A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

Κυριακή 23 Οκτωβρίου 2022

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Γ' ΛΟΥΚΑ (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

fth copy

γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Οἱ ἄνθρωποι πλασθήκαμε ἀπὸ τὸν Θεὸ γιὰ νὰ  γίνουμε συμμέτοχοι τῆς χαρᾶς Του. Μετὰ τὴν ἐξορία τῶν Πρωτοπλάστων, ὡστόσο, βρεθήκαμε ἔξω ἀπὸ τὸ φυσικό μας περιβάλλον, τὸν Παράδεισο. Καὶ ἐφόσον στερηθήκαμε τὴν χαρὰ τοῦ Παραδείσου, ἄρχισαν νὰ δημιουργοῦνται μέσα μας ὁ στεναγμός, ἡ λύπη καὶ ὁ πόνος, ἐνῶ ἐπίσης γίναμε ἀπόλυτοι κληρονόμοι τοῦ θανάτου. Ὁ θάνατος ἀποτελεῖ τὴν μεγαλύτερη αἰτία τοῦ ἀνθρώπινου πόνου, διότι σημαίνει στέρηση, σημαίνει ὅτι ἕνα ἀγαπητό μας πρόσωπο ἔκλεισε τὸν κύκλο του καὶ δὲν θὰ μποροῦμε πλέον νὰ ἀπολαμβάνουμε τὴν παρουσία του στὴ ζωή μας. Ὁ πιὸ ὀδυνηρὸς πόνος ποὺ μπορεῖ νὰ προκαλέσει ὁ θάνατος εἶναι αὐτὸς τῆς μητέρας ὅταν θάβει τὸ παιδί της, πόσο μάλλον ὅταν αὐτὴ ἡ μητέρα εἶναι καὶ χήρα καὶ δὲν ἔχει ἄλλα παιδιὰ ὡς στηρίγματα. 

            Τέτοια ἦταν ἡ μητέρα τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Τὴν εἶδε ὁ Κύριός μας ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Ναΐν, τὴν ὥρα ποὺ μὲ πλῆθος κόσμου ἡ μάνα ἐκείνη πορευόταν πρὸς τὸ νεκροταφεῖο γιὰ τὴν ταφὴ τοῦ μοναχογιοῦ της. Τί νὰ πεῖ κανεὶς σὲ μία τέτοια μάνα ποὺ κλαίει καὶ θρηνεῖ τὸν θάνατο τοῦ παιδιοῦ της; Μὲ ποιὰ δύναμη μπορεῖ κάποιος νὰ ἀρθρώσει λόγο προσπαθῶντας νὰ τὴν παρηγορήσει; Εἶναι δυνατὸν νὰ τῆς ἀπαλύνει τὸν πόνο, ἤ ἀκόμη περισσότερο νὰ τῆς ὑποδείξει νὰ ἠρεμήσει καὶ νὰ ἡσυχάσει; Δὲν γίνεται κάτι τέτοιο. Δὲν τὸ ἐπιτρέπει ἡ ἀνθρώπινη λογική, διότι ἡ μάνα γνωρίζει ὅτι πλέον δὲν θὰ ξανὰ δεῖ τὸν ἀγαπημένο γιό της.

            Σωστὰ ὅλα αὐτά. Ὅμως, ἦρθε ὁ Χριστὸς ἀνάμεσά μας καὶ ἔφερε τὴν ἀνατροπή. Ὁ Κύριος βλέποντας τὴν γυναίκα νὰ κλαίει καὶ νὰ ὀδύρεται, τὴν σπλαχνίσθηκε, τὴν πλησίασε καὶ τῆς εἶπε μὲ τὴν δύναμη καὶ τὴν ἐξουσία ποὺ μόνο Ἐκεῖνος ἔχει: «Μὴν κλαῖς». Πού ἀκούσθηκε ξανὰ στὴν ἱστορία μία τέτοια φράση; Πουθενά. Καὶ αὐτὸ διότι μόνο ὁ Ἄρχοντας τῆς Ζωῆς, μόνο ἡ προσωποποίηση τῆς Ζωῆς καὶ τῆς Ἀνάστασης μποροῦσε νὰ τὸ πεῖ. Καὶ ἀφοῦ τῆς εἶπε νὰ μὴν κλαίει, τῆς ἀπέδειξε ὅτι ὁ σωματικὸς θάνατος δὲν εἶναι τὸ ὁριστικὸ τέλος, ἀλλὰ ἡ κοίμηση, ἀγγίζοντας τὸν νεκρὸ νέο καὶ διατάζοντάς τον: «Νεανίσκε, σὲ σένα λέω, σήκω». Καὶ ἀφοῦ σηκώθηκε ὁ νέος, ὁ Κύριος τὸν παρέδωσε στὴ μητέρα του νὰ τὴν στηρίζει. Οὐσιαστικά, ὅμως, τῆς προσέφερε κάτι πολὺ μεγαλύτερο∙ τὴν βεβαιότητα πὼς ὅ,τι καὶ νὰ γίνει πιά, ὁ θάνατος χωρίζει μόνο προσωρινὰ τοὺς ἀνθρώπους. 

            Αὐτὴ ἡ βεβαιότητα εἶναι ὁ πρῶτος καὶ κύριος λόγος ποὺ βαπτισθήκαμε στὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι ἡ βεβαιότητα ὅτι ὅλοι μιὰ μέρα θὰ ἀναστηθοῦμε καὶ οἱ μὲν δίκαιοι θὰ κληρονομήσουν τὴν αἰώνια ζωή, οἱ δὲ ἄδικοι τὸ σκοτάδι τοῦ Ἅδη. Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ βεβαιότητα μᾶς ἐπιβάλλει νὰ μὴν ἀπελπιζόμαστε ὅ,τι καὶ νὰ συμβεῖ γύρω μας. Ἐπιβάλλει ἀκόμη καὶ στὴ μάνα νὰ μὴν ἀπελπιστεῖ ἀκόμη καὶ ἄν δεῖ τὸν υἱό της νεκρό, διότι θὰ ἔρθει ἡ στιγμὴ ποὺ θὰ τὸν ξανὰ συναντήσει. Ἄν δὲν ἠλπίζαμε στὴν Ἀνάσταση, δὲν θὰ ὑπῆρχε λόγος νὰ βαπτισθοῦμε Χριστιανοί. Ἄν δὲν ἤμασταν Μαθητὲς Ἐκείνου, μόνο τότε θᾶ μπορούσαμε νὰ ἀπελπιστοῦμε, διότι θάνατος θὰ σήμαινε τέλος ὁριστικό. Γιὰ ἑμᾶς, ὅμως, θάνατος σημαίνει μετάβαση στὴν ἀληθινὴ ζωή. Εἶναι δὲ ἡ μετὰ θάνατον ζωὴ ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ἐπίγεια, ὅπως ἀκριβῶς καὶ ἡ ἐπίγεια ἀπὸ τὴν ζωὴ μέσα στὴν κοιλιὰ τῆς μητέρας. 

            Στὸ σημεῖο αὐτὸ, λαμβάνοντας τὴν ἀφορμὴ ἀπὸ τὸ ὅτι ὁ Ἴδιος ὁ Κύριός μας σπλαχνίσθηκε καὶ ἔσπευσε νὰ παρηγορήσει τὴν γυναίκα ἐκείνη μὲ τὸν δικό Του θεϊκὸ τρόπο, ἀναρωτιέμαι: ἑμεῖς σήμερα πώς συμμετέχουμε στὸ πένθος τῶν συνανθρώπων μας; Ὅταν μαθαίνουμε γιὰ τὸν θάνατο κάποιου ἀδελφοῦ, πηγαίνουμε στὸ σπίτι καὶ συλλυπούμαστε. Προσευχόμαστε καὶ στηρίζουμε μὲ δύο καλὰ λόγια τοὺς οἰκείους, ἤ βρίσκουμε εὐκαιρία γιὰ ἀργολογίες; Ὕστερα, πηγαίνουμε στὴν κηδεία ἀπὸ φιλάνθρωπα καὶ φιλάδελφα αἰσθήματα, ἤ ὡς ἕνα ἀναγκαστικὸ κοινωνικὸ γεγονός; Ἡ κηδεία τελείωσε. Ὁ νεκρὸς ἔχει φύγει. Οἱ οἰκεῖοι, ὅμως, εἶναι ἀκόμη ἐδὼ καὶ πονοῦν. Ὁ νεκρὸς ζητᾶ τὶς προσευχές μας καὶ τὴν ἐλεημοσύνη μας γιὰ τὴν ἀνάπαυσή του. Οἱ οἰκεῖοι, ἄσχετα ἄν μπορεῖ νὰ μὴν τὸ παραδέχονται, ἤ νὰ μὴν τὸ συνειδητοποιοῦν θέλουν τὴν στήριξη μας, τὴν στήριξη τῶν ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν τους. Δὲν εἴμαστε Χριστιανοὶ μόνο γιὰ νὰ ἰδωθοῦμε  καὶ νὰ συμπροσευχηθοῦμε τὴν Κυριακὴ στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ συντρέχουμε στὶς ἀνάγκες τῶν ἀδελφῶν στηρίζοντας ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Ἄν παρουσιασθοῦμε μόνο στὴν κηδεία καὶ μετὰ ἀδιαφορήσουμε, σίγουρα δὲν φερόμαστε κατὰ τὸ Θέλημα τοῦ Κυρίου. Οἱ οἰκείοι πονοῦν. Τί μποροῦμε νὰ κάνουμε; Μποροῦμε νὰ τοὺς ἐπισκεπτόμαστε τακτικὰ μεταφέροντάς τους λόγια Χριστοῦ; Μποροῦμε νὰ πάμε νὰ προσευχηθοῦμε μαζί τους; Μποροῦμε νὰ τοὺς μαγειρέψουμε τὸν πρῶτο καιρὸ ποὺ ἀκόμη οἱ ἴδιοι δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ τὸ κάνουν; Μποροῦμε νὰ κλέψουμε λίγο χρόνο νὰ τοὺς βοηθήσουμε σὲ τυχὸν ἐργασίες, ἐκκρεμότητες ἤ ἐτοιμασίες γιὰ τὰ ἐννιάμερα ἤ τὰ σαρὰντα; Ὅλα αὐτὰ μπορεῖ νὰ εἶναι ἁπλοϊκὰ γιὰ κάποιους, σίγουρα, ὅμως ὁ Θεὸς ἀναπαύεται σὲ αὐτὲς τὶς πράξεις ἀγάπης καὶ ἐνισχύει τὴν παρηγοριὰ στοὺς πενθοῦντας. 

            ν κατακλείδι, ἐντύπωση προκαλεῖ καὶ τὸ κλείσιμο τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς ποὺ περιγράφει τὴν στάση τοῦ κόσμου ἀπέναντι στὸ θαῦμα. Ἀναφέρει ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς: «ὅλους τοὺς κατέλαβε φόβος καὶ δόξαζαν τὸν Θεὸ λέγοντας ὅτι μεγάλος Προφήτης ἀναδείχθηκε ἀνάμεσά μας καὶ ὅτι ἐπισκέφθηκε ὁ Θεὸς τὸν λαό Του». Καὶ γιατὶ προκαλοῦν αὐτὰ ἐντύπωση; Διότι ἔχουμε ἀπὸ τὴ μία τὸν ἁπλὸ ὄχλο νὰ βλέπει, νὰ διακρίνει καὶ νὰ κατανοεῖ ὅτι ὁ Ἰησοῦς δὲν εἶναι ἁπλὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ «Προφήτης μέγας», καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη τοὺς εὐσεβιστὲς Γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους νὰ Τὸν κατηγοροῦν ὅτι τὶς θαυματουργίες τὶς κατορθώνει «ἐν τῷ ἄρχοντι τῶν δαιμονίων», ἤ νὰ Τὸν συκοφαντοῦν, νὰ διασπείρουν ψεύδη ἐναντίον Του, νὰ σκέφτονται ὅτι «κάποιον δόλο ἤ σκοπιμότητα θὰ ἔχει γιὰ νὰ λέει καὶ νὰ κάνει ὅλα αὐτά, νὰ Τὸν θεωροῦν «ἄνθρωπο ἁμαρτωλό» καί, τέλος, νὰ ἐπιζητοῦν τὴν θανάτωσή Του. Οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ Γραμματεῖς ἔκριναν ἐξ ἰδίων τὰ ἀλλότρια. Δὲν μιλοῦσαν γιὰ νὰ προστατέψουν τὸ ποίμνιο, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἔπασχαν ἀπὸ τὸν θανάσιμο φθόνο τους, καθὼς ἔβλεπαν ὅτι τὸ ποίμνιο πηγαίνει πρὸς τὸν ἀληθινὸ Ποιμένα, τὸν Κύριό μας, καὶ ὅτι ἔχαναν τοὺς ὀπαδούς τους. Ἡ ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται διαχρονικά. Στὸ τέλος, αὐτοὶ ποὺ μένουν εἶναι ὅσοι ὑπηρέτησαν τὴν Ἀλήθεια. Οἱ λοιποὶ ἐξαφανίζονται.

             νοῦς μας, ἀγαπητοί, μιᾶς καὶ εἴμαστε Χριστιανοὶ καὶ ὑπηρετοῦμε Χριστό, νὰ εἶναι στραμμένος ὄχι δεξιὰ καὶ ἀριστερά, ἀλλὰ σὲ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι ἡ Ἀνάστασις καὶ ἡ Ζωή. Τότε, ὅ,τι κακὸ καὶ νὰ συμβεῖ, θὰ μᾶς πλησιάσει καὶ θὰ μᾶς πεῖ: «Μὴν κλαῖς, εἴμαι δίπλα σου».

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2022

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 9ο)

 Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς

9. Η σωτηρία στην Εκκλησία

Πώς επιτυγχάνεται η σωτηρία του ανθρώπου.
Η έννοια του Μυστηρίου του Βαπτίσματος.
Το ζήτημα της σχέσης μεταξύ της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου
και της δράσης της χάριτος του Θεού (Πελάγιος και Αυγουστίνος).
Συνέργεια.

Ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε για κάθε αληθινά καλή χριστιανική δραστηριότητα ενός ανθρώπου: «χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν»[1] (χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα). Επομένως, όταν πρόκειται για τη σωτηρία ενός ανθρώπου, ο Χριστιανός πρέπει να θυμάται ότι η αρχή μιας αληθινά χριστιανικής ζωής που μας σώζει προέρχεται μόνο από τον Σωτήρα Χριστό και μας δίνεται στο Μυστήριο του Βαπτίσματος.

Στη συνομιλία του με ένα μέλος του Σανχεντρίν[2], τον Νικόδημο, στο ερώτημα που εμφανίστηκε στην ψυχή του Νικόδημου -πώς να εισέλθει στην Βασιλεία του Θεού- ο Σωτήρας απάντησε: «Ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἄνωθεν, οὐ δύναται ἰδεῖν τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»[3]. Επιπλέον, είπε ακόμα πιο ξεκάθαρα: «Ἐὰν μή τις γεννηθῇ ἐξ ὕδατος καὶ Πνεύματος (δηλαδή, δεν λάβει το Βάπτισμα), οὐ δύναται εἰσελθεῖν εἰς τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ»[4]. Έτσι, το Βάπτισμα είναι, σαν να λέμε, εκείνη η μοναδική πόρτα μέσω της οποίας ένας άνθρωπος μπορεί να εισέλθει στην Εκκλησία των σεσωσμένων. Διότι μόνο αυτός που θα πιστέψει και θα βαπτισθεί θα σωθεί»[5].

Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε τί καθαρίζεται σε έναν άνθρωπο με το Βάπτισμα: η διαφθορά του προπατορικού αμαρτήματος και η ενοχή για όλες τις παραβάσεις και τις πτώσεις που διαπράχθηκαν πριν από το Βάπτισμα. Όμως τα μικρόβια της αμαρτίας, οι αμαρτωλές συνήθειες και η ροπή προς την αμαρτία παραμένουν στον άνθρωπο και ξεπερνιούνται με τις προσπάθειες του ίδιου του ανθρώπου, που κατορθώνονται σε ολόκληρη την ζωή του -διότι, όπως ήδη γνωρίζουμε, η Βασιλεία του Θεού αποκτάται με προσπάθεια και μόνον όσοι καταβάλλουν προσπάθεια το επιτυγχάνουν αυτό[6]. Και άλλα Μυστήρια της Εκκλησίας -η Μετάνοια, η Θεία Κοινωνία, το Ευχέλαιο και διάφορες προσευχές και ακολουθίες- είναι στιγμές και τρόποι αγιασμού ενός Χριστιανού. Σε αυτά, ο Χριστιανός, σύμφωνα με τον βαθμό της πίστης και της ανάγκης του, λαμβάνει τη Θεία Χάρη που συμβάλλει στη σωτηρία του. Χωρίς αυτή την Χάρη, σύμφωνα με την αποστολική διδασκαλία, όχι μόνο δεν μπορούμε να κάνουμε το καλό, αλλά δεν μπορούμε ούτε να το επιθυμούμε[7].

Αλλά αν η βοήθεια της Θείας Χάριτος είναι τόσο μεγάλης σημασίας στο έργο της σωτηρίας μας, τότε τί σημαίνουν εδώ οι προσωπικές μας προσπάθειες; Μήπως το έργο της σωτηρίας γίνεται για μας από τον Θεό μόνο, και μπορούμε απλά να «καθίσουμε με σταυρωμένα τα χέρια» περιμένοντας το έλεός Του; Στην ιστορία της Εκκλησίας, το ζήτημα αυτό τέθηκε έντονα και αποφασιστικά ήδη τον 5ο αιώνα. Ο λόγιος και αυστηρός μοναχός Πελάγιος άρχισε να διδάσκει ότι ο άνθρωπος σώζει τον εαυτό του – μόνος του, χωρίς την Χάρη του Θεού. Αναπτύσσοντας την σκέψη του, έφθασε τελικά στο σημείο όπου, ουσιαστικά, άρχισε να αρνείται την ίδια την ανάγκη για τους ανθρώπους της εν Χριστώ απολυτρώσεως και σωτηρίας. Ο περίφημος Διδάσκαλος της Εκκλησίας, ο Μακάριος Αυγουστίνος, αντιτάχθηκε σε αυτές τις θέσεις και με ιδιαίτερη δύναμη απέδειξε την ανάγκη σωτηρίας της Χάριτος του Κυρίου. Ωστόσο, σε αντίθεση με τον Πελάγιο, ο ίδιος ο Αυγουστίνος έπεσε στο αντίθετο άκρο. Σύμφωνα με τη διδασκαλία του, προέκυψε ότι στο θέμα της σωτηρίας, η Θεία Χάρη κάνει τα πάντα για έναν άνθρωπο και ο άνθρωπος πρέπει μόνο να δέχεται αυτήν την σωτηρία με ευγνωμοσύνη[8].

Η αλήθεια, όπως πάντα, βρίσκεται ανάμεσα σε αυτά τα δύο άκρα. Εκφράστηκε από τον ασκητή του 5ου αιώνα επίσης, τον μοναχό [όσιο] Ιωάννη Κασσιανό, του οποίου η διδασκαλία ονομάζεται συνέργεια (δηλαδή βοήθεια). Σύμφωνα με τη διδασκαλία του, ο άνθρωπος σώζεται μόνο στον Χριστό και σε αυτή τη σωτηρία η Χάρη του Θεού είναι η κύρια ενεργός δύναμη[9]. Ωστόσο, εκτός από τη δράση της Θείας Χάριτος, απαιτούνται προσωπικές προσπάθειες του ίδιου του ανθρώπου για τη σωτηρία. Οι προσωπικές προσπάθειες ενός ανθρώπου από μόνες τους δεν αρκούν για τη σωτηρία -αλλά είναι απαραίτητες, διότι χωρίς αυτές, η Θεία Χάρη δεν θα ολοκληρώσει το έργο της σωτηρίας του. Έτσι, η σωτηρία του ανθρώπου επιτυγχάνεται ταυτόχρονα και μέσω της δράσης της σωτήριας Χάριτος του Θεού και μέσω των προσωπικών προσπαθειών του ίδιου του ανθρώπου. Σύμφωνα με την τολμηρή έκφραση ορισμένων Πατέρων της Εκκλησίας, ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του ανθρώπου, αλλά δεν μπορεί να τον σώσει χωρίς την συγκατάθεση και την επιθυμία του, επειδή ο ίδιος τον δημιούργησε αυτεξούσιο (ελεύθερο). Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος να επιλέξει το καλό ή το κακό, τη σωτηρία ή την καταστροφή και ο Θεός δεν περιορίζει την ελευθερία του, αν και τον καλεί συνεχώς στη σωτηρία.


[1] Ιω. ιε΄ 5.
[2] Σανχεντρίν (Συνέδριον): Ιουδαϊκό νομοθετικό και θρησκευτικό συμβούλιο που λειτουργούσε και ως δικαστήριο.
[3] Ιω. γ΄ 3.
[4] Ιω. γ΄ 4.
[5] «Ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται» (Μαρκ. ιϛ΄ 16).
[6] «Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται, καὶ βιασταὶ ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. ια΄ 22).
[7] «Ὁ Θεὸς γάρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας» (Φιλιπ. β΄ 13).
[8] Αναλυτικότερα για το θέμα βλ. π. Σεραφείμ Ρόουζ, Η θέση του Ιερού Αυγουστίνου στην Ορθόδοξη Εκκλησία, εκδ. Μυριόβιβλος, 2010.
[9] Βλέπουμε λοιπόν ότι στο προτεσταντικό δόγμα ”Sola gratia” («Μόνο η Χάρις»), η αληθινή Ορθοδοξία αντιτάσσει το “Gratia prima” («Πρώτα η Χάρις») χωρίς να απορρίπτει την σημασία της ανθρώπινης προσπάθειας (συνέργεια), την οποία βεβαίως και δεν εξισώνει, ούτε και εξυψώνει υπέρ του δέοντος όπως ο Πελαγιανισμός, ο οποίος ουσιαστικά δυναμιτίζει το θεμέλιο των αρετών, την Ταπείνωση!

Ο ΟΣΙΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΑΤΡΙΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ (Ομιλία του Μητροπολίτου Λαρίσης & Πλαταμώνος κ. Κλήμεντος)

 

Κυριακή 16 Οκτωβρίου 2022

ΟΜΙΛΙΑ ΕΠΙ ΤΗ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ ΑΙΓΙΝΗΣ 2022 ( του Μητροπολίτου Λαρίσης και Πλαταμώνος κ. Κλήμεντος)


Ιερά Μονή Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης, Φυλής Αττικής

Κυριακή 3 (16) Οκτωβρίου 2022 εκκλ. ημ.

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Β' ΛΟΥΚΑ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

 

IMG 5740


γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Πολλοὶ ἀπὸ ἑμᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς, δυστυχῶς, ἔχουμε πέσει στὴν πλάνη νὰ πιστεύουμε ὅτι εἴμαστε πνευματικοὶ ἄνθρωποι καὶ καλύτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους. Ἔχοντας, λοιπόν, πιστέψει αὐτό, μὲ κάποιο πνεῦμα ἀνωτερότητας ἀσχολούμαστε καὶ ἐξετάζουμε προσεκτικὰ τὶς διεθνεῖς ὑποθέσεις, ἐνημερώνουμε τοὺς συνανθρώπους μας γιὰ ὅ,τι κακὸ πρόκειται νὰ ἔρθει, καὶ ψάχνουμε τὴν παραμικρὴ εὐκαιρία νὰ παρουσιασθοῦμε ὡς ὁμολογητὲς καὶ ἀγωνιστὲς γιὰ νὰ κερδίσουμε τὶς ἐντυπώσεις. Καὶ ἄν μᾶς ρωτήσει κάποιος: «ἀδελφέ, πόσες φορὲς τὴν ἡμέρα διαβάζεις τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ, τὸ Ἱερὸ Εὐαγγέλιο;», ἡ ἀπάντηση εἶναι: «καμία». Κι ὅμως, ἀγαπητοί, αὐτὸ ποὺ πραγματικὰ θὰ ὠφελήσει τὴν ψυχή μας εἶναι αὐτὸ στὸ ὁποῖο πολλοὶ δὲν δίνουν σημασία, τὸ Εὐαγγέλιο. Σίγουρα εἶναι καλὸ νὰ ἐνημερωνόμαστε γιὰ τὸ τί γίνεται στὸν κόσμο, διότι εἴμαστε κάτοικοι αὐτοῦ τοῦ κόσμου, πάντα ὅμως τηρῶντας τὸ μέτρο καὶ θέτοντας τὶς προτεραιότητες. 

            Προτεραιότητα γιὰ ἑμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς εἶναι νὰ ἀγωνιζόμαστε νὰ ἀρέσουμε σὲ Ἐκεῖνον, νὰ ἀγωνιζόμαστε νὰ γίνουμε ἀληθινὰ Χριστιανοί. Σήμερα, ὁ Χριστὸς στὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα μὲ μόλις λίγες φράσεις μᾶς δίδαξε τὴν οὐσία τῆς πίστης μας. Ἀλήθεια, ἑμεῖς ποὺ διαβάζουμε πλήθη βιβλίων, ἤ ἀκοῦμε ὁμιλίες καὶ ἀναλύσεις στὸ διαδίκτυο, σὲ αὐτὲς τὶς λίγες φράσεις τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔχουμε δώσει σημασία; Πολὺ δὲ περισσότερο, τὶς ἔχουμε ἐφαρμόσει; Αὐτὰ τὰ λιγοστὰ λόγια εἶναι ἕνας πολύτιμος καθρέφτης ἀπὸ τὸν ὁποῖο μποροῦμε νὰ διακρίνουμε ἄν εἴμαστε ἀληθινοὶ Μαθητὲς Ἐκείνου. Τί μᾶς λέει, λοιπόν;

            «Καθὼς θέλετε ἴνα ποιῶσιν ὑμῖν οἱ ἄνθρωποι καὶ ὑμεῖς ποιεῖτε αὐτοῖς ὁμοίως». Αὐτὸ ποὺ θέλετε νὰ σᾶς κάνουν, αὐτὸ νὰ κάνετε κὶ ἑσεῖς. Ὑπάρχει πιὸ σοφὸς καὶ δίκαιος νόμος ἀπὸ αὐτόν; Θέλεις ἀδελφέ μου νὰ σὲ βρίζουν, νὰ σὲ συκοφαντοῦν, νὰ σὲ ζηλεύουν, νὰ σὲ ὑποτιμοῦν, νὰ σὲ κρίνουν; Ὄχι. Γιατί δὲν τὰ θές; Γιατὶ δὲν εἶναι ἠθικὰ ὅλα αὐτά. Τότε, οὔτε ἐσὺ μὴν τὰ κάνεις στὸν ἀδελφό σου, οὔτε στὸν πατέρα σου, σὲ κανέναν. Βάλε τὸν ἑαυτό σου στὴν θέση ἐκείνου ποὺ θὰ ἤθελες νὰ πληγώσεις, καὶ ἴσως εὐαισθητοποιηθεῖς καὶ δὲν τὸ κάνεις. Ὅλη ἡ σοφία τοῦ κόσμου περικλείεται μέσα σὲ αὐτὴ τὴν ἐντολή, ἡ ὁποία εἶναι τὸ μέτρο τῆς δικαιοσύνης. Ἄν μέσα σὲ μία κοινωνία οἱ ἄνθρωποι ἐφάρμοζαν τὴν ἐντολὴ αὐτή, δὲν θὰ ὑπῆρχε κακία, ἀχαριστία, κλοπή, δόλος, φθόνος καὶ φόνος. Γιὰ νὰ γίνει κάτι τέτοιο πραγματικότητα, μὴν περιμένουμε νὰ κάνουν τὴν ἀρχὴ ὅλοι οἱ ἄλλοι. Τὴν ἀρχὴ ὀφείλω νὰ τὴν κάνω ἐγώ, δηλαδὴ ὁ καθένας. Καὶ ἄν ἕνα μόλις πρόσωπο καταφέρει νὰ βάλει στὴ ζωή του αὐτὴ τὴν ἀρχή, στοχεύοντας στὴν ἕνωσή του μὲ τὸν Θεό, τότε θὰ μπορέσει νὰ μεταμορφώσει ὁλόκληρη κοινωνία. 

             Ἀλήθεια, ἀμέτρητοι ἄνθρωποι σοφοὶ κὶ ἐπιστῆμονες πέρασαν ἀπὸ αὐτὸν τὸν κόσμο. Ποιός, ὅμως, κατάφερε νὰ δώσει θεραπεία στὸν πόνο τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἄδικα ὑπέφεραν, ποὺ ἄδικα διώχθηκαν, ποὺ ἄδικα κλείσθηκαν στὴ φυλακή, ποὺ τοὺς σκότωσαν ἀγαπημένα πρόσωπα, ἤ ἀκόμα ποὺ ἄδικα καταδικάσθηκαν σὲ θάνατο; Ἡ σοφία αὐτοῦ τοῦ κόσμου καὶ ἡ ἀνθρώπινη λογικὴ ὁρίζει τὴν ἐκδίκηση γιὰ νὰ ἀποκατασταθεῖ τὸ δίκαιο μέσα ἀπὸ τὴν τιμωρία. Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ κόσμος, διακηρύσσει:  «μισοῦμε τοὺς ἐχθροὺς καὶ ἀγαποῦμε τοὺς φίλους». Ἔτσι, ὅμως, ποιά ἡ διαφορὰ τῶν εὐσεβῶν ἀπὸ τοὺς ἀσεβεῖς; Ὁ Χριστός, ἀπέναντι σὲ αὐτὸν τὸν ἀνθρώπινο κανόνα, προτάσσει τὸ πιὸ ἐπαναστατικὸ κήρυγμα: «νὰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, νὰ εὐεργετεῖτε ὅσους σᾶς κάνουν κακό». Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ εὐεργεσία στοὺς ἐχθροὺς εἶναι σφραγίδα Χριστοῦ. Γιὰ αὐτή του τὴν ἰδιότητα διαφέρει ὁ Χριστιανὸς ἀπὸ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο. Ἀπὸ τὴν ἐφαρμογὴ αὐτῆς τῆς ἐντολῆς ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος πιστεύει στὸν Χριστὸ βγαίνει πάντα νικητής, διότι ἡ ἀκεραιότητα καὶ ἡ μεγαλοψυχία εἶναι μεγάλη νίκη ποὺ κάνει τὸν ἐχθρὸ νὰ αἰσθάνεται ἡττημένος, ἐνῶ σὲ ἄλλες περιπτώσεις μπορεῖ μέχρι καὶ νὰ τὸν σωφρονίσει.

            ναρωτήθηκα παραπάνω ποιὸς ἔδωσε γιατρειὰ στὸν ἀνθρώπινο πόνο τῆς ἀδικίας. Μόνο ὁ Χριστός! Ἄνθρωποι ἀδικημένοι ἀποφάσισαν νὰ ἀφήσουν πίσω τὴν ἀρχικὴ ὀργή τους (διότι ἡ ὀργὴ δὲν φέρνει λύση, παρὰ μόνο περισσότερη ὀργή) καὶ ὄχι μόνο ἀπάλυναν τὸν πόνο τους, ἀλλὰ ἔγιναν καὶ πιὸ δυνατοὶ ὅταν συγχώρεσαν τὸν ἐχθρό τους καὶ ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ τὸν ἀγαπήσουν. Οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ δέχθηκαν πλούσια τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ στὴ ζωή τους καὶ θεώρησαν ὅλες τὶς ἀδικίες καὶ δυσκολίες ποὺ ὑπέφεραν ὡς εὐλογία Θεοῦ. Ἄλλωστε, ὅταν ὁ ἄνθρωπος παίρνει στὰ χέρια του τὴν εὐθύνη ἀπονομῆς τῆς δικαιοσύνης μὲ τὴν αὐτοδικία, οὐσιαστικὰ ἀφήνει τὸν Θεὸ στὴν ἄκρη. 

            ναφορὰ στὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο γίνεται καὶ στὸν δανεισμό, μέσα ἀπὸ τὴν ὁποία ὁ Χριστὸς θέλει νὰ μᾶς διδάξει τὴν ἀκτημοσύνη καὶ τὴν ἐλευθερία τῆς ψυχῆς, λέγοντας: «ἄν δανείζετε μόνο σὲ ἐκείνους ἀπὸ τοὺς ὁποίους περιμένετε νὰ λάβετε τὰ ἴσα, τί κερδίζετε γιὰ τὴν ψυχή σας;». Ἡ πράξη τοῦ δανεισμοῦ ἀποτελεῖ ἐλεημοσύνη, ὅπως καὶ ἡ εὐεργεσία ἀποτελεῖ ἔνδειξη ἀγάπης ὅταν δὲν ἀναμένουμε τὴν ἀνταπόδοση, διότι δανεισμὸς καὶ ἀγάπη ποὺ βασίζονται στὸ συμφέρον καὶ ὄχι στὴ θυσία, εἶναι πλαστὰ στοιχεῖα. Ὁ Χριστὸς θυσιάσθηκε γιὰ ἑμᾶς μὴν περιμένοντας ἀνταπόδοση.

            Θὰ ρωτήσει κανεὶς δικαιολογημένα: «ἄν ἑμεῖς δὲν περιμένουμε κάποια ἀνταπόδοση, τότε γιατί νὰ θυσιασθοῦμε ἀγαπῶντας τοὺς ἐχθροῦς μας καὶ δανείζοντας χωρὶς νὰ λαμβάνουμε;». Εἶναι ἀπόλυτα φυσικὸ ὁ ἄνθρωπος νὰ μὴν ξεκινᾶ κάτι ἄν δὲν ἐλπίζει ὅτι θὰ κερδίσει καὶ ὁ ἴδιος. Ἡ ἀγάπη στὸν ἐχθρὸ καὶ ὁ δανεισμὸς στοὺς πτωχούς, οὐσιαστικὰ ἡ ἐλεημοσύνη, εἶναι μεγάλος ἀγῶνας καὶ ὅπως κάθε ἀγῶνας, ἔτσι καὶ αὐτὸς ἔχει κάποιο βραβεῖο. Μᾶς τὸ ἀναφέρει ξεκάθαρα ὁ Χριστός: «ἄν κάνετε αὐτά, ὁ μισθός σας θὰ εἶναι μεγάλος καὶ θὰ γίνετε υἱοὶ τοῦ Ὑψίστου». Ἄν, λοιπόν, ἑμεῖς γίνουμε παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, ποιόν ἤ τί θὰ φοβηθοῦμε; Κανέναν καὶ τίποτα, διότι μᾶς προστατεύει ὁ Οὐράνιος Πατέρας μας. 

γαπητοὶ ἀδελφοί,

            ταν ὁ Κύριος λέει ὅτι εἴμαστε τὸ «ἀλάτι τῆς γῆς», τὸ λέει γιατὶ ὁ ἀληθινὸς Χριστιανὸς ἔχει ὡς βίωμα τὴν ἀγάπη στοὺς ἐχθρούς, τὴν εὐεργεσία στοὺς κακοὺς καὶ τὸν δανεισμὸ στοὺς πτωχοὺς μὲ ἀπόλυτη ἀνιδιοτέλεια καὶ αὐταπάρνηση. Αὐτὲς οἱ πράξεις διατηροῦν τὸ ἀλάτι ποὺ θὰ κάνει νόστιμες τὶς ζωὲς τῶν συνανθρώπων μας, καὶ τῶν ἐχθρῶν μας ἀκόμα. Δίχως αὐτὲς τὶς πράξεις, τὸ ἀλάτι χάνει τὴν οὐσία του, δηλαδὴ μένει μόνο στὸ ὄνομα «ἀλάτι» καὶ εἶναι οὐσιαστικὰ ἄχρηστο καὶ δὲν μπορεῖ νὰ προσφέρει τὶς καλές του ἰδιότητες. Ἄς ἀγωνισθοῦμε νὰ συντηρήσουμε, κάνοντας πράξη ὅσα ἀκούσαμε σήμερα, τὸ πολύτιμο ἀλάτι τῆς ψυχῆς μας. 

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

 ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)


DSC 77790717


γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου καὶ Εὺαγγελιστοῦ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου.

            Ὁ Ἰωάννης ἦταν υἱὸς τοῦ Ζεβεδαίου καὶ ἀδελφὸς τοῦ Ἀποστόλου Ἰακώβου. Ὄντας δὲ εὐσεβὴς καὶ ἀγαπῶντας τὸν Θεὸ ἀπὸ παιδί, μαθήτευε κοντὰ στὸν συνονόματό του, τὸν Τίμιο Πρόδρομο καὶ Βαπτιστὴ τοῦ Κυρίου. Μετὰ τὴν Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ, ὁ Βαπτιστὴς Ἰωάννης ὑπέδειξε στοὺς μαθητές του Ἰωάννη καὶ Ἀνδρέα ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ «ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ». Ὕστερα ἀπὸ λίγες μέρες, ὁ Χριστὸς περπατῶντας κοντὰ στὴν λίμνη Γεννησαρέτ, εἶδε τὸν Ἰωάννη καὶ τὸν Ἰάκωβο μαζὶ μὲ τὸν πατέρα τους, Ζεβεδαῖο, καὶ εἶπε στοὺς δύο ἀδερφοὺς νὰ Τὸν  ἀκολουθήσουν καὶ θὰ τοὺς ἔκανε ἀλιεῖς ἀνθρώπων. Ἐκεῖνοι, ἀμέσως, ἄφησαν τὰ δίχτυα καὶ τὸν πατέρα τους καὶ ἔγιναν Μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, μὴ λογιζόμενοι τίποτα τὸ ἐπίγειο ποὺ θὰ τοὺς κρατοῦσε μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο.

            Ὁ Ἰωάννης διακρίθηκε γιὰ τὴν ὑπακοή, τὴν ἐμπιστοσύνη καὶ τὴν ἀγάπη ποὺ ἔδειχνε πρὸς τὸν Χριστό, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ γίνει ὁ ἀγαπημένος μαθητὴς τοῦ Κυρίου μας. Γιὰ αὐτὸ μαζὶ μὲ τὸν ἀδερφό του καὶ τὸν Πέτρο ἀποτέλεσαν τὴν στενὴ τριάδα τῶν μαθητῶν ποὺ ἦταν κοντὰ σὲ σημαντικὲς στιγμὲς τῆς ἐπὶ γῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἡ Μεταμόρφωση στὸ Θαβώρ. Τόση δὲ ἦταν ἡ ἀγάπη του πρὸς τὸν Κύριο, ὥστε ἐνῶ ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι Μαθητὲς Τὸν εἶχαν ἐγκαταλείψει κατὰ τὴν Σταύρωσή Του, ὁ Ἰωάννης ἦταν κάτω ἀπὸ τὸν Σταυρό, ὅπου ἄκουσε τὸν Σταυρωμένο Κύριο νὰ τοῦ λέει: ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου, ἐννοῶντας τὴν Παναγία μας, στὴν ὁποῖα εἶπε: «ἰδοὺ ὁ ὑιός σου». Ἔτσι, ὁ Ἰωάννης ἀναδείχθηκε υἱὸς τῆς Θεοτόκου καὶ ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὥρα τὴν φρόντιζε καὶ τὴν πρόσεχε σὰν παιδί της, μέχρι τὴν κοίμησή της.

            Μετὰ τὴν Ἀνάσταση, ὁ Ἰωάννης περιόδευσε στὴν Μικρὰ Ἀσία ὅπου κήρυξε τὸν ἀληθινὸ Θεό. Μάλιστα, συνέγραψε καὶ τὸ τέταρτο κατὰ σειρὰν Εὐαγγέλιο, τρεῖς Καθολικὲς Ἐπιστολές, ὡς καὶ τὴν Ἀποκάλυψη. Τὴν τελευταία στὸ ἱερὸ νησὶ τῆς Πάτμου.

            Χάρη στὴ Θεολογία ποὺ ἀνέπτυξε ὀνομάσθηκε Θεολόγος, ἐνῶ ἄν διαβάσει κανεὶς τὶς ἐπιστολές του, θὰ διακρίνει τὴν μεγάλη ἀγάπη ποὺ ἔθρεφε στὸν Θεὸ καὶ στὸν πλησίον. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ἐπέμενε πολὺ στὴν ἀγάπη, διότι δίδασκε ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη. Ἑπομένως, ἄν μένουμε στὴν ἀγάπη, μένουμε στὸν Θεὸ καὶ ὁ Θεὸς εἶναι πάντα μαζί μας.

            Σὲ αὐτὴ τὴν μεγάλη ἀρετὴ, στὸν πρῶτο ἀπὸ τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος θὰ ἐστιάσω στὴν παροῦσα ὁμιλία.

             Κύριος μᾶς διδάσκει ὅτι ἡ πρώτη καὶ μεγαλύτερη ἐντολὴ εἶναι ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό, ἐνῶ ἡ δεύτερη ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν πλησίον. Ὁ Κύριος γνωρίζει τὴν ἀδυναμία μας, γιὰ αὐτὸ καὶ χωρὶς περιπλοκές, δίχως νὰ μᾶς φορτώνει μὲ πλῆθος ἐντολῶν, ἀνοίγει σὲ ἑμᾶς διάπλατα τὴν θύρα τοῦ Παραδείσου μὲ μία προϋπόθεση μόνο, τὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο.

             λήψη καὶ ἡ μετάδοση ἀγάπης ἀποτελοῦν τὴν μεγαλύτερη ἀνάγκη τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, ἀπὸ τὴν βρεφικὴ ἡλικία, κατὰ τὴν ὁποία τὸ παιδὶ ἐπιθυμεῖ τὸ γλυκὸ χάδι τῆς μητέρας, ἕως τὰ βαθιὰ γεράματα, ὅταν ὁ ἄνθρωπος περιμένει ἀπὸ τὰ ἀγαπημένα του πρόσωπα νὰ σταθοῦν δίπλα του καὶ νὰ τοῦ κρατοῦν ζεστὰ τὸ χέρι ἐκφράζοντας τὴν στήριξή τους. Ἀνάλογα μὲ τὸ μέγεθος ποὺ ἱκανοποιεῖται ἡ ἀνάγκη αὐτὴ τοῦ ἀνθρώπου, διαμορφώνεται καὶ ἡ πνευματική του ὑγεία. Ἄν στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου δεσπόζει ἡ καρδιακὴ ἀγάπη, ἐκεῖνος αἰσθάνεται διαρκῶς τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τὸν πλημμυρίζει μὲ χαρά. Ἀντιθέτως, ἄν ἡ ἀγάπη ἀπουσιάζει, τότε ὁ ἄνθρωπος πεθαίνει, πεθαίνει ψυχικὰ πρὶν πεθάνει σωματικά.

            Στὴ σύγχρονη κοινωνία κυριαρχεῖ ἕνα «αἰσιόδοξο» γεγονός. Ὅλοι μιλοῦν γιὰ ἀγάπη, ἀπὸ τὰ διαφημιστικὰ μηνύματα καὶ τὸν ἐπικοινωνιακὸ λόγο κατὰ τὶς ἑορταστικὲς περιόδους, μέχρι τὴν μουσική. Θὰ ἔλεγε κανεὶς πὼς μία τέτοια κοινωνία, ἡ ὁποία συνεχῶς λαμβάνει μηνύματα ἀγάπης, ὁδεύει μὲ βεβαιότητα στὴν εὐημερία. Δυστυχῶς, ὡστόσο, διαπιστώνεται τὸ ἀντίθετο, καθὼς ὁ κόσμος ἔχει δώσει στὴν ἀγάπη τὸν δικό του ὁρισμό. Ὁ δῆθεν προοδευτικὸς ἄνθρωπος τοῦ 21ου αἰῶνα, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ πολλοὶ ἀπὸ ἑμᾶς τοὺς Χριστιανούς, «ἀγαπᾶμε» μόνο ἐκείνους ποὺ μᾶς «ἀγαποῦν» καὶ ἱκανοποιοῦν τὶς ἐπιθυμίες μας.

            Τὴν ὥρα ποὺ ὁ Σωτήρας μας ἀπὸ ἀγάπη πρὸς ἑμᾶς συκοφαντεῖται, ραπίζεται καὶ σταυρώνεται παραμένωντας σιωπηλός, ἑμεῖς ποὺ ἀρεσκόμαστε στοὺς τύπους τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, πολλὲς φορὲς δὲν ἀνεχόμαστε οὔτε τὸ ἀθέλητο σπρώξιμο ἀπὸ κάποιον συνάνθρωπό μας. Πόσο μακριὰ εἴμαστε ἀπὸ τὸ παράδειγμα τοῦ Γλυκύτατου Διδασκάλου μας…

δελφοί μου,

            Ἡ Ἐνσαρκωμένη Ἀγάπη ἦρθε στὴ γῆ ὄχι γιὰ νὰ ὑπηρετηθεῖ, ἀλλὰ γιὰ νὰ δώσει τὴν ψυχή Του «λύτρον ἀντὶ πολλῶν». Τὸ ἴδιο ἐπιθυμεῖ καὶ γιὰ ἑμᾶς, τοὺς μαθητές Του. Δὲν ὑπολογίζει τὴν ἐκ μέρους μας τυπικὴ ἀντιμετώπιση τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, παρὰ μόνο τὴν καρδιακὴ καὶ οὐσιαστικὴ ἐπιθυμία μας νὰ ἀρέσουμε σὲ Ἐκεῖνον καὶ ὄχι στὰ μάτια τῶν ἀνθρώπων. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, μᾶς διαβεβαιώνει ὅτι ὅλος ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ στηρίζεται στὴν ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο, ἡ ὁποία ἔχει τὴν δύναμη νὰ «καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν» κατὰ τὸν Πρωτοκορυφαῖο Πέτρο.

            Γιὰ νὰ ἐκφράσουμε τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη μας πρὸς τὸν Θεό, ὀφείλουμε νὰ ἀγαπήσουμε τὸν πλησίον μας σὰν τὸν ἑαυτό μας, διότι, ὅπως λέει ὁ σήμερα τιμώμενος Εὐαγγελιστὴς τῆς ἀγάπης: «ἐάν τις εἴπῃ ὅτι ἀγαπῶ τὸν Θεόν, καὶ τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ μισῇ, ψεύστης ἐστίν». 

            Τί, ὅμως, σημαίνει νὰ ἀγαπᾶμε τὸν ἑαυτό μας; Σημαίνει νὰ ἐργαζόμαστε μὲ ἀπόλυτη ἐπιμέλεια γιὰ τὴν σωτηρία τῆς ψυχῆς μας, ὥστε νὰ μὴν μείνουμε ἔξω τοῦ νυμφῶνος Χριστοῦ, γεγονὸς ποὺ δηλώνει ὅτι ὁρισμένες φορὲς ὀφείλουμε νὰ εἴμαστε αὐστηροὶ στὸν ἑαυτό μας. Ὅπως, λοιπόν, ἐπιθυμοῦμε τὴν δική μας σωτηρία θρέφοντας τὴν ψυχή μας μὲ λόγια πνευματικά, μὲ συμμετοχὴ στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν προσωπικὸ ἔλεγχο, ἔτσι πρέπει νὰ ἐπιθυμοῦμε καὶ τὴν σωτηρία τοῦ ἀδελφοῦ μας∙ νὰ τὸν στηρίζουμε, νὰ τὸν νουθετοῦμε, ἀλλὰ καὶ καλοπροαίρετα νὰ τὸν ἐλέγχουμε ἄν παρουσιαστεῖ ἀνάγκη.

            ναφέρθηκε παραπάνω ὅτι πολλὲς φορὲς «ἀγαπᾶμε» ἐπιλεκτικά. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ φανερώνει τὸ μέγεθος τῆς ἰδιοτέλειας καὶ τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ μας. Ὁ Χριστός, ἀπέναντι σὲ αὐτὴ τὴ δῆθεν ἀγάπη ποὺ βασίζεται στὸ συμφέρον, προβάλλει τὸ πιὸ ἐπαναστατικὸ κήρυγμα, αὐτὸ τῆς ἀγάπης πρὸς πάντας, φίλους καὶ ἐχθρούς.

            ρθε γιὰ νὰ σηκώσει τὴν πόρνη, νὰ φωτίσει τὸν τελώνη, νὰ σώσει τὸν ληστή, νὰ ἀγκαλιάσει τὸν διώκτη, καὶ ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι εἶχαν παραβεῖ τὶς ἐντολές Του. Ἐκεῖνοι δέχθηκαν τὴν ἀγάπη Του καὶ ἔγιναν πιστοὶ Μαθητές Του. Ἦρθε, ἐπίσης, γιὰ νὰ σώσει καὶ αὐτοὺς τοὺς Φαρισαίους καὶ τοὺς Γραμματεῖς, οἱ ὁποῖοι, ἄν καὶ ὑποστήριζαν ὅτι ὑπηρετοῦσαν τὸν Θεό, ἐμπόδιζαν τὸ ἔργο Του καὶ Τὸν διέβαλλαν. Ἐκεῖνοι δὲν δέχθηκαν τὴν ἀγάπη Του, διότι ἔκριναν ἐξ ἰδίων τὰ ἀλλότρια. Θεωροῦσαν ὅτι πίσω ἀπὸ ὁποιαδήποτε εὐεργεσία Του κρυβόταν ὁ δόλος, ἐπειδὴ ἀκριβῶς οἱ ἴδιοι ἦταν δόλιοι καὶ πονηροί. Τὸ ἀποτέλεσμα τῆς συμπεριφορᾶς τους ἦταν νὰ μὴν δοῦν ποτὲ τὸ Φῶς καὶ νὰ παραμείνουν στὸ σκοτάδι.

γαπητοί,

             Χριστός εἶπε: «ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἑμοὶ μαθηταὶ ἐστέ, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις». Ἄν θέλουμε νὰ εἴμαστε γνήσια τέκνα τοῦ Θεοῦ, μία εἶναι ἡ ὁδός∙ ἡ ὁδὸς τῆς ἀγάπης ποὺ ἔχει ὡς μέτρο τὸν Σταυρό, τὴν θυσία γιὰ τὸ καλὸ τοῦ ἄλλου, τὴν ἀπάρνηση τοῦ ἰδίου θελήματος. Ἄν βαδίζουμε σὲ αὐτὴ τὴν ὁδό, δὲν ἔχουμε νὰ φοβηθοῦμε τίποτα, διότι «ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον». Τί περιμένουμε, λοιπόν;

            γαπήσωμεν ἀλλήλους, ἴνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν Ἰησοῦν Χριστόν, παθόντα καὶ ταφέντα καὶ ἐνδόξως ἀναστάντα, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Τετάρτη 5 Οκτωβρίου 2022

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (ὑπὸ Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Φωτίου)


Ὁμιλία στὴν τρίτη ἐμφανίση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ

        Ἱερὸς Καθεδρικὸς Ναὸς Ἁγίου Ἀθανασίου Ν. Φιλαδελφείας
        Κυριακὴ μετὰ τὴν ὕψωσιν τοῦ Τ. Σταυροῦ, 19-9/2-10-2022
 
ὑπὸ Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Φωτίου

«Λίαν εὔφρανας τοὺς ὀρθοδόξους, καὶ κατήσχυνας τοὺς καινοτόμους», ψάλλουμε στὸ ἀπολυτίκιο τῆς σημερινῆς ἑορτῆς καὶ πράγματι ἡμέρα χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης γιὰ τοὺς ὀρθοδόξους ἡ σημερινή, διότι ἀποτελεῖ ἐπιβεβαίωση τῆς ὀρθότητας τοῦ Ἱεροῦ ἡμῶν ἀγῶνος. Ἐπιβεβαίωση, ὄχι μὲ λογικοὺς συνειρμοὺς ἀνθρωπίνων ἐπιχειρημάτων, ἀλλὰ ἐπιβεβαίωση ἄνωθεν, ἀπὸ Θεοῦ, διὰ θαύματος δημοσίως γενομένου καὶ ἀναμφισβητήτου.
gemfanisistavrou11
 
Τὸ γεγονὸς συνέβη τὸ ἔτος 1925, ἕνα ἔτος μετὰ τὴν ἐπάρατη ἐπιβολὴ τῆς ἑορτολογικῆς καινοτομίας. Τότε στὴν Ἑλλάδα, οἱ εὐλαβέστεροι τῶν πιστῶν διέγνωσαν ὅτι αὐτὴ ἡ καινοτομία ἐπιβάλλεται «διὰ λόγους οἰκουμενικούς», δηλαδὴ οἰκουμενιστικούς. Ἀντιλήφθηκαν ὅτι αὐτὸ ἦταν τὸ πρῶτο βῆμα μίας ἀκολουθίας καινοτομιῶν, προκειμένου νὰ διευκολυνθεῖ ἡ διαδικασία ἐκφραγκεύσεως τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ αὐτὸ ἦταν τὸ σύνθημα ποὺ κυριάρχησε μεταξύ τους. Νὰ μὴ φραγκέψουμε! Αὐτοὶ λοιπὸν οἱ εὐσεβεῖς πιστοί, οἱ ὁποῖοι ἀντιστάθηκαν στὴν καινοτομία, συνέστησαν τὸν «Σύλλογο τῶν Ὀρθοδόξων» καὶ προσπαθοῦσαν νὰ λειτουργοῦνται ὀρθοδόξως σὲ ἐξωκκλήσια καὶ ἰδιωτικοὺς ναούς, ἐξυπηρετούμενοι ἀπό τοὺς λίγους ἀγωνιστὲς κληρικοὺς οἱ ὁποῖοι εἶχαν μείνει πιστοὶ στὶς παραδόσεις. 
 
νας ἐξ᾽ αὐτῶν ἦταν ὁ πατὴρ Ἰωάννης Φλῶρος πολύτεκνος καὶ ἐν χηρείᾳ διατελῶν Πρεσβύτερος. Συνεννοήθηκαν λοιπὸν μεταξύ τους οἱ Γνήσιοι Ὀρθόδοξοι τῶν Ἀθηνῶν καὶ τῶν γύρω περιοχῶν, νὰ ἑορτάσουν τὴν ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μὲ ἀγρυπνία στὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὸν Ὑμηττό. Τὸ ἑσπέρας τῆς 13ης  Σεπτεμβρίου τοῦ ἔτους 1925 (π.ἡ.), ἄρχισαν νὰ μαζεύονται στὸ ἐξωκκλήσι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, πιστοὶ ἀπὸ διάφορα μέρη τῆς εὐρύτερης περιοχῆς μέχρι καὶ ἀπό τὴν Σαλαμίνα καὶ τὴν Ἐλευσίνα, ἀλλὰ καὶ ἄλλα μέρη. Ἄλλωστε τὸ ἐξωκκλήσι αὐτὸ ἦταν τὸ συνηθισμένο μέρος ὅπου ἐκκλησιάζονταν οἱ Γνήσιοι Ὀρθόδοξοι τὶς Κυριακὲς καὶ τὶς μεγάλες ἑορτές. Ὅπως ἦταν φυσικό, αὐτὸ δὲν μποροῦσε νὰ μείνει μυστικὸ γιὰ πολύ. Οἱ διωκτικὲς ἀρχές τὸ ἔμαθαν καὶ ἔστειλαν μία διμοιρία ἀνδρῶν τῆς χωροφυλακῆς προκειμένου νὰ συλλάβουν τὸν ἱερέα καὶ νὰ διαλύσουν τὴν σύναξη τῶν πιστῶν.
 
 Πλὴν ὅμως, ὁ ἀριθμός τῶν πιστῶν ἦταν μεγάλος. Περισσότερα ἀπὸ 2.000 πρόσωπα τοὺς ὑπολόγισαν ἡ διωκτικὲς ἀρχές, ὁπότε μὴ δυνάμενοι ἐκ τῶν πραγμάτων οἱ χωροφύλακες νὰ πράξουν κατὰ τὶς ἐντολές τους, στάθηκαν σὲ μία ἄκρη καὶ παρακολουθοῦσαν εὐλαβικά τὴν ἀγρυπνία. Γύρω στὶς 23:30΄, ἐνεφανίσθη ἐπάνω ἀπό τὸ ἐκκλησάκι ἕνας φωτεινὸς λευκὸς σταυρὸς ὁ ὁποῖος φώτιζε ὡσὰν ἠλεκτρικὸς προβολέας τὸ ναΐδριο καί τοὺς πιστοὺς γύρω του. Τότε οἱ πιστοὶ ἔξω ἀπό τὸ ἐκκλησάκι ἄρχισαν νὰ ἀναφωνοῦν: «ὁ Σταυρός, ὁ Σταυρός». Αὐτοὶ ποὺ ἦταν μέσα στὸ ἐκκλησάκι ἄκουγαν τὶς φωνὲς καὶ νόμιζαν ὅτι οἱ ἀπὸ ἔξω φώναζαν: «ὁ στρατός, ὁ στρατός», καὶ ἔσπευσαν νὰ ἐνδύσουν τὸν ἱερέα μὲ κουλουριώτικα ροῦχα καὶ μαντήλα γιὰ νὰ τὸν προφυλάξουν ἀπό τὴν ἀπειλούμενη σύλληψη. Μετὰ ἀπὸ λίγο διαπίστωσαν ὅτι δὲν ἦταν ὁ στρατὸς ἀλλά τὸ θαῦμα τῆς ἐμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. 
 
Αὐτὸ τὸ θαῦμα τὸ εἶδαν καὶ οἱ ἄνδρες τῆς χωροφυλακῆς καί, ὅπως δήλωσε ἕνας ἐξ᾽ αὐτῶν, ὅλοι κατέθεσαν ἐνόρκως περιγράφοντας αὐτὸ τὸ ὁποῖο εἶδαν, ἀλλὰ τὸ γεγονὸς ἀποσιωπήθηκε. Ὁ τότε Ὑπουργὸς Ἐσωτερικῶν ἀρνήθηκε τὴν δημοσιοποίηση τῶν καταθέσεων. Ἀλλά τὸ γεγονὸς δὲν μποροῦσε νὰ μείνει κρυφό. Δὲν ἦταν ὁρατὸ μόνον ἀπό τὸ ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὸν Ὑμηττό. Ἀκόμη καὶ ἀπό τὸ κέντρο τῶν Ἀθηνῶν ἦταν ὁρατὸ τὸ φαινόμενο. Ὁ ὁδηγός τοῦ τρὰμ, ἀείμνηστος Ἀθανάσιος Πριμάλης, ἔκανε ἐκείνη τὴν ὥρα τὸ τελευταῖο δρομολόγιο καὶ βρισκότανε στὴν πλατεία Ὁμονοίας. Κάποιοι ἐπιβάτες εἶδαν τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ ἄρχισαν νὰ φωνάζουν. Τότε ἔβγαλε κι ἐκεῖνος τὸ κεφάλι του ἔξω ἀπό τὸ παράθυρο τοῦ τρὰμ καὶ εἶδε καὶ αὐτός τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ ἀπὸ τότε αὐτὸς καὶ ἡ οἰκογένεια τοῦ ἐντάχθηκαν στὴν Ἐκκλησία τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
 
Τὸ θαῦμα αὐτὸ δὲν μποροῦσε νὰ ἀποκρυβεῖ παρὰ τὶς προσπάθειες τῶν καινοτόμων. Γι᾽ αὐτό, μετὰ ἀπὸ ἕνα ἔτος, τὸ 1926, στὸ ἐπίσημο ὄργανο τῆς συνόδου τῆς νεοημερολογιτικῆς Ἐκκλησίας ἐμφανίστηκε ἕνα ἄρθρο μὲ τίτλο: «Τὸ ὅραμα τὸν παλαιοημερολογιτῶν». Ἐκεῖ ἀνέφεραν ὅτι, ὅταν ἔγινε ἡ πρώτη ἐμφάνιση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος ἦταν ἄπιστος. Ὅταν ἔγινε ἡ δεύτερη ἐμφάνιση στὰ Ἱεροσόλυμα, ἐμφανίστηκε γιὰ νὰ πεισθοῦν οἱ Ἰουδαῖοι καὶ οἱ αἱρετικοὶ ποὺ ἦταν παρόντες. Ἄρα καὶ τώρα: «διὰ νὰ φανῇ εἰς παλαιοημερολογῖτας, ἐὰν πράγματι ἐφάνη, σημαίνει ὅτι ἦτο μαρτυρία Θεοῦ ὅτι εὑρίσκονται ἐν μεγάλῃ πλάνῃ»!
 
Σήμερα τὸ ἐκκλησάκι αὐτὸ ἔχει μετατραπεῖ σὲ γυναικεία μονὴ τῆς νεοημερολογιτικῆς ἐκκλησίας. Ἐκεῖ, ὑπάρχει καὶ ἡ εἰκόνα τοῦ θαύματος τῆς Τρίτης ἐμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Ὅπως, ὅμως, ἀναφέρουν προσκυνητὲς ποὺ ἔχουν ἐπισκεφθεῖ τὴν Μονή, οἱ μοναχὲς ἀναφέρουν ὅτι τὸ θαῦμα ἔγινε ἐπειδὴ ἦταν τότε ἡ ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου μέ τὸ νέο ἡμερολόγιο. Βέβαια, ἡ ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου εἶναι στὶς 26 Σεπτεμβρίου, ὁπότε ἡ ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου μέ τὸ νέο ἡμερολόγιο συμπίπτει μέ τὴν παραμονή τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου σταυροῦ μέ τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο. Ἀλλὰ, ὅπως εἶναι γνωστό, ἀπό τὸ ἑσπέρας τῆς κάθε ἡμέρας εἰσερχόμεθα ἑορτολογικῶς στὴν ἑορτὴ τῆς ἑπομένης ἡμέρας. Συνεπῶς, ὅταν ἔγινε τὸ θαῦμα, δὲν ἑόρταζαν οὔτε οἱ νεοημερολογῖτες τὴν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου. 
 
Δὲν ἀντέχει στὴν λογικὴ ὁ ἰσχυρισμός τῶν νεοημερολογιτῶν ὅτι ὁ Τίμιος Σταυρὸς ἐμφανίσθηκε στοὺς παλαιοημερολογῖτες κατὰ τὴν ἑορτὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ μέ τὸ παλαιὸ ἡμερολόγιο γιὰ νὰ τοὺς ὑποδείξει ὅτι βρίσκονται στὴν πλάνη! Γι’ αὐτὸ ὅσο καὶ ἂν προσπάθησαν νὰ κρύψουν, ἢ καὶ νὰ διαστρέψουν τὴν ἀλήθεια, τὸ μήνυμα τοῦ θαύματος ἔγινε ἀντιληπτὸ ἀπὸ τοὺς καλοπροαιρέτους νεοημερολογῖτες, οἱ ὁποῖοι ἔτυχε νὰ δοῦν αὐτὸ τὸ θαῦμα, καὶ οἱ ὁποῖοι ἐντάχθηκαν στὴν Ἐκκλησία τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ὅπως ὁ ἀείμνηστος ὁδηγός τοῦ τρὰμ Ἀθανάσιος Πριμάλης ποὺ προαναφέρθηκε.
 
Διά τοῦτο, λοιπόν, ἐπαξίως σήμερα εὐφραινόμεθα ψάλλοντες:
 
«Λίαν εὔφρανας τούς ὀρθοδόξους,
καί κατήσχυνας τούς καινοτόμους,
ἐν οὐρανῷ διαλάμψας τρισόλβιε,
τῶν εὐσεβούντων φωτίσας τήν σύναξιν,
ἑορταζόντων τή Θείαν σου ὕψωσιν.
Σταυρὲ Τίμιε, τὸ φῶς Σου ἡμῖν κατάπεμψον
στηρῖζον ἀληθείᾳ γνησιόφρονας.

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΔΥΝΑΜΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΩΖΟΜΕΝΟΥΣ (Ομιλία Μητροπολίτου Λαρίσης & Πλαταμώνος κ. Κλήμεντος)

 


Κυριακή 2 Οκτωβρίου 2022

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ Γ΄ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)



Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

 

   Ἡ Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γνησίων Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν Ἑλλάδος ἔχει θεσπίσει τὴν Κυριακὴ μετὰ τὴν ὕψωση τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ ὡς ἡμέρα ἐπετειακῆς μνήμης τῆς Γ' ἐμφανίσεως  Αὐτοῦ στὸν ἀττικὸ οὐρανό, κατὰ τὸν ἑορτασμὸ τῆς ὕψωσης τοῦ Σταυροῦ μὲ τὸ πάτριο ἑορτολόγιο τὸ ἔτος 1925. 

   Ἕνα χρόνο νωρίτερα, καὶ συγκεκριμένα στὶς 10 Μαρτίου 1924, εἶχε ἐπιβληθεῖ στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τὸ νέο ἡμερολόγιο, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ 10η Μαρτίου νὰ ὀνομαστεῖ 23η. Ἡ Μικρασιατικὴ Καταστροφή, ἡ καταφυγὴ στὴν Ἑλλάδα περίπου ἑνάμιση ἑκατομμυρίου Μικρασιατῶν προσφύγων, ἡ φτώχεια καὶ ὁ πολιτικὸς διχασμὸς μάλλον ἦταν γιὰ τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ταγοὺς τόσο ἀσήμαντα ζητήματα, ὥστε ἑνάμιση μόλις χρόνο μετὰ τὴν καταστροφὴ τῆς Μικρασίας νὰ θεωρήσουν ὅτι ἦρθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου γιὰ νὰ «διορθώσουν» -ὅπως εἴπαν- τὸ ἡμερολόγιο καὶ νὰ συγχρονιστοῦν οὐσιαστικὰ μὲ τὴν παρασυναγωγὴ τῶν Λατίνων.

   Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ πολλοὶ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ εἶδαν στὴν ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ ἕναν δούρειο ἴππο, μέσω τοῦ ὁποίου τὸ δυτικὸ πνεῦμα θὰ εἰσέβαλλε στὴν πονεμένη πατρίδα μας, καὶ ἀκόμη χειρότερα στοὺς κόλπους τῆς ἀεὶ πολεμουμένης Ἐκκλησίας. Δυστυχῶς, ἤδη ἀπὸ πολλῶν ἐτῶν ἔχει ἀποδειχθεῖ ὅτι εἶχαν δίκαιο.

  Ἡ Σύνοδος τῶν Ἱεραρχῶν, ὅταν λαμβάνει μία ἀπόφαση, ἔχει στόχο προπάντων νὰ διασφαλίσει τὴν ἑνότητα τοῦ ποιμνίου. Στὴν περίπτωση τοῦ ἡμερολογιακοῦ ζητήματος, τὸ ποίμνιο διχάσθηκε. Οἱ ἀκολουθοῦντες τὴν παράδοση τῶν Ἁγίων Πατέρων ἔγιναν μέσα σὲ μία νύχτα «τὰ ἄτακτα μέλη τῆς Ἐκκλησίας», ἐπειδὴ ἀκριβῶς συνέχισαν τὴν δισχιλιετὴ πορεία τῆς Ἐκκλησίας. Ἄν εὐσεβεῖς Χριστιανοὶ ἔγιναν ξαφνικὰ «οἱ ἄτακτοι», τότε ἡ Σύνοδος τῶν Ἱεραρχῶν διέπραξε ἕνα μεγάλο ποιμαντικὸ λάθος. Ἦταν, ὅμως, πράγματι, ἡ ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ ἕνα ποιμαντικὸ λάθος, ἤ μήπως ἕνα μεγάλο βῆμα γιὰ τὸ ἄνοιγμα στὴν κίνηση τοῦ οἰκουμενισμοῦ; Ἄν ἦταν ἕνα ποιμαντικὸ λάθος, σίγουρα οἱ Ἱεράρχες κινούμενοι ἀπὸ ἀγάπη θὰ φρόντιζαν νὰ τὸ ἐπιλύσουν μὲ μὶα Πανορθόδοξη Σύνοδο, πράγμα ποὺ ποτὲ δὲν ἔγινε. Ἀπεναντίας, ἡ «ποιμαντικὴ μέριμνα» ἐκδηλώθηκε μὲ ἕναν ξεχωριστὸ τρόπο. Ἀντὶ νὰ ἑλκύσουν τοὺς λεγομένους «ἀτάκτους παλαιοημερολογίτες» στὴν -κατ' αὐτοὺς- κανονικὴ πορεία, προτίμησαν νὰ καταστείλουν διὰ τῆς βίας τὸ κίνημα τῆς εὐσεβείας. Ὀρθόδοξοι δίωξαν Ὀρθοδόξους. Πρωτότυπος ὁ διωγμός. Ἀστυνομικοὶ μὲ ἐντολὴ Ἀρχιεπισκόπου ἔπαψαν νὰ ἀσχολοῦνται τόσο μὲ τὴν παρανομία καὶ στράφηκαν κατὰ τῶν παλαιοημερολογιτῶν. Εἰσέβαλλαν στοὺς Ναούς τους, διέλυαν τὶς λειτουργικὲς συναθροίσεις, ἀναποδογύριζαν ἐπιταφίους καὶ -τὸ χειρότερο ὅλων- σὲ κάποιους Ναοὺς καὶ Μονὲς πέταξαν καὶ ποδοπάτησαν τὸν Ἅγιο Ἄρτο. Γιὰ ὅσους παρέμεναν στὴν παράδοση τὰ μέτρα ἦταν σκληρά. Οἱ ἐργάτες  ἀπολύονταν ἀπὸ τὴν δουλειά, οἱ μαθητὲς ἀπὸ τὰ σχολεῖα, οἱ στρατιῶτες ἔπαιρναν φυλακίσεις, οἱ δὲ κληρικοὶ ξυρίζονταν, ἀποσχηματίζονταν, φυλακίζονταν ἤ καὶ ἐξορίζονταν. Ὅλα αὐτὰ θυμίζουν τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος λέει: «τί βλέπεις τὸ κάρφος τὸ ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τοῦ ἀδελφοῦ σου, τὴν δὲ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκὸν οὐ κατανοεῖς»; Γιὰ νὰ διορθώσουν οἱ ἐκκλησιαστικοὶ ταγοὶ τοὺς ἀδελφούς τους, οἱ ὁποῖοι κατ' αὐτοὺς «ἀτακτοῦσαν», διέπραξαν ἀτοπήματα ποὺ οὐδεμία σχέση ἔχουν μὲ τὴν προσωποποιημένη Ἀγάπη, τὸν Γλυκύτατο Ἰησοῦ. Ἄν τὰ ἀρχικά τους κίνητρα ἦταν ἀγαθά, τίποτα ἀπὸ αὐτὰ δὲν θὰ εἶχε συμβεῖ. 

   Μέσα σὲ μία τέτοια θλιβερὴ κατάσταση, οἱ συνειδητοὶ Χριστιανοὶ τῶν πατρώων παραδόσεων, δὲν ἐνέδωσαν στὶς πιέσεις. Δὲν ἦταν πεισματικοί, οὔτε συμφεροντολόγοι. Αὐτὸ ποὺ τοὺς κράτησε στὴν γραμμὴ τῶν Πατέρων ἦταν τὰ λόγια τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελικοῦ Ἀναγνώσματος: «Ὃστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι». Οἱ Πατέρες μας αὐτὸ ἀκριβῶς ἔκαναν∙ σήκωσαν μὲ ὑπομονὴ τὸν Σταυρό τους καὶ ἀκολούθησαν τὸν Κύριο. Στόμα μὲ στόμα διέδιδαν τὴν τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας. Κρυφὰ συγκεντρώνονταν σὲ ἀποθῆκες ποὺ μετέτρεπαν σὲ πρόχειρους Ναούς. Ἐξομολογοῦνταν καὶ μετελάμβαναν. Ἱερεῖς ἀπὸ τὸ Ἅγιο Ὄρος καὶ ἄλλες περιοχὲς πρόθυμα διακινδύνευαν τὴν ἀσφάλειά τους γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τοὺς πιστοὺς τῆς παράδοσης. Ὁ Κύριος, βλέποντας τὸν ζῆλο τους, τοὺς ἀντάμειψε. Τοὺς εἴπε: «παιδιά μου, προχωρῆστε στὸν δρόμο σας. Εἶμαι μαζί σας». 

   Πώς, ὅμως τοὺς δήλωσε τὴν συμπαράστασή Του;

   Ἦταν παραμονὲς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τοῦ 1925. Οἱ πιστοί, ὅπως συνήθιζαν, διέδοσαν προφορικὰ καὶ μυστικὰ σὲ δύο χιλιάδες ἀνθρώπους ὅτι στὸ Ἱερὸ Μοναστηράκι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στὸν Ὑμηττὸ ὁ Μακαριστὸς παπά-Γιάννης ὁ Φλῶρος θὰ τελοῦσε Ἀγρυπνία γιὰ τὴν ὕψωση τοῦ Σταυροῦ. Τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς οἱ πιστοὶ κίνησαν ἀπὸ τὰ σπίτια τους γιὰ τὴν Ἀγρυπνία, περπατῶντας δύο καὶ τρεῖς ὧρες προκειμένου νὰ φθάσουν στὸ καθορισμένο σημεῖο. Μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν ποὺ προσήρχοντο στὴ Μονὴ ἦταν καὶ ὁ πατὴρ Ἰωάννης, ντυμένος σὰν γραία, γιὰ νὰ μὴν γίνει ἀντιληπτὸς ἀπὸ τὶς ἀρχές. Ἡ Ἀγρυπνία ξεκίνησε, ἐνῶ λίγο ἀργότερα κατέφθασε καὶ ἡ χωροφυλακὴ «γιὰ νὰ ἐμποδίσει τὴν Ἀγρυπνία», ὅπως διηγήθηκε 50 χρόνια ἀργότερα ἕνας ἀπὸ τοὺς χωροφύλακες, ὁ μακαρίτης Ἰωάννης Γλυμής. Ὡστόσο, οἱ ἀρχικὲς προθέσεις τῶν ἐντεταλμένων χωροφυλάκων μετεβλήθησαν λόγῳ τοῦ κατοπινοῦ γεγονότος∙ ὅπως διηγήθηκε ἡ Μακαριστὴ Ἡγουμένη τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πάρνηθος, Γερόντισσα Εὐθυμία, περίπου στὶς 23.30, «ἐκεὶ ποὺ ὁ ψάλτης διάβαζε μὲ δυνατὴ φωνὴ τὴν ὠραία ὁμιλία ποὺ ἀρχίζει μὲ τὸ “πάλιν ἑορτὴ καὶ πάλιν πανήγυρις”, ἀκούσθησαν φωνὲς ἀπὸ τὸ πλῆθος ποὺ ἔλεγαν “ὁ Σταυρός!... ὁ Σταυρός!...”». Ἕνας ὑπέρλαμπρος Σταυρὸς εἶχε ἐμφανισθεῖ πάνω ἀκριβῶς ἀπὸ τὴ Μονή, ἀπλώνοντας τὶς ἀκτίνες του ἀπὸ τὸν Ὑμηττὸ ἔως τὸ Φάληρο, σύμφωνα μὲ τὴν τότε γνωστὴ ἐφημερίδα «ΣΚΡΙΠ». 

   Ἀληθῶς, μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ θαῦμα πολλοί -μεταξὺ τῶν ὁποῖων καὶ οἱ χωροφύλακες- πείσθηκαν ὅτι οἱ παλαιοημερολογίτες δὲν εἶναι «οἱ πεισματάρηδες, οἱ ἀγράμματοι καὶ οἱ ἄτακτοι κατὰ τῆς προϊσταμένης τους ἀρχῆς», δηλαδὴ τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας, ἀλλὰ γνήσια τέκνα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.

    Ὁ Θεὸς δήλωσε στοὺς ἀγρυπνοῦντας πιστοὺς μὲ τὸν πλέον θαυμαστὸ τρόπο ὅτι σήμερα εἶναι τοῦ Σταυροῦ! Σήμερον τὰ ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει, καὶ τὰ κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ! Ὁ ἐμφανισθεὶς Σταυρὸς αὐτὸ τὸ «σήμερον» δηλώνει.

   Δὲν εἴμαστε ἡμερολάτρες, οὔτε πιστεύουμε ὅτι θὰ σωθοῦμε ἀπλὰ καὶ μόνο ἐπειδὴ τηροῦμε τὶς 13 ἡμέρες. Ἀναμφισβήτητα, ὁ Θεὸς εἶναι Ἄχρονος. Ἐμεῖς, ὅμως, οἱ χοϊκοὶ ἄνθρωποι εἴμαστε χρονικοί. Εἴμαστε μέσα στὸν χρόνο καὶ ἔχουμε καθῆκον νὰ πορευόμαστε σύμφωνα μὲ τὸν χρόνο μὲ τὸν ὁποῖο πορεύθηκαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες καὶ ὅρισαν τὶς νηστεῖες, τὰ Εὐαγγελικὰ Ἀναγνώσματα καὶ αὐτὸ τὸ Πασχάλιο. Ἑμεῖς αὺτὸ κάνουμε∙ τηροῦμε τὶς παραδόσεις, τηροῦμε αὐτὰ ποὺ τηροῦσαν ἐκεῖνοι ποὺ εἶδαν τὸν φωτολαμπὴ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Μπορεῖ νὰ θεωρεῖται πεῖσμα ἡ ἐπιμονή μας στὴν παράδοση. Κι ἄν ἀκόμη εἶναι, αὐτὸ ὀφείλεται στὴ Θεόθεν Βεβαίωση. Ὀφείλεται στὸν Σταυρὸ ποὺ ἔκανε τὴν νύχτα μέρα στὴ μνήμη τῆς ὑψώσεως Του. 

   Στὴν παροῦσα ὁμιλία, θὰ ἦταν μεγάλη παράλειψη ἐὰν δὲν ἀναφερόμουν στὸν ἀγαθὸ λευίτη καὶ λειτουργὸ τῆς εὐλογημένης ἐκείνης ἀγρυπνίας, τὸν Μακαριστὸ πατέρα Ἰωάννη Φλῶρο. Ὁ Μακαριστὸς Ἱερέας ἦταν ἔγγαμος, χῆρος ἀπὸ τὰ 50 του περίπου ἔτη καὶ πατέρας πέντε τέκνων. Οὔτε οἱ διωγμοί, μὰ οὔτε καὶ ἡ οἰκονομικὴ δυσχέρεια ἀποτέλεσαν ἐμπόδιο γιὰ τὸν παπα-Γιάννη νὰ ἀντισταθεῖ στὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση, διὸτι ἀγαποῦσε ἀληθινὰ τὸν Χριστό. Ἦταν δοσμένος θυσιαστικὰ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, γιὰ αὐτὸ καὶ μὲ πολλὴ χαρὰ καὶ ἀνδρεία ἔσπευδε νὰ λειτουργεῖ στὶς Ἱερὲς Ἀγρυπνίες δίχως νὰ λογαριάζει τὶς ἀπειλὲς καὶ τὶς φοβέρες. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἔκανε τὸν Σταυρό του καὶ ζοῦσε τὴν εὐλογία. Ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἦταν ὄντως ὁμολογητής. Δὲν συνέχεε τὴν ὁμολογία μὲ τὴν μωρολογία ποὺ εἶναι τῆς μόδας αὐτὴ τὴν ἐποχή. Δὲν ὑπῆρξε δῆθεν, γιὰ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς ἀναπαυόταν στὴ ψυχή του. Παρὰ τὸ προχωρημένο τῆς ἡλικίας του, πήγαινε μὲ τὰ πόδια ἀπὸ τὴν Κηφισιὰ ἔως τὴν Ροδόπολη γιὰ νὰ ἐξυπηρετεῖ τοὺς πιστοὺς τῆς Ἁγίας Τριάδος, οἱ ὁποῖοι τὸν ἀγαποῦσαν ὅλοι, διότι ἔβλεπαν στὸ πρόσωπό του τὸ ἑνωτικὸ στοιχεῖο, τὸν καλὸ πατέρα, τὸν καλὸ ποιμένα. Γιὰ τὴν πολλή του ἀρετή, ὁ ἄνθρωπος αὐτὸς ἀξιώθηκε νὰ εἶναι ὁ λειτουργὸς κατὰ τὴν Γ΄ ἐμφάνιση τοῦ Σταυροῦ. 

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

   Εὔχομαι ὁ Θεὸς διὰ τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ νὰ ἐνισχύει καὶ νὰ φωτίζει ὅλους μας. Ὅλοι κάνουμε τὸν ἀγώνα μας καὶ ἔχουμε ἀνάγκη τὴν στήριξή Του. Αὐτὴ ἡ στήριξη θὰ μὰς συνοδεύει ὅταν ὁ προσωπικός μας ἀγώνας στοχεύει στὴν οὐσιαστικὴ προσέγγιση τοῦ Θεοῦ. Ἡ Ἐκκλησία μας αὐτὸ ἀκριβῶς τιμᾶ σήμερα∙ τὴν στήριξη τοῦ Θεοῦ σὲ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἤθελαν νὰ εἶναι κοντά Του. Ἀντιστάθηκαν στὴν πρόκληση τῆς ἐποχῆς τους καὶ ἀντιστάθηκαν ἑνωμένοι. Ἄν  καὶ ἔζησαν διωγμό, τήρησαν τὴν ἑνότητα καὶ ὁ Θεὸς τοὺς ἀντάμειψε, ἀποκαλύπτοντας τους τὸν Σταυρό.

   Ἀτενίζοντας, λοιπόν, καὶ ἑμεῖς σήμερα τὸν φωτεινὸ Σταυρὸ ποὺ συνοδεύει καὶ φωτίζει τὸν δίκαιο ἀγώνα τῆς εὐσεβείας, ὀφείλουμε ἑνωμένοι καὶ πιὸ δυνατοὶ νὰ προχωρήσουμε τὸν δρόμο γιὰ τὴν Θέωση τῆς ψυχῆς μας, ὥστε νὰ ἀξιωθοῦμε στὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν νὰ δοξάζουμε τὸν ἐν Τριάδι Θεό μας εἰς τοὺς αἰώνας. Ἀμήν.

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

Ἑορτή Γ΄ Ἐμφανίσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ 19-09/2-10-2022: ΕΔΩ