A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2022

ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑ (Ἀββᾶ Δωροθέου)

Ἕνας ἀπό τούς Πατέρες, ὁ Εὐάγριος, εἶπε ὅτι οἱ μοναχοί δέν πρέπει νά ὀργίζονται ἤ νά στενοχωροῦν κανέναν. Καί πάλι εἶπε: Ἄν κάποιος χαλιναγωγήσει τό θυμό, χαλιναγωγεῖ τούς δαίμονες. Ἄν ὅμως ἔχει νικηθεῖ ἀπ’ αὐτό τό πάθος, εἶναι τελείως ξένος ἀπό τή μοναχική ζωή[1] καί ἄλλα σχετικά. Τί λοιπόν πρέπει νά ποῦμε ἐμεῖς γιά τόν ἑαυτό μας, πού δέν σταματᾶμε μόνο στό θυμό καί στήν ὀργή, ἀλλά πολλές φορές φτάνουμε καί μέχρι τή μνησικακία; Τί ἄλλο, παρά τό νά πενθήσουμε γι’ αὐτή τήν ἐλεεινή καί ἀπάνθρωπη κατάστασή μας. Ἄς κρατήσουμε λοιπόν ἄγρυπνα τά μάτια τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, ἀδελφοί μου, καί ἄς βοηθήσουμε¸‘μετά Θεόν’ τούς ἑαυτούς μας, γιά νά γλυτώσουμε ἀπό τήν πίκρα αὐτοῦ τοῦ καταστρεπτικοῦ πάθους. Γιατί συμβαίνει πολλές φορές νά βάζει κανείς μετάνοια στόν ἀδελφό του -ὅταν φυσικά ψυχρανθοῦν ἤ στενοχωρηθοῦν μεταξύ τους- καί νά παραμένει καί μετά τή μετάνοια λυπημένος καί ἔχοντας λογισμούς ἐναντίον του.

Δέν πρέπει αὐτός πού πολεμιέται ἀπό τούς λογισμούς ν’ ἀδιαφορήσει γιά τό θέμα, ἀλλά ἀμέσως νά τούς σταματήσει. Γιατί αὐτό εἶναι μνησικακία. Καί εἶναι ἀνάγκη νά προσέξει μέ ἄγρυπνη φροντίδα, νά μετανοήσει, ν’ ἀγωνιστεῖ, ὅπως εἶπα, γιά νά μήν μείνει πολύ καιρό μ’ αὐτούς τούς λογισμούς καί κινδυνεύσει. Γιατί μέ τό νά βάλει μετάνοια, ἁπλῶς συμμορφώνεται σέ μιά πρακτική ἐντολή καί προσωρινά ἀντιμετωπίζει τό θέμα τῆς ὀργῆς, ἀλλά δέν κάνει κανέναν ἀγώνα ἐναντίον τῆς μνησικακίας. Γι’ αὐτό καί παραμένει ἔχοντας τή λύπη ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ του. Γιατί εἶναι ἄλλο πράγμα ἡ μνησικακία, ἄλλο ἡ ὀργή, ἄλλο ὁ θυμός καί ἄλλο ἡ ταραχή[2].

 Καί σᾶς λέω ἕνα παράδειγμα, γιά νά καταλάβετε. Αὐτός πού ἀνάβει φωτιά, στήν ἀρχή ἔχει λίγη θράκα. Θράκα εἶναι ὁ πικρός λόγος τοῦ ἀδελφοῦ πού τόν λύπησε. Δές, ἡ θράκα ἔχει λίγη δύναμη. Γιατί, τί εἶναι μιά λεξούλα τοῦ ἀδελφοῦ σου; Ἄν τήν ὑποφέρεις ἔσβησες τή θράκα. Ἄν ὅμως ἀρχίσεις νά σκέπτεσαι: ‘Γιατί μοῦ τό ’πε; Καί ἐγώ μπορῶ νά τοῦ ἀπαντήσω. Ἄν δέν ἤθελε νά μέ στενοχωρήσει, δέν θά μοῦ τό ’λεγε. Καί, πιστέψτε με, θά τόν κανονίσω ἐγώ!’ Νά, ἔτσι βάζεις μικρά ξυλαράκια ἤ κάποιο ἄλλο προσάναμμα, ὅπως ἀκριβῶς κάνει αὐτός πού θέλει ν’ ἀνάψει φωτιά, καί γεμίζεις τόν τόπο μέ καπνό, πού εἶναι ἡ ταραχή. Ταραχή εἶναι ὁ ἀναβρασμός ἐμπαθῶν καί ἀτάκτων σκέψεων, πού ξεσηκώνουν τήν καρδιά καί τήν κάνουν ἐπιθετική κατά τοῦ πλησίον. Αὐτή δέ ἡ ἐπιθετική διάθεση κατά τοῦ ἀνθρώπου πού μᾶς στενοχώρησε, πολλές φορές παίρνει καί χαρακτήρα ἀπειλητικό, γιατί γίνεται καί ἐκδικητική, ὅπως ἀκριβῶς εἶπε καί ὁ ἀββᾶς Μάρκος: ‘Ἡ κακία πού γίνεται δεκτή μέ τό λογισμό, κάνει τήν καρδιά θυμώδη καί ἀπειλητική, ἐνῶ ὅταν πολεμηθεῖ μέ τήν προσευχή καί τήν ἐλπίδα προκαλεῖ μετάνοια καί συντριβή’[3].

Γιατί ἄν ὑπέφερες τόν ἀσήμαντο λόγο τοῦ ἀδελφοῦ σου, θά ἔσβηνες,ὅπως εἶπα, καί αὐτή τή λίγη θράκα, πρίν ξεσηκωθεῖ ἡ ταραχή. Ὅμως καί αὐτή, ἄν θέλεις, μπορεῖς εὔκολα νά τή σβήσεις, ὅσο εἶναι καιρός, μέ τή σιωπή, μέ τήν προσευχή, μέ μιά μετάνοια ὁλόκαρδη. Ἄν ὅμως παραμείνεις βγάζοντας καπνό, μ’ αὐτό τόν τρόπο ἀποθρασύνεις καί ξεσηκώνεις τήν καρδιά σου στριφογυρίζοντας στό νοῦ σου: ‘Γιατί μοῦ τό ’πε; Μπορῶ νά τοῦ ἀπαντήσω καί ἐγώ’. Ἀπ’ ὅλο αὐτό τό βράσιμο καί τή διαμάχη τῶν λογισμῶν, μέ τούς ὁποίους ἡ καρδιά ἀνάβει καί ξεσηκώνεται μέ ἐμπάθεια, ἀνάβει τό πάθος τοῦ θυμοῦ. Γιατί θυμός εἶναι τό ξάναμμα τοῦ αἵματος, πού βρίσκεται γύρω ἀπ’ τήν καρδιά, ὅπως λέει ὁ Μ. Βασίλειος[4]. Νά, ἔτσι ἀνάβει ὁ θυμός, ἔτσι βρισκόμαστε στήν κατάσταση πού τήν λέμε ὀξυχολία. Ἄν λοιπόν θέλεις μπορεῖς νά τόν σβήσεις καί αὐτόν, πρίν φέρει τήν ὀργή. Ἄν ὅμως συνεχίσεις νά ταράζεις καί νά ταράζεσαι, μοιάζεις σάν κι αὐτόν πού ρίχνει ξύλα στή φωτιά καί μεγαλώνει τή φλόγα. Καί ἔτσι γίνονται τά ἀναμμένα κάρβουνα, πού εἶναι ἡ ὀργή.

Καί αὐτό εἶναι ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ ἀββᾶς Ζωσιμᾶς, ὅταν τόν ρώτησαν τί σημαίνει ἡ φράση: ὅπου δέν ὑπάρχει θυμός, σταματάει ἡ διαμάχη. Γιατί, ἄν στήν ἀρχή τῆς ταραχῆς, μόλις ἀρχίσει, ὅπως εἴπαμε, νά βγάζει καπνό καί νά πετάει μερικές σπίθες, προλάβει κανείς καί κατηγορήσει τόν ἑαυτόν του καί βάλει μετάνοια, πρίν ἀκόμα ξεσηκωθεῖ ἡ ταραχή καί γίνει θυμός, τότε μένει εἰρηνικός. Πάλι ἀφοῦ ἀνάψει ὁ θυμός, ἄν δέν ἡσυχάσει, ἀλλά ἀφήσει στήν ψυχή του τήν ταραχή καί τήν ἐκδικητικότητα, μοιάζει, ὅπως εἴπαμε, μ’ αὐτόν πού ρίχνει ξύλα στή φωτιά καί παραμένει ξαναμμένος μέχρι νά φτιάξει μεγάλα κάρβουνα. Ὅπως ἀκριβῶς λοιπόν ἡ θράκα γίνεται κάρβουνα, πού ἀποθηκεύονται καί μένουν πολλά χρόνια χωρίς νά καταστρέφονται, καί ἄν τούς ρίξει κανείς νερό, δέν σαπίζουν, ἔτσι καί ἡ ὀργή. Ἄν μείνει πολύ καιρό στήν ψυχή γίνεται μνησικακία. Καί τότε, ἄν κανείς δέν χύσει τό αἷμα του, δέν ἀπαλλάσσεται ἀπ’ αὐτή. Νά λοιπόν, σᾶς εἶπα τή διαφορά, καταλάβατε. Ἀκούσατε τί εἶναι ἡ πρώτη ταραχή, τί ὁ θυμός, τί ἡ ὀργή, καί τί ἡ μνησικακία. Βλέπετε πῶς ἀπό μιά κουβέντα φτάνουμε σέ τόσο μεγάλο κακό; Γιατί ἄν ἀπό τήν ἀρχή κατηγοροῦσε τόν ἑαυτόν του καί ὑπέμενε τό λόγο τοῦ ἀδελφοῦ του καί δέν κοίταζε νά πάρει ἐκδίκηση καί, ἀντί γιά ἕνα λόγο, νά πεῖ δύο ἤ πέντε λόγους καί ν’ ἀνταποδώσει κακό ἀντί κακοῦ, θά γλύτωνε ἀπ’ ὅλα αὐτά τά κακά. Γι’ αὐτό πάντοτε σᾶς λέω: ὅσο ἀκόμα εἶναι στήν ἀρχή τά πάθη, κόψτε τα, πρίν δυναμώσουν ἐναντίον σας καί σᾶς ταλαιπωρήσουν. Γιατί εἶναι ἄλλο πράγμα νά βγάζεις μικρό χορταράκι καί ἄλλο νά ξεριζώνεις μεγάλο δέντρο.

Δέν παραξενεύομαι γιά τίποτα ἄλλο, παρά μόνο γιά τό ὅτι δέν καταλαβαίνουμε τί ψάλλουμε. Καθημερινά ψάλλουμε καί καταριόμαστε ἔτσι τούς ἑαυτούς μας, χωρίς νά τό καταλαβαίνουμε. Δέν ἔχουμε ὑποχρέωση νά ξέρουμε τί ψάλλουμε; Πάντοτε βέβαια λέμε:  ‘Ἄν σ’ αὐτούς πού μοῦ ἀνταπέδωσαν ἀντί τῶν εὐεργεσιῶν θλίψεις, ἔκανα καί ἐγώ τό ἴδιο, τότε ἄς πέσω ἔρημος καί ἀβοήθητος στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μου’ (Ψαλ. 7,5). Τί σημαίνει ὅμως νά πέσω; Ὅσο κανείς στέκεται ὄρθιος ἔχει τή δύναμη νά ἀμυνθεῖ κατά τῶν ἐχθρῶν του, κτυπάει, κτυπιέται, νικάει, νικιέται. Γιατί ἀκόμα εἶναι ὄρθιος. Ἄν ὅμως πέσει, πῶς μπορεῖ νά συνεχίσει τήν πάλη μέ τόν ἐχθρό, ἀφοῦ βρίσκεται πεσμένος καταγῆς; Καί καταριόμαστε τούς ἑαυτούς μας,ὄχι μόνο νά πέσουμε στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μας, ἀλλά νά πέσουμε καί ἀβοήθητοι. Τί σημαίνει νά πέσει κανείς ἀβοήθητος στά χέρια τῶν ἐχθρῶν του; Εἴπαμε ὅτι νά πέσει κανείς σημαίνει ὅτι δέν ἔχει πιά τή δύναμη ν’ ἀντισταθεῖ, σημαίνει ὅτι βρίσκεται πεσμένος καταγῆς. Τό δέ ἔρημος καί ἀβοήθητος σημαίνει, νά μήν ἔχει ποτέ τίποτα καλό, πού νά τοῦ δώσει τή δύναμη νά σηκωθεῖ. Γιατί ἐκεῖνος πού σηκώνεται, μπορεῖ πάλι νά φροντίσει τόν ἑαυτόν του καί ὅποια στιγμή χρειαστεῖ, νά ξαναπαλαίψει μέ τόν ἐχθρό.

Μετά λέμε: ‘Ἄς καταδιώξει τότε ὁ ἐχθρός τήν ψυχή μου καί ἄς μέ συλλάβει αἰχμάλωτο’. Ὄχι μόνο νά μᾶς καταδιώξει, ἀλλά καί νά μᾶς συλλάβει, ὥστε νά εἴμαστε αἰχμάλωτοι σ’ αὐτόν πάντα, νά μᾶς νικάει, καί σέ καθετί νά μᾶς καταβάλλει, ἄν ἀνταποδίδουμε τό κακό σ’ ὅσους μᾶς ἐκδικοῦνται. Καί δέν εὐχόμαστε μόνον αὐτό, ἀλλά καί νά ποδοπατήσει τή ζωή μας (Ψαλ. 7,6). Τί εἶναι ἡ ζωή μας; Ἡ ζωή μας εἶναι οἱ ἀρετές. Καί παρακαλοῦμε νά ποδοπατηθεῖ ἡ ζωή μας στό χῶμα, γιά νά γίνουμε ἐντελῶς χωμάτινοι, ἔχοντας στραμμένο ὅλο τό λογισμό μας στή γῆ. ‘Καί τή δόξα μας ἄς τή θάψει βαθιά στό χῶμα’. Τί ἄλλο εἶναι ἡ δόξα μας, παρά ἡ γνώση πού γεννιέται στήν ψυχή πού τηρεῖ τίς ἅγιες ἐντολές; Αὐτό λοιπόν λέμε.Δηλαδή νά μᾶς δοξάσει, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος (Φιλ. 3,19) μέσα στήν αἰσχύνη μας. Νά ποδοπατήσει στό χῶμα τή ζωή μας καί νά κάνει τή ζωή μας καί τή δόξα μας γήϊνα, ὥστε τίποτα νά μήν λογιαζόμαστε, σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀντίθετα νά σκεπτόμαστε πάντα σωματικά, πάντα σαρκικά σάν αὐτούς γιά τούς ὁποίους λέει ὁ Θεός: ‘Δέν θά παραμείνει γιά πολύ τό πνεῦμα μου σ’ αὐτούς τούς ἀνθρώπους ἐπειδή φρονοῦν καί ζοῦν σαρκικά’(Γεν. 6,3).

Ἔτσι λοιπόν ψέλνοντας ὅλα αὐτά, καταριόμαστε τούς ἑαυτούς μας, ἄν ἀποδίδουμε κακό ἀντί γιά κακό. Καί ὅμως πόσα κακά ἀντί κακῶν ἀποδίδουμε καί δέν μᾶς ἐνδιαφέρει καθόλου, ἀλλά ἀδιαφοροῦμε.

Συμβαίνει δέ πολλές φορές ν’ ἀποδίδει κανείς κακό ἀντί γιά κακό ὄχι μόνο μέ πράξη, ἀλλά καί μέ λόγο καί μέ τή στάση του. Καί παρουσιάζεται ἐξωτερικά ὅτι δέν ἀνταπέδωσε μέ πράξη τό κακό, ἀλλά βλέπει ὅτι τό ἀνταπέδωσε μέ λόγο ἤ, ὅπως εἶπα, μέ τή συμπεριφορά του. Γιατί πολλές φορές κάνει κανείς ἕνα μορφασμό ἤ μιά κίνηση ἤ ρίχνει ἕνα βλέμμα καί ταράσσει τόν ἀδελφό του. Γιατί μπορεῖ κανείς καί μ’ ἕνα βλέμμα καί μέ μιά κίνηση νά πληγώσει τόν ἀδελφό του. Καί εἶναι καί αὐτό ἀνταπόδωση κακοῦ ἀντί κακοῦ. Ἄλλος προσπαθεῖ νά μήν ἀνταποδώσει τό κακό οὔτε μέ πράξη, οὔτε μέ λόγο, οὔτε μέ μορφασμό ἤ μέ κίνηση. Λυπᾶται ὅμως στήν ψυχή του γιά τόν ἀδελφό του καί στενοχωριέται μαζί του. Βλέπετε πόση διαφορά καταστάσεων! Ἄλλος πάλι δέν τρέφει καμιά λύπη γιά τόν ἀδελφό του. Ἄν ὅμως ἀκούσει ὅτι κάποτε κάποιος τόν στενοχώρησε ἤ γόγγυσε ἐναντίον του ἤ τόν ἔβρισε, εὐχαριστιέται πού τ’ ἀκούει καί βρίσκεται καί αὐτός στήν κατάσταση ν’ ἀποδίδει κακό ἀντί γιά κακό μέσα στήν καρδιά του. Ἄλλος οὔτε κακία κρατάει, οὔτε χαίρεται ὅταν ἀκούει κακολογία γιÕ αὐτόν πού τόν ἔθλιψε, ἀλλά στενοχωριέται βαθιά ἄν ἐκεῖνος λυπηθεῖ. Δέν αἰσθάνεται ὅμως εὐχάριστα ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι καλό, ἀλλά ἄν τόν δεῖ νά δοξάζεται ἤ ν’ ἀναπαύεται, στενοχωριέται. Καί εἶναι καί αὐτό ἕνα εἶδος μνησικακίας, ἐλαφρότερο, ὅμως πραγματικό. Πρέπει δέ νά χαίρεται κανείς γιά τά καλά τοῦ ἀδελφοῦ του καί νά κάνει τά πάντα γιά νά τόν ἐξυπηρετήσει καί μέ καθετί νά φροντίζει νά τόν τιμάει καί νά τόν ἀναπαύει.

 Στήν ἀρχή τοῦ λόγου εἴπαμε ὅτι πολλές φορές συμβαίνει νά βάλει κάποιος μετάνοια στόν ἀδελφό του καί μετά τή μετάνοια νά παραμένει ἀκόμα λυπημένος μαζί του.Τότε λέμε ὅτι, βάζοντας μετάνοια, τήν μέν ὀργή θεράπευσε μ’ αὐτή τή μετάνοια, ἐναντίον ὅμως τῆς μνησικακίας δέν ἀγωνίστηκε ἀκόμα. Ὑπάρχει δέ καί ἄλλος πού ἄν συμβεῖ νά στενοχωρηθεῖ μέ κάποιον καί βάλουν μετάνοια καί συγχωρεθοῦν εἰρηνεύει ἀπέναντί του καί δέν βαστάει στήν καρδιά του καμία κακή ἀνάμνηση γιά αὐτόν. Ἄν ὅμως συμβεῖ, μετά ἀπό μερικές ἡμέρες, νά τοῦ πεῖ κάτι πού νά τόν στενοχωρήσει, ἀρχίζει νά ξαναθυμᾶται καί τά πρῶτα καί ν’ ἀναστατώνεται, ὄχι μόνο γιά τά δεύτερα, ἀλλά καί γιά τά πρῶτα. Αὐτός μοιάζει μέ ἄνθρωπο πού ἔχει πληγή καί βάζει ἔμπλαστρο. Καί προσωρινά μέ τό ἔμπλαστρο τήν ἐπουλώνει. Εἶναι ὅμως ἀκόμα τό μέρος εὐαίσθητο καί ὁποιαδήποτε στιγμή τοῦ ρίξει κανείς μιά πέτρα, πληγώνεται πιό εὔκολα ἀπ’ ὅλο τό ἄλλο σῶμα καί ἀρχίζει ἀμέσως νά αἱμορραγεῖ. Ἔτσι παθαίνει καί αὐτός. Εἶχε πληγή καί τῆς ἔβαλε ἐπάνω ἔμπλαστρο, πού εἶναι ἡ μετάνοια. Καί προσωρινά μέν θεράπευσε τήν πληγή ἀκριβῶς ὅπως καί ὁ πρῶτος, δηλαδή θεράπευσε τήν ὀργή, καί ἄρχισε νά φροντίζει καί γιά τή μνησικακία προσπαθώντας νά μήν κρατήσει καμιά κακή ἐνθύμηση στήν καρδιά του. Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἐπούλωση τοῦ τραύματος. Δέν τό ἐξαφάνισε ὅμως μέχρι τώρα ἐντελῶς, ἀλλά ἀκόμα ἔχει τό ἔλλειμμα τῆς μνησικακίας, πού εἶναι ἡ οὐλή ἀπ’ ὅπου εὔκολα ξανανοίγει ὅλο τό τραῦμα, ὅταν δεχτεῖ μικρό κτύπημα. Πρέπει λοιπόν ν’ ἀγωνιστεῖ, γιά νά ἐξαφανίσει ἐντελῶς τήν οὐλή, ὥστε καί νά ξαναβγάλει τρίχες τό μέρος ἐκεῖνο καί νά μήν μείνει καμιά ἀσχήμια, οὔτε νά γίνεται καθόλου ἀντιληπτό ὅτι βρισκόταν σ’ ἐκεῖνο τό μέρος τραῦμα.

Πῶς ὅμως μπορεῖ νά τό κατορθώσει κανείς αὐτό; Μέ τό νά προσεύχεται μ’ ὅλη του τήν καρδιά γι’ αὐτόν πού τόν λύπησε καί νά λέει: ‘Θέε μου, βοήθησε τόν ἀδελφό μου καί μέ τίς εὐχές του καί μένα’. Καί βρίσκεται στή θέση νά προσεύχεται γιά τόν ἀδελφό του -πράγμα πού ἀποτελεῖ ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης καί τῆς συμπάθειας- καί νά ταπεινώνεται ζητώντας βοήθεια μέ τίς εὐχές του. Ὅπου δέ ὑπάρχει συμπάθεια, ἀγάπη καί ταπείνωση,πῶς μπορεῖ νά ὑπερισχύσει θυμός ἤ μνησικακία ἤ κάποιο ἄλλο πάθος; Καθώς εἶπε καί ὁ ἀββάς Ζωσιμᾶς: ‘Καί ἄν ἀκόμα ξεσηκώσει ὅλα τά σύνεργα τῆς κακίας του ὁ διάβολος μέ ὅλα τά δαιμόνιά του, ὅλες οἱ πονηρίες του ἀχρηστεύονται καί συντρίβονται ἀπό τήν ταπείνωση, πού φέρνει ἡ τήρηση τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ’ [5]. Λέει δέ κάποιος ἄλλος Γέροντας: ‘Αὐτός πού προσεύχεται γιά τούς ἐχθρούς του, δέν ἔχει μέσα του μνησικακία’ [6].

 Κατανοῆστε καλά ὅ, τι ἀκοῦτε καί κάνετέ τα πράξη. Γιατί πραγματικά, ἄν πρακτικά δέν τά ἐφαρμόσετε, μέ τά λόγια δέν μπορεῖτε αὐτά νά τά μάθετε. Ποιός ἄνθρωπος πού θέλει νά μάθει μιά τέχνη, τή μαθαίνει μόνο μέ τά λόγια; Ὁπωσδήποτε πρῶτα φτιάχνει καί χαλάει καί ξαναφτιάχνει καί ξαναχαλάει και ἔτσι, κοπιάζοντας λίγο καί ὑπομένοντας, μαθαίνει τήν τέχνη, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, πού βλέπει τήν προαίρεση καί τόν κόπο του καί τόν δυναμώνει στό ἔργο. Καί ἐμεῖς θέλουμε νά μάθουμε τήν μεγαλύτερη ἀπ’ ὅλες τίς τέχνες[7], χωρίς νά καταπιαστοῦμε μέ ἔργα; Πῶς εἶναι δυνατόν; Ἄς προσέξουμε τούς ἑαυτούς μας, ἀδελφοί μου, καί ἄς δουλέψουμε μέ πολλή ἐπιμέλεια, ὅσο ἔχουμε ἀκόμα καιρό. Ὁ Θεός νά δώσει νά θυμόμαστε καί νά φυλᾶμε ἐκεῖνα πού ἀκοῦμε, γιά νά μήν μᾶς ἐπιβαρύνουν τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως.

 Σημειώσεις:

1) «Εἴ τις θυμοῦ κεκράτηκεν, οὗτος δαιμόνων κeκράτηκεν, εἰ δέ τις τούτῳ τῷ πάθει δεδούλωται, οὗτος μοναδικοῦ βίου ἐστί παντελῶς ἀλλότριος, καί ξένος τῶν ὁδῶν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν· εἴπερ αὐτός ὁ Κύριος ἡμῶν λέγεται διδάσκειν τούς πραεῖς τάς ὁδούς αὐτοῦ· διό καί δυσθήρατος γίνεται τῶν ἀναχωρούντων ὁ νοῦς, εἰς τό τῆς πραότητος φεύγων πεδίον οὐδεμίαν γάρ τῶν ἀρετῶν σχεδόν οὕτω δεδοίκασιν οἱ δαίμονες, ὡς πραΰτητα·ταύτην γάρ καί Μωϋσῆς ἐκεῖνος ἐκέκτητο, πραΰς παρά πάντας τούς ἀνθρώπους κληθείς. Καί ὁ ἅγιος δέ Δαυΐδ ἀξίαν ταύτην τῆς τοῦ Θεοῦ μνήμης ἀπεφθέγξατο εἶναι· ‘Μνήσθητι Κύριε’, λέγων, ‘τοῦ Δαυΐδ καί πάσης τῆς πραότητος αὐτοῦ’. Ἀλλά καί αὐτός ὁ Σωτήρ μιμητάς ἡμᾶς ἐκέλευσε γενέσθαι τῆς ἐκείνου πραότητος· ‘Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ’ λέγων, ’ὅτι, πρᾶός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῷν‘. Εἰ δέ τις βρωμάτων μέν, καί πομάτων, ἀπέχοιτο, θυμόν δέ λογισμοῖς πονηροῖς ἐρεθίζει, οὗτος ἔοικε ποντοπορούσῃ νηΐ, καί ἐχούσῃ δαίμονα κυβερνήτην, διό προσεκτέον ὅση δύναμις, τῷ ἡμετέρῳ κυνί, καί διδακτέον αὐτόν, τούς λύκους μόνους διαφθείρειν, καί μή τά πρόβατα κατεσθίειν, πᾶσαν ἐνδεικνύμενον πραότητα πρός πάντας ἀνθρώπους». (Εὐάγριος P.G.79. 1216BC).

2) Μ. Βασ. P.G. 31,369.

3) P.G. 65, 908A.

4) Μ. Βασ. P.G. 30, 424A.Μ. Βασ. P.G. 31, 356C. Γρ. Νύσ. P.G. 44, 160D. Γρηγ. Ναζ. P.G. 37, 948. Εὐάγρ. P.G. 40, 1273. Γρηγ. Νύσ. P.G. 46, 56. Ἰωάν. Κλιμ. P.G. 88, 836D.

5) «Ἐν παντί ἁμαρτήματι ἐταπείνωσεν ἡμᾶς ὁ διάβολος, καί ὀφείλομεν εὐγνώμονες γενέσθαι τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν· οἱ γάρ εὐγνώμονες γενόμενοι τῆς αὐτῶν ταπεινώσεως συντρίβουσι τόν διάβολον. Καί καθώς εἶπον οἱ ἅγιοι Πατέρες· ἐάν κατενεχθῇ ἡ ταπείνωσις εἰς τόν ᾅδην, εἰς τόν οὐρανόν ἀνάγεται· καί ἐάν ὑψωθῇ ἡ ὑπερηφανία ἕως τοῦ οὐρανοῦ, κατάγεται εἰς τόν ᾅδην· τίς πείθει ποτέ τεταπεινωμένον πλέξαι λογισμούς κατά τινος, ἤ κἄν ἀνέξεσθαι μέμψασθαί τινα, ἤ βάλλειν ἐπάνω ἄλλου αἰτίαν; πᾶν γάρ ὁτιοῦν πάθῃ ὁ ταπεινός ἤ ἀκούσει, ἀφορμήν λαμβάνει εἰς τό καταμέμφεσθαι καί ὑβρίζειν ἑαυτόν· καί ἐμέμνητο τοῦ ἀββᾶ Μωϋσέως ὅτε ἐξέβαλλον αὐτόν οἱ κληρικοί τοῦ ἱερατείου, εἰπόντες αὐτῷ·Ὕπαγε ἔξω, Αἰθίοψ. Καί ἤρξατο ἑαυτόν ἐπιπλήττειν καί λέγειν· Σποδόδερμε, μελανέ, καλῶς σοι ἐποίησαν· μή ὤν ἄνθρωπος ἔρχῃ εἰς τό μέσον τῶν ἀνθρώπων· καί καλῶς σοι ἐποίησαν» (Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς P.G. 78, 1688A)

6) P.G. 40, 1277D.

7) «Ἀλλ’ ἔστω τις μήτε κακός, καί ἀρετῆς ἥκων εἰς τό ἀκρότατον· οὐχ ὁρῶ, τίνα λαβών ἐπιστήμην, ἤ ποίᾳ δυνάμει πιστεύσας, ταύτην ἄν θαρροίη τήν προστασίαν·τῷ ὄντι γάρ αὕτη μοι φαίνεται τέχνη τις εἶναι τεχνῶν, καί ἐπιστήμη ἐπιστημῶν, ἄνθρωπον ἄγειν, τό πολυτροπώτατον ζῶον καί ποικιλώτατον. Γνοίη δ’ ἄν τις τῇ τῶν σωμάτων θεραπείᾳ, τήν τῶν ψυχῶν ἰατρείαν ἀντεξετάσαι· καί ὅσῳ μέν ἐργώδης ἐκείνη καταμαθών, ὅσω δέ ἡ καθ’ ἡμᾶς ἐργωδεστέρα προσεξετάσας, καί τῇ φύσει τῆς ὕλης, καί τῇ δυνάμει τῆς ἐπιστήμης, καί τῷ τέλει τῆς ἐνεργείας τιμιωτέρα». (Γρηγ. Θεολ. P.G. 35, 425A, Πρβλ. καί Εὐαγρ. P.G. 79, 748-49).

‘Από τό βιβλίο,

 ΑΒΒΑ ΔΩΡΟΘΕΟΥ, ἔργα ‘Ασκητικά

‘Εκδόσεις ‘ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ’

Πηγή

Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022

Ἀγώνας καὶ Ἀγωνία γιὰ τὴν Ἐλευθερία (Κείμενο - Βίντεο)

  

Ὁμιλία Σεβ/του Μητροπολίτου ΓΟΧ Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμεντος
Κεντρικὴ Πλατεῖα Λαρίσης, Κυριακή, 5/18-9-2022

Ἀγαπητοὶ συμπολῖτες, ἀδελφοί, κυρίες καὶ κύριοι·

          Βρίσκομαι ἐδῶ καλεσμένος ἀπὸ τοὺς διοργανωτὲς τῆς Ἐκδήλωσής μας ὡς πνευματικὸς ταγός, ὡς Ἀρχιερέας τοῦ Ποιμνίου τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου, ποὺ εἴμαστε Ἀντι-οικουμενιστές, γιὰ νὰ καταθέσω τὴν μαρτυρία μου, χωρὶς καμμία κομματικὴ χροιὰ σὲ αὐτήν. Δὲν πολιτικολογῶ, ἀλλὰ κρίνω τὰ γεγονότα βάσει τῆς Ἀλήθειας καὶ τοῦ Δικαίου, μὲ φόβο Θεοῦ, φιλανθρωπία καὶ παρρησία.

            Ὁ τίτλος τῆς εἰσηγήσεώς μου εἶναι: «Ἀγώνας καὶ Ἀγωνία γιὰ τὴν Ἐλευθερία» καὶ εὔχομαι νὰ τύχω τῆς προσοχῆς καὶ ὑπομονῆς σας.


            Ἐλεύθερος σὲ ἀπόλυτο βαθμὸ καὶ αὐτεξούσιος, ἀπὸ θεολογικῆς πλευρᾶς, εἶναι μόνον ὁ Θεός. Αὐτὸς ἀποτελεῖ τὴν Πηγὴ τῆς Ἐλευθερίας.

            Φανέρωση τῆς αὐθεντικῆς αὐτῆς Ἐλευθερίας στὴν κτίση καὶ τὴν ἱστορία γίνεται μόνο μὲ τὶς λεγόμενες ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

            Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ πιστεύουμε, ὅμως μᾶς διδάσκουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας(*), ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἦλθε στὴν ὕπαρξη μὲ τὴν δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι ἐξαρτημένος ἀπὸ τὸν Δημιουργό του, ὁ Ὁποῖος τὸν ἔπλασε «κατ’ εἰκόνα» Του, ὡς λογικὸ καὶ αὐτεξούσιο ὄν. Ὁ ἄνθρωπος χαρακτηρίζεται λοιπὸν σὰν κύριο ὀντολογικὸ γνώρισμά του ἀπὸ ἐλευθερία καὶ αὐτεξουσιότητα.           

            Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει δυνατότητα γιὰ πορεία τελειώσεως, γιὰ ἕνωση μὲ τὸν Δημιουργό του, ἄν βέβαια κάνει καλὴ χρήση τοῦ αὐτεξουσίου του. Τὸ αὐτεξούσιο καὶ ἡ προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου συνδέονται μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν λογική του. Αὐτὰ τοῦ παρέχουν τὴν δυνατότητα νὰ ἐπιλέγει τὸ καλὸ ἤ τὸ κακό. Ἡ ἄσκηση τῆς ἐλεύθερης θέλησής του ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὶς ἀποφάσεις ποὺ λαμβάνει ἀβίαστα καὶ χωρὶς ἐξαναγκασμό, τὸν καθιστοῦν πραγματικὰ ὑπεύθυνο ἄνθρωπο, ἀληθινὰ ἐλεύθερο καὶ χαρίεντα.

            Στὴν πραγματικότητα, οὔτε ὁ ἴδιος ὁ διάβολος δὲν ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἀσκήσει βία στὸν θεόπλαστο καὶ αὐτεξούσιο ἄνθρωπο. Μόνον δολερὲς προτάσεις καὶ ὑποδείξεις μπορεῖ νὰ τοῦ ἀπευθύνει, μήπως καὶ ἐξαπατήσει τὴν θέλησή του καὶ τὸν παρασύρει στὴν ἀποστασία του.

            Ἡ δύναμη τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τόσο μεγάλη καὶ τόσο ἰσχυρὴ καὶ ἀνθεκτική, ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ ἀντιτάσσεται σὲ κάθε εἴδους ἐπιβουλὴ καὶ δυνάστευση, ἀπὸ ὅπου καὶ ἄν προέρχεται, προκειμένου νὰ πραγματώσει τὸν προορισμό του ποὺ εἶναι ἡ ὁμοίωσή του μὲ τὸν Θεό.

            Εἶναι αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ καταφέρνουν οἱ πιὸ δυνατοὶ καὶ ἔξοχοι ἄνθρωποι στὸν κόσμο, οἱ Ἅγιοι, γνωστοὶ καὶ ἄγνωστοι, παλαιοὶ καὶ σύγχρονοι, αὐτοὶ ποὺ ἀποτελοῦν τὰ καυχήματα καὶ ὑποδείγματά μας.

            Παρὰ τὴν πτώση μας, ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς εἶναι ποὺ μᾶς ἀπελευθερώνει μὲ τὸ σωτηριῶδες ἔργο Του ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, τὸν διάβολο καὶ τὸν θάνατο καὶ μᾶς χαρίζει τὴν ὄντως Ἐλευθερία.

              Ἡ Ἐκκλησία Του στὴν γῆ, ὡς ἀστείρευτη πηγὴ Χάριτος, μᾶς πλουτίζει μὲ αὐτὴ τὴν ἀτίμητη Ἐλευθερία, μέσῳ τῶν ἁγίων Μυστηρίων καὶ τῶν ἁγίων Ἀρετῶν ποὺ μᾶς χορηγεῖ, ἐφ’ ὅσον τὸ θέλουμε καὶ ἀγωνιζόμαστε γι’ αὐτό.

            Μὲ τὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁ ἄνθρωπος μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία θεραπεύει τὴν φύση του ἀπὸ τὰ πάθη, ἀπὸ τὸν φόβο καὶ ἀπὸ τὴν φθορά, καὶ μὲ ἀποφασιστικὸ καὶ φωτισμένο φρόνημα, ζεῖ καὶ κινεῖται μέσα στὴν πραγματικὴ Ἐλευθερία, παρὰ τὴν ἀντιξοότητα τῶν ἐξωτερικῶν περιστάσεων.

            Ὅποιος ἀκολουθεῖ πιστὰ τὸν Χριστό, ὅποιος συμβαδίζει μὲ τὸν Χριστό, ὅποιος ἑνώνεται μαζί Του, οἰκειώνεται τὸ Πνεῦμα Του καὶ εἶναι καὶ αἰσθάνεται κατ’ ἐξοχὴν ἐλεύθερος ἄνθρωπος ἐν Χριστῷ.


Ἀγαπητοὶ συναγωνιστές·

          Ὅλες αὐτὲς οἱ σπουδαῖες ἀρχὲς καθόρισαν ἐν πολλοῖς τὴν πορεία μας ἱστορικά, πολιτιστικά, ἀνθρωπιστικὰ καὶ πνευματικὰ κατὰ τὶς δύο χιλιετίες ποὺ μᾶς πέρασαν. Ὁ μοναδικὸς πλοῦτος τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς ἱστορίας μας, ποὺ χάνεται στὰ βάθη τοῦ παρελθόντος μας, τὰ ἔξοχα προτερήματά μας ὡς Ἑλλήνων ποὺ μείναμε ἀδούλωτοι στὸ πνεῦμα ἀγωνιζόμενοι πάντοτε «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν ἁγία καὶ τῆς πατρίδος τὴν ἐλευθερία», καὶ μεγαλουργήσαμε μέχρι τὸ πολὺ πρόσφατο παρελθόν, δοκιμάσθηκαν καὶ δοκιμάζονται πολὺ σκληρὰ στὶς ἡμέρες μας.

            Κρίσεις περάσαμε, ἀλλὰ ἡ παροῦσα κρίση τοῦ κορωνοϊοῦ ποὺ ἄρχισε ὡς ἰατρικὴ ἐπιδημία σὲ παγκόσμια κλίμακα, φαίνεται πράγματι νὰ εἶναι ἀποκαλυπτικῶν διαστάσεων. Ἕνα θέμα φαινομενικὰ ἰατρικό, ἔτυχε πολιτικοῦ χειρισμοῦ καὶ χρησιμοποιήθηκε ὁλοκάθαρα ὡς μέσον ἐπιβολῆς καὶ ἐλέγχου. Ἡ ἐπιστήμη ἐργαλειοποιήθηκε, κάθε ἀντίθετη ἐπιστημονικὴ ἄποψη ἀπαξιώθηκε, χλευάσθηκε καὶ ἀπορρίφθηκε, ὥστε νὰ ληφθοῦν ἀντισυνταγματικὰ καὶ ἀπολυταρχικὰ μέτρα εἰς βάρος τῶν ἀνθρώπων, γιὰ τὴν δῆθεν προστασία τους! Ὅλα αὐτὰ τὰ πρωτοφανῆ καὶ πρωτάκουστα συνέβησαν γιὰ τὴν ὑποτιθέμενη «ἐλευθερία» καὶ τὴν δῆθεν ἐπιστροφὴ στὴν κανονικότητα!…

            Μὲ ποιόν τρόπο; Μὲ τὴν ἐπιβολὴ ἀπὸ τοὺς παγκοσμιοποιητὲς καὶ τὶς μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες δῆθεν προληπτικῆς θεραπείας μὲ νέου τύπου πειραματικὰ ἐμβόλια. Ἐννοεῖται βέβαια, σὺν τοῖς ἄλλοις, ὅτι τὰ οἰκονομικὰ συμφέροντα στὴν περίπτωση αὐτὴ εἶναι τεράστια· οἱ πολλοὶ πτωχεύουν καὶ κάποιοι ἐλάχιστοι ὑπερπλουτίζουν.

            Ὅμως, αὐτὸ τὸ παγκόσμιο πείραμα μὲ ἐνέσιμα σκευάσματα «γενετικῆς θεραπείας» ἔρχεται σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ ὅ,τι ἴσχυε γιὰ τὶς ἰατρικὲς πράξεις: ὅπως γνωρίζουμε ἀκόμη καὶ οἱ μὴ εἰδικοί, ὑπάρχει μόνον ἐξατομικευμένη θεραπεία, καὶ οἱ ἀνθρώπινοι ὀργανισμοὶ δὲν διέπονται ἀπὸ ὅμοια καὶ καθολικὴ βιολογικὴ ἀνταπόκριση.

            Ἡ ἄκριτη λοιπὸν ἐπιβολὴ τῶν αὐτῶν μέτρων σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς, σὲ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους, ἀκόμη καὶ στὰ παιδιά, δημιουργεῖ μᾶλλον περισσότερα προβλήματα ἀπὸ ὅσα ὑποτίθεται ὅτι σκοπεύει νὰ ἐπιλύσει. Οἱ παρατηρούμενες παγκοσμίως, ὅπως φυσικὰ καὶ στὴν δύσμοιρη πατρίδα μας, πολλὲς καὶ σοβαρὲς παρενέργειες καὶ μάλιστα ἡ δραματικὴ αὔξηση τῶν θανάτων, τῶν ξαφνικῶν καὶ ἀδιαγνώστων, καὶ δὴ νέων ἀνθρώπων σὲ καθημερινὴ σχεδὸν βάση, ὁμιλοῦν ἀπὸ μόνες τους γιὰ τὴν ὅποια ἀσφάλεια τῶν πειραματικῶν αὐτῶν σκευασμάτων.

            Γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς τὰ νέου τύπου ἐμβόλια θέτουν καὶ βιοηθικὸ δίλημμα ἀπὸ τὸν συσχετισμό τους σὲ διάφορες φάσεις σχεδιασμοῦ-παρασκευῆς-δοκιμασίας τους μὲ κυτταρικὲς σειρὲς ἐκτρωμένων ἐμβρύων. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ παραβλεφθεῖ αὐτὸ καὶ κάποιοι, ἀκόμη καὶ ἐκκλησιαστικοὶ παράγοντες, νὰ προπαγανδίζουν ὑπὲρ τῶν σκευασμάτων τούτων; Πρόκειται προφανῶς γιὰ σοβαρὴ πνευματικὴ τύφλωση καὶ ἔκπτωση, σὰν ἀπόρροια ἀπομακρύνσεως ἀπὸ τὴν πίστη ἐδῶ καὶ πολλὲς δεκαετίες μέσῳ τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς ποικιλόμορφης ἐκκοσμίκευσης.


            Καὶ ἐνῶ ἡ ἴδια ἡ θλιβερὴ καὶ ἀδυσώπητη πραγματικότητα, ὅπως καὶ οἱ συνεχῶς ἐπαληθευόμενες ἀπόψεις κατ’ ἐξοχὴν εἰδικῶν ἀποδεικνύουν ὅτι τὰ πειραματικὰ ἐμβόλια δὲν παρέχουν ἀποδεδειγμένη ἀνοσία καὶ προστασία κατὰ τοῦ κορωνοϊοῦ, ἄρχισαν ἀπὸ τὴν περασμένη χρονιὰ οἱ ἀπαίσιες ὑποχρεωτικότητες, οἱ πιέσεις, οἱ ἐκβιασμοὶ καὶ τὰ ἐπαίσχυντα πρόστιμα, ὅπως καὶ τὰ δελεάσματα· ὥστε νὰ προκύψουν δυσμενεῖς διακρίσεις, κατηγοριοποιήσεις, στιγματισμοί, κοινωνικοὶ διαχωρισμοί.

            Ὅλα αὐτὰ τὰ ἀπαράδεκτα, τὰ ὁποῖα παραπέμπουν σὲ καθιέρωση ὑγειονομικῆς δικτατορίας, ἐπέπεσαν κατὰ τῶν ὑγειονομικῶν, αὐτῶν τῶν ἀγωνιστῶν τῆς πρώτης γραμμῆς! Ἐδῶ καὶ ἕναν χρόνο τέθηκαν σὲ ἀναστολὴ ἐργασίας ἀπὸ τοὺς κρατοῦντας, διότι δὲν δέχθηκαν νὰ ὑποβληθοῦν σὲ ἐξαναγκαστικὴ ἰατρικὴ πράξη. Πρόκειται καταφανῶς γιὰ ἀπάνθρωπο καὶ καταδικαστέο τιμωρητικὸ μέτρο ἐναντίον τους. Μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὁδηγηθοῦν σὲ ἐπαγγελματικὴ περιθωριοποίηση, σὲ οἰκονομικὴ ἐξαθλίωση καὶ σὲ κοινωνικὸ στιγματισμό!…

Ἐμεῖς, ὑποκλινόμενοι μπροστὰ στὸ μέγεθος τῶν συγχρόνων αὐτῶν ἡρώων, ποὺ τιμοῦν τὴν ἰδιότητά τους καὶ παραμένουν ἐλεύθεροι μὲ ὅ,τι κόστος, ἐκφράζουμε τὴν ἠθικὴ καὶ κατὰ τὸ μέτρον τοῦ δυνατοῦ ὑλικὴ συμπαράστασή μας, τοὺς θαυμάζουμε καὶ τοὺς ἐπαινοῦμε γιὰ τὸ σθένος καὶ τὴν καρτερία τους! 


Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί·

          Στὴν ἐποχὴ τῆς φτιαχτῆς ἐπιδημίας, εἴδαμε καὶ κατανοήσαμε ὅτι τὸ covid pass free ἀποτέλεσε τὸν πρόδρομο τῆς λεγομένης ψηφιακῆς-ἠλεκτρονικῆς ταυτότητος. Τὰ ψηφιακὰ πιστοποιητικὰ ὁδηγοῦν πλέον στὶς νέου τύπου ταυτότητες, οἱ ὁποῖες ἁπλουστεύουν βέβαια τὴν γραφειοκρατία γιὰ τὴν ἀποφυγὴ ταλαιπωρίας· ὅμως, κατευθύνουν πρὸς μία κοινωνία ψηφιακῆς ἐπιτήρησης μὲ τὴν ἴδια τὴν συναίνεση τῶν ἀνθρώπων. Περνοῦμε πλέον γοργὰ σὲ αὐτὸ ποὺ ἀποκλήθηκε ὡς κοινωνία τῆς ψηφιακῆς τυραννίας. Σὲ ἕνα ἄνευ προηγουμένου «ἠλεκτρονικὸ φακέλωμα», τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ μία σαφῆ προσπάθεια δυναστεύσεως ἕως καὶ καταργήσεως τῆς ἐλευθερίας μας.

            Μήπως κινδυνολογοῦμε; Κάθε ἄλλο! Δὲν καταντοῦμε «ψηφιακοὶ σκλάβοι» ἄν ἡ ἐλευθερία εἰσόδου – προσβάσεώς μας στὴν σύγχρονη κοινωνία ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἕναν QR code ;

            Οἱ ἀδίστακτοι καὶ πλέον ἄκρως προκλητικοὶ καὶ κυνικοὶ παγκοσμιοποιητὲς μᾶς πετοῦν κατάμουτρα, διὰ στόματος Χαραρί, ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ πετύχει κάποιος πλήρη παρέμβαση, ἔλεγχο καὶ χειραγώγηση τῶν ἀνθρώπων, ἄν γνωρίζει ἀρκετὰ βιολογία καὶ ἄν διαθέτει ἀρκετὴ ὑπολογιστικὴ ἰσχὺ καὶ δεδομένα· καὶ ὅτι ὑπάρχει πλέον ἡ δυνατότητα χακαρίσματος/μαρκαρίσματος τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ ἐπιχειρήσεις καὶ κυβερνήσεις, κάτι τὸ ὁποῖο μέχρι τώρα δὲν ἦταν ἐφικτό!

            Σήμερα κυριαρχοῦν ὅροι ὅπως: 4η Βιομηχανικὴ Ἐπανάσταση, Μετανθρωπισμός, Ἐμφυτεύματα καὶ τσὶπ ἐγκεφάλου, Νέο πλαίσιο παγκόσμιας οἰκονομίας, Μεγάλη ἐπανεκκίνηση, Ψηφιακὸς μετασχηματισμὸς ἀνθρωπότητος/κοινωνίας κ.λπ..

            Ἡ προώθηση λοιπὸν μετὰ σπουδῆς ψηφιακῆς ταυτότητος μέσα σὲ αὐτὴ τὴν περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα, ἀρχικὰ στὸ κινητὸ τηλέφωνο καὶ κατόπιν στὴν ἀντικατάσταση τῶν «παλαιοῦ τύπου» ταυτοτήτων γιὰ ὅλους, μόνον ὡς ἀθώα καὶ ἐξυπηρετικὴ δὲν μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ. Ἐφ’ ὅσον αὐτὴ ἡ ψηφιακὴ ταυτότητα θὰ ἀποτελεῖ ὄχι ἁπλῶς μέσο ταυτοποίησης, ἀλλὰ ἄδεια εἰσόδου στὴν νέα πραγματικότητα τοῦ κόσμου, θὰ λειτουργεῖ οὐσιαστικὰ -ὅπως ὀρθὰ ἔχει ἐπισημανθεῖ(**)- ὡς ψηφιακὴ παράδοση τῶν προσωπικῶν μας ἐλευθεριῶν στὸ πανίσχυρο πλέον κράτος, τὸ ὁποῖο θὰ μπορεῖ ἄνετα νὰ ἀκυρώνει καὶ νὰ ἀποκλείει ὅποιον δὲν θὰ συμφωνεῖ μαζί του καὶ ὅποιον γενικὰ θὰ ἀντιδρᾶ γιὰ λόγους συνειδήσεως, ἀκόμη καὶ πίστεως, σὲ κάθε ὁλοκληρωτικοῦ τύπου ἀπόκλισή του.

            Νὰ θυμηθοῦμε ἐδῶ καὶ τὸ ἰσχῦον σύστημα κοινωνικῆς βαθμολόγησης τῶν πολιτῶν στὴν Κίνα, μέσῳ ψηφιακῆς τεχνολογίας, τὸ ὁποῖο σημαίνει βεβαίως τὴν στέρηση τῶν ἐλευθεριῶν. Παραδόξως, τὸ κινεζικὸ μοντέλο φαίνεται νὰ εἶναι ἰδιαίτερα ἑλκυστικὸ ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴν κατ’ ἐπίφασιν φιλελεύθερη καὶ δημοκρατικὴ Δύση!

            Ὅλα τὰ ἀνωτέρω σημαίνουν κατ’ οὐσίαν ἀποδοχὴ τῆς ἀνελευθερίας, ποὺ ἑδραιώνεται στὸ ὀλέθριο παγκόσμιο συγκεντρωτικὸ σύστημα τὸ ὁποῖο διαμορφώνεται ἀνοικτὰ ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν μας στὰ χρόνια μας.


Ἀγαπητὴ ὁμήγυρις·

          Ἐμεῖς, ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ καὶ Ἕλληνες, ἀπόγονοι ἡρώων καὶ μαρτύρων, γαλουχημένοι μὲ τὶς ἀρχὲς πίστεως τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ τὸ ἐλεύθερο φρόνημα τῶν προγόνων μας, δηλώνουμε -ὡς αὐτεξούσιοι καὶ λογικοὶ ἄνθρωποι- ὅτι δὲν ἐπιθυμοῦμε νὰ γίνουμε πειραματόζωα οὔτε ψηφιακὰ ὑποχείρια στὶς ἐπιθυμίες καὶ ἐπιβουλὲς διεθνῶν κέντρων ἐξουσίας. Δὲν ἐπιθυμοῦμε τὴν ἀποδοχὴ καὶ συγκατάλεξή μας στὰ «προεισόδια» τοῦ χαράγματος τῶν ἐσχάτων!

            Γι’ αὐτὸ καὶ καλοῦμε σὲ προβολὴ ἀντίστασης στοὺς ἄνομους σχεδιασμοὺς τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, σὲ ὁμολογιακὸ καὶ μαρτυρικὸ φρόνημα, σὲ πνευματικὴ ἀνακαίνιση μετανοίας καὶ προσευχῆς! Εἴμαστε ὑπὲρ τοῦ ὡραίου, τοῦ δικαίου, τοῦ γνησίου, τοῦ ξεχωριστοῦ, τοῦ προσωπικοῦ· ὑπὲρ τῆς καλωσύνης, τῆς ἀλήθειας καὶ τῆς ἀγάπης! Ὑπὲρ ὅσων ὑπηρέτησε, ἐνσάρκωσε καὶ ὕμνησε ἕνας Παπαδιαμάντης!

            Ἀναφωνοῦμε λοιπὸν μὲ ἐπίγνωση, ὅτι εἴμαστε κατὰ τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀποδοχῆς ἀναγκαστικῶν ἰατρικῶν πράξεων, ὅπως καὶ κατὰ τῆς ὑποχρεωτικῆς παραλαβῆς ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων!

            Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ Ἰσαπόστολος Ἐθνεγέρτης καὶ Ὁδηγὸς τῆς Ἐλευθερίας μας, κηρύσσει καὶ σήμερα μὲ σθένος: Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζονται! Αὐτὰ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρει ἐκτὸς κι ἄν τὰ παραδώσετε μόνοι σας!

            Μήπως καὶ ὁ μεγάλος καὶ ἀνεπανάληπτος πρῶτος Κυβερνήτης μας μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, δὲν θυσιάσθηκε ἀκριβῶς διότι ὁραματίσθηκε ἀνεξάρτητη καὶ ἐλεύθερη τὴν Ἑλλάδα μας, μέσα στὸ Φῶς τῆς πνευματικότητας καὶ μοναδικότητάς της;

            Ἀδελφοί, δηλώνουμε ὅτι παραμένουμε σθεναρὰ στὴν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία μας καὶ ὅτι δὲν ὑποκύπτουμε σὲ κανενὸς εἴδους ἐξαναγκασμὸ ἀντίθετο πρὸς τὰ πιστεύματα καὶ τὶς ἀρχές μας!

            Σᾶς εὐχαριστῶ!


(*) Βλ. ἄρθρο ὁμοτ. καθηγ. παν/μίου Δημητρίου Τσελεγγίδη, «Ὁ χαρακτῆρας τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ».
(**) Βλ. κείμενο Συνάξεως Ὀρθοδόξων Κληρικῶν Μοναχῶν καὶ Λαϊκῶν, «Ἐνώπιον μιᾶς ἀσύμμετρης ἀπειλῆς κατά τῆς θεοσδότου ἐλευθερίας μας» (7/8/2022).


Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 8ο)

 Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς

8. Η πτώση και η μεταστροφή του αμαρτωλού

Ανάλυση της Παραβολής του Ασώτου.
Τα τρία στάδια της πτώσης και της μεταστροφής του αμαρτωλού.

Αφού εξετάσαμε το ζήτημα της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου και τις πρώτες και βασικές αρετές -ταπείνωση, πνευματικό πένθος και αγάπη για την αλήθεια του Θεού- πρέπει να κατανοήσουμε όλη τη διαδικασία μεταστροφής ενός απολεσθέντος αμαρτωλού στο μονοπάτι της δικαιοσύνης. Το καλύτερο παράδειγμα γι΄ αυτό είναι η Παραβολή του Ασώτου που βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του Λουκά[1]. Η παραβολή μας μιλάει για έναν μικρό γιο που επιβαρύνθηκε από τη φροντίδα του πατέρα του και μέσα στην ανοησία του αποφάσισε να τον προδώσει. Παρακάλεσε τον πατέρα του για το μερίδιο της περιουσίας και πήγε σε μια «μακρινή χώρα». Είναι σαφές σε όλους ότι αυτός ο ανόητος γιος συμβολίζει, κατά το Ευαγγέλιο, κάθε αμαρτωλό. Σήμερα, η προδοσία ενός ανθρώπου προς τον Θεό εκφράζεται συνήθως στο γεγονός ότι, έχοντας λάβει από τον Θεό «το μερίδιό του» -όλα όσα του έδωσε ο Θεός στη ζωή, παύει να πιστεύει στον Θεό ζωντανά, παύει να Τον σκέφτεται και να Τον φοβάται και, στο τέλος, ξεχνά εντελώς τον νόμο Του. Αυτή δεν είναι η «κοσμική» ζωή πολλών από τους σημερινούς «διανοούμενους» που δεν παρατηρούν ότι στην πραγματικότητα ζουν σε απόσταση από τον Θεό;…

Και στην μακρινή πλευρά, την τόσο δελεαστική από μακριά, ο ανόητος γιος δαπάνησε και σπατάλησε την περιουσία του, ζώντας πρόστυχα. Ομοίως, ο παράλογος αμαρτωλός σπαταλά την πνευματική και σωματική του δύναμη στην αναζήτηση αισθησιακών απολαύσεων και ζώντας «καυτή ζωή» απομακρύνεται όλο και περισσότερο, στην καρδιά και την ψυχή του, από τον Επουράνιο Πατέρα του.

Αλλά ο άσωτος γιος σπατάλησε την περιουσία του, άρχισε να λιμοκτονεί και έγινε χοιροβοσκός (δηλαδή βοσκός γουρουνιών -ακαθάρτων ζώων κατά τον Μωσαϊκό Νόμο). Και θα του αρκούσε να χορταίνει με χοιροτροφή, αλλά κανείς δεν του έδινε… Δεν είναι αλήθεια ότι ένας αμαρτωλός, που βρίσκεται εντελώς μπλεγμένος στα δίχτυα της αμαρτίας, πεινά πνευματικά, υποφέρει και μαραζώνει; Σε έναν ανεμοστρόβιλο κενής διασκέδασης και ακολασίας, προσπαθεί να γεμίσει το πνευματικό του κενό. Αλλά όλα αυτά είναι απλώς χοιροτροφή που δεν μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη της πείνας, από την οποία εξαντλείται το αθάνατο πνεύμα του…

Και ο άτυχος άνθρωπος θα είχε χαθεί αν δεν ήταν η βοήθεια του Θεού, ο Οποίος είπε ο Ίδιος ότι δεν θέλει τον θάνατο ενός αμαρτωλού, αλλά «τὸ ἀποστρέψαι τὸν ἀσεβῆ ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ καὶ ζῆν αὐτόν»[2]. Ο άσωτος υιός άκουσε το σωτήριο κάλεσμα της χάριτος του Θεού -και δεν το απώθησε, δεν το απέρριψε, αλλά το δέχθηκε. Το δέχθηκε και συνήλθε, όπως συνέρχεται ένας ασθενής μετά από έναν οδυνηρό εφιάλτη. Και τότε ήρθε μια σωτήρια σκέψη: «Πόσοι μισθωτοί του Πατέρα μου έχουν άφθονο ψωμί, κι εγώ, ο γιος Του, πεθαίνω εδώ από την πείνα…»[3].

«…Θα σηκωθώ», αποφασίζει αμέσως, «και θα πάω στον Πατέρα μου και θα του πω: Πατέρα, αμάρτησα στον ουρανό και ενώπιόν σου, και δεν είμαι πια άξιος να είμαι γιός Σου -πάρε με ανάμεσα στους μισθωτούς Σου»[4]. Σταθερή πρόθεση, τελική απόφαση. Σηκώθηκε «και πήγε στον Πατέρα του…»[5].

Πήγε -όλος εμποτισμένος με τύψεις, με φλεγόμενη συνείδηση της ενοχής και της αναξιότητάς του και ελπίδα για το έλεος του Πατέρα. Και ο δρόμος του δεν ήταν εύκολος. «Αλλά όταν ήταν ακόμη μακριά, τον είδε ο Πατέρας του (που σημαίνει ότι περίμενε και ίσως κάθε μέρα κοίταζε να δει αν ο γιος του επέστρεφε…) και τον λυπήθηκε και τρέχοντας έπεσε στο λαιμό του και τον φίλησε. Ο γιος άρχισε να ομολογεί: «Πατέρα, αμάρτησα στον ουρανό και σε σένα, και δεν είμαι πια άξιος να λέγομαι γιός σου…»»[6]. Αλλά ο Πατέρας δεν τον άφησε να τελειώσει, έχει ήδη συγχωρήσει και ξεχάσει τα πάντα, και δέχτηκε ως αγαπημένο του γιο τον διαλυμένο και πεινασμένο χοιροβοσκό. «Υπάρχει περισσότερη χαρά στον ουρανό για έναν αμαρτωλό που μετανοεί», είπε ο Κύριος, «παρά για ενενήντα εννέα δίκαιους που δεν έχουν ανάγκη μετάνοιας…»[7].

Έτσι λαμβάνει χώρα σταδιακά σε έναν άνθρωπο η διαδικασία της πτώσης και η μεταστροφή προς τον Θεό. Κάπως κατεβαίνει και ανεβαίνει τις σκάλες. Αρχικά, προδίδει τον Θεό, αφήνοντάς Τον «για μια μακρινή χώρα». Σε αυτή την αποξένωση από τον Θεό υπάρχει μια ολοκληρωτική υποδούλωση στην αμαρτία και τα πάθη. Τελικά, με την πλήρη πνευματική χρεοκοπία, την πνευματική πείνα και το σκοτάδι, ο αμαρτωλός έχει φτάσει στα βάθη της πτώσης. Αλλά τότε, σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο, «όπου πλεόνασε η αμαρτία, περίσσευσε άφθονη η Χάρη»[8], που νουθετεί τον άνθρωπο. Ο αμαρτωλός δέχεται μια σωτήρια και ευγνώμονα κλήση (ή μπορεί να μη τη δεχτεί και να χαθεί, και, αλίμονο, συμβαίνει). Την αποδέχεται και συνέρχεται. Συνέρχεται και αποφασίζει με σταθερότητα να σπάσει τον δεσμό με την αμαρτία και να επιστρέψει μετανοημένος στον Ουράνιο Πατέρα. Ακολουθεί το μονοπάτι της μετανοίας -και ο Πατέρας βγαίνει να τον συναντήσει και τον δέχεται με συγχώρεση και την ίδια αγάπη…


[1] Λουκ. ιε΄ 11-24.
[2] Ιεζ. λγ΄ 11.
[3] «Πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι!» (Λουκ. ιε΄ 17).
[4] «Ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου» (Λουκ. ιε΄ 18-19).
[5] «Καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ» (Λουκ. ιε΄ 20).
[6] «Ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου» (Λουκ. ιε΄ 20-21).
[7] «Λέγω ὑμῖν ὅτι οὕτω χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι ἢ ἐπὶ ἐνενήκοντα ἐννέα δικαίοις, οἵτινες οὐ χρείαν ἔχουσι μετανοίας (Λουκ. ιε΄ 7).
[8] «Οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» (Ρωμ. ε΄ 20).

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΔ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτία κ. Χρυσοστόμου)

IMG 5740

γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Εἶναι ἄξιο καὶ δίκαιο νὰ ἐκφράζουμε καθημερινὰ τὴν εὐγνωμοσύνη μας στὸν Θεὸ ποὺ μᾶς ἀξίωσε νὰ γίνουμε μέλη τοῦ Σώματός Του, τῆς Ἐκκλησίας. Πολλοὶ ἄνθρωποι, δυστυχῶς, δὲν ἔχουν γνωρίσει, οὔτε ἔχουν βιώσει, γιὰ αὐτὸ καὶ δὲν μποροῦν νὰ καταλάβουν καὶ νὰ ἀγαπήσουν αὐτὴ τὴν εὐλογία τὴν ὁποία βιώνουμε ἑμεῖς μέσα στὸ ἁγιαστήριο τῶν ψυχῶν ποὺ ὀνομάζεται Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. 

            Στὴ σημερινὴ Εὐαγγελικὴ Περικοπὴ ὁ Δεσπότης Χριστὸς παρομοιάζει τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν μὲ τὸν λαμπρὸ γάμο ἑνὸς βασιλιᾶ. Ὅταν ὅλα τὰ τοῦ γάμου ἦταν ἔτοιμα, ὁ βασιλιὰς ἔδωσε ἐντολὴ στοὺς ὑπηρέτες νὰ εἰδοποιήσουν τοὺς καλεσμένους. Οἱ καλεσμένοι δὲν ἀνταποκρίθηκαν θετικά. Ὁ βασιλιὰς ἐπέμεινε καὶ ἔστειλε ἄλλους δούλους.  Ἐκείνοι, ὅμως, εἶχαν κάνει τὶς ἐπιλογές τους. Ἀντὶ νὰ παρευρεθοῦν στὴ λαμπρὴ τελετή, ὅπου θὰ πλημμύριζαν εὐφροσύνη, ἄλλος προτίμησε νὰ πάει γιὰ δουλειὰ στὸ χωράφι του, ἄλλος στὶς ἐμπορικές του δραστηριότητες. Ἄλλοι δέ, οἱ πλέον κακοί, σκότωσαν τοὺς ἀπεσταλμένους τοῦ βασιλιᾶ. Τότε, ὁ βασιλιὰς ἔστειλε στρατὸ καὶ κατέστρεψε τοὺς δολοφόνους καὶ τὴν πόλη τους. 

             γαμήλια αἴθουσα, ὡστόσο, παρέμενε ἄδεια. Οἱ καλεσμένοι, θεώρησαν μεγαλύτερης ἀξίας τὶς ὑλιστικές τους ὑποθέσεις ἀπὸ τὸν πριγκηπικὸ γάμο. Ὁ βασιλιάς, τότε, ἔστειλε τοὺς δούλους του νὰ φέρουν ἀπὸ τοὺς δρόμους ὅσους εὕρισκαν, καλοὺς καὶ κακούς. Γέμισε ὁ γάμος μὲ ἀνθρώπους. Ὅταν, λοιπόν, ἐμφανίσθηκε ὁ βασιλιὰς γιὰ νὰ χαιρετήσει τοὺς παρισταμένους, διαπίστωσε ὅτι κάποιος ἀπαξίωσε τὴν βασιλικὴ τιμὴ φορῶντας ἔνδυμα ἀκατάλληλο γιὰ τὸν γάμο. Διέταξε, τότε, τοὺς ὑπηρέτες νὰ τὸν συλλάβουν καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸ σκοτάδι, λέγοντας χαρακτηριστικὰ ὅτι πολλοὶ εἶναι οἱ καλεσμένοι, λίγοι, ὅμως, οἱ ἐκλεκτοί. 

            ς ἔρθουμε στὸ σήμερα. 

             γάμος, ὅπως εἴπαμε, συμβολίζει τὴν Οὐράνια Βασιλεία. Συμβολίζει, ὅμως, καὶ τὴν εἰκονα τῆς Οὐράνιας Βασιλείας στὴν γῆ, δηλαδὴ τὴν Ἐκκλησία. 

            Πόσοι ἄνθρωποι γύρω μας, ἀκόμη καὶ βαπτισμένοι Ὀρθόδοξοι, ἀποφεύγουν τὴν Ἐκκλησία; Πόσοι τὴν ἀμφισβητοῦν; Τέλος, πόσοι τὴν πολεμοῦν; Τοὺς βλέπουμε καθημερινά. Γιατί ὅμως; Μήπως δὲν ἔλαβαν τὴν πρόσκληση τοῦ Θεοῦ; Ὄχι. Τὴν πρόσκληση γιὰ τὸν λαμπρὸ γάμο ὅλοι τὴν δεχθήκαμε. Ὡστόσο, πολλὲς φορές, τὰ ἀνθρώπινα πάθη, οἱ ἀντίθετες μὲ τὸ πνεῦμα τῆς Ἐκκλησίας ἐπιθυμίες ἤ οἱ προκαταλήψεις τῆς δῆθεν προοδευτικῆς κοινωνίας ἐμποδίζουν τοὺς ἀνθρώπους νὰ ἀποδεχθοῦν τὴν πρόσκληση, νὰ ἔρθουν στὴν Ἐκκλησία, νὰ δοῦν τὴν ὀμορφιά της, καὶ νὰ τὴν ἀγαπήσουν. Ἄλλοι πάλι, ἀποδέχθηκαν τὴν πρόσκληση, ἦρθαν στὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ συνάντησαν ἕνα περιβάλλον ἐπικριτικὸ καὶ ξένο πρὸς τὸ πνεῦμα τῆς ἀγάπης, ἕνα περιβάλλον εὐσεβιστικό, τὸ ὁποῖο τοὺς ἔκανε νὰ φύγουν γιὰ πάντα. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ πρέπει ἑμεῖς, τὰ παιδιὰ τῆς Ἐκκλησίας νὰ εἴμαστε τὸ Φῶς καὶ ὄχι νὰ διώχνουμε μὲ τὸ παράδειγμά μας τοὺς συνανθρώπους μας, κρίνοντας κατὰ τὴν ὄψη τους. Ἀλίμονό μας, ἄν γίνουμε ἡ αἰτία νὰ φύγουν ἄνθρωποι ἐξ αἰτίας τῆς δικῆς μας συμπεριφορᾶς. 

            νέφερα ὅτι ἑμεῖς εἴμαστε τὰ παιδιὰ τῆς Ἐκκλησίας. Πράγματι εἴμαστε, διότι εἴτε ἀποδεχθήκαμε τὴν πρόσκληση καὶ ἤρθαμε ἀπὸ τὸν κόσμο σὲ αὐτήν, εἴτε μεγαλώσαμε μέσα στὴν Ἐκκλησία. Ἀπὸ τοὺς δεύτερους, εἶναι γεγονὸς ὅτι κάποιοι φεύγουν. Μεγάλωσαν δηλαδὴ ὡς παιδιὰ μέσα στὴν Ἐκκλησία, μὰ ὕστερα φεύγουν. Φεύγουν διότι δὲν γνώρισαν πραγματικὰ τί σημαίνει Φῶς Χριστοῦ, ἀλλὰ ἀντιθέτως, ἡ προσέλευσή τους στὴν Ἐκκλησία ἦταν ἐπιφανειακή, ἴσως καὶ καταναγκαστικὴ ἀπὸ τοὺς γονεῖς τους. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ πρέπει οἱ γονεῖς νὰ ἐμπνέετε τὰ παιδιά σας μὲ τὸ προσωπικό σας παράδειγμα καὶ τὴν πολλή σας ἀγάπη καὶ ἀληθινὴ εὐσέβεια. Ἔτσι, τὰ παιδιά σας θὰ γευθοῦν τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν θὰ σκεφτοῦν νὰ τὴν ἀλλάξουν μὲ τίποτα τὸ ὑποδεέστερο ποὺ θὰ συναντήσουν στὴν πορεία τῆς ζωῆς τους. Ἔτσι, θὰ ἀποκτήσουν τὰ πνευματικὰ ἀντισώματα ὥστε νὰ μποροῦν νὰ ἀντισταθοῦν στὶς κακὲς προκλήσεις.

            Φθάνουμε, λοιπόν, σὲ αὐτοὺς ποὺ μένουν στὴν Ἐκκλησία. Καὶ αὐτοὶ χωρίζονται σὲ δύο κατηγορίες. Ἄλλοι μέν, φοροῦν τὸ κατάλληλο καὶ φωτεινὸ ἔνδυμα τὸ ὁποῖο ἔχουν στολίσει μὲ τὶς ἀρετὲς τῆς ψυχῆς τους, μὲ τὴν ταπεινοφροσύνη, τὴν ἐλεημοσύνη, τὴν συγχωρητικότητα, τὴν ὑπακοὴ στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀγάπη. Αὐτοὶ συμμετέχουν μὲ τὴν ἀξία τους στὸ βασιλικὸ τραπέζι καὶ δέχονται τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ, τὴν εἰρήνη, τὴν ἀνάπαυση, τὴν χαρὰ καὶ τὴν παρηγοριά. Ἄλλοι δέ, φοροῦν ἔνδυμα σκοτεινό. Ἡ ψυχή τους, δηλαδή, ὄχι ἀπλῶς εἶναι λερωμένη ἀπὸ τὰ πάθη. Πάθη ἔχουμε ὅλοι οἱ ἄνθρωποι. Αὐτοί, ὅμως, δὲν ἔχουν τὴν καρδιακὴ ἐπιθυμία νὰ τὰ ἀποβάλλουν καὶ νὰ καθαρίσουν τὸ ἔνδυμα τῆς ψυχῆς τους. Ἀντιθέτως, φέρνουν τὰ πάθη τους μέσα στὴν Ἐκκλησία καὶ μὲ αὐτὰ ἐμποδίζουν τὸ σωτηριολογικό της ἔργο καὶ σπιλώνουν τὴν ὠραιότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας. Αὐτοί, δὲν ἀπολαμβάνουν τὰ δῶρα τοῦ Θεοῦ. Ἀπεναντίας, λαμβάνουν τὴν «ἔνδικον μισθαποδοσίαν» καὶ ἡ παρουσία τους στὴν Ἐκκλησία καθίσταται μάταιη.

            ν κατακλείδι, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ὁ Θεὸς μὲ τὸν τρόπο Του ὅλους μᾶς καλεῖ καὶ μᾶς ἀφήνει ἐλεύθερους νὰ ἐπιλέξουμε: θέλουμε τὰ ἐπουράνια ἤ τὰ γήινα; Θέλουμε νὰ δουλεύουμε στὸ χωράφι τῶν παθῶν μας, τῆς ρουτίνας καὶ τῆς ἐπιφανειακῆς χαρᾶς; Ἤ θέλουμε νὰ εἴμαστε στὸν λαμπρὸ γάμο μὲ τὸ πλούσιο τραπέζι, ἐκεὶ ὅπου μποροῦμε νὰ γευθοῦμε τὴν ἀγάπη, τὴν ἀληθινὴ χαρά, τὴν Ζωή, τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἵμα τοῦ Χριστοῦ μας; Οἱ πνευματικὰ ἔξυπνοι διαλέγουν τὸ δεύτερο. Ἄν, λοιπόν, διαλέξουμε καὶ ἑμεῖς τὸν γάμο, νὰ φροντίσουμε τὸ ἔνδυμα μας νὰ εἶναι καθαρὸ μέσα ἀπὸ τὴν μετάνοια. 

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου 2022

Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ - ΚΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΑΣ (Σαράντος Καργάκος, συγγραφέας – ιστορικός)


Με αφορμή την έναρξη του νέου σχολικού έτους…


Οι πολλὲς θεωρίες περί παιδείας ἔφαγαν τὴν ἔρμη τὴν παιδεία. Ποτέ ἄλλοτε στὴν ἱστορία δὲν εἴχαμε τόση συσσώρευση παιδαγωγικῶν θεωριῶν, τόσο μεγάλο ὄγκο συγγραφῶν, ἀλλὰ ποτὲ τὸ σχολεῖο δὲν ἦταν τόσο ἀναιμικὸ ὡς θεσμός. Σήμερα –καὶ τοῦτο τὸ σήμερα ἔχει διάρκεια πολλῶν δεκαετιῶν– θὰ ἦταν πιὸ σωστὸ νὰ μιλᾶμε ὄχι γιὰ σχολεῖο ἀλλὰ γιὰ μὴ σχολεῖο. Γιὰ πολλὰ παιδιὰ –καὶ μάλιστα προικισμένα παιδιὰ– τὸ σχολεῖο εἶναι ἕνα περιττὸ φορτίο, καὶ σ’ αὐτὸ συμφωνοῦν καὶ πολλοί γονεῖς. Τὰ σύγχρονα σχολεῖα στὸ βαθμὸ ποὺ ἐλέγχονται ἀπὸ τὴν πολιτεία δὲν ἔχουν προσωπικότητα, ἄρα δὲν βοηθοῦν σὲ τίποτα τὰ παιδιὰ νὰ διαμορφώσουν ὑγιῆ προσωπικότητα. Ἀπεναντίας, λόγῳ τῆς ἀτελοῦς λειτουργίας καὶ θολῶν κατευθύνσεων, δημιουργοῦν σὲ πολλὰ παιδιὰ μιὰ στρεβλὴ ἤ ἀχαμνὴ προσωπικότητα. Σὲ κάποια μάλιστα οὔτε κὰν προσωπικότητα ἀλλὰ προσωπεῖο. Τώρα μάλιστα μὲ τὴν ἐπέκταση τῶν ἠλεκτρονικῶν μαθησιακῶν ἐργαλειῶν, ποὺ ὑποκαθιστοῦν καὶ τὸ δάσκαλο καὶ τὸ βιβλίο, δὲν θὰ ἔχουμε νέες γενιὲς μὲ πρόσωπο, θὰ ἔχουμε ἀπρόσωπες ἐκφράσεις προσωπικότητας. Πλάσματα ποὺ θὰ λειτουργοῦν μὲ… βύσμα!

Ἀσφαλῶς τὸ παλαιότερο σχολεῖο ἦταν αὐστηρὸ –συχνότατα ὑπέρμετρα αὐστηρὸ– ἀλλὰ εἶχε μιὰ ἀποστολὴ καὶ ἔδινε στὰ παιδιὰ –πέρα ἀπὸ τὰ ἀναγκαῖα γιὰ τὰ τότε δεδομένα γνωστικὰ ἐφόδια– ἕναν σκοπό, ἕναν προορισμό. Ἀκόμη καὶ ἀγράμματοι γονεῖς ἔλεγαν –καί οἱ παλαιότεροι τὸ ἀκούγαμε συχνὰ– τοῦτο τὸ παιδαγωγικά εὐεργετικό: «Θὰ στείλω τὸ παιδί μου στὸ σχολεῖο νὰ γίνει “ἄνθρωπος”». Ἀφότου ἡ χρησιμοθηρία καὶ ὁ ὠφελιμισμὸς κυριάρχησαν στὴ ζωὴ μας, αὐτὸ ποὺ ἐνδιέφερε ἦταν ἡ μὲ κάθε τρόπο ἐπιτυχία, ἔστω κι ἄν τὸ παιδί γινόταν… ἀπάνθρωπο. Εὐτύχησα ἐπὶ 35 χρόνια νὰ διδάξω σὲ σχολεῖα –κυρίως σὲ φροντιστήρια– σὲ ἐφήβους ποὺ προορίζονταν γιὰ σχολὲς ὑψηλῶν ἀπαιτήσεων. Ὁ ρόλος μου ἦταν νὰ προγυμνάζω τὰ παιδιὰ γιὰ ὑψηλὲς βαθμολογικὲς ἐπιδόσεις. Ἤμουν ἕνας καλός «προπονητὴς» καὶ εἶχα χάρη στούς «ἀθλητὲς» μου – κατακτήσει πολλά πρωταθλήματα. Ποτὲ ὅμως δὲν ξέχασα τὸ ρόλο τοῦ παιδαγωγοῦ. Καὶ ἄν καμαρώνω γιὰ κάτι εἶναι γιὰ τοὺς παλιοὺς μου μαθητὲς ποὺ, ἄν καὶ ἔφθασαν ψηλὰ, δὲν τοὺς ἀπέλιπεν ἡ ἀνθρωπιὰ. Ἀλλ’ ἄν μὲ πλήγωνε τότε κάτι, καὶ μάλιστα πολύ βαθιὰ, ἦταν κάποιες συναντήσεις μὲ γονιούς. Ὅταν τοὺς ἔλεγα λόγια καλὰ γιὰ τὸ ἦθος τῶν παιδιῶν τους, μερικοὶ μοῦ ἀπαντοῦσαν κυνικὰ: «Δὲν μ’ ἐνδιαφέρουν αὐτὰ. Αὐτὸ ποὺ μ’ ἐνδιαφέρει εἶναι τὸ ἄν τὸ παιδί μου θὰ μπεῖ». Κι ἐγὼ συχνὰ – ἄν ὁ γονιὸς ἦταν ἰδιαίτερα προκλητικὸς, ἔλεγα: «Ναὶ, θὰ μπεῖ. Ἀλλὰ τὸ ζήτημα εἶναι τὶ θὰ βγεῖ;». Ὑποχρεώθηκα κάποτε νὰ πῶ σ’ ἕνα νέο Ἀσκληπιάδη, ποὺ, λόγῳ ἐντόνου προβολῆς, εἶχε ἐξελιχθεῖ σὲ Σάυλωκ τῆς Ἰατρικῆς, τοῦτο τὸ λυπηρὸ: «Λυπᾶμαι βαθιὰ ποὺ συνέβαλα κάποτε στὴν ἐπιτυχία σου». Ὑπὸ τὴν καθοδήγησή μου εἶχε πάρει 20 στὸ μάθημα τῆς Ἐκθέσεως Ἰδεῶν, μόνο ποὺ τὶς ἰδέες ποὺ τοῦ δίδαξα ἐγώ, μόλις μπῆκε στὸ Πανεπιστήμιο, τὶς πέταξε μαζί μὲ τὰ ἀνθρώπινα μέλη ποὺ ἔκοβε!

Τὸ παλαιό σχολεῖο –τὸ ξαναλέμε– ἦταν αὐστηρὸ ἀλλὰ γιὰ τὸ σύνολο τῶν παιδιῶν ἦταν πολύ ἀγαπητό. Πρόσφατα μίλησα στὸ Αἰγάλεω μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς παρουσιάσεως ἑνὸς βιβλίου παλαιοῦ συμμαθητῆ γιὰ τὴν περιώνυμη «Παράγκα» τῆς Ὁδοῦ Θηβῶν ἀπ’ ὅπου ἀποφοιτήσαμε σ’ ἕναν πολύ δύσκολο γιὰ τὴν πατρίδα μας καιρό. Εἶπα στὸ ἀκροατήριο: «Τὸ σχολεῖο αὐτὸ δὲν μοῦ ἐδίδαξε τίποτα· μοῦ ἔμαθε ὅμως τὰ πάντα». Κυρίως μοῦ ἔμαθε νὰ μὴ ζητῶ τίποτα ἀπό τοὺς γονεῖς μου, τίποτα ἀπό τὴν πολιτεία. Νὰ ζητῶ μόνο ἀπὸ τὸν ἑαυτό μου. Καὶ αὐτὸ τὸ μάθημα τὸ εἰσπράξαμε ὅλα τὰ τότε παιδιἀ. Προσφέραμε στὴ χώρα μας πολλὰ χωρίς νὰ ζητήσουμε τίποτα. Εἴχαμε περηφάνεια, ὅπως ἔλεγε ἕνα γλυκύτατο ἆσμα. Στὶς ἀρχὲς καὶ στὴ μέση τοῦ καλοκαιριοῦ εἶχα τὴ χαρὰ νὰ συναντηθῶ μὲ μιὰ ἀνθοδέσμη παλαιῶν μου μαθητριῶν ποὺ τὶς παρέλαβα κοριτσάκια 12 ἐτῶν τὸ 1965 καὶ τὶς δίδαξα ὥς τὶς 19 Μαρτίου 1969, ὅταν τὶς ἐγκατέλειψα ξαφνικὰ λόγῳ πολιτικῆς παρεμβολῆς. Τὶς ρώτησα: «Τὶ ἀπ’ ὅσα σᾶς ἔλεγα τότε, μπορεῖ ἀκόμη νὰ θυμᾶστε;». Καὶ τότε μία ἀπὸ αὐτὲς ἀποκρίθηκε: -«Οἱ καλοὶ βαθμοὶ δὲν κάνουν καὶ τὸν καλόν ἄνθρωπο».

Καί τότε, στὴ θύμηση αὐτὴ, βούρκωσαν τὰ μάτια μου…

Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2022

ΟΜΙΛΙΑ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΗ ΕΟΡΤΗ ΤΗΣ ΑΠΟΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ (π.Ευθυμίου Μπαρδάκα)

 


ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΟΜΗ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

fth copy

γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας εὐλαβικὰ τιμᾶ τὴν μνήμη τῆς ἀποτομῆς τῆς κεφαλῆς τοῦ  Ἁγίου Προφήτου, Προδρόμου καὶ Βαπτιστοῦ Ἰωάννου.   Ὅπως πληροφορούμαστε ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο, ὁ Ἰωάννης, ὄντας ἄνθρωπος δίκαιος καὶ ἀσυμβίβαστος μὲ τὴν ἀνηθικότητα καὶ τὴν διαφθορά, ἀκόμη καὶ ἄν αὐτὰ προέρχονταν ἀπὸ ὑψηλὰ ἱστάμενα πρόσωπα, δὲν δίσταζε νὰ ἐλέγχει δημοσίως τὴν παράνομη σχέση μοιχείας τοῦ βασιλιὰ Ἡρώδη μὲ τὴν γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ του, τὴν Ἡρωδιάδα. Αὐτὸς ὁ λόγος καὶ ὁ ἔλεγχος τοῦ Ἰωάννη δὲν στόχευαν στὴν ἐπίδειξη. Δὲν ἔλεγχε γιὰ νὰ προκαλέσει ἐντυπώσεις, οὔτε γιὰ νὰ κατευθύνει τὸ ἐνδιαφέρον τῶν ἀνθρώπων. Ἔλεγχε γιατὶ ἀγαποῦσε πραγματικὰ τόσο τὴν κοινωνία τῶν συνανθρώπων του, ὅσο καὶ ἐκείνους ποὺ ἔσφαλαν, τοὺς ὁποίους καλοῦσε σὲ μετάνοια καὶ ἐπιστροφὴ στὸν Θεό. Τὴν γνησιότητα τῶν προθέσεών του κατανοοῦσε ὡς ἕνα βαθμό, μέχρι καὶ αὐτὸς ὁ Ἡρώδης. Γιὰ αὐτό, σεβόταν τὸν Ἰωάννη, τὸν ἄκουγε μὲ εὐχαρίστηση καὶ δὲν προχωροῦσε στὴν ἐκτέλεσή του. Βεβαίως, ὅπως διαχρονικὰ συμβαίνει μὲ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι στεντορείᾳ τῇ φωνῇ κηρύττουν τὴν δικαιοσύνη, ὁ Ἰωάννης μισήθηκε ἔντονα. Μισήθηκε κατ’ ἀρχὰς ἀπὸ τοὺς δῆθεν εὐσεβεῖς τῆς ἐποχῆς, τοὺς Φαρισαίους, διότι πέρα ἀπὸ τὸ ὅτι ἔλεγχε τὴν ὑποκρισία τους, ἦταν γιὰ τὸν ἁπλὸ λαὸ περισσότερο ἀγαπητὸς ἀπὸ ὅτι ἐκεῖνοι. Κυρίως, ὅμως, ὁ Ἰωάννης μισήθηκε ἀπὸ τὴν Ἡρωδιάδα, ἡ ὁποία προσδοκοῦσε μὲ μανία τὴν στιγμὴ νὰ δεῖ τὸν κήρυκα τῆς μετανοίας νεκρό. 

            Ἡ στιγμὴ ἔφθασε. Ὁ Ἡρώδης ἑόρταζε τὰ γενέθλιά του μὲ τὴν παρουσία τῶν ἀρχόντων τῆς περιοχῆς. Μέσα, λοιπόν, σὲ ἕνα κλίμα τραγουδιῶν καὶ μέθης, ἡ Σαλώμη, κόρη τῆς Ἡρωδιάδας, χόρεψε πρὸς τιμὴν τοῦ Ἡρώδη, ὁ ὁποῖος τόσο εὐχαριστήθηκε, ὥστε ὁρκίσθηκε νὰ τῆς προσφέρει ὁτιδήποτε τοῦ ζητήσει. Ἐκείνη, παρακινημένη ἀπὸ τὴν μητέρα της, ζήτησε ἐπὶ πίνακι τὴν κεφαλὴ Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ. Λυπήθηκε ὁ βασιλιάς. Ὡστόσο, λόγῳ τοῦ ὅρκου μπροστὰ σὲ τόσους ἐπισήμους, διέταξε νὰ ἀποκεφαλισθεῖ ὁ Ἰωάννης. 

            ντας πλέον στὸν Ἅδη, λίγους μῆνες πρὶν τὴν Σταύρωση καὶ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας, ὁ Ἰωάννης συνεχίζει τὴν ἱερὴ ἀποστολή του, συνεχίζει νὰ προετοιμάζει τὸν δρόμο ὥστε οἱ ψυχὲς ποὺ βρίσκονται στὸν Ἅδη νὰ γνωρίσουν τὸν ἐρχόμενο Χριστὸ καὶ νὰ ἀναστηθοῦν μαζὶ μὲ Αὐτόν.

            Μὲ ἀφορμὴ τὸ μεγάλο ἔγκλημα ἐναντίον ἐκείνου ποὺ ὑπῆρξε ὁ μεγαλύτερος καὶ ἁγιώτερος ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους μετὰ τὴν Παναγία μας, θὰ ἤθελα νὰ ἀναφερθῶ στὸν δίκαιο ἔλεγχο.

             ἔλεγχος εἶναι μία παιδευτικὴ λειτουργία καὶ ἀσκεῖται γιὰ νὰ διορθώσει κάποιο λάθος. Δυστυχῶς, ὅμως κάποιοι, ἀκόμη καὶ Χριστιανοί, θεωροῦν τὸν ἔλεγχο ὡς δεῖγμα παραξενιᾶς ἤ κακότητας. Ἄν ἦταν ὄντως ἔτσι, τότε εἶμαι βέβαιος ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν θὰ ἔλεγχε μὲ ἰδιαίτερη αὐστηρότητα τοὺς ὑποκριτὲς Γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους, οὔτε θὰ σήκωνε τὸ φραγγέλιο ἐναντίον ὅσων ἔκαναν τὸν Ναὸ τοῦ Θεοῦ «οἶκον ἐμπορίου». Ὁμοίως, ὁ τίμιος Πρόδρομος δὲν θὰ ὕψωνε τὴ φωνή του ἐνάντια στὴν παράνομη σχέση τοῦ Ἡρώδη. Ἦταν μήπως «παράξενοι καὶ κακοὶ» ὁ Κύριος μας καὶ ὁ Πρόδρομος; Ἀσφαλῶς καὶ ὄχι! Τότε γιατί ἄσκησαν ἔλεγχο; Διότι ἤθελαν νὰ ἐπικρατεῖ ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ τάξη, καὶ ἐπεδίωκαν τὴν μεταμέλεια τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων προκειμένου νὰ σωθεῖ ἡ ψυχή τους, ἄσχετα ἄν οἱ περισσότεροι ἀπὸ αὐτούς, τελικά, ὄχι μόνο παρέμειναν ἀδιόρθωτοι λόγῳ τῆς πνευματικῆς τους τύφλωσης, ἀλλὰ καὶ ὁδήγησαν τὸν μὲν Κύριο στὸν Σταυρό, τὸν δὲ Πρόδρομο στὸν ἀποκεφαλισμό. 

            Τὸ λέει, ἄλλωστε, ὁ Δίκαιος Σολομών: «Μὴ ἔλεγχε κακούς, ἵνα μὴ μισήσωσί σε· ἔλεγχε σοφόν, καὶ ἀγαπήσει σε. Δίδου σοφῷ ἀφορμήν, καὶ σοφώτερος ἔσται». 

            σοι ἀπορρίπτουν μὲ ὀργὴ καὶ μίσος τὸν δίκαιο ἔλεγχο εἶναι κακοὶ ἄνθρωποι κατὰ τὸν Σολομόντα, τυφλωμένοι ἀπὸ τὴν μεγάλη ἰδέα γιὰ τὸν ἑαυτό τους καὶ τὸ χειρότερο ὅλων, πορωμένοι. Καὶ λέω «τὸ χειρότερο ὅλων», διότι ἡ πόρωση δὲν ἐπιτρέπει στὸν ἄνθρωπο νὰ γνωρίσει τὴν ἀλήθεια, ἀκόμη καὶ ἄν ἐμφανισθεῖ ἐνώπιόν του ὁ Δεσπότης Χριστός. Αὐτοὶ ποὺ δὲν δέχονται τὸν ἔλεγχο, ἀρνοῦνται τὴν προσωπική τους βελτίωση καί, συνεπῶς, τὴν Θέωσή τους. 

            ντιθέτως, αὐτὸς ποὺ ἀκούει τὸν ἔλεγχο ποὺ γίνεται πρὸς ὄφελος τῆς ψυχῆς του, συγκαταλέγεται ἀνάμεσα στοὺς σοφοὺς καὶ μέσῳ τοῦ ἐλέγχου γίνεται πιὸ σοφός, μέχρι νὰ ἔρθει ἡ στιγμὴ ποὺ θὰ πάψει νὰ δέχεται ἐλέγχους διότι δὲν θὰ ὑπάρχει πιὰ αἰτία. Ὁ ἄνθρωπος αὐτός, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς ἄλλους ἀνθρώπους ποὺ βλέπουν ἐπιφανειακά, μπορεῖ νὰ κρίνει ἀντικειμενικὰ καὶ νὰ δεῖ στὸ πρόσωπο τοῦ ἐλεγκτή του, τὸν μεγάλο εὐεργέτη τῆς ζωῆς του. 

            Τί εὐλογία θὰ κέρδιζαν οἱ Φαρισαῖοι καὶ ὁ Ἡρώδης ἄν συμμορφώνονταν στὸν ἔλεγχο τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Προδρόμου ἀντιστοίχως; Οἱ μὲν θὰ γίνοταν Ἀπόστολοι, ὁ δὲ θὰ χαιρόταν μία εἰρηνικὴ βασιλεία καὶ μία ἥσυχη ζωή. Ἀπεναντίας, ὅμως, οἱ μὲν ἔμειναν στὴν ἱστορία ὡς σταυρωτὲς τοῦ Χριστοῦ, ὁ δὲ ὄχι μόνο κέρδισε τὸν τίτλο τοῦ φονιᾶ τοῦ Προδρόμου, ἀλλὰ, ἐπίσης κατάφερε νὰ προκαλέσει πολέμους ἐναντίον τῆς βασιλείας του, τὴν ὁποία ἀργότερα ἔχασε καὶ ἐξορίσθηκε ἑκατοντάδες χιλιόμετρα μακριὰ ἀπὸ τὸν τόπο του. Ὅταν κάποιος ἐπιμένει στὸ λάθος του καὶ δὲν ὑποτάσσεται στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, λαμβάνει δυστυχῶς ἤ εὐτυχῶς τὴν ἔνδικον μισθαποδοσίαν, πάντοτε πρὸς ὄφελος τῆς ψυχῆς του, ὡς εὐκαιρία μετανοίας.

            Γιὰ ὅλα αὐτά, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, πρέπει νὰ θεωροῦμε μεγάλη εὐλογία ἀπὸ τὸν Θεὸ ὅταν κάποιος μᾶς ἐλέγχει μὲ κριτήριο τὴν ἐν Χριστῷ δικαιοσύνη, διότι ἄν δεχόμαστε τὸν ἔλεγχο καρδιακά, μὲ πνεῦμα ἀγάπης, ἁγιαζόμαστε. Διαφορετικά, πορευόμαστε πρὸς τὴν ὁδὸ ποὺ χάραξε ὁ ταλαίπωρος Ἡρώδης. 

            Πολὺ σύντομα θὰ ἀναφερθῶ στὴν ταπεινοφροσύνη, τὴν ἀνιδιοτέλεια καὶ τὴν ἀφοσίωση στὴν ἀποστολή, ποὺ ἔδειχνε ὁ μεγάλος Προφήτης. Μέσα ἀπὸ τὸ κηρυκτικό του ἔργο καὶ τὶς ἑκατοντάδες βαπτίσεις, ἀναδείχθηκε διδάσκαλος τοῦ λαοῦ. Ὡστόσο, ἦταν τόσο ταπεινόφρων, ὥστε θεωροῦσε τὸν ἑαυτό του ἀνάξιο μέχρι καὶ νὰ λύσει τὸν ἰμάντα τῶν ὑποδημάτων τοῦ Χριστοῦ μας. Γνώριζε ὅτι ἀποστολή του ἦταν νὰ ὁδηγεῖ τὸν λαὸ στὸν Θεό. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, δὲν συγκέντρωσε γύρω του ὀπαδούς. Ὅταν ἦρθε ὁ Κύριός μας, τοὺς στενότερους τῶν μαθητῶν του, τοὺς ἔστειλε σὲ Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος θὰ τοὺς ἔδινε μία ἀνώτερη προοπτική, μὲ δύο σκοπούς: τὴν ὠφέλεια τῆς ψυχῆς τους καὶ τὴν πρόοδο τοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας. Ὡς πρὸς αὐτό, καὶ ὄχι μόνο, ὁ Πρόδρομος ἀποτελεῖ ὑπόδειγμα γιὰ ὅλους τοὺς Κληρικούς. 

            Οἱ πρεσβεῖες τοῦ Τιμίου Προδρόμου, τοῦ μελλοντικοῦ ἀρχηγοῦ τοῦ Μοναχικοῦ Τάγματος, νὰ συνοδεύουν ὅλους μας!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος