ΟΣΙΟΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ Ο ΙΟΡΔΑΝΙΤΗΣ (Ταινία)

Μια απίστευτη και συγκλονιστική ιστορία με πρωταγωνιστή ένα λιοντάρι και τη σιωπηρή υπακοή του στον Άγιο Γεράσιμο Ιορδανίτη. Η ιστορία είναι βασισμένη στο συναξάρι του Αγίου.

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Β' ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 2025 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

 

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Στὴ σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπὴ ἀκούσαμε ὅτι σὲ κάποιο σπίτι ὅπου κήρυττε ὁ Κύριός μας εἶχε συγκεντρωθεῖ τόσο μεγάλο πλῆθος ἀνθρώπων, ὥστε νὰ μὴν χωροῦν οὔτε στὸν χῶρο κοντὰ στὴν ἐξώπορτα. Ξαφνικά, ἔγινε μικρὴ ἀναταραχὴ καὶ τὸ κήρυγμα διακόπηκε. Τέσσερεις ἄνδρες, ἔχοντας ἀκούσει γιὰ τὴν παρουσία τοῦ Ἰησοῦ στὴν περιοχή τους, βρῆκαν τὴν εὐκαιρία νὰ μεταφέρουν σὲ Ἐκεῖνον τὸν ἄνθρωπό τους, ὁ ὁποῖος ὑπέφερε ἀπὸ σωματικὴ παραλυσία καὶ ἦταν κατάκοιτος. Φτάνοντας στὸ σπίτι, εἶδαν ὅτι ἦταν ἀδύνατο νὰ μποῦν μέσα ἐξαιτίας τοῦ πλήθους. Τίποτα, ὅμως, δὲν εἶναι ἀδύνατο ὅταν ὑπάρχει πίστη στὸν Θεὸ, θέληση καὶ ἀγάπη. Αὐτὰ τὰ τρία μαζὶ ξεπερνοῦν κάθε ἐμπόδιο. Ἔτσι ἔγινε καὶ στὴν περίπτωση τῶν τεσσάρων ἀνδρῶν. Ἀγαποῦσαν καρδιακὰ τὸν παραλυτικό, ἤθελαν τὴν ἄμεση θεραπεία του καὶ εἶχαν ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη στὴ δύναμη τοῦ Θεανθρώπου. Μὲ αὐτὰ τὰ ἐφόδια ἀνέβηκαν πάνω στὴ στέγη, τὴν ἄνοιξαν καὶ κατέβασαν ἀπὸ τὴν στέγη τὸν ἀσθενῆ. Εἶδε ὁ Κύριός μας τὸ ψυχικὸ μεγαλεῖο τους καὶ εἶπε στὸν ἄρρωστο: «παιδί μου, σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες». Ἤθελε νὰ τονίσει μέσα ἀπὸ αὐτὰ τὰ λόγια τὴν ψυχοσωματικὴ λειτουργία τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὅτι αἰτία τῆς σωματικῆς ἀσθένειάς του ἦταν οἱ ἁμαρτίες, ἡ ἀσθένεια τῆς ψυχῆς του. Ὡστόσο, ἦταν ἐκεῖ μία μερίδα Φαρισαίων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν τὴν συνήθεια νὰ ἐξετάζουν λεπτομερέστατα τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, προκειμένου νὰ βροῦν κάτι γιὰ νὰ Τοῦ ἐπιτεθοῦν. Αὐτὴ ἡ συνήθεια κρατάει ὡς τὶς μέρες μας ἀπὸ σύγχρονους Φαρισαίους. Ξεσηκώθηκαν, λοιπόν, οἱ ὑποκριτὲς καὶ εἶπαν στὸν Ἰησοῦ ὅτι βλασφημεῖ, διότι μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ συγχωρεῖ ἁμαρτίες. Νόμισαν ὅτι παγίδεψαν τὸν Κύριό μας καὶ χάρηκαν ποὺ βρῆκαν τέτοια κατηγορία ἐναντίον Του. Ἡ χαρὰ τους ἀνατράπηκε καὶ ἔγινε μάλλον θλίψη, ὅταν ὁ Χριστὸς εἶπε: «Γιὰ νὰ δεῖτε ὅτι ἐξουσία ἔχει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου νὰ συγχωρεῖ στὴ γῆ ἁμαρτίες –λέγει στὸν παράλυτο- σήκω καὶ πάρε τὸ κρεβάτι σου καὶ πήγαινε στὸ σπίτι σου». Τὰ χρόνια δεσμὰ τῆς παραλυσίας λύθηκαν ἀμέσως μὲ τὴ θεϊκὴ προσταγή. Δὲν χρειάσθηκε οὔτε κὰν λίγος χρόνος γιὰ ἀνάρρωση. Καὶ ὄχι μόνο σηκώθηκε νὰ περπατήσει, ἀλλὰ σήκωσε καὶ τὸ κρεβάτι του πλήρως θεραπευμένος. 

            Ἡ Ἐκκλησία μας, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀνθρώπους σὰν ἐκείνους τοὺς τέσσερεις ἄνδρες. Ἀναρωτιέστε πού θὰ τοὺς βρεῖ; Εἶναι ὅσοι ἀκοῦνε αὐτὸ τὸ εὐαγγελικὸ μήνυμα. Εἴμαστε ὅλοι ἐμεῖς. Εἶστε ὅλοι ἐσεῖς. Ἔχετε μέσα σας -δοσμένη ἀπὸ τὸν Κύριό μας- τεράστια ψυχικὴ δύναμη, τόση ὥστε νὰ μπορεῖτε νὰ ἀναστήσετε τὴν ταλαίπωρη κοινωνία μας, ἐπιστρέφοντάς την στὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ νὰ γίνει αὐτό, ὅμως, πρέπει αὐτὴ τὴν ἐσωτερικὴ δύναμη νὰ τὴν βγάλετε πρὸς τὰ ἔξω. Πάρτε ὡς παράδειγμα τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μετέφεραν τὸν παράλυτο. Βγῆκαν ἀπὸ τὸ ἐγώ τους καὶ στράφηκαν στὴ βοήθεια τοῦ ἀδελφοῦ τους ποὺ εἶχε ἀνάγκη. Τὸν ἀγάπησαν καὶ ἔγιναν θυσία γιὰ αὐτὸν διότι εἶχαν πίστη στὸν Θεό. Ἡ θυσία τους εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα ὁ παράλυτος νὰ ἀρχίσει νὰ περπατᾶ πρὸς δόξαν Θεοῦ. 

            Ἐπαναλαμβάνω καὶ τὸ τονίζω: ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ νὰ θυσιασθοῦν ὑπὲρ αὐτῆς. Ἔτσι μόνο θὰ προχωρήσει μπροστά, ἁγιάζοντας ψυχές. Βλέποντας Ἐνορίες νὰ μένουν ἀλειτούργητες, Μοναστήρια νὰ κλείνουν τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο ἀπὸ λειψανδρεία, βλέποντας τὰ ἀναλόγια -ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ ἔκφραση- νὰ ἀραχνιάζουν καὶ τὰ παιδιά μας νὰ μὴν πατάνε οὔτε ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, πρέπει ἐπιτέλους νὰ ἀναλάβει ὁ καθένας τὶς εὐθύνες του. Δὲν εἴμαστε θεατὲς στὰ τῆς Ἐκκλησίας. Εἴμαστε μέλη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος καὶ εἰδικὰ αὐτὴ τὴν ἐποχὴ ποὺ τὸ σῶμα ταλαιπωρεῖται ἀπὸ τὴ λειψανδρεία, δὲν γίνεται τὰ μέλη νὰ μένουν ἀμέτοχα. 

            Σήμερα, Β’ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἡ Ἐκκλησία προβάλλει τὸ παράδειγμα τοῦ μεγάλου ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης. Στὸν καιρό του, ἡ Ἐκκλησία μαστιζόταν ἀπὸ μία αἵρεση: ἕνας οὐνίτης ὀνόματι Βαρλαὰμ καὶ μερικοὶ λόγιοι σύντροφοί του, κορόιδευαν ἐκείνους ποὺ προσπαθοῦσαν μέσῳ τῆς ἄσκησης νὰ ἑνωθοῦν μὲ τὸν Θεό. Οἱ ἴδιοι θεωροῦσαν ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἑνωθεῖ μὲ τὸν Θεό, ἀλλὰ Τὸν προσεγγίζει μέσῳ τῆς φιλοσοφίας. Αὐτὴ ἡ αἱρετικὴ ὀμάδα ἔκανε κάτι φρικτό: θέλησε νὰ ὑποβιβάσει τὸν χριστιανισμὸ στὸ ἐπίπεδο τῆς ἰδεολογίας. Πράγματι, ἂν δὲν ὑπάρχει ἕνωση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, τότε ὁ χριστιανισμὸς καταντᾶ μία καλὴ ἰδεολογία ποὺ κάνει τοὺς ἀνθρώπους καλοὺς καὶ ἠθικούς. Καλὸς καὶ ἠθικός, ὅμως, μπορεῖ νὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος καὶ μέσα ἀπὸ ἄλλες ἰδεολογίες. 

            Τί ἔκανε, ὅμως, ὁ Μέγας Γρηγόριος; Ἔγινε θυσία γιὰ νὰ στερεωθεῖ ἡ Ὀρθοδοξία. Μέσα ἀπὸ τὰ συγγράμματά του καὶ τὶς Συνόδους ποὺ συνεκάλεσε, διακήρυξε περίτρανα ὅτι ὁ χριστιανισμὸς δὲν εἶναι φιλοσοφίες, ἀλλὰ τρόπος ζωῆς, εἶναι βίωμα ποὺ κάνει τὸν ἄνθρωπο ὄχι ἁπλῶς καλὸ ἤ ἠθικό, ἀλλὰ ἅγιο. Τόνισε ὅτι τὸν Θεὸ δὲν μποροῦμε νὰ Τὸν προσεγγίσουμε μέσῳ τῆς φιλοσοφικῆς σκέψης, ἀλλὰ ἀποκαλύπτεται στὸν χριστιανὸ ποὺ ἔχει καθαρὴ καρδιά. Αὐτὴ ἡ Κάθαρση τῆς καρδιᾶς ἀπὸ τὰ πάθη ἔρχεται μέσα ἀπὸ τὴν ἄσκηση, δηλαδή, τὴν νηστεία, τὴν ἀγρυπνία καὶ τὴν προσευχή. Ἡ Κάθαρση ὁδηγεῖ στὸν Φωτισμὸ τοῦ νοῦ μὲ τὸν ἄνθρωπο νὰ βρίσκεται σὲ συνεχῆ ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό. Τέλος, τὸν Φωτισμὸ ἀκολουθεῖ ἡ ἐμπειρία τῆς Θέωσης, ἡ θέα τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τὴν κορυφὴ τῆς πνευματικῆς ζωὴς καὶ τὸν σκοπὸ τοῦ κάθε ὀρθοδόξου χριστιανοῦ. 

            Εἴμαστε εὐγνώμονες στὸ ἱερὸ πρόσωπο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου, διότι ἀνέλαβε τὴν εὐθύνη καὶ ὑπηρέτησε τὴν Ἐκκλησία ὅταν τὴν ἔβλεπε νὰ κινδυνεύει. Ἂν ἔμενε ἐπαναπαυμένος στὸ κελί του, οἱ συνέπειες θὰ ἦταν τραγικές. Νὰ ἔχουμε τὴν εὐχὴ καὶ τὴν πρεσβεία του, ὥστε καὶ ἐμεῖς νὰ ἀναλάβουμε τὶς εὐθύνες, νὰ ἀφήσουμε στὴν ἄκρη τὰ προσωπικά μας θελήματα καὶ νὰ ἀκολουθήσουμε τὴν ὁδὸ τῆς Κάθαρσης, τοῦ Φωτισμοῦ καὶ τῆς Θέωσης. Ἀμήν!  

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΧΑΡΑ ΣΤΗ ΖΩΗ (Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

Ὁμιλία Κυριακῆς Β΄ Νηστειῶν

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν Κυριακὴ Β΄ Νηστειῶν, 3/16-3-2025, Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, μὲ τίτλο: «Ποιά εἶναι ἡ ἀληθινὴ χαρὰ στὴ ζωή;».

Πηγή

Ὁμιλία Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Ταλαντίου κ. Καλλινίκου στὸ Συνοδικὸ Συλλείτουργο τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας

 Καθεδρικὸς Ναὸς Ἁγίου Ἀθανασίου

Νέα Φιλαδέλφεια

Κυριακὴ, 24-02/09-03-2025

 

 

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ Πρωθιεράρχα τῆς Ἐκκλησίας μας κ.κ. Καλλίνικε,

Σεβασμιώτατοι Ἀρχιερεῖς,

Τίμιον Πρεσβυτέριον,

Σεπτὴ διακονία,

Εὐσεβεῖς καὶ φιλέορτοι χριστιανοὶ,

Ἑορτάζουμε σήμερα πανηγυρικὰ τὴν Ἀναστήλωση τῶν Ἁγίων Εἰκόνων ἀλλὰ καὶ τὸν Θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας κατὰ πασῶν τῶν αἱρέσεων. Ἡ Ζ’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀπεφάσισε ὅπως προσκυνοῦνται οἱ ἱερὲς Εἰκόνες καὶ ἐν συνεχεία ἡ Σύνοδος τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ 843 μ.Χ ἐπεκύρωσε τὴν ἀπόφαση αὑτὴ.

 

Αὑτὴ δὲ ἡ μεγάλη νίκη κατὰ τῆς αἱρέσεως τῆς Εἰκονομαχίας ἑορτάστηκε πανηγυρικὰ γιὰ πρώτη φορά 25 ἔτη μετὰ τὴν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων, τὸ Μεγάλο Σάββατο στὶς 19 Μαρτίου τοῦ 867. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη ἔγιναν τὰ ἀποκαλυπτήρια μίας ἀριστουργηματικῆς ψηφιδωτῆς εἰκόνας τῆς Θεοτόκου στὸν περίλαμπρο ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, ἡ ὁποία διασώζεται μέχρι σήμερα. Δυστυχῶς ἡ Εἰκονομαχία εἶχε ἀπογυμνώσει τοὺς ναοὺς ἀπὸ τὸν στολισμό τους, τὶς ἱερὲς εἰκόνες καὶ ἔπρεπε τὰ ψηφιδωτὰ καὶ οἱ εἰκόνες νὰ γίνουν ἐξ ὑπαρχῆς.

Ἀργότερα δὲ ὁ ἑορτασμὸς μετατέθηκε στὴν πρώτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, τὴν Α΄ Κυριακὴ τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τὴν σημερινὴ δηλαδή ἡμέρα Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας. Μὲ αὑτὸ μᾶς δείχνουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες ὅτι προϋπόθεση τῆς ὅλης πνευματικῆς καὶ ἀγιαστικῆς πορείας τῶν πιστῶν μέσα στὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν καὶ στὸν ἀγῶνα κατὰ τῶν παθῶν, εἶναι ἡ ὀρθὴ καὶ ἀληθινὴ πίστη, ἡ Ἀποκεκαλυμένη Ἀλήθεια.

Ἡ Ἐκκλησία μας μὲ τὶς ἀποφάσεις καὶ τὸν Ὅρο τῆς Ἁγίας Ἐβδόμης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀπέδειξε ὅτι ὅντως «ἡ τιμὴ τῆς εἰκόνος εἰς τὸ πρωτότυπον ἀναβαίνει», ὅπως χαρακτηριστικὰ ἀναφέρει ὁ Μέγας Βασίλειος. Γιὰ νὰ δοῦμε ὅμως σφαιρικὰ τὴν ὅλη ἰστορία περὶ τῶν Εἰκόνων, θὰ ἀνατρέξουμε στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία.

Ἀπὸ τὰ πρῶτα χριστιανικὰ χρὸνια οἱ πιστοὶ ἄρχισαν νὰ χαράζουν στὶς κατακόμβες καὶ στοὺς εὐκτηρίους οἴκους, ἀλλὰ καὶ νὰ κατασκευάζουν διάφορα πρωτοχριστιανικὰ σύμβολα, ὅπως τὸ σημεῖο τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τὸν ἱχθύ, τὸ περιστέρι, τὴν ἄγκυρα καὶ ἄλλα. Στὴν συνέχεια οἱ πιστοὶ τῆς Ἐκκλησίας μας μετὰ τὸ διάταγμα τῶν Μεδιολάνων τὸ 313 μ.Χ καὶ τὴν ὁριστικὴ ἐπικράτηση τῆς χριστιανικῆς πίστεως, ἄρχισαν νὰ εἰκονίζουν τὴν μορφὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἀλλὰ καὶ τῶν πρώτων χριστιανῶν μαρτύρων. Ἔτσι ἐπεκράτησε σταδιακὰ ἡ εἰκονόγραφηση εἰκόνων στοὺς τοίχους τῶν πρώτων Ναῶν πλέον μετὰ τὸν 4ον αἱώνα μ.Χ., ἀλλὰ καὶ ἡ χρήση φορητῶν ἐγκαυστικῶν εἰκόνων.

Ὅμως οἱ πολύμορφες αἱρέσεις, οἱ ὁποῖες προσπάθησαν νὰ γίνουν συγκάθεδρες τῆς Μίας καὶ Μοναδικῆς Ἀληθείας, ἀρχισαν νὰ ταλανίζουν τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὑστερα ἀπὸ τὴν παύση τῶν διωγμῶν τῶν τριῶν πρώτων αἱώνων καὶ τῶν ἀναταραχῶν στὴν Ἐκκλησία ποὺ προκάλεσαν οἱ μεγάλες αἱρέσεις, ἀπὸ τὸν Ἀρειανισμό, μέχρι καὶ τὸν Μονοενεργητισμὸ καὶ Μονοθελητισμὸ, ἀρχισαν πάλι οἱ διωγμοὶ κατὰ τῆς Ἀληθινῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ ἀπό τὴν εἰκονομαχικὴ ἐξουσία.

Ἀναφέρει χαρακτηριστικὰ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ὅτι: «Πόσοι ἐπολέμησαν τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ οἱ πολεμήσαντες ἀπώλοντο; αὕτη δὲ ὑπὲρ τῶν οὐρανῶν ἀναβέβηκε. Τοιοῦτον ἔχει μέγεθος ἡ Ἐκκλησία· πολεμουμένη νικᾷ· ἐπιβουλευομένη περιγίνεται · ὑβριζομένη, λαμπροτέρα καθίσταται· δέχεται τραύματα, καὶ οὐ καταπίπτει ὑπὸ τῶν ἑλκῶν · κλυδωνίζεται, ἀλλ' οὐ καταποντίζεται· χειμάζεται, ἀλλὰ ναυάγιον οὐχ ὑπομένει· παλαίει, ἀλλ' οὐχ ἡττᾶται· πυκτεύει, ἀλλ' οὐ νικᾶται. Διὰ τί οὖν συνεχώρησε τὸν πόλεμον; Ἵνα δείξῃ λαμπρότερον τὸ τρόπαιον.» (Ὁμιλία Εἰς Εὐτρόπιον, ΕΠΕ 33, 110).

Συνολικῶς ὑπῆρξαν 90 ἔτη περίπου διωγμῶν καὶ στὶς δύο φάσεις τῆς εἰκονομαχίας, ὅπου οἱ εἰκονομάχοι γιὰ περίπου ἐξήντα ἕτη ταλαιπώρησαν τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὴν Α’ περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας (726-787 μ.Χ) καὶ γιὰ περίπου τριάντα ἕτη κατὰ τὴν Β’ περίοδο αὑτῆς (814-843 Μ.Χ).

Ἡ προσωρινὴ κατάπαυση τῶν εἰκονομαχικῶν ἐρίδων πραγματοποιήθηκε μὲ τὴν Ζ’ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τὸ 787 μ.Χ ἐπὶ Αὐτοκράτορος Κωνσταντίνου τοῦ ΣΤ’ καὶ τῆς μητέρας του Εἰρήνης τῆς Ἀθηναίας καὶ ἡ ὁριστική κατάπαυση αὑτῶν τὸ 842 μ.Χ μὲ τὴν Σύνοδο τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἀπὸ τὴν Αὐτοκράτειρα Θεοδώρα καὶ τὸν ἀνήλικο υἱό της Μιχαὴλ τὸν Γ΄.

Ἡ Ἁγία Θεοδώρα ἡ Αὐγούστα, ἡ ὁποία ἔζησε τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της ὡς Μοναχή καὶ τὸ ἄφθαρτό της λείψανο εἶναι θησαυρισμένο στὴν Κέρκυρα, ὑπῆρξε σύζυγος τοῦ τελευταίου εἰκονομάχου Αὐτοκράτορα Θεοφίλου. Ἡ Ἁγία Θεοδώρα ἀναστήλωσε τὴν Ὀρθοδοξία στὴν Ρωμαίϊκη Αὐτοκρατορία, χάρη σὲ αὑτὴν ἐπανῆλθαν Ὀρθόδοξοι Ἀρχιερεῖς στοὺς Ἐπισκοπικοὺς θρόνους, ἀναστηλώθηκαν οἱ εἰκόνες στοὺς ναούς, ἐπαναφέρθηκαν σὲ ἰσχὺ οἱ ἀποφάσεις της 7ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἐνῷ οἱ Εἰκονομάχοι ἀναθεματίσθηκαν.

Μὲσα σὲ αὑτὰ τὰ σχεδὸν 100 χρόνια ποὺ διήρκεσε ἡ περίοδος τῆς Εἰκονομαχίας, ἡ Ἐκκλησία ἀγωνίστηκε γιὰ νὰ διατηρήσει αὑτὴ τὴν Ἀλήθεια μέσα ἀπὸ τὴν ἀπεικόνιση τῆς ἱερᾶς μορφῆς τοῦ Σαρκωθέντος Ὑιοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν τιμὴ καὶ προσκύνηση στὶς ἐικονογραφημένες μορφές, τῶν εὐαρεστησάντων τὸν Τριαδικὸ Θεὸ, Ἁγίων.

Τὸ Συνοδικὸ τῆς σημερινῆς ἡμέρας ἀναθεματίζει ὅλους αὑτοὺς ποὺ δὲν προσκυνοῦν τὴν εἰκόνα τοῦ Κυρίου, λέγει χαρακτηριστικά: «Εἴ τις οὐ προσκυνεῖ τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ἐν Εἰκόνι περιγραπτὸν κατὰ τὸ ἀνθρώπινον, ἤτω ἀνάθεμα». Διότι προσκυνῶντας τὴν Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, ὁμολογοῦμε τὸ Θαῦμα τῆς Θείας Ἐνανθρωπήσεως, τὴν πραγματικὴ Σάρκωση τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ!

Ἡ θεία παρεμβολὴ τὼν Ὀρθοδόξων κατὰ τὴν περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας προσπάθησε νὰ διαφυλάξει τὴν τιμὴ στὶς ἱερὲς Εἰκόνες. 100 χρόνια ὁλοκληρώθηκαν κατὰ τὸ παρελθὸν ἕτος ἀπὸ τὸ σχίσμα καὶ τὴν ἡμερολογιακὴ καινοτομία στὴν Πατρίδα μας, 100 χρόνια διαίρεσης καὶ διχοστασίας. Ἔτσι καὶ 101 χρόνια πριν, τὸ μικρὸ ποίμνιο, τὸ ἀκαινοτόμητο πλήρωμα ἀγωνίστηκε γιὰ νὰ διαφυλάξει ὁρθὴ καὶ ἀκέραιη τὴν πίστη στὸν Ὄρο καὶ τὶς ἀποφάσεις τῆς Ἁγίας Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὅπου φέτος σημειωτέον συμπληρώνονται 1700 χρόνια ἀπὸ τὴν σύγκληση της.

Ἕνα ἀπὸ τὰ ἀπόλυτα καὶ ἀδιαμφισβήτητα κριτήρια γιὰ τὴν ἐνότητα στὴν Ἐκκλησία εἶναι ἡ ὀρθὴ πίστη, ἡ ὁποία βέβαια συνοδεύεται ἀπὸ ὀρθὰ καὶ ἐνάρετα ἔργα. Αὐτὴ ἡ ὀρθὴ πίστη στοιχειοθετεῖται ἀπὸ τὴν γνήσια ἀποστολικὴ διδασκαλία καὶ παράδοση ποὺ μεταδίδεται μέσῳ τῆς ἀποστολικῆς διαδοχῆς μέχρι σήμερον μέσα στὸν θεματοφύλακα τῆς Ἀλήθειας, ποὺ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἡ ὑγιαίνουσα αὕτη ὀρθὴ διδασκαλία προϋποθέτει μεγάλους ἀγῶνες διὰ τὴν ὁμολογία τῆς πίστεως, τὴν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν, τὸ μυστικὸ βίωμα τοῦ θείου ἔρωτος, τὴν ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη καὶ προσφορὰ στὸν συνάνθρωπο καὶ ἔχει ἐσχατολογικὴ διάσταση εἰς τὴν Ἐπουράνιον Βασιλεία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ὅλα αὑτὰ ἐδράζονται στὴν Ἀποκεκεκαλυμένη καὶ Μία Ἀλήθεια.

Γι’ αὑτὴν τὴν Ἀλήθεια ἥρθε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς στὴ γῆ καὶ Σαρκώθηκε, γι’ αὑτὴν τὴν Ἀλήθεια ὁδηγήθηκε στὸν Σταυρὸ καὶ στὴν Ἀνάσταση. Αὑτὴν τὴν Ἀλήθεια προεφήτευσαν οἱ Προφήτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Γι΄ αὑτὴν τὴν ἀλήθεια μαρτύρησαν ὅλοι οἱ ἀπ’ αἱῶνος Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ, απὸ τοὺς πρωτοχριστιανικοὺς μάρτυρες μέχρι καὶ τοὺς Μάρτυρες τῶν νεότερων χρόνων. Γι’ αὑτὴν τὴν ἀλήθεια ἀγωνίστηκαν οἱ Θεολόγοι Πατέρες κατὰ τὶς Οἰκουμενικὲς καὶ Τοπικὲς Συνόδους. Γι’ αὑτὴν τὴν Ἀλήθεια καλούμαστε σήμερα καὶ ἑμεῖς ὅλοι νὰ δίνουμε Μαρτυρία καὶ Φῶς Χριστοῦ στὴ σύγχρονη ἐποχὴ τῆς ἀποστασίας καὶ τῆς διχόνοιας. Καὶ μὲ αὑτὴν τὴν Ἀλήθεια θὰ ζήσουμε αἱώνια ὅλοι οἱ ὀρθόδοξοι στὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Σήμερα ὅλοι οἱ Πρόμαχοι τῆς Ὀρθοδοξίας ἀγάλλονται, εὐσεβεῖς Βασιλεῖς, Ἁγιώτατοι Πατριάρχες καὶ Ἀρχιερεῖς, Διδάσκαλοι, Μάρτυρες, Μοναχοὶ καὶ Ὁμολογητές, οἱ Ἅγιοι Πατριάρχες Γερμανός, Ταράσιος καὶ Μεθόδιος, ὁ Ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης καὶ ὁ Ὁσιομάρτυς Στέφανος ὁ ὁμολογητής!

Καὶ μαζὶ τους ἀγάλλονται καὶ οἱ σύγχρονοι Ὁμολογητὲς τῆς Ἀληθείας, ἡ χορεία τῶν νεοφάνων μας Ἁγίων, ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος ὁ νέος Ὁμολογητής, ὁ Ὅσιος Ἱερώνυμος ὁ ἐν Αἰγίνῃ, ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Αἰκατερίνη ἡ ἐν Μάνδρᾳ, ὁ Ἅγιος Νεομάρτυς Ἰωσὴφ ὁ ἐκ Δεσφίνης, ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ ἐν Ἀμφιάλῃ ὁ νέος Ἐλεήμων, ὁ Ὅσιος Ἰερώνυμος ὁ ἐν Πάρνηθι ἀλλὰ καὶ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης Ἀρχιεπίσκοπος Σαγγάης ὁ Μαξίμοβιτς, ὁ Ἅγιος Φιλάρετος Ἀρχιεπίσκοπος Νέας Ὑόρκης ὁ Ὁμολόγητὴς καὶ ὁ Ἅγιος Γλυκέριος Ἀρχιεπίσκοπος Ρουμανίας.

Σήμερα ἡ μεγαλόφωνος τῶν Ὀρθοδόξων Σύναξη πανηγυρίζει διὰ τὴν Ἀναστήλωση καὶ Τιμητικὴ Προσκύνηση τῶν Εἰκόνων!

Ἀλλ’ ὧ Ἐνυπόστατε Ὑιὲ καὶ Λόγε τοῦ Θεοῦ Κύριε ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστὲ, ὁμοούσιε μὲ τὸν Ἀναρχον Πατέρα καὶ τὸ συγκάθεδρον Ἅγιον Πνεῦμα, καὶ ἐν Εἰκόνοις Περιγραπτὲ, ἐπίβλεψον ἐξ’ οὑρανοῦ καὶ ἵδε καὶ ἐπίσκεψον τὴν Ἄμπελον σου, τὴν Ἐκκλησίαν σου καὶ κατάρτισε αὑτὴν τὴν ὁποῖαν ἡ ἱδικὴ σου Δεξιὰ ἐφύτευσεν! Στερέωσον αὑτὴν στὴν Ἐνότητα, στὴν Ἀγάπη καὶ στὴν Ἀλήθεια!

Χρόνια μας Πολλά!  Καλὸ ὑπόλοιπο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς!

Πηγή

ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΦΡΟΝΗΜΑ

Ὀρθόδοξο Ἐκκλησιαστικὸ Φρόνημα

 

+ Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμεντος

          ΟΤΑΝ λέγουμε Ὀρθόδοξο Ἐκκλησιαστικὸ Φρόνημα δὲν ἐννοοῦμε ἁπλῶς τὴν ἀπόκτηση καὶ κατοχὴ θεωρητικά, γνωσιολογικὰ καὶ ἰδεολογικὰ τῶν ἀρχῶν τῆς Πίστεως καὶ τῆς Ζωῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας ἀπὸ τὸν κάθε ἕναν ἀπὸ μᾶς. Ἀλλὰ ἐννοοῦμε κάτι βαθύτερο, μία διαρκῆ στάση καὶ πορεία ζωῆς ἡ ὁποία εἶναι ἐμποτισμένη ἀπὸ τὸ Ἦθος τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ αὐτὸ τὸ Ἦθος ὁ φορέας του τὸ ἐκφράζει καὶ τὸ ἐκδηλώνει σὲ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς του.

            Ἐφ’ ὅσον, θεία Χάριτι, εἴμαστε καὶ ἀνήκουμε στὴν ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, ἀποτελοῦμε «μέλη»1 τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ καὶ «κλήματα»2 τῆς Ζωοποιοῦ Θείας Ἀμπέλου. Ἀναγεννηθήκαμε στὴν ἴδια Κολυμβήθρα, δεχθήκαμε τὴν αὐτὴ Σφραγῖδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ κοινωνοῦμε τὰ αὐτὰ Θεῖα καὶ Ἄχραντα Μυστήρια τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ μας. Ὁ αὐτὸς θεῖος Εὐαγγελικὸς λόγος τρέφει τὶς ἀκοές μας καὶ ζωογονεῖ τὶς ψυχές μας, οἱ ἴδιες ἅγιες Ἀρετὲς μᾶς διαπερνοῦν, τὰ αὐτὰ ὑψηλὰ ἰδανικὰ μᾶς ἑλκύουν, τὴν αὐτὴ θεία ὁδὸ πρὸς οὐρανὸν ἀναβαίνομε.

            Ἡ πορεία μας εἶναι κοινὴ ἀλλὰ ὁ κάθε ἕνας ἀπὸ μᾶς τὴν βαδίζει καὶ τὴν βιώνει μὲ τρόπο προσωπικό, σύμφωνα μὲ τὰ ἰδιαίτερα χαρίσματα καὶ τὶς κλήσεις του, μέσα στὴν Ἐνορία ἤ τὴν Μονή του, ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τοῦ πνευματικοῦ Πατρός του· καὶ ὅλα αὐτὰ λαμβάνουν χώρα ἐντὸς τοῦ Μυστηριακοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ πλαισίου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Γνησίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας τῆς ἀγωνιζομένης κατὰ τῆς Οἰκουμενιστικῆς ἐκτροπῆς καὶ αἱρέσεως. Τὸ πλαίσιο αὐτὸ ἐξασφαλίζεται καὶ λειτουργεῖ ἀπρόσκοπτα χάρις στὴν ἄγρυπνη μέριμνα καὶ τὴν ἀνύστακτη φροντίδα τῶν Ἀρχιερέων καὶ ἐν γένει τῶν Κληρικῶν μας. Γιὰ τὸν λόγο τοῦτο, ἄνευ Ἐπισκόπων καὶ Πρεσβυτέρων, ὅπως διδάσκει ἐπιγραμματικὰ ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος, «Ἐκκλησία οὐ καλεῖται»3.

            Ἐννοεῖται βεβαίως, ὅτι ἐμεῖς οἱ -ἐλέει Θεοῦ- Ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας διακρατοῦμε πρῶτοι, ἔργοις καὶ λόγοις, τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη καὶ τὸ Ὀρθόδοξο Ἦθος, ὥστε νὰ ἀποτελοῦμε ὑγιὲς καὶ φωτεινὸ παράδειγμα.

            Μέσα στὴν ἁγία Ἐκκλησία  συγκροτοῦμε μία «ἁγία Οἰκογένεια», τὴν Οἰκογένεια τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ τὰ ὁποῖα ἀπολαμβάνουν τὴν Πατρικὴ Θεϊκὴ Ἀγκάλη.

            Καὶ αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ ἐπιτευχθεῖ ἀπὸ τὸν κάθε ἕναν ἀπὸ μᾶς, Κληρικό, Μοναχὸ καὶ Λαϊκό, εἶναι νὰ ἐναρμονίσουμε τὴν προσωπικὴ βίωση τῆς ἐν Χριστῷ Ἀπολυτρώσεως, μὲ τὸ ἐκκλησιαστικὸ γεγονὸς τῆς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι Κοινωνίας, ὥστε νὰ διακρινόμαστε πράγματι ἀπὸ γνήσιο Ἐκκλησιαστικὸ Φρόνημα.

            Αὐτὸ εἶναι ἐπιδίωξη ζωῆς καὶ κατορθώνεται μὲ κόπο, διότι ἡ προσπάθεια γιὰ ἀπόκτηση καὶ ἑδραίωση Ἐκκλησιαστικοῦ Φρονήματος εἶναι διαρκὴς ἀγώνας γιὰ Ἀγάπη, Ὑπακοὴ καὶ Ἑνότητα.

            Μέσα στὴν ἁγία Οἰκογένεια τῆς Ἐκκλησίας τὸ πρῶτο καὶ κύριο γνώρισμά μας θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ Ἀγάπη: «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις»4. Καὶ θὰ ἔχουμε Ἀγάπη ὅταν φρονοῦμε τὰ αὐτὰ στὴν Πίστη καὶ τὴν Ἀρετή, κατὰ τὴν διαβεβαίωση τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Παύλου: «Τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὅ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ»5. Διασφαλίζουμε δὲ τὴν Ἀγάπη καὶ τὴν Ὁμοφροσύνη μας, καὶ ἄρα καὶ τὴν Ἑνότητά μας, ὅταν ἔχουμε «νοῦν Χριστοῦ»6 καὶ πειθόμεθα καὶ ὑπακούομε στοὺς κατὰ Θεὸν Ποιμένες μας, ὥστε νὰ κατανικήσουμε τὸν ἐγωϊσμό μας, νὰ καθαρθοῦμε ἀπὸ τὰ πάθη μας καὶ νὰ ἐκκλησιοποιηθοῦμε. Τί σημαίνει ἐκκλησιοποίηση; Ζωὴ Χάριτος, εὐλογίας καὶ ἁγιασμοῦ· ζωὴ ἀπελευθερωμένη ἀπὸ τὴν πλάνη τοῦ ἰδίου θελήματος καὶ χαρακτηριζομένη ἀπὸ τὴν μεταμόρφωση τοῦ ἀτομικοῦ «ἐγώ» σὲ ἐκκλησιαστικὸ «ἐμεῖς»!

            Ὡραία συνοψίζει τὰ πράγματα ὁ Μέγας Βασίλειος, ὅταν γράφει ἐπιγραμματικά: «Οὐ γὰρ κατὰ ἀγάπην περιπατοῦντος οὐδὲ πληροῦντός ἐστι τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ τῆς πρὸς τοὺς ἀδελφοὺς συναφείας ἑαυτὸν ἀποτέμνειν»7 [δὲν βαδίζει σύμφωνα μὲ τὴν ἀγάπη οὔτε ἐκπληρώνει τὸν νόμο τοῦ Χριστοῦ ὅποιος ἀποκόπτει τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὴν συναναστροφὴ/κοινωνία μὲ τοὺς ἀδελφούς].

            Διότι, δυστυχῶς, εἶναι δυνατὸν ἀκόμη καὶ μέσα στὴν ἁγία ἀτμόσφαιρα τῆς Ἐκκλησίας κάποιος νὰ φρονεῖ «τὰ ἐπίγεια»8, νὰ ὑπερισχύει μέσα του «τὸ φρόνημα τῆς σαρκός»9 καὶ νὰ παραμένει δέσμιος τοῦ ἐγωϊσμοῦ του, καὶ ἔτσι νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ὑποστεῖ τὴν καλὴν ἀλλοίωσιν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς τῆς Χάριτος, καὶ ἀναπόφευκτα νὰ προξενεῖ προβλήματα, διαιρέσεις, σκάνδαλα καὶ ταραχές…

            Τὸ τί ἀκριβῶς συμβαίνει μέσα μας καὶ γύρω μας, στὸ περιβάλλον μας, μπορεῖ νὰ πιστοποιηθεῖ εὔκολα: ὑπερισχύει μέσα μας ἡ Ἀγάπη γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὸν Πλησίον; Ἔχουμε εἰλικρινῆ σεβασμὸ καὶ ὑπακοὴ στὸν Ἐπίσκοπό μας πρωτίστως, καθὼς καὶ στὸν πνευματικό μας Πατέρα τὸν ἐναρμονισμένο βέβαια μὲ τὸ φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας; Εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ θυσιάσουμε τὴν δική μας τακτοποίηση χάριν τοῦ κοινοῦ καλοῦ καὶ τῆς εὐρύτερης ὠφέλειας τῆς Ἐκκλησίας; Δεικνύουμε θυσιαστικὴ ἐγκαρτέρηση στὶς θλίψεις καὶ στὶς ἀναπάντεχες δυσκολίες μὲ ὑπομονὴ καὶ ἐλπίδα; Συγκρατοῦμε τὴν γλῶσσα μας ἀπὸ τὶς ἀκατάσχετες κρίσεις καὶ ἐπικρίσεις ἰδίως τῶν ἐπιφορτισμένων προσώπων στὴν διακονία τῆς Ἐκκλησίας;

            Ἄν ὄχι σὲ ὅλα αὐτά, ἤ ἔστω σὲ κάποια ἀπὸ αὐτά, τότε ἄς μὴν αὐταπατόμεθα ὅτι βαδίζουμε θεάρεστα καὶ ὅτι ἔχουμε Ὀρθόδοξο Ἐκκλησιαστικὸ Φρόνημα. Ἄν μάλιστα εἴμαστε ἕτοιμοι προκειμένου νὰ στήσουμε τὸ ἴδιον θέλημά μας -τὸ ὁποῖο θεωροῦμε ὡς τὸ καλύτερο καὶ τελειότερο- νὰ συγκρουσθοῦμε μὲ τοὺς Ἀδελφούς μας, ἤ ἀκόμη καὶ μὲ τοὺς Ποιμένες μας, τότε ἄς γνωρίζουμε ὅτι πάσχουμε δεινῶς, ἐργαζόμεθα ἀντι-εκκλησιαστικῶς καὶ χρήζουμε ἐπειγόντως βαθείας μετανοίας!

            Δὲν εἶναι βεβαίως ὑποχρεωτικὸ καὶ ἀναμενόμενο νὰ συμφωνοῦμε ὁπωσδήποτε σὲ ὅλα τὰ ἐπὶ μέρους θέματα, βιωτικὰ ἤ ἀκόμη καὶ ἐκκλησιαστικά, πρακτικῆς μάλιστα φύσεως καὶ δράσεως, ἀλλὰ τοῦτο δὲν σημαίνει ὅτι πρέπει νὰ πλήττεται ὁ ἱερὸς δεσμὸς τῆς Πίστεως καὶ τῆς Ἀγάπης μεταξύ μας.

            Καὶ στὴν περίπτωση αὐτή, ἄς θυμηθοῦμε καὶ πάλι τὴν εὔστοχη παρατήρηση τοῦ Μεγάλου Βασιλείου: «οὐδὲν γὰρ οὕτως ἴδιόν ἐστι Χριστιανοῦ, ὡς τὸ εἰρηνοποιεῖν»10 [δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ ξεχωριστὸ στὸν Χριστιανὸ ἀπὸ τὸ νὰ εἶναι εἰρηνοποιός]!…

            Γιὰ τὸν λόγο τοῦτο οἱ ἀγαθοὶ καὶ ἀγλαοὶ καρποὶ τοῦ πνευματικοῦ πλέον φρονήματος εἶναι «ζωὴ καὶ εἰρήνη»9. Ὁ ἐμφορούμενος ὑπὸ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στρέφεται συνεχῶς στὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ καὶ ἐκζητεῖ εὐχετικὰ τὸ Ἔλεός Του, τηρεῖ τὶς ἅγιες εὐαγγελικὲς ἐντολές, ἐπιτελεῖ ἔργα ἀγαθά, μετανοεῖ εἰλικρινά, εἶναι ἕτοιμος νὰ ὑποχωρήσει ἀπὸ τὴν γνώμη καὶ τὴν ἐπιθυμία του ὅταν ἀναγνωρίσει -ἤ ἔστω ὅταν τοῦ βεβαιώσουν οἱ ἄλλοι- ὅτι τὸ γενικότερο καλὸ τῆς Ἐκκλησίας ἀπαιτεῖ ὑποχώρηση.

            Εἶναι καιρὸς νὰ καλλιεργήσουμε καὶ νὰ ἐμβαθύνουμε στὸ λησμονημένο ἀπὸ πολλοὺς ἀπὸ ἐμᾶς γνήσιο Ἐκκλησιαστικὸ Φρόνημα. Ἄν πράγματι ἐπιθυμοῦμε μία ἀνακαίνιση τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς, μία ἀνανέωση -ἀκόμη καὶ τοῦ ἔμψυχου ὑλικοῦ- τοῦ χώρου διαμονῆς καὶ διακονίας μας, καὶ μία ἐνδυνάμωση τῆς κατὰ Θεὸν μαρτυρίας μας, πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ καταπολεμήσουμε τὶς ἐκτροπὲς ἀπὸ τὸ γνήσιο Ἐκκλησιαστικὸ Φρόνημα!

            Ἰδοὺ μερικὲς ἀπὸ αὐτές:

            – νὰ ἀποφεύγεται ἡ ἀτομικὴ αὐτόνομη δράση, ἄν καὶ ὅπου αὐτὴ ἐντοπίζεται, ἡ ξεκομμένη ἀπὸ τὸ ἐκκλησιαστικό μας πλαίσιο, ἡ δίχως ἐκκλησιαστικὴ ἀναφορά, δίχως ἐνημέρωση καὶ εὐλογία, διότι αὐτὴ συνιστᾶ νοσηρὸ ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα·

            – νὰ ἀποφεύγεται πάσῃ θυσίᾳ ὁ φατριασμός, ὅπως καὶ ἡ ἀποδοχὴ ἀλλοτρίων ἐπιδράσεων ἀπὸ τὸν κοσμικὸ τρόπο σκέψεως καὶ δράσεως, ἡ δημιουργία ἀντιπαλοτήτων, ἐντάσεων καὶ ἐχθροτήτων, ἡ κατάκριση, ἡ ἱεροκατηγορία, τὸ διαρκὲς παράπονο, ὁ ψιθυρισμὸς καὶ ὁ γογγυσμός, διότι ὅλα αὐτὰ συνιστοῦν νόθο ἐκκλησιαστικὸ φρόνημα·

             – νὰ ἀποφεύγεται ἡ ἐμφανὴς ἔλλειψη σὲ κάποιους πνεύματος μαθητείας καὶ ἡ διάθεση πολλῶν περισσοτέρων νὰ παρεμβαίνουν εὐκαίρως ἀκαίρως ἐπὶ παντὸς ἐπιστητοῦ· εἴμαστε στὴν ψηφιακὴ ἐποχὴ τῶν κοινωνικῶν δικτύων καὶ ὁ πειρασμὸς γιὰ διαρκῆ προβολὴ καὶ ἐξωστρέφεια εἶναι συνεχής· ποιός ὅμως μᾶς διασφαλίζει καὶ μᾶς συγκρατεῖ ἀπὸ τοὺς πνευματικοὺς κινδύνους ὅλου αὐτοῦ τοῦ ἐγχειρήματος;

            – ἐπίσης, νὰ ἀποφεύγεται καὶ ἡ παρατηρούμενη ἀδιαφορία καὶ ἀδράνεια, τὸ ἕτερο ἄκρο, ποὺ ἀποδεικνύει ἔλλειψη ζήλου γιὰ τὰ τῆς πίστεως καὶ ἔλλειψη ἐπιγνώσεως τῆς εὐθύνης μας ἔναντι αὐτῆς· ὅπως καὶ ἡ δικαιολόγηση, ἐν ὀνόματι τῆς ἐξυπηρετήσεως τοῦ κόσμου, τῆς ἐκκοσμικεύσεως τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καὶ μάλιστα τῶν ἱερῶν Μυστηρίων, μὲ τὶς συνακόλουθες αὐθαιρεσίες, διότι ὅλα αὐτὰ συνιστοῦν ἔλλειψη γνησίου καὶ αὐθεντικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ φρονήματος.

            Οἱ ἐπισημάνσεις αὐτές, ἐντελῶς ἐνδεικτικές, δὲν εἶναι θεωρητικὲς καὶ μικρῆς σημασίας. Καταγράφονται γιὰ ἐπίγνωση καὶ διόρθωση ὅσων ἀτόπων συμβαίνουν ἐκ συστήματος ἤ καὶ περιστασιακά.

            Ἡ ἱερὰ Παρακαταθήκη ἡμῶν τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου, τὴν ὁποίαν παρελάβαμε ἀπὸ τοὺς Πνευματικούς μας Πατέρες, εἶναι Παρακαταθήκη ἰσορροπημένης καὶ θεαρέστου διακρίσεως: ἐμμονὴ στὴν ὅλη Ἀλήθεια τῆς Πίστεως, στὴν Καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ στὸ ὅλο Ὀρθόδοξο Ἦθος, τὸ Χριστοπαράδοτο, Ἀποστολοπαράδοτο, Πατροπαράδοτο.

            Ἄς διαφυλάξουμε αὐτὰ ἐν ταπεινώσει, καὶ ἄς τὰ καλλιεργήσουμε ἀπὸ κοινοῦ σὲ ἁρμονικὴ σύμπνοια καὶ ἀγάπη μεταξύ μας. Μόνον ἔτσι θὰ ἔχουμε τὴν βέβαιη ἐλπίδα μεταδόσεώς τους στοὺς ἐπιγενομένους, ὥστε ἡ διακονία μας νὰ τύχει τῆς εὐμενοῦς θείας κρίσεως καὶ δικαιώσεως.

Μάρτιος 2025

---

1) Α΄ Κορ. ιβ΄ 27. / 2) Ἰωάν. ιε΄ 5. / 3) Τραλλιανοῖς, ΙΙΙ, 1. / 4) Ἰωάν. ιγ΄ 35. / 5) Φιλιπ. β΄ 5. / 6) Α΄ Κορ. β΄ 16. / 7) Ἐπιστολὴ 65: «Ἀταρβίῳ». / 8) Φιλιπ. γ΄ 19. / 9) Ρωμ. η΄ 6. / 10) Ἐπιστολὴ 114: «Τοῖς ἐν Ταρσῷ περὶ Κυριακόν».

● Τὸ κείμενό μας αὐτὸ ἐγράφη καὶ ἐδημοσιεύθη πρὸ δεκαετίας. Ἀναδημοσιεύεται ἐνταῦθα λόγῳ τῆς ἐπικαιρότητός του, μὲ μικρὲς γλωσσικὲς καὶ νοηματικὲς τροποποιήσεις καὶ συμπληρώσεις.

Πηγή

ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΣΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΜΕ ΚΑΡΠΟΥΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ (Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

Ὁμιλία στὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μεζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν Κυριακὴ Α΄ Νηστειῶν, 24-2/9-3-2025, τῆς Ὀρθοδοξίας, μὲ τίτλο: «Ἀληθινοὶ Ὀρθόδοξοι στὴν πίστη μὲ καρποὺς μετανοίας».

Πηγή

«ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΕΣΑΙΩΝΑ», διαμαρτυρία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου γιὰ βλάσφημη ἔκθεση

   Ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία τίμησε, τὴν περασμένη Κυριακή, τὴν ἑορτὴ τῆς Ἀναστήλωσης τῶν ἱερῶν Εἰκόνων, διὰ τῆς ὁποίας ἔλαβε τέλος ἡ μακρὰ καὶ ὀδυνηρὴ περίοδος τῆς Εἰκονομαχίας. Τὸ πανηγυρικὸ αὐτὸ γεγονὸς ποὺ ἔλαβε χώρα στὴν Βασιλεύουσα τῶν πόλεων μὲ τὶς ἐνέργειες τῆς Ἁγίας Θεοδώρας τῆς Αὐγούστας, διετράνωσε ὅτι ἡ ἔνδειξη τιμῆς στὶς ἀπεικονίσεις τοῦ Κυρίου, τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ τῶν Ἀγίων ἀποτελεῖ ἀναπόσπαστο κομμάτι τῆς λατρείας στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
   Γενιὲς καὶ γενιὲς Ἑλλήνων μεγάλωσαν γνωρίζοντας ὅτι οἱ Εἰκόνες ἀποτελοῦν τὸ πολύτιμο καταφύγιό τους, τὸ παραθύρι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο μποροῦν νὰ ἀντικρύσουν μὲ τοὺς σωματικοὺς ὀφθαλμοὺς τὴν ὀμορφιὰ τοῦ κόσμου τῆς ἁγιότητας καὶ νὰ ἐπικοινωνήσουν καρδιακὰ μὲ τὰ εἰκονιζόμενα πρόσωπα, ὥστε νὰ λάβουν στήριξη καὶ παρηγοριὰ καὶ νὰ ἐκφράσουν τὴν χαρὰ καὶ τὴν εὐγνωμοσύνη τους.
   Ἒ λοιπόν, ἀκόμη καὶ αὐτὴ ἡ εὐλογημένη παράδοση τοῦ Ἔθνους μας κάποιους -ἂς μοῦ ἐπιτραπεῖ ἡ λέξη- «κουλτουριάρηδες» τοὺς ἐνοχλεῖ καὶ τοὺς καίει. Καὶ τὶ κάνουν οἱ σύγχρονοι αὐτοὶ εἰκονομάχοι; Παίρνουν τοὺς τύπους τῶν εἰκόνων καὶ τοὺς ἀλλοιώνουν μὲ βλάσφημο τρόπο, παράγοντας προϊόντα αἰσχρά, τὰ ὁποῖα προσβάλλουν βάναυσα τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τῆς Πίστεως καὶ τῆς Πατρίδος μας καί, κατ᾽ ἐπέκτασιν, τὸ θρησκευτικὸ συναίσθημα τῆς συντριπτικῆς πλειονότητας τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν. Μάλιστα, ὅλο αὐτὸ τὸ ἀνοσιούργημα τὸ ἀποκαλοῦν καυχώμενοι «τέχνη», ποὺ ἂν ἤξεραν οἱ παλαιοί, ἀληθινοὶ τεχνίτες ὅτι τέτοια θὰ ἦταν ἡ κατάντια τῆς «τέχνης» θὰ προτιμοῦσαν νὰ ἔκλειναν τὰ ἐργαστήριά τους.
   Ὡστόσο, τὸ πρόβλημα γιγαντώνεται ὅταν βλέπουμε ὅτι τέτοια εὐτελῆ δείγματα ἀνθρώπινης διαστροφῆς προβάλλονται μὲ καμάρι στὴν Ἐθνικὴ Πινακοθήκη, μὲ τὴν ἔγκριση, ἀσφαλῶς, τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ. Ἡ λογικὴ θὰ ἔλεγε ὅτι ἐφόσον μία πινακοθήκη προσδιορίζεται ὡς «Ἐθνική», θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι συμμορφωμένη μὲ τὶς διαχρονικὲς ἀξίες τοῦ Ἔθνους μας, ὅπως εἶναι ἡ τιμὴ στὴν Ὀρθοδοξία. Στὴν ἐποχή μας, ὅμως, ὅπως ποικιλοτρόπως ἔχουμε δεῖ, ἡ λογικὴ ἔχει δώσει τὴν θέση της στὴν ἀλογία, μὲ ἀποτέλεσμα στὴν Ἑλλάδα νὰ μποροῦν κάποιοι νὰ μᾶς προσβάλλουν ἐλεύθερα καὶ νὰ ἀσεβοῦν ἀνενόχλητοι κατὰ τῶν ἁγίων προσώπων τῆς Πίστης μας στὸ πλαίσιο τῆς ἐλευθερίας τῆς ἔκφρασης, ἡ ὁποία, βέβαια, λειτουργεῖ μεροληπτικά. Ἡ ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης ἰσχύει μόνο γιὰ τὴν διακωμώδηση τῶν ἰδανικῶν τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὅταν κάποιος, ὅπως συνέβη πέρσι, τολμήσει νὰ περιλάβει σὲ καλλιτεχνικὰ δημιουργήματά του τὴν ἑλληνικὴ σημαία καὶ τὸ ἱερὸ σύμβολο τοῦ Σταυροῦ, τότε ἀποκλείεται ἀπὸ διαγωνισμοὺς μὲ συνοπτικὲς διαδικασίες. Σὰ δὲ ντρεπόμαστε πια!
   Ζοῦμε σὲ μία ἐποχὴ ὅπου καθημερινῶς ἀκοῦμε γιὰ ἀνθρωποκτονίες, ἐνδοοικογενειακὴ βία, ἐνδοσχολικὴ βία, φόνους μεταξὺ ἀνηλίκων, κάθε εἴδους παρανομία, καί, ἀντὶ νὰ ἔλθουμε σὲ μετάνοια καὶ προσευχή, κάποιοι τὰ «βάζουν» μὲ τὸν Γλυκύτατο Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος «ὡς πρόσβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη». Αὐτὸ ἀκριβῶς εἶναι ποὺ αὐτοὶ οἱ «γενναῖοι» ἐκμεταλλεύονται. Ἀφοῦ τόσο εἶναι λάτρες τῆς τέχνης, καὶ τόσο ὑπερασπίζονται τὴν ἐλευθερία τῆς ἔκφρασης, ἂς πᾶνε νὰ διακωμωδήσουν τὸν Μωάμεθ στὴ Συρία ἢ στὴν Τουρκία.
   Ἐν τῷ μεταξύ, ἀναφορικὰ μὲ ἀντιδράσεις γιὰ τὴν βλάσφημη ἔκθεση, ἀκούσθηκε αὐτὸ τὸ ἐντελῶς παρωχημένο: «δὲν θὰ ἐπιτρέψουμε τὴν ἐπιστροφὴ στὸν Μεσαίωνα». Αὐτοὶ οἱ ἴδιοι εἶναι ποὺ προκαλοῦν τὴν ἐπιστροφὴ στὸν Μεσαίωνα, καθὼς ὁμοιάζουν μὲ τοὺς θλιβεροὺς ἐκείνους ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι, σὰν νὰ μὴν εἶχαν μὲ τὶ ἄλλο νὰ ἀσχοληθοῦν, κατέστρεφαν τὶς Εἰκόνες καὶ δίωκαν τοὺς Ὀρθοδόξους.
   Τὴν εὐθύνη, ὅμως, τὴν φέρει ὅλη τὸ Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ, τὸ ὁποῖο δέχεται τοὺς φόρους τῶν Ἑλλήνων πολιτῶν, καὶ μὲ τὰ δικά τους χρήματα στηρίζει τέτοιες πρωτοβουλίες, οἱ ὁποῖες προκαλοῦν τὸ θρησκευτικὸ συναίσθημα τῆς πλειονότητας τῶν φορολογουμένων καὶ μαγαρίζουν τὰ ἰδανικὰ τοῦ Ἔθνους μας.

Ἂς εὐχηθοῦμε ὁ Κύριος νὰ γίνει ἵλεως, ἂν καὶ ὁπωσδήποτε κάποτε θὰ μιλήσει.

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΦΡΟΝΗΜΑ (Ὀμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Γρηγορίου)

Ὁμιλία Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας 2025

Θέμα: Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα

Μακαριώτατε, Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, Τίμιο Πρεσβυτέριο, προσφιλεῖς μου ἀδελφοί, 

Καθὼς συγκεντρωθήκαμε σήμερα γιὰ νὰ τιμήσουμε τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, καλούμαστε νὰ ἀναλογιστοῦμε τὶ εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἔχει συμβάλει στὸν θρίαμβο τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἔχει καθοδηγήσει τὴ ζωή μας μέχρι σήμερα. Προκειμένου νὰ ἀπαντήσουμε στὸ ἐρώτημα αὐτό, νιώθουμε τὴν ἀνάγκη νὰ γυρίσουμε τὸ βλέμμα μας πρὸς τὴν Πηγὴ τῆς ἀληθείας, τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ φωτός· τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό. Ἀντλῶντας φῶς ἀπὸ τὸ φῶς Του, στρεφόμαστε, ἔπειτα, στὴν ἱστορία καὶ τὴν ὀρθόδοξη παράδοσή μας. 

Ἡ Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας δὲν εἶναι ἁπλῶς μία ἡμέρα τοῦ χρόνου, ἀλλὰ ἕνας πνευματικὸς πίνακας, ὅπου ἀπεικονίζεται ἡ θυσία καὶ ἡ ἀποφασιστικότητα τῶν ἁγίων προσώπων τῆς παράδοσής μας. Ἱστορικά, ἀναφέρεται σὲ δύο διαφορετικὲς ἐποχές. Ἡ πρώτη εἶναι ἡ περίοδος τῆς Εἰκονομαχίας τὸν 8ο καὶ 9ο αἰ. μ.Χ. καὶ ἡ δεύτερη ἀποτελεῖ τὴν περίοδο τῆς ἡσυχαστικῆς ἔριδας τὸν 14ο αἰ. μ.Χ., ἐπὶ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Πνευματικά, ὅμως, αὐτὴ ἡ ἑορτὴ εἶναι μιὰ πρόσκληση γιὰ ἐνδοσκόπηση, γιὰ ἀνανέωση τῆς ψυχῆς καὶ γιὰ βαθύτερη κατανόηση τοῦ τὶ σημαίνει νὰ ζεῖς σύμφωνα μὲ τὴν ὀρθόδοξη πίστη. Ἕναν ὁρισμὸ τῆς Ὀρθοδοξίας μᾶς δίνει ὁ τόμος τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας, τὸν ὁποῖο σήμερα ἀναγνώσαμε: «Οἱ προφῆται ὡς εἶδον, οἱ ἀπόστολοι ὡς ἐδίδαξαν, ἡ ἐκκλησία ὡς παρέλαβεν, οἱ διδάσκαλοι ὡς ἐδογμάτισαν, ἡ οἰκουμένη ὡς συμπεφρόνηκεν, ἡ χάρις ὡς ἔλαμψεν, ἡ ἀλήθεια ὡς ἀποδέδεικται, τὸ ψεῦδος ὡς ἀπελήλαται, ἡ σοφία ὡς ἐπαρρησιάσατο, ὁ Χριστὸς ὡς ἐβράβευσεν, οὕτω φρονοῦμεν, οὕτω κηρύσσομεν, Χριστὸν τὸν ἀληθινὸν Θεὸν ἡμῶν [...] αὕτη ἡ πίστις τῶν ἀποστόλων, αὕτη ἡ πίστις τῶν πατέρων, αὕτη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων, αὕτη ἡ πίστις τὴν οἰκουμένην ἐστήριξεν». 

Ἱστορικὴ ἀναδρομή 

Ἡ ἱστορία τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι γεμάτη ἀπὸ στιγμὲς δοκιμασίας ἀλλὰ καὶ ἀπὸ θριάμβους, γεμάτη ἀπὸ περιόδους σκοταδιοῦ καὶ ἀναστάτωσης, μέχρι τὴ λάμψη τοῦ φωτὸς τῆς ἀληθείας, τὸ ὁποῖο διαπερνᾶ κάθε σκοτεινὴ ἐποχή. Χαρακτηριστικὰ παραδείγματα ἀποτελοῦν οἱ ἐποχὲς τῆς Εἰκονομαχίας καὶ τῆς περὶ ἡσυχασμοῦ ἔριδας, κατὰ τὶς ὁποῖες, οἱ ἀξίες τῆς πίστης καὶ τῆς πνευματικῆς ἀλήθειας βρέθηκαν ἀντιμέτωπες μὲ τεράστιες προκλήσεις. Τότε, ἐνῷ ἡ κοινωνία εἶχε διχαστεῖ καὶ οἱ καρδιὲς πολλῶν εἶχαν πληγεῖ, ξεπρόβαλε, ἀπὸ τὰ ἀνέλπιστα, γενναῖο τὸ Φρόνημα τῶν πιστῶν, οἱ ὁποῖοι μέσα ἀπὸ τὴν ἀφοσίωσή τους στὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ἀντοχὴ στὶς δοκιμασίες ὑπερέβησαν τοὺς σκοπέλους καὶ στερέωσαν τὴν εἰρήνη. 

Ἡ περίοδος τῆς Εἰκονομαχίας

Οἱ ἱερὲς εἰκόνες τῶν ἁγίων μορφῶν τῆς πίστεως, δὲν εἶναι ἁπλὲς ζωγραφικὲς ἀναπαραστάσεις, ἀλλὰ «παράθυρα στὸν οὐρανό». Μᾶς καλοῦν σὲ μετάνοια, προσευχὴ καὶ ἔνωση μὲ τὸν Θεό, ἐνῷ ταυτόχρονα διακηρύσσουν τὴν νίκη τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ τοῦ θανάτου καὶ τὴν ὑπόσχεση τῆς αἰώνιας ζωῆς. Ὅταν οἱ εἰκονομάχοι ἀρνήθηκαν τὴν προσκύνηση τῶν εἰκόνων καὶ τὴν πολέμησαν σὰν δῆθεν «εἰδωλολατρεία», οἱ πιστοὶ διαπνεόμενοι ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα, κήρυξαν στεντορείᾳ τῇ φωνῇ ὅτι ἡ οὐσία τῆς προσκύνησης τῶν ἱερῶν εἰκόνων δὲν βρίσκεται στὰ ὑλικὰ ἀντικείμενα, ἀλλὰ στὴν ἐσωτερικὴ σχέση μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὰ εἰκονιζόμενα πρόσωπα, καθώς, σύμφωνα μὲ τὸν Μ. Βασίλειο, «ἡ τιμὴ τῆς εἰκόνος ἐπὶ τὸ πρωτότυπον διαβαίνει». Φορέας γνήσιος αὐτῆς τῆς ἁγιοπατερικῆς παραδόσεως, ὁ ἐκ τῶν κορυφαίων διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας, Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, δίδαξε δυναμικὰ καὶ μὲ κάθε κόστος ὅτι ἡ εἰκονομαχία ἀποτελεῖ χριστολογικὴ αἵρεση, ἡ ὁποία, στὴν πραγματικότητα, ἀρνεῖται τὴν ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἡ καταλυτικὴ διδασκαλία τοῦ Ἱεροῦ Δαμασκηνοῦ ἔγινε ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὴν Ζ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο καὶ διατρανώθηκε ἐπὶ Θεοδώρας τῆς Αὐγούστας μὲ τὴν πανηγυρικὴ ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων τὴν Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας τοῦ 843 μ.Χ. 

Τὸ Φρόνημα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

Ἀνάλογη γιὰ τὴν διατήρηση ἀναλλοίωτης τῆς ὀρθῆς πίστεως ὑπῆρξε ἡ μεγάλη προσφορὰ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Παρὰ τὶς ἀντιξοότητες καὶ τὶς προκλήσεις τῆς ἐποχῆς του, παρέμεινε ἀμετακίνητος στὴν προάσπιση τῆς παράδοσης τοῦ ἡσυχασμοῦ, καὶ ἄφησε πίσω του τρανὸ παράδειγμα Ὀρθοδόξου Φρονήματος, μὲ ἀποτέλεσμα μέχρι καὶ σήμερα νὰ ἀποτελεῖ νοητὴ πυξίδα, δίνοντας τὸν προσανατολισμὸ γιὰ τὴν Ἐκκλησία ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο ξεχωριστά. Ὁ Ἅγιος ἔδειξε μὲ τὴ διδασκαλία του ὅτι ἡ Κάθαρση τῆς καρδιᾶς εἶναι ἡ βασικὴ προϋπόθεση γιὰ νὰ κατανοήσει ὁ ἄνθρωπος στὸ ἐδῶ καὶ τώρα τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως αὐτὰ παρεδόθησαν μέσα ἀπὸ τὶς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ἐνῷ ἐπίσης ἀνέδειξε τὴν ἀληθινὴ ἐν Χριστῷ ζωή, ὡς τὴν εὐλογημένη ἐκείνη ὁδὸ ποὺ διὰ μέσου τῆς Κάθαρσης τῆς καρδιᾶς καὶ τοῦ Φωτισμοῦ τοῦ νοός, μᾶς ὁδηγεῖ στὴν Θέωση μὲ ἀσφάλεια, ἀκόμη καὶ ὅταν ὅλα γύρω μας φαίνονται ἀβέβαια καὶ σκοτεινά, ἀκόμη καὶ ὅταν ὅλα δείχνουν νὰ καταρρέουν. Μάλιστα, δὲν ὑποστήριξε τὴν διδασκαλία του μόνο μέσῳ τῶν ὑπέροχων θεωρητικῶν συγγραμμάτων του, ἀλλὰ ἔδωσε καὶ μὲ τὴ ζωή του μία ζωντανὴ ἐμπειρία καὶ ἀπόδειξη.

Τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα ὡς τρόπος ζωῆς

Ὅλοι οἱ Ἅγιοι ποὺ ἀγωνίστηκαν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἢ ὁ Μέγας Φώτιος, ἀποτελοῦν σήμερα πηγὴ ἔμπνευσης, διότι δίνουν μὲ τὴ ζωή τους τὸ μήνυμα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ποιό εἶναι αυτό; Τὸ ὅτι ἡ ὀρθόδοξη ζωὴ εἶναι ἡ ἐπὶ γῆς φυσιολογικὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ὁποία διαρκῶς μπορεῖ νὰ κορυφώνεται πρὸς τὸ καλύτερο καὶ τὸ ἀνώτερο σὲ μία ἀτέλεστη τελειότητα, μὲ μόνη καὶ βασικὴ προϋπόθεση νὰ θέλει ὁ ἄνθρωπος. Αὐτὸς ὁ τρόπος ζωῆς, σήμερα, ἐπαληθεύεται ἀκόμα καὶ μὲ ἐπιστημονικὸ τρόπο. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, ἄλλωστε, ἡ ὀρθόδοξη ζωὴ μὲ σαφῆ τρόπο καταδικάζει καὶ ἀπορρίπτει διδασκαλίες καὶ πρακτικὲς ἐναντίον τῆς ἀνθρώπινης φύσης καὶ τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου, ἐνῷ ταυτόχρονα προστατεύει καὶ περιθάλπει τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀναζητᾶ τὴν πνευματικὴ ὑγεία καὶ τὴ σωτηρία. Μὲ ἄλλα λόγια, θὰ λέγαμε ὅτι σήμερα αὐτὸς ποὺ ζεῖ πραγματικὰ σύμφωνα μὲ τὶς ἐπιταγὲς καὶ τὴν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀκόμα καὶ μετὰ τὸ «δι᾽εὐχῶν» τῆς Θείας Λειτουργίας, εἶναι ἀπὸ μόνος του πρόταση ζωῆς καὶ παράδειγμα πρὸς μίμηση γιὰ τὸν συνάνθρωπο, γιὰ τὴν κοινωνία, γιὰ ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα. Αὐτὸ ἰσχύει διότι, στὴν πραγματικότητα, ἡ ζωὴ τοῦ ὀρθοδόξου δὲν εἶναι παρὰ μία γενναία απόφαση ἀποφυγῆς τῆς ἁμαρτίας -φανερῆς καὶ κρυφῆς- καὶ ἐναγκαλισμοῦ τῆς ἀρετῆς. Ἑπομένως, μιλῶντας γιὰ ὀρθόδοξο τρόπο ζωῆς, μιλᾶμε γιὰ κάτι δυναμικό, ποὺ λειτουργεῖ πέραν τῆς ἁπλῆς πρακτικῆς λογικῆς, πέραν τῆς δυτικῆς ὀρθολογιστικῆς κατανόησης τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ ἀνθρώπου· λειτουργεῖ μὲ τὴ Θεανθρώπινη δυναμική, ποὺ ἀπὸ μόνη της κινητοποιεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ νικάει τὸ κακὸ μὲ τὴν ἀγαθὴ καρδία. 

Ἡ δύναμη τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος συνοψίζεται σὲ μία φράση: «νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν»

Ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει πὼς μέσα ἀπὸ τὶς δύσκολες στιγμὲς μποροῦμε νὰ ἀνακαλύψουμε τὴν ἀληθινή μας δύναμη. Τὴν περίοδο τῆς Εἰκονομαχίας, οἱ πιστοὶ βρῆκαν τὴ δύναμη νὰ ὑπερασπιστοῦν τὴν πνευματική τους κληρονομιά, δείχνοντας ὅτι τὸ Φρόνημα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως δὲν μπορεῖ νὰ καταστραφεῖ ἀπὸ τὶς ἐξωτερικὲς πιέσεις. Αὐτὴ ἡ ἀνθεκτικότητα καὶ ἡ ἀφοσίωση στὴ Θεία Ἀλήθεια ἀποτελεῖ τὸ πολύτιμο δῶρο ποὺ ἔχουμε κληρονομήσει καὶ ποὺ σήμερα συνεχίζει νὰ μᾶς ἑνώνει ὡς μέλη τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Τὸ μεγάλο μυστικὸ τῆς διάσωσης τῆς ἀληθείας, ποὺ συνδυάζει θεωρία καὶ πράξη, βρίσκεται στὸν κανόνα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου ποὺ λέγει: «νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν». Τὸ κακό, δηλαδὴ ἡ ἁμαρτία, δὲν νικᾶται μὲ ἄλλον τρόπο, παρὰ μόνο μὲ τὸ νὰ προσανατολίσει ὁ πιστὸς τὴν καρδιά του στὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου καὶ στὴν ἀγάπη ποὺ Ἐκεῖνος ἐκπέμπει, καὶ νὰ κάνει μόνο τὸ καλό. Ἑπομένως, τὸ νὰ ἑστιάζουμε στὸ καλὸ καὶ αὐτὸ νὰ τὸ αὐξάνουμε, αὐτὸ σημαίνει Ὀρθόδοξο Φρόνημα, αὐτὴ εἶναι ἡ βάση καὶ τὸ θεμέλιο τῆς ζωῆς τοῦ ὀρθοδόξου. Κάτι ἄλλο δὲν λειτουργεῖ.

Ὁρισμὸς τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος

Τί ἐννοοῦμε λοιπόν, ὅταν μιλᾶμε γιὰ «Φρόνημα» τῆς ὀρθοδόξου πίστεως; Ὁ ὅρος «Φρόνημα» δὲν περιορίζεται μόνο στὴ λογικὴ σκέψη ἢ στὴ γνώση, ἀλλὰ ἀγκαλιάζει ὁλόκληρη τὴν πνευματικὴ καὶ ψυχικὴ διάσταση τῆς ζωῆς μας. Εἶναι ἡ ἐσωτερικὴ στάση ποὺ καθοδηγεῖ κάθε μας πράξη, κάθε μας σκέψη καὶ κάθε μας συναίσθημα. Τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα μᾶς καλεῖ νὰ ζοῦμε μὲ καθαρὴ συνείδηση καὶ μὲ ἀφοσίωση στὸν Θεό, νὰ μοιραζόμαστε τὴ ζωή μας μὲ ἀνιδιοτέλεια, νὰ προσφέρουμε χωρὶς δόλο καὶ νὰ λαμβάνουμε μὲ χαρὰ ὅ,τι μᾶς δίνει ὁ συνάνθρωπος καὶ ἡ ἴδια ἡ ζωή. Ἀποτελεῖ, οὐσιαστικά, μία πρόσκληση γιὰ βαθύτερη ἐνδοσκόπηση καὶ ἀναστοχασμὸ γιὰ τὸ ποιοὶ εἴμαστε καὶ ποιοὶ ἐπιδιώκουμε νὰ γίνουμε.Τὸ Φρόνημα αὐτὸ βασίζεται στὴν ὀρθὴ πίστη σὲ συνδυασμὸ μὲ τὶς εὐαγγελικὲς ἀξίες, ὅπως -ἐνδεικτικά- ἡ ἀληθινὴ ἀγάπη, ἡ ὑπομονή, ἡ ἀδιάκοπη προσευχὴ καί, ἀσφαλῶς, ἡ ταπεινοφροσύνη.

Ἡ μήτηρ αὐτὴ τῶν ἀρετῶν, ἡ ὑψοποιὸς ταπείνωση, δὲν εἶναι ἁπλῶς μία ἐξωτερικὴ συμπεριφορά, ἀλλὰ ἡ ἐσωτερικὴ ἀναγνώριση τῆς μικρότητάς μας μπροστὰ στὸ μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ. Ὅταν δὲ ἀναγνωρίσουμε ὅτι εἴμαστε ἁπλῶς μικρὰ κομμάτια ἑνὸς μεγάλου θεϊκοῦ σχεδίου, ἀνοίγουμε τὸν δρόμο γιὰ τὴν πραγματικὴ πνευματικὴ ἀνάπτυξη. Ἡ ἀγάπη, ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, εἶναι ἡ καρδιὰ καὶ ὁ πυρήνας τῆς ἀληθινῆς πνευματικότητας. Ἀσφαλῶς, ὁ λόγος ἀφορᾶ ὄχι τὴν ἀγαπολογία, ἀλλὰ τὴν ἀνυπόκριτη ἀγάπη, ἡ ὁποία δὲν γνωρίζει ὅρια καὶ ξεπερνᾶ κάθε διαφορά, ἀναπληρώνει τὰ κενά, θεραπεύει τὶς πληγὲς καὶ μὲ τὴν ἔμπρακτη ἐκδήλωσή της στὸν Θεὸ καὶ τοὺς συνανθρώπους μας γίνεται ὁ ἀδιάλειπτος στίβος πάνω στὸν ὁποῖο οἰκοδομοῦμε τὴν ποιότητα τῆς καθημερινότητάς μας. 

Ἕνα παράδειγμα Ὀρθοδόξου Φρονήματος: Ἅγιος Χρυσόστομος ὁ Νέος Ὁμολογητής

Ἀπὸ τοὺς βίους τῶν Ἁγίων μας διδασκόμαστε πὼς τὸ Φρόνημα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως συνεπάγεται ἀγῶνες καὶ διάβαση μέσα ἀπὸ τὴν στενὴ καὶ τεθλιμμένη ὁδό. Ἂς πάρουμε ὡς παράδειγμα τὸν Ἅγιο Χρυσόστομο τὸν νέο Ὁμολογητή. Ὁ δρόμος του δὲν ἦταν εὔκολος. Ὡστόσο, ἡ ἄδολη ἀγάπη του καὶ ἡ καρδιακή του πίστη τοῦ ἔδωσαν τὴν δύναμη νὰ ὑπομείνει μὲ προσευχὴ καὶ ταπείνωση κάθε ἐμπόδιο ποὺ ὑψωνόταν μπροστά του καὶ νὰ φθάσει μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ σὲ ἐπίπεδα πνευματικῆς βαθύτητας ποὺ δὲν τὰ χωρᾶ ὁ νοῦς μας. Συνάντησε ἀνθρώπινες μικρότητες, βίωσε τὴν ἀνθρώπινη μοναξιὰ στὸν ἀγῶνα ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, γνώρισε τὴν ἐξορία καὶ τὴν ἀπαξίωση. Ὅλα αὐτά, ὅμως, τὰ ἀντιμετώπισε ὡς εὐκαιρία πνευματικῆς προόδου καὶ ὄχι ὡς ἀποτυχία, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀπολαμβάνει πλέον τὸν στέφανο τῆς ἀθανάτου ζωῆς καὶ νὰ ἀποτελεῖ γιὰ ἐμᾶς σήμερα ὑπόδειγμα θυσιαστικῆς προσήλωσης στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νοητὸ φάρο γιὰ τὴν καλλιέργεια τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος.

Ἡ βίωση τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος σήμερα

Αὐτὸ τὸ Φρόνημα χρειάζεται νὰ μᾶς διακατέχει καὶ σήμερα, σὲ μιὰ ἐποχὴ ὅπου κυριαρχεῖ ἡ βιασύνη, ἡ ἀναβλητικότητα, ἡ ἐπιφανειακὴ σκέψη, καὶ ὅπου οἱ ὑλικὲς ἀξίες καταλαμβάνουν συχνὰ πρωταρχικὴ θέση. Ἡ ἀνάγκη γιὰ ἀληθινὴ πνευματικὴ ἀνανέωση εἶναι πιὸ ἐπιτακτικὴ ἀπὸ ποτὲ καὶ θὰ γίνει πραγματικότητα μόλις πάψουμε νὰ ξεχνοῦμε ὅτι, ἐνῷ τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ μπορεῖ νὰ ἀλλάζουν καὶ νὰ φθείρονται, ἡ πνευματικὴ κληρονομιὰ καὶ οἱ ἀξίες τῆς πίστης παραμένουν ἀθάνατες. Ἡ ταπεινότητα, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ἀφοσίωση στὸν Θεὸ εἶναι ἀξίες ἀέναες καὶ μποροῦν νὰ ἀποτελέσουν τὸ φῶς ποὺ θὰ φέγγει μέσα στὶς πιὸ σκοτεινὲς στιγμὲς τῆς ζωῆς μας καὶ θὰ μᾶς ὁδηγεῖ πρὸς τὸ φῶς τῆς ἀναστάσεως. Ἀντιθέτως, οἱ ἀνέσεις τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν διαπιστωμένα καθηλώνουν τὸν ἄνθρωπο σὲ ἐπαναλαμβανόμενα λάθη, καὶ μάλιστα λάθη ποὺ ἀφοροῦν τὴν σχέση του μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, ὁ πνευματικὸς ἀθλητὴς τοῦ στίβου τῆς σωτηρίας σύντομα ἐγκαταλείπει τὶς χαρὲς τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν καὶ ἱεραρχεῖ τὸ καλὸ πάνω ἀπὸ τὸ κακό, γεγονὸς ποὺ τοῦ δίνει τὴν δυνατότητα, ἀκόμη καὶ ἀντιμέτωπος μὲ ποικίλες δοκιμασίες καὶ στερήσεις, νὰ αἰσθάνεται πάντα πληρότητα στὴ ζωή του. 

Τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα ἐν μέσῳ δοκιμασιῶν

Μία μεγάλη δοκιμασία, ποὺ αὐτὴ τὴν ὥρα μνημονεύω, καὶ ἀπέναντι στὴν ὁποία τὸ Φρόνημα τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ καὶ πάλι καλεῖται νὰ δείξει τὶς ἀντοχές του, εἶναι ὁ διχασμὸς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς.  Ὁ διχασμὸς τοῦ νέου καὶ τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου παραμένει ἐδῶ καὶ 101 χρόνια μία ἀνοιχτὴ πληγή, ἡ ὁποία εὐχῆς ἔργον εἶναι νὰ ἐπουλωθεῖ ἐν ἀληθείᾳ. Σίγουρα, κάποιος ποὺ δὲν ἀγαπᾶ ἐξ ὅλης καρδίας τὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ δὲν ἀγωνιᾶ γιὰ αὐτήν, δὲν μπορεῖ νὰ λειτουργήσει ἀποτελεσματικὰ πρὸς αὐτὴ τὴν κατεύθυνση. Αὐτὴ τὴ δυνατότητα ἔχουν μόνο ὅσοι, τετρωμένοι ἀπὸ ἀγάπη πρὸς τὴν Ἐκκλησία, πάσχουν γιὰ αὐτήν. Τέτοιοι εἶναι ὅσοι διαπνέονται ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ ἀγαποῦν πραγματικὰ τὸν συνάνθρωπο, ἀγαποῦν καὶ ὅλη τὴν κτίση. Εἶναι θεοπρόβλητοι καὶ φορεῖς τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ, διὰ τῆς ὁποίας ἀντιλαμβάνονται εἰς βάθος τὸ πρόβλημα καὶ μποροῦν νὰ ὁδηγήσουν πρὸς τὴν ἐπίλυσή του.

Ἡ ὕπαρξη Ὀρθοδόξου Φρονήματος

Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἴσως ἀναρωτηθοῦμε: «ὑπάρχουν, ἄραγε, στὶς μέρες μας τέτοιοι ἄνθρωποι;». Τὸ ὅτι φθάνουμε σὲ σημεῖο ἀκόμη καὶ νὰ ἐκφράσουμε μία τέτοια ἀπορία, ἀποτελεῖ ἀφορμὴ πικρίας. Ἐπιτρέψτε μου νὰ δώσω μία δική μου ὀπτικὴ στὸ πρόβλημα αὐτό. Θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ κανεῖς ὅτι, πράγματι, σήμερα δὲν ὑπάρχει ἄνθρωπος μὲ Ὀρθόδοξο Φρόνημα, καὶ μάλιστα θὰ μποροῦσε αὐτὸ νὰ τὸ δικαιολογήσει μὲ τέτοιον τρόπο, ὥστε, ἀντὶ νὰ ὁδηγηθεῖ σὲ πνευματικὴ ἀφύπνιση, νὰ καταλήξει σὲ παραίτηση ἀπὸ κάθε προσπάθεια μετανοίας. Εἰλικρινά, πόσους ἀνθρώπους συναντᾶμε σήμερα ποὺ νὰ πάσχουν ἀληθινὰ γιὰ τὸ ἡμερολογιακὸ σχίσμα, νὰ πάσχουν γιὰ τὴν Ἐκκλησία, νὰ πονοῦν γιὰ τὸν διπλανό τους, μὲ τὸν ὁποῖο στεροῦνται τὴν δυνατότητα νὰ συνεορτάσουν τὶς μεγάλες ἑορτές; Στὸ ποσοστὸ ποὺ συμβαίνει αὐτό, στὸ ἴδιο ποσοστὸ θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ὀρθοδόξως φρονοῦντες. Μπορεῖ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ νὰ εἶναι λίγοι, ἀλλὰ ὁπωσδήποτε ὑπάρχουν. Στὴν ἰσχυρὴ βεβαιότητα τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, μᾶς ὁδηγεῖ τὸ ἑξῆς ἁπλὸ σκεπτικό: Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ὑπάρχει ἡ Ἐκκλησία καὶ ἐπιτελεῖ ἔργο μετανοίας, τότε ὁ Πανάγαθος Θεὸς δὲν μᾶς ἔχει ἐγκαταλείψει, ἀλλὰ εἶναι ἐδῶ, πλαισιούμενος ἀπὸ τοὺς ἐκλεκτούς Του φίλους. Καὶ αὐτὸ τὸ πιστεύω μὲ ἀπόλυτη βεβαιότητα, ὅτι, δηλαδή, οἱ φίλοι τοῦ Θεοῦ ὑπάρχουν ἀνάμεσά μας. Αὐτὸς εἶναι καὶ ὁ λόγος ποὺ παρατείνει ὁ Θεὸς τὴ Φιλανθρωπία Του στὸν ἄνθρωπο καὶ σὲ ὅλη τὴν κτίση.

 Ἡ ἀδιαφορία ἀντίθετη μὲ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα

Στὴν πορεία τοῦ καθενός μας πρὸς τὴν ἐσωτερικὴ καλλιέργεια τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος, ἐλλοχεύει ἕνας σημαντικὸς κίνδυνος: ἡ ἀδιαφορία. Ἡ ἀδιαφορία μὲ ὁδηγεῖ σὲ μία πρόχειρη διαπίστωση ὅτι δῆθεν γύρω μου δὲν ὑπάρχουν ἄνθρωποι ὀρθόδοξα φρονοῦντες. Αὐτὸ μὲ ὁδηγεῖ σὲ πνευματικὴ ὕπνωση, ἡ ὁποία, μὲ τὴ σειρά της, μπορεὶ νὰ ἐπιφέρει πνευματικὴ μυωπία, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ μὴν μπορῶ πλέον νὰ διακρίνω τὸν ἀληθινὰ ὀρθόδοξο, ἀκόμη καὶ ἂν τὸν ἔχω μπροστά μου. Αὐτὸ εἶναι πολὺ σοβαρὸ πρόβλημα καὶ ὀφείλεται στὴ λανθασμένη νοοτροπία τῆς σύγκρισης. Τί μοῦ λέει αὐτὴ ἡ νοοτροπία; «Κοίτα ἂν κάποιος τοῦ περιβάλλοντός σου εἶναι φορέας τῆς Θείας Χάριτος καὶ τότε γίνε καὶ ἐσύ. Διαφορετικά, μὴν κάνεις καμία κίνηση». Γιὰ νὰ λυτρωθῶ ἀπὸ αὐτὴ τὴν παγίδα, ὀφείλω νὰ στραφῶ στὸν ἑαυτό μου καὶ νὰ δῶ ἐσωτερικὰ τὶ πρέπει νὰ κάνω ἐγώ, γιὰ νὰ περιβληθῶ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα. Αὐτὴ ἡ ἀνάληψη τῶν προσωπικῶν εὐθυνῶν θὰ φέρει ἄμεσα ἀποτελέσματα χωρὶς καθυστερήσεις, χωρὶς συγκρίσεις, χωρὶς νὰ προσπαθῶ νὰ δῶ τὸ μέλλον μου μέσα ἀπὸ τὰ μάτια κάποιου ἄλλου. 

Ἀφύπνιση ἡ δύναμη τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος

Ἀδελφοί μου, ἂς ἀφυπνιστοῦμε, ἂς μετακινηθοῦμε ἀπὸ τὴν ἡσυχία μας καὶ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ νομίζουμε ὅτι εἶναι τὸ σωστό. Ἂς μετακινηθοῦμε ἀπὸ τὸ βολικό, τὸ ὁποῖο βλάπτει καὶ καθηλώνει σὲ ἐπαναλαμβανόμενα λάθη. Τὸ Φρόνημα τῶν Ἁγίων δὲν φθάνει νὰ τὸ βλέπουμε, νὰ τὸ περιγράφουμε καὶ νὰ τὸ θαυμάζουμε. Ἀπαιτεῖται ἄμεσα νὰ τὸ βιώσουμε, νὰ γίνουμε πρωταγωνιστὲς τῆς δικῆς μας ζωῆς, νὰ δοῦμε τὴν ἀλήθεια μὲ τὰ δικά μας μάτια, νὰ βιώσουμε τὴν ἀγάπη μὲ τὴ δική μας καρδιὰ καὶ νὰ σταματήσουμε νὰ φανταζόμαστε μὲ ὡραῖα λόγια τὶ σημαίνει ἀλήθεια καὶ ἀγάπη. Συνάνθρωποί μας ἐμφορούμενοι ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα σήμερα ὑπάρχουν, ἀρκετὰ περισσότεροι ἀπὸ ὅσους μποροῦμε νὰ φανταστοῦμε. Γιὰ τὸ ὅτι ἴσως νὰ μὴν εἶναι ὁρατοί, δὲν φταίει τὸ ὅτι κρύβονται, ἀλλὰ τὸ ὅτι εἶναι ἀσθενῆ τὰ δικά μου ἀνθρώπινα αἰσθητήρια. Ἂν προτεραιότητα ἔχει ἡ ἰδιοτέλεια καὶ οἱ σχέσεις μου ἐξαρτῶνται γύρω ἀπὸ αὐτή, ἐὰν γίνεται συστηματικὴ ἑστίαση στὰ ἀρνητικὰ τοῦ ἄλλου χάριν κάποιας ἰδιοτελοῦς ἀνάγκης, τότε ὄχι ἁπλὰ δὲν ἔχω ἐλπίδα νὰ δῶ τὸν ἐμπνεόμενο ἀπὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα συνάνθρωπό μου, ἀλλὰ μάλλον καταδικάζω τὸν ἑαυτό μου νὰ μὴν μπορεῖ νὰ δεῖ ποτὲ ἄνθρωπο καλύτερο καὶ ἀνώτερο ἀπὸ τὸν ἴδιο. Μὲ ἄλλα λόγια, ἐπιλέγεται μὲ προσωπική μου εὐθύνη ἡ ἀπραξία, ἡ παραίτηση καὶ ἡ καθήλωση στὰ ἴδια λάθη. 

Πρῶτο βῆμα γιὰ τὴν ἐνεργοποίση τοῦ Ο.Φ. > ἀπόφαση

Γιατί νὰ ἐπιλέξω τὰ ἐπαναλαμβανόμενα λάθη, ἐνῷ ἔχω καὶ ἐγὼ τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν δυνατότητα νὰ δεχθῶ τὴν Χάρη τοῦ Παρακλήτου στὴν ψυχή μου; Γιὰ νὰ σκηνώσει μέσα μου ὁ Παράκλητος, ὁ Ὁποῖος συγκροτεῖ τὸ γνήσιο Φρόνημα τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀρκεῖ νὰ κάνω δύο ἁπλὰ βήματα. Τὸ πρῶτο βῆμα εἶναι ἡ ἀπόφαση, ἡ ὁποία δείχνει τὶς προσωπικές μου προθέσεις, δείχνει ἐὰν πράγματι ὑπάρχει διάθεση γιὰ ἀλλαγὴ καὶ ἐν Χριστῷ μεταμόρφωση.

Ἀδελφοί μου, ἐὰν καὶ μόνον ἐὰν ὑπάρξει αὐτὴ ἡ ἀπὀφαση, αὐτὴ ἡ ἀφύπνιση στὸν ἑαυτό μου, τότε ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς θὰ κατέβει καὶ θὰ ἀποκαλύψει τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἔχουν τη Χάρη Του, οἱ ὁποῖοι θὰ μὲ βοηθήσουν νὰ καλλιεργήσω τὸ θεάρεστο Φρόνημα. Ἐνδεχομένως νὰ ἀναρωτηθεῖτε γιατὶ μὲ ἐνδιαφέρει τόσο πολὺ ἡ ἀναζήτηση προσώπων ποὺ νὰ ἐμφοροῦνται ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα. Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἁπλῆ: διότι ἡ ἀναζήτηση, στὴν καθημερινότητά μου, τοῦ καλύτερου καὶ τοῦ ἀνώτερου προσώπου καὶ ἡ συναναστροφή μου μὲ ἐκεῖνο τὸ πρόσωπο, τὸ ὁποῖο ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ μὲ ὠθήσει σὲ πνευματικὴ ἄνοδο, εἶναι τὸ μυστικὸ τῆς ἐνεργοποίησης τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος. Τὸ χαρακτηριστικὸ τῆς κοινῆς ἀναγνώρισης μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων ποὺ πασχίζουν γιὰ τὸ καλύτερο στὴ ζωή τους, ἀνεξαρτήτως ἀρετῆς καὶ πνευματικῆς προκοπῆς, εἶναι, τελικά, ἡ βάση καὶ τὸ θεμέλιο τῆς ἀρχῆς γιὰ ἀλλαγὴ ἤ, ὅπως θὰ λέγαμε στὴν ἐκκλησιαστική μας γλῶσσα, τῆς ἀρχῆς γιὰ μετάνοια. 

Δεύτερο βῆμα γιὰ τὴν ἐνεργοποίηση τοῦ Ο.Φ. > Σταθεροποίηση

Τὸ δεύτερο βῆμα εἶναι ἡ σταθεροποίηση. Ἡ σταθεροποίηση στὴ νέα αὐτὴ προοπτικὴ ἀλλάζει ὅλες τὶς σχέσεις τοῦ ἀνθρώπου. Ἔρχεται μία νέα κοσμοθέαση: ὁ συνάνθρωπος εἶναι συνοδοιπόρος μὲ κοινοὺς στόχους, δὲν εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ὑπονομεύει, ἀλλὰ αὐτὸς ποὺ βοηθάει, καὶ ἐγὼ εἶμαι ἕτοιμος νὰ τὸν στηρίξω στὴν πραγματική του ἀνάγκη. Ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἀπόμακρος, ἀλλὰ εἶναι ἐδῶ καὶ συντροφεύει τὸν ἄνθρωπο, ὅπως λέγει καὶ ὁ προφήτης Δαυΐδ, «προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διαπαντός, ὅτι ἐκ δεξιῶν μου ἐστί, ἵνα μὴ σαλευθῶ» (15ος ψαλμός). Ὁ ἄνθρωπος ἀλλάζει ριζικά, ἔχει ἄλλη θέαση τοῦ ἴδιου του τοῦ ἑαυτοῦ, διότι πλέον βλέπει τὸν συνάνθρωπο καὶ τὸν Θεὸ διαφορετικά. Ἡ ἀλλαγὴ ποὺ ἔχει προκύψει, εἶναι πολὺ μεγαλύτερη ἀπὸ τὸ ἔργο τοῦ ἴδιου τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεὸς δίνει περισσότερα ἀπὸ ὅ,τι ὁ ἄνθρωπος προσφέρει στὸν Θεό. Ὁ ἄνθρωπος, πλέον, βλέπει τὴν ἀλήθεια μὲ τὰ δικά του μάτια. Τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα ἔχει πλέον σχηματισθεῖ μέσα του. Δὲν ἔχει ἐξαρτήσεις, δὲν εἶναι ἑτερόφωτος, λάμπει ἀπὸ μόνος του, ἡγεῖται, ἀνοίγει δρόμο γιὰ τοὺς ἀνθρώπους, μιλάει ἀπὸ τὴν καρδιά του, κηρύττει μὲ τὰ μάτια του, διδάσκει μὲ τὴ σιωπή του.

Αὐτὰ εἶναι τὰ δύο βήματα ποὺ θὰ πρότεινα, ὥστε νὰ ἐνεργοποιηθεῖ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα στὴν καρδιὰ τοῦ καθενός. Τὸ ἕνα εἶναι ἡ ἀπόφαση καὶ τὸ δεύτερο ἡ σταθεροποίηση στὴ νέα προοπτική, στὴ νέα κοσμοθέαση, μέσα ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴ μεταμόρφωση μὲ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. 

Ὀρθόδοξο Φρόνημα καὶ Ἐθνικὴ Αὐτοσυνειδησία

Ἐπιπρόσθετα, μία ἄλλη πτυχὴ τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος εἶναι καὶ τὸ πώς ἀντιλαμβανόμαστε τὴν Ἐθνική μας Αὐτοσυνειδησία. Ἡ ἱστορία μας, ἡ παράδοσή μας ἔχει ζυμώσει τὸν Ἕλληνα Ῥωμηὸ καὶ τὴν ἱστορική του ὕπαρξη μὲ τὴν Ὀρθοδοξία. Τὸ ἀκόλουθο σύντομο παράδειγμα εἶναι διαφωτιστικὸ γιὰ νὰ σᾶς ἐξηγήσω τὶ ἀκριβῶς ἐννοῶ. Στὸ πολεμικὸ θωρηκτὸ πλοῖο «Ἀβέρωφ», λίγο πρὶν τὴν ναυμαχία τῆς Ἕλλης τὸ 1912 καὶ λίγο πρὶν τὴν ἀπελευθέρωση ὅλου τοῦ Αἰγαίου, ἕνας ὑποκελευστὴς ὀνόματι Σκόδρας, ποὺ ὑπηρετοῦσε μέσα στὸ πλοῖο, εἶδε σχηματισμένο στὸ πλάϊ ἑνὸς κουβᾶ μὲ γράσο, ποὺ χρησιμοποιοῦσε γιὰ τὴ λίπανση τῶν πυροβόλων, τὸ πρόσωπο τοῦ Ἁγίου Νικολάου. Ἔντρομος τὸ ἔδειξε στὸν εὐλαβῆ πλοίαρχο Κουντουριώτη. Ἐκεῖνος, στὴ συνέχεια, κάλεσε ὅλο τὸ πλήρωμα στὸ κατάστρωμα καὶ τοὺς ἀνακοίνωσε τὰ ἑξῆς: «Ὁ Θεὸς ἔδειξε τὸ σημεῖο Του, ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας. Στὴν ἑπόμενη ναυμαχία θὰ κερδίσουμε», ὅπως καὶ ἔγινε. Ἡ νικηφόρος ναυμαχία τῆς Ἕλλης ἦταν ἐκείνη ποὺ κλείδωσε τοὺς Τούρκους στὰ στενά των Δαρδανελίων. Βλέπουμε, λοιπόν, ὅτι ἡ συμμαχία τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ ἀποτελοῦσε τὸ ζητούμενο καὶ τὴν κινητήριο δύναμη τῶν ὑπὲρ τοῦ Ἔθνους μας ἀγωνισαμένων, γεγονὸς ποὺ δηλώνει ὅτι τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα εἶναι ταυτισμένο καὶ μὲ τὸ Ἐθνικό μας Φρόνημα. 

Ὀρθόδοξο Φρόνημα καὶ σύγχρονοι θεσμοί

Ἐὰν Κυβέρνηση, πολιτειακοὶ θεσμοὶ καὶ πολιτειακοὶ παράγοντες ὁμοιάζουν στὸν ναύαρχο Κουντουριώτη ὡς πρὸς τὴν ἐμπιστοσύνη του στὴν θεία Πρόνοια τότε δὲν πρέπει νὰ φοβόμαστε τίποτα. Ὑπάρχει ἡ δυνατότητα γιὰ ὀρθὴ διακυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος σήμερα, ἀρκεῖ οἱ ἄνθρωποι ποὺ θὰ σηκώσουν στὴν πλάτη τους τὸ βαρὺ φορτίο νὰ μετέχουν τοῦ τῆς Ὀρθοδοξίας Φρονήματος. Θέσεις ὅπως ὅτι εἴμαστε πολυπολιτισμικὴ χώρα, ἀλλὰ καὶ ταυτόχρονα τὸ ἐλεύθερο ποὺ ἔχει δοθεῖ στὴν δημογραφικὴ ἀλλοίωση τῆς πατρίδας μας, συνιστοῦν ἐθνικὰ ἐγκλήματα. Αὐτὰ καὶ ἄλλα ἀρκετὰ ἔχουν προκαλέσει, τὸν τελευταῖο καιρό, τὴν ἀρχὴ μίας ἐσωτερικῆς, ἀθόρυβης ἐπανάστασης, ἡ ὁποία θέλει στὴν ἐξουσία ἀνθρώπους ἐμφορούμενους ἀπὸ τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα, ποὺ νὰ κυβερνοῦν ὡς Ἕλληνες καὶ ὄχι ὡς φερέφωνα τῆς δύσης, τὰ ὁποῖα ἀλλοιώνουν καὶ διαστρεβλώνουν ἀκόμα καὶ αὐτὴν τὴν ἀνθρώπινη λογική. Ὁ λαός μας θέλει ἡγέτες ποὺ νὰ μποροῦν νὰ καταλάβουν ὅτι ἡ βιολογία στὸν ἄνθρωπο δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει ἄλλο φῦλο πέραν τοῦ ἀρσενικοῦ καὶ τοῦ θηλυκοῦ. Ἄραγε, ἂν μετὰ ἀπὸ 100 ἢ 200 χρόνια ἀνακαλύψουν τὰ ὀστᾶ μου οἱ ἀρχαιολόγοι, τί πιστεύετε ὅτι θὰ ποῦν; Θὰ ποῦν ὅτι τὰ ὀστᾶ ἀνήκουν σὲ ἄντρα ἢ σὲ γυναῖκα; Προφανῶς θὰ ποῦν ὅτι ἀνήκουν σὲ ἄντρα καὶ τὸ γνωρίζουν πολὺ καλά. Ὑπάρχει περίπτωση νὰ ποῦν ὅτι τὰ ὀστᾶ ἀνήκουν σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ 185 φῦλα; Βλέπουμε πόσο ἀναγκαῖο εἶναι νὰ μᾶς κυβερνοῦν ἄνθρωποι μὲ Ὁρθόδοξο Φρόνημα -ποὺ δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο παρά, ὅπως εἶπα καὶ στὴν ἀρχή, ἄνθρωποι μὲ φυσιολογικὴ ζωὴ στὴν ἐπὶ γῆς παρουσία τους- καὶ σὲ αὐτοὺς νὰ προσβλέπουμε. 

Ἀνάγκη Ὀρθοδόξου Φρονήματος στὴν Ἐκκλησία

Κάτι ἀνάλογο ἰσχύει καὶ στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο. Καθὼς ἡ Ἐκκλησία καλεῖται στὴ σημερινὴ ἐποχὴ νὰ ἀντισταθεῖ σὲ ἀπειλὲς καὶ νὰ ἐπιλύσει σύγχρονα προβλήματα, χρειάζεται τοὺς κατάλληλους ἀνθρώπους· ἀνθρώπους ποὺ νὰ βγάζουν, «ἐκ τοῦ ἀγαθοῦ θησαυροῦ τῆς καρδίας αὐτῶν, τὰ ἀγαθά», νὰ ἐναρμονίζουν τὴ ζωή τους μὲ τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ σκέφτονται σύμφωνα μὲ τὴν ἁγιοπατερικὴ παρακαταθήκη.

Σύγχρονα προβλήματα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καὶ Ὀρθόδοξο Φρόνημα:

α) Ὁ Οἰκουμενισμός

Ἕνα πρόβλημα μὲ τὸ ὁποῖο ἔρχεται ἀντιμέτωπη ἡ Ἐκκλησία μας εἶναι ἡ αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ὁ Οἰκουμενισμός, ὡς γνωστόν, ἀντιλαμβάνεται τὴν ἐκκλησιαστικὴ ζωὴ μὲ μία λογικὴ ποὺ δὲν εἶχε ὑπάρξει ποτὲ στὸ παρελθὸν πρὶν τὴν ἐμφάνισή του. Εἶναι μιὰ νέα ἰδεολογία καὶ αὐτὸ τὸ γνωρίζουν ἀκόμα καὶ οἱ ἔνθερμοι ὑποστηρικτές του. Αὐτοὶ ὑποστηρίζουν τὴν θεωρία ὅτι ὁ Οἰκουμενισμὸς εἶναι ἕνα κίνημα ποὺ ἐπιδιώκει τὴν ἑνότητα τῶν χριστιανικῶν δογμάτων μέσα ἀπὸ τὸν διάλογο. Λογικά, μετὰ ἀπὸ τόσες δεκαετίες θὰ ἔπρεπε ἤδη νὰ ὑπῆρχε σήμερα κάποιο θετικὸ καὶ θεάρεστο ἀποτέλεσμα, ἀντιληπτὸ ἀπὸ ὅλους μας. Ὡστόσο, αὐτό, ἐπὶ τῆς οὐσίας, δὲν συμβαίνει. Πρὸς τί αὐτό; Μήπως εἶναι, ἐπιτέλους, καιρὸς γιὰ τὸν ἀναγκαῖο προβληματισμό; Μήπως ἔφθασε, πλέον, ἡ ὥρα τῆς κατανόησης ὅτι οἱ συμπροσευχὲς μὲ ἑτεροδόξους καὶ οἱ ἄστοχοι διάλογοι δίχως προοπτικὴ μετανοίας τοὺς στεροῦν, στὴν πραγματικότητα, τὴν πιθανότητα νὰ δοῦν τὸ Φῶς τὸ Ἀληθινό; Ἡ δύναμη τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἀφάνταστα μεγάλη. Ἡ Ὀρθοδοξία δὲν ἔχει τὴν ἀνάγκη νὰ ἐξισωθεῖ μὲ διδασκαλίες ἀλλότριες καὶ νὰ ἀναμειχθεῖ μὲ τὸ ψεῦδος γιὰ νὰ φέρει τὴν εὐλογημένη ἀνατροπή. Μπορεῖ μὲ μόνη τὴν λάμψη τοῦ ἁγιοπνευματικοῦ βιώματος νὰ προσελκύσει ψυχὲς καλοπροαίρετες. Τὴν λάμψη αὐτὴ ἐξέπεμπε ὁ Ἅγιος Μάρκος ὁ Εὐγενικός, ὀ Ἱερὸς Φώτιος, ὁ Θεολόγος Γρηγόριος, ἄξιους μιμητὲς τῶν ὁποίων χρειαζόμαστε καὶ σήμερα. 

β) Ὁ διαχωρισμὸς νέου καὶ παλαιοῦ ἡμερολογίου

Ἕνα ἀκόμη σοβαρὸ ζήτημα, τὸ ὁποῖο ἐδὼ καὶ 101 χρόνια ταλανίζει τὴν Ἐκκλησία, εἶναι ὁ διαχωρισμὸς τῶν ὀρθοδόξων σὲ νεοημερολογίτες καὶ παλαιοημερολογίτες. Ἀμέσως μετὰ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου τὸ 1924, τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα ἐκφράστηκε μέσῳ τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων μὲ τὴν ἑξῆς φράση: «Μᾶς φράγκεψαν». Ἀντιλήφθηκαν οἱ πρόγονοί μας ὅτι ἡ ἡμερολογιακὴ μεταρρύμθιση ἀποτελοῦσε ἐντολὴ τῆς δύσεως. Ἀκόμα καὶ ἀπὸ τὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο εἰσήχθη, εἶδαν ὅτι δὲν ἐπρόκειτο γιὰ κάτι καλό. Πῶς εἰσήχθη; Αὐταρχικά. Μία βίαιη ἀλλαγή, μία ἀλλαγὴ ὑποχρεωτική, μία ἀλλαγὴ ποὺ ἀπαξιώνει μεγάλη μερίδα χριστιανῶν, μία ἀλλαγὴ ποὺ φέρνει κυρίως ἀναστάτωση καὶ διαχωρισμὸ παρὰ ἑνότητα, δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι καρπὸς Ὀρθοδόξου Φρονήματος. Τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα ἑνώνει, φέρνει καταλλαγὴ καὶ ἀγάπη. Κάτι τέτοιο δὲν ἔγινε μέχρι σήμερα, καθὼς -ἑκατέρωθεν- φωνὲς ἀνθρώπων ὁμοίων μὲ ἄδεια βαρέλια ποὺ μόνο θόρυβο προξενοῦν, προσποιούμενες ἀποκλειστικότητα αὐθεντίας, ἐξυπηρετῶντας ἰδιοτέλειες καὶ σχηματίζοντας φατρίες, ἐνσπείρουν διχόνοια, μὴν ἔχοντας, φυσικά, καμία σχέση μὲ τὸ Πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας. 

Οἱ φορεὶς τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος ὡς ἐλπίδα ἀντιμετώπισης τῶν προβλημάτων

Αὐτό, ὅμως, ποὺ παρηγορεῖ, εἶναι ὅτι ὑπάρχουν καὶ φωνὲς ἀπὸ προσωπικότητες ποὺ βιώνουν τὴν Ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδοξίας. Αὐτὲς οἱ προσωπικότητες εἶναι ποὺ μποροῦν νὰ φέρουν -ἀργὰ ἢ γρήγορα- τὴν κατὰ Θεὸν ἀνατροπὴ πρὸς τὰ καλύτερα. Νὰ παρακαλοῦμε, λοιπόν, τὸν Θεὸ οἱ φωνὲς τῶν ἀληθῶς ὀρθοδόξων νὰ εἰσακουσθοῦν καὶ ποτὲ νὰ μὴν πάψουν νὰ ὁμιλοῦν πρὸς ὄφελος τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅπως ποτὲ δὲν ἔπαψε ὁ Ἅγιός μας Χρυσόστομος, ὁ Νέος Ὁμολογητής. Ὁ Ἅγιος Πρόεδρος εἶχε ὡς ὅραμά του τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας σύμφωνα μὲ τὰ ὅσα ὁρίζουν διαχρονικὰ οἱ Ἅγιοι Πατέρες. Αὐτὸ ποὺ δύναται νὰ ἐκπληρώσει τὸ ὄραμά του εἶναι τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα τοῦ ἐν ἐπιγνώσει ἁμαρτωλοῦ, μὲ διάκριση καὶ ἀγάπη, μὲ ἀφοσίωση πρὸς τὴν ἑνότητα ἐν ἀληθείᾳ, ὑπὸ τὴν καθοδήγηση τῶν Ἱερῶν Κανόνων τῶν Ἁγίων Πατέρων καὶ μὲ τὴν ἐπιστασία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, πάντοτε μὲ τὴν ψυχὴ στραμμένη στὸν λόγο τοῦ Ἀρχαγγέλου:«στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετὰ φόβου!». Ἂς σταθοῦμε καὶ ἂς προσέξουμε. Ἂς κάνουμε τὸν ἀπολογισμό μας καὶ ἂς κοιτάξουμε τὸ μέλλον. Πετύχαμε τοὺς στόχους μας; Καταλάβαμε ποτὲ ποιοὶ ἦταν αὐτοὶ οἱ στόχοι; Τὸ χάσμα ποὺ ὑφίσταται μόνο πόνο προκαλεῖ στοὺς εὐσυνείδητους. Γιὰ αὐτό, πρέπει, τοῦ Θεοῦ συνεργοῦντος, νὰ γεφυρωθεῖ. Ὀφείλουμε στὰ παιδιά μας νὰ παραδώσουμε μία κατάσταση πιὸ δυνατὴ ἀπὸ αὐτὴν ποὺ παραλάβαμε. Πέρασαν 100 χρόνια. Πόσα ἀκόμη θέλουμε νὰ περάσουν; 

Ἐπίλογος 

Ἀδελφοί μου, ἂς ἀναλογιστοῦμε τὴ σημασία τῆς σημερινῆς ἡμέρας. Εἶναι μία ἡμέρα γιὰ ψυχικὴ ἐνδοσκόπηση, γιὰ πνευματικὴ κάθαρση καὶ γιὰ ἀνανέωση τῶν δεσμῶν ποὺ μᾶς ἑνώνουν ὡς κοινότητα, ὡς Ἐκκλησία, ὡς σῶμα Χριστοῦ. Ὅταν ἡ καρδιά μας γεμίζει μὲ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, κάθε δυσκολία φαίνεται νὰ ὑποχωρεῖ καὶ ὁ δρόμος πρὸς τὸ φῶς ἀνοίγει μὲ ἀληθινὴ χαρὰ καὶ ἐλπίδα. Μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν πνευματικὴ διαδικασία, μέσα ἀπὸ τὴν ἐνέργεια τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος, μαθαίνουμε πὼς ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι ἁπλῶς μία θρησκεία, ἀλλὰ ἡ ἀποκεκαλυμμένη ἀλήθεια, ἕνας τρόπος ζωῆς ποὺ ἐνσωματώνει τὶς πιὸ βαθιὲς ἀξίες τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. 

Εἶναι κατανοητὸ πὼς οἱ προκλήσεις τοῦ σήμερα δὲν εἶναι καινούργιες, ἀλλὰ πάντα ὑπῆρχε ἡ ἀνάγκη γιὰ μιὰ βαθύτερη πνευματικὴ προσέγγιση στὴ ζωή. Ἡ ὀρθόδοξη παράδοσή μας ἔχει ἀποδείξει ὅτι, παρὰ τὶς ἀντιξοότητες, ὁ ἄνθρωπος ἔχει μέσα του τὴν δύναμη νὰ ἀνταπεξέλθει, ὅταν προσφύγει μὲ πίστη στὸν ἀληθινὸ Θεὸ ποὺ ὑπηρετεῖ. Ἡ δύναμη αὐτῆς τῆς μετὰ πίστεως προσφυγῆς καὶ δέησης πρὸς τὸν Τριαδικὸ Θεὸ εἶναι ἐκείνη ποὺ μπορεῖ νὰ μεταμορφώσει τὶς σκοτεινότερες στιγμὲς σὲ περιόδους ἐσωτερικῆς ἀναγέννησης. 

Ἡ πρόκληση ἀλλὰ καὶ πρόσκληση ποὺ μᾶς δίνεται σήμερα εἶναι νὰ ἀναλογιστοῦμε πώς μποροῦμε νὰ ἐνδυθοῦμε τὸ Ὀρθόδοξο Φρόνημα, αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἔφεραν οἱ Ἅγιοί μας, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ κερδίσουν τὸν στέφανο τῆς ζωῆς. Ὀφείλουμε νὰ κατανοήσουμε ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι ἁπλῶς ἕνα σύνολο τελετουργιῶν καὶ παραδόσεων, ἀλλὰ ἕνας ζωντανὸς τρόπος ζωῆς ποὺ μᾶς ἑνώνει μὲ τὸ θεϊκὸ καὶ μᾶς κάνει νὰ συνειδητοποιοῦμε τὴν ἀξία τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Ἡ ἴδια εἶναι ὁ φάρος ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ σὲ μιὰ ζωὴ γεμάτη νόημα καὶ ἀληθινὴ εὐτυχία, παρὰ τὶς ἐξωτερικὲς δυσκολίες. Ἀκόμη καὶ ὅταν οἱ σκιὲς τοῦ φόβου καὶ τῆς ἀβεβαιότητας ἐπιτείνονται, ἂς θυμόμαστε ὅτι μὲ τὴν βίωση τῆς Ὀρθοδοξίας ἔρχεται τὸ φῶς, νικᾶ τὸ σκοτάδι καὶ μᾶς ὁδηγεῖ στὸν Ἀληθινὸ Θεό. Ὅταν ἐμεῖς ἀλλάξουμε ἐσωτερικὰ καὶ γίνουμε μάρτυρες τοῦ θείου φωτός, θὰ ἔχουμε τὴν δυνατότητα νὰ ἀλλάξουμε καὶ τὴν κοινωνία ποὺ ζοῦμε, νὰ ἐνώσουμε αὺτὸ ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ συμφιλιωθεῖ, νὰ ἀνεβάσουμε τὴν καρδιὰ μας στὸν οὐρανὸ καὶ νὰ κατεβάσουμε τὸν Θεὸ στὴ γῆ. Ὀρθόδοξο Φρόνημα μᾶς χρειάζεται. Ὅσο ποτὲ ἄλλοτε.

Εὔχομαι αὐτὴ ἡ Σαρακοστὴ νὰ φέρει ἐλπίδα ἀπὸ τὰ ἀνέλπιστα καὶ νὰ ἐμπνεύσει Φρόνημα Ὀρθόδοξο σὲ κάθε χριστιανὸ ποὺ κλίνει γόνυ καρδίας μπροστὰ στὴν μεγαλωσύνη τοῦ Ἀληθινοῦ Θεοῦ ποὺ ὑπηρετοῦμε. Καλὴ σαρακοστή!

Σᾶς εὐχαριστῶ πολὺ γιὰ τὴν προσοχή σας.  

+ ὁ Θεσσαλονίκης Γρηγόριος

Πηγή