Ο Αόρατος πόλεμος - ΟΣΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ-ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ - ΚΕΦΑΛΑΙΟ KΓ'

Πως πρέπει να διορθώνουµε τις αισθήσεις µας µε άλλους τρόπους,

όταν µας παρουσιάζωνται τα ορατά αντικείµενα τους.

Όταν βλέπης πράγµατα ωραία στην όψι και τίµια στη γη, σκέψου,

ότι όλα είναι µηδαµηνά, και σάν µιά κοπριά, σε σχέσι µε την σύγκρισι

των ωραιοτήτων και πλουσιοτήτων του ουρανού, τα οποία µετά το

θάνατο θα απολαύσης αν καταφρονήσης όλο τον κόσµο· στρέφοντας

όλη τη µατιά σου προς τον ήλιο, σκέψου οτι περισσότερο από αυτόν

 είναι φωτεινή και ωραία η ψυχή σου, αν σταµατάς στη χάρι του

Ποιητού σου· διαφορετικά, είναι περισσότερο σκοτεινή και σιχαµερή

από το καταχθόνιο σκοτάδι. Βλέποντας µε τα µάτια σου στόν ουρανό,

πέρασε µε τα µάτια της ψυχής σου ψηλότερα στο πύρινο ουρανό,

43 και

εκεί συγκετρώσου µε τον λογισµό, σαν να σου είναι αυτός έτοιµος για

παντοτεινή ευτυχέστατη κατοικία, εφ’ όσον ζήσεις εδώ στη γή µε

αθωότητα. Ακούγοντας τα κελαδίσµατα των πουλιών πάνω στα δέντρα

την εποχή της ανοίξεως και άλλα µελωδικά τραγούδια, ανέβασε το νου

σου σε εκείνα τα γλυκοκελαδίσµατα του Παραδείσου, και σκέψου πως

εκεί ακούγεται ασταµάτητα το Αλληλούια και οι αλλες αγγελικές

δοξολογίες44 και παρακάλεσε τον Θεό να σε αξιώση να τον υµνής για

πάντα, µαζί µε εκείνα τα ουράνια πνεύµατα «Καί µετά ταυτα ήκουσα

φωνήν όχλου πολλού µεγάλην εν τω ουρανώ, λέγοντος Αλληλούια»

(Αποκ. 19,3). 

Οταν καταλάβης ότι νιώθεις ευχαρίστησι από την ωραιότητα των

δηµιουργηµάτων, σκέψου, οτι εκεί παρακάτω απο την ευχαρίστηση,

βρίσκεται κρεµασµένο το υποχθόνιο φίδι, πολύ προσεκτικό και πρόθυµο

να σε σκοτώση ή ακόµη και να σε πληγώση και πες εναντίον του· «Α,

κατηραµένο φίδι! πως κάθεσαι έτσι που εχεις στείσει παγίδα, για να µε

καταφάς»! και επειτα αφού στραφής προς το Θεό, πές· «Ευλογητός

είσαι, Θεέ µου, που µου φανέρωσες το εχθρό µου και µε ελευθέρωσες

από το λυσσασµένο του λάρυγγα και το άγγιστρο». Και αµέσως

κατάφυγε, κατάφυγε στις πληγές του εσταυρωµένου, συγκετρώσου σε

αυτές, και σκέψου πόσο υπέφερε ο Κύριός µας στην αγιώτατη σάρκα

του, για να σε ελευθερώση από την αµαρτία και να σε κάνη να µισήσης

τις ηδονές της σάρκας. 

Σου θυµίζω και άλλο ένα πράγµα, για να αποφύγης αυτή την

επικίνδυνη απόλαυσι και ευχαρίστησι της σάρκας· και αυτό είναι, το

να βυθίζης καλά το νου σου στο να συλλογίζεται µετά από τον θάνατο

τί θα γίνη εκείνο το πρόσωπο που τότε σου άρεσε· δηλαδή, οτι θα γίνη

 σάπιο και γεµάτο σκουλίκια και βρωµιά· οταν περπατάς σε κάθε βήµα

και διασκελισµό ποδιού που κάνεις, θυµήσου πως κατά αυτόν τον

τρόπο πηγαίνεις πλησιάζοντας στον τάφο. Βλέποντας πουλιά στον

αέρα, ή νερά να τρέχουν, σκέψου πως η ζωή σου µε µεγαλύτερη

ταχύτητα πετά και πηγαίνει στό τέλος της. Οταν ξεσηκωθούν άνεµοι

δυνατοί τον χειµώνα, ή αστράφτει και βροντάει ο ουρανός, τότε

θυµήσου τη φοβερή µέρα της Κρίσεως· και κλίνοντας τα γόνατα,

προσκύνησε τον Θεό και παρακάλεσέ τον να σου δώση χάρι και

χρόνο, να ετοιµασθής καλά, για να παρουσιασθής τότε µπροστά στην

Ύψιχτη Μεγαλειότητα. 

Εάν σε βρούν διάφορα γεγονότα, εξασκήσου κατά αυτό τον τρόπο·

όταν, παραδείγµατος χάριν, είσαι στενο-χωρηµένος από κανένα πόνο

ή µελαγχολία ή υποφέρης από πυρετό ή κρύωµα ή κάτι άλλο

θλιβερό, ανέβασε το νου σου στό θέληµα του Θεού, στον οποίο

φάνηκε ευχάριστο για το καλό σου να υποφέρης σ’ αυτό το µέτρο και

αυτή την εποχή εκείνη την αρώστεια και την θλίψι, για την οποία,

χαρούµενος για την αγάπη που σου δείχνει ο Θεός, και για την αφορµή

που σου δίνει να τον υπηρετήσης σε όλα εκείνα που του αρέσουν

περισσότερο, πές µε την καρδιά σου· «Ιδού εις εµέ το πλήρωµα του

θελήµατος του Θεού µου, το οποίο από πολλά χρόνια ώρισε µε

αγάπη να υποφέρω εγώ αυτή την θλίψι· ας είναι πάντα ευλογηµένος

ο αγαθώτατός µου ∆εσπότης». Και πάλι, όταν έλθη στο νου σου

κανένας καλός λογισµός, στρέψου στο Θεό και γνωρίζοντας ότι προήλθε

από αυτόν, ευχαρίστησέ τον. 

Οταν κάνης ανάγνωσι, πίστεψε ότι βλέπεις τον Θεό κάτω από εκείνα

τα λόγια, και δέξου τα σάν να προέρχονταν από το θεϊκό του στόµα. Τον

καιρό που βλέπεις ότι βασιλεύει ο ήλιος και έρχεται η νύχτα, λυπήσου

και παρακάλεσε τον Θεό, να µην πέσης στο αιώνιο σκοτάδι. Βλέποντας

τον σταυρό, συλλογίσου πως αυτός είναι η σηµαία και το λάβαρο της

εκστρατείας και του πολέµου σου, και πώς, αν αποµακρυνθής από

αυτόν, θα παραδοθής στά χέρια των εχθρών· αν όµως τον

ακολουθήσης, θά φθάσης στον ουρανό φορτωµένος µε ένδοξα βραβεία.

Βλέποντας την εικόνα της Παναγίας, αφιέρωσε την καρδιά σου σ’ αυτή

που βασιλεύει στον Παράδεισο και ευχαρίστησέ την, γιατί στάθηκε

πάντα έτοιµη στο θέληµα του Θεού σου, γιατί γέννησε, θήλασε,

ανέθρεψε τον Λυτρωτή του κόσµου, και γιατί δεν λείπει στον αόρατό

µας πόλεµο η προστασία και η βοήθειά της. Οι εικόνες των Αγίων, ας

παραβάλλουν στο νου σου ότι έχεις τόσους συµπαραστάτες και µεσίτες

στον Θεό και παρακαλούν για σένα· αυτοί ρίχνοντας µε γενναιότητα τα

κοντάρια τους και αφού περπάτησαν, σου άνοιξαν τον δρόµο, µέσα απο

τον οποίο περπατώντας, θά στεφανωθής και συ µαζί τους σε µιά δόξα

παντοτεινή. 

Οταν δης τις Εκκλησίες, ανάµεσα στις άλλες ευλαβείς σκέψεις σου,

συλλογίσου ότι η ψυχή σου είναι ναός του Θεού, σύµφωνα µε «εσείς

 είσθε ναός του ζωντανού Θεού » (Β' Κορινθ. 6,16) και πρέπει να την

διατηρής καθαρή και αγνή. Ακούγοντας σε κάθε στιγµή τον ασπασµό

του Αγγέλου το, Θεοτόκε Παρθένε, κάνε αυτές τις σκέψεις· α΄)

ευχαρίστησε τον Θεό για εκείνο το µήνυµα, που έστειλε από τον

ουρανό στη γή και στάθηκε η αρχή της σωτηρίας µας. β΄) Χαίρε µαζί

µε την Αειπάρθενο Μαρία για τα πολλά µεγαλεία της, στα οποία

υψώθηκε για την εξαίρετη τιµή και βαθύτατη ταπείνωσί της. Και γ΄)

προσκύνησε µαζί µε αυτήν την ευτυχισµένη Μητέρα και µε τον

Αρχάγγελο Γαβριήλ το θείο της βρέφος, που τότε αµέσως συνελήφθη

στη παναγία της µήτρα· αυτό πρέπει να το επαναλαµβάνης τρείς φορές

την ηµέρα, το βράδυ, το πρωί και το µεσηµέρι. 

Την δε Πέµπτη το βράδυ, σκέψου την λύπη της Θεοτόκου για τον

γεµάτο αίµατα ιδρώτα, που έτρεξε από τον αγαπητό της Υιό µέσα στό

Κήπο που προσευχόταν, οταν πήγαν οι στρατιώτες µε τον Ιούδα και

τον έπιασαν και για την θλίψι που είχε ο Υιός της όλη εκείνη την

νύχτα· το πρωί της Παρασκευής, σκέψου τις λύπες και τους πόνους που

δοκίµασε για την παρουσίασι του µονογενούς Υιού της στόν Πιλάτο και

στον Ηρώδη, για την απόφασι του θανάτου και για το σήκωµα του

Σταυρού του· το µεσηµέρι, έως το Σάββατο, σκέψου την ροµφαία της

θλίψεως που πέρασε την καρδιά αυτής της πολύ άξιας Κυρίας, για την

σταύρωσι και τον θάνατο του µονάκριβου παιδιού της, για το

σκληρότατο τρύπηµα της λόγχης της αγίας του πλευράς και για την

ταφή του κ.τ.λ. Και µε συντοµία, ας είσαι πάντα ξάγρυπνος και

προσεκτικός, στό να κυβερνάς τις αισθήσεις σου, και σε κάθε τι που

τύχαίνει, χαροποιό ή λυπηρό, αγωνίσου να κινήσαι ή να πηγαίνεις

πίσω, όχι από την αγάπη ή το µίσος των επιγείων, αλλά από µόνη την

θέλησι του Θεού και να δέχεσαι αυτά ή να τα αποστρέφεσαι τόσο, οσο

θέλει ο Θεός. 

Λοιπόν, ας γνωρίζης οτι τους παραπάνω τρόπους, που σου

φανέρωσα για την κυβέρνησι των αισθήσεών σου, δεν σου τους έδωσα

για να ασχολήσαι συνέχεια µε αυτούς· επειδή και έχης υποχρέωσι σχεδόν

πάντα, να έχης το νου σου µαζεµένο µέσα στην καρδιά σου, για να

στέκεσαι µαζί µε τον Κύριό σου, ο οποίος θέλει να προσέχης στο να

νικάς τους εχθρούς σου και τα πάθη σου, µε συνεχείς πράξεις, τόσο µε

το να αντιστέκεσαι σ’ αυτά, οσο και µε τις πράξεις των αντίθετων

αρετών, καθώς σου προείπα στό ιγ΄ κεφάλαιο· αλλά σου τους

ερµήνευσα για να γνωρίζης κυβερνάς τον εαυτό σου, όταν το καλέση η

ανάγκη. Γιατί πολλοί, και παλαιοί και νέοι ασκητές, και άλλοι µε

παρόµοιες φαντασίες πλανήθηκαν και χάθηκαν από τον διάβολο, ο οποίος

γνωρίζει και συνηθίζει να µετασχηµατίζεται σε άγγελο φωτός, καθώς είπε

ο Παύλος, για να πλανήση τον άνθρωπο· «Και ο ίδιος ο σατανάς

µεταµφιέζεται σε άγγελο φωτός» (Β' Κορινθ. 11,14). 

Γνώριζε επίσης και αυτό, οτι καθώς από την αίσθησι γεννιέται η

φαντασία, έτσι αντιστρόφως και από την φαντασία γεννιέται η αίσθηση,

δηλαδή τόσο πολύ χοντραίνει και παχαίνει η φαντασία σε µερικούς

ανθρώπους, που προκαλεί τις ίδιες ενέργειες και έχει τα ίδια

αποτελέσµατα, που κάνει και η αίσθησις· γι’ αυτό πολλοί υποχόνδριοι

και φαντασιώδεις φοβούνται από τις φαντασίες τους, όπως φοβούνται

και από τις αισθήσεις τους· και ή γλυκαίνονται και προσπαθούν ή πονούν

και υποφέρουν· κάποιοι και πεθαίνουν µόνο και µόνο απο αυτά τα

πρόσωπα και πράγµατα που φαντάζονται, παροµοίως σάν να ήταν

παρόντα αισθητά και πραγµατικά, αυτά τα ίδια πρόσωπα και πράγµατα

που φαντάζονται. Και, λοιπόν, ποιός δεν βλέπει πόσο κακό πράγµα είναι

η φαντασία και πόσο πρέπει να την αποφεύγουµε;

-------------------------------------------------

 43 Ό πύρινος ουρανός έχοντας την ουσία του απο φως καθαρώτατο, κατά τον άγιο Κάλλιστο, είναι,

κατά τους θεολόγους, ο θρόνος του Θεού, κατά το «ο ουρανός µοι θρόνος»· και πάλι, «ο ουρανός

του ουρανού τω Κυρίω» αυτός είναι και η κατοικία όλων των αγίων, τόσον Άγγέλων, όσον και

των ανθρώπων· αυτός είναι και η πολυπόθητη βασιλεία των ουρανών, σχετικά για την οποία έλεγε

ο µακάριος Αυγουστίνος, «αν και µίαν µόνην ηµέραν έµελλον να απολαύσω την ουράνιον

βασιλείαν, πάντα τα του κόσµου και πασαν σωµατικήν καταφρονήσω απόλαυσιν». Και ο Ιερώνυµος

εµφανίστηκε σε όνειρο στον ιερό Αυγουστίνο πρώτα τον ερώτησε σχετικά µε την βασιλεία των

ουρανών, έλεγε· «Αδελφέ, η ουράνια µακαριότητα και µε το στόµα δεν περιγράφεται και µε τον

ανθρώπινο νου δεν καταλαβαίνεται. Αυτήν και οι Αγγελοι απολαµβάνουν και οι δίκαιοι

συναπολαµβάνουν και πίστευε έτσι».

44 Τρείς εξαίσιοι ύµνοι και δοξολογίες είναι, µε τις οποίες δοξολογούν την Αγία Τριάδα οι εννιά τάξεις

των Αγγέλων. Και της µεν πρώτης Ιεραρχίας των Θρόνων, Χερουβίµ και Σεραφίµ, είναι ο ίδιος

υµνος, το, Γέλ γέλ το οποίο βγαίνει απο τους κύκλους των Χερουβίµ κατά τον Ιεζεκιήλ (κεφ.

1,13), δηλώνει δε ανακυλισµό, σύµφωνα µε τον Αγιον ∆ιονύσιο τον Άρεοπαγίτη (Ουραν. Ιεραρχ.

κεφ. ιε')· της δέ δεύτερης ίεραρχίας, των Κυριοτήτων, ∆υνάµεων και Εξουσιών, ο ίδιος ύµνος είναι

το, Αγιος, άγιος, άγιος (Ησ. 6,3). Της δε τρίτης των Άρχων Αρχαγγέλων και Αγγέλων ίδιος

ύµνος είναι το, Αλληλούια, κατά τον Νικήτα τον Στηθάτη (Φιλοκαλ. κεφ. η' της τρίτης

εκατοντ.).