Γιατί πιστεύω, αυτά που πιστεύω:
1. Ερώτηση: Πότε έγινε η αλλαγή του
ημερολογίου;
Απάντηση:
Η αλλαγή του ημερολογίου έγινε το 1924, όταν Πατριάρχης Κων/λεως ήταν ο
Μελέτιος Μεταξάκης και Αρχιεπίσκοπος Ελλάδος ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος.
2. Ερώτηση: Μπορούσαν οι δύο
προκαθήμενοι Κων/λεως και Ελλάδος να αλλάξουν μονομερώς το ημερολόγιο;
Απάντηση:
Όχι. Χρειαζόταν η σύμφωνη γνώμη όλων των άλλων Πατριαρχείων και Αυτοκέφαλων
εκκλησιών, καθώς και του Αγίου Όρους. Την έγκριση αυτή δεν την είχαν
ποτέ. Αντιθέτως αντιτάχθηκαν στην αλλαγή αυτή ………
3. Ερώτηση: Δεν έπρεπε όμως η
Ελλάδα να συμπορευτεί με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να αποδεχθεί τα
αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών;
Απάντηση:
Άλλο πράγμα το ημερολόγιο και η επιστημονική του διόρθωση και άλλο το
εορτολόγιο, όπως αυτό έχει καθιερωθεί από τη μακραίωνη παράδοση της εκκλησίας
μας. Εάν επρόκειτο μόνο για αλλαγή ημερολογίου, κανείς δεν θα είχε αντίρρηση.
4. Ερώτηση: Το κίνητρο για την
αλλαγή του ημερολογίου δεν ήταν οι επιστημονικές μετρήσεις και διορθώσεις του
υπολογισμού του χρόνου, με τη προσθήκη των 13 ημερών;
Απάντηση:
ΟΧΙ. Το κίνητρο ήταν και παραμένει οικουμενιστικό. Δηλαδή η προσέγγιση παπικών
και ορθοδόξων με τον συνεορτασμό των εορτών, ήταν ένα από τα πρώτα
βήματα.
5. Ερώτηση: Ποιά είναι η απόδειξη
ότι τα κίνητρα ήταν μόνο οικουμενιστικά;
Απάντηση:
Απόδειξη περί των κινήτρων είναι η εγκύκλιος που εξέδωσε το Πατριαρχείο
Κων/λεως το 1920 και απευθυνόταν προς όλες τις χριστιανικές εκκλησίες. Δηλαδή
παπικούς, προτεστάντες και τις άλλες αιρετικές παραφυάδες τις ονομάζει
εκκλησίες, τις αποκαλεί «αδελφάς και σεβασμίας», λέγοντας ότι χρειάζεται να
πλησιάσουν η μία την άλλη, ασχέτως των δογματικών διαφορών.
Ένας τρόπος για να έλθουν
κοντά, είναι η αλλαγή του εορτολογίου ημερολογίου.
Να λοιπόν τα πρώτα βήματα της παγκοσμιοποίησης και του οικουμενισμού.
Να λοιπόν τα πρώτα βήματα της παγκοσμιοποίησης και του οικουμενισμού.
6. Ερώτηση: Δηλαδή ακόμα και αν δεν γινόταν η αλλαγή του
ημερολογίου, θα δημιουργείτο και πάλι το σχίσμα;
Απάντηση:
Αυτό είναι βέβαιο. Γιατί τα οικουμενιστικά ανοίγματα που επιχειρούσε το
Πατριαρχείο Κων/λεως και η εκκλησία της Ελλάδος, προκάλεσαν τις αντιδράσεις.
Και όχι αυτό καθαυτό το ηλιακό ημερολόγιο.
7. Ερώτηση: Η αλλαγή του
ημερολογίου πότε έγινε στην υπόλοιπη Ευρώπη και από ποιους;
Απάντηση:
Η αλλαγή του ημερολογίου έγινε το 1582 στη δύση. Εισηγητής ήταν ο πάπας
Γρηγόριος ΙΓ΄, γι αυτό και καθιερώθηκε να λέγεται το νέο ημερολόγιο και
«Γρηγοριανό».
8. Ερώτηση: Γιατί όταν έγινε η αλλαγή του ημερολογίου από τον
πάπα, δεν το αποδέχθηκε και η ορθόδοξη εκκλησία τότε, την ίδια χρονιά;
Απάντηση:
Όταν έγινε η αλλαγή το 1582, ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ έστειλε πρεσβεία στον
Πατριάρχη Κων/λεως Ιερεμία τον Β΄ και εισηγήθηκε αυτή την αλλαγή, Πιεστικά υπέρ
της αλλαγής προς τον Ιερεμία παρενέβη και ο δόγης της Ενετίας, Νικόλαος
Δαπόντε. Ο Πατριάρχης τότε συγκάλεσε πανορθόδοξη σύνοδο το 1583 και σ΄αυτήν
συμμετείχαν οι Πατριάρχες Αλεξανδρείας Σιλβέστρος, Ιεροσολύμων Σωφρόνιος και
μεγάλος αριθμός Αρχιερέων. Στη σύνοδο αυτή καταδικάστηκε το Γρηγοριανό
ημερολόγιο, ως μία ακόμα αιρετική καινοτομία των παπικών.
Οι πιέσεις όμως δεν
σταμάτησαν και γι αυτό το λόγο το 1587 συγκλήθηκε ξανά σύνοδος στην Κων/πολη
και επιβεβαιώθηκε η απόφαση του 1583.
Για τους ίδιους λόγους
συγκλήθηκε και 3η πανορθόδοξη σύνοδο το 1593, επί Πατριάρχου Κων/λεως
Ιερεμίου, Αλεξανδρείας Μελετίου Πηγά, που εκπροσώπευσε και τον Αντιοχείας,
καθώς και Σωφρονίου Ιεροσολύμων και επανακαταδικάστηκε το Γρηγοριανό
ημερολόγιο.
9. Ερώτηση: Έκτοτε τα γεγονότα πώς εξελίχθηκαν;
Απάντηση:
Κατά καιρούς πιεστικά παρενέβαιναν οι πάπες για να μεταπείσουν τους ορθοδόξους
να αποδεχθούν το Γρηγοριανό ημερολόγιο. Αυτό το μαρτυρεί η συνοδική εγκύκλιος
του Πατριαρχείου Κων/λεως το 1848, την οποία συνυπογράφουν μαζί με τον Κων/λεως
Άνθιμο, ο Αλεξανδρείας Ιερόθεος, ο Αντιοχείας Μεθόδιος, ο Ιεροσολύμων Κύριλλος
καθώς και άλλοι συνοδικοί Αρχιερείς. Σ’ αυτήν καταδικάζεται ο ημερολογιακός
νεωτερισμός «ως υπαγόρευμα του διαβόλου» και διευκρινίζεται ότι όποιος
αποδεχθεί την αλλαγή υποβάλλει τον εαυτό του στο «αιώνιο ανάθεμα», για το λόγο
ότι «βλασφημειν εις το Πνευμα το Αγιον ως μη αρτίως λαλησαν εν ταις Γραφαις και
Οικουμενικαις Συνόδοις».
Όταν το θέμα επανερχόταν στην
επιφάνεια εκδίδονταν παρόμοιες καταδικαστικές αποφάσεις. Το ημερολογιακό ζήτημα
ανεκινήθη και επί δευτέρας Πατριαρχίας του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ του
Γ΄, το 1902. Εκείνος αποτάνθηκε με επιστολές προς τα άλλα Πατριαρχεία και
ζητούσε τη γνώμη τους. Οι απαντήσεις όλων συνέκλιναν και κατεδίκασαν εκ νέου το
Γρηγοριανό ημερολόγιο.
10. Ερώτηση: Εφόσον λοιπόν υπάρχουν τόσες Σύνοδοι, τόσες αποφάσεις
και τόσες συνοδικές και Πατριαρχικές εγκύκλιοι, γιατί και πώς το 1924 το
ημερολόγιο έγινε αποδεκτό; Μήπως αγνοούσαν οι προκαθήμενοι Κων/λεως και Ελλάδος
τις αποφάσεις αυτές;
Απάντηση: Τις
αποφάσεις των Συνόδων τις γνώριζαν. Και ιδιαίτερα ο Αρχιεπίσκοπος Ελλάδος Χρυσόστομος
Παπαδόπουλος, που απεδέχθη την αλλαγή το 1924. Ένα χρόνο νωρίτερα, πριν γίνει
Αρχιεπίσκοπος, ως καθηγητής του Πανεπιστημίου συμμετείχε σε μια επιτροπή, για
να μελετήσει το θέμα του ημερολογίου. Στην επιτροπή αυτή συμμετείχαν επίσης οι:
Γ. Κοφινάς, Δ. Αιγινίτης, Π. Τσιτσεκλής, Αμ. Αλιβιζάτος. Το πόρισμα τους το
κατέθεσαν στο υπουργικό συμβούλιο στις 16/1/1923.
11. Ερώτηση: Τι περιλάμβανε το πόρισμα της επιτροπής;
Απάντηση:
Παραθέτουμε αυτούσιο το πόρισμα της επιτροπής:
« Πρός τό Σ/όν Υπουργικόν
Συμβούλιον.
«…λαβόντες υπ’οψιν:
8)
Οτι η Εκκλησία της Ελλάδος ως καί αι λοιπαί Ορθόδοξοι Αυτοκέφαλοι Εκκλησίαι, αν
καί ανεξάρτητοι εσωτερικως, ειναι ομως στενως συνδεδεμέναι πρός αλλήλας καί
ηνωμέναι, διά της αρχης της πνευματικης ενότητος της Εκκλησίας, αποτελουσαι
μίαν καί μόνην, τήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν, καί συνεπως ουδεμία τούτων δύναται νά
χωρισθη των λοιπων καί αποδεχθη νέον ημερολόγιον, χωρίς νά καταστη
σχισματική απέναντι των αλλων.
Οθεν
καί η Εκκλησία της Ελλάδος οπως μεταβάλλη τό εκκλησιαστικόν ημερολόγιον αυτης,
ειναι απαραίτητον καί οφείλει, ινα μή αποσχισθη των λοιπων Ορθοδόξων
Εκκλησιων, τουθ’ οπερ ου μόνον τήν ενότητα καί αρμονίαν της όλης Ορθοδόξου
Εκκλησίας θέλει καταστρέψη καί τίν δύναμιν αυτης μειώση, αλλά καί από Εθνικης
απόψεως ειναι ασύμφορον καί επιζήμιον, καίι δέον νά συννενοηθη προηγουμένως ως
αποφαίνεται ανωτέρω καί η Ιερά Σύνοδος ημων (κατά τήν συνεδρίαν αυτης της 20
Μαϊου 1919) μετά των λοιπων Ορθοδόξων Εκκλησιων…
Διά
πάντας τούς ανωτέρω λόγους κρίνομεν πρέπον νά διατηρηθη εν ισχύϊ ως
εκκλησιαστικόν ημερολόγιον τό Ιουλιανόν, καθόσον δηλαδή αφορα καί τας
θρησκευτικάς εορτάς και τα της Εκκλησίας εν γένει μέχρις ου να συννενοηθωσι και
συναινέσωσι εις τήν μεταβολήν αυτου πασαι αι Ορθόδοξοι Εκκλησίαι. Οθεν μετά
μακράν συζήτησιν καί μελέτην του θέματος, ως καί πάντων των σχετικων πρός αυτό
ζητημάτων, συνετάξαμεν τό σχέδιον νόμου, οπερ εχομεν τήν τιμήν νά υποβάλωμεν
υπό τήν εγκρισιν του Υπουργικου Συμβουλίου.
Εν Αθήναις τη 16 Ιανουαρίου 1923
Η επί της μεταρρυθμίσεως
του ημερολογίου Επιτροπή
Γ. ΚΟΦΙΝΑΣ, Δ. ΑΙΓΙΝΙΤΗΣ, Χ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ,
Π. ΤΣΙΤΣΕΚΛΗΣ, ΑΜ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ
12. Ερώτηση: Αφού ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος και ως καθηγητής
Πανεπιστημίου και ως Αρχιμανδρίτης καταδικάζει το Γρηγοριανό ημερολόγιο, γιατί
όταν εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος, το αποδέχεται;
Απάντηση:
Αυτό είναι απορίας άξιον. Τι μεσολάβησε άραγε μέσα σε ένα χρόνο, ώστε να
αλλάξει γνώμη; Ίσως η ενθρόνιση του στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο.
13. Ερώτηση: Εφόσον τώρα έχουμε κοινό ημερολόγιο με τους παπικούς
και προτεστάντες, γιατί δεν συνεορτάζουμε το Πάσχα;
Απάντηση:
Αυτοί που εισηγήθηκαν την αλλαγή του ημερολογίου, εισηγήθηκαν και την αλλαγή
του Πασχαλίου, η οποία όμως βρήκε σθεναρή αντίσταση από τα άλλα Πατριαρχεία και
από κληρικούς της Ελλαδικής Εκκλησίας.
14. Ερώτηση: Για ποιό λόγο;
Απάντηση:
Για δύο λόγους.
1) Το
Πασχάλιο καθιερώθηκε με απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου και είναι
ανεξάρτητο από το ημερολόγιο, που έχει σαν βάση την εαρινή ισημερία. Η απόφαση
προβλέπει τον συνεορτασμό του Πάσχα από όλους τους ορθοδόξους και να μη συμπίπτει
με το Πάσχα των Εβραίων. Ο συνεορτασμός λοιπόν έβρισκε εμπόδιο από την Α΄
Οικουμενική Σύνοδο.
2) Η αλλαγή
του Πασχαλίου θα σήμαινε νωρίτερα εορτασμό από πολλά Πατριαρχεία και ειδικά των
Ιεροσολύμων. Ο εορτασμός θα γινόταν χωρίς το Άγιο Φως που βγαίνει μόνο με το
υπάρχον Πασχάλιο, στα Ιεροσόλυμα.
Απόδειξη ότι ήθελαν να
μετακινήσουν και το Πασχάλιο βρίσκεται στην εγκύκλιο του Ιανουαρίου του 1920.
Αναφέρει πως το νέον ημερολόγιον επιβάλλεται να εισαχθεί «προς εξυπηρέτησιν εν
γε τουτω τω μέρει της παγχριστιανικης ενότητος πάντων των επικαλουμένων τω
ονόματι Κυρίου εορταζόντων την αυτήν ημέραν την Γέννησιν αυτου και την
Ανάστασιν».
Αιτία που δεν πείραξαν ακόμη
το Πασχάλιο ήταν οι αντιδράσεις των πιστών που θα ήταν περισσότεροι και όχι
γιατί αυτό προσκρούει στην απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου.
15. Ερώτηση: Με τις άλλες εορτές τί γίνεται;
Απάντηση:
Η εισαγωγή του νέου Γρηγοριανού ημερολογίου, έφερε τα πάνω κάτω στο εορτολόγιο.
Π.χ. όταν το Πάσχα πέφτει αργά εξαλείφεται η μία από τις 4 μεγάλες νηστείες, η
νηστεία των Αγ. Αποστόλων.
16. Ερώτηση: Πώς αντέδρασαν το ποίμνιο της Ελλαδικής Εκκλησίας και
οι ιεράρχες του;
Απάντηση:
Οι Έλληνες, κλήρος και λαός, αντέδρασαν και μάλιστα πολύ έντονα. Όχι μόνο
κανείς δεν εισακούστηκε, αλλά έγιναν διώξεις, συλλήψεις, φυλακισμοί,
καθαιρέσεις κληρικών και πολλές βιαιότητες εκ μέρους της αστυνομίας.
(Θυμηθείτε, όταν ο λαός ήταν κατά 98% εναντίον του πολέμου στη Σερβία,
ποιός τον άκουσε; Αντίθετα η πολιτεία συναίνεσε ώστε να βοηθηθούν οι Αμερικανοί
στους βομβαρδισμούς που έκαναν εναντίων των Σέρβων).
Και μάλιστα ο τότε
προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας, Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, στην ελληνική
Ιεραρχία δήλωσε πως συμφωνούν και οι άλλες εκκλησίες και πως θα έστελναν
συναινετικές επιστολές για τη μεταρρύθμιση του ημερολογίου. Με αυτόν τον τρόπο
ήθελε να τους παρασύρει να συμφωνήσουν και μάλιστα ότι θα δοκιμάζονταν στην
πράξη για 2 χρόνια και αν προέκυπταν προβλήματα θα επανέφεραν το Ιουλιανό
(παλαιό ημερολόγιο). Οι προφάσεις όμως ήταν αναληθείς. Διότι, οι υπόλοιπες
εκκλησίες διαφωνούσαν κάθετα (εκτός της Ρουμανίας) και ούτε μετά από 2 χρόνια
συγκάλεσε Σύνοδο, ώστε να μελετηθούν τα προβλήματα που προέκυψαν.
17. Ερώτηση: Μήπως όμως οι αντιδράσεις του κόσμου ήταν πολύ
έντονες και επικράτησε φανατισμός;
Απάντηση:
Οι αντιδράσεις περιλάμβαναν συλλαλητήρια, δημοσιεύσεις διαμαρτυριών στις
εφημερίδες, καθώς και εγγράφων, επιστολών κληρικών, που δεν αποδέχονται την
μεταρρύθμιση. Ο Αρχιεπίσκοπος τότε σ’ όλα αυτά απάντησε με καθαιρέσεις
κληρικών, διωγμούς των πιστών, σφραγίσεις εκκλησιών που ακολουθούσαν το πάτριο
ημερολόγιο, καθώς και με εξορίες των ηγετών του κινήματος, δηλαδή του Επισκόπου
πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου, του Δημητριάδος Γερμανού και του Ζακύνθου
Χρυσοστόμου. Αυτοί απεκύρηξαν το νέο ημερολόγιο και ηγήθηκαν του αγώνα των
πιστών, που αντέδρασαν.
18. Ερώτηση: Ακόμη και σήμερα όμως, μετά από τόσα χρόνια, υπάρχουν
φανατικές εκδηλώσεις εκ μέρους κάποιων πιστών.
Απάντηση:
Ακόμη και σήμερα όμως, η έχουσα την εξουσία, κρατούσα εκκλησία, προσπαθεί με
κάθε τρόπο να θέτει πολλά εμπόδια, εις βάρος των πιστών του πατρίου
εορτολογίου. Π.χ. προσπαθεί να μην αναγνωρίζονται τα μυστήριά τους, ενώ
αναγνωρίζει τα μυστήρια των παπικών και των προτεσταντών. Δεν δίνει άδειες για
την ανέγερση ναών, ενώ δίνει άδειες για τζαμιά.
Γι αυτό και πολλές εκκλησίες
του πατρίου εορτολογίου, μοιάζουν με αίθουσες εκδηλώσεων γιατί παίρνουν άδειες
μόνο ως τέτοιες.
Ποιός είναι λοιπόν αυτός που
υποδαυλίζει τα πάθη και το φανατισμό εκ μέρους κάποιων πιστών; Όχι πως είναι
αποδεκτός ο οποιοσδήποτε φανατισμός. Καταδικάζεται κάθε φορά που εκδηλώνεται
από σύσσωμη την εκκλησία του πατρίου εορτολογίου.
19. Ερώτηση: Έγιναν προσπάθειες διαλόγου μεταξύ κρατούσης
εκκλησίας και εκκλησίας του πατρίου εορτολογίου;
Απάντηση:
Όχι. Τέτοιες προσπάθειες δεν έγιναν. Παρόλο που η εκκλησία του νέου ημερολογίου
συμμετέχει στο Π.Σ.Ε. (Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών) και διαλέγεται με τους
Παπικούς και Προτεστάντες, με τους γνήσιους ορθόδοξους χριστιανούς (Γ.Ο.Χ όπως
ονομάστηκαν οι πιστοί του πατρίου εορτολογίου) δεν κάνει καμιά προσπάθεια.
Αντιθέτως εμποδίζει και φιμώνει όποια φωνή προτείνει την καταλαγή. Κατά τον
ίδιο τρόπο φιμώνει και κάθε φωνή από το εσωτερικό της που αντιδρά π.χ. στην
επίσκεψη του Πάπα στην Αθήνα. Ενώ στις συγκεντρώσεις των ειδωλολατρών στον
Όλυμπο, ο Οικουμενικός Πατριάρχης το 1990, έστειλε χαιρετισμό.
20. Ερώτηση: Αλλά και οι Γ.Ο.Χ. είναι διασπασμένοι σε παρατάξεις.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Απάντηση:
Η συνοχή του νέου ημερολογίου είναι αστυνομική. Δηλαδή όποιος αντιδρά έχουν την
εξουσία να τον εκθρονίσουν και να τον καθαιρέσουν.
Η συνοχή του πατρίου
εορτολογίου επαφίεται στη θέληση των Ιεραρχών του. Αυτό όμως δεν αποτελεί
εμπόδιο για όποιον θελήσει να το ακολουθήσει.
Επί εικονομαχίας, οι
εικονολάτρες που πολεμούσαν τους εικονομάχους, ήταν διασπασμένοι σε δύο
παρατάξεις. Κάθε παράταξη όμως έδωσε τους δικούς της Αγίους. Ένας απ’ αυτούς
είναι ο Άγ. Θεόδωρος ο Στουδίτης. Τότε τι έπρεπε να κάνουν οι πιστοί; Να πάνε
με το μέρος των εικονομάχων;
Κατά τον ίδιο τρόπο δεν
τίθεται σήμερα τέτοιο δίλημμα.
21. Ερώτηση: Πολλοί καταλογίζουν στους Γ.Ο.Χ. ότι δεν έχουν
Αποστολική και Αρχιερατική διαδοχή.
Απάντηση:
Αυτό είναι ανακριβές και παραπλανητικό συγχρόνως. Και με αυτόν τον ισχυρισμό
προσπαθούν να δείξουν πως τα μυστήρια των Γ.Ο.Χ. είναι άκυρα. Οι Γ.Ο.Χ. που
θέλουν να διαφυλάξουν ακέραια ότι παρέλαβαν, δεν θα προέβαιναν ποτέ σε μια
τέτοια χονδροειδή πράξη. Για τους ανθρώπους με καλή θέληση υπάρχουν αποδείξεις
περί του θέματος και η κρατούσα εκκλησία το γνωρίζει, αλλά το αποσιωπά. Ενώ δεν
θα έπρεπε ν’ αποσιωπά π.χ. ότι οι προτεστάντες, ως αιρετικοί, δεν έχουν
Αποστολική και Αρχιερατική διαδοχή, επειδή δεν αποδέχονται το μυστήριο της
Ιεροσύνης (οι πάστορες τους είναι απλοί λαϊκοί που εκλέγονται από το λαό), τα
μυστήριά τους όμως τα θεωρεί έγκυρα.
Συνοψίζοντας…
Με τα λιγοστά προαναφερθέντα
έγινε μια προσπάθεια να γίνουν κατανοητά τα αίτια, που δημιούργησαν αυτό το
σχίσμα και για ποιο λόγο αρνηθήκαμε να τους ακολουθήσουμε όσοι διατηρούμε το
Πάτριο Εορτολόγιο. Σαφέστατα το κριτήριο ήταν σωτηριολογικό, όπως αναφέρθηκε
και στην αρχή. Η αίρεση και η κακοδοξία δεν οδηγούν στην σωτηρία. Αυτών των
αιρέσεων και των κακοδοξιών προσπαθούν να γίνουν μέτοχοι το Πατριαρχείο
Κωνσταντινουπόλεως και η Ελληνική Εκκλησία. Παρεκλείνουν από τον δρόμο που
χάραξαν οι Πατέρες, οι Σύνοδοι και γενικά η Ορθόδοξη Εκκλησία. Προκλητικά
διώκουν τους Αγιορείτες μοναχούς της Μονής Εσφιγμένου, επιδιώκοντας να τους
απελάσουν από τον τόπο ασκήσεως και ησυχασμού τους.
Ευχόμαστε και προσευχόμαστε
ολόψυχα ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός να φωτίσει και να οδηγήσει τους έχοντες
χάσει τον προσανατολισμό τους, στον δρόμο της αλήθειας που χάραξαν οι Πατέρες
μας.
Είναι καθήκον όλων μας να
επιζητούμε και να επιδιώκουμε την ενότητα της Εκκλησίας, δια μέσου πάντοτε της
αλήθειας.
