Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΦΡΟΝΗΣΗΣ (Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως)

 

Φρόνηση είναι η διάκριση και επιλογή των πραγμάτων που πρέπει να γίνουν και εκείνων που δεν πρέπει. Είναι δε η επιστήμη του να διαχωρίζει κανείς τα αγαθά από τα κακά. Η φρόνηση διευθύνει τις σκέψεις και τακτοποιεί τους λογισμούς. Είναι η επαγρύπνηση του λογικού μας και η υγεία του νου. Η φρόνηση εκπαιδεύει τη γλώσσα να μιλάει σοφά και να σιωπά σ’ αυτά που δεν πρέπει να λέει. Η φρόνηση διδάσκει πως να μιλάει κανείς στον κατάλληλο καιρό και πως να αποφεύγει τα λόγια που λέγονται άκαιρα. Είναι η αιτία των άλλων αρετών.

Η φρόνηση...αναζητά πάντοτε την αλήθεια και αναπαύεται σ’ αυτήν, αφού αυτή οδηγεί στον Θεό και τη μακαριότητα. Την ακολουθούν η καλή θέληση, ο καλός λογισμός, η ευταξία, η κοσμιότητα και η ντροπαλότητα...

Η εικόνα του φρόνιμου

Φρόνιμος είναι αυτός που εργάζεται σε όλη του τη ζωή για την αρετή. Ο φρόνιμος είναι συνετός άνθρωπος και ότι κάνει το κάνει με σκέψη και επίγνωση, αγαπάει το αγαθό και αποστρέφεται το κακό. Αγαπάει τον Θεό και Τον ανακαλύπτει μέσα από τα δημιουργήματα Του. Οι λόγοι του είναι γεμάτοι σύνεση, οι δε πράξεις του ευχάριστες στον Θεό. Οι δρόμοι του είναι ευθείς και προχωράει προς τη σωστή κατεύθυνση. Οι σκέψεις του ταιριάζουν με των σοφών τις σκέψεις και οι διαλογισμοί του με αυτούς των συνετών. Επιμελείται και προσέχει τα γύρω από τη ζωή του, εξασκώντας ιδιαίτερα τη φρόνηση του.

Όταν ευτυχεί παραμένει μετριόφρων και όταν ατυχεί είναι καρτερικός. Ο φρόνιμος πριν επιχειρήσει να κάνει κάτι, πρώτα απ’ όλα σκέπτεται που αποσκοπεί η πράξη και μετά προχωράει στην πραγματοποίηση της. Ο φρόνιμος είναι σε όλα σταθερός. Ο φρόνιμος δεν φουσκώνει, δεν παινεύεται, δεν υπερηφανεύεται αλλά συμπεριφέρεται με ταπεινοφροσύνη και θυμάται πάντα ότι ο άνθρωπος είναι προσωρινός και περαστικός από τη γη και ότι το πολίτευμα του, η πραγματική ζωή δηλαδή, υπάρχει στον ουρανό. Μακάριος είναι ο άνθρωπος, ο οποίος κατέκτησε τη σοφία και ο θνητός ο οποίος απέκτησε φρόνηση...

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ ΠΑΝΤΟΤΕ (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

ΣΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΥΝΕΡΓΟΥΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΣ ΚΑΙ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΛΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ (Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

 

«Ουδείς επιγινώσκει τον Υιόν, ει μη ο πατήρ, ουδέ τον πατέρα τις επιγινώσκει ει μη ο Υιός, και ω εάν βούληται ο Υιός αποκαλύψαι»
(Μτ. ια΄ 27)

Παρά το γεγονός ότι η θεία φιλανθρωπία είναι άπειρη, και πλούσια η Χάρη του Θεού για τη σωτηρία του ανθρώπου, εντούτοις η σωτηρία είναι αδύνατη χωρίς τη συγκατάθεση και τη συνεργασία του ανθρώπου.

Πρώτος αυτός οφείλει να συναισθανθεί ότι αμάρτησε· να μεταμεληθεί, να επιθυμήσει και να επιζητήσει τη σωτηρία του και έτσι η Χάρη να τον επιβραβεύσει με αυτήν.

Διότι η συναίσθηση και η μεταμέλεια, ο πόθος της σωτηρίας και η αναζήτησή της, είναι ένδειξη της επιστροφής προς τον Θεό, είναι σημείο αποστροφής της αμαρτίας και διάθεση ασκήσεως στην αρετή, είναι κατά κάποιο τρόπο επίκληση της θείας ευσπλαχνίας, η οποία βιάζεται να ελεήσει τον παραπλανημένο.

Ώστε για να μας σώσει η Χάρη, πρέπει να θέλουμε να σωθούμε. Γι’ αυτή την αλήθεια δίνουν μαρτυρία οι θείοι Πατέρες της Εκκλησίας.

Ο θείος Χρυσόστομος λέει:
«η Χάρη, παρότι είναι Χάρη, σώζει μόνο αυτούς που το θέλουν».

Επίσης και ο Γρηγόριος ο Θεολόγος βεβαιώνει:
«το να σωθούμε προϋποθέτει και τη δική μας συμμετοχή και του Θεού»·

και ο Ιουστίνος προσθέτει: «Αν και ο Θεός έπλασε μόνος τον άνθρωπο, δεν σώζει τον άνθρωπο δίχως τη συγκατάθεσή του».

Πλανώνται αυτοί που πιστεύουν ότι ο άνθρωπος μπορεί να σωθεί μόνο με τη Χάρη του Θεού ή μόνο με τη δική του θέληση, δίχως τη θεία Χάρη.

Γιατί η μεν Χάρη, όπως επισημάναμε, δεν σώζει παρά μόνο όσους μετανόησαν και επέστρεψαν στον Κύριο, ενώ η θέληση χωρίς τη Χάρη είναι ανεπαρκής για τη σωτηρία, γιατί ο άνθρωπος αδυνατεί από μόνος του να δικαιώσει τον εαυτό του απέναντι στον Θεό.

Ωστόσο, η αδυναμία του έχει διαπιστωθεί ήδη στα πολλά χρόνια της υποδουλώσεώς του στην αμαρτία και την τυραννία του διαβόλου, χρόνια κατά τα οποία παρέμενε εκεί δουλεύοντας χωρίς τη θέλησή του και στενάζοντας και από αυτή την κατάσταση δεν μπόρεσε να τον ελευθερώσει ούτε η εξέλιξή του ούτε η σοφία του ούτε τίποτα άλλο.

Για τη δύναμη της ανθρώπινης θελήσεως ως μόνης ικανής για τη σωτηρία, πρώτος εγνωμάτευσε ο Πελάγιος, κατά τις αρχές του 5ου μ.Χ. αιώνα, και οι Πελαγιανοί, που τον ακολούθησαν. Για τη δύναμη της θείας Χάριτος ως της μόνης που σώζει τον άνθρωπο αποφάνθηκαν καταπολεμώντας τον Πελάγιο δύο σπουδαίοι Πατέρες της Δυτικής Εκκλησίας, ο ιερός Αυγουστίνος και ο Ιερώνυμος, ζητώντας την αποκήρυξη της εσφαλμένης διδασκαλίας του Πελαγίου.

Ωστόσο, σύνολη η Εκκλησία, αφού βάδισε τη μέση οδό, κήρυξε και τις δύο πλευρές λανθασμένες και δογμάτισε ότι «η σωτηρία του ανθρώπου κατορθώνεται με τη θεία Χάρη και με τη θέληση και τη συνεργασία του ιδίου».

Η γνώμη της Εκκλησίας είναι η μόνη ορθή και σύμφωνη με τις Άγιες Γραφές. Από αυτές τις Άγιες Γραφές παρουσιάζεται ότι απαιτούνται και τα δύο, και η Χάρη και η συγκατάθεση του ανθρώπου, για τη σωτηρία του.

Από τα ίδια τα λόγια του Σωτήρα θεωρείται δεδομένη η ανάγκη συνυπάρξεως και των δύο.

Ο Κύριος ερχόμενος για τη σωτηρία του ανθρώπινου γένους, δεν τους έσωζε όλους, παρόλο που ήθελε να σωθούν όλοι και να έλθουν στην επίγνωση της αλήθειας, αλλά μόνο αυτούς που τον ακολουθούσαν· γι’ αυτό όταν κήρυττε τους έλεγε: «όποιος θέλει να με ακολουθήσει, πρέπει να απαρνηθεί τον εαυτό του» για τη σωτηρία απαιτούσε αυταπάρνηση, η οποία είναι αδύνατον να συμβεί δίχως τη συγκατάθεση και την ατομική θέληση.

Επίσης, κηρύττει σ’ αυτούς που αποδέχονται τη σωτηρία ως προερχόμενη από την εκτέλεση των έργων του νόμου, δηλαδή από την ανθρώπινη θέληση και μόνο, λέγοντας: «Εγώ είμαι η θύρα· από μένα εάν κάποιος εισέλθει θα σωθεί» (Ιωάν. ι’ 9) και «χωρίς εμένα δεν μπορείτε τίποτα να κάνετε» (Ιωάν. ιε΄ 5), από τα οποία φανερώνεται η ανάγκη της συνυπάρξεως αμφοτέρων.

Στη σωτηρία λοιπόν του ανθρώπου συνεργούν συγχρόνως και η Χάρη του Θεού και η θέληση του ανθρώπου.

Η μεν Χάρη του Θεού προσκαλεί, διαφωτίζει τον νου και την καρδιά, η δε θέληση συνεργεί στη διάνοιξη των οφθαλμών και την κάθαρση της καρδιάς. Η σωτηρία λοιπόν ξεκινάει από τη Χάρη, μορφοποιείται από τη θέληση και τελειοποιείται από τη Χάρη η οποία τη στεφανώνει.

Η παραβολή του Σπορέα είναι πρόσφορο παράδειγμα. Ο σπορέας έσπειρε, η αγαθή γη δέχθηκε, ο δε Θεός αύξησε και ευλόγησε. Ώστε είναι ανάγκη να θέλουμε να σωθούμε, για να σωθούμε από τη Χάρη του Θεού.

 

[Απόσπασμα (Ομιλία Ζ’) από το βιβλίο του Αγίου Νεκταρίου, «Περί επιμελείας ψυχής», των εκδόσεων Άθως. Απόδοση στα Νέα Ελληνικά Ευανθία Χατζή, επιμέλεια κειμένου, επίμετρο Γιώργος Μπάρλας]

Πηγή

«Οἱ Πάπες καί ἁμαρτάνουν καί κολάζονται για τίς ἀσεβεῖς καί ἀντιχριστιανικές διατάξεις» ~ Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως

 

Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως

*«Οἱ πάπες καί ἁμαρτάνουν καί κολάζονται καί θά κολάζονται μέχρι τήν Δευτέρα Παρουσία˙ ἴσως καί αἰωνίως γιά τά πρός τήν Ἑλληνική Ἐκκλησία κακά καί τίς ψευδενώσεις καί τίς ἀσεβεῖς καί ἀντιχριστιανικές διατάξεις».

*«Τι κατάπτωση! Πῶς, ὦ Ἰγνάτιε [ο Πατριάρχης Κων/πόλεως που χρησιμοποιούσε φράσεις αναγνωριστικές του πρωτείου του Πάπα], τόσο πολύ ξέχασες την ἱστορία τῆς ἐκκλησίας σου; Πῶς αρνήθηκες τήν ἀλήθειαν; Πῶς πρόδωσες τήν ὀρθοδοξίαν σου; Πῶς ἠσέβησας πρός τάς οἰκουμενικάς συνόδους; Πῶς ἐτόλμησας νά προσβάλης τούς 1000 πατέρας τῆς ἀνατολικῆς ἐκκλησίας, οι οποίοι πριν από ένα έτος [Σύνοδος του 880 στην Κων/πολη] καταδίκασαν τον Πάπα Νικόλαο για αίρεση; (Μελέτη Α..., 262).

*«Τι προς ταύτα να είπη τις; Να κλαύση ή να μυκτηρίση (=κοροϊδέψει) τας τοιαύτας των παπών της Δύσεως αξιώσεις; Φρονώ ότι δέον να κλαύση, διότι πολλά το Ελληνικόν Έθνος έχυσε δάκρυα δια τους τοιούτους πάπας, οίτινες εγένοντο οι κακοί δαίμονες της Ανατολικής Εκκλησίας και του Ελληνικού Έθνους» (Μελέτη Α..., 293).

~ Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως, στό δίτομο ἔργο του

 «Μελέτη ἱστορική περί τῶν αἰτιῶν τοῦ σχίσματος»

Πηγή

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΩΣ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΡΕΤΗΣ (Ὁμιλία τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Λαρίσης & Πλαταμῶνος κ.Κλήμεντος)

 

ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ (Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως)

 

Περί διακρίσεως

Σᾶς συνιστῶ νὰ ἔχετε σὲ ὅλα διάκριση καὶ φρόνηση. Ν᾿ ἀποφεύγετε τὰ ἄκρα. Οἱ αὐστηρότητες συμβαδίζουν μὲ τὰ μέτρα τῆς ἀρετῆς. Αὐτὸς ποὺ δὲν ἔχει μεγάλες ἀρετὲς καὶ συναγωνίζεται μὲ τοὺς τέλειους, θέλοντας νὰ ζεῖ μὲ αὐστηρότητα, ὅπως οἱ ἅγιοι ἀσκητές, αὐτὸς κινδυνεύει νὰ ὑπερηφανευθεῖ καὶ νὰ πέσει. Γι᾿ αὐτὸ νὰ πορεύεσθε μὲ διάκριση καὶ νὰ μὴν ἐξαντλεῖτε τὸ σῶμα μὲ ὑπέρμετρους κόπους. Νὰ θυμάστε πὼς ἡ ἄσκηση τοῦ σώματος ἁπλῶς βοηθάει τὴν ψυχὴ νὰ φτάσει στὴν τελειότητα, ἡ τελειότητα κατορθώνεται κυρίως μὲ τὸν ἀγώνα τῆς ψυχῆς.

Μὴν τεντώνετε περισσότερο ἀπὸ τὸ μέτρο τὴ χορδή. Νὰ ξέρετε ὅτι ὁ Θεὸς δὲν ἐκβιάζεται στὶς δωρεές Του· δίνει, ὅταν αὐτὸς θέλει. Ὅ,τι παίρνουμε, τὸ παίρνουμε δωρεὰν ἀπὸ τὸ θεῖο ἔλεος.

Μὴ ζητᾶτε νὰ φτάσετε ψηλὰ μὲ μεγάλες ἀσκήσεις χωρὶς νὰ ἔχετε ἀρετές, γιατὶ κινδυνεύετε νὰ πέσετε σὲ πλάνη γιὰ τὴν ἔπαρση καὶ τὴν τόλμη σας. Ὅποιος ἐπιζητεῖ θεῖα χαρίσματα καὶ ὑψηλὲς θεωρίες, ἐνῶ εἶναι ἀκόμα φορτωμένος μὲ πάθη, αὐτός, σὰν ἀνόητος καὶ ὑπερήφανος, πλανιέται. Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα ὀφείλει ν᾿ ἀγωνιστεῖ γιὰ τὴν κάθαρσή του. Ἡ θεία χάρη στέλνει τὰ χαρίσματα σὰν ἀμοιβὴ σ᾿ ὅσους ἔχουν καθαριστεῖ ἀπὸ τὰ πάθη. Τοὺς ἐπισκέπτεται χωρὶς θόρυβο καὶ σὲ ὥρα ποὺ δὲν γνωρίζουν.

Περί Χριστιανικής ευγένειας.

Οἱ χριστιανοὶ ἔχουν χρέος, σύμφωνα μὲ τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου, νὰ γίνουν ἅγιοι καὶ τέλειοι. Ἡ τελειότητα καὶ ἡ ἁγιότητα χαράσσονται πρῶτα βαθιὰ στὴν ψυχὴ τοῦ χριστιανοῦ, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ τυπώνονται καὶ στὶς σκέψεις του, στὶς ἐπιθυμίες του, στὰ λόγια του, στὶς πράξεις του. Ἔτσι, ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ ὑπάρχει στὴν ψυχή, ξεχύνεται καὶ σ᾿ ὅλο τὸν ἐξωτερικὸ χαρακτήρα.

Ὁ χριστιανὸς ὀφείλει νὰ εἶναι εὐγενικὸς μὲ ὅλους. Τὰ λόγια καὶ τὰ ἔργα του νὰ ἀποπνέουν τὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ κατοικεῖ στὴν ψυχή του, ὥστε νὰ μαρτυρεῖται ἡ χριστιανική του πολιτεία καὶ νὰ δοξάζεται τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ.

Ὅποιος εἶναι μετρημένος στὰ λόγια, εἶναι μετρημένος καὶ στὰ ἔργα. Ὅποιος ἐξετάζει τὰ λόγια ποὺ πρόκειται νὰ πεῖ, ἐξετάζει καὶ τὶς πράξεις ποὺ πρόκειται νὰ ἐκτελέσει, καὶ ποτέ του δὲν θὰ ὑπερβεῖ τὰ ὅρια τῆς καλῆς καὶ ἐνάρετης συμπεριφορᾶς.

Τὰ χαριτωμένα λόγια τοῦ χριστιανοῦ χαρακτηρίζονται ἀπὸ λεπτότητα καὶ εὐγένεια. Αὐτὰ εἶναι ποὺ γεννοῦν τὴν ἀγάπη, φέρνουν τὴν εἰρήνη καὶ τὴ χαρά. Ἀντίθετα, ἡ ἀργολογία γεννάει μίση, ἔχθρες, θλίψεις, φιλονικίες, ταραχὲς καὶ πολέμους.

Ἂς εἴμαστε λοιπὸν πάντοτε εὐγενικοί. Ποτὲ ἀπὸ τὰ χείλη μας νὰ μὴ βγεῖ λόγος κακός, λόγος ποὺ δὲν εἶναι ἁλατισμένος μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ πάντοτε λόγοι χαριτωμένοι, λόγοι ἀγαθοί, λόγοι ποὺ μαρτυροῦν τὴν κατὰ Χριστὸν εὐγένεια καὶ τὴν ψυχική μας καλλιέργεια.

Πηγή: Ιερός Ναός το Γενέθλιο της Θεοτόκου Σερρών

Η ΚΑΘΑΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΘΡΟΝΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ (Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

 

Τίποτα δεν είναι μεγαλύτερο από την καθαρή καρδιά, γιατί μια τέτοια καρδιά γίνεται θρόνος του Θεού. Και τι είναι ενδοξότερο από το θρόνο του Θεού; Ασφαλώς τίποτα. Λέει ο Θεός γι’ αυτούς που έχουν καθαρή καρδιά: «Θα κατοικήσω ανάμεσά τους και θα πορεύομαι μαζί τους. Θα είμαι Θεός τους, κι αυτοί θα είναι λαός μου». (Β’ Κορ. 6, 16).

Ποιοι λοιπόν είναι ευτυχέστεροι απ’ αυτούς τους ανθρώπους; Και από ποιο αγαθό μπορεί να μείνουν στερημένοι;

Δεν βρίσκονται όλα τ’ αγαθά και τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος στις μακάριες ψυχές τους; Τι περισσότερο χρειάζονται; Τίποτα, στ’ αλήθεια, τίποτα! Γιατί έχουν στην καρδιά τους το μεγαλύτερο αγαθό: τον ίδιο το Θεό!

Πόσο πλανιούνται οι άνθρωποι που αναζητούν την ευτυχία μακριά από τον εαυτό τους, στις ξένες χώρες και στα ταξίδια, στον πλούτο και στη δόξα, στις μεγάλες περιουσίες και στις απολαύσεις, στις ηδονές και σ’ όλες τις χλιδές και ματαιότητες, που κατάληξή τους έχουν την πίκρα!

Η ανέγερση του πύργου της ευτυχίας έξω από την καρδιά μας, μοιάζει με οικοδόμηση κτιρίου σε έδαφος που σαλεύεται από συνεχείς σεισμούς. Σύντομα ένα τέτοιο οικοδόμημα θα σωριαστεί στη γη…

Αδελφοί μου! Η ευτυχία βρίσκεται μέσα στον ίδιο σας τον εαυτό, και μακάριος είναι ο άνθρωπος που το κατάλαβε αυτό. Εξετάστε την καρδιά σας και δείτε την πνευματική της κατάσταση.

Μήπως έχασε την παρρησία της προς το Θεό; Μήπως η συνείδηση διαμαρτύρεται για παράβαση των εντολών Του; Μήπως σας κατηγορεί για αδικίες, για ψέματα, για παραμέληση των καθηκόντων προς το Θεό και τον πλησίον; Ερευνήστε μήπως κακίες και πάθη γέμισαν την καρδιά σας, μήπως γλίστρησε αυτή σε δρόμους στραβούς και δύσβατους…

Δυστυχώς, εκείνος που παραμέλησε την καρδιά του, στερήθηκε όλα τ’ αγαθά κι έπεσε σε πλήθος κακών. Έδιωξε τη χαρά και γέμισε με πίκρα, θλίψη και στενοχώρια. Έδιωξε την ειρήνη και απόκτησε άγχος, ταραχή και τρόμο.

Έδιωξε την αγάπη και δέχτηκε το μίσος. Έδιωξε, τέλος, όλα τα χαρίσματα και τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, που δέχτηκε με το βάπτισμα, και οικειώθηκε όλες τις κακίες εκείνες, που κάνουν τον άνθρωπο ελεεινό και τρισάθλιο.

Αδελφοί μου! Ο Πολυέλεος Θεός θέλει την ευτυχία όλων μας και σ’ αυτή και στην άλλη ζωή. Γι’ αυτό ίδρυσε την αγία Του Εκκλησία. Για να μας καθαρίζει αυτή από την αμαρτία, να μας αγιάζει, να μας συμφιλιώνει μαζί Του, να μας χαρίζει τις ευλογίες του ουρανού.

Η Εκκλησία έχει ανοιχτή την αγκαλιά της, για να μας υποδεχθεί. Ας τρέξουμε γρήγορα όσοι έχουμε βαριά τη συνείδηση. Ας τρέξουμε και η Εκκλησία είναι έτοιμη να σηκώσει το βαρύ φορτίο μας, να μας χαρίσει την παρρησία προς το Θεό, να γεμίσει την καρδιά μας με ευτυχία και μακαριότητα…

Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως

ΚΥΡΙΑΚΗ Z’ ΛΟΥΚΑ - ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ (Ομιλία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αττικής και Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

ΕΥΚΟΛΑ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΙΚΡΗ Η ΜΑΤΙΑ ΣΟΥ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Εύκολα γίνεται πικρή η ματιά σου μπροστά στην αδυναμία των ανθρώπων. Το μυαλό σου σκορπίζεται εύκολα στην παρατήρηση των άλλων. Συμμάζεψε όσο μπορείς το βλέμμα σου, περιόρισε όσο μπορείς τη διάσπαση του νου σου. Δεν έχει καλό τέλος αυτός ο δρόμος. Θα συνηθίσεις να διακρίνεις αμέσως τα λάθη των άλλων, αλλά θα το πληρώσεις με μεγάλη μοναξιά.

Συνάμα, λίγο-λίγο, θα χάνεις την παιδική σου ματιά, μέχρις ότου να ξεχάσεις εντελώς, πως όλοι λαχταράμε το καλύτερο και προδινόμαστε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Όσο αυτό το ξεχνάς, τόσο και πιο άτεγκτος θα γίνεσαι για τους γύρω σου. Θα βροντοφωνάζεις πάντα το σωστό αλλά θα βλέπεις έκπληκτος πως οι άνθρωποι θα φεύγουν από κοντά σου. Είναι, γιατί τους δίνεις άτεγκτη δικαιοσύνη κι αυτοί λαχταράνε τη συγνώμη. Φωνάζεις πολύ κι αυτοί λαχταράνε λίγη σιωπή.

–Να παλέψεις για τη σιωπή του νου σου. Μην τον αφήσεις στη διάλυσή του. Αν δεν προσέξεις, θα τρέχει από δω κι από κει, χωρίς σκοπό, χωρίς νόημα. Θα παρατηρείς τα πάντα, θα κρίνεις τα πάντα, θα νομίζεις πως φτιάχνεις τον κόσμο και την ίδια ώρα θα γεμίζεις, ανεπαίσθητα, περιφρόνηση για τον κόσμο. Χωρίς να το καταλάβεις, θα μάθεις ν’ ανεβάζεις τον εαυτό σου σ’ ένα θρόνο ψηλό κι από κει να μετράς τους πάντες και τα πάντα με το δικό σου το μέτρο.

Και θα μάθεις να μιλάς, να μιλάς πολύ! Η σιωπή όμως… η σιωπή! Θα αφήσει στην καρδιά σου χώρο ν’ ακουστεί η φωνή του Θεού. Η σιωπή θα σε απαλλάξει από το φτωχό σου μέτρο και θα σε μάθει να μετράς τον εαυτό σου και τον κόσμο με το δικό Του μέτρο. Θα μείνεις τότε άφωνος από τα κρίματά σου. Και δυο φορές θα μείνεις άφωνος από την υπομονή του Θεού. Πού να βρεις μετά διάθεση και θάρρος ν’ ασχοληθείς με τα κρίματα των άλλων!

Γι’ αυτό σου λέω, η σιωπή θα γεμίσει τη ματιά σου κατανόηση και οικτιρμό για τον εαυτό σου και τον κόσμο. Θα κερδίσεις όμως και κάτι, ακόμα πιο πολύτιμο: Ξέροντας ποιος είσαι και ποια είναι τα όριά σου, θα σου είναι αδιάφορη η γνώμη των άλλων για σένα. Θα γίνεις άτρωτος στην κατάκριση, ακόμη και στη συκοφαντία. Η συκοφαντία… Να ξέρεις, πριν τις μεγάλες αποφάσεις, το μυαλό πλημμυρίζει από διλήμματα και αμφιβολίες.

Στρέφεις το πρόσωπό σου και το σκοτεινό δωμάτιο γεμίζει φως και άρωμα μύρου. Συνεχίζεις να μιλάς κι οι λέξεις σου στολίζουν τον κόσμο. Μάθε να διακρίνεις την καλή πρόθεση. Μάθε να κατανοείς, να αγαπάς και να δοξολογείς. Κι όχι μόνο για σήμερα. Για την κάθε ημέρα της ζωής σου, το κάθε τι γύρω σου να γίνεται αιτία δοξολογίας στον Θεό!

Εκ του βιβλίου του Ηλία Λιαμή: 

«Ψίθυροι Αγγέλων» – Ο Άγγελος της Σιωπής 

Άγιος Νεκτάριος
Πηγή: http://353agios.blogspot.com/2019/12/blog-post_53.html

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ: Περί του κατ’ επίγνωση ζηλωτή και του μη κατ’ επίγνωση ζηλωτή (Ομιλία Μητροπολίτου Δημητριάδος κ.Φώτιου)

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ (Ἃγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΗΤΙΚΗ ΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ (Ἃγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

Ο πιο αρμόδιος τρόπος, με τον οποίο μπορεί να επιτευχθεί η πνευματική (διανοητική) και η θρησκευτική μόρφωση του ανθρώπου, είναι εκείνος που ξεκινά από αυτή τη βρεφική ηλικία. Επειδή όμως οι μόνοι άμεσοι και αρμόδιοι δάσκαλοι αυτής της ηλικίας είναι οι μητέρες, γι’ αυτό και είναι ανάγκη αυτές πρώτα να παίρνουν επιμελημένη ανατροφή, γιατί αυτές θα χρησιμεύσουν για τα παιδιά τους ως εικόνες, των οποίων πιστά αντίγραφα θα γίνουν αυτά. Διότι κάπως έτσι στα χνάρια των μητέρων προχωρούν με ακρίβεια τα παιδιά, ώστε μπορούμε να πούμε ότι ένα χνάρι υπάρχει πάνω στο έδαφος, το χνάρι της μητέρας. Το παιδί τόσο πολύ μιμείται τα πλεονεκτήματα ή τα ελαττώματα της μητέρας, ακόμη και τη φωνή και το ύφος, ώστε πολύ εύστοχα θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε τα παιδιά με τον φωνογράφο, η ορειχάλκινη πλάκα του οποίου δέχεται πρώτα τα ίχνη της φωνής και στη συνέχεια την εκπέμπει με τον ίδιο τόνο, το ίδιο ύφος και με τον ίδιο χρωματισμό, με τον οποίο εκφωνήθηκε.

Άρα απαιτείται μεγάλη προσοχή στην ανατροφή των μητέρων, γιατί η ελλιπής ανατροφή τους θα έχει ως αναπόφευκτα αποτελέσματα την επιλήψιμη ανατροφή των παιδιών τους, η οποία θα τα κάνει δυστυχισμένα και μάστιγες της κοινωνίας.

Οι μητέρες, και για τον υψηλό τους προορισμό και για την προσωπική τους αξία, είναι ανάγκη από τη βρεφική ηλικία να παίρνουν την πρέπουσα ανατροφή.

Και πρέπουσα σ’ αυτές ανατροφή είναι αυτή που έχει ως αντικείμενο μορφώσεως τον νου και την καρδιά, γιατί αυτά τα δύο είναι τα δύο κέντρα, γύρω από τα οποία περιστρέφεται η πνευματική και ηθική μόρφωση του ανθρώπου. Εάν παραμεληθεί το ένα από τα δύο, η μόρφωση είναι ατελής και χωλαίνει. Ο νους και η καρδιά, αν και είναι όργανα μιας ψυχής, όμως έχουν ανάγκη από διαφορετικά μέσα και τρόπους μορφώσεως.

Η καρδιά ανήκει στον μεταφυσικό κόσμο και ο νους στον φυσικό, γι’ αυτό και κάθε ένα απ’ αυτά είναι ανάγκη να διδάσκεται τις δικές του αλήθειες. Και η αλήθεια του νου είναι η παιδεία και η επιστήμη, της καρδιάς όμως είναι οι υπερφυσικές αλήθειες και η θρησκεία. Είναι λοιπόν ανάγκη να παρέχουμε στα κορίτσια μας παιδεία και θρησκεία, για να μπορέσουν να τα μεταδώσουν και στα δικά τους παιδιά.

Η παιδεία και η θρησκεία είναι οι δύο φωτεινοί φάροι που οδηγούν τον ποντοπόρο άνθρωπο κατά το πολυκύμαντο στάδιο της ζωής του και τον προφυλάσσουν από κάθε ναυάγιο και από κάθε επικίνδυνη πρόσκρουση. Είναι τα δύο μάτια της ψυχής, με τα οποία βλέποντας βαδίζει απρόσκοπτα την οδό της αλήθειας που οδηγεί στην ευδαιμονία και τη σωτηρία. Είναι τα δύο όργανα που τον οδηγούν στην τελείωση, τα οποία χρησιμοποιώντας ο άνθρωπος αναδεικνύεται άξιος της υψηλής του καταγωγής και ον της υψίστης περιωπής.

Μόνο αν μορφωθούν με αυτόν τον τρόπο οι μητέρες μπορούν να αναδείξουν χρηστά παιδιά, καλούς πολίτες και γενναιόφρονες άνδρες. Μήπως οι μητέρες των αγίων Τριών Ιεραρχών που εορτάζουν σήμερα, δεν μας δίνουν ένα τέτοιο λαμπρό παράδειγμα;

Αυτές τόσο πολύ αγαπούσαν την παιδεία και από τόσο μεγάλο θρησκευτικό ζήλο και ζωηρό θρησκευτικό συναίσθημα κατέχονταν, ώστε είχαν πλήρη πεποίθηση ότι με το δικό τους παράδειγμα διοχέτευσαν στις καρδιές των παιδιών τους τον έρωτά τους για την παιδεία και τον ζήλο προς την θρησκεία, και έτσι δεν δίστασαν καθόλου να παραδώσουν τα παιδιά τους σε δασκάλους εθνικούς (ειδωλολάτρες), για να αναπτυχθούν όπως έπρεπε διανοητικά, χωρίς να ανησυχούν καθόλου για μια τέτοια διδασκαλία, διότι είχαν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Ήξεραν ότι τίποτε δεν θα μπορέσει να κλονίσει τις θρησκευτικές αρχές και πεποιθήσεις των γιων τους, γιατί αυτές οι αρχές με πολλή φροντίδα είχαν οικοδομηθεί πάνω σε πέτρα!

Έχοντας, λοιπόν, εμπιστοσύνη στον εαυτό τους η Νόννα και η Εμμέλεια, οι καλές και ενάρετες μητέρες του Βασιλείου και του Γρηγορίου, τους στέλνουν στην Αθήνα, η οποία ήταν εστία της παιδείας και των φώτων αλλά και το κέντρο της ειδωλολατρίας, όπου η εθνική θρησκεία ήταν εγκατεστημένη με όλη της τη μεγαλοπρέπεια. Και πράγματι οι πεποιθήσεις τους δεν διαψεύσθηκαν. Οι δύο νέοι σπουδαστές έχοντας μέσα στην καρδιά τους ζωηρή τη φλόγα της πίστης τους στον Χριστό έμειναν ανεπηρέαστοι σε όλο το διάστημα των σπουδών τους. Δεν κλονίστηκαν ούτε από τη διδασκαλία των Σοφιστών, που συστηματικά πολεμούσαν τον Χριστιανισμό, ούτε δελεάστηκαν από τις μεγαλοπρεπείς τελετές της εθνικής λατρείας, αλλά επανήλθαν στις μητέρες τους ακμαίοι και ζωηροί στις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, αμοιβή οι ίδιοι σ’ αυτές για τους παιδαγωγικούς κόπους, τη μητρική φροντίδα και την αρετή τους.

Πραγματικά η αμοιβή ήταν πλούσια, γιατί απολάμβαναν τους γιους τους ως μέλη Χριστού, επομένως και μέλη δικά τους. Γιατί εκείνος που δεν είναι μέλος Χριστού, δεν μπορεί να είναι μέλος ούτε χριστιανής μητέρας, αφού η χριστιανή μητέρα που είναι μέλος Χριστού είναι αδύνατο να έχει μέλος διαφορετικό, μέλος σάπιο, μέλος διεφθαρμένο. Άρα η απομάκρυνση των γιων τους από τον Χριστό θα ήταν καταστροφή. Ταιριάζει λοιπόν να ονομάσουμε την τήρηση της πίστεως των γιων τους στον Χριστό ως αμοιβή προς αυτές, πράγμα που ποτέ δεν θα συνέβαινε εάν οι μητέρες δεν είχαν χριστιανική μόρφωση. Πόσο τότε θα πονούσαν! Πόσο θα κατηγορούσαν τον εαυτό τους! Αλλά θα ήταν πια αργά.

Και η μητέρα του Ιωάννη, η καλή και ενάρετη Ανθούσα, στα είκοσί της χρόνια έμεινε χήρα και έχοντας μόνο έναν γιο αφιερώθηκε όλη στην ανατροφή του, βάζοντας σε μεγαλύτερη μοίρα τη φροντίδα για την ανατροφή του γιου της παρά έναν δεύτερο γάμο. Το ίδιο και αυτή, όταν ο αγαπημένος της μονογενής γιος έφτασε στην κατάλληλη ηλικία και είχε ανάγκη από ανώτερη εκπαίδευση, δεν δίστασε να τον παραδώσει στα χέρια εθνικού δασκάλου προς ανάπτυξη των πνευματικών του δυνάμεων.

Η πεποίθηση στην πίστη της ήταν πεποίθηση και στο παιδί της, διότι γνώριζε καλά ότι όλη την πίστη της την είχε βάλει στην ψυχή του αγαπητού της γιου, και δεν διαψεύσθηκε. Γιατί ο Ιωάννης αμέσως μετά το πέρας των σπουδών του, αφού ελάχιστο χρόνο ασχολήθηκε με το επάγγελμα του ρήτορα, παραδόθηκε ολοκληρωτικά στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Ο Λιβάνιος, ο δάσκαλος του Ιωάννη, βλέποντας την επιτυχία της προσχώρησης του Ιωάννη στη χριστιανική θρησκεία, με μεγάλο πόνο αναφώνησε: «Αλίμονο, τι υπέροχο χαρακτήρα έχουν οι γυναίκες στους Χριστιανούς!» δείχνοντας έτσι την αιτία της επιτυχίας.

Πραγματικά πόσο ωραία, πόσο λαμπρά παραδείγματα παρουσιάζονται μπροστά μας οι ευσεβείς αυτές μητέρες! Πόσο θαυμαστές εικόνες! Πόσο θαυμαστά πρότυπα! Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι οι μητέρες αναδεικνύουν τους μεγάλους και ενάρετους άνδρες;

Σύμφωνα λοιπόν με τα παραδείγματα αυτά είναι ανάγκη να δώσουμε την κατάλληλη μόρφωση στις μητέρες, ξεκινώντας από την παιδική τους ηλικία, για να είμαστε βέβαιοι για τη μελλοντική καρποφορία και τα αποτελέσματα.

Έτσι είναι ανάγκη να δώσουμε μόρφωση στα παιδιά μας και θρησκευτική και διανοητική, για να τα αναδείξουμε άξια του προορισμού τους. Είναι ανάγκη λοιπόν να συνυπάρχουν παιδεία ευσεβής και θρησκεία μουσοτραφής, διότι τα δύο αυτά είναι τα μόνα ασφαλή εφόδια στη ζωή τους που μπορούν με πολλούς τρόπους να βοηθήσουν τον άνθρωπο.

(30 Ιαν. 1889)

[Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, Λόγος εκφωνηθείς εν τω Αχιλλοπουλείω Παρθεναγωγείω κατά την Εορτήν των Τριών Ιεραρχών (απόσπασμα). Γλωσσική προσαρμογή για την Κ.Ο.]

Πηγή

ΑΝΑΛΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ (π.Εὐθύμιος Μπαρδάκας)

\

(Τό αφιερώνω στόν Μακαριστόν Ποιμενάρχη της Ορθοδόξου Εκκλησίας, κατακτητήν της καρδιάς μου καί Αστέρα Μέγιστον της Ορθοδοξίας, Αγιον Πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομον εκ Μαδύτου!!!

…………Ἡ ἐγκυρότης, εἶναι κάτι τό ὁποῖο ΚΕΡΔΙΖΕΤΑΙ ἀπό τόν Πιστό, ὁ ὁποῖος διά τῆς συμπεριφορᾶς του καί τῆς ἐν γένει παρουσίας του στό περιβᾶλλον του, κερδίζει τήν ἐκτίμηση καί τήν ἀποδοχή τῶν γύρω του, μέ ἀποτέλεσμα νά ἒχη θετική ἐπίδραση ἐπάνω τους καί νά «μετροῦν» ο λόγος του καί αἱ θέσεις του.

Τό ἲδιο, φυσικά, συμβαίνει καί μέ τόν ὃρο «ἐπίδρασις».

Αἱ ἰδιότητες αὐταί, ἐνυπάρχουν στον ἀληθινά Πιστό, καί ἀποτελοῦν ΔΩΡΑ τῆς ἰδίας του τῆς Πίστεως (π.Ευθύμιος).

Ὁ Ἃγιος Νεκτάριος, μεταξύ τῶν πολλῶν Προσευχῶν καί Διδαχῶν τίς ὁποῖες μᾶς ἂφησε, μᾶς ἒδωσε καί ἓνα ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΟ κείμενο, στό ὁποῖο μᾶς ὁδηγεῖ κατά τρόπο, ὂχι μόνον γλαφυρό ἀλλά καί μέ καταπληκτικῆς ἐπιτυχίας στόχευση, στήν ΟΥΣΙΑ τοῦ θέματος τό ὁποῖον θίγει.
Εἶναι τό περί ΠΙΣΤΕΩΣ κείμενό του, τό ὁποῖο πρέπει νά μελετήσωμε καί νά άναλύσωμε ὃσο καλλίτερα μποροῦμε.
Μᾶς λέγει:
«Ἡ Πίστις εἶναι τό ὑπό τοῦ Χριστοῦ ἐν τῆ καρδία τῶν πιστῶν φυτευμένον δένδρον, τοῦ ὁποίου οἱ καρποί εἶναι το ΘΑΡΡΟΣ, ἡ ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΙΑ, ἡ ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΙΣ, ἡ ΥΠΟΜΟΝΗ, ἡ ΚΑΡΤΕΡΙΑ, ἡ ΙΣΧΥΣ και ἡ ΒΟΥΛΗΣΙΣ.
Την ἀλήθειαν ταύτην, μαρτυροῦσι τά κατορθώματα τῶν Ἁγίων και ἐνδόξων Πατέρων μας, οἳτινες τοιαῦτα καί τηλικαῦτα ἒργα εἰργάσαντο καί ἠγωνίσαντο Βασιλείας…… Και κατώρθωσαν διά τῶν μεγάλων ἐκείνων ἀγώνων να ἐπικρατήση ἡ Ὀρθοδοξία»
Ὃλες αὐτές οἱ ἰδιότητες τίς ὁποῖες χαρίζει στον Πιστό ἡ ΠΙΣΤΙΣ, ἂν τίς προσέξωμε θά δοῦμε πώς τόν καθιστοῦν ΑΤΡΩΤΟΝ σέ κάθε ἐπίθεση τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων καί τοῦ δίδουν τήν δυνατότητα νά άντιμετωπίση κάθε εἲδους ἐπιβουλή.
Εἰδικῶς στίς ἡμέρες μας, δηλαδή στήν σημερινή πραγματικότητα στήν ὁποία ΚΥΡΙΟΣ στόχος τῶν πάσης φύσεως σκοτεινῶν δυνἀμεων εἶναι ἡ Χριστιανωσύνη καί εἰδικῶς ἡ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ, αὐτά τά «ὃπλα» μᾶς εἶναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ.
Γιά νά ἀξιοποιηθοῦν, ὃμως, πλήρως, εἶναι φυσικόν νά πρέπη νά τά γνωρίζωμε πολύ καλά.
Ἂς προσπαθήσωμε, λοιπόν, νά γνωρίσωμε καλλίτερα αὐτά τά «ὃπλα», ἐμβαθύνοντας, κατά τό δυνατόν, στα νοήματα τά ὁποῖα, ἓκαστον ἐξ αὐτῶν ἐκφράζει, ἐξετάζοντας κατ’ἀρχήν τήν σημασίαν ἑκάστης λέξεως κατά τήν καθαρῶς «γλωσσικήν» της διάστασιν καί ἐν συνεχεία προσπαθῶντας νά «εἰσέλθωμε» στό νόημα μέ τό ὁποῖο ὁ Ἃγιος Νεκτάριος τήν Χρησιμοποιεῖ.

ΘΑΡΡΟΣ:
Εἰς τήν Ἑλληνικήν γλῶσσαν ἡ λέξις Θάρρος, σημαίνει κυρίως : «ἀφοβία», «κουράγιο», «τόλμη πρός πρᾶξιν τινά ἢ ἐναντίον κάποιου».
Ἡ Πίστις λοιπόν, μᾶς ὁπλίζει μέ τίς ἀνωτέρω ἰδιότητες καί δυνάμεις, πού, ὃπως γίνεται εὐχερῶς ἀντιληπτὀν, εἶναι γιά κάθε Πιστό, «ὃπλα» πολύ ἰσχυρά
Τό δένδρον, λοιπόν,τῆς Πίστεως, καθιστᾶ τόν Πιστόν ἱκανόν νά ΜΗ ΦΟΒΑΤΑΙ τούς κινδύνους πού τοῦ παρεμβάλλουν στον δρόμο του αἱ σκοτειναί δυνάμεις, τόν ἐφοδιάζει μέ τό κουράγιο πού ἀπαιτεῖται νά ἒχη προκειμένου νά ἀντιμετωπίση τίς δυσκολίες αἱ ὁποῖαι λυγίζουν τούς, μακρᾶν τῆς Πίστεως, ἀνθρώπους καί τόν καθιστᾶ ἱκανόν νά μή διστάζη νά προβαίνη εἰς ἐνεργείας ἀκόμα καί ἐνεργητικῆς ἀντιδράσεως ἒναντι κακοδόξων, αἱρετικῶν καί προσπαθούντων νά διασπάσουν καί νά βλάψουν τάς Ὀρθοδόξους διδασκαλίας καί Ἀρχάς.
Εἶναι τό ὃπλον μέ τό ὀποῖον οἱ Μάρτυρες τῆς πίστεώς μας ἀντιμετώπισαν ἀπειλάς, βασανιστήρια ἀκόμα καί τόν σωματικόν θάνατον πού τούς ἐπέβαλαν οἱ παντεῖοι διῶκται των.
Εἶναι ἡ ἐσωτερική ἐκείνη δύναμις ἡ ὁποία ὣπλισε τούς ΠΑΙΔΑΣ ΕΝ ΤΗ ΚΑΜΙΝΩ καί τούς κατέστησε ἀτρώτους ἀπέναντι τῶν παμφάγων πυρίνων γλωσσῶν.
Εἶναι ἡ δύναμις ἡ καθιστῶσα τούς ΑΛΗΘΩΣ Πιστούς Ἱερωμένους (ἀλλά καί Λαϊκούς), ἱκανούς νά μή φοβοῦνται νά ἐλέγξουν τάς ἀντιορθοδόξους καί αἱρετικάς θέσεις ρασοφόρων καί μή, κατεχόντων ἐξεχούσας θέσεις εἰς τήν Ἱεραρχίαν διαφόρων κακοδόξων ὁμάδων ἀτόμων, ἀνεξαρτήτως τῶν συνεπειῶν.
Καί τό θάρρος αὐτό, ἒρχεται ὡς φυσική συνἐπεια τῆς ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΟΣ πώς Ὁ Ἀρχηγός τῆς Πίστεώς μας, εἶναι ἀνά πᾶσαν στιγμήν εἰς τό πλευρόν τοῦ Πιστεύοντος μέ ΖΕΟΥΣΑΝ καί ΕΝΕΡΓΟΝ πίστιν.
ΜΕΓΑΛΟΨΥΧΙΑ :
Μέ τόν ὃρον αὐτόν, ἡ Ἑλληνική Γλῶσσα, ἀποδίδει τό «μεγαλεῖον τῆς ψυχῆς», τήν «μεγαλοφροσύνην», τήν «γενναιοδωρίαν» (ἀλλά καί ἀρνητικές ἰδιότητες ὃπως π.χ. «ψευτοπαλληκαριά», «ὑπεροψίαν», «καυχησιολογίαν», πού, ὃπως εἶναι φυσικόν, δέν ἒχουν σχέσιν μέ τήν ἒννοιαν τἠν ὁποίαν προσδίδει εἰς τόν ὃρον Ὁ Ἃγιος Νεκτάριος)
Κυρίως, ἐδῶ, ὁ ὃρος χρησιμοποιεῖται γιά νά ἐπισημάνη τήν ὓπαρξιν γενναιοδωρίας, τόσον εἰς ὑλικά θέματα ὃσον καί εἰς θέματα ἁπτόμενα τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων καί τῆς ἀνεκτικότητος ἒναντι τῶν κακοτήτων τῶν ἐκδηλουμένων ὑπό συνανθρώπων μας.
Ἡ μεγαλοψυχία, ἒχει ἂμεσον σχέσιν μέ τό νά μή «ξεσυνεριζόμαστε» (ὃπως λέει ὁ Λαός μας) τίς ἐπιβουλές, τίς κακόβουλες, καθ’ἡμῶν, ἐνέργειες καί τίς πάσης φύσεως βλαπτικές ἐνέργειες, τίς προερχόμενες ἀπό συνανθρώπους μας καί ἀντί νά τούς «καταρώμεθα» νά παρακαλοῦμε Τόν Κύριο νά τούς συνετίση καί νά μή τούς καταμετρήση τίς ἐχθρικές των ἀντιδράσεις, ενῶ ἐμεῖς τούς ἒχωμε συγχωρήσει άπό μέσα τήν καρδιά μας.
ΑΥΤΑΠΑΡΝΗΣΗ
Ἡ αὐταπάρνηση, εἶναι ταυτόσημος μέ τήν αὐτοθυσία καί σημαίνει, κατά βάσιν, τήν «πιστή ἐκτέλεση τοῦ καθήκοντος».
Σημαίνει, ὃμως, πολύ περισσότερα.
Εἶναι ἡ ἑδραία ἀπόφασις τοῦ ἀνθρώπου, νά μή «λογαριάση» οὒτε τήν ἲδια του τήν ζωή, προκειμένου νά παραμείνη πιστός στις ἐντολές τῆς Πίστεώς του καί νά σταθῆ στό πλευρό κινδυνευόντων συνανθρώπων του, γιά νά τούς βοηθήση ὃσο μπορεῖ.
Ἡ ἀδιαφορία γιά τά ταπεινά, γήινα καί ὑλικά συμφέροντα, μέσα στα ὁποῖα συμπεριλαμβάνεται καί ἡ ἲδια του ἡ ζωή, προκειμένου νά μή γίνη ἐπίορκος καί περιφρονήση τά νάματα τῆς Πίστεώς του, πρέπει νά γίνη βίωμα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ, ἂν θέλη νά εἶναι πραγματικά μέλος τοῦ ποιμνίου Τοῦ Κυρίου μας.
Πρέπει νά ἐνθυμούμεθα πάντοτε, πώς οἱ παντεῖοι ἐχθροί πού κατέκτησαν καί βασάνισαν τόν Λαό μας, τό ΠΡΩΤΟ πού ζητοῦσαν ἦτο τό νά ΑΛΛΑΞΟΠΙΣΤΗΣΩΜΕ...! μέ τήν ἀπειλή Βασανιστηρίων καί θανάτου...!
Καί ἐκεῖ ἡ αὐταπάρνησις πρέπει νά θριαμβεύση. Ὃταν ὁ Λαός μας εἶχε ὡς προμετωπίδα του «ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΤΗΝ ΑΓΙΑ», οὐδείς ἐδέχετο αὐτόν τόν ταπεινωτικόν καί προδοτικόν συμβιβασμόν, ἀλλά προτιμοῦσε ἀκόμα καί αὐτόν τόν θάνατον, προκειμένου νά μή προδώση τήν Ἁγίαν του Πίστιν (μέ τάς ἀπαραιτήτους, πάντοτε, ἐξαιρέσεις).
Καί ὃταν οἰ δυνάστες ἒβλεπαν τήν ἀποφασιστικότητα καί τήν δύναμιν πού ἒκρυβαν στά στήθη των οἱ «ραγιάδες» πού ἒδειχναν τόσην αὐταπάρνησιν, πολλές φορές, λύγιζαν οἱ ἲδιοι, καί μάλιστα, ἀρκετοί μετεστράφησαν καί ἂλλαξαν αὐτοί...!
Τό παράδειγμα αὐτῶν πού διέθεταν αὐτήν τήν δύναμιν στούς νεωτέρους, ἦτο πάντοτε καταλυτικόν καί εὐεργετικόν, καθ’ὃσον ἀτσάλωνε τήν ἀποφασιστικότητα καί τήν αὐταπάρνησιν καί τῶν νεωτέρων.
ΥΠΟΜΟΝΗ - ΚΑΡΤΕΡΙΑ
Ἡ ὑπομονή, ἡ ὁποία εἶναι σχεδόν ταυτόσημος μέ τήν καρτερίαν, εἶναι ἡ ἐγκαρτέρησις καί ἡ ἀνεκτικότης.
Ὃ,τι καί νά μᾶς συμβαίνη, δέν πρέπει νά ἀπελπιζώμεθα.
Μέ τά μάτια μας στραμμένα στον Οὐρανό, μέ τήν θερμή καί μετά οὐσιαστικῆς Πίστεως Προσευχή μας, καί μέ τήν ΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ πώς, ἐκεῖ ψηλά, Ὁ Κύριός μας μᾶς ἀκούει καί εἶναι πάντοτε ἓτοιμος νά μᾶς παράσχη τήν ἀμέριστη βοήθειά Του, δέν δικαιούμεθα νά ἀγωνιοῦμε ὑπερμέτρως, νά ἀπελπιζώμεθα καί νά καταρρέωμε, μή ἒχοντες ὑπομονήν καί καρτερίαν.
Ὃλες οἱ δυσκολίες παρέρχονται καί τό μόνο πού ἀφήνουν πίσω τους εἶναι ἡ πικρή γεύση τῆς ἀπελπισίας καί τῆς ὀλιγοπιστίας μας.
Οἱ δοκιμασίες, πάσης φύσεως, πρέπει νά γίνωνται ΜΑΘΗΜΑΤΑ καί νά μᾶς φέρνουν πιό κοντά στήν Προσευχή, τήν Ἱκεσία μας πρός τόν Οὐράνιον Πατέρα μας καί τήν διάθεσίν μας νά ὑπομείνωμεν τά πάντα μέ τήν ΕΛΠΙΔΑ νά μή λείπη ἀπό τήν ψυχή μας, διότι ἡ ἀπελπισία εἶναι ἓνα ἀπό τά σατανικά ὃπλα πού χρησιμοποιοῦν αἱ σκοτειναί δυνάμεις γιά νά ποδηγετήσουν τούς ἀνθρώπους...!
Στό μυαλό τῶν ἀνθρώπων, «μπαίνουν» σκέψεις (ὂχι ἀπό μόνες τους βέβαια), ὃπως «χάθηκαν ὃλα», «δέν ὑπάρχει ἐλπίδα», «καταστροφή», κ.λπ., πού μεταβάλλουν τό ἂτομο σέ μία καταρρακωμένη προσωπικότητα, πού ὁδηγεῖται σταδιακῶς στόν μαρασμό, τήν ἀπομόνωσή του καί τελικῶς στήν ἀπελπισία καί τήν καταφυγή του σέ ψυχιάτρους καί ἀρρωστημένες καταστάσεις.
Ἡ Ἁγία Ὑπομονή, περιμένει τήν ἐπίκλησή μας, προκειμένου νά σταθῆ δίπλα μας καί νά μᾶς στηρίξη σέ ΚΑΘΕ μας δύσκολη στιγμή.
Καί αὐτήν τήν δυνατότητα τήν «κερδίζει» ὁ κάθε Πιστός Χριστιανός, αὐτομάτως μέ τό νά ἒχη ΖΕΟΥΣΑ καί ΕΝΕΡΓΟ πίστιν...!
ΙΣΧΥΣ
Πολλές οἱ σημασίες πού ἒχει αὐτή ἡ λέξις. «σωματική δύναμις, ρώμη», «στρατιωτική δύναμις», «ἐξουσία», «δύναμις ἐπιβολῆς», «ὑλική βία», «ἐπίδρασις», «ἐγκυρότης», φυσικά, μποροῦμε εὐχερῶς νά ἀπορρίψωμε τάς σημασίας αἱ ὁποῖαι δέν συνάδουν μέ τό νόημα τῆς «γραφῆς» τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, («στρατιωτική δύναμις- ἐξουσία-δύναμις ἐπιβολῆς- ὑλική βία), ὁπότε μᾶς μένουν αἱ σημασίαι «ἐπίδρασις» καί «ἐγκυρότης».
Ἡ ἐγκυρότης, εἶναι κάτι τό ὁποῖο ΚΕΡΔΙΖΕΤΑΙ ἀπό τόν Πιστό, ὁ ὁποῖος διά τῆς συμπεριφορᾶς του καί τῆς ἐν γένει παρουσίας του στό περιβᾶλλον του, κερδίζει τήν ἐκτίμηση καί τήν ἀποδοχή τῶν γύρω του, μέ ἀποτέλεσμα νά ἒχη θετική ἐπίδραση ἐπάνω τους καί νά «μετροῦν» λόγος του καί αἱ θέσεις του.
Τό ἲδιο, φυσικά, συμβαίνει καί μέ τόν ὃρο «ἐπίδρασις».
Αἱ ἰδιότητες αὐταί, ἐνυπάρχουν στον ἀληθινά Πιστό, καί ἀποτελοῦν ΔΩΡΑ τῆς ἰδίας του τῆς Πίστεως.
ΒΟΥΛΗΣΙΣ
Τά «Πιστεύω» καί τά «Θέλω» τοῦ κάθε Πιστοῦ, δέν εἶναι δυνατόν νά διαφοροποιοῦνται ἀπό τήν Ὀρθόδοξο Πίστιν του καί κατά συνέπειαν, πρέπει νά συνειδητοποιηθῆ ἀπό ΟΛΟΥΣ, πώς ἡ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΒΟΥΛΗΣΙΣ μέ τήν ὁποίαν μᾶς «ὣπλισε» Ὁ Πανάγαθος, πρέπει νά κατατεθῆ εἰς τούς πόδας Του, μέ τήν θερμή παράκληση, τήν ΙΚΕΣΙΑ θά λέγαμε, νά μᾶς κατατάξη στό ποίμνιό του.
Ἡ Βούλησις αὐτή, σημαίνει πώς ὁ Πιστός ὑλοποιεῖ καί ἀκολουθεῖ τό «ΟΣΤΙΣ ΘΕΛΕΙ ΟΠΙΣΩ ΜΟΥ ΕΛΘΕΙΝ», δέν πειθαναγκάζεται καί δέν ἐκβιάζεται νά ἀκολουθήση τήν Ὀρθοδοξία, ἀλλά μέ τήν θέλησή του ἀκολουθεῖ τόν δύσκολο δρόμο τῆς Ἀρετῆς καἰ ὂχι τόν, φαινομενικῶς, «εὒκολον» καί γεμᾶτον «διασκέδασιν» καί «γλέντι» δρόμον τῆς ἁμαρτίας.
Ὃλα αὐτά, τά κλείνει μέσα στό μικρό του κείμενο ὁ Ἃγιος Νεκτάριος, καί μᾶςἐπισημαίνει τήν δύναμίν των, μέ τό νά μᾶς θυμίζη πώς μέ αὐτά τά «ὃπλα» Ἃγιοι καί ἒνδοξοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, «...τοιαῦτα καί τηλικαῦτα ἒργα εἰργάσαντο καί ἠγωνίσαντο (ἀντιματώποισαν) Βασιλείας... καί κατώρθωσαν διά τῶν μεγάλων ἐκείνων ἀγώνων νά ἐπικρατήση ἡ Ὀρθοδοξία»...!
Ἂς μελετήσωμε λοιπόν, τά ΣΟΦΑ του λόγια καί ἂς προσπαθήσωμε νά κατανοήσωμε τό πόσα καί ποῖα «ὃπλα» μᾶς χαρίζει αὐτή ταύτη ἡ Ὀρθὀδοξος Πίστις...!
π.Ευθύμιος Μπαρδάκας