Αν στην αναζήτηση της Αλήθειας υπάρχει οποιοδήποτε άλλο κίνητρο εκτός της βαθιάς προσωπικής δίψας γι’ αυτήν, αν θέλουμε να την χρησιμοποιήσουμε για κάτι, αν δεν την αγαπάμε αυτή καθεαυτή – τότε δεν είμαστε εραστές της Αλήθειας, δεν θα τη βρούμε ποτέ και η Αλήθεια δεν θα μας «ελευθερώσει».
Ελάχιστοι στις μέρες μας έχουν αναζητήσει την Αλήθεια ως μοναδικό σκοπό όσο ο δίκαιος π. Σεραφείμ Ρόουζ (+1982). Ήταν φιλόσοφος σύμφωνα με την αρχική σημασία της λέξης: «λάτρης της σοφίας». Ακριβώς όπως ο Σολομών κάποτε βρήκε εύνοια στα μάτια του Θεού επιθυμώντας τη σοφία πάνω από όλα, έτσι και ο π. Σεραφείμ επιλέχθηκε να είναι υπηρέτης του Θεού μέσω της φλογερής, οδυνηρής λαχτάρας του να αποκτήσει την Αλήθεια με κάθε κόστος. Αφού την ανακάλυψε επιτέλους, ελευθερώθηκε από τα δεσμά της γης και ωρίμασε για την αιωνιότητα, όπως λένε οι Γραφές: «Θα γνωρίσετε την Αλήθεια, και η Αλήθεια θα σας ελευθερώσει» (Ιω. 8:32).
Γράφει αργότερα γι’ αυτή την εμπειρία: «Όταν επισκέφθηκα μια ορθόδοξη εκκλησία για πρώτη φορά, μου συνέβη κάτι που σε κανένα βουδιστικό ή άλλο ανατολικό ναό δεν είχα νοιώσει. Κάτι μέσα στην καρδιά μου μου είπε ότι γύρισα σπίτι. Η έρευνά μου για την αλήθεια είχε τελειώσει. Με αυτή την αποκάλυψη της ορθοδοξίας και με την συναναστροφή μου με ορθοδόξους, μια καινούργια σκέψη γεννήθηκε στο μυαλό μου: ότι η αλήθεια δεν είναι μια αφηρημένη ιδέα, αλλά είναι πολύ συγκεκριμένη και αξίζει ν’ αγαπιέται με όλη μας την καρδιά και με όλο μας το είναι. Έτσι, γνώρισα τον Χριστό».
Πριν ανακαλύψει ο π. Σεραφείµ την Αλήθεια υπέφερε από την ατέλειωτη έλλειψή της. Τώρα που την βρήκε υπέφερε για χάρη της. Αφιέρωσε την υπόλοιπη ζωή του ζώντας γι’ αυτή την Αλήθεια και μάλιστα θυσιάζοντας τον εαυτό του για να την παραδώσει σε άλλους.
Σε ομιλία του στη Μονή της Αγίας Τριάδος στο Τζόρντανβιλ [της Νέας Υόρκης των Η.Π.Α.], ο π. Σεραφείµ είχε µιλήσει περισσότερο για τις δοκιμασίες που θα έρθουν στην Αμερική και πως να προετοιµαστούµε για αυτές. Περιγράφοντας τη δοκιμασία των χριστιανών στη Ρωσία και τις άλλες Ορθόδοξες χώρες, είπε:
«Δεν θέλω να σας φοβίσω, αλλά θα είναι καλύτερα να αντιµετωπίσουµε το γεγονός ότι η δοκιμασία που αυτοί υφίστανται τώρα, ή κάτι παρόμοιο, έρχεται πιθανώς κι εδώ, και µάλιστα σύντομα: Ζούμε στους έσχατους καιρούς, ο Αντίχριστος είναι κοντά, και αυτό που συμβαίνει στη Ρωσία και στις άλλες χώρες φαίνεται σαν να είναι η φυσιολογική εμπειρία της εποχής µας. Εδώ στη Δύση ζούμε σε έναν ανόητο παράδεισο ο οποίος µπορεί να χαθεί, και πιθανώς θα χαθεί σύντομα. Αρχίστε να προετοιμάζεστε – όχι με την αποθήκευση τροφίμων ή τέτοιων εξωτερικών πραγμάτων όπως µερικοί κάνουν ήδη στην Αμερική, αλλά με την εσωτερική προετοιμασία των Ορθόδοξων Χριστιανών.
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, παραδείγματος χάριν, πως θα επιζήσετε εάν µπείτε σε µια φυλακή ή ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης, και ειδικά στα κελλιά τιμωρίας και απομόνωσης; Πώς θα επιβιώσετε; Θα τρελαθείτε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Εάν το µυαλό σας δεν έχει τίποτα για να ασχοληθεί, τι θα έχετε στο µυαλό σας; Εάν είστε γεμάτοι με κοσμικές εντυπώσεις και δεν έχετε τίποτα πνευματικό στο µυαλό σας, εάν ζείτε απλώς µέρα με τη µέρα χωρίς να σκεφτείτε σοβαρά για τον Χριστιανισμό και την Εκκλησία, χωρίς να γνωρίζετε για το τι είναι Ορθοδοξία, και µπείτε σε µια κατάσταση απομόνωσης όπου θα δεν υπάρχει τίποτα να κάνετε ούτε να πάτε πουθενά, κανένας κινηματογράφος [κανένα ιντερνέτ!] για να βλέπετε κάτι, µένοντας συνεχώς σε ένα σημείο όπου θα βλέπετε µονάχα τέσσερις τοίχους – τότε θα επιβιώσετε µόλις και µετά βίας…
Πρέπει να έχετε Χριστό στην ψυχή σας. Εάν Αυτός είναι εκεί, τότε εμείς, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, έχουμε ένα ολόκληρο πρόγραµµα που θα µπορούσαµε να χρησιµοποιήσουµε στη φυλακή. Μπορούμε να θυµηθούµε το Ορθόδοξο ημερολόγιο – ποιοί άγιοι και ποιές γιορτές τιμώνται και πότε. Δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε ολόκληρο το ημερολόγιο, αλλά από την καθημερινή ζωή µας στην εκκλησία θα θυµηθούµε τον κύριο κύκλο του εκκλησιαστικού έτους: οτιδήποτε έχουμε αποθηκεύσει µέσα στις καρδιές και το νου µας θα επιστρέψει σε µας. Οποιαδήποτε προσευχή και ύμνο γνωρίζουμε απέξω θα µάς βοηθήσει, θα πρέπει να τους ψάλουμε κάθε μέρα. Θα έχετε ανθρώπους για να προσεύχεσθε γι’ αυτούς».
Όφειλαν να προετοιμάσουν τους αδελφούς τους στη Δύση για τους επερχομένους διωγμούς, γι’ αυτό οι πατέρες της Πλατίνα δούλεψαν πολύ σκληρά για να κάνουν γνωστή την ιστορία των Νέων Μαρτύρων του κοµµουνιστικού ζυγού στην ελεύθερη Δύση.Έτσι ο π. Γερμανός έγραψε σε ένα άρθρο στον «Ορθόδοξο Λόγο»: «Χρειαζόμαστε τους Νέους Μάρτυρες για να µας τραβήξουν στην αυθεντική πνευματική ζωή. Αγγίζουν σε µάς κάτι το πολύ βαθύ και θεμελιώδες ώστε η ψυχή και ο νους µας, που έμειναν χωρίς βάθος από τον σύγχρονο ”διαφωτισμό”, να µπορούν µόλις και µετά βίας να το αντιληφθούν. Και όμως, βαθιά µέσα µας το γνωρίζουμε. Ας στρατολογηθούµε στην οδό της αιώνιας ευδαιμονίας, κάνοντας αυτή µας την απόφαση βάθρο για την αλήθεια ακόμη και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο του σώματος … Ας ακούσουμε την κραυγή των Νέων Μαρτύρων».
Το 1982 οι πατέρες, με τη βοήθεια της Μαρίας Μανσούρ, ολοκλήρωσαν σε έναν ενιαίο τόμο όλα τα άρθρα από τον «Ορθόδοξο Λόγο» για τους Νέους Μάρτυρες και τους σύγχρονους, ζωντανούς ομολογητές. Αυτός -όπως προαναφέρθηκε, τιτλοφορήθηκε «Οι Ρώσοι Άγιοι των Κατακομβών». Ο π. Σεραφείµ το θεώρησε ως εγχειρίδιο για τους σύγχρονους Ορθόδοξους Χριστιανούς…
Τα έργα του π. Σεραφείµ είχαν πάντα έναν εσχατολογικό χαρακτήρα. Ο π. Σεραφείµ, στην τελευταία διάλεξή του, «Βιώνοντας την Ορθόδοξη παγκόσμια άποψη», που έδωσε στο Θερινό Προσκύνημα το 1982, µόνο τρεις εβδομάδες πριν από τον θάνατό του, μίλησε πάλι για τα σημεία του τέλους του κόσμου:
– «Η ανωμαλία του κόσμου. Ποτέ δεν έχουν γίνει βεβαίως αποδεκτές τέτοιες παράξενες και αφύσικες εκδηλώσεις και συμπεριφορές όπως στις ημέρες µας. Εξετάστε µόνο τον κόσμο γύρω σας: τι υπάρχει στις εφημερίδες, ποιο είδος κινηματογράφου παίζεται, τι δείχνει η τηλεόραση, τι σκέφτονται οι άνθρωποι ότι είναι ενδιαφέρον και με τι διασκεδάζουν, με τι γελούν: είναι τελείως αλλόκοτο. Και υπάρχουν άνθρωποι που σκόπιμα προάγουν κάτι τέτοιο, φυσικά για οικονομικό τους όφελος, και επειδή αυτό είναι µόδα, επειδή υπάρχει ένας διεστραµµένος πόθος για αυτού του είδους τα πράγματα.
–Οι πόλεμοι και οι φήμες για πολέμους, ο καθένας τους όλο και πιο ψυχρός και ανελέητος από όσους έχουν προηγηθεί, και όλα αυτά να επισκιάζονται από την απειλή του αδιανόητου παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου, ο οποίος θα µπορούσε να αρχίσει από µακριά με το πάτημα ενός κουμπιού.
– Η αυξανόμενη συγκέντρωση πληροφοριών και ο έλεγχος του ατόμου…
– Εκ νέου, ο πολλαπλασιασµός ψευδών Χριστών και ψευδών Αντιχρίστων.
Η αληθινά παράξενη ανταπόκριση στη νέα ταινία που ο καθένας στην Αμερική µιλά για αυτήν και τη βλέπει: τον «Εξωγήινο», που κυριολεκτικά έχει αναγκάσει εκατοµµύρια, φαινομενικά κανονικούς, ανθρώπους να εκφράσουν τη στοργή και την αγάπη τους για τον ήρωα, ένα “λυτρωτή” από το διάστημα, ο οποίος στην πραγματικότητα είναι ένας δαίμονας – µία προφανής προετοιμασία για τη λατρεία του επερχόμενου Αντιχρίστου.
Θα µπορούσα να συνεχίσω με λεπτομέρειες σαν κι αυτήν αλλά ο σκοπός µου δεν είναι να σας φοβίσω, αλλά να σας ενημερώσω γι’ αυτό που συμβαίνει γύρω µας. Είναι πράγματι πιο αργά απ’ ότι σκεφτόμαστε: η Αποκάλυψη είναι τώρα! Και πόσο τραγικό είναι να βλέπεις Χριστιανούς, και προπάντων Ορθόδοξους νέους, με αυτή την ανυπολόγιστη τραγωδία να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια τους, να σκέφτονται ότι µπορούν να συνεχίσουν ό,τι λογίζεται σαν “κανονική ζωή” σε αυτά τα φοβερά χρόνια, συµµετέχοντας πλήρως στις ιδιοτροπίες αυτής της ανόητης, αυτο-λατρευόµενης γενιάς, τελείως απληροφόρητης ότι ο παράδεισος των ανοήτων που ζούμε είναι έτοιμος να συντριβεί, (γενιάς) απολύτως απροετοίμαστης για την απελπιστική εποχή που βρίσκεται ακριβώς µπροστά µας. Δεν υπάρχει πλέον ούτε σαν ερώτημα πώς να είσαι “καλός” ή “φτωχός” Ορθόδοξος Χριστιανός. Η ερώτηση τώρα είναι: η πίστη µας θα ζήσει παρ’ όλα αυτά;».
(Από το βιβλίο: «π. Σεραφείμ Ρόουζ, η ζωή και τα έργα του», τ. Γ΄, Μυριόβιβλος, σελ. 466-469).
Ο π. Σεραφείµ είπε ότι καλούμαστε «να συνειδητοποιήσουμε βαθύτερα τι είναι Εκκλησία Χριστού και πως η “επίσημη ιδιότητα µέλους” από µόνη της δεν είναι αρκετή για να µας σώσει»… Εάν ζήσουμε αληθινά την Ορθοδοξία, η πίστη µας θα επιζήσει των επερχομένων κλονισμών και θα είναι µια πηγή έμπνευσης και σωτηρίας για εκείνους που θα αναζητούν τον Χριστό. Ακόμα και εν µέσω του ναυαγίου της ανθρωπότητας που έχει ήδη αρχίσει σήμερα.
Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ έγραφε συνεχώς, αναφερόμενος στο μέλλον της Εκκλησίας, ότι πρέπει οι αληθινοί Χριστιανοί να προετοιμάζονται ώστε να επιβιώσουν πνευματικά στα δύσκολα χρόνια που έρχονται.
Σε επιστολή του το 1970 έγραφε: «εμείς οι Ορθόδοξοι δεν έχουμε λαμπρό μέλλον, σε κοσμικό επίπεδο· αλλά αυξάνει αυτό που θα μας δώσει την ευκαιρία πραγματικά να ομολογήσουμε την Ορθοδοξία μας υπό δύσκολες συνθήκες.
Οι «επίσημες» δικαιοδοσίες θα μπορούσαν να είναι σε θέση να συνθηκολογήσουν με τις νέες συνθήκες και να «ανθίσουν» σε μια Σοβιετική Εκκλησία ή στην Εκκλησία της Ελλάδας, οπότε εμείς που είμαστε λιγότερο πολιτικά φιλόδοξοι, θα περιοριστούμε σε μια μειονοτική κατακομβική κατάσταση, ακόμη και κάτω από μια δεξιά δικτατορία…».
Σε κάποια άλλη επιστολή, ο π. Σεραφείµ δήλωσε: «Εμείς οι ίδιοι έχουμε µια αίσθηση – που δεν εδράζεται σε κάτι συγκεκριμένο µέχρι τώρα – πως η καλύτερη ελπίδα για τη διατήρηση της αληθινής Ορθοδοξίας στα προσεχή χρόνια θα υπάρξει σε τέτοιες µικρές συναθροίσεις πιστών, όσο το δυνατόν περισσότερο «ενός νου και µιας ψυχής». Η ιστορία του εικοστού αιώνα μας έχει δείξει ήδη ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε πολλά από τον «εκκλησιαστικό οργανισμό». Σε αυτόν, εκτός από αιρέσεις, υπάρχει έντονη εκκοσµίκευση».
«Ο Αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος και ο Επίσκοπος Νεκτάριος (Αρχιερείς της Εκκλησιας της Ρωσικής Διασποράς) µας έχουν προειδοποιήσει να προετοιµαστούµε για την εποχή των κατακομβών που έρχεται, όταν η χάρη του Θεού µπορεί να αρθεί από τον “εκκλησιαστικό οργανισμό” και µόνο µεµονωµένες ομάδες πιστών θα παραμείνουν. Η Σοβιετική Ρωσία µας δίνει ήδη ένα παράδειγμα αυτού που µπορεί να αναµένουµε – µόνο χειρότερα, γιατί οι εποχές δεν καλυτερεύουν».
Εντούτοις, το γεγονός ότι ο π. Σεραφείµ δεν στήριζε την τελική του ελπίδα σε κάποιον εκκλησιαστικό οργανισμό δεν σημαίνει πως έπαψε οποιαδήποτε στιγμή να πιστεύει στο αήττητο της Ορθόδοξης Εκκλησίας – του µυστικού Σώματος του Χριστού, το οποίο οι «πύλες (δυνάμεις) του Άδη δεν θα κατανικήσουν». (Ματθ. 16:18).
Στην Ορθόδοξη δογματική θεολογία, η Εκκλησία έχει οριστεί όχι ως οργάνωση αλλά ως Θεανθρώπινος οργανισμός. Ο Χριστός είναι η κεφαλή της Εκκλησίας, το Άγιο Πνεύµα δίνει ζωή στην Εκκλησία, και οι πιστοί – και αυτοί που βρίσκονται ακόμα στη γη, στη «στρατευόµενη Εκκλησία», και εκείνοι που βρίσκονται ήδη στον ουρανό, στη «θριαµβεύουσα Εκκλησία», συµπεριλαµβάνονται στο Σώμα της Εκκλησίας. Ως εκ τούτου, ο Σέρβος θεολόγος π. Ιουστίνος Πόποβιτς έγραψε ότι «η Εκκλησία είναι ένας Θεανθρώπινος οργανισμός και όχι ένας ανθρώπινος οργανισμός».
«Η Ορθοδοξία», έγραψε ο Αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος, «δεν είναι απλώς και µόνο κάποιο είδος εγκόσµιου οργανισμού ο οποίος διευθύνεται από τους πατριάρχες, τους επισκόπους και τους ιερείς που έχουν τη διακονία στην Εκκλησία που καλείται επίσημα Ορθόδοξη. Η Ορθοδοξία είναι το µυστικό «Σώμα του Χριστού», του οποίου κεφαλή είναι ο ίδιος ο Χριστός».
Οι «πύλες του άδου» δεν θα υπερισχύσουν έναντι της Εκκλησίας, αλλά, όπως φαίνεται από την εκκλησιαστική ιστορία, έχουν υπερισχύσει και µπορούν βεβαίως να υπερισχύσουν έναντι πολλών που θεωρούν τους εαυτούς τους στυλοβάτες της Εκκλησίας…
Σε έναν Αμερικανό νεοφώτιστο ο οποίος ήταν εξαγριωμένος όταν είδε εκκλησιαστικούς ηγέτες να συµπεριφέρονται σαν στενόμυαλα οργανωτικά άτομα, ο π. Σεραφείµ τον συμβούλευσε: «Γενικά, οι επίσκοποί µας δεν είναι γνωστοί ως στενοκέφαλοι διαχειριστές … Αν µή τι άλλο, ο µεγάλος πειρασμός τους βρίσκεται στο να θεωρούν την «οργανωτική» πλευρά της Εκκλησίας σαν κάτι πολύ σοβαρό και ως εκ τούτου µερικές φορές “νεκρώνεται το πνεύμα” ορισμένων µελών του εκκλησιαστικού οργανισμού. Εκείνοι από µας που µπορούν, πρέπει απλά να προσπαθούν να κρατούν αυτό το πνεύμα ζωντανό – όπως έχεις γράψει, ακριβώς για να πάψουμε να βασιζόμαστε στην Οργάνωση και να στραφούμε στον Οργανισμό. Έτσι όχι µόνο µπορούµε να είμαστε στην υπηρεσία της Εκκλησίας, αλλά γινόμαστε καλύτεροι αρωγοί των επισκόπων – γιατί εργαζόμαστε µαζί τους στην αληθινή υπηρεσία του “οργανισμού” της Εκκλησίας, του Σώματος του Χριστού… Ειδικότερα, λυπούμαστε που σε βλέπουμε τόσο θυµωµένο με τον π… αλλά εμείς αρνούµαστε να καλλιεργήσουμε οποιαδήποτε πικρία γι’ αυτόν. Εάν έχει τοποθετηθεί σε λάθος θέσεις, ήταν αναμφίβολα από ειλικρινή κίνητρα, τα οποία, εντούτοις, ήταν ίσως επιβλαβή επειδή ήταν πολιτικά, δηλ. κατευθύνθηκαν προς την «οργανωτική» πλευρά της Εκκλησίας σε βάρος του οργανισμού. Ειλικρινά, ο Δέσποτας (Άγιος) Ιωάννης (Μαξίμοβιτς) κατά τη διάρκεια της ζωής του δεν έγινε κατανοητός από πολλούς από τους αδελφούς του επισκόπους, ακριβώς επειδή πάντα πρώτα απ’ όλα ζούσε µέσα στον οργανισμό της Εκκλησίας και δεν άφησε ποτέ την οργάνωση να έχει την προτεραιότητα».
«Οι έσχατοι χρόνοι είναι ήδη εδώ· βλέπουμε καθαρά την προετοιμασία της εποχής του Αντιχρίστου. Οι Χριστιανοί θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή δοκιμασία της πίστης και της αγάπης τους για το Θεό. Θα πρέπει να κρυφτούμε στην έρημο. Φυσικά, στο τέλος θα μας βρουν ακόμα και εκεί. Ο σκοπός του κρυψίματός μας είναι όχι μόνο για να μείνουμε ζωντανοί, αλλά για να κερδίσουμε χρόνο ώστε να ενισχυθούν οι ψυχές μας για την τελική δοκιμασία. Και αυτό πρέπει να αρχίσει ακόμα και τώρα. Επομένως αρχίστε τουλάχιστον να αγωνίζεστε κατά των δεσμών των µηδαµινών (μικρών/ασημάντων) παθών, και να θυμάστε ότι το αληθινό σπίτι µας δεν είναι εδώ, αλλά στους ουρανούς. Ας πορευόμαστε προς την ουράνια πατρίδα µας…» (Από το τελευταίο κήρυγμα του π. Σεραφείµ κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας της Μεταμορφώσεως).
«Είναι αλήθεια ότι εμείς πρέπει να προσέχουμε τους πραγματικά ανισόρροπους ανθρώπους που µπορούν να κάνουν µεγάλη ζημιά στην Εκκλησία. Αλλά ποιός σοβαρός ορθόδοξος χριστιανός δεν είναι σήμερα λίγο “τρελός”; Δεν ταιριάζουμε με τους τρόπους αυτού του κόσμου. Εάν ταιριάζουμε με τον σημερινό κόσμο, τότε δεν θα είμαστε σοβαροί χριστιανοί… Επομένως, ας µην φοβόμαστε όταν µας λογαριάζουν σαν κάπως “τρελούς” σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο, και ας συνεχίσουμε να ασκούμε τη χριστιανική αγάπη και τη συγχώρηση που ο κόσμος δεν µπορεί ποτέ να καταλάβει, αλλά που είναι αναγκαία στην καρδιά του και την ποθεί ακόμη. Τέλος, η χριστιανική µας στάση πρέπει να είναι αυτή που, ελλείψει µιας καλύτερης λέξης, θα αποκαλούσα απλοϊκή. Σήμερα ο κόσμος έχει θέσει ψηλά την ιδέα να είσαι διανοούμενος, να βρίσκεσαι ανάμεσα σε πολύ κόσμο, ή να είσαι (πετυχημένος) “επαγγελματίας”. Η Ορθοδοξία δεν προσδίδει καµιά αξία σε αυτές τις ιδιότητες: σκοτώνουν τη χριστιανική ψυχή. Και όμως αυτές οι ιδιότητες εισβάλλουν συνεχώς στην Εκκλησία και τις ζωές µας».
(Από το βιβλίο: «π. Σεραφείμ Ρόουζ, η ζωή και τα έργα του», τ. Γ΄, Μυριόβιβλος, σελ. 471).
***
«Η αληθινή Ορθοδοξία από την ίδια της τη φύση μοιάζει εντελώς εκτός τόπου σ’ αυτούς τους δαιμονικούς καιρούς, μια ξεπερασμένη μειονότητα των περιφρονημένων και «ανόητων», στο μέσον μιας θρησκευτικής «αναζωπύρωσης» εμπνευσμένης από ένα άλλο είδος πνεύματος. Αλλά ας παρηγορηθούμε από τους βέβαιους λόγους του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: «Μη φοβάσαι, μικρό ποίμνιο, γιατί ο Πατέρας σας ευαρεστήθηκε να σας δώσει τη βασιλεία» (Λουκ. 12:32).
Ας ενδυναμωθούν όλοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί για τη μάχη που βρίσκεται μπροστά μας, μη ξεχνώντας ποτέ ότι εν Χριστώ η νίκη είναι ήδη δική μας. Εκείνος υποσχέθηκε ότι οι πύλες του άδου δεν θα υπερισχύσουν απέναντι στην Εκκλησία Του (Ματθ. 16:18), κι ότι η χάρη των εκλεκτών θα συντομεύσει τις μέρες της τελευταίας μεγάλης θλίψης (Ματθ. 24:22). Και στ’ αλήθεια, αν ο Θεός είναι μαζί μας, ποιος μπορεί να είναι εναντίον μας; (Ρωμ. 8:31). Ακόμα και εν μέσω των σκληρότερων πειρασμών, έχουμε εντολή: «Έχετε θάρρος, εγώ έχω νικήσει τον κόσμο» (Ιω. 16:33). Ας ζούμε όπως έζησαν όλοι οι αληθινοί Χριστιανοί όλων των εποχών, προσδοκώντας το τέλος όλων των πραγμάτων και την έλευση του αγαπημένου μας Σωτήρα. «Εκείνος που μαρτυρεί αυτά λέγει, ‘ναι, έρχομαι γρήγορα’’. Αμήν, ναι, έλα, Κύριε Ιησού» (Αποκ. 22:20).
(π. Σεραφείμ Ρόουζ: Η ορθοδοξία και η θρησκεία του μέλλοντος, Εγρήγορση 2000).
