MΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

               Ἀφοῦ διανύσαμε τὴν ἑορταστικὴ ἑβδομάδα τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς, κατὰ τὴν ὁποία τιμήσαμε τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στοὺς Ἱεροὺς Ἀποστόλους, ἀξιωθήκαμε μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ φτάσουμε στὴν Α΄ Κυριακὴ τῶν εὐαγγελικῶν περικοπῶν τοῦ Ματθαίου, οἱ ὁποῖες παύουν  δύο ἑβδομάδες πρὸ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ. Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι προέκταση τῆς προηγούμενης, καθώς, ἐνῷ ἐκείνη ἦταν ἀφιερωμένη στὴν γενέθλιο ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας, αὐτὴ ἀναφέρεται -κατὰ κάποιον τρόπο- στὴν ἐξάπλωση καὶ τὸ ἔργο της. 

               Συγκεκριμένα, σήμερα τιμοῦμε τὴν μνήμη πάντων τῶν ἐπωνύμων καὶ ἀνωνύμων Ἁγίων. Τὸ ὅτι ἡ πρώτη Ἐκκλησία τῶν Ἀποστόλων ἐξαπλώθηκε, φαίνεται ξεκάθαρα στὸ μεγάλο πλῆθος τῶν Ἁγίων ποὺ ἀναδείχθηκαν διὰ μέσου τῶν αἰώνων. Τὸ ὅτι πάλι, μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Πάντων θυμόμαστε τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι σαφές. Ἡ Ἐκκλησία, ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ἐργάσθηκε καὶ θὰ ἐργάζεται μέχρι τὴν Δευτέρα Παρουσία γιὰ νὰ κάνει τοὺς ἀνθρώπους Ἁγίους. Οἱ Ἅγιοι Πάντες μᾶς ἀποδεικνύουν ὅτι τὸ ἔργο αὐτὸ τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ ξεκάθαρη πραγματικότητα. 

               Πολλὲς φορὲς διαβάζουμε τὴν Ἁγία Γραφὴ καί, δυστυχῶς, τὰ ἔργα μας εἶναι ἀντίθετα πρὸς αὐτὰ τὰ ὁποῖα διαβάζουμε. Τότε, συχνὰ ἀναρωτιόμαστε: «μὰ γίνεται ἐγὼ νὰ καταφέρω νὰ ἐφαρμόσω αὐτὰ ποὺ λέει τὸ Εὐαγγέλιο»; Ἂν δὲν ὑπῆρχαν Ἅγιοι, τότε ἐνδεχομένως νὰ εἴχαμε κάποια δικαιολογία. Τώρα, ὅμως, αὐτὸ δὲν ἰσχύει. Ζοῦμε στὸν 21ο αἰώνα. Ὅλοι οἱ περασμένοι αἰῶνες, ἀκόμη καὶ ὁ πιὸ πρόσφατος, ἀνέδειξαν ἀναρίθμητα παραδείγματα ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι κατάφεραν -καὶ μὲ τὸ παραπάνω- νὰ ἐφαρμόσουν μὲ ἀπόλυτη ἀκρίβεια τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ζωὴ ὅλων αὐτῶν τῶν Ἁγίων ἀποτελεῖ ἕνα ἔμπρακτο Εὐαγγέλιο καὶ μᾶς ἀποδεικνύει ὅτι ἡ ἁγιότητα εἶναι ἐφικτὴ σὲ κάθε ἐποχή, σὲ κάθε τόπο. Μᾶς ἀποδεικνύει, ἐπίσης, ὅτι αὐτὰ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ ἔλαβαν οἱ Ἀπόστολοι πρὶν δύο χιλιετίες, δὲν ἀνήκουν στὸ παρελθόν, ἀλλὰ μποροῦν νὰ γίνουν κτῆμα μας πάντοτε.

               Οἱ Ἅγιοί μας, Ἀρχιερεῖς, Ἱερεῖς, Ὅσιοι, Μάρτυρες, καὶ ἁπλοὶ Λαϊκοί, εἶναι ἡ παρηγοριά μας. Πολλὲς φορὲς διαβάζοντας τὸν βίο τους, βλέπουμε κάποια στοιχεῖα τῆς προσωπικότητάς μας καὶ αὐτὸ διότι δὲν ἦταν ἄγγελοι, ἦταν ὅμοιοι μὲ ἐμᾶς. Εἶχαν σάρκα καὶ ὀστά, εἶχαν ἀδυναμίες καὶ πάθη. Φρόντισαν, ὅμως, τὰ πάθη τους νὰ τὰ μεταμορφώσουν κατὰ Θεόν, ἐνῷ γιὰ τὶς ἀδυναμίες τους στράφηκαν στὸν Θεὸ μὲ ἐμπιστοσύνη καὶ Τοῦ εἶπαν: «Ἐμεῖς θὰ κάνουμε αὐτὰ ποὺ μποροῦμε καὶ αὐτὰ ποὺ δὲν μποροῦμε τὰ ἀφήνουμε στὴν φιλανθρωπία Σου». Πολλοί, μάλιστα, ἄλλοτε ὑπῆρξαν πεσμένοι σὲ μεγάλα ἁμαρτήματα καὶ αὐτὸ διότι δὲν ἤξεραν πού νὰ στραφοῦν γιὰ νὰ καλύψουν ἀληθινὰ τὰ κενὰ τῆς ψυχῆς τους. Βρίσκονταν σὲ ἀδιέξοδο, μέχρι ποὺ συναντήθηκαν μὲ τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος τοὺς πρόσφερε τὴν διέξοδο καὶ τοὺς ὁδήγησε στὴν ἐλευθερία καὶ τὸ Φῶς. 

               Ὅπως οἱ κυριακάτικες εὐαγγελικὲς περικοπὲς τοῦ Ἰωάννου ξεκινοῦν τὸ Πάσχα μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι καὶ οἱ κυριακάτικες περικοπὲς τοῦ Ματθαίου ξεκινοῦν μὲ τὴν Ἀνάσταση, ὅπως τὴν βίωσαν οἱ Ἅγιοι Πάντες. Οἱ Ἅγιοί μας, μιμούμενοι τὸν Χριστό, σήκωσαν τὸν Σταυρό τους, ὁ ὁποῖος  μεταφράζεται ὡς ἀσκητικοὶ κόποι, ἀγῶνες ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, μαρτυρικὸς θάνατος, στερήσεις, κακουχίες ἢ θυσίες, καὶ κατόπιν κέρδισαν τὴν Ἀνάστασή τους. Ὁ βίος τους ἦταν μία διαρκὴς ὁμολογία Χριστοῦ.

               Σὲ αὐτὴν τὴν ὁμολογία ἀναφέρεται ὁ Κύριός μας σήμερα, λέγοντας: «ἐκεῖνον ποὺ θὰ μὲ ὁμολογήσει ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, θὰ τὸν ὁμολογήσω κὶ ἐγὼ ἐνώπιον τοῦ Οὐρανίου Πατρός». Ἡ ὁμολογία εἶναι στὶς ἡμέρες μας μία παρεξηγημένη ἔννοια. Ὁμολογία, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, κάνουμε μὲ τὸ παράδειγμά μας. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει καθαρίσει τὴν καρδιά του καὶ ἔχει ἑνωθεῖ μὲ τὸν Θεό, καὶ μὸνο μὲ τὴ στάση τοῦ σώματός του ὁμολογεῖ Ἰησοῦ Χριστό. Πολλοὶ θεωροῦν ὅτι ὁμολογία εἶναι τὸ νὰ τρέχουν στὶς πλατεῖες μὲ πανὸ καὶ νὰ διαμαρτύρονται, συχνὰ ἀνάρμοστα, κατὰ τῶν ἀρνησιχρίστων. Οἱ Ἀπόστολοι, ὅμως, ποτὲ δὲν προέβησαν σὲ μία τέτοια πράξη, τουλάχιστον μετὰ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Προηγουμένως, μία φορὰ στὴν παρορμητικότητά του ὁ Πέτρος εἶχε κόψει τὸ αὐτὶ τοῦ Μάλχου, ἀλλὰ ὁ Κύριος τὸν ἐπετίμησε, λέγοντάς του οὐσιαστικά: «τὴν ὁμολογία σου νὰ τὴν δείξεις μὲ ἄλλο τρόπο καὶ σὲ ἄλλη ὥρα», πράγμα στὸ ὁποῖο, τελικά, ὁ Πέτρος δὲν ἀνταποκρίθηκε, γενόμενος ἀρνητὴς τοῦ Χριστοῦ τὴν πιὸ κρίσιμη στιγμή. 

               Ἀπὸ τὰ μικρὰ φαίνεται ὁ ἄνθρωπος. Ἂν στὰ μικρὰ δὲν εἴμαστε ὅπως πρέπει, τότε σίγουρα δὲν θὰ εἴμαστε στὰ μεγάλα. Μικρὰ παραδείγματα ὁμολογίας –μεταξὺ ἄλλων- εἶναι τὸ νὰ κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καθὼς περνᾶμε ἔξω ἀπὸ τὸν Ναό, ἢ πρὶν καὶ μετὰ τὸ φαγητό. Κάποιοι ἀδελφοί μας αἰσθάνονται ντροπὴ γιὰ νὰ μὴν σχολιαστοῦν ἀπὸ τοὺς διπλανούς. Ντροπὴ νὰ αἰσθανόμαστε γιὰ ἄλλα πράγματα. Ἐμεῖς ἂς κάνουμε τὸν Σταυρό μας, ὅπως διδαχθήκαμε. Μπορεῖ νὰ μᾶς σχολιάσουν ἢ νὰ μᾶς εἰρωνευτοῦν. Ὁ καθένας ὅ,τι ἔχει στὴν καρδιά του προσφέρει: ἄλλος τὴν εὐλογία καὶ ἄλλος τὴν εἰρωνεία. Ἂς μὴν ἐπιτρέψουμε στὴν εἰρωνεία νὰ στερήσει τὴν εὐλογία. Οἱ Ἅγιοι Πάντες, ἑδραῖοι καὶ ἀμετακίνητοι στὴν Ὀρθόδοξη Πίστη, δὲν σκέφτηκαν νὰ συμμορφωθοῦν μὲ τὶς βουλὲς τῶν ἀνθρώπων γιὰ νὰ μὴν γίνουν ἀντικείμενο σχολιασμοῦ. Ἀντιθέτως, αἰσθάνονταν πλούσια τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή τους καὶ ἤθελαν αὐτὴ τὴν εὐλογία τῆς Ὀρθοδοξίας νὰ τὴν ἔχουν καὶ οἱ συνάνθρωποί τους, χωρὶς νὰ τοὺς κάνουν μαθήματα. Ὁμολογοῦσαν καὶ δίδασκαν μὲ τὴν φωτεινὴ μορφή τους, μὲ τὴν καλοσύνη τους καὶ τὴν πραότητά τους καὶ ὅταν τὸ ἀπαιτοῦσαν οἱ συνθῆκες, μὲ τὴν ἐν Χριστῷ παρρησία καὶ τὸν θεῖο ζῆλο. Εἶχαν γίνει πνευματικοὶ μαγνῆτες καὶ σκόρπιζαν τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ στὴν κοινωνία τους. Αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη ὁμολογία. 

               Ἐν κατακλείδι, εὔχομαι μὲ τὶς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων Πάντων, ὁ Κύριος νὰ μᾶς βοηθήσει νὰ τοὺς μιμηθοῦμε. Ἡ μίμηση εἶναι ἡ πραγματικὴ τιμὴ ποὺ μποροῦμε νὰ τοὺς προσφέρουμε. Ἂν τοὺς τιμήσουμε, θὰ λάβουμε κὶ ἐμεῖς τιμή· τὴν ὕψιστη τιμὴ νὰ μετάσχουμε τῆς Ἀναστάσεως!

Χρόνια πολλὰ κὶ εὐλογημένα!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΟΜΙΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ Α´ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς & Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἱερὸς Προσκυνηματικὸς Ναὸς Παναγίας Σουμελᾶ Ἀσπροπύργου

22.5/4.6.2025

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Ὑπακούοντας στὴν προτροπὴ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου: «μνημονεύετε τῶν ἡγουμένων ὑμῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑμῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ» (Εβρ. 13,7), συναχθήκαμε σήμερα στὸν ἱερὸ αὐτὸ χῶρο γιὰ νὰ ἀποδώσουμε ἐλάχιστο φόρο τιμῆς στοὺς Τριακοσίους Δέκα καὶ Ὀκτὼ Ἁγίους καὶ Θεοφόρους Πατέρες τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ὁ λόγος αὐτῆς τῆς ξεχωριστῆς τιμητικῆς ἀναφορᾶς εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι φέτος συμπληρώθηκαν 1700 χρόνια ἀπὸ τὴν -κατὰ τὸ ἔτος 325- σύγκληση τῆς Συνόδου στὴν Νίκαια τῆς Βιθυνίας.

            Θὰ ἤθελα στὴν ἀρχὴ τῆς παρούσας ὁμιλίας νὰ ἀναφερθῶ γενικὰ στὸν θεσμὸ τῶν Συνόδων. Μία σύνοδος ἀποτελεῖ τὴν συγκέντρωση ἀνθρώπων ἑνὸς συλλογικοῦ θεσμοῦ μὲ σκοπὸ τὴν συζήτηση καὶ τὴν ἀπὸ κοινοῦ ἐπίλυση προβλημάτων ποὺ ἀφοροῦν ἕνα σύνολο. Γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα, ἡ Σύνοδος σημαίνει ἀκριβῶς τὴν συγκέντρωση τῶν Ἀρχιερέων μίας τοπικῆς ἢ γεωγραφικὰ εὑρύτερης Ἐκκλησίας γιὰ τὴν λήψη ἀποφάσεων ποὺ ἀφοροῦν, μεταξὺ ἄλλων, τὴν ζωὴ τοῦ ποιμνίου, ζητήματα διοίκησης καὶ θέματα δογματικά. Εἶναι ἀδύνατο νὰ μὴν συσχετίσουμε τὴν εὐλογημένη αὐτὴ πρακτικὴ τῆς συγκρότησης τῶν Ἱερῶν Συνόδων μὲ τὴν διαβεβαίωση τοῦ Κυρίου μας: «Ὅπου εἰσὶ δύο ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἰμὶ ἐν μέσῳ αὐτῶν» (Μτ. 18,20). Οἱ Ἅγιοι Πατέρες συνήχθηκαν στὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ ἔχοντας τὸν Ἴδιο τὸν Κύριο ἀνάμεσά τους, ἐξέδωσαν τὶς θεόπνευστες ἀποφάσεις τους μὲ κύρος διαχρονικό. Ὡστόσο, πρέπει νὰ σημειωθεῖ ὅτι οἱ Ἅγιοι Πατέρες δὲν ἐγκαινίασαν οἱ ἴδιοι τὸν θεσμὸ τῶν Συνόδων, ἀλλὰ ὡς διάδοχοι τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ἀκολούθησαν τὴν δική τους γραμμή. Ποιά ἦταν αὐτή; Τὸ νὰ ἀντιμετωπίζουν συνοδικὰ τὰ ὅποια ἀναφυόμενα προβλήματα, ὅπως ἀκριβῶς συνέβη κατὰ τὴν Ἀποστολικὴ Σύνοδο τοῦ 48 μ.Χ., ἡ ὁποία ἔδωσε λύση στὸ ζήτημα τῆς τήρησης τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου ἀπὸ τοὺς ἐξ ἐθνῶν Χριστιανούς.  

            Προκειμένου νὰ φθάσει ὁ λόγος στὴν Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, θεωρῶ χρήσιμη μία σύντομη ἀναφορὰ στὰ χρόνια ποὺ προηγήθηκαν αὐτῆς. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, λίγες δεκαετίες νωρίτερα, μαστιζόταν ἀπὸ τοὺς διωγμοὺς ποὺ ἐξαπέλυσαν κυρίως οἱ Αὐτοκράτορες Διοκλητιανὸς καὶ Μαξιμιανός. Ἐπίκεντρο τῆς λατρευτικῆς ζωῆς κατὰ τὴν περίοδο αὐτή, ἡ ὁποία μᾶς χάρισε ἀπειράριθμο πλήθος Μαρτύρων, ἦταν οἱ κατακόμβες, χῶροι λατρείας ὑπόγειοι καὶ μυστικοί, ποὺ ἐξυπηρετοῦσαν τὴν ἀσφαλῆ τέλεση τῶν θρησκευτικῶν καθηκόντων τῶν Χριστιανῶν. 

            Ὅταν ὁ Μέγας καὶ Ἅγιος Κωνσταντῖνος ἔγινε συναυτοκράτορας μαζὶ μὲ τὸν Λικίνιο, συναποφάσισαν στὴν πόλη τῶν Μεδιολάνων τὸ ἔτος 313 νὰ θέσουν σὲ ἐφαρμογὴ τὴν ἀνεξιθρησκεία σὲ ὅλο τὸ ρωμαϊκὸ κράτος, γεγονὸς τὸ ὁποῖο εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὴν σταδιακὴ ἐξάπλωση τῆς χριστιανικῆς πίστεως. 

            Στὸ πλαίσιο τῆς ἐλεύθερης λατρείας, ἐκδηλώθηκαν ἐντὸς τῆς Ἐκκλησίας νέες αἱρετικὲς δοξασίες ποὺ προκαλοῦσαν σύγχυση καὶ διαιρέσεις. Μία ἐξ αὐτῶν προῆλθε ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρεια, ὅπου ὁ πρεσβύτερος Ἄρειος, ἄνδρας πολὺ ἀσκητικὸς καὶ ἐξαιρετικὰ μορφωμένος, ἀπὸ τὸν ἐγωισμὸ καὶ τὴν ἀλαζονεία του «παραμορφώθηκε» καὶ ἄρχισε νὰ κηρύττει, παρὰ τὶς συστάσεις τοῦ Ἐπισκόπου του, ὅτι ὁ Χριστὸς ἀποτελεῖ κτίσμα καὶ ὄχι τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Μάλιστα, προκειμένου νὰ κερδίσει ἔδαφος μεταξὺ τοῦ ποιμνίου, ἔγραψε ἄσματα μὲ τὶς αἱρετικὲς ἀντιλήψεις του γιὰ νὰ τὰ τραγουδᾶ ὁ ἁπλὸς λαὸς καὶ νὰ ἀφομοιώνει τὴν πλάνη. 

            Τὸ 324 ὁ Ἅγιος Κωνσταντῖνος ἔγινε Μονοκράτορας τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας καὶ ἐξ ἀρχῆς τίμησε τὸν Χριστιανισμό, θεωρῶντας τὸν ὡς τὸν κατάλληλο συνδετικὸ ἱστὸ ποὺ θὰ συνέβαλλε στὴν διατήρηση τῆς ἑνότητας τῆς Αὐτοκρατορίας. 

            Βλέποντας, ὥστόσο, ὅτι ἡ αἵρεση τοῦ Ἀρείου ἀπειλεῖ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ κατ᾽ ἐπέκταση τῆς Αὐτοκρατορίας, γιὰ πρώτη φορὰ στὴν ἱστορία προσκάλεσε ὁ ἴδιος τοὺς Ἐπισκόπους τῆς Αὐτοκρατορίας σὲ Σύνοδο στὴν Νίκαια τῆς Βιθυνίας, προκειμένου νὰ λυθεῖ τὸ ζήτημα τοῦ Ἀρειανισμοῦ καὶ νὰ ἐξασφαλισθεῖ ἡ ἑνότητα. 

            Οἱ συνεδριάσεις ξεκίνησαν τὸ 325, μὲ τὸν Αὐτοκράτορα παρόντα, νὰ ἐπιβλέπει τὸν διάλογο, μεσολαβῶντας γιὰ τὴν ἤπια διεξαγωγή του. Ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι εἶχαν ἴσες εὐκαιρίες στὸν λόγο καὶ στὴν λήψη τῶν ἀποφάσεων, σύμφωνα μὲ τὸν δημοκρατικὸ τρόπο τῆς συνοδικότητας, ὁ ὁποῖος πάντοτε πρέπει νὰ ἐπιδιώκεται καὶ νὰ μὴν ἀκυρώνεται σύμφωνα μὲ τὴν παπικὴ θεωρία τοῦ πρωτείου ἐξουσίας. Ἡ Ἐκκλησία μας ἀνὰ τοὺς αἰῶνες μιλᾶ συνοδικά, ὄρος ποὺ περιέχει μέσα του τὴν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης, τὸν ἀλληλοσεβασμὸ τῶν ἀπόψεων καὶ τὴν ἐπικράτηση τῆς πλειοψηφίας. 

            Μεταξὺ τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὑπῆρξε ἡ ἀπόρριψη τῶν αἱρετικῶν δοξασιῶν τοῦ Ἀρείου, καθὼς ἡ διδασκαλία του ὅτι ὁ Ἰησοῦς ἀποτελεῖ κτίσμα τοῦ Θεοῦ, ἀκύρωνε τὴν σύνδεση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὑπάρχει πρόβλημα στὸ σωτηριολογικὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιὰ τὸν ἄνθρωπο: ἂν ὁ Θεὸς δὲν ἐνανθρώπησε, τότε ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ γίνει κατὰ χάριν Θεὸς καὶ μέτοχος τῆς σωτηρίας. Ἀπέναντι στὶς πλάνες τοῦ Ἀρείου, ἡ Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀπάντησε μὲ τὴν ἔκδοση τοῦ Συμβόλου Πίστεως τῆς Νικαίας, ὅπου ἀναφέρεται ὁ Χριστὸς ὡς «ὁμοούσιος τῷ Πατρί», δηλαδὴ τῆς ἴδιας οὐσίας μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα. Ὁ Χριστός μας, ἑπομένως, σύμφωνα μὲ τὴν δογματικὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι καὶ τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος Ἄνθρωπος. 

          Στὸ Σύμβολο τῆς Νικαίας προστέθηκαν ἀπὸ τὴν Β´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τῆς Κωνσταντινουπόλεως πέντε ἀκόμη ἄρθρα, καθιστῶντας σαφὴ τὴν δογματικὴ Ἀλήθεια τῶν σχέσεων τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος. Τὸ Σύμβολο Νικαίας - Κωνσταντινουπόλεως εἶναι γνωστὸ ἀπὸ τοὺς περισσότερους ὡς «Σύμβολο τῆς Πίστεως», ἤ, πιὸ ἁπλά, «Πιστεύω».

            Ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ, ἡ Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος θέσπισε ἐπίσημα τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Ἁγίου Πάσχα γιὰ ὅλους τοὺς Χριστιανούς. Προέβη σὲ αὐτὴ τὴν κίνηση, διότι μέχρι τότε οἱ Χριστιανοὶ ἑόρταζαν αὐτὴ τὴν μεγίστη τῶν ἑορτῶν σὲ ξεχωριστὲς χρονικὲς περιόδους. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες, εὐαισθητοποιημένοι γιὰ τὸ ζήτημα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας τόσο στὴν πίστη, ὅσο καὶ στὴν λατρεία, θέσπισαν τὸ Πάσχα νὰ ἑορτάζεται ἀπὸ ὅλους τοὺς Χριστιανοὺς τὴν Κυριακὴ μετὰ τὴν πρώτη πανσέληνο τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας. Ἂν ὅμως ἡ πρώτη Πανσέληνος τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας συμπέσει ἡμέρα Κυριακή, ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα νὰ μετατίθεται τὴν ἀμέσως ἑπομένη Κυριακή. Βάσει αὐτοῦ τοῦ ὑπολογισμοῦ, τὸ Ὀρθόδοξο Πάσχα ἑορτάζεται πάντοτε μετὰ τὸ Πάσχα τῶν Ἑβραίων. Ποτὲ πρίν, ποτὲ ταυτόχρονα, ὅπως πράττουν οἱ παπικοί, παρὰ τὸν 7ο Κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων ἀλλὰ καὶ αὐτὴ τὴν ἱστορικὴ πραγματικότητα, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὁ Κύριος ἀναστήθηκε μετὰ τὸ ἑβραϊκὸ Πάσχα. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἀγωνίσθηκαν γιὰ τὴν ἑνότητα στὴν λατρεία, ἀλλὰ δυστυχῶς ἡ μέριμνά τους αὐτὴ δὲν ἔγινε σεβαστὴ ἀπὸ λεγομένους χριστιανούς.

            Κατὰ τὴν ἱστορικὴ ἐπέτειο ποὺ ἑορτάζουμε, μὲ προβληματίζει ἡ ἑξῆς ἀπορία: εἴμαστε μὲ τοὺς Πατέρες; Κινούμαστε στὸ πνεῦμα τους; Συμμεριζόμαστε τὴν ἀγωνία ποὺ ἐπέδειξαν γιὰ τὸ καλὸ τῆς Ἐκκλησίας, ἢ ἁπλῶς στρουθοκαμηλίζουμε ἐπιθυμῶντας νὰ ξεχάσουμε ὅτι ὑπάρχουν προβλήματα ποὺ ἀναμένουν μία λύση; 

            Ἡ Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀποτέλεσε τὸ πρότυπο γιὰ τὶς ἑπόμενες Ὀκτὼ Οἰκουμενικὲς Συνόδους, ὅλες μεγίστης σημασίας, οἱ ὁποῖες ἀποκρυστάλλωσαν τὰ δόγματα τῆς πίστης μας καὶ ἐπέφεραν, ἀργὰ ἢ γρήγορα, τὴν σταθερότητα καὶ τὴν εἰρήνη στὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἀπορρίπτοντας τὶς αἱρετικὲς διδασκαλίες καὶ θέτοντας τοὺς αἱρετικοὺς στὴν κρίση τοῦ Θεοῦ. 

            Φθάνοντας στὸ σήμερα, ἔχουμε δεῖ πολλάκις ὅτι οἱ ἐπαφὲς σύγχρονων κληρικῶν καὶ λαϊκῶν μὲ ἑτεροδόξους, ὄχι μόνο δὲν περιορίζονται στὸ ἐπίπεδο τῶν ἀμφισβητούμενης ἀποτελεσματικότητος διαλόγων, ἀλλὰ προχωροῦν καὶ σὲ συμπροσευχές. Ἂν εἶναι αὐτὸ τὸ σωστό, τότε γιατὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἐπέβαλαν τὰ ἀναθέματα σὲ ὅσους τόλμησαν νὰ στρεβλώσουν τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας;

            Βεβαίως, τὸ νὰ ἐπιθυμοῦμε ὅλοι νὰ ἐπανέλθουν στὴν Ὀρθοδοξία εἶναι καλὸ καὶ ἅγιο. Κάτι τέτοιο, ὅμως, θὰ ἐπιτευχθεῖ μόνο μὲ τὸν ἁγιοπνευματικὸ τρόπο ζωῆς -ὁ ὁποῖος δύναται νὰ λειτουργήσει σὰν πνευματικὸς μαγνήτης καὶ νὰ ἑλκύσει κάθε καλοπροαίρετο πρὸς τὴν Ὀρθοδοξία- καὶ ὄχι μὲ τὶς δημόσιες σχέσεις καὶ τὶς ἐκπτώσεις στὴν πίστη.

            Οὔτε, βέβαια, ἡ ἀκραία συμπεριφορὰ κάποιων λεγομένων ὀρθοδόξων νὰ καταδικάζουν τοὺς πάντες εἶναι ἐπιθυμητὴ καὶ σύμφωνη πρὸς τὸ ἦθος τῶν Πατέρων. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μὲ εἰλικρίνεια ὅρισαν στὶς καθημερινὲς ἀκολουθίες καὶ σὲ αὐτὸ τὸ Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας νὰ προσευχόμαστε «ὑπὲρ τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως», σύμφωνα πάντα μὲ ὅσα ἐσφράγισαν οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι.

            Οἱ Πατέρες προτίμησαν τὴν μεσαία καὶ βασιλικὴ ὁδὸ τῆς διακρίσεως. Οὔτε παρέκκλιναν, οὔτε ὑπερέβαλαν. Ἡ μόνη τους ὑπερβολὴ ἦταν στὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸ ποίμνιο· ἡ μόνη ἐπιτρεπτὴ ὑπερβολή, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς «ὑπερβαλλόντως ἠγάπησεν ἡμᾶς». Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐμφορεῖται ἀπὸ αὐτὴ τὴν εἰλικρινῆ ἀγάπη, δὲν κινδυνεύει, ἀλλὰ πάντοτε ἔχει σύμμαχο τὸν Θεό, ὁ Ὁποῖος συνεργεῖ σὲ κάθε ἔργο ἀγαθό. 

            Σήμερα, 1700 χρόνια μετὰ τὴν Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ἀκόμη τιμοῦμε τοὺς Ἁγίους Πατέρες. Γιατί; Γιατὶ ἀγάπησαν Χριστό, ἀνέλαβαν μὲ ὑπευθυνότητα τὴν ὑψηλὴ ἀποστολὴ ποὺ τοὺς ἀνέθεσε ἡ Ἐκκλησία καὶ τὴν ἔφεραν εἰς πέρας. Δὲν ἔδωσαν «τοῖς βλεφάροις νυσταγμὸν» γιὰ νὰ φυλάσσουν τὰ λογικὰ πρόβατα. Ἀπέναντι στὶς μεγάλες ἀπειλές, δὲν σώπασαν, οὔτε ἔκαναν τὰ στραβὰ μάτια γιὰ νὰ ἐξασφαλίσουν τὴν ἄνεσή τους. Ἀπεναντίας, ἀγωνίσθηκαν σθεναρῶς, καὶ κατάφεραν νὰ βάλουν στὴν θέση ποὺ τοὺς ἀνήκει τοὺς βαρεῖς προβατόσχημους λύκους. Γιὰ νὰ φθάσουν σὲ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδο, εἶχαν ἤδη διανύσει τὰ στάδια τῆς πνευματικῆς ζωῆς: ἀποτίναξαν τὴν κακία, καθάρισαν τὴν καρδιά τους, ζώσθηκαν ὡς πανοπλία τὴν ἀρετὴ καὶ ἐξῆλθαν στὴ μάχη μὲ τὴν ρομφαία τῆς δικαιοσύνης καὶ τὴν περικεφαλαία τῆς ἀληθινῆς πίστης. 

            Οἵ Ἅγιοι Πατέρες μας, ἐμφορούμενοι ἀπὸ τὴν σοφία μὲ τὴν ὁποία ὁ Θεὸς τοὺς προίκισε, ἀναδείχθηκαν στύλοι καὶ ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας. Δίχως στύλους δὲν στέκεται κανένα οἰκοδόμημα. Ἡ ἀλήθεια στηρίχθηκε και θὰ στηρίζεται εἰς αἰῶνας ἀιώνων διότι εὐτύχησε νὰ ἔχει ὡς στύλους της τοὺς Ἁγίους Πατέρες. Ἐκεῖνοι εἶναι οἱ καθοδηγητές μας, ποὺ μᾶς κατευθύνουν πρὸς τὴν ὁδὸ τῆς Κάθαρσης, τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς Θέωσης.

            Εἴθε τὴν ὁδὸ αὐτὴ νὰ κατορθώσουμε μὲ τὶς πρεσβεῖες τους νὰ διανύσουμε ἐπιτυχῶς, πρὸς δόξαν τοῦ Ἀνάρχου Πατρός, τοῦ Συνανάρχου καὶ Ὁμοουσίου Αὐτῷ Υἱοῦ καὶ τοῦ Συμπροσκυνουμένου καὶ Συνδοξαζομένου Παναγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

Χριστὸς Ἀνέστη!

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Κυριακῇ πέμπτῃ ἀπὸ τοῦ Πάσχα,

τὴν τῆς Σαμαρείτιδος ἑορτὴν ἑορτάζομεν.

Ὕδωρ λαβεῖν ἐλθοῦσα τὸ φθαρτόν, γύναι,

Τὸ ζῶν ἀπαντλεῖς, ᾧ ῥύπους ψυχῆς πλύνεις.

Ἐνῶ φθαρτὸ νερό, γυναίκα, ἦλθες νὰ λάβεις,

Τὸ ζωντανὸ ἀντλεῖς, ρύπους ψυχῆς μὲ τὸ ὁποῖο πλένεις.

               Ὅπως ἀκούσαμε σήμερα ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη, ἕνα μεσημέρι, ὁ Χριστὸς εὐαγγελιζόμενος τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἦρθε μὲ τοὺς Μαθητές Του στὴν Σαμάρεια καὶ κουρασμένος ἀπὸ τὴν πολλὴ ὁδοιπορία κάθισε κοντὰ στὸ πηγάδι, ποὺ εἶχε φτιάξει ὁ Πατριάρχης Ἰακώβ, γιὰ νὰ ξεκουραστεῖ, ἐνῶ οἱ Ἀπόστολοι πῆγαν στὴν πόλη γιὰ νὰ ἀγοράσουν τρόφιμα. Ἡ κούραση αὐτὴ ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ἐργασία, εἶναι καίρια γιὰ τὴν ἐξάπλωση τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Χριστός, γιὰ νὰ εὐαγγελίσει τὸν κόσμο, κουράσθηκε, διδάσκοντας ὅτι ἐκεῖνος ποὺ πρόκειται νὰ διακονήσει τὴν Ἐκκλησία, πρέπει νὰ εἶναι ἔτοιμος νὰ κουραστεῖ σωματικά, ὅπως καὶ ὁ Κύριός μας. Ἄλλωστε, «τὰ ἀγαθὰ κόποις κτῶνται». Μετὰ τὴν σωματικὴ κόπωση, ὁ Χριστός, ὅπως θὰ δοῦμε στὴ συνέχεια, θὰ γευθεῖ πνευματικὴ τροφή. Ἡ φυγοπονία αὐτὸ ἀκριβῶς στερεῖ ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο, τὴν μετάληψη πνευματικῆς τροφῆς, ἡ ὁποία στηρίζει καὶ εὐφραίνει τὸν ἐργάτη τοῦ καλοῦ. 

               Λίγο ἀργότερα, στὸ πηγάδι φτάνει μία γυναίκα, Σαμαρείτιδα, γιὰ νὰ ἀντλήσει νερὸ μὲ τὴ στάμνα της. Βλέποντάς την ὁ Κύριος, δὲν διστάζει νὰ γίνει ὁ ἐνδεής, ἐκεῖνος δηλαδὴ ποὺ ἔχει ἀνάγκη, καὶ ἔρχεται στὸ ἴδιο ἐπίπεδο μὲ αὐτὸ τῆς γυναίκας. Γιὰ νὰ τὴν ἀνυψώσει, καταδέχεται νὰ ταπεινωθεῖ, ζητῶντας νερὸ ἀπὸ μία γυναίκα καὶ μάλιστα Σαμαρείτιδα καὶ μάλιστα μοιχαλίδα. Στοὺς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Καλὸς Ποιμὴν παραδίδει σήμερα μαθήματα ποιμαντικῆς. Βλέπετε, ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἀνάγκη νὰ αἰσθάνεται χρήσιμος. Αὐτὴ τὴν ἀνάγκη τῆς Σαμαρείτιδας ἱκανοποιεῖ ὁ Χριστὸς γιὰ νὰ τὴν προσεγγίσει, σπάζοντας τὸ κατεστημένο, δεδομένου ὅτι δὲν συνηθιζόταν ἄντρες νὰ συνομιλοῦν μὲ γυναῖκες σὲ δημόσιο χῶρο, καθῶς θεωροῦνταν ὑποδεέστερες. Καλὸ θὰ ἦταν, οἱ δῆθεν προοδευτικοὶ τῶν ἡμερῶν μας νὰ γνώριζαν ὅτι ὁ πρῶτος ποὺ ἔφερε τὴν πρόοδο τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων, ἦταν ὁ Δεσπότης Χριστός. Ἡ κίνηση αὐτὴ τοῦ Κυρίου ἦταν πολὺ σημαντική, ἰδιαίτερα ἂν σκεφτοῦμε ὅτι ἡ γυναίκα ἐκείνη, λόγῳ τῆς ἁμαρτωλῆς ζωῆς της, πιθανὸν νὰ βίωνε τὴν περιφρόνηση τῶν συνανθρώπων της. 

               Στὸ σημεῖο αὐτό, ἡ γυναίκα ἐξεπλάγη καὶ ἀπόρησε πῶς ἕνας Ἰουδαῖος συνομιλεῖ μὲ μία Σαμαρείτιδα. Οἱ σχέσεις Ἰουδαίων καὶ Σαμαρειτῶν χαρακτηρίζονταν ἀπὸ ἔχθρα, ἡ ὁποία δὲν ἔλεγε νὰ πάψει γιὰ ἕναν ἁπλούστατο λόγο: τὴν ἔλλειψη ἐπικοινωνίας. Οἱ δύο λαοὶ δὲν ἔβλεπαν τὰ πρόσωπα, ἀλλὰ μία ἀπρόσωπη ταμπέλα: Ἰουδαῖος, Σαμαρείτης. Ὁ Χριστὸς σήμερα πρότεινε τὴν λύση γιὰ τὴν εἰρήνευση τῶν σχέσεων: τὴν ἐπικοινωνία. Μέσῳ αὐτῆς, ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τὸν ἄνθρωπο καὶ ἀρχίζει νὰ βλέπει περισσότερο ἐκεῖνα ποὺ ἐνώνουν, παρὰ ὅσα χωρίζουν. 

               Tὴν ἀπορία τῆς γυναίκας ἀκολούθησε μία στροφὴ στὴν ροὴ τῆς συζήτησης. «Ἂν ἤξερες […] ποιός εἶναι ἐκεῖνος ποὺ σοῦ λέει «φέρε μου νὰ πιῶ», ἐσὺ θὰ τοῦ ζητοῦσες καὶ θὰ σοὺ ἔδινε τὸ νερὸ τὸ ζωντανό», εἶπε ὁ Κύριος στὴν γυναίκα. Πρόκειται γιὰ τὴν δροσιὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὴν ὁποία ὅποιος γεύθηκε, δὲν δίψασε ξανὰ γιὰ ἐπίγειες ἀπολαύσεις. Αὐτὸ τὸ ζωντανὸ νερὸ ἀποτελεῖ πρόγευση τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, πρόγευση τῆς Ἀναστάσεως, βέβαιη πίστη ὅτι ὁ θάνατος καὶ κάθε δύναμη τοῦ κακοῦ νικήθηκε ἀπὸ τὸν Ἀναστάντα Χριστό. Σὲ ἀντίθεση μὲ πρίν, ποὺ ὁ Χριστὸς ζητοῦσε τὸ ἐπίγειο νερό, τώρα ἡ Σαμαρείτις ζητᾶ ἀπὸ τὸν Χριστὸ τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν», χωρὶς βέβαια νὰ καταλάβει περὶ τίνος πρόκειται. 

               Ὡστόσο, ὁ Κύριος ἀνταποκρίθηκε θετικά στὸ αἴτημα τῆς γυναίκας.

- Πήγαινε, φώναξε μου τὸν ἄνδρα σου, τῆς εἶπε.

- Δὲν ἔχω ἄνδρα.

- Σωστὰ εἶπες ὅτι δὲν ἔχεις ἄνδρα, γιατὶ εἶχες πέντε ἄνδρες καὶ αὐτὸς ποὺ ἔχεις τώρα, δὲν εἶναι ἄνδρας σου.

Προσπάθησε ἡ Σαμαρείτιδα νὰ ἀποκρύψει τὰ ἁμαρτήματά της, ὅπως πολλοὶ στὴν Ἐξομολόγηση, ἀλλὰ ὁ Θεός, καὶ αὐτὰ ποὺ ἀκόμη δὲν ἔχει πράξει ὁ ἄνθρωπος, τὰ γνωρίζει πολὺ καλά. Γιὰ αὐτό, στὴν Ἐξομολόγηση πρέπει νὰ εἴμαστε εἰλικρινεῖς. Διαφορετικά, μπορεῖ νὰ ἀποκαλυφθοῦν οἱ ἁμαρτίες μας μὲ πιὸ ντροπιαστικὸ τρόπο, ὅπως στὴν προκειμένη περίπτωση. 

               Μέσα ἀπὸ τὰ ἀφοπλιστικὰ αὐτὰ λόγια τοῦ ἄγνωστου συνομιλητῆ της, ἡ γυναίκα κατάλαβε ὅτι μάλλον εἶναι Προφήτης. Ἕναν μόνο λόγο ἄκουσε ἡ ἐλευθέρων ἠθῶν γυναίκα καὶ κατάλαβε ὅτι τὸ πρόσωπο ποὺ εἶχε ἀπέναντί της ἦταν ἱερό. Οἱ δὲ Φαρισαῖοι, οἱ «ὑπηρέτες τοῦ Θεοῦ», τόσα καὶ τόσα θαύματα εἶδαν καὶ δὲν θέλησαν νὰ καταλάβουν. Ἡ ψυχή τους εἶχε βρεῖ αὐτὸ ποὺ ζητοῦσε: μία πλαστὴ εἰκόνα τὴν ὁποία νὰ βλέπει ὁ κόσμος καὶ νὰ τὴν σέβεται. Ἡ ψυχή, ὅμως, τῆς γυναίκας, δὲν εἶχε βρεῖ αὐτὸ ποὺ ζητοῦσε. Γιὰ αὐτὸ καὶ ἄλλαξε ἕξι συζύγους. Ἤλπιζε ὅτι κάποια στιγμὴ θὰ βρεῖ τὸν κατάλληλο. Στὴν πραγματικότητα, αὐτὸ ποὺ ἔψαχνε ἦταν κάτι πολὺ ἀνώτερο ἀπὸ μία σαρκικὴ σχέση, ἦταν ἡ ἀγαθότητα τοῦ Θεοῦ. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, εἶχε πνευματικὲς ἀνησυχίες: «Οἱ πατέρες μας προσκύνησαν στὸ βουνὸ αὐτό, ἐνῶ ἐσεῖς λέτε ὅτι στὰ Ἱεροσόλυμα πρέπει νὰ προσκυνοῦμε», εἶπε στὸν Κύριο, γιὰ νὰ λάβει τὴν ἀπάντηση: 

- Ὁ Θεὸς εἶναι Πνεῦμα καὶ αὐτοὶ ποὺ Τὸν προσκυνοῦν, πρέπει νὰ Τὸν προσκυνοῦν μὲ τὸ πνεῦμα καὶ μὲ εἰλικρίνεια».

- Ξέρω ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας, ὁ λεγόμενος Χριστός. Ὅταν ἔλθει ἐκεῖνος, θὰ μᾶς τὰ ἀναγγείλει ὅλα. 

Θὰ περίμενε κανεὶς ὅτι ὁ Θεάνθρωπος, ἀπὸ ταπείνωση δὲν θὰ ἔλεγε ποιός ἦταν. Ὁ Χριστὸς, ὅμως, προτίμησε νὰ πεῖ τὴν ἀλήθεια γιὰ τὴν ὁποία ἦλθε στὴν γῆ. Ἔτσι, ἔκανε τὴν ἀποκάλυψη: «Ἐγὼ εἶμαι (ὁ Χριστός), ποὺ σου μιλάω». 

Ἡ ἁμαρτωλή, ἀλλὰ ἄδολη γυναίκα, ποὺ γιὰ τόσα χρόνια ἦταν στὰ δίχτυα τοῦ κακοῦ, πίστεψε ἀμέσως. Αὐτὸ ἦταν. Ἔλαβε τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν. Πῆγε γιὰ φθαρτὸ νερό, ἀλλὰ ἄντλησε αἰώνιο. Τὸ φθαρτὸ δὲν τὴν ἐνδιέφερε πλέον. Ἄφησε πίσω τὴ στάμνα της, μαζὶ καὶ τὶς ἁμαρτίες, καὶ ἔτρεξε νὰ γίνει Ἰσαπόστολος τοῦ Χριστοῦ, ἡ Ἁγία Φωτεινή. 

               Ἐν τῷ μεταξύ, ἦρθαν οἱ Ἀπόστολοι καὶ ἔφεραν τὶς τροφές. Εἶδαν τὸν Διδάσκαλό τους νὰ συνομιλεῖ μὲ τὴν γυναίκα καὶ κανένας δὲν Τοῦ ζήτησε τὸν λόγο. Εἶχαν ἐμπιστοσύνη στὴν πρόνοιά Του. 

- Διδάσκαλε, φάε.

- Ἐγὼ ἔχω φάει τροφή, τὴν ὁποία ἐσεῖς δὲν ξέρετε. 

               Τί ἀναφέραμε στὴν ἀρχή; Αὐτὴ εἶναι ἡ πνευματικὴ τροφὴ ποὺ ἀπολαμβάνει ἐκεῖνος ποὺ ἐργάζεται καὶ κουράζεται στὸν ἀμπελώνα τοῦ Θεοῦ, ἡ χαρὰ μαζὶ μὲ τὸν Θεὸ καὶ τοὺς Ἀγγέλους γιὰ τὰ πρόβατα ποὺ ξεφεύγουν ἀπ΄ τοὺς λύκους καὶ ἐπιστρέφουν πίσω στὴν μάνδρα.

               Ἂν ἕνας ἄνθρωπος γνωρίσει τὸν Θεὸ καὶ μεταμορφωθεῖ,  μπορεῖ νὰ μεταμορφώσει ὁλόκληρη τὴν κοινωνία. Γιὰ αὐτό, ὁ Κύριος κανέναν δὲν ἀπέρριψε. Ὡς ἀποτέλεσμα, πειθόμενοι στὸ κήρυμα τῆς Ἁγίας Φωτεινῆς, οἱ Σαμαρεῖτες ζήτησαν ἀπὸ τὸν Κύριό μας νὰ μείνει λίγο μαζί τους. Ἔμεινε ἐκεῖ μόνο δύο ἡμέρες. Αὐτὲς ἦταν ἀρκετὲς γιὰ νὰ πλησιάσουν ὕστερα τὴν Φωτεινὴ καὶ νὰ τῆς ποῦν: «Δὲν πιστεύουμε πλέον ἀπὸ τὰ λόγια σου. Οἱ ἴδιοι ἀκούσαμε καὶ ξέρουμε ὅτι Αὐτὸς εἶναι στὰ ἀλήθεια ὁ Σωτήρας τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός». 

               Εὐχή μου, αὐτὴ τὴν σωτήρια ὁμολογία τῶν Σαμαρειτῶν νὰ τὴν φυλάξουμε καλὰ στὴν καρδιά μας καὶ ὄχι μόνο στὰ αὐτιά. Ἂν κάνουμε τὸ πρῶτο, ἡ ὁμολογία αὐτὴ θὰ γίνει γιὰ ἐμᾶς τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν. Τότε ποιά μέριμνα ἢ ποιό ψυχικὸ κενὸ θὰ μπορέσει νὰ μᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ; 

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

Μετ’ εὐχῶν,

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

            Σήμερα, Γ΄ Κυριακὴ ἀπὸ τὸ Πάσχα, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς μεταφέρει λίγες μέρες πίσω, στὴ Μεγάλη Παρασκευή, στὸν τόπο ὅπου συντελέσθηκε ἡ σωτηρία μας, τὸν φρικτὸ Γολγοθά. 

            Ἐπίκεντρο τῆς σκηνῆς, ὁ μεσαῖος Σταυρὸς στὸν ὁποῖο εἶναι καθηλωμένο τὸ Πανάχραντο Σῶμα τοῦ Κυρίου μας, νεκρὸ πλέον. Ἀπὸ κάτω, λίγοι μόνο ἄνθρωποι παρακολουθοῦν, μὲ τοὺς Δέκα Ἀποστόλους νὰ ἀπουσιάζουν. Μεταξὺ τῶν παρισταμένων, ἦταν ὁ Ἅγιος Ἰωσήφ, ὁ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, Βουλευτὴς τοῦ Μεγάλου Συνεδρίου, ὁ ὁποῖος μαθήτευσε στὸν Ἰησοῦ κρυφά, φοβούμενος μὴν γίνει ἀποσυνάγωγος. Αὐτός, βλέποντας τὸ ἄδικο μαρτύριο ποὺ ὑπέστη ὁ ἀγαπημένος του Διδάσκαλος, ἔδιωξε μὲ μιᾶς κάθε μορφῆς φόβο, ὁπλίσθηκε μὲ τόλμη καὶ προσῆλθε στὸν Πιλάτο γιὰ νὰ ζητήσει τὸ Σῶμα πρὸς ἐνταφιασμό. Ἀντίστοιχα φέρθηκε καὶ ὁ Βουλευτὴς Νικόδημος, ἐπίσης πρώην κρυφὸς μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ. Βλέποντας τὸν Ἰωσὴφ νὰ πηγαίνει πρὸς τὸν Πιλάτο, ἀγόρασε πολύτιμα ἀρώματα γιὰ τὶς ἀνάγκες τοῦ ἐνταφιασμοῦ. Μὲ τὴν ἄδεια τοῦ Πιλάτου, ὁ Ἰωσὴφ ἔλαβε τὸ Πανάγιο Σῶμα καὶ μαζὶ μὲ τὸν Νικόδημο ἀρωμάτισαν τὸ Σῶμα, τὸ τύλιξαν σὲ καθαρὸ σινδόνι καὶ τὸ ἐνταφίασαν στὸν καινούργιο Τάφο τὸν ὁποῖο ὁ Ἰωσὴφ εἶχε λαξεύσει ὁ ἴδιος καὶ προόριζε γιὰ τὸν ἑαυτό του. 

            Τὴν ἑπόμενη μέρα, φοβούμενοι οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς μήπως οἱ Ἀπόστολοι κλέψουν τὸ Σῶμα καὶ διαδώσουν ὅτι ὁ Κύριος ἀναστήθηκε, κατόπιν ἄδειας τοῦ Πιλάτου τοποθέτησαν κουστωδία, δηλαδὴ φρουρά, στὸν Τάφο. 

            Ὡστόσο, ἔγινε αὐτὸ ποὺ ὀρθὰ τονίζει ἡ Ὑμνολογία μας: «μάτην φυλάττεις τὸν τάφον, κουστωδία. Οὐ γὰρ καθέξει τύμβος αὐτοζωΐαν». Δὲν γινόταν, ὁ Χριστός, ἡ Ζωὴ καὶ Πηγὴ τῆς ζωῆς, νὰ μείνει ἐγκλωβισμένος στὸν Τάφο. Ἐκεῖνος ποὺ διασάλευσε τὶς πύλες τοῦ Ἅδη, δὲν γινόταν νὰ μείνει κλεισμένος στὸ Μνῆμα. Ἔτσι, συνέβη τὸ ποθούμενο καὶ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι σήμερα μποροῦμε νὰ λέμε καὶ νὰ φωνάζουμε μὲ χαρὰ τὸ:

«Χριστὸς Ἀνέστη»!

            Χωρὶς νὰ τὸ γνωρίζουν, οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς πρόσθεσαν ἕνα σημαντικὸ ἀποδεικτικὸ στοιχεῖο τῆς Ἀναστάσεως, τὴν φρουρά. Ἂν δὲν ὑπῆρχε φρουρά, τότε πράγματι, θὰ μποροῦσαν νὰ ποῦν ὅτι οἱ Ἀπόστολοι ἔκλεψαν τὸ Σῶμα. Τώρα, ὅμως, μὲ τοὺς στρατιῶτες νὰ φυλοῦν τὸ Μνῆμα, τὸ ψέμα περὶ κλοπῆς τοῦ Σώματος ἦταν μία μεγάλη ἀνοησία, διότι ἐφόσον φυλοῦσαν οἱ στρατιῶτες, πῶς γίνεται νὰ ἐκλάπη τὸ Σῶμα; Καὶ ἂν κοιμόντουσαν οἱ στρατιῶτες -ὅπως τοὺς εἶπαν νὰ διαδώσουν- πῶς εἶδαν ὅτι ἐκλάπη τὸ Σῶμα; Καταφανεῖς ψευδολογίες!

            Πολὺ νωρὶς τὸ πρωὶ τῆς Κυριακῆς, πρὶν ἀκόμη χαράξει ὁ ἥλιος, οἱ Ἅγιες Γυναῖκες, οἱ ὁποῖες διακονοῦσαν τὸν Κύριο καθ’ ὅλη τὴν πορεία Του, συγκεντρώθηκαν γιὰ νὰ πάνε στὸν Τάφο νὰ ἀλείψουν τὸ Σῶμα μὲ μύρα, ὅπως ἦταν τὸ ἔθιμο τῶν Ἰουδαίων. Γνώριζαν ὅτι ὑπῆρχαν στρατιῶτες καὶ ὅτι ἡ πέτρα ποὺ σφράγιζε τὴν πόρτα τοῦ Τάφου ἦταν πολὺ μεγάλη, βαριὰ καὶ ἀμετακίνητη ἀπὸ λίγες ἀδύναμες γυναῖκες. Αὐτὸ ἦταν καὶ τὸ μεγάλο τους πρόβλημα. Τὴν παρουσία στρατιωτῶν δὲν τὴν ὑπολόγιζαν. Τὸ ἄγχος τους καὶ ἡ στεναχώρια τους ἦταν τὸ πῶς θὰ καταφέρουν νὰ ἀποκυλίσουν τὸν λίθο γιὰ νὰ μποῦν στὸν Τάφο. Ἄλλοι, στὴ θέση τους, δὲν θὰ ἔμπαιναν κὰν στὸν κόπο νὰ πάνε μέχρι τὸν Τάφο. Αὐτές, ὅμως, πῆγαν. Παρὰ τοὺς λογισμούς τους, παρὰ τὴν ἀδυναμία τους, παρὰ τὸ ἄγχος τους, πῆγαν! Πῆγαν καὶ ἀνταμείφθηκαν. Εἶδαν ὅτι ὁ μέγας λίθος ἦταν στὴν ἄκρη, οἱ δὲ στρατιῶτες, ἄφαντοι. Μπῆκαν στὸν Τάφο καὶ δὲν εἶδαν τὸ Σῶμα, ἀλλὰ ἕναν ἄγγελο νὰ τοὺς ρωτᾶ: «γιατί ζητᾶτε τὸν Ζωντανὸ ἀνάμεσα στοὺς νεκρούς; Τὸν Ἰησοῦ τὸν Ναζαρηνό, τὸν Σταυρωμένο, ψάχνετε. Ἀναστήθηκε! Δὲν εἶναι ἐδώ! Ὁρίστε ὁ τόπος ὅπου Τὸν τοποθέτησαν». 

            Γιὰ τὴν τόλμη τους, οἱ Μυροφόρες ἔγιναν οἱ πρῶτες Μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως, μὲ πρώτη ἐξ αὐτῶν, τὴν Παναγία μας. Μετὰ τὸ γεγονός, τοὺς κατέλαβε τρόμος καὶ ἔκπληξη. Λίγο ἀργότερα, ὅμως, εἶδαν τὸν Ἴδιο τὸν Ἀναστάντα Χριστὸ νὰ τοὺς λέει αὐτὸ τὸ περίφημο: «Χαίρετε»! «Νὰ ἔχετε χαρά! Ἡ λύπη τελείωσε, ἡ κατάρα λύθηκε, ὁ θάνατος καταργήθηκε. Μόνο χαρὰ νὰ ἔχετε»! 

            Τὶ ὡραῖα τὰ μηνύματα ποὺ μᾶς δίνει ἡ σημερινὴ ἡμέρα! 

            Εἴδαμε τοὺς ἄλλοτε κρυφοὺς μαθητές, ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ ἦταν τελευταῖοι, νὰ καταλαμβάνουν τὴν πρώτη θέση στὸ μέγα γεγονὸς τῆς Ταφῆς τοῦ Κυρίου. Τὸ ἔχει αὐτὸ ἡ πίστη μας. Ὁ Θεὸς δὲν βλέπει τὶς θέσεις, ἀλλὰ τὴ θυσία. Οἱ Ἕνδεκα ἦταν οἱ πρῶτοι, ἀλλὰ χάρη στὴ θυσία καὶ τὴν τόλμη τους, ὁ Ἰωσὴφ καὶ ὁ Νικόδημος τοὺς ξεπέρασαν ἐκείνη τὴ δεδομένη στιγμή. Σὲ κάθε Θεία Λειτουργία μνημονεύουμε τὸν Ἰωσὴφ γιὰ τὶς πράξεις του μετὰ τὴ Μεγάλη Εἴσοδο. 

            Ἀπὸ τὴν ἄλλη, εἴδαμε τὸν Ἰωσὴφ δίχως δεύτερη σκέψη νὰ παραχωρεῖ τὸν Τάφο του γιὰ νὰ ἐνταφιασθεῖ ἐκεῖ ὁ Χριστός. Ὅσο ἁπλόχερα παραχώρησε τὸν Τάφο του, ἄλλο τόσο ἁπλόχερα ὁ Κύριος ἔδωσε σὲ αὐτὸν τὸν Τάφο τὴν εὐλογία. Πού νὰ φανταζόταν ὁ Ἰωσὴφ ὅτι μέχρι σήμερα καὶ ἕως τῆς συντελείας, αὐτὸς ὁ Τάφος τὸν ὁποῖο λάξευσε καὶ ὁ ὁποῖος βρισκόταν στὴν κατοχή του, θὰ γινόταν τὸ μεγαλύτερο προσκύνημα τῆς οἰκουμένης καὶ ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλὰ καὶ «ἡ πηγὴ τῆς ἡμῶν Ἀναστάσεως». 

            Ἴσως, ὅμως, τὸ συγκλονιστικότερο μήνυμα, αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ μᾶς συνοδεύει σὲ κάθε κίνηση τῆς ζωῆς μας, εἶναι αὐτὸ ποὺ βίωσαν οἱ Μυροφόρες. Ἀπέναντι στὸ πρόβλημα τῆς μεγάλης πέτρας, ἀπάντησαν μὲ τὴν τόλμη τους. Δὲν ἔμειναν νὰ σκέφτονται τὰ ἐμπόδια. Προχώρησαν καὶ πέτυχαν. 

            Ἔτσι κὶ ἐμεῖς, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί. Ἐπειδὴ ὁ Χριστὸς Ἀναστήθηκε ἀπὸ τοὺς νεκρούς, πρέπει στὴ ζωή μας νὰ ὁπλισθοῦμε μὲ τόλμη καὶ ἐλπίδα. Ἂν ὁ ἴδιος ὁ θάνατος δὲν στάθηκε ἐμπόδιο, τί θὰ μπορέσει νὰ μᾶς ἐμποδίσει; 

            Πολλὲς φορὲς ξεκινᾶμε νὰ κάνουμε κάτι σημαντικὸ στὴ ζωή μας. Πολλὲς φορὲς ξεκινᾶμε κὶ ἐμεῖς σὰν τὶς Μυροφόρες νὰ προσεγγίσουμε τὸν Θεό. Ἐπειδὴ στὴν πορεία σίγουρα λογισμοὶ θὰ ταράξουν τὸ μυαλό μας, νὰ μὴν τοὺς δώσουμε σημασία, ἀλλὰ νὰ προχωρήσουμε μὲ ἐλπίδα στὸν Ζωοδότη. Φθάνοντας, θὰ δοῦμε ὅτι ἀποκεκύλισται ὁ λίθος!

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

Χαίρετε!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΘΩΜΑ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

«Ἐμῶν μελῶν χειρί σου, ἐξερευνήσας τὰς πληγάς, μή μοι Θωμᾶ ἀπιστήσῃς, τραυματισθέντι διὰ σέ, σὺν Μαθηταῖς ὁμοφρόνει, 

καὶ ζῶντα κήρυττε Θεόν»

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

Χριστὸς Ἀνέστη!

            Ἀνέστη Χριστὸς καὶ ὁ φόβος διώκεται! Ἀνέστη Χριστὸς καὶ ἡ πίστη κρατύνεται!

            Πράγματι, ἡ Ἀνάσταση τοῦ Ζωοδότου Χριστοῦ, μέσα σὲ ὅλα τὰ καλὰ τὰ ὁποῖα προσέφερε στὸ γένος τῶν ἀνθρώπων, χάρισε τὴν κατάργηση τοῦ φόβου καὶ τὴν ἑδραίωση τῆς πίστης, ὅπως ἀκούσαμε σήμερα ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστὴ τῆς Ἀγάπης, Ἰωάννη τὸν Θεολόγο. 

            Τὰ Φρικτὰ Πάθη καὶ τὴν Σταύρωση τοῦ Θεανθρώπου συνόδευσε ἡ ἀπομόνωση τῶν Μαθητῶν ἐξ αἰτίας τοῦ φόβου μήπως συλληφθοῦν ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους καὶ πάθουν κακό. Τὸ σκληρὸ καὶ ἄδικο τέλος τοῦ Διδασκάλου τους τοὺς κόστισε πολὺ καὶ θλίψη κατέλαβε τὴν καρδιά τους. Τρεῖς ἡμέρες μετὰ τὴν Σταύρωση, οἱ Μαθητὲς ἀκόμη κλεισμένοι, φοβισμένοι καὶ ταραγμένοι. Καὶ τὶ λογισμοὶ δὲν περνοῦσαν ἀπὸ τὸ μυαλό τους: πόσο μικροὶ φάνηκαν ἀπέναντι στὸ Θεῖο Πάθος, φθάνοντας στὸ σημεῖο νὰ ἐγκαταλείψουν τὸν Κύριο ὅλοι ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο Ἰωάννη. Ἀκόμη καὶ οἱ Μαθήτριες, ἔδειξαν μεγαλύτερο θάρρος ἀπὸ ἐκείνους, καθὼς ἦταν κοντὰ στὸν Χριστὸ τὴν ὥρα τοῦ τέλους. Λίγο πρὶν τὴν προδοσία, στὸν Κῆπο τῆς Γεθσημανῆς, οὔτε λίγο δὲν ἔμειναν ξύπνιοι γιὰ νὰ προσευχηθοῦν ὑπὲρ Αὐτοῦ. Μήπως ἔπρεπε νὰ εἶχαν κάνει κάτι γιὰ νὰ Τὸν σώσουν; Μὰ ὁ Πέτρος ἔκανε κάτι. Ἔβγαλε τὸ μαχαίρι καὶ ἔκοψε τὸ ἀφτὶ τοῦ Μάλχου. Ἐκεῖνος, ὅμως, ποὺ ἦρθε ὄχι νὰ ὑπηρετηθεῖ, ἀλλὰ νὰ ὑπηρετήσει καὶ νὰ ὁδηγηθεῖ στὴ θυσία ἄφωνος, χωρὶς καμὶα ἀντίδραση, ὅπως τὸ ἀρνί, πῆρε τὸ ἀφτὶ καὶ τὸ ἔβαλε στὴ θέση του, διδάσκοντας τὸν Πέτρο ὅτι μὲ ἄλλον τρόπο πρέπει νὰ δείξει τὴν ἀνδρεία του καὶ ὄχι μὲ τὴ βία. Ὁ Πέτρος… Τί σκεφτόταν ἄραγε; Μὲ τὴν θέλησή του ἀρνήθηκε τὸν Χριστό, Ἐκεῖνον γιὰ τὸν Ὁποῖο ἔλεγε ὅτι μέχρι καὶ στὸν θάνατο θὰ πάει, καὶ ἔβγαλε τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὴν χορεία τῶν Μαθητῶν. Οἱ τύψεις σκότιζαν τελείως τὸ μυαλό του. 

            Μέσα σὲ αὐτὸ τὸ κλίμα τῆς ταραχῆς, τῆς ἀνησυχίας, τῆς ἀβεβαιότητας, τῆς τύψης, τοῦ σκοταδιοῦ πέρασαν τρεῖς ἡμέρες. Τὴν τρίτη ἡμέρα, τὴν πρώτη τῆς ἑβδομάδας, οἱ Μυροφόρες εἶδαν μὲ τὰ μάτια τους τὸν Ἀναστημένο Χριστὸ καὶ ἔσπευσαν νὰ μοιραστοῦν τὴ χαρά τους μὲ τοὺς Ἀποστόλους. Ἐκεῖνοι, ὅμως, δυσκολεύονταν νὰ πιστέψουν σὲ ἕνα τόσο μεγάλο γεγονός, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ παραμείνουν βυθισμένοι στὸ σκοτάδι. Τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας ἡμέρας, μὲ τὶς πόρτες νὰ εἶναι κλειδωμένες, ἐμφανίσθηκε μπροστά τους ὁ Χριστός, δίνοντάς τους αὐτὸ ποὺ ποθοῦσε ἡ ψυχή τους, τὴν Εἰρήνη. Φύγανε τότε καὶ οἱ λογισμοὶ καὶ ὁ φόβος καὶ ἡ λύπη, ἐνῷ ἡ Χαρὰ ἁπλώθηκε παντοῦ.  

            Ὡστόσο, τὸ εὐλογημένο ἐκεῖνο ἀπόγευμα, ἔλειπε ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους ὁ Θωμᾶς. Κατὰ Θεία Οἰκονομία, δὲν ἦταν ἐκεῖ γιὰ νὰ βιώσει μαζὶ μὲ τοὺς Ἀποστόλους τὴν Ἀνάσταση τοῦ Διδασκάλου. Στὶς δικές τους μαρτυρίες, ἐκείνος ἀπαντοῦσε μὲ τὴν δυσπιστία του: ἐὰν δὲν Τὸν δῶ Ἀναστημένο, ἐὰν δὲν ἀγγίξω μὲ τὰ χέρια μου τὴν πλευρὰ καὶ τὰ χέρια Του, δὲν θὰ πιστέψω! Ἐγὼ θέλω νὰ γίνω μάρτυρας τῆς Ἀναστάσεως, νὰ κηρύξω τὴν Ἀνάσταση στὰ πέρατα τῆς Οἰκουμένης. Ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸ κάνω αὐτό, θέλω νὰ δῶ. Θέλω προσωπικὴ ἐμπειρία. Θέλω νὰ ζήσω τὴν Ἀνάσταση γιὰ νὰ κηρύξω Ἀνάσταση καὶ νὰ δώσω καὶ τὴ ζωή μου ἀκόμα ἂν χρειαστεῖ. 

            Αὐτὸ ἦταν τὸ σκεπτικὸ τοῦ Ἀποστόλου.

            Ὀκτὼ ἡμέρες μετὰ τὴν Ἀνάσταση, ὅταν πάλι οἱ Μαθητὲς ἦταν κλεισμένοι στὸ σπίτι, μὲ τὸν Θωμᾶ νὰ εἶναι μαζί τους αὐτὴ τὴ φορά, ὁ Ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν πάλι στάθηκε ἀνάμεσά τους λέγοντας: «Εἰρήνη ὑμῖν». Φαντασθεῖτε τὶ χαρὰ ἔνιωσαν οἱ Ἀπόστολοι ποὺ Τὸν εἶδαν ξανά, ἀλλὰ καὶ ποὺ ἦταν μαζί τους ὁ ἀδελφός τους, ὁ Θωμᾶς. Ὁ Κύριος, ὁ ὁποῖος ἀκούει τὰ αἰτήματα τῶν δούλων Του, ἀνταποκρινόμενος θετικὰ στὸ καρδιακὸ αἴτημα τοῦ Θωμᾶ, καταδέχθηκε νὰ Τὸν ψηλαφήσει προκειμένου νὰ πεισθεῖ περὶ τῆς Ἀναστάσεως. Ψηλάφησε ὁ Θωμᾶς καὶ μὲ χαρὰ ὁμολόγησε: «Ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου»! 

            Αὐτὴ ἡ ὁμολογία κατάργησε τὴν ἀμφιβολία τῆς Ἀναστάσεως. Ἤξερε ὁ Χριστὸς ὅτι ἐμεῖς ὡς ἄνθρωποι, δύσκολα μποροῦμε νὰ πιστέψουμε κάτι ποὺ ὑπερβαίνει τὴν ἀνθρώπινη λογική. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, φρόντισε τὸ μεγαλύτερό Του θαῦμα, αὐτὸ ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἀποδεικνύεται ὅτι εἶναι Θεός, νὰ τὸ ὑποστηρίξει μὲ πολλὰ ἱστορικὰ καὶ ἔγκυρα στοιχεῖα. Ἕνα ἐκ τῶν στοιχεῖων ποὺ ἔδωσε ἀπὸ τὴν πολλή Του φιλανθρωπία, ἦταν ἡ κοσμοσωτήρια ὁμολογία τοῦ Θωμᾶ: «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου»! Δὲν ἦταν ὁ Ἰησοῦς μόνο ἄνθρωπος. Ἂν ἦταν μόνο ἄνθρωπος, θὰ τελείωνε στὸν Σταυρό. Ὁ Ἰησοῦς ἦταν καὶ Ἂνθρωπος, ἀλλὰ καὶ Θεός. Γιὰ αὐτό, ὁ σωματικὸς θάνατος γιὰ Αὐτὸν δὲν ἦταν τὸ τέλος, ἀλλὰ τὸ μέσον κατάργησης τοῦ θανάτου καὶ κυριαρχίας τῆς Ζωῆς. 

            Ἐνῷ ὅλα τὰ θαύματα τοῦ Κυρίου πρέπει νὰ τὰ δεχόμαστε μὲ καρδιακὴ πίστη, δίχως ἐξέταση, τὴν Ἀνάσταση, μποροῦμε νὰ τὴν ἐξετάσουμε μὲ λογικὰ στοιχεῖα. Πολλοὶ ἐπιστήμονες, ἄλλοτε δεδηλωμένοι ἄθεοι, ἐπιχείρησαν νὰ μελετήσουν τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως μὲ βάση τὰ στοιχεῖα, προκειμένου νὰ τὴν ἀποδείξουν ἄκυρη, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὴν ἐξέταση τῶν στοιχεῖων διαπίστωσαν ὅτι ὄντως ὁ Χριστὸς Ἀνέστη! Ἀνέστη Χριστὸς καὶ ἀκόμη καὶ ἡ ζωὴ τῶν πρώην ἀθέων ἀπέκτησε νόημα καὶ Φῶς.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

            Τὸ γεγονὸς τὸ ὁποῖο αὐτὲς τὶς σαράντα ἡμέρες, ἀλλὰ καὶ κάθε Κυριακὴ τοῦ ἔτους ἑορτάζουμε, ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, εἶναι γιὰ ἐμᾶς τὸ κέντρο τῆς πίστεώς μας, εἶναι τὸ κέντρο τῆς ζωῆς μας, εἶναι ἡ παρηγοριά μας, εἶναι τὸ κίνητρό μας νὰ ἐργαστοῦμε ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ καλοῦ, εἶναι τὸ φάρμακο στὴ λύπη, εἶναι τὸ ἐλαφρυντικὸ τοῦ Σταυροῦ μας. Ἡ ἀμφισβήτηση τοῦ μεγάλου αὐτοῦ γεγονότος, μόνο μὲ σκοτάδι καὶ μὲ ψέμα γεμίζει τὴν ψυχή. Γιὰ αὐτό, πειθόμενοι στὴν ὁμολογία τοῦ Θωμᾶ, ἂς προσέλθουμε κὶ ἐμεῖς νὰ λάβουμε Φῶς ἐκ τοῦ Ἀνεσπέρου Φωτός!

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

            Κάποτε ἡ ἀπόλαυση ἀπὸ τὸ ξύλο τοῦ Παραδείσου ἔγινε αἰτία γιὰ νὰ θανατωθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Μὲ τὴ Σταύρωση καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας, ἡ προσκύνηση τοῦ ξύλου τοῦ Σταυροῦ ἔγινε αἰτία γιὰ νὰ ἀναστηθοῦν οἱ ἄνθρωποι. Ἡ ἠδονὴ καὶ ἡ ἀπουσία τοῦ πόνου κάποτε μᾶς θανάτωσαν. Ὕστερα, ὅμως, ὁ πόνος καὶ ἡ ὑπομονὴ σὲ αὐτόν, μᾶς ὁδήγησαν στὸν Οὐρανό. 

            Σήμερα, Γ΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἔχοντας φθάσει στὴ μέση ἀκριβῶς τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, σὲ ὅλους τοὺς Ναοὺς τῆς Ἁγίας Ὀρθοδοξίας προβάλλεται στὴ μέση ὁ Σταυρὸς γιὰ νὰ τὸν προσκυνήσουμε. Προσκυνοῦμε τὸν Σταυρὸ γιὰ νὰ λάβουμε δύναμη ἀπὸ Ἐκεῖνον ποὺ ὑψώθηκε πάνω σὲ αὐτόν, ὥστε νὰ συνεχίσουμε μὲ ἀμείωτο ζῆλο τὸ ὑπόλοιπο τῆς νηστείας, μέχρι νὰ φτάσουμε στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Ἑβδομάδα. 

            Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι προσκυνῶ Ἐκεῖνον ποὺ ἀπὸ ὑπερβολικὴ ἀγάπη σταυρώθηκε γιὰ μένα. Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι τὸ Θέλημα τοῦ Κυρίου, ὅπως ὁ Υἱὸς ἀποδέχθηκε τὸ Θέλημα τοῦ Πατρός. Ὅλοι μας ἀντιμετωπίζουμε θλίψεις, πόνο, στεναχώριες. Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι ὅλα αὐτὰ ὡς δοκιμασίες ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ ἀποδείξω ἂν πράγματι εἶμαι δικός Του. Προσκυνῶ τὸν Σταυρὸ σημαίνει ὅτι ἀποδέχομαι καὶ κάνω ὑπομονὴ στὶς θλίψεις, διότι πιστεύω ὅτι μετὰ τὸν Σταυρὸ ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάσταση. 

            Κάποιος σοφὸς εἶχε πεῖ ὅτι ἂν καὶ ὁ πόνος εἶναι ὑπὲρ φύσιν, ἀποβαίνει τὸ πιὸ ἀποτελεσματικὸ μέσα στὴ φύση. Ἄλλος εἶχε πεῖ: «τὰ ἀγαθὰ μὲ κόπους ἀποκτῶνται». Ἂν στρέψουμε τὸ βλέμμα στοὺς Ἁγίους, θὰ δοῦμε ὅτι κανένας δὲν ἁγίασε δίχως κόπο καὶ πόνο. Ἄλλωστε, διαχρονικὰ ὁ Κύριος μᾶς προειδοποιεῖ ὅτι Χριστιανισμὸς σημαίνει σταύρωση, ὅταν λέει: «ὅποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, νὰ σηκώσει τὸν Σταυρό του, καὶ τότε ἂς μὲ ἀκολουθήσει». Δὲν εἶναι, ὅμως, σταύρωση δίχως νόημα. Εἶναι σταύρωση ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν ἐλευθερία, τὴν ἀληθινὴ χαρὰ καὶ τὴν αἰώνια ζωή· ἐν ὀλίγοις, στὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς, τῆς ὁποίας τίποτε πολυτιμότερο δὲν ὑπάρχει. 

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

            Εἴτε χριστιανός, εἴτε ὁτιδήποτε ἄλλο, κάθε ἄνθρωπος στὴ ζωή του ὑφίσταται θλίψεις. Πῶς λέγονται αὐτές; Ἀσθένεια, ἀπαξίωση, βία, φθόνος, μοναξιά, θάνατος ἀγαπημένων προσώπων; Ποιός γλίτωσε ἀπὸ ὅλα αὐτά; Κανένας! Ἡ διαφορὰ ἔγκειται στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο στεκόμαστε ἀπέναντι στὴ σταύρωσή μας. Ὁ ἀληθινὸς χριστιανὸς ὑπομένει μὲ χαρὰ τὴ σταύρωση, διότι μέσα ἀπὸ αὐτὴν τοῦ ἀποκαλύπτεται ὁ Θεός. Ἐκεῖνος, ὅμως, ὁ ὁποῖος ἀπέναντι στὴ σταύρωση κρατᾶ ἐχθρικὴ στάση, κάνοντας κακὸ στοὺς συνανθρώπους ἢ στὸν ἑαυτό του, ἢ φθάνοντας στὸ σημεῖο νὰ ὑβρίσει ἀκόμη καὶ Αὐτὸν τὸν Θεό, ὁμοιάζει μὲ ἐκεῖνον ποὺ κλωτσᾶ τὸν ἀέρα ὅταν φυσᾶ ὁρμητικὰ καταπάνω του. Ἂς ἀφήσουμε αὐτὸν μάταια νὰ κοπιάζει κλωτσῶντας τὸν ἀέρα καὶ ἂς πορευθοῦμε μὲ ἐλπίδα στὸν Γολγοθά μας.

Ὅποιος σταυρώθηκε μὲ τὸν Χριστό, συναναστήθηκε μὲ Αὐτόν. 

Ἂς μὴν γίνει ἡ φυγοπονία αἰτία νὰ μείνωμεν ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ!

Καλὴ πορεία πρὸς τὸ Πάσχα!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Β' ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Στὴ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀκούσαμε ὅτι σὲ κάποιο σπίτι ὅπου κήρυττε ὁ Κύριός μας εἶχε συγκεντρωθεῖ τόσο μεγάλο πλῆθος ἀνθρώπων, ὥστε νὰ μὴν χωροῦν οὔτε στὸν χῶρο κοντὰ στὴν ἐξώπορτα. Ξαφνικά, ἔγινε μικρὴ ἀναταραχὴ καὶ τὸ κήρυγμα διακόπηκε. Τέσσερεις ἄνδρες, ἔχοντας ἀκούσει γιὰ τὴν παρουσία τοῦ Ἰησοῦ στὴν περιοχή τους, βρῆκαν τὴν εὐκαιρία νὰ μεταφέρουν σὲ Ἐκεῖνον τὸν ἄνθρωπό τους, ὁ ὁποῖος ὑπέφερε ἀπὸ σωματικὴ παραλυσία καὶ ἦταν κατάκοιτος. Φτάνοντας στὸ σπίτι, εἶδαν ὅτι ἦταν ἀδύνατο νὰ μποῦν μέσα ἐξαιτίας τοῦ πλήθους. Τίποτα, ὅμως, δὲν εἶναι ἀδύνατο ὅταν ὑπάρχει πίστη στὸν Θεὸ, θέληση καὶ ἀγάπη. Αὐτὰ τὰ τρία μαζὶ ξεπερνοῦν κάθε ἐμπόδιο. Ἔτσι ἔγινε καὶ στὴν περίπτωση τῶν τεσσάρων ἀνδρῶν. Ἀγαποῦσαν καρδιακὰ τὸν παραλυτικό, ἤθελαν τὴν ἄμεση θεραπεία του καὶ εἶχαν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὴ δύναμη τοῦ Θεανθρώπου. Μὲ αὐτὰ τὰ ἐφόδια ἀνέβηκαν πάνω στὴ στέγη, τὴν ἄνοιξαν καὶ κατέβασαν ἀπὸ τὴν στέγη τὸν ἀσθενῆ. Εἶδε ὁ Κύριός μας τὸ ψυχικὸ μεγαλεῖο τους καὶ εἶπε στὸν ἄρρωστο: «παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες». Ἤθελε νὰ τονίσει μέσα ἀπὸ αὐτὰ τὰ λόγια τὴν ψυχοσωματικὴ λειτουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὅτι αἰτία τῆς σωματικῆς ἀσθένειάς του ἦταν οἱ ἁμαρτίες, ἡ ἀσθένεια τῆς ψυχῆς του. Ὡστόσο, ἦταν ἐκεῖ μία μερίδα Φαρισαίων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν τὴν συνήθεια νὰ ἐξετάζουν λεπτομερέστατα τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, προκειμένου νὰ βροῦν κάτι γιὰ νὰ Τοῦ ἐπιτεθοῦν. Αὐτὴ ἡ συνήθεια κρατάει ὡς τὶς μέρες μας ἀπὸ σύγχρονους Φαρισαίους. Ξεσηκώθηκαν, λοιπόν, οἱ ὑποκριτὲς καὶ εἶπαν στὸν Ἰησοῦ ὅτι βλασφημεῖ, διότι μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ συγχωρεῖ ἁμαρτίες. Νόμισαν ὅτι παγίδεψαν τὸν Κύριό μας καὶ χάρηκαν ποὺ βρῆκαν τέτοια κατηγορία ἐναντίον Του. Ἡ χαρὰ τους ἀνατράπηκε καὶ ἔγινε μάλλον θλίψη, ὅταν ὁ Χριστὸς εἶπε: «Γιὰ νὰ δεῖτε ὅτι ἐξουσία ἔχει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου νὰ συγχωρεῖ στὴ γῆ ἁμαρτίες –λέγει στὸν παράλυτο- σήκω καὶ πάρε τὸ κρεβάτι σου καὶ πήγαινε στὸ σπίτι σου». Τὰ χρόνια δεσμὰ τῆς παραλυσίας λύθηκαν ἀμέσως μὲ τὴ θεϊκὴ προσταγή. Δὲν χρειάσθηκε οὔτε κὰν λίγος χρόνος γιὰ ἀνάρρωση. Καὶ ὄχι μόνο σηκώθηκε νὰ περπατήσει, ἀλλὰ σήκωσε καὶ τὸ κρεβάτι του πλήρως θεραπευμένος. 

            Ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀνθρώπους σὰν ἐκείνους τοὺς τέσσερεις ἄνδρες. Ἀναρωτιέστε πού θὰ τοὺς βρεῖ; Εἶναι ὅσοι ἀκοῦνε αὐτὸ τὸ εὐαγγελικὸ μήνυμα. Εἴμαστε ὅλοι ἐμεῖς. Εἶστε ὅλοι ἐσεῖς. Ἔχετε μέσα σας -δοσμένη ἀπὸ τὸν Κύριό μας- τεράστια ψυχικὴ δύναμη, τόση ὥστε νὰ μπορεῖτε νὰ ἀναστήσετε τὴν ταλαίπωρη κοινωνία μας, ἐπιστρέφοντάς την στὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ νὰ γίνει αὐτό, ὅμως, πρέπει αὐτὴ τὴν ἐσωτερικὴ δύναμη νὰ τὴν βγάλετε πρὸς τὰ ἔξω. Πάρτε ὡς παράδειγμα τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μετέφεραν τὸν παράλυτο. Βγῆκαν ἀπὸ τὸ ἐγώ τους καὶ στράφηκαν στὴ βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ τους ποὺ εἶχε ἀνάγκη. Τὸν ἀγάπησαν καὶ ἔγιναν θυσία γιὰ αὐτὸν διότι εἶχαν πίστη στὸν Θεό. Ἡ θυσία τους εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα ὁ παράλυτος νὰ ἀρχίσει νὰ περπατᾶ πρὸς δόξαν Θεοῦ. 

            Ἐπαναλαμβάνω καὶ τὸ τονίζω: ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ νὰ θυσιασθοῦν ὑπὲρ αὐτῆς. Ἔτσι μόνο θὰ προχωρήσει μπροστά, ἁγιάζοντας ψυχές. Βλέποντας Ἐνορίες νὰ μένουν ἀλειτούργητες, Μοναστήρια νὰ κλείνουν τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο ἀπὸ λειψανδρεία, βλέποντας τὰ ἀναλόγια -ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ ἔκφραση- νὰ ἀραχνιάζουν καὶ τὰ παιδιά μας νὰ μὴν πατάνε οὔτε ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, πρέπει ἐπιτέλους νὰ ἀναλάβει ὁ καθένας τὶς εὐθύνες του. Δὲν εἴμαστε θεατὲς στὰ τῆς Ἐκκλησίας. Εἴμαστε μέλη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος καὶ εἰδικὰ αὐτὴ τὴν ἐποχὴ ποὺ τὸ σῶμα ταλαιπωρεῖται ἀπὸ τὴ λειψανδρεία, δὲν γίνεται τὰ μέλη νὰ μένουν ἀμέτοχα. 

            Σήμερα, Β’ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τὸ παράδειγμα τοῦ μεγάλου ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Στὸν καιρό του, ἡ Ἐκκλησία μαστιζόταν ἀπὸ μία αἵρεση: ἕνας οὐνίτης ὀνόματι Βαρλαὰμ καὶ μερικοὶ λόγιοι σύντροφοί του, κορόιδευαν ἐκείνους ποὺ προσπαθοῦσαν μέσῳ τῆς ἄσκησης νὰ ἑνωθοῦν μὲ τὸν Θεό. Οἱ ἴδιοι θεωροῦσαν ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Θεό, ἀλλὰ Τὸν προσεγγίζει μέσῳ τῆς φιλοσοφίας. Αὐτὴ ἡ αἱρετικὴ ὀμάδα ἔκανε κάτι φρικτό: θέλησε νὰ ὑποβιβάσει τὸν χριστιανισμὸ στὸ ἐπίπεδο τῆς ἰδεολογίας. Πράγματι, ἂν δὲν ὑπάρχει ἕνωση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, τότε ὁ χριστιανισμὸς καταντᾶ μία καλὴ ἰδεολογία ποὺ κάνει τοὺς ἀνθρώπους καλοὺς καὶ ἠθικούς. Καλὸς καὶ ἠθικός, ὅμως, μπορεῖ νὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος καὶ μέσα ἀπὸ ἄλλες ἰδεολογίες. 

            Τί ἔκανε, ὅμως, ὁ Μέγας Γρηγόριος; Ἔγινε θυσία γιὰ νὰ στερεωθεῖ ἡ Ὀρθοδοξία. Μέσα ἀπὸ τὰ συγγράμματά του καὶ τὶς Συνόδους ποὺ συνεκάλεσε, διακήρυξε περίτρανα ὅτι ὁ χριστιανισμὸς δὲν εἶναι φιλοσοφίες, ἀλλὰ τρόπος ζωῆς, εἶναι βίωμα ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο ὄχι ἁπλῶς καλὸ ἤ ἠθικό, ἀλλὰ ἅγιο. Τόνισε ὅτι τὸν Θεὸ δὲν μποροῦμε νὰ Τὸν προσεγγίσουμε μέσῳ τῆς φιλοσοφικῆς σκέψης, ἀλλὰ ἀποκαλύπτεται στὸν χριστιανὸ ποὺ ἔχει καθαρὴ καρδιά. Αὐτὴ ἡ Κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπὸ τὰ πάθη ἔρχεται μέσα ἀπὸ τὴν ἄσκηση, δηλαδή, τὴν νηστεία, τὴν ἀγρυπνία καὶ τὴν προσευχή. Ἡ Κάθαρση ὁδηγεῖ στὸν Φωτισμὸ τοῦ νοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο νὰ βρίσκεται σὲ συνεχῆ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό. Τέλος, τὸν Φωτισμὸ ἀκολουθεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς Θέωσης, ἡ θέα τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὴν κορυφὴ τῆς πνευματικῆς ζωὴς καὶ τὸν σκοπὸ τοῦ κάθε ὀρθοδόξου χριστιανοῦ. 

            Εἴμαστε εὐγνώμονες στὸ ἱερὸ πρόσωπο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, διότι ἀνέλαβε τὴν εὐθύνη καὶ ὑπηρέτησε τὴν Ἐκκλησία ὅταν τὴν ἔβλεπε νὰ κινδυνεύει. Ἂν ἔμενε ἐπαναπαυμένος στὸ κελί του, οἱ συνέπειες θὰ ἦταν τραγικές. Νὰ ἔχουμε τὴν εὐχὴ καὶ τὴν πρεσβεία του, ὥστε καὶ ἐμεῖς νὰ ἀναλάβουμε τὶς εὐθύνες, νὰ ἀφήσουμε στὴν ἄκρη τὰ προσωπικά μας θελήματα καὶ νὰ ἀκολουθήσουμε τὴν ὁδὸ τῆς Κάθαρσης, τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς Θέωσης. Ἀμήν!  

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή