ἡ ἀκτημοσύνη. Μέσα του φουντώνει ἡ δίψα γιὰ πιὸ ὑψηλὲς Πνευματικὲς ἀσκήσεις. Ἐγκαταλείπει λοιπόν, μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Ἡγουμένου, τὴ Μονὴ καὶ ἀποσύρεται μέσα στὸ πυκνὸ δάσος τοῦ Σάρωφ. Περνᾶ ἐκεῖ δεκαπέντε χρόνια σὲ τέλεια ἀπομόνωση, μὲ αὐστηρὴ νηστεία, ἀδιάλειπτη προσευχή, μελέτη τοῦ Θείου Λόγου καὶ σωματικοὺς κόπους. Γιὰ χίλιες ἡμέρες καὶ χίλιες νύκτες μιμεῖται τοῦ παλιοὺς στυλῖτες τῆς Ἐκκλησίας. Ἀνεβασμένος σὲ μία πέτρα καὶ μὲ τὰ χέρια ὑψωμένα στὸν οὐρανό, προσεύχεται : «Ὁ Θεὸς ἰλάσθητι μοὶ τῷ ἁμαρτωλῷ».

Τελειώνοντας τὴν ἀναχωρητικὴ ζωὴ ἐπανέρχεται στὴ Μονὴ τοῦ Σάρωφ καὶ κλείνεται σὰν σὲ μνῆμα στὴν ἀπομόνωση γιὰ ἄλλα δεκαπέντε χρόνια. Γιὰ τὰ πρῶτα πέντε βάζει τὸν ἑαυτό του στὸν κανόνα τῆς σιωπῆς. Μὲ τὴν ἀδιάλειπτη προσευχὴ φωτίζει ὁλόκληρος ἀπὸ τὴν Θεία Χάρη καὶ ἀξιώνεται νὰ ζήσει Πνευματικὲς ἀναβάσεις καὶ νὰ δεῖ θεϊκὰ ὁράματα. Μετὰ τὸν ἐγκλεισμό, ὥριμος πλέον στὴν Πνευματικὴ ζωὴ καὶ γέροντας στὴν ἡλικία, ἀφιερώνεται στὴ διακονία τοῦ πλησίον, τοῦ ἐλάχιστου ἀδελφοῦ. Μὲ τὴν αὐστηρὴ ἀσκητικὴ ζωή του καὶ τὴν φωτεινὴ μορφή του εἶχε προσελκύσει γύρω του πλῆθος Χριστιανῶν, ποὺ τὸν ἀγαποῦσαν καὶ πίστευαν ἀκράδαντα στὴν θαυματουργικὴ δύναμη τῶν ἁγίων του προσευχῶν. Πλούσιοι καὶ φτωχοί, διάσημοι καὶ ἄσημοι συνέρρεαν καθημερινὰ στὸ κελί του, γιὰ νὰ λάβουν τὴν εὐλογία του καὶ τὴν Πνευματικὴ καθοδήγηση γιὰ τὴ ζωή τους. Τοὺς δεχόταν ὅλους μὲ ἀγάπη καὶ ὅταν ἔβλεπε τὰ πρόσωπά τους ἀναφωνοῦσε: «Χαρά μου!».

Ἐξομολογοῦσε πολλούς, θεράπευε ἀσθενεῖς, ἐνῷ σὲ ἄλλους ἔδιδε νὰ ἀσπασθοῦν τὸν σταυρὸ ποὺ εἶχε κρεμασμένο στὸ στῆθος του ἢ τὴν εἰκόνα ποὺ εἶχε στὸ τραπέζι τοῦ κελιοῦ του. Σὲ πολλοὺς πρόσφερε ὡς εὐλογία ἀντίδωρο, ἁγίασμα ἢ παξιμάδια, ἄλλους τοὺς σταύρωνε στὸ μέτωπο μὲ λάδι ἀπὸ τὸ καντῆλι, ἐνῷ μερικοὺς τοὺς ἀγκάλιαζε καὶ τοὺς ἀσπαζόταν λέγοντας: «Χριστὸς Ἀνέστη!».

Τὴν 1η Ἰανουαρίου 1833, ἡμέρα Κυριακή, ὁ Ὅσιος ᾖλθε γιὰ τελευταία φορὰ στὸ Ναὸ τοῦ νοσοκομείου τῶν Ἁγίων Ζωσιμᾶ καὶ Σαββατίου. Ἄναψε κερὶ σὲ ὅλες τὶς εἰκόνες καὶ τὶς ἀσπάσθηκε. Μετάλαβε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων καὶ μετὰ τὸ τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας ζήτησε συγχώρεση ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀδελφούς, τοὺς εὐλόγησε, τοὺς ἀσπάσθηκε καὶ παρηγορητικὰ τοὺς εἶπε: «Σώζεσθε, μὴν ἀκηδιᾶτε, ἀγρυπνεῖτε καὶ προσεύχεσθε. Στέφανοι μᾶς ἑτοιμάζονται». Ὁ Μοναχὸς Παῦλος πρόσεξε ὅτι ὁ Ὅσιος ἐκείνη τὴν ἡμέρα πῆγε τρεῖς φορὲς στὸν τόπο ποὺ εἶχε ὑποδείξει γιὰ τὸν ἐνταφιασμό του. Καθόταν ἐκεῖ καὶ κοίταζε ἀρκετὴ ὥρα στὴ γῆ. Τὸ βράδυ τὸν ἄκουσε νὰ ψάλλει στὸ κελί του Πασχαλινοὺς ὕμνους: «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…», «Φωτίζου, φωτίζου ἡ νέα Ἱερουσαλήμ…», «Ὤ, Πάσχα τὸ μέγα καὶ ἱερώτατον, Χριστέ…».

Ὁ Ὅσιος κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη στὶς 2 Ἰανουαρίου 1833. Οἱ μοναχοὶ τὸν εἶδαν μὲ τὸ λευκὸ ζωστικό, γονατιστὸ σὲ στάση προσευχῆς μπροστὰ στὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ἀσκεπῆ, μὲ τὸ χάλκινο σταυρὸ στὸ λαιμὸ καὶ μὲ τὰ χέρια στὸ στῆθος σὲ σχῆμα σταυροῦ. Νόμιζαν ὅτι τὸν εἶχε πάρει ὁ ὕπνος.

Τὰ ἱερὰ λείψανά του ἐξαφανίστηκαν κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ὀκτωβριανῆς ἐπαναστάσεως καὶ ξαναβρέθηκαν τὸ 1990, στὴν Ἁγία Πετρούπολη. Τὸ 1991 ἐπέστρεψαν στὴν μονὴ Ντιβέγιεβο.

Ἀπολυτίκιον.

Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.

Χριστῷ ἐκ νεότητος ἀκολουθήσας θερμῶς, εὐχαῖς καὶ δεήσεσιν, ἐν τῇ ἐρήμῳ Σαρώφ, ὡς ἄσαρκος ἤσκησας· ὅθεν τοῦ Παρακλήτου, δεδεγμένος τὴν χάριν, ὤφθης τῆς Θεοτόκου, θεοφόρος θεράπων· διὸ σε μακαρίζομεν, Σεραφεὶμ Πάτερ Ὅσιε.

Ο ΑΓΙΟΣ ΜΕΘΟΔΙΟΣ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ (14 Ἰουνίου)

Κατά τη διάρκεια των φοβερών χρόνων της Εικονομαχίας, όπου χτυπήθηκε βάναυσα το σώμα της Εκκλησίας, πλήθος Αγίων Ομολογητών και μαρτύρων αναδείχθηκαν. Αυτούς τους χρόνους, δηλαδή κατά τον θ΄(9ο) αιώνα έζησε και ένας ξεχωριστός, μεγάλος Άγιος, Ομολογητής της Πίστης μας, ο Άγιος Μεθόδιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος υπέφερε πολλά υπέρ των Αγίων Εικόνων.

Διαβάζουμε στο Συναξαριστή «ὀ λαμπρότατος φωστήρ ὅλης τῆς οἰκουμένης· ὁ στερρότατος στῦλος τῆς ὁμολογίας, ὅν στέφανον πολυτίμητον εἰς τήν ἔνδοξον αὐτῆς κεφαλήν ἔχει ἡ βασιλεύουσα. Οὐχί δέ στέφανον ἁπλοῦν, ἀλλά στέφανον πεποικιλμένον ἐκ λίθων πολυτίμων, αὐτή τόν ἐγέννησε, τόν ἀνέθρεψε καί τόν ηὔξησεν· αὐτός μέ τούς ἰδικούς του ὡραίους ἄθλους καί ἀγῶνας καί τά μαρτυρικά αὐτοῦ αἵματα τήν ἐστόλισε μέ πορφύραν λαμπράν, ὡραιοτάτην μητέρα πλέον ὡραιοτάτου υἱοῦ· ρίζα θεόφυτος, βλαστοῦ θεοπροβλήτου· δένδρον ἀείζωον, ἄνθους εὐωδεστάτου».

Ο θείος Μεθόδιος καταγόταν από ευσεβείς γονείς. Σπούδασε με επιμέλεια και πρόκοψε άριστα στα γράμματα, αλλά ακόμη περισσότερο εντρύφησε στα ιερά γράμματα και τη μυστική θεολογία. Αδολεσχώντας στην προσευχή και βιώνοντας τα ουράνια, τίποτε άλλο δεν θέλησε, παρά να αφιερώσει τη ζωή του στον αγαπημένο του Χριστό, κάνοντας τέλεια υπακοή ως μοναχός, γι’αυτό προσήλθε πολύ νωρίς σε Μοναστήρι. Μετά την κοίμηση του Ηγουμένου του Μοναστηριού, η αδελφότητα επέλεξε τον Μεθόδιο ως νέο Ηγούμενο καθώς είχε κατορθώσει κάθε αρετή και άσκηση. Ακολούθως χειροτονήθηκε με θεία ψήφο Μητροπολίτης Κυζίκου.

Τον ίδιο καιρό στον αυτοκρατορικό θρόνο μετά τη θεήλατον σφαγή του Εικονομάχου Λέοντα του Αρμένιου, ανέρχεται έτερος Εικονομάχος ο Μιχαήλ ο Τραυλός ο οποίος φάνηκε να δείχνει μια μετριοπάθεια αρχικά, όταν διέταξε να επαναφέρουν τους εξόριστους υπερασπιστές των Αγίων Εικόνων. Σύντομα όμως αποκάλυψε την εικονομαχική του μανία και διέταξε να σύρουν μπροστά του τους στερεούς στύλους της Ορθοδοξίας, τον Κυζίκου Μεθόδιο και τον Σάρδεων Ευθύμιο. Τότε με πολλά βασανιστήρια προσπάθησε να τους κάμψει το ηθικό, να τους μεταστρέψει το νου. Ματαιοπονία!

Ουδόλως υποχωρούν, επ ουδενί να υπακούσουν την βλάσφημη διαταγή του βασιλιά. Με μοναδική παρρησία δημηγορούν και αποδεικνύουν θεολογικά και επιστημονικά, την αρχαία πατροπαράδοτη παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας περί της προσκύνησης των Αγίων Εικόνων! Αλλ’ ο θηριώνυμος βασιλιάς σφράγιζε τα ώτα του, μη θέλοντας να δεχτεί την αλήθεια. Στέρεοι στην πίστη και ρωμαλέοι στο πνεύμα ελέγχουν αυτόν «Εἴ τίς βασιλεῦ, δέν προσκυνεῖ τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, καί τήν Πανάχραντον αὐτοῦ Μητέρα, και πάντας τούς ἁγίους ἐν εἰκόνι περιγραπτούς, ἔστω τοῦ αἰωνίου ἀναθέματος καί τοῦ ἀσβέστου πυρός τῆς γεένης ὑπόδικος».

Ω! ανδρεία καρδιά των αγίων που Σε ομολογούν Κύριε! Ω! πεφιλημενο στόμα που ελέγχει τους δυσσεβείς και βλάσφημους αιρετικούς.

Τότε μαινόμενος ο Μιχαήλ Τραυλός οργίζεται και μαστιγώνει ανηλεώς τους αγίους, και έπειτα τους εξορίζει. Τους επαναφέρει από την εξορία και τους υποβάλλει σε νέα φρικτά βασανιστήρια όπου ο άγιος Ευθύμιος τελικά παραδίδει τη ψυχή του στα χέρια του Αγαπημένου του Χριστού.

Μετά το θάνατο του Μιχαήλ στην εξουσία ανήλθε ο μιαρότερος από αυτόν, γιος του Θεόφιλος ο οποίος με νέα βασανιστήρια προσπάθησε να τον κάνει να αρνηθεί την αγία πίστη μας. Τον απέκοψε όμως ο άγιος Μεθόδιος λέγοντάς του ότι και αυτόν θα αναθεματίσει όπως αναθεμάτισε τον πατέρα του αν δεν σταματήσει τη βλασφημία του. Μάλιστα θέλοντας να τον εγείρει προς μετάνοια του παρουσίασε τις καταστροφές που έπαθαν όλα τα βασίλεια, όταν προσκύνησαν την αίρεση και πως ο ίδιος θα πρέπει να προσκυνεί τον Τριαδικό Θεό που του χάρισε το βασιλικό διάδημα και όχι να Τον πολεμάει με την δυσώδη Εικονομαχία.

Ο θεομισής βασιλιάς διατάζει να χτυπήσουν στο στόμα τον Άγιο και να του σπάσουν τα δόντια. Δεν χόρτασε όμως τη μανία του και τον εξόρισε στο νησί του Αντιγόνου και εκεί διέταξε να τον κλείσουν στο τάφο του Κοπρώνυμου με άλλους δύο ληστές όπου μετά το θάνατο του ενός υπέφεραν ο Άγιος και ο έτερος ληστής τη δυσωδία του νεκρού σώματος για άλλα επτά χρόνια.

Εν τω μεταξύ ο μιαρότατος Θεόφιλος βρέθηκε μπροστά σε έναν προβληματισμό μελετώντας τα βιβλία του και παρά τις γνώσεις του αδυνατούσε να το ερμηνεύσει, αλλά ούτε οι ομοφρονούντες του μπορούσαν. « Ἐτύφλωσεν αὐτούς ὁ Θεός καί φάσκοντες εἶναι σοφοί ἐμωράνθησαν οἱ κακόφρονες». Την λύση έδωσε ο έμπιστος του βασιλιά λέγοντας να συμβουλευτούν τον Μεθόδιο. ¨Όπως και έγινε και ο Αγιος ο σοφώτατος έδωσε τις απαντήσεις στους προβληματισμούς του βασιλιά. Γι’ αυτό τον κάλεσε από την εξορία και τον έβαλε να ζει πλησίον του για να τον συμβουλεύεται.

Όμως ο αγαθός Θεός κατεργαζόταν την πολυπόθητη ειρήνη μέσα στην Εκκλησία Του και μετά τον φρικτό θάνατο του δυσσεβούς Θεοφίλου τον διαδέχτηκαν στο θρόνο ο γιος του και η συνετή γυναίκα του, βασίλισσα Θεοδώρα η οποία και ανακήρυξε Πατριάρχη τον άγιο Μεθόδιο. Και μπορεί το σαρκίο του να είχε πολυτρόπως ταλαιπωρηθεί και υποφέρει αλλά η ψυχή του είχε εξαιρέτως λαμπρυνθεί και ήταν έτοιμος να διακονήσει ο πνευματοφόρος Μεθόδιος την Εκκλησία του Χριστού μας. Η δε βασίλισσα Θεοδώρα διέταξε να γίνει ακριβή εξέταση για την αίρεση της Εικονομαχίας και με αυτόν τον τρόπο νικήθηκαν οι αιρετικοί.

Ο Θεός μέσω του δούλου του Αββά Ησαΐα είπε τα ακόλουθα «Πηγαίνετε στην βασίλισσα Θεοδώρα και στον Πατριάρχη Μεθόδιο και πείτε τους: Παύσατε τους ανίερους και μιαρούς εικονομάχους, προσφέρετε στο Θεό λατρεία καθαρή και αναίμακτο. Προσκυνήστε με τους αγγέλους την Άχραντη και Αγία Εικόνα του Προσώπου μου και τον Τίμιο και ζωηφόρο Σταυρό μου». Η ευσεβής και μακαρία βασίλισσα μόλις τα άκουσε αυτά ανέσυρε μια εικόνα που είχε φυλαγμένη πάνω της και είπε «όποιος δεν προσκυνεί τις άγιες Εικόνες, ας έχει το ανάθεμα». Όλοι οι παρευρισκόμενοι ένιωσαν τότε πνευματική ευφροσύνη.

Στη συνέχεια η βασίλισσα Θεοδώρα παρακάλεσε τους Οσίους να προσευχηθούν για την ψυχή του άνδρα της Θεόφιλου να τον ελεήσει ο Θεός. Πράγματι ο Πατριάρχης Μεθόδιος βλέποντας την πίστη της, κάλεσε τους Αρχιερείς και όλους τους ιερείς και τον ευσεβή λαό και μέσα στην Αγιά Σοφιά έκαναν ολονύκτιες αγρυπνίες με δάκρυα. Και ο Πολυέλεος Κύριος δέχτηκε τις προσευχές των δικαίων και συγχώρεσε τον δυσσεβή βασιλιά Θεόφιλο. Αυτό το επισφράγισε και το εξής θαυμαστό γεγονός. Κατά τη διάρκεια των δεήσεων, ο άγιος Μεθόδιος κατέγραψε σε χαρτί τα ονόματα των αιρετικών βασιλιάδων και του Θεοφίλου και τα έβαλε κάτω από την Αγία Τράπεζα. Μετά από μερικές ημέρες δεήσεων και αφού είχε δει όραμα πήρε το χαρτί κάτω από την Αγία Τράπεζα και είδε ότι το όνομα του Θεοφίλου έλειπε. Χάρηκε τότε πολύ η βασίλισσα Θεοδώρα και είπε στον Πατριάρχη να συνάξει όλο το ποίμνιο και τους ιερείς και να φέρουν τα Τίμια και Ζωοποιά Ξύλα του Τιμίου Σταυρού και όλες τις άγιες Εικόνες, για να πάρει πάλι η Εκκλησία τον αρχαίο στολισμό της.

Μαζεύτηκαν όλα τα πλήθη με λαμπάδες και βαστώντας τις άγιες Εικόνες τις λιτάνευσαν ψέλνοντας ταυτόχρονα το Κύριε ελέησον και στη συνέχεια εισήλθαν στο Ναό και ενθρόνισαν τις Άγιες Εικόνες στον τόπο όπου βρίσκονταν και παλιότερα. Διάβασαν ακόμα από άμβωνος τα ονόματα όλων των κεκοιμημένων Ορθοδόξων ενώ έλεγαν το “αιωνία η μνήμη αυτού”. Τέλος αναθεμάτισαν τα ονόματα όλων των αιρετικών που δεν προσκυνούσαν τις Άγιες Εικόνες. Αυτής της ημέρας ανάμνηση, αποτελεί η εορτή της Κυριακής της Ορθοδοξίας, την οποία όρισαν οι Άγιοι να τελείται αυτήν την ημέρα κάθε χρόνο.

Κατά τη συνέχεια του βίου του Αγίου Μεθοδίου δεν έλειψαν οι πόνοι και οι αγώνες υπέρ της πίστεως και για τη διατήρηση της ενότητας της Εκκλησίας. Οι αιρετικοί ορμώμενοι από τον ίδιο τον διάβολο συνεχώς έπλητταν την Εκκλησία, αλλά όμως ο θεοειδής Μεθόδιος τους αντιμετώπιζε. Υπέστη ακόμα και συκοφαντίες αλλά με απόλυτη πίστη στο Χριστό διερχόταν τις θλίψεις.

Ήρθε η ώρα να μεταβεί στα Ουράνια σκηνώματα ο μέγας Μεθόδιος αφού στόλισε τον Πατριαρχικό θρόνο με τις λαμπρές αρετές του. Στις 14 του μηνός Ιουνίου κοιμήθηκε και πορεύτηκε προς τον Χριστό που ποθούσε να συναντήσει, τον μυστικό Νυμφίο των καθαρών και άσπιλων ψυχών.

Άγιε του Θεού, πάτερ φιλάνθρωπε του Φιλανθρώπου Θεού μιμητή, μυρίαθλε Ομολογητή, καθαιρέτη και αναιρέτη της άθεης εικονομαχίας φύλαξε μας από τις τρικυμίες των πειρασμών και δίδαξέ μας να περπατάμε θεαρέστως την στενή και τεθλιμμένη οδό του Κυρίου Αμήν!

Μέγας Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Τόμος ΣΤ΄- Μήν Ιούνιος, ΑΘΗΝΑΙ 1994

Πηγή

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Εὐσεβείας τὴν μέθοδον προβαλλόμενος, αἱρετικῶν διαλύεις τὰς ἐπινοίας στερρῶς, Ὀρθοδόξων ἡ κρηπὶς Πάτερ Μεθόδιε· τὴν γὰρ Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ἀνεστήλωσας τιμᾶν, ὡς θεῖος ἱεροφάντωρ· καὶ νῦν ἀεὶ ἐκδυσώπει, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοὺς ἀσφαλεῖς.

Ὡς ἱερόν, ὁμολογίας πρόβολον, καὶ ἀρραγές, τῆς Ἐκκλησίας ἔρεισμα, Ἱεράρχην σε περίδοξον, ὁ Ἰησοῦς προεχειρίσατο· τὴν τούτου γὰρ Εἰκόνα κατασπάζεσθαι, ἐν σχέσει ἀνεκήρυξας Μεθόδιε, παρέχων ἡμῖν πταισμάτων ἄφεσιν.

Μεγαλυνάριον.

Τῆς Ὀρθοδοξίας λύρα τερπνή, καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ὑποβάθρα θεοπαγής, ὤφθης Ἱεράρχα, Εἰκονομάχων θράσος, εἰς γῆς κατεδαφίσας, Πάτερ Μεθόδιε.