Ἐγκύκλιος Θέρους καὶ Νηστείας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων

Ἀγαπητοὶ Πατέρες καὶ Ἀδελφοί·
Ἀπὸ τὴν ἑπομένη τῆς Κυριακῆς τῶν Ἁγίων Πάντων ἀρχίζει ὡς γνωστὸν ἡ καθιερωμένη ἀπὸ τὴν Παράδοση τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας Νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀλλὰ καὶ τῶν πυρφόρων και πνευματομοφόρων ὀργάνων Αὐτοῦ, δηλαδὴ τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων.
Ἡ Νηστεία αὐτὴ δὲν εἶναι δύσκολη ὡς πρὸς τὴν τήρησή της, διότι περιλαμβάνει κατάλυση οἴνου καὶ ἐλαίου ἐκτὸς Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, ὅπως ἐπίσης καὶ κατάλυση ἰχθύος τὰ Σαββατοκύριακα ἕως καὶ τὴν ἑορτὴ τοῦ Γενεθλίου τοῦ Τιμίου Προδρόμου. Ἡ διάρκειά της φέτος εἶναι περίπου ἑνὸς μηνός.
Συμπίπτει μάλιστα μὲ τὴν ἔναρξη τῆς περιόδου τοῦ θέρους, τῶν διακοπῶν τῶν μαθητῶν καὶ γενικὰ τῆς χρονικῆς περιόδου ποὺ θεωρεῖται πιὸ πλεονεκτικὴ καὶ πιὸ ἀνέμελη γιὰ πολλοὺς καὶ διαφόρους λόγους. Ἡ πατρίδα μας ἔχει ἄφθονες τὶς φυσικὲς καὶ λοιπὲς ὡραιότητες, οἱ ὁποῖες καθιστοῦν τὸ καλοκαίρι εὐχάριστο καὶ ἐπιθυμητὸ σὲ μικροὺς καὶ μεγάλους.
Ἐν τούτοις, ἀπὸ πνευματικῆς πλευρᾶς ὑπάρχουν περισσότεροι κίνδυνοι καὶ ἄρα ὑφίστανται περισσότεροι λόγοι γιὰ ἐνίσχυση τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος καὶ τῆς πνευματικῆς προσπάθειας. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ἡ Νηστεία τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἀποτελεῖ ἕναν πολὺ καλὸ καὶ σημαντικὸ βοηθητικὸ παράγοντα γιὰ ὅλους μας, ὥστε καὶ τὴν περίοδο τῶν διακοπῶν νὰ ἐκμεταλλευθοῦμε γιὰ τὴν σωματικὴ καὶ ψυχικὴ ἀνανέωσή μας, ἀλλὰ καὶ τὴν χριστιανικὴ κλήση μας νὰ μὴ λησμονήσουμε καὶ κυρίως νὰ μὴ ντροπιάσουμε καὶ νὰ μὴ καταρρίψουμε.
Ἡ νηστεία ἀπὸ τὶς ἀρτύσιμες τροφὲς ἐπιτελεῖται προκειμένου νὰ μᾶς βοηθήσει νὰ ἐκδιώξουμε ἀπὸ μέσα μας τὴν κακία, τὴν πονηρία, τὴν ὀργή, τὸν θυμὸ καὶ γενικὰ κάθε ἁμαρτία. Γιὰ νὰ κατοικεῖ ὁ Θεὸς ἐντός μας καὶ νὰ μὴ μᾶς ἐγκαταλείπει, εἶναι ἀνάγκη, ὅπως διδάσκουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας, νὰ καθαίρουμε τὸν νοῦ μας ἀπὸ αἰσχροὺς λογισμούς, ἀπὸ ὀργὴ καὶ ἀπὸ μνησικακία (βλ. Ἁγίου Μαξίμου Ὁμολογητοῦ, Ἑκατοντὰς περὶ Ἀγάπης δ΄, παρ. 76). Ἡ καλὴ τήρηση τῆς σωματικῆς νηστείας φέρνει πράγματι πνευματικὴ καθαρότητα καὶ δίνει τὴν δυνατότητα νὰ κατανοήσουμε μέσα μας τὴν «λαλιὰ τοῦ Θεοῦ», ἡ ὁποία μεταδίδει εἰρήνη καὶ φωτισμό, καθὼς καὶ θεραπεία ψυχικῶν πτώσεων καὶ συντριβῶν.
Ἀγαπητοὶ Ἀδελφοί·
Πολλὲς εἶναι οἱ καθημερινὲς αἰτίες, καὶ μάλιστα τώρα τὸ καλοκαίρι, ποὺ προξενοῦν μέσα μας τόσο τὴν ὀργὴ καὶ τὴν μνησικακία, ὅσο καὶ τοὺς πονηροὺς καὶ ἀκαθάρτους λογισμούς, οἱ ὁποῖοι ξεσηκώνουν ἄτοπες ἐπιθυμίες.
Παρατηροῦμε πράγματι τόσα πολλὰ ἄσχημα γύρω μας, συμβαίνουν τόσες ἀδικίες, παρανομίες καὶ ἀσυδοσίες, ὥστε νὰ αἰσθανόμαστε εὔκολα ψυχικὸ ἀναβρασμὸ ποὺ ἄν δὲν προσέξουμε μπορεῖ νὰ μᾶς ὁδηγήσει σὲ ἐκδηλώσεις ἤ καὶ ἐκρήξεις θυμοῦ καὶ ὀργῆς.
Ἐπίσης, ὑπάρχει γύρω μας τόσο διάχυτη σαρκολατρία, τόση γύμνια καὶ προκλητικότητα ἰδίως τώρα τὸ καλοκαίρι, ὥστε κάποτε νὰ μὴ γνωρίζει κανεὶς πρὸς τὰ ποῦ νὰ στρέψει τὸ βλέμμα του καὶ πρὸς τὰ ποῦ νὰ κατευθυνθεῖ.
Ἄρα, ἡ προσπάθειά μας νὰ ἀποφύγουμε τὶς ἀρτύσιμες τροφὲς κατὰ τὴν περίοδο τῆς Νηστείας εἶναι ἀπαραίτητα συνδεδεμένη μὲ τὴν ἀποφυγὴ πάσῃ θυσίᾳ τῶν αἰτιῶν καὶ τῶν ἀφορμῶν ποὺ θὰ ἐξάψουν τὰ πάθη εἰδικῶς τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς σαρκικῆς ἐπιθυμίας.
Εἶναι φανερὸν ὅτι πρέπει νὰ μᾶς διακρίνει σύνεση καὶ προσοχὴ ὥστε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι πρωτίστως νὰ μὴν ἀποτελοῦμε αἰτία σκανδαλισμοῦ τῶν ἄλλων εἴτε μὲ τὰ ἀπρόσεκτα λόγια μας, εἴτε μὲ τὴν ἀδιάκριτη καὶ ἐγωϊστικὴ συμπεριφορά μας, εἴτε μὲ τὴν ἀταίριαστη καὶ ἀνεπίτρεπτη γιὰ Χριστιανοὺς καὶ Χριστιανὲς ἐμφάνισή μας. Θὰ εἶναι πράγματι τραγικὸ καὶ ἀπογοητευτικὸ ἄν ἐμεῖς ἀντὶ νὰ ἀποτελοῦμε ἕνα καλὸ καὶ φωτεινὸ παράδειγμα στοὺς γύρω μας, καταντήσουμε νὰ εἴμαστε θλιβερὸ καὶ οἰκτρὸ ἄκουσμα καὶ θέαμα, ποὺ νὰ ὁδηγεῖ τοὺς ἄλλους ὄχι στὴν ἀρετὴ ἀλλὰ στὴν ἁμαρτία!
Μὴ λησμονοῦμε ὅτι ἡ κλήση μας σὰν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν (καὶ δὴ «Γνησίων»!) εἶναι νὰ ἀποτελοῦμε σημεῖα τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ καὶ ὄχι ἀρνητικὰ φαινόμενα ὀκνηρίας, ἀδιαφορίας, ἐκνευρισμοῦ καὶ φιλοσαρκίας.
Ἀγαπητοὶ Ἀδελφοί·
Κάθε περίοδος καὶ μάλιστα Νηστείας πρέπει νὰ συνδυάζεται μὲ αὔξηση τῆς προσευχῆς καὶ τῆς πνευματικῆς μελέτης τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἔστω λίγη ἀλλὰ ἐπιμελὴς μελέτη ἀποτελεῖ τὴν πιὸ καλὴ προθέρμανση γιὰ τὴν προσευχή. Καὶ ἡ προσευχὴ ἐξάγεται ἀβίαστα ἀπὸ μιὰ ψυχὴ ποὺ εὐχαριστεῖ τὸν Θεὸ γιὰ τὴν Ἀγαθότητα καὶ τὴν μεγάλη Του Δόξα, ποὺ δέεται γιὰ τὶς ἀνάγκες της καὶ ποὺ ἐξομολογεῖται γιὰ τὰ παραπτώματά της.
Ὁ Ψαλμωδὸς βεβαιώνει στὸν ἱερὸ Ψαλτῆρα του: «Καθ’ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω σε καὶ αἰνέσω τὸ Ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος» (Ψαλμ. 144, 2).
Αὐτὸς ποὺ νηστεύει καὶ προσεύχεται ἐν μετανοίᾳ πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι ἀποκτᾶ πνευματικὴ δύναμη καὶ παρρησία. Ὁ λόγος του κατόπιν «πυρακτώνεται» καὶ δύναται νὰ ἐπιφέρει θαυμαστὰ ἀποτελέσματα. Μόνον ὅμως γιὰ τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν βοήθεια τῶν ἄλλων καὶ ὄχι βέβαια γιὰ προσωπικὲς ἰδιοτελεῖς καὶ ἐφάμαρτες ἐπιδιώξεις καὶ ἐπιθυμίες.
Εὔχομαι ἀπὸ καρδίας νὰ εἴμαστε ἐκλεκτὴ Ποίμνη Χριστοῦ, λαὸς Θεοῦ μακάριος, γεμᾶτος ἀπὸ θεία χάρη καὶ εὐλογία!
Εὔχομαι καλὴ Νηστεία Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ εὐλογημένη περίοδο Θέρους, χάριτι τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν!
Μετὰ τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης
+ὁ Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμης
Λάρισα, ἑβδομὰς Ἁγίου Πνεύματος
Μάϊος 2025
Πηγή