''Η μνησικακία είναι η Σφραγίδα του Αντιχρίστου και η καρδιά του μνησίκακου είναι σφραγισμένη με αυτή τη σφραγίδα του Αντιχρίστου.
Όταν ο Αντίχριστος και το πνεύμα του Αντιχρίστου το οποίο κυβερνά στον κόσμο, βάλει στον άνθρωπο αυτή τη σφραγίδα, τότε απ' αυτή τη σφραγίδα της μνησικακίας αποθνήσκει η καρδιά του ανθρώπου, δηλ. γίνεται νεκρή και ανίκανη να θλίβεται για τις αμαρτίες, χάνει την πνευματική αίσθηση και τον φόβο του Θεού. Έτσι, ο άνθρωπος αποθνήσκει, όταν η καρδιά του είναι σφραγισμένη με το μίσος.
Αυτή, η κατάρα της μνησικακίας κάνει τον άνθρωπο τόσο αναίσθητο, ώστε οι άνθρωποι από μόνοι τους να θανατώνονται κατά διάφορους τρόπους. Αυτό κάνει τον έναν να γίνεται αρνητής της πίστεως, τον άλλον να αυτοκτονεί, άλλον στα μαχαίρια, άλλον να γίνεται προδότης, άλλον βλάσφημον, άλλον μελαγχολικόν, χωρίς να νοιώθει ειρήνη στην καρδιά του..''
Η πίστη δεν είναι μια διανοητική αποδοχή κάποιων αληθειών, ούτε μια ηθική στάση ζωής που απλώς κοσμεί εξωτερικά τον άνθρωπο. Στην ορθόδοξη παράδοση, και ιδιαίτερα μέσα από τα συγγράμματα του Αγίου Εφραίμ του Σύρου, η πίστη παρουσιάζεται ως ζωντανή σχέση με το Θεό, ως φωτιά που ανάβει στην καρδιά και την καθιστά ικανή να αγαπήσει, να μετανοήσει και να αγωνιστεί.
Ο ίδιος ο Χριστός είπε πως «Μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται», δείχνοντας ότι η πίστη συνδέεται άμεσα με το πένθος, τα δάκρυα και την καρδιακή συντριβή. Χωρίς αυτά, η πίστη καταντά μια ψεύτικη κατάσταση, μια αυτοϊκανοποίηση, χωρίς δύναμη να σώσει. Ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος, ο κατεξοχήν υμνητής των δακρύων, μας παραδίδει ότι δάκρυα κατά Θεόν είναι άρτος και πόση της ψυχής. Ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει τα δάκρυα της μετανοίας, παραμένει ξένος από την αληθινή πνευματική ζωή, διότι η καρδιά του δεν έχει μαλακώσει, δεν έχει σπάσει ο εγωισμός της. Έτσι η πίστη του μένει εξωτερική, χωρίς καρπό.
Τα δάκρυα κατά τον Άγιο Εφραίμ δεν είναι απλά συναισθηματισμός. Δεν έχουν να κάνουν με μια ευσυγκίνητη φύση ούτε με μια θλίψη ψυχολογική. Είναι καρπός της χάριτος που επισκέπτεται τον άνθρωπο όταν αυτός ταπεινωθεί, όταν δει το πλήθος των αμαρτιών του και στραφεί με ειλικρίνεια προς τον Θεό. Τότε τα μάτια γίνονται πηγή ύδατος και κάθε δάκρυ γίνεται μαρτυρία ότι η ψυχή ξύπνησε. Ότι η πίστη δεν είναι στείρα ιδέα, αλλά βίωμα. Ο ίδιος ο Κύριος δάκρυσε μπροστά στον τάφο του Λαζάρου και δάκρυσε πάνω από την Ιερουσαλήμ. Αυτό μας δείχνει ότι τα δάκρυα δεν είναι ένδειξη αδυναμίας, αλλά έκφραση βαθιάς αγάπης και θείας συμπόνιας. Όταν λοιπόν ο άνθρωπος πενθεί για τις αμαρτίες του με δάκρυα, τότε συμμετέχει σε αυτή την αγάπη, γίνεται όμοιος με τον Χριστό και η πίστη του αποκτά πραγματικό βάθος.
Η μετάνοια αποτελεί το κέντρο της πνευματικής ζωής. Δεν είναι απλώς η εξομολόγηση μιας πράξης, αλλά μια διαρκή στροφή της ψυχής προς το Θεό. Ο Άγιος Εφραίμ τονίζει ότι ο άνθρωπος που δεν μετανοεί καθημερινά, δεν γνωρίζει ακόμη το Θεό. Γιατί η μετάνοια είναι η αναγνώριση της αδυναμίας μας και η εναπόθεση του εαυτού μας στο έλεος του Θεού. Χωρίς μετάνοια, η πίστη είναι νεκρή. Μπορεί να μιλάμε για τον Χριστό, να ψάλλουμε, να νηστεύουμε, αλλά αν δεν μετανοούμε, η καρδιά μας μένει κλειστή. Η μετάνοια είναι η πόρτα της βασιλείας, η αρχή και το τέλος της πνευματικής οδού. Δεν υπάρχει στιγμή στη ζωή του πιστού που να μην χρειάζεται αυτήν την κίνηση επιστροφής.
Ο αγώνας εναντίον των παθών είναι το πεδίο όπου αποδεικνύεται αν η πίστη μας είναι αληθινή. Ο Άγιος Εφραίμ με τα πύρινα λόγια του ξεκαθαρίζει ότι ο χριστιανός που μένει αδρανής, που δεν μάχεται τα πάθη του, είναι σαν στρατιώτης που αφήνει τα όπλα και παραδίνεται στον εχθρό. Η πνευματική ζωή δεν είναι ρομαντική ανάπαυση, αλλά συνεχής πόλεμος. Πόλεμος με τη φιλαυτία, με τη φιληδονία, με τον εγωισμό, με την υπερηφάνεια. Και σε αυτόν τον πόλεμο τα δάκρυα και η μετάνοια είναι τα ισχυρότερα όπλα. Όποιος αγωνίζεται έτσι, ζει την πίστη του. Όποιος όμως αποφεύγει τη μάχη, ζει σε ψευδαίσθηση. Νομίζει ότι πιστεύει, αλλά στην πραγματικότητα απλώς συμβιβάζεται με τον εαυτό του.
Ο Άγιος Εφραίμ γράφει για τον κίνδυνο της πλάνης. Πολλοί θεωρούν ότι έχουν πίστη επειδή εκτελούν κάποιες εξωτερικές πράξεις. Ανάβουν κερί, προσκυνούν, λένε μια προσευχή, αν όμως δεν έχουν καρδιά συντετριμμένη και δάκρυα, αν δεν παλεύουν με τις αδυναμίες τους, τότε η πίστη τους είναι σαν το δέντρο χωρίς ρίζες. Θα πέσει με τον πρώτο άνεμο πειρασμού. Η αληθινή πίστη δεν μετριέται με το πόσες φορές πηγαίνουμε στην εκκλησία, αλλά με το πόσο μεταμορφώνεται η ζωή μας. Αν γινόμαστε πιο ταπεινοί, πιο πράοι, πιο γεμάτοι αγάπη, τότε η πίστη μας είναι ζωντανή. Αν όχι, τότε ζούμε μέσα στην αυταπάτη.
Τα δάκρυα της προσευχής έχουν και έναν ακόμη βαθύτερο καρπό. Καθαρίζουν το νου και φωτίζουν την καρδιά. Ο Άγιος Εφραίμ λέει ότι το δάκρυ είναι δεύτερο βάπτισμα, γιατί όπως το πρώτο βάπτισμα, καθαρίζει τον άνθρωπο από το προπατορικό αμάρτημα, έτσι και τα δάκρυα της μετάνοιας τον καθαρίζουν από τις καθημερινές του πτώσεις. Όταν ο άνθρωπος συνηθίζει να προσεύχεται με δάκρυα, τότε η πίστη του δεν είναι θεωρία, αλλά εμπειρία. Νιώθει τον Θεό παρόντα, αγγίζει το έλεος του, αισθάνεται την αγάπη του να τον θερμαίνει. Τότε ακόμη και οι μεγαλύτεροι πειρασμοί δεν τον συντρίβουν, γιατί ξέρει ότι έχει τον Πατέρα του στον ουρανό να τον στηρίζει.
Η πνευματική μάχη είναι διαρκής και δεν σταματά ποτέ. Ακόμη και όταν ο πιστός αποκτήσει ειρήνη στην καρδιά του, οι πειρασμοί δεν παύουν να έρχονται. Ο Άγιος Εφραίμ μας θυμίζει ότι ο διάβολος πολεμάει πιο σφοδρά εκείνους που έχουν αρχίσει να αγαπούν τον Θεό. Γι' αυτό χρειάζεται να είμαστε πάντα άγρυπνοι, να έχουμε την προσευχή στα χείλη και την μετάνοια στην καρδιά. Η νίκη δεν έρχεται από τη δική μας δύναμη, αλλά από τη χάρη του Θεού. Όμως η χάρη δίνεται μόνο σε εκείνους που αγωνίζονται, όχι σε όσους μένουν αδρανείς. «Η πίστη είναι σαν φλόγα. Αν την αφήσεις χωρίς λάδι, θα σβήσει. Αν όμως την τροφοδοτείς με δάκρυα και αγώνα, θα λάμψει και θα φωτίσει τον δρόμο σου μέχρι την αιωνιότητα».
Η κοινωνία μας συχνά προσπαθεί να μας πείσει ότι η πίστη είναι υπόθεση συναισθήματος ή παράδοσης. Όμως η ορθόδοξη παράδοση διδάσκει ότι η πίστη είναι έργο καρδιάς που συντρίβεται, που πενθεί και που καθημερινά επιστρέφει στο Θεό. Ο Άγιος Εφραίμ δεν ήταν θεωρητικός. Έζησε μέσα στα δάκρυα και στην άσκηση και έτσι η διδασκαλία του είναι μαρτυρία ζωής. Μας καλεί όλους να μην επαναπαυόμαστε σε μια επιφανειακή πίστη, αλλά να επιζητούμε εκείνα τα δάκρυα που αναγεννούν τον άνθρωπο.
Η φωνή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου αντηχεί μέχρι σήμερα. Πίστη χωρίς δάκρυα, μετάνοια και αγώνα είναι νεκρή. Αυτός ο λόγος δεν είναι η υπερβολή, αλλά η ουσία της πνευματικής ζωής. Δάκρυα που μαλακώνουν την καρδιά, μετάνοια που μας επιστρέφει στο Θεό και αγώνας που αποδεικνύει την πίστη μας. Χωρίς αυτά, ο χριστιανός μένει μόνο με το όνομα, χωρίς δύναμη, χωρίς χαρά, χωρίς σωτηρία. Με αυτά όμως, η ζωή μας γίνεται δρόμος φωτεινός, γεμάτος ελπίδα, ακόμη και αν είναι γεμάτος δυσκολίες. Γιατί ο Χριστός κατοικεί εκεί όπου υπάρχει ταπείνωση, συντριβή και δάκρυα. Έτσι η πίστη παύει να είναι ιδέα και γίνεται ζωή. Παύει να είναι νεκρή και γίνεται ανάσταση. Και τότε μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, η ψυχή μας βρήκε τον δρόμο προς την αληθινή βασιλεία.
Ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής, υπήρξε ένας από τους πιο βαθυστόχαστους πατέρες της Εκκλησίας, που μας παρέδωσε διδαχές γεμάτες σοφία για τον εσωτερικό αγώνα του χριστιανού. Η πνευματική του εμπειρία, που γεννήθηκε μέσα στην ησυχία, την νηστεία και τη συνεχή προσευχή, έδειξε καθαρά ότι η πίστη δεν είναι θεωρία ούτε τυπική ομολογία, αλλά μάχη αληθινή. Όποιος πιστεύει χωρίς να πολεμάει τα πάθη του, χωρίς να αγωνίζεται να φυλάξει την καρδιά του καθαρή, κινδυνεύει να ζει μέσα σε ψευδαίσθηση. Για τον Άγιο Μάρκο, η πνευματική ζωή είναι διαρκή σύγκρουση με τον παλαιό άνθρωπο, με τις δυνάμεις που θέλουν να μας χωρίσουν από τον Χριστό.
Η πίστη, όπως τη βλέπει η ορθόδοξη παράδοση, δεν είναι απλή διανοητική αποδοχή. Δεν είναι να λες «πιστεύω» χωρίς να αλλάζει η ζωή σου. Είναι φωτιά, είναι κίνηση, είναι απόφαση να ακολουθήσεις τον Χριστό με όλη σου την ύπαρξη, όμως αυτή η απόφαση δεν πραγματοποιείται χωρίς κόπο. Ο Άγιος Μάρκος μας λέει ότι ο χριστιανός που δεν πολεμάει τα πάθη του, μοιάζει με στρατιώτη που φοράει στολή, αλλά δεν πάει ποτέ στη μάχη. Δείχνει στρατιώτης, αλλά δεν είναι. Έτσι και ο πιστός που αρκείται σε εξωτερικά σχήματα, χωρίς εσωτερική πάλη, ζει με μία πίστη που δεν σώζει.
Ο Χριστός είπε πως «η βασιλεία των ουρανών βιάζεται και οι βιασταί αρπάζουσιν αυτήν». Αυτό σημαίνει πως η σωτηρία δεν είναι κάτι που χαρίζεται χωρίς προσπάθεια, αλλά απαιτεί βία στον εαυτό μας. Δηλαδή συνεχή αγώνα ενάντια στις αμαρτωλές συνήθειες, στις επιθυμίες και στις λογισμούς που μας απομακρύνουν από το Θεό. Ο Άγιος Μάρκος διδάσκει ότι «η χάρη του Θεού μας δίνεται, αλλά εμείς πρέπει να συνεργαστούμε με αυτήν». Χωρίς τον αγώνα, η χάρη μένει ανενεργή μέσα μας, σαν σπόρος που δεν ποτίζεται και δεν καρποφορεί.
Η πνευματική μάχη ξεκινάει από το εσωτερικό του ανθρώπου. Ο Άγιος Μάρκος τονίζει πως οι λογισμοί είναι το πρώτο πεδίο της σύγκρουσης. Πριν ο άνθρωπος πέσει σε εξωτερική αμαρτία, έχει ήδη παραδοθεί στην καρδιά και στη φαντασία του, οπότε, η πρώτη άσκηση είναι η νήψη. Να παρακολουθούμε τι μπαίνει μέσα μας. Να φυλάμε τον νου μας καθαρό. Αν αφήσουμε τους λογισμούς να τριγυρίζουν ανεξέλεκτα, τότε σύντομα γινόμαστε δέσμιοι των παθών. Η πνευματική μάχη είναι συνεχής εγρήγορση.
Ο αγώνας αυτός δεν είναι απλώς μια ηθική προσπάθεια, δεν είναι να προσπαθώ μόνος μου να γίνω καλύτερος. Ο Άγιος Μάρκος ξεκαθαρίζει ότι χωρίς τη χάρη του Θεού, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να νικήσει τα πάθη. Η πίστη δεν είναι έργο ανθρώπινης δύναμης, αλλά συνεργασία του Θεού με τον άνθρωπο. Ο Θεός δίνει τη δύναμη και εμείς τη θέληση και την άσκηση. Όταν ο πιστός αγωνίζεται με ταπεινοφροσύνη, τότε έρχεται η χάρη και του δίνει καρτερία, φωτισμό, εσωτερική δύναμη που δεν εξηγείται με λογική.
Ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής επιμένει ότι ο διάβολος πολεμάει με λεπτότητα, δεν παρουσιάζεται πάντα με χονδροειδής πειρασμούς. Πολλές φορές παίρνει στον άνθρωπο τη σκέψη ότι είναι ήδη καλός, ότι δεν έχει πολλά να διορθώσει. Άλλοτε τον οδηγεί στην υπερηφάνεια για το μικρό του αγώνα, ώστε να χάσει την ταπείνωση ή πάλι τον κάνει να αναβάλει τον αγώνα για αύριο. Όλες αυτές οι μεθοδείες έχουν σκοπό να τον κρατήσουν μακριά από τον αληθινό πόλεμο κατά των παθών. Χωρίς επίγνωση αυτού του πολέμου, η πίστη γίνεται ψεύτικη, επιφανειακή.
Ο αγώνας δεν είναι μόνο εσωτερικός αλλά φαίνεται και στην πράξη. Ο πιστός που θέλει να ζήσει με τον Χριστό αγωνίζεται να φυλάξει τις εντολές του, την αγάπη, την συγχώρεση, την ελεημοσύνη, την καθαρότητα. Κάθε μέρα έρχεται αντιμέτωπος με ευκαιρίες να εφαρμόσει αυτά τα έργα ή να τα αρνηθεί. Ο Άγιος Μάρκος λέει πως η πίστη φαίνεται από τα έργα. Αν ομολογώ τον Χριστό, αλλά δεν αγαπώ, αν προσεύχομαι, αλλά δεν συγχωρώ, τότε η πίστη μου είναι ψευδαίσθηση. Η αληθινή μάχη είναι να φανερώνεται ο Χριστός στη ζωή μου.
Η πνευματική μάχη δεν είναι υπόθεση στιγμής, αλλά διαρκής πορεία. Ο Άγιος Μάρκος διδάσκει ότι ο αγώνας κρατάει όσο ζούμε. Δεν υπάρχει στιγμή που μπορούμε να πούμε ξεκουράζομαι, τώρα έφτασα. Γιατί τότε αμέσως αρχίζει η πτώση. Όπως ο στρατιώτης σε περίοδο πολέμου δεν κατεβάζει ποτέ το όπλο, έτσι και ο χριστιανός πρέπει να είναι πάντα άγρυπνος. Μπορεί να κουραστεί, να πέσει, να αποκάμει, αλλά ποτέ δεν παραιτείται. Η επιμονή στον αγώνα είναι το σημάδι της γνήσιας πίστης.
Ο Άγιος Μάρκος επισημαίνει και έναν άλλο κίνδυνο, την εξωτερική ευσέβεια χωρίς εσωτερική αλλαγή. Μπορεί κάποιος να νηστεύει, να πηγαίνει στην εκκλησία, να προσεύχεται, αλλά αν όλα αυτά δεν συνοδεύονται από μάχη εναντίον των παθών, τότε παραμένουν τυπικά. Ο αληθινός χριστιανός δεν μετριέται με εξωτερικές πράξεις, αλλά με τον βαθμό που αφήνει τον Χριστό να κατοικεί μέσα του και να τον καθαρίζει από την κακία.
Στην πνευματική μάχη μεγάλο όπλο είναι η ταπείνωση. Ο Άγιος Μάρκος λέει ότι η ταπείνωση συντρίβει κάθε παγίδα του διαβόλου. Όποιος νομίζει ότι μόνος του μπορεί να νικήσει, θα αποτύχει, όποιος όμως εμπιστεύεται τον Χριστό και πέφτει με μετάνοια κάθε φορά που αμαρτάνει, εκείνος σηκώνεται και προχωράει. Η μάχη δεν είναι να μην πέσουμε ποτέ, αλλά να σηκωνόμαστε πάντα κρατώντας το βλέμμα στον Κύριο.
Ο αγώνας κατά των παθών έχει ως σκοπό να καθαρίσει τον άνθρωπο, ώστε να γίνει ναός του Αγίου Πνεύματος. Όταν ο άνθρωπος πολεμάει την οργή, την υπερηφάνεια, τη φιλαργυρία, την ακηδία, τότε ανοίγει χώρο στην ψυχή του για να μπει η ειρήνη του Θεού. Ο Άγιος Μάρκος μας θυμίζει ότι: «Ο Χριστός δεν κατοικεί σε καρδιά που είναι γεμάτη με πάθη και αμέλεια» ή αυτό: «Η πίστη που δεν πολεμάει τα πάθη δεν είναι ζωντανή πίστη».
Η πνευματική μάχη, όσο σκληρή κι αν είναι, είναι γεμάτη χαρά. Ο Άγιος Μάρκος λέει ότι η καρδιά που νικάει τα πάθη γεύεται ήδη από αυτή τη ζωή την ειρήνη και το φως του Θεού. Δεν είναι μια ζωή σκοτεινή ή απελπισμένη. Είναι δρόμος που οδηγεί στη χαρά της παρουσίας του Χριστού. Και αυτή η χαρά είναι το πιο αληθινό σημάδι ότι η πίστη μας δεν είναι ψευδαίσθηση, αλλά πραγματική κοινωνία με το Θεό.
Ο Άγιος Μάρκος ο ασκητής μας καλεί να ξυπνήσουμε από την αυταπάτη μιας πίστης χωρίς αγώνα. Μας λέει με σαφήνεια, χωρίς πνευματική μάχη, δεν υπάρχει πίστη, υπάρχει μόνο ψευδαίσθηση. Η ζωή με τον Χριστό είναι συνεχής σταύρωση του παλαιού ανθρώπου. Είναι αγώνας κατά των λογισμών, των παθών και των πειρασμών. Αλλά μέσα σε αυτόν τον αγώνα φανερώνεται η δύναμη του Θεού που μας χαρίζει την αληθινή ελευθερία. Αν θέλουμε η πίστη μας να είναι ζωντανή, ας τη δοκιμάσουμε στη μάχη. Γιατί μόνο εκεί, στον αγώνα, αποκαλύπτεται αν αγαπάμε πραγματικά τον Χριστό.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, είναι ο κατεξοχήν Θεολόγος της Εκκλησίας και ο συγγραφέας του βιβλίου της Αποκάλυψης. Σε αυτό το βιβλίο αποτυπώνεται με προφητική δύναμη όλη η πορεία της ανθρωπότητας μέχρι την έλευση του Αντιχρίστου και την τελική κρίση. Η Αποκάλυψη δεν είναι ένα κείμενο φόβου, αλλά ένα κάλεσμα σε εγρήγορση, σε μετάνοια και σε αληθινή αγάπη προς τον Χριστό. Ο ίδιος ο Άγιος, ζώντας με τη χάρη του Θεού, είδε και κατέγραψε όσα του αποκαλύφθηκαν, ώστε να γνωρίζουμε τα σημεία και να μην βρεθούμε απροετοίμαστοι. Η κεντρική μορφή που παρουσιάζεται στην Αποκάλυψη είναι ο αντίχριστος. Δε θα έρθει ως ένα καθαρά πολιτικό πρόσωπο, αλλά ως μια σύνθεση πλάνης, ισχύος και δαιμονικής εξουσίας. Θα προσπαθήσει να μιμηθεί τον Χριστό, να εμφανιστεί ως σωτήρας, ενώ στην πραγματικότητα θα οδηγεί τον κόσμο στην απώλεια. Ο Άγιος Ιωάννης μιλά για το θηρίο που θα δεχτεί λατρεία από όσους δεν έχουν τη σφραγίδα του Θεού στην ψυχή τους. Αυτό δείχνει ότι το κέντρο της μάχης δεν είναι το εξωτερικό αλλά το εσωτερικό. Αν η καρδιά μας ανήκει στον Χριστό ή στον κοσμοκράτορα του σκότους. Τα σημεία των καιρών, όπως τα περιγράφει η Αποκάλυψη και άλλα βιβλία της Αγίας Γραφής, δεν είναι απλώς φυσικές καταστροφές ή κοινωνικές αναταραχές. Είναι κυρίως ηθικά και πνευματικά φαινόμενα.
Ο Κύριος προειδοποίησε ότι στις τελευταίες ημέρες η αγάπη των πολλών θα ψυχρανθεί, οι άνθρωποι θα γίνουν φίλαυτοι, άσπλαχνοι, υβριστές και η πίστη θα ατονίσει. Ο Άγιος Ιωάννης είδε σε οράματα ότι αυτή η κατάσταση θα κορυφωθεί με την εμφάνιση του Αντιχρίστου, ο οποίος θα υποσχεθεί ειρήνη αλλά θα φέρει χάος. Η εικόνα της σφραγίδας του θηρίου είναι από τις πιο συγκλονιστικές στην Αποκάλυψη.
Ο Άγιος Ιωάννης είδε ότι όλοι όσοι δεν έχουν τη σφραγίδα του Θεού θα αναγκαστούν να λάβουν το χάραγμα του Αντιχρίστου για να μπορούν να ζουν και να συναλλάσσονται. Αυτό δεν είναι απλώς ένα εξωτερικό σημείο, αλλά δηλώνει την πλήρη υποταγή του ανθρώπου στις δυνάμεις του σκότους. Ο κίνδυνος είναι να χάσουμε την ελευθερία μας, όχι επειδή θα μας την αφαιρέσουν, αλλά επειδή θα την παραδώσουμε μόνοι μας, γοητευμένοι από την απατηλή υπόσχεση άνεσης και ασφάλειας.
Ο Άγιος Ιωάννης δεν γράφει την Αποκάλυψη για να τρομοκρατήσει, αλλά για να καλέσει σε μετάνοια. Το μήνυμα είναι σαφές. Ο κόσμος βαδίζει προς τη μεγάλη δοκιμασία. Αλλά όσοι παραμείνουν πιστοί στον Χριστό, θα σωθούν. Η Εκκλησία δεν μας αφήνει στο σκοτάδι, αλλά μας προειδοποιεί, ώστε να ξυπνήσουμε από τον πνευματικό λήθαργο. Ο τίτλος «Τρέμεις ή ξυπνάς» είναι ακριβώς το δίλημμα που μας θέτει η Αποκάλυψη. Θα παραδοθούμε στον φόβο ή θα αφυπνιστούμε για να ζήσουμε εν μετανοία.
Στα οράματα του Αγίου Ιωάννη, ο κόσμος βιώνει σεισμούς, λοιμούς, πολέμους και θανάτους. Αυτά τα γεγονότα δεν είναι μεμονωμένα, αλλά διαδοχικά κύματα που κλονίζουν την ανθρωπότητα. Σήμερα βλέπουμε να συμβαίνουν πράγματα που μοιάζουν με τις προφητείες. Πανδημίες που συγκλονίζουν τον κόσμο, πολεμικές συγκρούσεις που απειλούν την ειρήνη, φυσικές καταστροφές που θυμίζουν σάλπισμα θεϊκής προειδοποίησης. Δεν μπορούμε να τα αγνοούμε. Είναι καλέσματα εγρήγορσης.
Η μορφή του αντιχρίστου, όπως την περιγράφει ο Άγιος Ιωάννης, θα παρουσιαστεί ως φωτεινός, θα υπόσχεται σωτηρία και ευτυχία, θα ελκύει με θαύματα και εντυπωσιακές πράξεις, ώστε ακόμα και οι εκλεκτοί να κινδυνέψουν να πλανηθούν. Αυτό μας καλεί σε βαθιά διάκριση. Να μη στηριζόμαστε στις εξωτερικές εντυπώσεις. Αλλά να εξετάζουμε αν υπάρχει το πνεύμα του Χριστού, το πνεύμα της αγάπης και της αλήθειας.
Ο αντίχριστος θα είναι η κορύφωση της ανθρώπινης αλαζονείας. Ο Άγιος Ιωάννης τον περιγράφει ως εκείνον που θα υψώσει τον εαυτό του πάνω από κάθε θεό και θα ζητήσει λατρεία. Στην πραγματικότητα, ο αντίχριστος είναι η πλήρης απόρριψη του Θεού και η θεοποίηση του ανθρώπου. Σήμερα βλέπουμε ήδη το πνεύμα αυτό. Η ανθρωπότητα στηρίζει όλες τις ελπίδες της, στην τεχνολογία, στην επιστήμη, στην οικονομία, παραθεωρώντας τον Δημιουργό. Όταν ο άνθρωπος θεοποιεί τον εαυτό του, ανοίγει τον δρόμο στον αντίχριστο.
Ο Άγιος Ιωάννης, ωστόσο, δεν σταματά στην περιγραφή του σκότους. Μιλά και για το νέο ουρανό και τη νέα γη, την τελική νίκη του Χριστού. Αυτή η ελπίδα είναι η απάντηση στον δρόμο. Ναι, θα έρθουν δύσκολοι καιροί, ναι, ο αντίχριστος θα φανεί πανίσχυρος, αλλά το τέλος ανήκει στον Χριστό. Αυτό πρέπει να μας κρατά όρθιους. Η ιστορία δεν είναι χαοτική, αλλά βρίσκεται στα χέρια του Θεού.
Η στάση του χριστιανού μπροστά στα σημεία των καιρών δεν είναι να τρομοκρατείται ούτε να αδιαφορεί. Είναι να ζει με εγρήγορση. Ο Άγιος Ιωάννης μας καλεί να τηρούμε τις εντολές του Θεού και να έχουμε σταθερή πίστη στον Ιησού Χριστό. Η αληθινή προετοιμασία για την αποκάλυψη του Αντιχρίστου δεν είναι να ψάχνουμε για αριθμούς και ημερομηνίες, αλλά να ζούμε καθημερινά με μετάνοια, προσευχή και αγάπη.
Τα σημεία των καιρών δεν είναι για να μας παραλύσουν από φόβο, αλλά για να μας αφυπνίσουν. Ο Χριστός μας είπε, όταν δείτε όλα αυτά, ανακύψατε και σηκώσατε τας κεφαλάς σας, διότι πλησιάζει η απολύτρωσή σας. Δηλαδή, αντί να πανικοβαλλόμαστε, να χαιρόμαστε, γιατί πλησιάζει η συνάντησή μας με τον Κύριο. Το θέμα είναι αν θα είμαστε έτοιμοι να τον αντικρίσουμε.
Η Εκκλησία μας, ακολουθώντας την διδασκαλία του Αγίου Ιωάννη, μας δίνει τα όπλα της σωτηρίας. Τη Θεία Ευχαριστία, την Εξομολόγηση, την Προσευχή, την Ελεημοσύνη. Αυτά είναι τα αληθινά αντίδοτα απέναντι στον Αντίχριστο. Γιατί όποιος έχει μέσα του τον Χριστό, δεν μπορεί να σφραγιστεί από το διάβολο. Ο Αντίχριστος μπορεί να φοβίσει το σώμα, αλλά δεν μπορεί να κυριεύσει την ψυχή που ανήκει στον Χριστό.
Η Αποκάλυψη κλείνει με μια υπόσχεση. Ναι, έρχομαι ταχέως. Αυτή η φράση του Χριστού δείχνει ότι η Δευτέρα Παρουσία είναι βεβαιότητα και κοντά. Ο Άγιος Ιωάννης απαντά με την προσευχή: Ναι, έλα Κύριε Ιησού. Αυτό πρέπει να είναι και το δικό μας βίωμα. Να μην τρέμουμε μπροστά στα γεγονότα, αλλά να ξυπνάμε πνευματικά και να αναφωνούμε με λαχτάρα την έλευση του Κυρίου.
Ο Άγιος Ιωάννης ο θεολόγος με την Αποκάλυψή του δεν μας παρέδωσε ένα βιβλίο φόβου, αλλά ένα Ευαγγέλιο Ελπίδας. Ναι. Τα σημεία των καιρών είναι φοβερά και η αποκάλυψη του Αντιχρίστου συγκλονιστική, αλλά το μήνυμα είναι ξεκάθαρο. Ο Χριστός νικά. Το ερώτημα που μένει για εμάς είναι, τρέμουμε ή ξυπνάμε. Αν τρέμουμε, σημαίνει ότι δεν έχουμε Χριστό μέσα μας. Αν ξυπνάμε, τότε γεμίζουμε με μετάνοια, προσευχή και αγάπη, ώστε η Δευτέρα Παρουσία να είναι για μας όχι φόβος, αλλά χαρά.
Η φωνή του Αγίου Ιωάννη αντηχεί μέχρι σήμερα. Μακάριος όποιος τηρεί τα λόγια της προφητείας αυτής.
Γέρ. Διονύσιος: Καλώς ήρθατε με υγεία! Χαιρόμαστε πάρα πολύ, που ακολουθείτε το παλαιό ημερολόγιο, ώστε να συζητήσουμε λίγο… Εμείς κρατάμε τα όρια που έθεσαν οι Επτά Άγιες Οικουμενικές Σύνοδοι· εκείνοι που αποσχίστηκαν έμειναν με το παπικό ημερολόγιο, εμείς δεν το δεχόμαστε. Αν δεν υπήρχε η ελληνική διοίκηση, θα είχαν βάλει το νέο ημερολόγιο εδώ και καιρό [στο Άγιον Όρος]. Λένε: «ήρθαμε γιατί εσείς είστε απλοί άνθρωποι, αμόρφωτοι, και δεν ξέρετε – ήρθαμε να σας κατευθύνουμε να πάτε στο νέο ημερολόγιο, γιατί εκείνο είναι η αλήθεια»… Δηλαδή, βάζουμε στην άκρη τις Επτά Άγιες Οικουμενικές Συνόδους, τις ποδοπατούμε και τις απορρίπτουμε!
Συνομιλητής: Έγραψε στον Πατριάρχη στη Ρουμανία, για να μας καταργήσει. [ένας πατέρας από τη Σκήτη Λάκου].
Γέρ. Διονύσιος: Να, αυτοί είναι… Βλέπεις τώρα πόσο άσοφοι είναι;… Τότε εσύ γιατί κάθεσαι εδώ, αφού κάθεσαι εδώ και δεν είσαι με το νέο;
Συνομιλητής: Μα του είπα «δεν έχετε το ίδιο ημερολόγιο;» «Άκου», λέει, «αυτό δεν είναι ημερολόγιο όπως το δικό σας· εσείς είστε παλαιοημερολογίτες!»
Γέρ. Διονύσιος: Παλαιοημερολογίτες;;!! Τι θα πει παλαιοημερολογίτες;;!! Το Άγιον Όρος από την αρχή έχει αυτό το καθεστώς, να μην έχει επίσκοπο, να μνημονεύει όποιον θέλει! Δεν έχει το δικαίωμα να ανακατεύεται στη διοίκηση του Αγίου Όρους κανένας Πατριάρχης. Εγώ είμαι από το 1926 στο Άγιον Όρος και δεν είχα απολύτως καμία δυσαρέσκεια με όλους τους πατέρες του Αγίου Όρους, μέχρι πριν 8-9 χρόνια, όταν άρχισαν οι κοροϊδίες, ότι δεν είμαστε χριστιανοί… και μάλιστα από τους ίδιους τους Ρουμάνους αδελφούς μας! Εδώ υπήρχαν Έλληνες· ούτε με Έλληνες, ούτε με Ρώσους, ούτε με Βουλγάρους, ούτε με Σέρβους, ούτε με Γεωργιανούς, δεν είχα καμία δυσαρέσκεια, απολύτως καμία!! Τώρα τελευταία, άρχισαν να λένε… «γιατί λέτε ότι το νέο ημερολόγιο δεν είναι καλό;»… Μπορείς να πεις ότι είναι καλό, αφού έφερε στον κόσμο διάσπαση, έφερε στον κόσμο τόση ταραχή;!… τόσες συγκρούσεις προκάλεσε!!… Στη Ρουμανία, και μάλιστα τότε το 1939, υπήρχαν μοναχοί στη φυλακή, γιατί κρατούσαν το παλαιό!… Από τότε που υπάρχει η Εκκλησία, πάντοτε, πάντοτε υπήρχαν ταραχές· δεν βλέπεις και με τις άγιες εικόνες: βασάνιζαν εκείνους που κρατούσαν τις άγιες εικόνες, έπεφταν αυτοί, έρχονταν άλλοι, και πόσες και πόσες αιρέσεις δεν εμφανίστηκαν στην ιστορία…