Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,
Ἀφοῦ διανύσαμε τὴν ἑορταστικὴ ἑβδομάδα τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς, κατὰ τὴν ὁποία τιμήσαμε τὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας μας μὲ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στοὺς Ἱεροὺς Ἀποστόλους, ἀξιωθήκαμε μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ φτάσουμε στὴν Α΄ Κυριακὴ τῶν εὐαγγελικῶν περικοπῶν τοῦ Ματθαίου, οἱ ὁποῖες παύουν δύο ἑβδομάδες πρὸ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ. Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ εἶναι προέκταση τῆς προηγούμενης, καθώς, ἐνῶ ἐκείνη ἦταν ἀφιερωμένη στὴν ἵδρυση τῆς Ἐκκλησίας, αὐτὴ ἀναφέρεται -κατὰ κάποιον τρόπο- στὴν ἐξάπλωση καὶ τὸ ἔργο της.
Συγκεκριμένα, σήμερα τιμοῦμε τὴν μνήμη πάντων τῶν ἐπωνύμων καὶ ἀνωνύμων Ἁγίων. Τὸ ὅτι ἡ πρώτη Ἐκκλησία τῶν Ἀποστόλων ἐξαπλώθηκε, φαίνεται ξεκάθαρα στὸ μεγάλο πλῆθος τῶν Ἁγίων ποὺ ἀναδείχθηκαν διὰ μέσου τῶν αἰώνων. Τὸ ὅτι πάλι, μὲ τὴν ἑορτὴ τῶν Ἁγίων Πάντων θυμόμαστε τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι σαφές. Ἡ Ἐκκλησία, ποὺ γεννήθηκε τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ἐργάσθηκε καὶ θὰ ἐργάζεται μέχρι τὴν Δευτέρα Παρουσία γιὰ νὰ κάνει τοὺς ἀνθρώπους Ἁγίους. Οἱ Ἅγιοι Πάντες μᾶς ἀποδεικνύουν ὅτι τὸ ἔργο αὐτὸ τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελεῖ ξεκάθαρη πραγματικότητα.
Πολλὲς φορὲς διαβάζουμε τὴν Ἁγία Γραφὴ καί, δυστυχῶς, τὰ ἔργα μας εἶναι ἀντίθετα πρὸς αὐτὰ τὰ ὁποῖα διαβάζουμε. Τότε, συχνὰ ἀναρωτιόμαστε: «μὰ γίνεται ἐγὼ νὰ καταφέρω νὰ ἐφαρμόσω αὐτὰ ποὺ λέει τὸ Εὐαγγέλιο»; Ἂν δὲν ὑπῆρχαν Ἅγιοι, τότε ἐνδεχομένως νὰ εἴχαμε κάποια δικαιολογία. Τώρα, ὅμως, αὐτὸ δὲν ἰσχύει. Ζοῦμε στὸν 21ο αἰώνα. Ὅλοι οἱ περασμένοι αἰῶνες, ἀκόμη καὶ ὁ πιὸ πρόσφατος, ἀνέδειξαν ἀναρίθμητα παραδείγματα ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι κατάφεραν -καὶ μὲ τὸ παραπάνω- νὰ ἐφαρμόσουν μὲ ἀπόλυτη ἀκρίβεια τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ. Ἡ ζωὴ ὅλων αὐτῶν τῶν Ἁγίων ἀποτελεῖ ἕνα ἔμπρακτο Εὐαγγέλιο καὶ μᾶς ἀποδεικνύει ὅτι ἡ ἁγιότητα εἶναι ἐφικτὴ σὲ κάθε ἐποχή, σὲ κάθε τόπο. Μᾶς ἀποδεικνύει, ἐπίσης, ὅτι αὐτὰ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ποὺ ἔλαβαν οἱ Ἀπόστολοι πρὶν 1990 χρόνια, δὲν ἀνήκουν στὸ παρελθόν, ἀλλὰ μποροῦν νὰ γίνουν κτῆμα μας πάντοτε.
Οἱ Ἅγιοί μας, Ἀρχιερεῖς, Ἱερεῖς, Ὅσιοι, Μάρτυρες, καὶ ἁπλοὶ Λαϊκοί, εἶναι ἡ παρηγοριά μας. Πολλὲς φορὲς διαβάζοντας τὸν βίο τους, βλέπουμε κάποια στοιχεῖα τῆς προσωπικότητάς μας καὶ αὐτὸ διότι δὲν ἦταν ἄγγελοι, ἦταν ὅμοιοι μὲ ἑμᾶς. Εἶχαν σάρκα καὶ ὀστά, εἶχαν ἀδυναμίες καὶ πάθη. Φρόντισαν, ὅμως, τὰ πάθη τους νὰ τὰ μεταμορφώσουν κατὰ Θεόν, ἐνῶ γιὰ τὶς ἀδυναμίες τους στράφηκαν στὸν Θεὸ μὲ ἐμπιστοσύνη καὶ Τοῦ εἶπαν: «Ἑμεῖς θὰ κάνουμε αὐτὰ ποὺ μποροῦμε καὶ αὐτὰ ποὺ δὲν μποροῦμε τὰ ἀφήνουμε στὴν φιλανθρωπία Σου». Πολλοί, μάλιστα, ἄλλοτε ὑπῆρξαν πεσμένοι σὲ μεγάλα ἁμαρτήματα καὶ αὐτὸ διότι δὲν ἤξεραν πού νὰ στραφοῦν γιὰ νὰ καλύψουν ἀληθινὰ τὰ κενὰ τῆς ψυχῆς τους. Βρίσκονταν σὲ ἀδιέξοδο, μέχρι ποὺ συναντήθηκαν μὲ τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος τοὺς πρόσφερε τὴν διέξοδο καὶ τοὺς ὁδήγησε στὴν ἐλευθερία καὶ τὸ Φῶς.
Ὅπως οἱ κυριακάτικες εὐαγγελικὲς περικοπὲς τοῦ Ἰωάννου ξεκινοῦν τὸ Πάσχα μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἔτσι καὶ οἱ κυριακάτικες περικοπὲς τοῦ Ματθαίου ξεκινοῦν μὲ τὴν Ἀνάσταση, ὅπως τὴν βίωσαν οἱ Ἅγιοι Πάντες. Οἱ Ἅγιοί μας, μιμούμενοι τὸν Χριστό, σήκωσαν τὸν Σταυρό τους, ὁ ὁποῖος μεταφράζεται ὡς ἀσκητικοὶ κόποι, ἀγῶνες ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, μαρτυρικὸς θάνατος, στερήσεις, κακουχίες ἤ θυσίες, καὶ κατόπιν κέρδισαν τὴν Ἀνάστασή τους. Ὁ βίος τους ἦταν μία διαρκὴς ὁμολογία Χριστοῦ.
Σὲ αὐτὴν τὴν ὁμολογία ἀναφέρεται ὁ Κύριός μας σήμερα, λέγοντας: «ἐκεῖνον ποὺ θὰ μὲ ὁμολογήσει ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων, θὰ τὸν ὁμολογήσω κὶ ἐγὼ ἐνώπιον τοῦ Οὐρανίου Πατρός». Ἡ ὁμολογία εἶναι στὶς ἡμέρες μας μία παρεξηγημένη ἔννοια. Ὁμολογία, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, κάνουμε μὲ τὸ παράδειγμά μας. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔχει καθαρίσει τὴν καρδιά του καὶ ἔχει ἑνωθεῖ μὲ τὸν Θεό, καὶ μὸνο μὲ τὴ στάση τοῦ σώματός του ὁμολογεῖ Ἰησοῦ Χριστό. Πολλοὶ θεωροῦν ὅτι ὁμολογία εἶναι τὸ νὰ τρέχουν στὶς πλατεῖες μὲ πανὸ καὶ νὰ διαμαρτύρονται, συχνὰ ἀνάρμοστα, κατὰ τῶν ἀρνησιχρίστων. Οἱ Ἀπόστολοι, ὅμως, ποτὲ δὲν προέβησαν σὲ μία τέτοια πράξη, τουλάχιστον μετὰ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Προηγουμένως, μία φορὰ στὴν παρορμητικότητά του ὁ Πέτρος εἶχε κόψει τὸ αὐτὶ τοῦ Μάλχου, ἀλλὰ ὁ Κύριος τὸν ἐπετίμησε, λέγοντάς του οὐσιαστικά: «τὴν ὁμολογία σου νὰ τὴν δείξεις μὲ ἄλλο τρόπο καὶ σὲ ἄλλη ὥρα», πράγμα στὸ ὁποῖο, τελικά, ὁ Πέτρος δὲν ἀνταποκρίθηκε, γενόμενος ἀρνητὴς τοῦ Χριστοῦ τὴν πιὸ κρίσιμη στιγμή.
Ἀπὸ τὰ μικρὰ φαίνεται ὁ ἄνθρωπος. Ἂν στὰ μικρὰ δὲν εἴμαστε ὅπως πρέπει, τότε σίγουρα δὲν θὰ εἴμαστε στὰ μεγάλα. Μικρὰ παραδείγματα ὁμολογίας –μεταξὺ ἄλλων- εἶναι τὸ νὰ κάνουμε τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ καθὼς περνᾶμε ἔξω ἀπὸ τὸν Ναό, ἤ πρὶν καὶ μετὰ τὸ φαγητό. Κάποιοι ἀδελφοί μας αἰσθάνονται ντροπὴ γιὰ νὰ μὴν σχολιαστοῦν ἀπὸ τοὺς διπλανούς. Ντροπὴ νὰ αἰσθανόμαστε γιὰ ἄλλα πράγματα. Ἑμεῖς ἂς κάνουμε τὸν Σταυρό μας, ὅπως διδαχθήκαμε. Μπορεῖ νὰ μᾶς σχολιάσουν ἤ νὰ μᾶς εἰρωνευτοῦν. Ὁ καθένας ὅ,τι ἔχει στὴν καρδιά του προσφέρει. Ἄλλος τὴν εὐλογία καὶ ἄλλος τὴν εἰρωνεία. Ἂς μὴν ἐπιτρέψουμε στὴν εἰρωνεία νὰ στερήσει τὴν εὐλογία. Οἱ Ἅγιοι Πάντες, ἑδραῖοι καὶ ἀμετακίνητοι στὴν Ὀρθόδοξη Πίστη, δὲν σκέφτηκαν νὰ συμμορφωθοῦν μὲ τὶς βουλὲς τῶν ἀνθρώπων γιὰ νὰ μὴν γίνουν ἀντικείμενο σχολιασμοῦ. Ἀντιθέτως, αἰσθάνονταν πλούσια τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή τους καὶ ἤθελαν αὐτὴ τὴν εὐλογία τῆς Ὀρθοδοξίας νὰ τὴν ἔχουν καὶ οἱ συνάνθρωποί τους, χωρὶς νὰ τοὺς κάνουν μαθήματα. Ὁμολογοῦσαν καὶ δίδασκαν μὲ τὴν φωτεινὴ μορφή τους, μὲ τὴν καλοσύνη τους καὶ τὴν πραότητά τους καὶ ὅταν τὸ ἀπαιτοῦσαν οἱ συνθῆκες, μὲ τὴν ἐν Χριστῷ παρρησία καὶ θεῖο ζῆλο. Εἶχαν γίνει πνευματικοὶ μαγνῆτες καὶ σκόρπιζαν τὴν ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ στὴν κοινωνία τους. Αὐτὴ εἶναι ἡ μεγαλύτερη ὁμολογία.
Ἐν κατακλείδι, εὔχομαι μὲ τὶς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων Πάντων, ὁ Κύριος νὰ μᾶς βοηθήσει νὰ τοὺς μιμηθοῦμε. Ἡ μίμηση εἶναι ἡ πραγματικὴ τιμὴ ποὺ μποροῦμε νὰ τοὺς προσφέρουμε. Ἂν τοὺς τιμήσουμε, θὰ λάβουμε κὶ ἑμεῖς τιμή· τὴν ὕψιστη τιμὴ νὰ μετάσχουμε τῆς Ἀναστάσεως!
Χρόνια πολλὰ καὶ εὐλογημένα σὲ ὅλους!
ὁ Ἐπίσκοπός σας,
† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος
