Ο ΓΑΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

Ὁ γάμος κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο

Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ἀφιερώνει πάρα πολλὲς σελίδες τῶν ἔργων του σὲ θέματα γάμου. Παραθέτουμε σὲ μετάφραση ἕνα ἐλάχιστο δεῖγμα ἀποσπασμάτων (οἱ ἐντὸς παρενθέσεων ἀριθμοὶ παραπέμπουν στὴν Ἑλληνικὴ Πατρολογία τοῦ Migne):

ΤΙΜΙΟΣ Ο ΓΑΜΟΣ

Καὶ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί, ἀλλὰ καὶ οἱ ἐθνικοί, θεωροῦμε τίμιο πρᾶγμα τὸν γάμο. Καὶ εἶναι τίμιο (61, 103).

Η ΟΜΟΝΟΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

Γιὰ τὴ γυναῖκα ἂς μὴν ὑπάρχει τίποτε πιὸ πολύτιμο ἀπὸ τὸν ἄνδρα της, γιὰ τὸν ἄνδρα τίποτε πιὸ ἐπιθυμητὸ ἀπὸ τὴ γυναῖκα του. Ἡ ὁμόνοια ἀνάμεσα στὴ γυναῖκα καὶ στὸν ἄνδρα συγκρατεῖ τὴ ζωὴ καὶ συνέχει τὸν κόσμο ὁλόκληρο… Ὅταν ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναίκα μαλώνουν μεταξύ τους, τότε δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ τοὺς εὐχαριστήσει οὔτε ὁ πλοῦτος οὔτε τὰ καλὰ παιδιὰ οὔτε τὰ πολλὰ παιδιὰ οὔτε ἡ δύναμη καὶ ἡ ἐξουσία οὔτε ἡ δόξα καὶ ἡ τιμὴ οὔτε οἱ ἀπολαύσεις καὶ ἡ πολυτέλεια οὔτε κάποια ἄλλη εὐτυχία (51, 369). Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς πλοῦτος, αὐτὴ ἡ πιὸ μεγάλη περιουσία, τὸ νὰ μὴν ὑπάρχει διχόνοια ἀνάμεσα στὸν ἄνδρα καὶ στὴ γυναῖκα, ἀλλὰ νὰ εἶναι οἱ δυό τους ἑνωμένοι σὰν ἕνα σῶμα (53,357). Ὅταν ὑπάρχει ὁμόνοια καὶ εἰρήνη καὶ σύνδεσμος ἀγάπης μεταξὺ γυναικὸς καὶ ἀνδρός, ἐκεῖ συρρέουν ὅλα τὰ ἀγαθά, καὶ τὸ ἀνδρόγυνο δὲν κινδυνεύει ἀπὸ καμμιὰ ἐπιβουλή, γιατί περιβάλλεται ἀπὸ ἕνα μεγάλο καὶ ἀκατανίκητο τεῖχος, ποὺ εἶναι ἡ κατὰ Θεὸν ὁμόνοια (53, 360). Ὅπου ὑπάρχει ἄνδρας καὶ γυναίκα καὶ παιδιὰ καὶ ὁμόνοια καὶ ἀγάπη, καὶ εἶναι ὅλοι συνδεδεμένοι μὲ τὰ δεσμὰ τῆς ἀρετῆς, ἐκεῖ ἀνάμεσά τους βρίσκεται ὁ Χριστός. Ὁ Χριστὸς δὲν ζητάει χρυσοστό- λιστες ὀροφὲς οὔτε ἀστραφτεροὺς κίονες οὔτε πανέμορφα μάρμαρα, ἀλλὰ ὡραιότητα ψυχῆς καὶ ὀμορφιὰ διανοίας καὶ τραπέζι γεμάτο δικαιοσύνη καὶ φορτωμένο μὲ καρποὺς ἐλεημοσύνης (54, 616).

ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ

Πρῶτα – πρῶτα, νὰ ζητᾶς γιὰ τὴν κόρη σου ἄνδρα ποὺ νὰ εἶναι πραγματικὸς ἄνδρας καὶ προστάτης της, γιατί δὲν θὰ τοῦ παραδώσεις μιὰ δούλη, ἀλλὰ τὴ θυγατέρα σου. Μὴ ζητᾶς ἀπὸ αὐτὸν χρήματα, μὴ ζητᾶς λαμπρὴ καταγωγή, οὔτε σπουδαία ἰδιαίτερη πατρίδα. Ὅλα αὐτὰ εἶναι περιττά. Νὰ ζητᾶς νὰ ἔχει εὐλάβεια στὴν ψυχή του, ἐπιείκεια, ἀληθινὴ σύνεση, φόβο Θεοῦ. Μόνο τότε τὸ κορίτσι σου θὰ ζήσει κοντά του εὐτυχισμένο. Ἂν ἐπιθυμεῖς γι’ αὐτὸ πλούσιο σύζυγο, ὄχι μόνο δὲν θὰ τὴν ὠφελήσεις, ἀλλὰ καὶ θὰ τὴν βλάψεις. Θὰ τὴν κάνεις δούλη, ἐνῷ πρὶν ἦταν ἐλεύθερη… Νὰ ἐξετάσεις μὲ ἀκρίβεια τὴν ἀρετὴ τοῦ μελλοντικοῦ συζύγου τῆς κόρης σου. Κι ὅταν πρόκειται νὰ τοῦ τὴν παραδώσεις, παρακάλεσε τὸν Χριστὸ νὰ παρευρεθεῖ. Θὰ ἀνταποκριθεῖ καὶ δὲν θὰ ντραπεῖ. Γιατί ὁ γάμος εἶναι μυστήριο στὸ ὁποῖο εἶναι παρὼν ὁ Χριστός (62, 389).

Ο ΑΝΔΡΑΣ ΝΑ ΥΠΟΜΕΝΕΙ ΤΑ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΤΟΥ

Εἶναι λιμάνι ἡ γυναῖκα καὶ πολὺ μεγάλο φάρμακο χαρᾶς. Ἂν λοιπὸν ἀπαλλάξεις τὸ λιμάνι ἀπὸ τοὺς ἀνέμους καὶ τὰ κύματα, θὰ ἀπολαύσεις πολλὴ ξεκούραση γυρνῶντας κουρασμένος στὸ σπίτι. Ἂν ὅμως τὸ γεμίσεις μὲ θόρυβο καὶ ταραχή, θὰ κάνεις τὸ ναυάγιο πιὸ δυσάρεστο γιὰ σένα. Γιὰ νὰ μὴ συμβεῖ λοιπὸν κάτι τέτοιο, κᾶνε αὐτὸ ποὺ θὰ σοὺ πῶ· ὅταν συμβεῖ κάτι δυσάρεστο στὸ σπίτι ἐξαιτίας της, παρηγόρησέ την καὶ μὴν τῆς αὐξήσεις τὴ λύπη. Γιατί, κι ἂν ἀκόμη τὰ χάσεις ὅλα, δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ δυσάρεστο ἀπὸ τὸ νὰ παύσεις νὰ ἀγαπᾶς τὴ γυναίκα σου. Πάνω ἀπ’ ὅλα νὰ βάζεις τὴν ἀγάπη στὴ γυναῖκα σου. Κι ἂν πρέπει ὁ ἕνας ἄνθρωπος νὰ βαστάζει τὰ βάρη τοῦ ἄλλου, πολὺ περισσότερο ὀφείλεις νὰ βαστάζεις τὰ βάρη τῆς γυναίκας σου. Κι ἂν ἀκόμη εἶναι φτωχή, κι ἂν εἶναι ἀνόητη, κι ἂν εἶναι φλύαρη ἢ μέθυση ἢ ὀργίλη, μὴν τὴ βρίζεις, μὴν τὴν ἀποπαίρνεις. Εἶναι μέλος σου καὶ ἔχετε γίνει μία σάρκα. Δὲν πρέπει νὰ ὑποφέρεις  οὔτε νὰ ὀργίζεσαι μὲ τὶς ἀδυναμίες της, ἀλλὰ νὰ παρακαλεῖς τὸν Θεὸ γι’ αὐτὴν καὶ νὰ τὴ συμβουλεύεις καὶ νὰ τὴ βοηθεῖς νὰ κόψει τὸ πάθος της… Λένε πὼς κι ἕνας ἀρχαῖος φιλόσοφος ποὺ εἶχε σύζυγο κακὴ καὶ φλύαρη καὶ μέθυση, ὅταν τὸν ρώτησαν γιατί τὴν ἀνέχεται μὲ τόσα ἐλαττώματα ποὺ ἔχει, ἀπάντησε πὼς τὴν ἀνέχεται, γιὰ νὰ τὴν ἔχει ὡς γυμναστήριο καὶ παλαίστρα φιλοσοφίας στὸ σπίτι του. Εἶπε: «ἂν κάθε μέρα ἐκπαιδεύομαι μ’ αὐτήν, θὰ γίνω περισσότερο πρᾶος μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο». Φωνάξατε δυνατὰ ἀπὸ ἔκπληξη καὶ θαυμασμὸ γιὰ τὴ στάση τοῦ φιλοσόφου αὐτοῦ; Ὅμως ἐγὼ τώρα θρηνῶ γοερὰ ποὺ οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες ἦταν φιλοσοφώτεροι ἀπό μας, ἀπὸ μᾶς ποὺ ἔχουμε λάβει ἐντολὴ νὰ μιμούμαστε τοὺς ἀγγέλους καὶ πρωτίστως λάβαμε ἐντολὴ νὰ μιμούμαστε στὴν ἐπιείκεια αὐτὸν τὸν ἴδιο τὸν Θεό… Βέβαια, σᾶς συμβουλεύω νὰ φροντίσετε ἀπὸ τὴν ἀρχὴ νὰ βρεῖτε σύζυγο καλὴ καὶ γεμάτη ἀπὸ κάθε εἴδους ἀρετές. Ἂν ὅμως συμβεῖ νὰ κάνετε λάθος στὴν ἐπιλογή σας καὶ νὰ βάλετε μέσα στὸ σπίτι σας νύφη κακὴ καὶ ἀνυπόφορη, τότε νὰ μιμηθεῖτε αὐτὸν τὸν φιλόσοφο καὶ νὰ φροντίζετε συνεχῶς γιὰ τὴ βελτίωσή της (61, 223).

ΟΙ ΑΡΕΤΕΣ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ

Καλλώπισε λοιπόν, ἐσὺ ἡ σύζυγος, τὸ πρόσωπό σου μὲ σωφροσύνη, μὲ σεμνότητα, μὲ ἐλεημοσύνη, μὲ φιλανθρωπία, μὲ ἀγάπη, μὲ φιλοφροσύνη πρὸς τὸν ἄνδρα σου, μὲ ἐπιείκεια, μὲ πραότητα, μὲ ἀνεξικακία. Αὐτὰ εἶναι τὰ χρώματα τῆς ἀρετῆς. Μὲ αὐτὰ θὰ σὲ ἀγαπήσουν οἱ ἄγγελοι κι ὄχι οἱ ἄνθρωποι. Μὲ αὐτὰ θὰ σὲ ἐπαινέσει ὁ Θεός. Κι ὅταν ὁ Θεὸς εὐαρεστηθεῖ μὲ τὴν ἀρετή σου, ἐξάπαντος θὰ ὑποτάξεις καὶ τὸν ἄνδρα σου (49, 238). Δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ ἰσχυρὸ καὶ κατάλληλο στὸ νὰ ρυθμίζει τὸν ἄνδρα καὶ νὰ διαπλάθει τὴν ψυχή του μ’ ὅποιον τρόπο θέλει ἀπὸ μιὰ γυναῖκα εὐλαβῆ καὶ συνετή. Γιατί ὁ ἄνδρας δὲν ἀνέχεται τόσο πολὺ τὶς παραινέσεις καὶ τὶς συμβουλὲς οὔτε τῶν φίλων οὔτε τῶν διδασκάλων οὔτε τῶν ἀρχόντων, ὅσο τῆς συζύγου του. Διότι ἡ παραίνεση ἐκ μέρους τῆς συζύγου προκαλεῖ κάποια εὐχαρίστη- ση, μιὰ καὶ ὁ σύζυγος τὴν ἀγαπάει πάρα πολύ. Θὰ μποροῦσα νὰ ἀναφέρω πολλοὺς σκληροὺς καὶ ἀπείθαρχους ἄνδρες ποὺ μαλάκωσαν μὲ τὶς συμβουλὲς τῆς γυναίκας τους… Ὅταν, μάλιστα, ἐσὺ ἡ σύζυ- γος, διδάσκεις τὸν ἄνδρα σου ὄχι μόνο μὲ τὰ λόγια σου, ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ ἔργα σου, τότε πιὸ εὔκολα θὰ δεχθεῖ ὅσα τοῦ λές· ὅταν, δηλαδή, δὲν τοῦ ζητὰς χρυσάφι οὔτε μαργαριτάρια οὔτε πολυτελῆ ἐνδύματα, ἀλλὰ ἀντὶ γι’ αὐτὰ ἐπιδεικνύεις κοσμιότητα, σωφροσύνη, ἀγάπη, καὶ τὶς ἴδιες ἀρετὲς ζητᾶς κι ἀπ’ αὐτόν. Διότι ἂν πρέπει νὰ κάνεις κάτι γιὰ νὰ ἀρέσεις στὸν ἄνδρα σου, πρέπει νὰ κοσμεῖς τὴν ψυχή σου κι ὄχι νὰ στολίζεις τὸ σῶμα σου καὶ νὰ τὸ χαλᾶς (59, 340). Ἀπὸ τὴ γυναῖκα σας νὰ ζητᾶτε μετριοφροσύνη καὶ ἐπιείκεια· αὐτὰ εἶναι τὰ γνωρίσματα τοῦ κάλλους κι ὄχι ἡ σωματικὴ ὀμορφιά. Δὲν βλέπετε πόσοι παντρεύτηκαν ὡραῖες γυναῖκες καὶ κατέστρεψαν τὴ ζωή τους; Καὶ πόσοι διάλεξαν συζύγους ὄχι τόσο ὄμορφες κι ἔφθασαν πανευτυχεῖς σὲ βαθύτατο γῆρας;… Νὰ μὴ ζητᾶτε χρήματα οὔτε ἀριστοκρατικὴ καταγωγή. Κανεὶς νὰ μὴ ζητάει νὰ πλουτήσει ἀπὸ τὴ γυναῖκα του· ἕνας τέτοιος πλοῦτος εἶναι αἰσχρὸς καὶ ἐπονείδιστος (62, 128).

Η ΤΥΡΑΝΝΙΚΗ ΣΥΖΥΓΟΣ

(Ἡ κακὴ σύζυγος) ἂν εἶναι πλούσια, καυχιέται μέρα καὶ νύχτα γιὰ τὰ πλούτη της καὶ δὲν ἐπιτρέπει στὸν ἄνδρα της νὰ ζήσει μὲ εἰρήνη. Ἂν πάλι εἶναι φτωχή, τριγυρίζει ἀπὸ γειτονιὰ σὲ γειτονιὰ καὶ ἀπὸ σπίτι σὲ σπίτι καὶ δημιουργεῖ  φασαρίες, ἀναρριπίζει θυμούς, προκαλεῖ καθημερινὰ ταραχὲς καὶ δὲν ἀφήνει τὸν ἄνδρα της νὰ ζήσει εἰρηνικὰ οὔτε μὲ τοὺς γείτονες οὔτε μὲ τοὺς γνωστούς… Κι ὅταν πέφτουν τὸ βράδυ νὰ κοιμηθοῦν, δὲν ἀφήνει τὸν ἄνδρα της νὰ κοιμηθεῖ, ἀλλὰ τὸν ἐξοργίζει ἐναντίον τῶν ὑπηρετῶν, τὸν ἐξαναγκάζει νὰ μαλώνει μὲ τοὺς γείτονες. (Τοῦ λέει) αὐτὸς ὁ δοῦλος μὲ περιφρονεῖ, αὐτὴ ἡ ὑπηρέτρια μὲ ἐμπαίζει, αὐτὸς ὁ γείτονας συνεχῶς καὶ παντοῦ μὲ κοροϊδεύει… Ἀπαιτῶ νὰ τοὺς ἐκδικηθεῖς γιὰ χάρη μου. Διαφορετικά, δὲν θὰ καθήσω μαζί σου στὸ τραπέζι, δὲν θὰ φάω μ’ ἐσένα ψωμὶ οὔτε θὰ ξανακοιμηθοῦμε μαζὶ (56, 536).

Ἡ ἁγία οἰκογένεια τοῦ Μ.Βασιλείου

Η ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

Λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: «Μὴ ἀποστερεῖτε ἀλλήλους, εἰ μή τι ἂν ἐκ συμφώνου» (Α΄ Κορ. ζ΄ 5). Τί σημαίνει αὐτό; Λέει ὁ ἀπόστολος ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἐγκρατεύεται ἡ γυναίκα, χωρὶς νὰ τὸ θέλει ὁ ἄνδρας, οὔτε ὁ ἄνδρας, ἂν δὲν τὸ θέλει ἡ γυναίκα. Καὶ γιὰ ποιό λόγο; Διότι ἀπὸ μιὰ τέτοιου εἴδους ἐγκράτεια γεννιοῦνται πολλὰ κακά· πολλὲς φορὲς προκύπτουν ἀπὸ αὐτὴν καὶ μοιχεῖες καὶ πορνεῖες καὶ διαλύσεις σπιτικῶν. Ἔτσι κάνουν πολλὲς γυναῖκες καὶ τελικὰ ἡ ἁμαρτία τους εἶναι πιὸ μεγάλη ἀπὸ τὴν ἀρετή τους· γιατί μὲ τὴν ἐγκράτειά τους αὐτὴ καὶ γίνονται ὑπεύθυνες γιὰ τὴν ἀκολασία τοῦ ἄνδρα τους καὶ τὰ καταστρέφουν ὅλα. Πάνω ἀπ’ ὅλα εἶναι ἡ ὁμόνοια. Ἂς ὑποθέσουμε ὅτι μιὰ γυναῖκα ἐγκρατεύεται παρὰ τὴ θέληση τοῦ ἀνδρός της. Τί γίνεται ὅμως ἂν ἐκεῖνος λόγῳ τῆς στάσης της αὐτῆς πορνεύει, ἢ κι ἂν δὲν πορνεύει, ὅμως ὑποφέρει καὶ εἶναι ἀνήσυχος καὶ τυραννιέται ἀπὸ τὴν ἐπιθυμία καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ μαλώνει μαζί της καὶ τῆς δημιουργεῖ μύρια προβλήματα; Ποιό τὸ κέρδος τῆς νηστείας καὶ τῆς ἐγκράτειας, ὅταν ἔχει διαρραγεῖ ἡ ἀγάπη μεταξὺ τῶν συζύγων; Κανένα… Γιατί, ὅταν ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναῖκα βρίσκονται σὲ διάσταση ψυχική, τὸ σπίτι δὲν στέκεται καλά. Γι’ αὐτὸ λέει ὁ ἀπόστολος: «Μὴν ἀποστερεῖτε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο μὲ ἀποχὴ καὶ ἐγκράτεια, ἐκτὸς κι ἂν τὸ κάνετε αὐτὸ προσωρινὰ καὶ ἀπὸ συμφώνου, γιὰ νὰ ἐπιδίδεσθε μὲ μεγαλύτερη προθυμία στὴ νηστεία καὶ τὴν προσευχή, καὶ πάλι νὰ συνέρχεσθε στὶς συζυγικές σας σχέσεις, γιὰ νὰ μὴ σᾶς πειράζει σὲ πορνεία ὁ σατανᾶς ἐξαιτίας τῆς ἀκρατείας σας. Κι αὐτὸ (δηλαδὴ τὸ νὰ μὴ στερεῖτε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον) σᾶς τὸ λέω ἀπὸ συγκατάβαση. Δὲν σᾶς τὸ ἐπιβάλλω ὡς ἐντολή» (Α΄ Κορ. ζ΄ 5). Προσθέτει τὸ «ἵνα μὴ πειράζῃ ὑμᾶς ὁ σατανᾶς», γιὰ νὰ μὴ θεωρήσει κανεὶς ὅτι ὁ ἀπόστολος μὲ νόμο ἐπιβάλλει τὶς συζυγικὲς σχέσεις (61, 152-153).

Ο ΓΑΜΟΣ ΔΕΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΥΣΕΒΕΙΑ

Γιατί ζεῖς μὲ τρόπο ἀπρεπῆ; Γιατί δὲν ζεῖς μὲ ἀκρίβεια πνευματικὴ καὶ μὲ εὐσέβεια; Ἀπαντᾶς: Πῶς μπορῶ νὰ ζήσω μὲ εὐσέβεια, ἂν δὲν διώξω τὴ γυναῖκα μου, ἂν δὲν ἀρνηθῶ τὰ παιδιά μου, ἂν δὲν ἀδιαφορήσω γιὰ τὶς ὑποθέσεις τῆς καθημερινῆς μου ζωῆς; Μά, γιατί θέτεις αὐτοὺς τοὺς ὅρους; Μήπως ὁ γάμος εἶναι ἐμπόδιο τῆς εὐσεβείας; Ἡ σύζυγος σοῦ δόθηκε, γιὰ νὰ σὲ βοηθεῖ πνευματικὰ κι ὄχι γιὰ νὰ ἐπιβουλεύεται τὴν εὐσέβειά σου. Δὲν εἶχε γυναῖκα ὁ προφήτης; Ὁ γάμος του ὅμως δὲν ἐμπόδιζε τὸ Ἅγιο Πνεῦμα νὰ τὸν φωτίζει, ὥστε νὰ προφητεύει. Καὶ γυναῖκα εἶχε καὶ προφήτης ἦταν. Ὁ Μωϋσῆς δὲν ἦταν παντρεμένος; Ἦταν. Κι ὅμως, καὶ πέτρες ἔσπασε καὶ τὸν ἀέρα μετέβαλε καὶ μὲ τὸν Θεὸ συζητοῦσε καὶ σταμάτησε τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ἀβραὰμ δὲν εἶχε γυναῖκα; Εἶχε. Κι ὅμως, κατέστη πατέρας καὶ τῶν ἐθνῶν καὶ τῆς Ἐκκλησίας… Μήπως ὁ γάμος τὸν ἐμπόδισε νὰ γίνει – ὅπως καὶ ἔγινε – καὶ φιλόπαις καὶ φιλόθεος; … Καὶ ἐπιπλέον, ὁ Πέτρος δὲν εἶχε κι αὐτὸς γυναίκα; Ναί, εἶχε… Καὶ ὁ Φίλιππος δὲν εἶχε τέσσερις θυγατέρες; Ὅπου ὑπάρχουν τέσσερις θυγατέρες, ἐκεῖ ὑπάρχει καὶ γυναῖκα καὶ γάμος. Καὶ ὁ Χριστὸς δὲν παρευρέθηκε σὲ γάμο καὶ δὲν προσέφερε καὶ δῶρο μεταβάλλοντας τὸ νερὸ σὲ κρασί; Μὴ βδελύσσεσαι, λοιπόν, τὸν γάμο· τὴν πορνεία νὰ μισεῖς (56, 122 καὶ 123).

Ἐπιλογὴ ἀποσπασμάτων – τίτλοι – μετάφραση:

π. Χρίστου Κυριαζόπουλου

Πηγή

 

ΠΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΡΕΣΤΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΜΑΣ (Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου)

 

Πότε εἶναι εὐάρεστη στὸν Θεὸ ἡ προσευχή μας

            Θυμηθεῖτε ὅτι ἡ προσευχὴ δὲν εἶναι λόγια καὶ μετάνοιες, ἀλλὰ προσήλωση τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς στὸν Θεό. Εἶναι δυνατὸ νὰ διαβάσετε ὅλες τὶς τακτὲς Ἀκολουθίες τῆς ἡμέρας καὶ νὰ ἐκτελέσετε ὅλες τὶς καθορισμένες μετάνοιες, ἀλλὰ ἡ ἐπαφή σας μὲ τὸν Θεὸ νὰ εἶναι εἴτε ἐντελῶς ἀνύπαρκτη εἴτε ἀσήμαντη, μὲ τὸ νοῦ σκορπισμένο καὶ τὴν καρδιὰ κρύα. Ἔτσι κάνετε τὸν Κανόνα σας, ὄχι ὅμως προσευχή. Μιὰ τέτοια «προσευχὴ» εἶναι ἐφάμαρτη. Ὁ Κύριος νὰ μᾶς φυλάξει!

            Μὲ φόβο καὶ τρόμο πρέπει νὰ ἐπιτελοῦμε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ -αὐτὸ νὰ τὸ θυμάστε πάντα. Μὲ κάθε τρόπο καὶ μ’ ὅλη σας τὴ δύναμη προσπαθῆστε νὰ ἔχετε τὸ νοῦ σας στὰ λόγια τῆς προσευχῆς ἤ, ὅπως λέει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης, νὰ κλείνετε τὸ νοῦ σας μέσα στὰ λόγια τῆς προσευχῆς. Τὴν στιγμὴ ποὺ ἀρχίζετε νὰ προσεύχεστε, πρέπει ὅλη σας ἡ προσοχὴ νὰ εἶναι συγκεντρωμένη στὸν Θεὸ καὶ νὰ μὴν ἀπομακρύνεται ἀπ’ Αὐτόν…

            «Θυσία τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον» (Ψαλμ. 50:19). Τότε μόνο νὰ θεωρήσετε ὅτι προσευχηθήκατε καλά, ὅταν, τελειώνοντας, ἡ ψυχή σας δονεῖται ἀπὸ συντριβὴ καὶ αὐτομεμψία. Στὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας προσπαθῆστε, μὲ τὴν ἀδιάλειπτη προσευχή, νὰ βρίσκεστε νοερὰ ἐνώπιον τοῦ Κυρίου κάθε στιγμή, ὅπως βρίσκονται οἱ Ἄγγελοι. Ἐκεῖνοι Τοῦ προσφέρουν τὴν ἀκατάπαυστη δοξολογία. Ἐμεῖς ἄς Τοῦ προσφέρουμε τὴν μετάνοιά μας.

Πότε εἰσακούεται ἀπὸ τὸν Θεὸ ἡ προσευχή μας

            Νὰ πῶς πρέπει νὰ ζητᾶς ἀπὸ τὸν Θεό: «Κύριε, Ἐσὺ βλέπεις ὅτι χρειάζομαι τὸ τάδε πράγμα ἤ ὅτι ὑποφέρω ἀπὸ τὴ δείνα συμφορά. Βοήθησέ με, ὅπως ξέρεις καὶ ὅπως θέλεις! Γενηθήτω τὸ θέλημά Σου…».

            Μ’ αὐτὴ τὴν ἐσωτερικὴ τοποθέτηση, νὰ προσεύχεσαι πολύ. Ὄχι μιὰ φορά, ἔστω καὶ παρατεταμένα, οὔτε γιὰ μιὰ μέρα μόνο, ἀλλὰ γιὰ ἑβδομάδες, μῆνες, χρόνια… Ὅλο νὰ ἱκετεύεις, ὅλο νὰ κραυγάζεις: «Κύριε, βοήθησέ με! Κύριε, λύτρωσέ με! Ὡστόσο, ἄς μὴ γίνει ὅ,τι θέλω ἐγώ, μὰ ὅ,τι θέλεις Ἐσύ». Αὐτὸ ἀκριβῶς ἔλεγε καὶ ὁ Κύριος στὴν Γεθσημανῆ, ὅταν προσευχόταν στὸν Πατέρα Του. Καὶ ἡ χήρα τῆς Εὐαγγελικῆς παραβολῆς βρῆκε τελικὰ τὸ δίκιο της ἀπὸ τὸν ἄδικο ἐκεῖνο δικαστή, μόνο καὶ μόνο ἐπειδὴ δὲν κουράστηκε νὰ τὸν παρακαλάει γιὰ πολὺν καιρό. Κάποιος σοφὸς εἶπε τὸν λόγο τοῦτο: «Πρέπει νὰ γίνεις φορτικὸς στὸν Θεὸ καὶ στοὺς Ἁγίους Του!».

            (Ὁσίου Θεοφάνους τοῦ Ἐγκλείστου, Χειραγωγία στὴν πνευματικὴ ζωή, Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου, Ὠρωπὸς Ἀττικῆς 2004, σελ. 55-56).

Πηγή

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΛΟΥΚΑΡΙΣ ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

Ο Άγιος Κύριλλος Λούκαρις διάδοχος των Νέων Τριών Ιεραρχών

Νικολάου Μάννη

Μετά την μεγάλη αποστασία της Τοπικής Εκκλησίας της Ρώμης και την μετατροπή της σε συναγωγή του Αντιχρίστου, οι φανατικοί οπαδοί της, οι λεγόμενοι Παπικοί, ως άλλοι σκοτεινοί άγγελοι διέβαλαν ποικιλοτρόπως όσους μιμούμενοι τον Αρχάγγελο Μιχαήλ αναφώνησαν το «Στώμεν καλώς» και βοήθησαν την Ανατολική Εκκλησία να μην ακολουθήσει την πρεσβυτέρα Ρώμη στην εωσφορική πτώση της. Τρία ήταν τα κύρια πρόσωπα που το έπραξαν αυτό και θεωρήθηκαν ως οι Νέοι Τρεις Ιεράρχες[1]: ο Μέγας Φώτιος, ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς και ο Άγιος Μάρκος Ευγενικός.

Όμως ο Άγιος Κύριλλος Λούκαρις (+1638) υπήρξε για τους Παπικούς και τα κοπέλια τους (τους Ουνίτες) ο πιο μισητός Ορθόδοξος όλων των εποχών. Η αιτία του άσβεστου αυτού μίσους ήταν διττή. Τον μισούσαν πρώτον, επειδή ο Λούκαρις ήταν ο μοναδικός Ορθόδοξος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως κατά την πρώτη τεσσαρακονταετία του ΙΖ΄ αιώνος (οι υπόλοιποι, έξι τον αριθμό - δηλαδή με εξαίρεση μόνο τον Νεόφυτο Γ΄, πνευματικό ανάστημα του Λουκάρεως - υπήρξαν λατινόφρονες), ο οποίος αντιστάθηκε με επιτυχία στην ουνιτοποίηση της Ανατολικής Εκκλησίας (που είχε ξεκινήσει το 1596 στην Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία). Και δεύτερον, επειδή είχε το «θράσος» να συλλάβει το μεγαλοφυές σχέδιο της μετατροπής στην Ορθοδοξία των, άρτι απελευθερωθέντων από την θανάσιμη μέγγενη του Παπισμού, Προτεσταντών της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, οι οποίοι αριθμούσαν τότε σαράντα εκατομμύρια ψυχές!

Το μίσος αυτό φανερώνεται και σε μία επιστολή του - γνωστού για την καταδίκη του Γαλιλαίου - Πάπα Ουρβανού Η΄ όπου γράφει μετά την πρώτη ανατροπή από τον πατριαρχικό θρόνο και την καταδίωξη του Αγίου Κυρίλλου Λουκάρεως λόγω των ραδιουργιών των Λατινοφρόνων πως «μετὰ χαρὰς δ᾿ ἐπληροφορήθημεν τὰς συμφορὰς ἃς ὑπέστη τὸ τέκνον ἐκεῖνο τοῦ σκότους, ὁ ὁπαδὸς ἐκεῖνος τῆς κολάσεως»[2]... 

Και ναι μεν ο μεγάλος ιστορικός Gunnar Hering μπορεί να γράφει ότι ο αγώνας εναντίον του κλεινού Ιεράρχου «δὲν τελείωσε παρὰ μόνο ὅταν οἱ γενίτσαροι ἔθαψαν τὸ ἄψυχο σῶμα του στὴν ἀκτὴ τῆς θάλασσας τοῦ Μαρμαρᾶ»[3], αλλά το μίσος και οι απόπειρες να δολοφονηθεί και η τιμή και η υπόληψή του εξακολούθησαν και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα όχι μόνο από τους ηθικούς αυτουργούς της δολοφονίας του (Παπικούς, Ουνίτες και εν γένει Λατινόφρονες), αλλά και από κάποιους αμαθείς και ανόητους Ορθοδόξους.

Το τί ήταν και πώς ακριβώς έβλεπαν τον Άγιο Κύριλλο, μας το αποκαλύπτουν δύο Έλληνες της εποχής του, που έγιναν εξωμότες ασπαζόμενοι τον Παπισμό: ο Πέτρος Αρκούδιος και ο Ιωάννης Ματθαίος Καρυόφυλλος. Αντιγράφουμε τα επίμαχα αποσπάσματα από τα έργα τους: 

«Ἀληθῶς ὄντες ἀσεβεῖς, καὶ παράνομοι, ὁποῖοι εἰσὶν οἱ αἱρετικοί, καὶ ὁ παρὼν ψευδοπατριάρχης τῆς Πόλεως (σημ. ο Λούκαρις) καλβινιανὸς ὢν, κᾀκεῖνα τὰ καθάρματα ὁ Φώτιος, ὁ Παλαμᾶς, ὁ Εφέσου Μάρκος, καὶ οἱ παραπλήσιοι»[4].

«Ἐματαιώθη γοῦν Κύριλλος ὁ ῥαψωδὸς τῶν ἀναθεματισμῶν ἑπόμενος Φωτίῳ τῷ πρωτοστάτῃ τοῦ σχίσματος, τοῖς παραλογισμοῖς καὶ σοφίσμασι τοῦ Παλαμᾶ Γρηγορίου, καὶ Μάρκου τοῦ Ἐφέσου»[5].

Αυτό ακριβώς ήταν ο Άγιος Κύριλλος Λούκαρις: ο διάδοχος των Νέων Τριών Ιεραρχών, του Μεγάλου Φωτίου, Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και Αγίου Μάρκου του Ευγενικού.

Ας έχουμε τις ευχές τους! 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Περί των Νέων Τριών Ιεραρχών υπάρχει και αξιόλογος ομιλία του Σεβ. Μεθώνης κ. Αμβροσίου: https://www.youtube.com/watch?v=JsqmxmKmmgk 

[2] Μ. Ρενιέρη, Κύριλλος Λούκαρις, Αθήνα, 1859, σελ. 33.

[3] Οικουμενικό Πατριαρχείο και Ευρωπαϊκή πολιτική 1620-1638, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2003, σελ. 293.

[4] Πέτρου Αρκούδιου, Περί του καθαρτηρίου πυρός, Ρώμη, 1637, σελ. 86.

[5] Αποδοκιμασία και κατάκρισις, Ρώμη, 1671, σελ. 131.

Πηγή

ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2023 (Ενδιαφέρουσα ομιλία του πατρός Ευθυμίου Μπαρδάκα)

 

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΓ’ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2023 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

   Μέσα ἀπὸ τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, ὅπου περιέχεται μία πολὺ διδακτικὴ παραβολή, βλέπουμε ξεκάθαρα τὶς συνέπειες τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ὑποκρισίας καὶ τῆς ἀγνωμοσύνης. 

   Κάποιος οἰκοδεσπότης φύτεψε ἀμπελώνα, τὸν ὀχύρωσε, τοῦ πρόσθεσε τὶς κατάλληλες ἐγκαταστάσεις καὶ ἀφοῦ τὸν ἀνέθεσε σὲ γεωργοὺς γιὰ νὰ τὸν περιποιοῦνται, ἔφυγε ἀπὸ ἐκείνη τὴν περιοχή.

   Ὅταν ἔφτασε ἡ περίοδος τῆς συγκομιδῆς, ὁ κύριος τοῦ ἀμπελώνα ἔστειλε δούλους του γιὰ νὰ πάρουν τοὺς καρποὺς ποὺ τοῦ ἀναλογοῦσαν. Οἱ γεωργοί, ὄχι μόνο δὲν τοὺς σεβάσθηκαν, ἀλλὰ ἄλλον τὸν ἔδειραν, ἄλλον τὸν σκότωσαν καὶ ἄλλον τὸν λιθοβόλησαν. Μακροθύμησε, ὅμως, ὁ οἰκοδεσπότης καὶ ἔστειλε ἄλλους δούλους, περισσότερους ἀπὸ τὴν πρώτη φορά, ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ ἔπαθαν τὰ ἴδια. Ἔφτασε, τότε, στὸ ἔπακρο τῆς μακροθυμίας ὁ καλὸς οἰκοδεσπότης, καὶ ἔστειλε στὸν ἀμπελώνα τὸν ἴδιο του τὸν υἱό, λέγοντας: «ὁπωσδήποτε θὰ ντραποῦν τὸν γιό μου». Πού νὰ ἤξερε, ὅμως, ὅτι εἶχε νὰ κάνει μὲ ἰδιοτελεῖς, ἀγνώμονες καὶ ἀμετανόητους ἀνθρώπους… Μόλις αὐτοὶ εἶδαν τὸν υἱό, εἶπαν μεταξύ τους: «ἦρθε ὁ κληρονόμος! Ἂς τὸν σκοτώσουμε γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε ἐμεῖς τὴν κληρονομιά». Ἀφοῦ, λοιπόν, τὸν ἔβγαλαν ἔξω ἀπ΄ τὸν ἀμπελώνα, τὸν σκότωσαν. Στὸ κάτω-κάτω, εἶχαν συνηθίσει νὰ σκοτώνουν, καὶ δὲν τοὺς ἔκανε καμία αἴσθηση πιά.  

   Φτάνοντας σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο τῆς παραβολῆς, ὁ Κύριός μας ἀφήνει στοὺς ἀκροατές Του τὴν ἔκβαση τῆς ἱστορίας, γεγονὸς πολὺ σημαντικό, διότι βλέπουμε ὅτι ὁ λαὸς ὁ ἴδιος ἀναγνωρίζει τί εἴδους τιμωρία ἀξίζουν ὅσοι ὑποτιμοῦν τὴν μακροθυμία καὶ τὴν δύναμη τοῦ Θεοῦ. Ρωτάει λοιπόν: «Ὅταν ἔλθει ὁ κύριος τοῦ ἀμπελώνα, τί θὰ κάνει στοὺς γεωργοὺς ἐκείνους»;

   Ὁ κόσμος ἀπαντᾶ: «κακὴν κακῶς θὰ τοὺς ἀφανίσει καὶ τὸν ἀμπελώνα θὰ τὸν δώσει σὲ ἄλλους γεωργούς, οἱ ὁποῖοι θὰ δίνουν τοὺς καρποὺς στὸν καιρό τους».  

   Ὁ Δεσπότης Χριστὸς ἐκφώνησε αὐτὴ τὴν παραβολὴ κατὰ κύριο λόγο γιὰ τοὺς σύγχρονούς Του Ἰουδαίους, κατὰ τρόπο προφητικό. Πράγματι, ὁ οἰκοδεσπότης εἶναι ὁ Θεός Πατέρας, ὁ ὁποῖος ἔδωσε τὸν μωσαϊκὸ νόμο στοὺς Ἑβραίους καὶ ὅλη τὴν εὐλογία ποὺ χρειάζονταν γιὰ νὰ ζήσουν θεάρεστα. Ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὅμως, ὁ ἐκλεκτὸς λαὸς τοῦ Κυρίου, ἔπεσε στὴν οἴηση, πίστεψε, δηλαδή, ὅτι εἶναι ὁ καλύτερος λαὸς στὴ γῆ. Μάλιστα, ὄχι μόνο τὸ πίστεψε, ἀλλὰ ἀναπαύθηκε σὲ αὐτὴ τὴν ἰδέα τόσο πολύ, ποὺ ἡ οὐσιαστικὴ πνευματικὴ ζωή του μετατράπηκε σὲ ἄγονη καὶ τυπολατρικὴ τήρηση τοῦ νόμου. Ἀδιαφόρησε γιὰ τὴν ἀγάπη καὶ προσηλώθηκε στοὺς τύπους. Ἀδιαφόρησε τελείως γιὰ τὸν ἀμπελώνα τοῦ Κυρίου, ἔπαψε νὰ νοιάζεται νὰ προσφέρει τοὺς πνευματικοὺς καρποὺς στὸν Θεό. Παράλληλα, θεωροῦσε ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι πάντοτε «ὑποχρεωμένος» νὰ τὸν εὐλογεῖ, ἐνῶ κάθε φορὰ ποὺ ὁ ἴδιος δεχόταν τὴν εὐλογία, λίγο ἀργότερα στρεφόταν μὲ ἀγνωμοσύνη κατὰ τοῦ Θεοῦ. Στὴν προσπάθεια τοῦ Ἰδίου τοῦ Θεοῦ νὰ τὸν συνετίσει γιὰ νὰ σωθεῖ, στέλνοντας ξανὰ καὶ ξανὰ Προφῆτες, ἔμεινε ἀμετανόητος, ἀμετακίνητος ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ σκοτισμένος. Καὶ ἔτσι σκοτισμένος ὅπως ἦταν, δὲν δίστασε οὔτε τὸν Θεάνθρωπο νὰ σταυρώσει, καὶ μάλιστα, «ἔξω τοῦ ἀμπελῶνος», δηλαδή, ἔξω ἀπὸ τὰ τείχη τῶν Ἱεροσολύμων. 

   Ὁ Θεός, σίγουρα, εἶναι Μακρόθυμος καὶ Πολυέλεος. Εἶναι, ὅμως καὶ Δίκαιος, γιὰ αὐτὸ καὶ ἀργὰ ἤ γρήγορα ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ ἡ ἀδικία λαμβάνει τὴν ἀνταπόδοση ποὺ τῆς ἀξίζει. Δὲν μποροῦμε νὰ παίζουμε μὲ τὸν Θεό. 

   Ἐπειδή, ὅμως, εἶναι πολὺ βολικὸ νὰ βλέπουμε αὐτὴ τὴν παραβολὴ μόνο σὲ σχέση μὲ τοὺς Ἐβραίους, καλὸ εἶναι νὰ δοῦμε τί ἔχει νὰ μᾶς διδάξει σὲ σχέση μὲ τὸν ἑαυτό μας. 

   Ὁ Θεὸς μᾶς ἔχει χαρίσει ὅλη τὴν εὐλογία. Ἐμεῖς, ὡς Χριστιανοί, ἔχουμε καθῆκον νὰ ἐργαζόμαστε μὲ ὅσα μᾶς ἔχει δώσει ὁ Θεὸς καὶ νὰ τοῦ ἀνταποδίδουμε τὴν εὐλογία Του μὲ τοὺς καρποὺς τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Ἀλήθεια, καὶ θέλω νὰ σκεφτοῦμε ὅλοι καλὰ αὐτὴ τὴν ἐρώτηση: ἔχουμε πνευματικὴ ζωή, ἤ ἀρκούμαστε στὸν κυριακάτικο ἐκκλησιασμὸ γιὰ νὰ λέμε ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί; Ὁ Θεός, εἴτε ἀποστέλλοντας τοὺς δούλους Του, εἴτε ὁ Ἴδιος, κάποια στιγμὴ θὰ μᾶς ἐπισκεφθεῖ καὶ θὰ μᾶς ζητήσει καρπούς. Ἔχουμε νὰ Τοῦ προσφέρουμε, ἤ εἴμαστε μόνο γιὰ νὰ ἐκμεταλλευόμαστε τὸν πλούσιο ἀμπελώνα πρὸς τὸ συμφέρον μας; Καὶ ἂν κάποτε ἔρθει καὶ μᾶς ἐλέγξει, θὰ Τὸν ἀκούσουμε γιὰ νὰ διορθωθοῦμε, ἤ πάλι θὰ Τὸν σταυρώσουμε; 

   Εὐτυχισμένος καὶ εὐλογημένος ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται μὲ συνείδηση νὰ προσφέρει καρποὺς στὸν Θεό. Ἔτσι, καὶ τὸν Θεὸ εὐαρεστεῖ καὶ τὴν εὐλογία Του αὐξάνει, καὶ τρέφεται καὶ ὁ ἴδιος ἀπὸ τοὺς καρποὺς καὶ ἀξιώνεται τῆς αἰωνίου ζωῆς. 

   Ποιοί, ὅμως, εἶναι αὐτοὶ οἱ καρποί; Πολὺ καὶ διάφοροι: ἡ μετάνοια, ἡ ἐξομολόγηση, ὁ ἀγώνας νὰ καθαρίσουμε τὴν ψυχή μας ὄχι μόνο ἀπὸ κακὲς πράξεις, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὶς ἁμαρτωλὲς σκέψεις, τὸ νὰ συγχωροῦμε καὶ νὰ ὑπομένουμε ὅσους μᾶς πικραίνουν, τὸ νὰ ἐπισκεφθοῦμε τὸν ἀσθενῆ καὶ νὰ τοῦ ποῦμε δύο λόγια παρηγοριᾶς, τὸ νὰ προσφέρουμε ἕνα ποτήρι νερὸ στὸν διψασμένο, τὸ νὰ σταματήσουμε τὴν ἄσκοπη καὶ μάταιη σπατάλη καὶ ἀντ΄ αὐτῆς νὰ κάνουμε ἐλεημοσύνη ἀποταμιεύοντας στοὺς Οὐρανούς, τὸ νὰ προσπαθοῦμε διαρκῶς νὰ ἐπικοινωνοῦμε μὲ τὸν Θεό, τὴν Παναγία καὶ τοὺς Ἁγίους, τὸ νὰ ἀπεγκλωβιστοῦμε ἀπὸ τὶς ὀθόνες καὶ νὰ δημιουργήσουμε σχέσεις μεταξύ μας ἐν Χριστῷ, τὸ νὰ διακονήσουμε ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχει ἀνάγκη, τὸ νὰ εὐχαριστοῦμε γιὰ ὅλα τὸν Θεό, τὸ νὰ ἀγαποῦμε τὸν Θεὸ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας.

   Καὶ τώρα ποὺ μάθαμε καὶ τοὺς καρπούς, ἀναρωτιέμαι ξανά: ὅταν ἔρθει νὰ μᾶς ζητήσει καρποὺς ὁ Θεός, θὰ ἔχουμε ἄραγε νὰ Τοῦ προσφέρουμε κάποιον; 

   Ἀκόμη καὶ ἂν τώρα εἶναι ἀρνητικὴ ἡ ἀπάντηση, ἀξίζει νὰ κάνουμε αὐτὴ τὴν ἐρώτηση κέντρο τοῦ καθημερινοῦ μας πνευματικοῦ ἀγώνα, ὥστε τὴν ὥρα ποὺ πρέπει, νὰ εἶναι θετική. 

Μετ’ εὐχῶν,

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 2023 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμη)

 

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου

Ἀγαπητοὶ Πατέρες καὶ Ἀδελφοί·

            Γιὰ μιὰ ἀκόμη χρονιά, ἀξιωθήκαμε νὰ φθάσουμε στὴν μεγάλη Θεομητορικὴ Ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως καὶ Μεταστάσεως τῆς Κυρίας Θεοτόκου.

            Ἄν καὶ εἴχαμε μιὰ δύσκολη καλοκαιρινὴ περίοδο, μὲ μεγάλη ζέστη, παρατεταμένο καύσωνα, συνεχεῖς πυρκαγιὲς καὶ ἄλλες καταστροφές, τοπικὰ καὶ παγκόσμια, ἐν τούτοις ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ἐπέτρεψε νὰ διέλθουμε τὴν κατανυκτικὴ περίοδο τῆς νηστείας τοῦ Δεκαπενταυγούστου ὀρθοδόξως, μὲ πνευματικὴ προσπάθεια, μετάνοια, ἐγκράτεια καὶ ἀγώνα χριστιανικό.

            Ἡ νηστεία μας μπορεῖ νὰ μὴν ἦταν ἡ καλύτερη καὶ ἀκριβέστερη· πιθανὸν νὰ ἐμποδίσθηκε ἀπὸ διάφορες αἰτίες. Ὅμως, καὶ μόνον ποὺ τὴν τηρήσαμε θυσιαστικά, κάναμε τὴν μικρὴ ἤ μεγάλη κατάθεσή μας στὸ Ταμιευτήριο τοῦ Οὐρανοῦ, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο εἶναι σημαντικὸ καὶ ἀξιέπαινο.

            Ἐλπίζω ὅτι συμμετείχαμε μὲ πόθο ψυχῆς στοὺς καθημερινοὺς Παρακλητικοὺς Κανόνες στὴν Παναγία μας, καὶ τὰ θαυμάσια λόγια τους ἄγγιξαν καὶ τὴν δική μας ψυχὴ μὲ ἰδιαίτερο τρόπο, μεταγγίζοντας μέσα μας αἰσθήματα ἱερά.

            Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, δεχθήκαμε Θεομητορικὴ εὐλογία καὶ ὁλόκληρη ἡ ὕπαρξή μας ἀνακαινίσθηκε. Ἡ φιλόθεη καὶ φιλάνθρωπη διάθεσή μας, οἱ στεναγμοὶ τῆς μετανοίας μας, ἡ καλὴ ἐξομολόγησή μας, ἡ συμμετοχή μας στὴν θεία Κοινωνία τῆς Ἐκκλησίας, ἐπέφεραν ἐντός μας καὶ γύρω μας τὴν καλὴν ἀλλοίωσιν καὶ ἐνστάλαξαν θεία παρηγορία στὶς ταπεινὲς ψυχές μας.

---

Ἀγαπητοὶ Ἀδελφοί·

            Ἡ Παναγία μας, ἡ ὁποία εἶναι ἡ ὄντως Εὐλογημένη μεταξὺ ὅλων τῶν γυναικῶν, ἡ ὄντως Κεχαριτωμένη, μᾶς παραπέμπει ἀπὸ μέρους της στὸν Εὐλογημένο Καρπὸ τῆς Κοιλίας της, στὸν Κύριο καὶ Θεό μας Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος ἔλαβε τὴν Ψυχή της, κατὰ τὴν θαυμαστὴ Κοίμησή της, στὶς ἄχραντες Παλάμες Του, γιὰ νὰ τὴν καταστήσει Κορυφαία στὴν δόξα τοῦ Οὐρανοῦ! Μετέστησε δὲ καὶ τὸ θεοδόχο καὶ ἀκρεφνέστατο σῶμα της στὴν πρόγευση τῆς τελικῆς δόξης τῆς Βασιλείας Του ἀπὸ τώρα!

            Γι’ αὐτό, Ἄγγελοι καὶ Ἄνθρωποι, «πᾶσα ἡ κτίσις», χαίρουμε, δοξάζουμε καὶ εὐλογοῦμε ἀκαταπαύστως τὴν Ὑπερένδοξη καὶ Ὑπερευλογημένη Ἀειπάρθενη Μαρία, τὴν Μητέρα τοῦ Φωτός, τὴν αἰτία τῆς τῶν πάντων θεώσεως!

            Ἡ Θεοτόκος Μαρία, τὸ ἁγνότερο καὶ ἁγιώτερο πλάσμα γῆς καὶ οὐρανοῦ κατὰ μοναδικὸ τρόπο, ἀναδείχθηκε ἔμψυχη Κιβωτός, ἀφοῦ ὁ Θεὸς Λόγος ἔλαβε σάρκα καὶ κυοφορήθηκε ἐντός της ὡς ἄνθρωπος.

            Καὶ ἔτσι, κατέστη Μητέρα Θεοῦ καὶ Μητέρα πάντων τῶν εὐσεβῶν καὶ ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, καὶ ἀγαπήθηκε, ἀγαπιέται καὶ θὰ ἀγαπιέται περιπαθῶς, τρυφερῶς καὶ ὑπερβαλλόντως ἀπὸ κάθε θεοφοβούμενη ψυχή.

            Αὐτὴ παρακαλεῖ ἀκαταπαύστως ὑπὲρ πάντων ἡμῶν καὶ δέεται συνεχῶς στὸν Θρόνο τῆς Μεγαλωσύνης γιὰ τὴν συγχώρηση ὅλων τῶν ἁμαρτωλῶν, ὅσων βεβαίως ἐπιδείξουν μετάνοια εἰλικρινῆ.

---

Ἀγαπητοὶ Ἀδελφοί·

            Εἴθε κι ἐμεῖς νὰ ἀποκτήσουμε τὴν αὐθόρμητη συναίσθηση τῆς μακαρίας ἐκείνης γυναικός, ἡ ὁποία ἀκούγοντας τὴν μελίρρυτη διδαχὴ τοῦ Κυρίου μας, ἀναφώνησε μέσα ἀπὸ τὸ πλῆθος καὶ μακάρισε Αὐτὴν ποὺ Τὸν βάστασε στὴν κοιλία της καὶ Τὸν θήλασε ὡς πάναγνη Μητέρα Του! (βλ. Λουκ. ια΄ 27).

            Ἐμεῖς, σὰν ἀληθινοὶ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, δὲν μποροῦμε παρὰ νὰ μακαρίζουμε συνεχῶς «τὴν ἀειμακάριστον καὶ παναμώμητον καὶ Μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν»!

Ὅπως ὅλες οἱ γενιὲς τῶν πρὸ ἡμῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ἔτσι κι ἐμεῖς ἄς τὴν δοξάζουμε ἐπάξια καὶ μὲ λόγια καὶ μὲ ἔργα καὶ μὲ τὴν ζωή μας ὁλόκληρη, γιὰ νὰ τύχουμε τῆς Θεομητορικῆς εὐλογίας καὶ προστασίας Της, νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τοὺς φοβεροὺς κινδύνους ποὺ μᾶς περιβάλλουν στὰ ἀποκαλυπτικὰ χρόνια μας καὶ νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν. Ἀμήν!

Μὲ πατρικὲς εὐχὲς
Ἐλάχιστος ἐν Κυρίῳ
Ὁ Μητροπολίτης
+Ὁ Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμης

Λάρισα, 15/28-8-2023

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 2023 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

               Σήμερα, ἡμέρα τιμῆς καὶ μνήμης τῆς Κοιμήσεως καὶ Μεταστάσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, ἡ σεπτὴ Ἐκκλησία μᾶς τονίζει γιὰ ἄλλη μιὰ φορὰ ὅτι κεντρικὸ μήνυμα τῆς Πίστεώς μας εἶναι ἡ νίκη κατὰ τοῦ θανάτου. Ὁ Χριστός, μὲ τὴν Ἀνάστασή Του, συνέτριψε τὸ κράτος τοῦ θανάτου καὶ ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὸν παμφάγο Ἅδη τὸ μέχρι τότε ὑπόδουλο ἀνθρώπινο γένος.

               Τὸ πρόσωπο ποὺ συνέβαλε τὰ μέγιστα στὴν ἀπελευθέρωσή μας ἀπὸ τὰ δεσμὰ τοῦ θανάτου, δὲν ἦταν ἄλλο ἀπὸ αὐτὴν τὴν τιμωμένη ἀπὸ ὅλες τὶς γενεὲς τῶν Ὀρθοδόξων, τὴν Θεοτόκο Μαριάμ. Ἡ Κυρὰ Δέσποινα, σὲ ἡλικία μόλις 15 ἐτῶν εἶπε τὸ μεγάλο «Ναὶ» στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, θυσιάσθηκε καὶ ἔγινε ἡ γέφυρα ποὺ ἕνωσε τὸν Οὐρανὸ μὲ τὴ γῆ, τὸν Θεὸ μὲ τοὺς ἀνθρώπους. Ἔγινε ἡ κλίμακα διὰ τῆς ὁποίας κατέβηκε ὁ Θεὸς στοὺς ἀνθρώπους καὶ οἱ ἄνθρωποι ἀνεβήκαμε στὸν Θεό. 

               Αὐτὸν τὸν Θεό, ἡ Παναγία μας Τὸν λάτρεψε ἐξ ὅλης ψυχῆς καὶ καρδίας καὶ ἀφιέρωσε κάθε πτυχὴ τῆς ζωῆς της σὲ Αὐτόν. Τὸν ὑπηρέτησε ὄντα Νήπιο, Τὸν ὑπηρέτησε στὴν εὐαγγελική Του δράση, Τὸν ὑπηρέτησε ὡς Τριήμερο Νεκρό, τὸν ὑπηρέτησε καὶ μετὰ τὴν Ἀνάσταση, διαδίδοντας τὸ Εὐαγγέλιο τῆς Ἀναστάσεως κατὰ τρόπο μοναδικό. 

               Ἡ Παναγιά, ὅμως, ἦταν ἄνθρωπος καί, ὡς ἄνθρωπος, ἔπρεπε κάποια στιγμὴ νὰ ἐκπληρώσει τὸ κοινὸ χρέος, ἔπρεπε νὰ ὑποστεῖ τὸν σωματικὸ θάνατο, ὅπως ἄλλωστε καὶ ὁ Θεάνθρωπος Υἱός της. Θάνατος; Τί σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει αὐτὸς μὲ τὴν Ζωοδόχο Πηγή; Κοίμηση εἶναι ἡ σωστὴ λέξη. 

               Στὸ Ἅγιό της Τέμενος, ὅπως ὁ ὑμνογράφος χαρακτηρίζει τὴν εὐλογημένη Γεθσημανῆ, ἡ Μήτηρ τῆς Ζωῆς, ξαπλωμένη στὴν κλίνη, ἀφήνει σήμερα τὴν τελευταία της πνοή. 

               Οἱ μισοῦντες αὐτήν, προσπαθοῦν, χωρὶς νὰ τὰ καταφέρουν, νὰ βλάψουν τὸ ἅγιο σκῆνος τῆς Μητέρας Ἐκείνου ποὺ σεβάστηκε τὴν ἐλευθερία ὅλων.

               Οἱ Ἱεροὶ Ἀπόστολοι, συναθροισμένοι ἀπ΄ τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης, μαζὶ μὲ τοὺς Ἁγίους Ἀρχιερεῖς ἐπιτελοῦν μὲ τὴν δέουσα ἱερότητα τὴν κηδεία, ἐκείνης ποὺ κατέστη «τῶν Ἀποστόλων τὸ ἀσίγητον στόμα» καὶ «καύχημα σεβάσμιον Ἱερέων εὐλαβῶν». 

               Οἱ Ἄγγελοι μὲ δέος βλέπουν νεκρὰ τὴν «τιμιωτέραν τῶν Χερουβὶμ καὶ ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφεὶμ» καὶ ἀγάλλονται ποὺ πλέον θὰ ἀπολαμβάνουν τὴν παρουσία της στοὺς Οὐρανούς.

               Τέλος, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Παρθένου γενόμενος Ἄνθρωπος, ἐκπληρώνοντας τὸ νομικὸ: «τίμα τὸν πατέρα σου καὶ τὴν μητέρα σου», μὲ ἄρρητη δόξα κατεβαίνει ἀπ΄ τὸν Οὐρανὸ καὶ παραλαμβάνει τὴν ἁγνὴ ψυχὴ τῆς Μητέρας Του γιὰ νὰ τὴν ὁδηγήσει στὰ ἄνω Βασίλεια. 

               Τὸ ἄχραντο καὶ παρθενικὸ σῶμα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τίθεται μὲ ἀνάμεικτα συναισθήματα στὸν τάφο. Ἡ κηδεία τελειώνει. Ἡ ἱστορία ὅμως τῆς γλυκιᾶς μας Παναγίας δὲν τελειώνει εἰς τὸν αἰώνα.

               Δὲν γίνεται τὸ ὑπερευλογημένο σῶμα ποὺ φιλοξένησε τὸν Θεό, τὸν Νικητὴ τοῦ θανάτου, νὰ διαφθαρεῖ ἀπὸ τὸν θάνατο. Ὁ Θεάνθρωπος, ὁ Ὁποῖος τήρησε τὸ σῶμα της ἄσπιλο καθ’ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς της, δὲν ἐπιτρέπει οὔτε μὲ τὴν κοίμησή της νὰ διαφθαρεῖ. Γιὰ αὐτό, μετὰ τὴν σύντομη διαμονή της στὸν τάφο -ἴσα ἴσα γιὰ νὰ τὸν χαριτώσει καὶ νὰ τὸν ἀναδείξει πηγὴ θαυμάτων καὶ καταφύγιο τῶν Χριστιανῶν- συμβαίνει ξανὰ ἡ ἕνωση ψυχῆς καὶ σώματος καὶ μετὰ ἡ μετάστασή της πλησίον τοῦ δεσποτικοῦ θρόνου τῆς Ἁγίας Τριάδος. 

               Ἀπὸ ἐκεῖ, ἀπὸ τὰ οὐράνια σκηνώματα, ὁ νοῦς της, τὰ ὦτα της, οἱ ὀφθαλμοί της, συνεχῶς πρὸς ἐμᾶς εἶναι στραμμένα, πρὸς ἐμᾶς, τοὺς ἐνοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. Ἀγωνιᾶ γιὰ ἐμᾶς τὰ παιδιά της, γιὰ ἐμᾶς τοὺς ταλαιπωρημένους, τοὺς πονεμένους, τοὺς βιοπαλαιστές, γιὰ ἐμᾶς ποὺ πέφτουμε πολλάκις, πολλάκις ὅμως καὶ σηκωνόμαστε καὶ συνεχίζουμε τὸν ἀγώνα λαμβάνοντας θάρρος ἀπὸ ἐκείνη, ἡ ὁποία, ἂν καὶ ἄνθρωπος, ἔζησε ὑπὲρ τοὺς Ἀγγέλους. Ἀγωνιᾶ καὶ δέεται. Ἱκετεύει τὸν Υἱό της. Μεσιτεύει. Πρεσβεύει.

               Καὶ τί δὲν κατόρθωσε αὐτὴ ἡ ἐναγώνιος ἱκεσία πρὸς τὸν Υἱό της! Γενεὲς γενεῶν εἶδαν μὲ τὴν πρεσβεία της τὰ ἀδύνατα νὰ γίνονται δυνατά. «Πολλὰ γὰρ ἰσχύει δέησις Μητρὸς πρὸς εὐμένειαν Δεσπότου»!

               Ὅλα αὐτὰ τὰ κατορθώματα τῆς Μητρικῆς πρεσβείας εἶχε στὸ μυαλό του ὁ ποιητὴς τῆς Μεγάλης Παράκλησης ποὺ ψάλαμε διαδοχικὰ μὲ τὴν Μικρὴ τὶς προηγούμενες ἡμέρες. Τὸ ὄνομά του: Θεόδωρος Δοῦκας Λάσκαρης, Αὐτοκράτορας τῆς Ρωμιοσύνης! Κὶ ὅμως, ὑπῆρξαν Αὐτοκράτορες αὐτοῦ τοῦ Γένους οἱ ὁποῖοι ἀπ΄ τὴν πολλή τους εὐλάβεια, συνέθεταν ὕμνους ποὺ ψάλλουμε μέχρι σήμερα. Ἐκφράζοντας κάθε Χριστιανό, λέει κάπου πρὸς τὴν Δέσποινα:

«Καὶ ποῦ λοιπόν, ἄλλην εὑρήσω ἀντίληψιν; ποῦ προσφύγω; 

ποῦ δὲ καὶ σωθήσομαι; τίνα θερμὴν ἔξω βοηθόν, θλίψεσι τοῦ βίου

καὶ ζάλαις οἴμοι! κλονούμενος; Εἰς σὲ μόνην ἐλπίζω, καὶ θαρρῶ καὶ καυχῶμαι, καὶ προστρέχω τῇ σκέπῃ σου σῶσον με».

               Ἔτσι δὲν εἶναι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί; Καθὼς πλέουμε στὸ πέλαγος τῆς καθημερινότητας μὲ τὴν πίεση, τὸ ἄγχος, τὴν ἀγωνία νὰ τὰ προφθάσουμε ὅλα, μὲ τὶς ἔννοιες τῆς ἐπιβίωσης, μὲ τὴν στεναχώρια ὅτι δὲν μᾶς καταλαβαίνουν ἀκόμη καὶ οἱ πολὺ κοντινοί μας ἄνθρωποι, σὲ ἐκείνη, τὴν γλυκιὰ Παναγιά, τὴν Παραμυθία, δὲν καταφεύγουμε; Καὶ δὲν εἶναι μάταιη ἡ καταφυγή μας! Διότι μᾶς δίνει αὐτὸ ποὺ διψάει ἡ ψυχή μας. Μᾶς δίνει κουράγιο, στήριξη, προστασία, παρηγοριά, θάρρος, σθένος, ἐλπίδα, ἀγάπη· καὶ μάλιστα αὐτὴ τὴν ἀγάπη τὴν ἀνεκτίμητη, τῆς στοργικῆς μάνας πρὸς τὰ παιδιά της. 

               Σήμερα, στὴν ξεχωριστὴ αὐτὴ ἑορτὴ τοῦ ἔτους, τὸ «Πάσχα τοῦ Καλοκαιριοῦ», ἐπικρατεῖ -καὶ πρέπει νὰ ἐπικρατεῖ- μόνο χαρά. Ἡ Παναγία μας μεταβαίνει στοὺς Οὐρανούς, ἀλλὰ δὲν μᾶς ἐγκαταλείπει. Δὲν μᾶς ἀφήνει ὀρφανούς. Συνεχίζει μὲ τὴν πρεσβεία της νὰ κάνει γιὰ ἐμᾶς τὰ ἀδύνατα δυνατά. Αὐτὸ τὸ ἱερὸτατο ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖ στοὺς Οὐρανούς, οὔτε τὸ σταμάτησε, οὔτε θὰ τὸ σταματήσει ποτέ, ἀρκεῖ νὰ τὴν ἐμπιστευόμαστε. 

               Σήμερα, λοιπόν, σὲ αὐτὴ τὴν Μάνα μας στρέφουμε τὸ βλέμμα καὶ τὴν προσευχή μας, μὲ ἀναφορὰ στὴν πύρινη λαίλαπα ποὺ ἀποτελεῖ προϊὸν τῆς πρὸς ἀποφυγὴν ἀνθρώπινης μανίας καὶ κακεντρέχειας. Τὴν παρακαλοῦμε πρωτίστως γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι βρέθηκαν τὴν ἀκατάλληλη στιγμὴ στὸν ἀκατάλληλο τόπο. Τὴν παρακαλοῦμε γιὰ νὰ δώσει τὴν ἀντοχὴ καὶ τὸ κουράγιο στοὺς πληγέντες, ὥστε μὲ περισσότερη δύναμη νὰ σταθοῦν στὰ πόδια τους. Εἰδικὰ οἱ Ἕλληνες, πολλὲς φορὲς ἔχουμε ἀποδείξει ὅτι μποροῦμε, ὄχι μόνο νὰ ὀρθοποδήσουμε μετὰ τὴν δοκιμασία, ἀλλὰ καὶ νὰ προκόψουμε ἀκόμη περισσότερο.  Τέλος, τὴν παρακαλοῦμε νὰ σκέπει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, ἂν καὶ τὶς περισσότερες φορές, μόνοι μας οἱ ἄνθρωποι ἐπιλέγουμε νὰ κάνουμε δύσκολη τὴ ζωή μας. 

               Ἂν ἔπρεπε νὰ κρατήσουμε ἕνα μήνυμα ἀπὸ τὰ ὅσα ἀναφέρθηκαν, αὐτὸ εἶναι ἡ καταφυγὴ πρὸς τὴν Παναγία. Σὲ κάθε δυσάρεστη καὶ εὐχάριστη στιγμὴ τῆς ζωῆς μας, μὲ ἐμπιστοσύνη νὰ καταφεύγουμε σὲ αὐτὴν καὶ δὲν θὰ ἀπογοητευθοῦμε, ἀλλά, ἀντιθέτως, θὰ κερδίσουμε Χαρά, Φῶς καὶ Ζωή. 

               Ἀπὸ τὸν ἑορτάζοντα Ἱερὸ Προσκυνηματικὸ Ναὸ τῆς Παναγίας Σουμελᾶ Ἀσπροπύργου, εὔχομαι σὲ ὅλους, καὶ ἰδιαίτερα στοὺς ἑορτάζοντες, χρόνια πολλά, εἰρηνικὰ καὶ εὐλογημένα ὑπὸ τὴν σκέπη τῆς Σουμελιώτισσας!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ' ΜΑΤΘΑΙΟΥ (2023) ( τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μεθώνης κ. Ἀµβροσίου)

 

 

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΒ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2023 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

            Ἡ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ πραγματεύεται τὴν προσκόλληση στὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ καὶ ἰδίως στὰ χρήματα. Ἡ προσκόλληση αὐτὴ λαμβάνει τὴ μορφὴ δουλείας τοῦ ἀνθρώπου σὲ ἄψυχα ἀντικείμενα, ἡ ὁποία δὲν ἀφήνει τὴν ψυχή του νὰ πετάξει ἐλεύθερα πρὸς τὸν Θεό, νὰ ἐνωθεῖ μὲ Αὐτὸν καί, κατ’ ἐπέκτασιν, νὰ ἀπολαύσει τοὺς «καρποὺς τοῦ Πνεύματος», οἱ ὁποῖοι, κατὰ τὸν Κορυφαῖο Παῦλο, εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ χαρὰ, ἡ εἰρήνη, ἡ μακροθυμία, ἡ χρηστότητα, ἡ ἀγαθοσύνη, ἡ πίστη, ἡ πραότητα, ἡ ἐγκράτεια. Ἂν ἡ ψυχὴ δὲν ἀπολαμβάνει αὐτοὺς τοὺς ὠραίους καρποὺς γιὰ τοὺς ὁποίους διψάει πραγματικά, τότε προσπαθεῖ νὰ καλύψει τὰ κενά της μέσα ἀπὸ τὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα. 

                Ἡ λέξη «κενὰ» στὴν σημερινὴ περικοπὴ εἶναι λέξη κλειδί. 

            Ἔχουμε ἕνα νέο παλικάρι, πολὺ πλούσιο, ὁ ὁποῖος ἀπὸ πολὺ μικρὴ ἡλικία τηρεῖ μὲ ἀκρίβεια τὸν μωσαϊκὸ νόμο. Αὐτός, κάποια στιγμή, πλησιάζει τὸν Κύριό μας καὶ Τὸν ρωτᾶ: «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί καλὸ νὰ κάνω γιὰ νὰ ἔχω αἰώνια ζωή;». 

            Ὁ Χριστὸς δὲν ἀπαντᾶ ἀμέσως, ἀλλὰ πρῶτα σχολιάζει τὴν φράση «Διδάσκαλε ἀγαθέ», λέγοντας ὅτι κανένας δὲν εἶναι ἀγαθός, παρὰ μόνος ἕνας, ὁ Θεός. Ὁ ἕνας λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ἀπαντᾶ ἔτσι, εἶναι γιὰ νὰ μᾶς δείξει ὅτι, ἀφοῦ εἶναι πράγματι ἀγαθός, ἄρα εἶναι ὁ Θεός. Μία δεύτερη ἐρμηνεία εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς θέλει νὰ προσγειώσει τὸν νέο καὶ νὰ τοῦ δείξει ὅτι δὲν κολακεύεται, ἀλλὰ μένει ἀντικειμενικός. Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ στὶς ἡμέρες μας. Πολλοὶ πλησιάζουν ἐμᾶς τοὺς κληρικοὺς καὶ μᾶς προσφωνοῦν μὲ κολακευτικὰ λόγια. Ἀρκετὲς φορές, ὁ λόγος εἶναι ὅτι μὲ τὴν ἐρώτηση ποὺ θὰ κάνουν, θέλουν νὰ λάβουν τὴν ἀπάντηση ποὺ τοὺς ἐξυπηρετεῖ. Τὸ ἴδιο κάνει καὶ ὁ νέος, ἀλλὰ ὁ Χριστὸς τὸν προσγειώνει. 

            Ἔρχεται ἡ στιγμὴ ποὺ ὁ Κύριος ἀπαντᾶ στὴν προηγούμενη ἐρώτηση τοῦ νέου λέγοντας: «Ἂν θέλεις τὴν αἰώνια ζωή, τὶς ἐντολὲς τὶς γνωρίζεις· μὴ φονεύσεις, μὴ μοιχεύσεις, μὴ κλέψεις, μὴ ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τὸν πατέρα καὶ τὴν μητέρα σου καὶ νὰ ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὅπως τὸν ἑαυτό σου». 

            Καὶ ἐδὼ φαίνονται αὐτὰ τὰ «κενὰ» ποὺ εἴπαμε προηγουμένως. Ὁ νέος δὲν ἱκανοποιεῖται ἀπ΄ τὴν ἀπάντηση καὶ λέει στὸν Κύριο: «ὅλα αὐτὰ ποὺ μοῦ εἶπες, τὰ τηρῶ ἀπὸ πολὺ μικρός. Λοιπόν, ποῦ ὑστερῶ;». Βλέπουμε ὅτι, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τηροῦσε τὸν νόμο, ἡ ψυχή του δὲν εἶχε βρεῖ ἀκόμη αὐτὸ ποὺ διψοῦσε. Ὁ νέος αἰσθανόταν ἄδειος. Αἰσθανόταν ὅτι εἶχε κάνει «μιὰ τρύπα στὸ νερό». Ἤξερε ὅτι ἀπέναντι στὸν Θεὸ δὲν τὰ εἶχε δώσει ὅλα, ὅτι ἀκόμη κάτι τοῦ ἔλειπε τὸ ὁποῖο θὰ τοῦ χάριζε τὴν ἐλευθερία τῆς συνείδησης. 

            Ἀφοῦ ὁ νέος ἔδειξε πὼς ἡ πρώτη συμβουλὴ τοῦ Χριστοῦ δὲν ἦταν ἀρκετὴ γιὰ αὐτόν, μόνο τότε, ὁ Θεάνθρωπος τοῦ προτείνει τὸν ἀνώτατο δρόμο. «Ἂν θέλεις νὰ εἶσαι τέλειος, πήγαινε καὶ πώλησε ὅλα τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ δῶσ΄ τα στοὺς πτωχούς. Ἔτσι θὰ ἀποκτήσεις θησαυρὸ στὸν Οὐρανό. Καὶ ἀφοῦ κάνεις αὐτά, ἔλα νὰ μὲ ἀκολουθήσεις». 

            Αὐτὸ ἦταν ποὺ πραγματικὰ ἔπρεπε νὰ κάνει ὁ νέος γιὰ νὰ ἐλευθερωθεῖ. Κατὰ βάθος, τὸ ἤξερε. Ἤξερε ὅτι δὲν μποροῦσε χωρὶς τὰ χρήματά του. Εἷχε ἀποκτήσει μὲ αὐτὰ σχέση δούλου πρὸς τὸν ἄρχοντα, μὲ αὐτὸν νὰ εἶναι ὁ τραγικὸς δοῦλος. Ὁ σοφὸς λαός μας ἔχει βγάλει μία φράση, τὴν ὁποία θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ ἀναφέρω, διότι ταιριάζει πολὺ μὲ τὴν περίπτωση τοῦ νέου: «δὲν μποροῦμε νὰ ἔχουμε καὶ τὴν πίτα ὁλόκληρη καὶ τὸν σκύλο χορτάτο». Ὁ νέος αὐτὸ ἤθελε. Καὶ ἡ ψυχή του νὰ εἶναι γεμάτη ἀπὸ τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀλλὰ καὶ νὰ μὴν χαλάσει τὴν σχέση του μὲ τοὺς θησαυρούς του. Μὲ αὐτὴ τὴν ἐλπίδα πλησίασε τὸν Χριστὸ καὶ μὲ αὐτὴ τὴν ἐλπίδα προσπάθησε νὰ Τὸν κολακέψει. Ἤλπιζε νὰ λάβει ἀπὸ Ἐκεῖνον μία ἀπάντηση βολική. Κάτι τέτοιο, ὅμως, δὲν συνέβη. Ὁ Χριστὸς τοῦ εἶπε τὴν ἀλήθεια. Δὲν τὸν ἐξαπάτησε ὅπως κάνουν πολλοὶ Φαρισαῖοι τῶν ἡμερῶν μας γιὰ νὰ τὸν ἔχει ὀπαδό καὶ νὰ ἀντλεῖ ἀπὸ τὴν περιουσία του. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ὁ νέος λυπήθηκε πάρα πολὺ καὶ ἔφυγε μακριὰ ἀπὸ τὸν Κύριο, ξεχνῶντας μάλλον ὅτι πρόκειται γιὰ «Διδάσκαλο ἀγαθό»! Μὲ τὰ σύγχρονα δεδομένα, ἂν δὲν ἐξαφανιζόταν τελείως ἀπὸ τὰ θρησκευτικά του καθήκοντα, θὰ λέγαμε ὅτι «πῆγε σὲ ἄλλον πνευματικό», ὁ ὁποῖος θὰ τοῦ ἔκανε αὐτὰ ποὺ ἤθελε.  

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, 

            Ἡ σημερινὴ περικοπὴ δὲν ἀπαγορεύει σὲ κάποιον νὰ ἔχει περιουσία, ἀρκεῖ βέβαια αὐτὴ νὰ εἶναι προϊὸν νόμιμης ἐργασίας. Οὔτε μᾶς διδάσκει ὅτι οἱ πλούσιοι εἶναι καταδικασμένοι νὰ μὴν συναντήσουν Θεὸ ἂν δὲν μοιράσουν ὅλα τους τὰ ὑπάρχοντα. Αὐτὸ ποὺ μᾶς λέει ὁ Χριστὸς μέσα ἀπὸ τὸ σημερινὸ ἀνάγνωσμα εἶναι ὅτι γιὰ νὰ Τὸν συναντήσουμε, πρέπει νὰ εἴμαστε ἐλεύθεροι, ἐλεύθεροι ἀπὸ τὰ γήινα! Ὄχι σκλάβοι σὲ αὐτά. Τὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὰ χρήματα, ὑπάρχουν γιὰ νὰ μᾶς ὑπηρετοῦν καὶ ὄχι γιὰ νὰ τὰ ὑπηρετοῦμε. Ὑπηρετοῦν τὶς ἀνάγκες τοῦ σώματος, ὥστε, δυνατὸ τὸ σῶμα, νὰ βοηθᾶ τὴν ψυχὴ νὰ προοδεύσει. 

            Πῶς εἶμαι ἐλεύθερος ἀπὸ τὰ γήινα; Ὅταν μπορῶ νὰ κάνω ἐλεημοσύνη, ὅταν ἀκόμη καὶ ἂν ἀποχωριστῶ κάτι, δὲν θὰ πέσω σὲ ἀπόγνωση, ὅταν δίνω τὴν προτεραιότητα στὴν σωτηρία τῆς ἄφθαρτης ψυχῆς μου, ὅταν δίνω προτεραιότητα στὴν δημιουργία ὑγιῶν σχέσεων μέσα στὴν οἰκογένειά μου καί, κάτι πολὺ σημαντικό: ὅταν ὁ πνευματικὸς μοῦ λέει κάτι ποὺ συγκρούεται μὲ τὸ θέλημά μου - ἀρκεῖ βέβαια αὐτὸ νὰ βρίσκεται στὸ πλαίσιο τῆς διάκρισης καὶ τοῦ σεβασμοῦ- καὶ τὸν ἀκούω. Ἂν ὁ πνευματικός, παραδείγματος χάριν, μοῦ πεῖ νὰ σταματήσω νὰ χτυπάω ἤ νὰ βρίζω, θὰ ἐλευθερωθῶ πνευματικὰ ὅταν τὸν ἀκούσω καὶ τὶς συμβουλές του τὶς κάνω πράξη. Ἂν ἐγώ, δηλαδὴ ὁ καθένας, ἀκούγοντας τὶς συμβουλὲς τοῦ πνευματικοῦ μου, τὶς κατὰ πάντα Ὀρθόδοξες, οἱ ὁποῖες -τονίζω- γίνονται μὲ διάκριση καὶ σεβασμό, καὶ ἐπειδὴ δὲν μοῦ ἀρέσουν, σηκωθῶ νὰ φύγω καὶ νὰ πάω σὲ κάποιον πνευματικὸ ποὺ ξέρω ότι ἐπιτρέπει αὐτὰ ποὺ θέλω, αὐτὸ σημαίνει ὅτι δὲν εἶμαι ψυχικὰ ἐλεύθερος καὶ ὅτι ἐπιλέγω τὸν πλατὺ καὶ ἄνετο δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ θάνατο. 

            Εὐχή μου, μὲ τὴν πρεσβεία τῆς γλυκιᾶς μας Παναγιᾶς, ὁ Χριστός μας νὰ μᾶς φωτίζει ὥστε νὰ ἐπιλέγουμε πάντοτε τὸν δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἐλευθερία καὶ στὴ Ζωή, ἀκόμη καὶ ἂν μᾶς φαίνεται δύσβατος. 

Καλὴ Παναγιά!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή