A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

ΚⲀⲖⲎ ⲤⲀⲢⲀΚⲞⲤⲦⲎ! ΚⲀⲖⲞⲚ ⲀⲄⲰⲚⲀ!

Δευτέρα 29 Μαΐου 2017

Aπάντηση στον κ. Ι. Ρίζο περί του Ημερολογιακού (Γ΄ 1)



«Οὐδὲν τῆς ἀληθείας φανερώτερον,
οὐδὲ ἰσχυρότερον γένοιτ' ἄν,
ὥσπερ τοῦ ψεύδους οὐδὲν ἀσθενέστερον,
κἂν μυρίοις παραπετάσμασι συσκιάζεται»
(Ιερός Χρυσόστομος, P. G. 59, 165)


Αγαπητέ κ. Ρίζο, μόλις ολοκλήρωσα την μελέτη και του γ΄ μέρους της εργασίας σας (εδώ) και ξεκινώ αμέσως τις παρατηρήσεις μου:
α. Γράφετε: "Ένα πολύ διαδεδομένο αλλά τεχνητό επιχείρημα των παλαιοημερολογιτών, ως υπερασπιστικό της επανάστασης τους, είναι ότι η ημερολογιακή μεταβολή ήταν το πρώτο βήμα του Οικουμενισμού". Οι Παλαιοημερολογίτες, κ. Ρίζο, δεν είμαστε επαναστάτες, αλλά θεματοφύλακες της Ορθοδόξου Πίστεως. Ή μάλλον είμαστε και επαναστάτες, όχι όμως ενάντια στην Πίστη, αλλά ενάντια σε εκείνους τους Καινοτόμους και Φιλαιρετικούς που προσπαθούν να την καταλύσουν καταλαμβάνοντας σταδιακά, κοντά εκατό χρόνια τώρα, τους επισκοπικούς θρόνους με σκοπό να προωθήσουν τις αιρετικές καινοτομίες τους. Εκείνους δηλαδή που εσείς πολεμάτε από τη μία, για τα οικουμενιστικά τους ανοίγματα, αλλά, από την άλλη, τους προσφέρετε μεγάλες υπηρεσίες, με τέτοιες εργασίες που δικαιώνουν την Καινοτομία τους. Το ότι δε η Ημερολογιακή Καινοτομία του 1924 ήταν το πρώτο ΕΝ ΤΗ ΠΡΑΞΗ βήμα του Οικουμενισμού δεν αμφισβητείται από κανέναν σοβαρό μελετητή. Άλλωστε και οι πρωτεργάτες της Καινοτομίας, Μελέτιος Μεταξάκης και Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, υπήρξαν διαβόητοι Οικουμενιστές!
Συνεχίζετε ισχυριζόμενος πως την άποψη "ότι η ημερολογιακή μεταβολή ήταν το πρώτο βήμα του Οικουμενισμού" δεν την συναντήσατε "σε κανέναν κείμενο των πρώτων είκοσι πέντε ετών των πρωταγωνιστών παλαιοημερολογιτών". Προς απόρριψη της πονηρής αυτής θεωρήσεως σας (και λέω πονηρής διότι δεν υπήρχε τότε ακόμη ως όρος ο "Οικουμενισμός") παραθέτω ενδεικτικά κείμενα Παλαιοημερολογιτών των πρώτων, μετά την Καινοτομία, ετών, στα οποία φαίνεται ότι θεωρούσαν την ημερολογιακή μεταβολή ως το πρώτο βήμα προς την ένωση με τους αιρετικούς (αυτό άλλωστε είναι στην ουσία του ο Οικουμενισμός): 
"Ὁ Ἑλληνικὸς Λαός, ὁ τοσάκις δείξας τὴν ἀπέχθειαν αὐτοῦ πρὸς τὴν ἕνωσιν τῶν  Εκκλησιῶν , διότι ἀντιλαμβάνεται ὅτι ἕνωσις σημαίνει ὑποδούλωσιν εἰς ξένην Ἐκκλησίαν, ἀπάρνησιν τῶν παραδόσεών του, ὁ Λαὸς ὅστις ἀντέστη εἰς τὴν ἕνωσιν εἰς τὰς δεινοτέρας  του ἐθνικὰς περιστάσεις καὶ υἱοθέτησε τὸ γνωστὸν ἐκεῖνο: Καλλίτερον κίδαριν Τουρκικήν, παρά Τιάραν Παπικήν, ἐξεγείρεται καὶ σήμερον ἀπειλητικῶς ἀπαιτῶν ἐπάνοδον εἰς τὸ παλαιὸν ἡμερολόγιον" (Άρθρο Παλαιοημερολογίτου με το ψευδώνυμο Φωτειανός στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ στις 13/1/1925).
"Ἀποσχισθείσης (ἑορτολογικῶς) τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κατὰ τὰ ἄνω, τοῦ Μεγάλου Σώματος τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐδημιουργήθη καὶ τὸ κατὰ συνέπειαν τούτου ἔτι ἀτοπώτερον, τὸ νὰ ἐορτάζῃ δηλαδὴ αὕτη τὰς ἀκινήτους μεγάλας ἑορτὰς τοῦ Χριστιανισμοῦ μετὰ τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Δύσεως καὶ οὐχὶ συγχρόνως μετὰ τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχείων καὶ Ἐκκλησιῶν, παρασχοῦσα οὕτω εἰς τοὺς πολλοὺς τὴν ἐντύπωσιν ὅτι ἀπεσχίσθη τῆς Ὀρθοδοξίας διὰ νὰ προσεγγίση πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Δύσεως" (Άρθρο του Παλαιοημερολογίτου δικηγόρου Κωνσταντίνου Αντωνιάδου στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ στις 29/11/1926).
"Τοιαῦτα ὄντως κατετόλμησαν ὁ Πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, οἱ δύο οὗτοι Λούθηροι της ὁρθοδόξου Ἐκκλησίας, οἵτινες ὑπὸ τὸ πρόσχημα τοῦ συγχρονισμοῦ δὲν ἐδειλίασαν οὐδ' ἀπερρίγησαν νὰ καταπατήσωσιν ἀποφάσεις πανορθοδόξων Συνόδων καὶ καὶ Ἀποστολικοὺς καὶ Συνοδικοὺς Κανόνας, ἵνα προσεγγίσωσι πρὸς τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως διὰ τῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας ἐπὶ διασπάσει τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ἐπ' ἀθετήσει τῆς αἰωνοβίου πράξεως τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας ...Εἶναι δὲ γνωστὴ εἰς τοὺς Ἐκκλησιαστικοὺς Κύκλους ἡ ἐκκλησιαστικὴ δρᾶσις τῶν πρωτεργατῶν τῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας οἷοι εἶναι ὁ Μελέτιος Μεταξάκης, καὶ ὁ Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ἀρχηγοὶ, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, ὁ μὲν τῆς Ἐκκλησίας τῶν Ἀλεξανδρέων, ὁ δὲ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Οὔτοι ἐκδιωχθέντες ἐκ τῆς γειναμένης καὶ θρεψαμένης αὐτοὺς Ἐκκλησίας τῶν Ἱεροσολύμων, ἐπεκάθησαν ἐπὶ τῶν θρόνων τῶν Ἑλληνικῶν Ἐκκλησιῶν μὲ τὸν ἀπροκάλυπτον σκοπὸν νὰ ὁδηγήσωσιν αὐτὰς εἰς τὸν συγχρονισμόν, δηλαδὴ εἰς τὸν Καθολικισμὸν καὶ τὸν προτεσταντισμὸν. ...Σκοπὸς τῶν δύο μεγαλόσχημων Ἑλλήνων Ἱεραρχῶν εἶναι ἡ ὁπωσδήποτε προσέγγισις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως μὲ τὴν θυσία τῶν ὀρθοδόξων θεσμῶν, καὶ αἰωνοβίων παραδόσεων, ἃς καθιέρωσαν οἱ Ἅγιοι καὶ Θεοφόροι Πατέρες εἰς τὰς 7 Οἰκουμενικὰς Συνόδους, αἵτινες ἀποτελοῦσι τὴν ἀνωτέραν πνοὴν τῆς ὀρθοδοξίας καὶ τὸ ἀρίζηλον σέμνωμα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἡμῶν ὑμνωδίας καὶ φιλολογίας. Καὶ ὅταν ἡ Ὀρθόδοξος θεία λατρεία ἀπογυμνωθῇ ὅλου αὐτοῦ τοῦ θείου θησαυροῦ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων, οἵτινες ἀποπνέουσιν σὺν τῇ  εὐωδίᾳ τοῦ θείου Πνεύματος καὶ τὴν θυμήρη εὐωδίαν τῆς Ἐλληνικῆς σοφίας, τότε εὐκολώτερον θὰ δύνανται οἱ μεταρρυθμισταὶ οὗτοι νὰ κάμωσι καὶ μίαν ἀβαρίαν πρὸς τὸ μέρος τὸ δογματικὸν, διὰ τὴν ἕνωσιν τῶν Ἐκκλησιῶν"(πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, Τὸ ἐκκλησιαστικόν ἡμερολόγιον ὡς κριτήριον τῆς Ὀρθοδοξίας, Ι.Μ. Ἁγ. Διονυσίου Ὀλύμπου [σ.σ. ἐκεὶ ἤταν ἐξορία ὁ ἀείμνηστος], 1-14/7/1935).
"…ὁ πόλεμος οὗτος (σ. σ. Α΄ Παγκόσμιος) λόγῳ συμμαχιῶν τῶν ἐμπολέμων Κρατῶν ἠνάγκασε τοὺς Ὀρθοδόξους νὰ συμπροσεύχωνται εἰς τὸ πολεμικὸν μέτωπον καὶ τὰς Ἐκκλησίας μετὰ τῶν κακοδόξων Αἱρετικῶν καὶ Σχισματικῶν, τουθ' ὅπερ ἀπαγορεύουσιν οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ Κανόνες, κατὰ τὴν αὐστηρὰν καὶ ἀκριβῆ ἔννοιαν τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὸ τοιοῦτον ὅπερ ἐγένετο κατ’ οἰκονομίαν λόγῳ τῶν ἐμπολέμων περιστάσεων ἐνεθάῤῥυνε τὸ μεταῤῥυθμιστικὸν καὶ νεωτεριστικὸν πνεῦμα ἐνίων ῥηξικελεύθων Ἐκκλησιαστικῶν ἀρχηγῶν καὶ ὤθησεν αὐτοὺς εἰς Ἐκκλησιαστικὰς μεταῤῥυθμίσεις ἐπὶ τῷ σκοπῷ νὰ προσεγγίσουν ἐκ παντὸς τρόπου τὴν Ὀρθόδοξον Ἀνατολικὴν Ἐκκλησίαν πρὸς τὰς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως. Τὴν πρωτοβουλίαν εἰς τάς Ἐκκλησιαστικὰς ταύτας μεταῤῥυθμίσεις εἶχον δυστυχῶς δύο Ἕλληνες Ἱεράρχαι, ὁ μὲν Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης τότε καὶ εἴτα Ἀλεξανδρείας ὑπὸ τὴν ἐπωνυμίαν Μελέτιος Μεταξάκης, ὁ δὲ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν ὑπὸ τὴν ἐπωνυμίαν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος. Οἱ δύο οὕτοι φιλόδοξοι Κληρικοὶ μὴ ἐκτιμήσαντες δεόντως τὴν δύναμιν τοῦ βαθέος ὀρθοδόξου πνεύματος καὶ τὴν μεγάλην καὶ θείαν ἀποστολήν, ἣν κέκτηται ἡ Ὀρθοδοξία διὰ τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ἐνόμισαν ἐν τῇ ἀφελεῖ αὐτῶν συνειδήσει καὶ ἀβαθεῖ κρίσει ὅτι προσφέρουσιν ὑπηρεσίαν εἰς τὸν χριστιανικὸν κόσμον προσεγγίζοντες ἐκ παντὸς τρόπου τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν πρὸς τάς Ἐκκλησίας τῆς Δύσεως, ἔστω καὶ διὰ τῆς θυσίας τοῦ ἀπέφθου τῆς ὀρθοδοξίας θησαυροῦ εἰς τὸν ὡς χρυσὸν λάμποντα ὀρείχαλκον τῶν Δυτικῶν Ἐκκλησιῶν. Οὕτω ὁ Πατριάρχης Μελέτιος ἐν συνεργασίᾳ καὶ συνεννοήσει πάντως μετὰ τοῦ συμβούλου καὶ συνεργάτου Αὐτοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν συνεκάλεσεν κατὰ Μάϊον τοῦ 1923 ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησιαστικὸν Συνέδριον, ὅπερ καὶ ἀπεκλήθει κακῶς πανορθόδοξον, διότι εἰς τοῦτο δὲν ἀντεπροσωπεύθησαν παρὰ μόνον αἱ Ἐκκλησίαι τῆς Ἑλλάδος, τῆς Σερβίας καὶ τῆς Ῥουμανίας καὶ μάλιστα αἱ δύο τελευταῖαι διὰ λαϊκῶν ἀντιπροσώπων. Εἰς τὸ Συνέδριον τοῦτο ἔλαμπον διὰ τῆς ἀπουσίας αὐτῶν αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι τῆς Ῥωσσίας, τῆς Κύπρου, τοῦ Θεοβαδίστου ὅρους Σινᾶ, τῆς Πολωνίας καὶ δὴ τὰ τρία Πατριαρχεῖα τῆς Ἀνατολῆς, ἤτοι τῆς Ἀλεξανδρείας, τῆς Ἀντιοχείας καὶ τῶν Ἱεροσολύμων, προυτάθησαν ὑπὸ τοῦ Παναγιωτάτου προέδρου Κυροῦ Μελετίου οὐκ ὀλίγαι Ἐκκλησιαστικαὶ μεταῤῥυθμίσεις πρὸς τὸν σκοπόν, ὅπως προσαρμοσθῇ καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία πρὸς τὰς συγχρονισμένας καὶ προοδευτικὰς κοινωνικὰς ἀντιλήψεις καὶ εὐχερανθῇ οὕτω ἡ προσέγγισις Αὐτῆς μετὰ τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Δύσεως… Ἐξ ἄλλου ἡ ἐκ παντὸς τρόπου ὡς ἐδηλώθη ἐν τῷ σχεδιαγράμματι τῶν μεταῤῥυθμίσεων προσέγγισις τῶν Ἐκκλησιῶν καθιστᾷ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς προφανῆ μὲν τὸν ἑνωτικὸν ζῆλον, ἀλλὰ διακυβεύει τὸ ἀκραιφνῶς ὀρθόδοξον πνεῦμα τῶν σχόντων τὴν πρωτοβουλίαν τοῦ Συνεδρίου, ἐννοούντων βεβαίως διὰ τῆς φράσεως ταύτης  τὸ ἐπεῖγον τῆς προσεγγίσεως καὶ μὲ τὴν θυσίαν ἀκόμη τῶν προαιωνίων καὶ σεπτῶν θεσμῶν τῆς Ὀρθοδοξίας… Τὸ ἐνωτικὸν τοῦτο πρόγραμμα ὁ Πατριάρχης Μελέτιος ἔχων ὡς σύμβουλον καὶ συνεργάτην καὶ τόν ποτε Διδάσκαλόν του, τὸν ὁμόφρονα Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν τὸν κ. Χρυσόστομον, ὡς ἔφθημεν εἰπόντες, ἤρξατο ἀπὸ τῆς προσαρμογῆς τοῦ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιαστικοῦ ἡμερολογίου πρὸς τὸ Γρηγοριανόν" (πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου, Ὑπόμνημα ἀπολογητικὸν ὑπὲρ ἀναστηλώσεως τοῦ Πατρίου Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου -  1945).
Βλέπετε λοιπόν πως όποια επιχειρηματολογία γράφτηκε τότε, ΔΕΝ αφορούσε μόνο το ημερολόγιο και την ημερολογιακή μεταβολή, αλλά καλώς αντελήφθησαν ότι αυτή εξυπηρετεί άλλους σκοπούς!
Πρέπει όμως να γνωρίζετε και κάτι ακόμη. Ακόμη και θέμα Πίστεως να μην υπήρχε, η Αποτείχιση δικαιολογείται ακόμη και για μη δογματικούς λόγους (παράβαση Ιερών Κανόνων, καταστρατήγηση Παραδόσεων κλπ.).
β. Γράφετε πως κανείς δεν αντέδρασε για την Εγκύκλιο του 1920 και για την αναγνώριση των Αγγλικανών το 1922, ενώ αντέδρασαν για το Ημερολόγιο. Οι χιλιάδες απλοί άνθρωποι που αντέδρασαν το 1924, κ. Ρίζο, δεν είχαν καμία ιδέα για την Εγκύκλιο του 1920 (εδώ καλά καλά ούτε οι εκκλησιαστικοί ταγοί δεν την γνώριζαν), ούτε για την αναγνώριση των Αγγλικανών (γεγονός που δεν διατυμπανίστηκε άλλωστε), η οποία έγινε σε μια εποχή που το ενδιαφέρον του κόσμου ήταν στραμμένο στην μεγάλη τραγωδία της Μικρασιατικής Καταστροφής. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως το αισθητήριο τους δεν τους πληροφορούσε για τις ενωτικές προθέσεις των Καινοτόμων. Γι' αυτό και όταν το Νέο Ημερολόγιο εφαρμόστηκε σε κάθε γωνιά της Ελλάδος με τη βία (όπως με τη βία προσπαθεί να στερεωθεί κάθε πράξη που δεν είναι ορθόδοξη) τους ανάγκασε να λάβουν θέση και όσοι παρέμειναν στην γνησία Ορθοδοξία διατυμπάνισαν προφητικά "μας φράγκεψαν!".
γ. Αφού γράφετε πως το 1923 οι Παπικοί απέρριψαν την Εγκύκλιο του 1920 επισημαίνετε ειρωνικά: "Κι όμως ένα χρόνο μετά λαμβάνει χώρα το Σχίσμα με αιτία υποτίθεται την εφαρμογή της εγκυκλίου του 1920 σε ό,τι αφορά την εορτολογική προσέγγιση με τους παπικούς, την οποία οι παπικοί απέρριψαν!". Και όμως, κ. Ρίζο, η Εγκύκλιος του 1920 δεν μιλάει για εορτολογική προσέγγιση με τους παπικούς μόνο, αλλά "πασών των Εκκλησιών" (βλ. Αγγλικανούς και άλλους Προτεστάντες). Και τί αν τότε οι Παπικοί την απέρριψαν; Μήπως αργότερα (με την Β΄ Βατικάνειο) δεν την αποδέχτηκαν;
δ. Αναρωτιέστε γιατί να θεωρείται ως προδοσία της Πίστεως η εορτολογική συμπόρευση με τους αιρετικούς της Δύσεως μετά το 1924, αλλά να μη θεωρείται ως προδοσία η συμπόρευση αυτή από το Σχίσμα του 1054 ως το 1582. Μα καλά, κ. Ρίζο, είναι το ίδιο να υπάρχει σύμπτωση των εορτών Ορθοδόξων και αιρετικών με το να επιδιώκεται, διά μεταρρυθμίσεως, ο συνεορτασμός;
Αν είχατε μελετήσει καλώς την περί του Ημερολογιακού φιλολογία θα βλέπατε ότι αυτό το σοφιστικό επιχείρημα είχε χρησιμοποιήσει και ο πρωτεργάτης της Ημερολογιακής Καινοτομίας του 1924 Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, ο οποίος έγραφε: "Πῶς οἱ μετὰ τὸ Σχίσμα τοῦ 1054 Πατέρες ἡμῶν, ἐπὶ πἐντε περίπου αἰώνας μέχρι τοῦ 1583, δηλαδὴ πρὸ τοῦ Γρηγοριανοῦ ἡμερολογίου, συνεώρταζον μετὰ τῶν Λατίνων πάσας ἀνεξαιρέτως τὰς ἑορτάς;". Ο κλεινός Ιεράρχης Χρυσόστομος Καβουρίδης όμως τον φίμωσε γράφοντάς του πως εκείνους τους πέντε αιώνες "οὐχὶ ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, ἀλλ' οἱ Λατῖνοι ἑορτάζουσι τὰς ἑορτὰς ταύτας μεθ' ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων· διότι ἄλλο εἶνε τὸ νὰ ἀφήσωσιν οἱ Ὀρθόδοξοι τὰς ἰδίας ἡμέρας τῶν ἑορτῶν κατὰ τὴν τάξιν τὴν ἀνέκαθεν κρατοῦσαν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καὶ νὰ ἀκολουθήσωσι τὴν τάξιν τῶν Λατίνων καὶ τῶν Διαμαρτυρομένων εἰς τὰς ἑορτίους ἡμέρας, τοῦθ' ὅπερ ἔπραξεν ὁ Μακαριώτατος, καὶ ἄλλο εἶνε νὰ ἔλθωσιν οἱ Λατῖνοι καὶ Προτεστάνται μεθ' ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων νὰ ἑορτάζωσιν, ὁπότε οὐδεμίαν ἡμεῖς ὑπέχομεν, κατὰ τὸ πνεῦμα τῶν Κανόνων, διὰ τὸν τοιοῦτον συνεορτασμὸν, εὐθύνην καὶ κατάκρισιν" (Άπαντα, τόμ. α΄, σελ. 282).
ε. Αναφερόμενος στις αποφάσεις των Πανορθοδόξων Συνόδων του ΙΣΤ΄ αιώνος μας λέτε πως αυτές καταδίκασαν την Ημερολογιακή Καινοτομία του 1582 αποκλειστικά επειδή έθιγε το Πασχάλιο. Αυτό είναι η μισή αλήθεια. Ο λόγος που καταδικάστηκε το Γρηγοριανό Ημερολόγιο δεν είναι μόνο επειδή έθιγε το Πασχάλιο, αλλά και επειδή προκάλεσε αναταραχή, σκανδαλισμό και διαιρέσεις στους Ορθοδόξους.
Ας δούμε τα επίσημα εκκλησιαστικά κείμενα της εποχής:
"Οὐ γάρ ἀγνοοῦμεν ὅσα σκάνδαλα ἔχουσι γενέσθαι διὰ τὰ νέα ταῦτα ὡρολόγια... Εἰ οὖν συνέβη τοῦτο ποτε, σκῆψίν τινα τὰ νέα εἶχον ὡρολόγια. Ἐπεί δὲ τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ μέχρι τοῦ νῦν παλαιᾷ τε καὶ νέᾳ Ρώμη καλῶς τὸν ἕνα Χριστόν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ συνεώρταζεν, ὡς ἅπαξ αὐτοῦ παθόντος, τίνος ἕνεκα ἡ σύγχυσις αὕτη καὶ τό παγκόσμιον σκάνδαλον τῶν ἀκουομένων δέκα ἡμερῶν;...῞Οθεν οὐδὲ μετατρέπειν δεῖ τὸν τῶν Ἁγίων Πατέρων κανόνα καὶ καινοτομεῖν καὶ εἰς αἰτίαν στάσεως τάς Χριστοῦ Ἐκκλησίας κινεῖν" (Από την Επιστολή Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίου προς τον Δόγη της Βενετίας, Φεβρουάριος 1583 στο Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 61-63).
"Τὸ μερικῶς διαδέχεσθαι τὴν διόρθωσιν σκάνδαλον ἐργάζεται τοῖς λοιποῖς" (Από την Επιστολή Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίου προς τον Πάπα Γρηγόριο, Αύγουστος 1583 στο Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 206) [Αυτό απάντησε ο Ιερεμίας στην πρόταση του Πάπα να δεχθεί έστω και μόνο η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως το νέο ημερολόγιο - ο Καινοτόμος του 1924, Χρυσόστομος Παπαδόπουλος αν και απέφυγε τον σκόπελο της αλλαγής του Πασχαλίου, εν τούτοις προσέκρουσε στον βράχο αυτό, της μη ομοφώνου μεταρρυθμίσεως].
"Ἐπειδὴ καὶ πάλιν ἡ ἐκκλησία τῆς πρεσβυτέρας Ῥώμης, ἅτε καινοτομίαις χαίρουσα, τοῖς περὶ αὐτὴν ἀστρονόμοις ἀπερισκέπτως συνήνεσε καὶ μετέθετο τὰ καλῶς περὶ τοῦ ἱεροῦ Πάσχα τοῖς χριστιανοῖς τελούμενα τὰ ἀπὸ τῆς ἁγίας καὶ οικουμενικῆς συνόδου τιη΄ θεοφόρων πατέρων ορισθέντα, παρά τε τῶν λοιπῶν συνόδων κυρωθέντα, στεργόμενα δὲ παρὰ τῶν ἁπανταχοῦ γῆς χριστιανῶν καὶ ἑορταζόμενα ὡς ὥρισαν, τούτου δὲ ἕνεκα σκανδάλων γίνεται αίτία... κακῶς δὲ παρὰ τῶν νῦν ἀστρονόμων τῆς παλαιᾶς Ῥώμης ἀφῃρέθησαν αἱ δέκα ἡμέραι παρὰ τοῦ Ὀκτωβρίου μηνὸς· πρὸς τοῖς ἄλλοις γὰρ καὶ σύγχυσιν ἐν ἑαυτῷ περιέχει τὸ νέον αὐτὸ ὡρολόγιον καὶ ἀνατροπὴν ἀναθεωρούμενον... βέλτιον ὃ ἦν αὐτοῖς μὴ καὶνοτομεῖν καὶ τοιαῦτα μεταποιεῖν, καὶ ταῖς ἐκκλησίαις Χριστοῦ στάσεως ού μετρίας γίνεσθαι προξένους" (Από την Συνοδική Επιστολή Κωνσταντινουπόλεως Ιερεμίου προς τους Αρμενίους, 20/11/1583 στο Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 67, 71).
"Τὸ γὰρ καλανδάριον τὸ Γρηγοριανὸν οὐ μόνον ἀδιόρθωτὸν ἐστι καὶ ἔξω τῶν κανόνων τῶν πατέρων, ἀλλὰ καὶ συγχύσεις καὶ σκάνδαλα γεννᾷ καὶ τὰς πολιτείας εἰς στάσιν ἐγείρει" (Από την Κανονική Επιστολή Αλεξανδρείας Μελετίου Πηγά προς τον Λεοντοπόλεως Γεδεών, 1597 στο Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 186).
"ξ οὗ γὰρ ἐξεδόθη τὸ Καλενδάριον τὸ Γρηγοριανὸν ἄλλο οἷον μῆλον ἔριδος τὴν οἰκουμένην ἐτάραξε καὶ χειμὼν τις αἰφνίδιος κατέλαβε τὴν ὑπ’ οὐρανὸν" (Από την Κανονική Επιστολή Αλεξανδρείας Μελετίου Πηγά προς τον Λεοντοπόλεως Γεδεών, 1597 στο Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 186).
Επομένως παρόλο που η Ημερολογιακή Καινοτομία του 1924 δεν ήταν ακριβώς ίδια με την Ημερολογιακή Καινοτομία του 1582 (αφού στην πρώτη υπήρχε μεν αλλαγή του Ημερολογίου, χωρίς να θιγεί άμεσα το Πασχάλιο), εν τούτοις είναι ακριβώς ίδια τόσο ως προς τον σκοπό να εξυπηρετήσει μια αίρεση (το 1582 τον Παπισμό, το 1924 τον Οικουμενισμό), όσο και ως προς το αποτέλεσμά της (σκάνδαλα, αναταραχές, πρόκληση σχίσματος). Γι' αυτό και είναι καταδικαστέα.
στ. Συνεχίζετε γράφοντας τα εξής: "Ο περισέβαστος του πατρίου αρχιμ. Χρυσόστομος Σπύρου – όπως και πολλοί άλλοι – γράφει ότι οι Σύνοδοι του 1583, 1587, 1593 «είχαν αφορίσει πάντας όσους θα εδέχοντο την γρηγοριανήν μεταρύθμισιν», όμως η Σύνοδοι δεν αποφάσισαν τίποτα τέτοιο".
Πρώτον, όπως φαίνεται από το βιβλίο του αειμνήστου Γέροντος Χρυσοστόμου, στο οποίο παραπέμπετε, το ότι οι Σύνοδοι του ΙΣΤ΄ αιώνος είχαν αφορίσει όσους θα δεχόντουσαν την γρηγοριανή μεταρρύθμιση δεν "το γράφει" ο Γέροντας, αλλά η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια.


Δεύτερον, το αν αποφάσισαν κάτι τέτοιο οι Σύνοδοι ή όχι, δεν θα μας το πει ούτε η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια μόνο, ούτε εσείς, και μάλιστα χωρίς παραπομπές. Θα ανατρέξουμε στις πηγές για να το μάθουμε. Ας τις δούμε:
1. "Πατριαρχεύοντος τούτου τοῦ Ἱερεμίου, Σύνοδος Μητροπολιτῶν συνήχθη ἐν Κων/πόλει τῷ 1583, ἐπιδημεύσαντος καί Σιλβέστρου τοῦ Ἀλεξανδρείας, ἥτις κατακρίνασα τό καινοτομηθέν ὑπό Γρηγορίου τοῦ Ρώμης Καλενδάριον, δέν τό ἐδέχθη, κατά τήν αἴτησιν τῶν Λατίνων"  (Μελέτιος Αθηνών, Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμος Γ΄, Βιέννη, 1784, σελ. 402).
2. "Ἐν Κωνσταντινουπόλει συναθροισθέντες οἱ πατέρες, τῶν τεττάρων παρόντων πατριαρχῶν, τῶν μὲν αὐτοπροσώπως, τῶν δὲ δι’ ἐπιτρόπων, συνοδικῶς ἀπεφῇναντο στερεὰν μένειν τὴν τῶν πατέρων τοῦ πασχαλίου μέθοδον, καὶ ἀπεδοκίμασαν τὴν τοῦ γρηγοριανοῦ καλανδαρίου καινοτομίαν" (Μελέτιος Πηγάς, Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 97).
3. "Ὁμοίως κατά τό 1587 συνεκροτήθη Σύνοδος ἐν Κων/λει, ἐν ἧ παρόντων Ἱερεμίου τοῦ Β΄, Μελετίου τοῦ Πηγᾶ καί τοῦ Ἱεροσολύμων Σωφρονίου κατεκρίθη τοῦ Ἡμερολογίου ἡ διόρθωσις ὡς ἐπισφαλής καί οὐκ ἀναγκαία, πρόξενος δέ μᾶλλον πολλῶν κινδύνων" Φιλάρετος Βαφείδης (Εκκλησιαστική Ιστορία, τόμος Γ΄, μέρος Α΄,
Κωνσταντινούπολη, 1912, σελ. 125).
4. "Γίνεται καὶ δευτέρα Σύνοδος ἐν τῇ Κωνσταντινουπόλει, παρόντος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου τοῦδε τοῦ Ιερεμίου, τοῦ Αλεξανδρείας Μελετίου τοῦ Πηγᾶ καὶ τοῦ Ιεροσολύμων Σωφρονίου, καὶ ἀπέβαλονσυνοδικῶς τὴν ὑπὸ τοῦ πάπα Γρηγορίου τοῦ ΙΓ γενομένην διόρθωσιν τοῦ Αγίου Πάσχα, ὡς ἐπισφαλῆ, ὡς μὴ ἀναγκαίαν, ὡς πρόξενον πολλῶν σκανδάλων εἰς πάντα τὰ χριστιανικὰ ἔθνη" (Αθανάσιος Κομνηνός Υψηλάντης, Τα μετά την Άλωσιν, Κωνσταντινούπολη, 1870, σελ. 113).
"Δέκατον καί τελευταῖον (σ. αποφάσισε η Σύνοδος του 1593) ἵνα τό Πάσχα γίνηται καθώς τό ἐδιώρισεν ἡ πρώτη σύνοδος καί τό νέον καλεντάριον τό ἐπινοηθέν παρά τῶν Λατίνων νά ἀναθεματίζεται" (Δοσίθεος Ιεροσολύμων, Ανάλεκτα Ιεροσολυμιτικής σταχυολογίας,
τόμος Α΄, Πετρούπολη, 1891, 265-266).
"Τοῦτο μὀνον ἐροῦμεν, ὅτι βαρυτάτου ἐπικειμένου τοῖς παραβαίνουσιν τὰς πατρώας παραδόσεις ἐπιτιμίου, ὅπερ ἡ Ἁγιωτάτη Σύνοδος ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει ἔναγχος διωρίσατο, καὶ ἡμεῖς ταὐτὰ συμψηφίζομεν. Μείνετε οὖν καὶ ἡμεῖς στερεοὶ καὶ ἀκλόνητοι, μὴ εἰς βάρος πέσητε ἀφόρητον. Ὁ δὲ ταράσσων ἡμᾶς, κατὰ τὸν Ἀπόστολον, βαστάσει τὸ κρῖμα" (Μελέτιος Πηγάς, Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 119).
Βαρύτατο επιτίμιο σε αυτούς που παραβαίνουν τις πάτριες παραδόσεις όρισε η Πανορθόδοξος Σύνοδος, μας λέει ο συμμετέχων σε αυτήν - και ψυχή αυτής, κατά τους ειδικούς - Άγιος Μελέτιος Πηγάς.
Βεβαίως, εσείς οι σημερινοί Νεοημερολογίτες, κ. Ρίζο, δεν είστε "ενεργεία" αναθεματισμένοι, αλλά "δυνάμει", βρίσκεστε δηλαδή υπό το ανάθεμα, το οποίο, κατά τους Αγίους, ενεργείται σε κάθε εποχή από Σύνοδο ζώντων επισκόπων.
ζ. Ερχόμαστε τώρα σε μια μεγάλη ιστορική ανακρίβεια, με την οποία αδικείτε κατάφορα την αγία μνήμη του Πατριάρχου Ιερεμίου, τον οποίο βγάλατε προδότη με ανιστόρητα και αυθαίρετα συμπεράσματα. Καί τί φέρνετε ως τεκμήρια της δήθεν προδοσίας του; Τα κατά των Ορθοδόξων μέτρα που θέσπισε ο Πάπας Κλήμης ο Η΄ το 1595, τα οποία τάχα ο Ιερεμίας τα αποδέχτηκε!
Πριν τοξεύσετε όμως αυτήν την ανυπόστατη κατηγορία θα έπρεπε να είχατε υπόψιν σας ότι:
1. Οι κατά των Ορθοδόξων ενέργειες των Παπών, σαν αυτές που περιγράφετε, δεν ξεκίνησαν το 1595, αλλά από την αρχή της Φραγκοκρατίας στην περιοχή (1204) και οι Ορθόδοξοι, από τον Πατριάρχη μέχρι τον τελευταίο πιστό, δεν έπαυσαν στιγμή να αμύνονται εναντίον αυτών.
2. Το 1595 ήταν το έτος κατά το οποίο κοιμήθηκε ο Πατριάρχης Ιερεμίας. 
3. Τα Ιόνια Νησιά ανήκαν μεν υπό την ευρύτερη έννοια στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, αλλά ποιμαίνονταν από δικό τους επίσκοπο, τον Μητροπολίτη Κεφαλληνίας, Ζακύνθου και Ιθάκης, ο οποίος τότε ήταν ο Νικόδημος Μεταξάς ο Α΄ (1591-1601).
4. Η Ενετική Δημοκρατία (στην οποία ανήκαν τα Ιόνια Νησιά), παρά την ασφυκτική πίεση των Παπών και των Λατίνων κληρικών, παρείχε κάλυψη στους Ελληνορθοδόξους υπηκόους τους και φρόντισε μάλιστα "νὰ ἀφαιρέσῃ τοὺς Γραικοὺς ἀπὸ τῆς δικαιοδοσίας τοῦ αὐτοῦ δικαστηρίου [τῆς ἱερᾶς ἐξετάσεως], μὴ κρίνασα δίκαιον νὰ δικάζῃ ἡ Αὐλὴ τῆς Ῥώμης ἐν τῇ ἰδίᾳ αὑτῆς δίκῃ", όπως γράφει ο έγκριτος Ζακυνθινός ιστορικόςΕρμάννος Λούντζης (Περί της πολιτικής καταστάσεως της Επτανήσου επί Ενετών, Αθήνα, 1856, σελ. 101). Έτσι μέτρα των Παπών, σαν αυτά που αναφέρετε, δεν έβρισκαν εφαρμογή στην πράξη στα εδάφη των Ενετών. 
5. Περί δε των μεικτών γάμων, ο προαναφερθείς ιστορικός γράφει πως τόσο ο Ορθόδοξος, όσο και ο Λατίνος επίσκοπος "ἐξεσφενδόνιζον ἀφορισμούς, ὁ μὲν κατὰ τῶν Ὀρθοδόξων νυμφευομένους Λατινίδας, ὁ δὲ κατὰ τῶν Λατίνων συνερχομένον εἰς γάμον μετὰ Ὀρθοδόξων" (αυτόθι, σελ. 99).
Καταρρίπτεται λοιπόν η κατά του Ιερεμίου άδικος συκοφαντία σας. Άλλωστε ο Ιερεμίας δεν αναδείχθηκε υπέρμαχος της Ορθοδοξίας, μόνο για την στάση του απέναντι στην Ημερολογιακή Καινοτομία του 1582, αλλά και για τις θεολογικότατες Αποκρίσεις του προς τους Λουθηρανούς (και τον τρόπο Διαλόγου), την καταπολέμηση της Σιμωνίας και την πάταξη της διαφθοράς και της αμάθειας, εγκωμιαζόμενος από όλους τους Ορθοδόξους (αποτελείτε μοναδική εξαίρεση) και όχι μόνο από τους Παλαιοημερολογίτες.

(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)
Νικόλαος Μάννης

Απάντηση στον κ. Ι. Ρίζο περί του Ημερολογιακού (B΄)


"Ὅτι οὐ δεῖ ψεύδεσθαι 
ἀλλ' ἀληθεύειν ἐν παντί
(Μέγας Βασίλειος, P. G. 31, 744)

Αγαπητέ μου κ. Ρίζο, χαίρετε εν Κυρίω!
Συνεχίζω, με την Β΄ αυτήν απάντησή μου, τις παρατηρήσεις μου πάνω στην εργασία σας και συγκεκριμένα στο Β΄ μέρος αυτής, το οποίο δημοσίευσε η "Π.Π." εδώ.
Πριν από αυτό όμως θα ήθελα να προσθέσω κάτι σημαντικό, το οποίο παρέλειψα να αναφέρω στην Α΄ απάντησή μου. Σας είπα πως η απόφαση του "Πανορθοδόξου" Συνεδρίου του 1923 περί "διορθωμένου Ιουλιανού" ημερολογίου δεν εφαρμόστηκε και ως εκ τούτου δεν ανέλυσα παραπάνω τα αφορώντα το Συνέδριο αυτό. Ένας αδελφός όμως, που παρακολουθεί με ενδιαφέρον και φιλαλήθεια τον διάλογό μας, με ρώτησε πως και δεν τοποθετήθηκα για την θέση σας πως το "Πανορθόδοξο" Συνέδριο συγκλήθηκε "με βασικό σκοπό τη διόρθωση της ισημερίας και την εξ αυτού του λόγου διόρθωση του Ιουλιανού ημερολογίου, και όχι την επίτευξη του κοινού εορτασμού ανάμεσα στις Εκκλησίες". Από την ανάγνωση των Πρακτικών του "Πανορθοδόξου" Συνεδρίου (αναρτήθηκαν εδώ), θα διαπιστώσετε πως η θέση σας αυτή, αγαπητέ, είναι εσφαλμένη. Στο Συνέδριο αυτό των ανόμων παραβρέθηκε και ο Αγγλικανός "επίσκοπος" Gore με τον οποίο αντάλλαξε πολύ αποκαλυπτικές προσφωνήσεις ο Μεταξάκης. Άνευ δικών μου σχολίων (παρά μόνο υπογραμμίζοντας κάποια σημεία) σας παραθέτω τα όσα διαδραματίστηκαν (σελ. 84 κ. εξ.):



Έρχομαι τώρα στις παρατηρήσεις για το Β΄ μέρος της εργασίας σας:
α. Σας ενόχλησαν κάποιες φράσεις του Αγίου πρ. Φλωρίνης Χρυσοστόμου, δια των οποίων τονίζεται η σπουδαιότητα της τηρήσεως του Ιουλιανού ημερολογίου και τις οποίες θεωρήσατε υπερβολικές και ότι δια αυτών θεωρεί "άγιο" το Ιουλιανό ημερολόγιο. Καταρχήν, αν είχατε διαβάσει όλα τα έργα του Αγίου πρ. Φλωρίνης θα κατανοούσατε ακριβώς το πνεύμα του και δεν θα προέκυπτε αυτή η εσφαλμένη αντίληψη. Ας εξετάσουμε όμως αναλυτικώς, αγαπητέ μου, μερικές από τις επίμαχες φράσεις που σας ξένισαν. 
Γράφετε: "ο πρώην επίσκοπος Φλωρίνης Χρυσόστομος Καβουρίδης, αποδίδει στο  Ιουλιανό ημερολόγιο «τον φωτοστέφανον», και το ονομάζει «προπύργιον ακαθαίρετον της ορθοδόξου πίστεως και λατρείας», που «υπερασπίζει [το ημερολόγιο] την ανεξαρτησία της ορθοδόξου Εκκλησίας από την παπική απολυταρχία». Κατ΄ αυτόν, το ημερολόγιο είναι τόσο σημαντικό που σχετίζεται ακόμα και με την χριστιανική ηθική". Καταρχάς, για να είμαστε ακριβείς, η πρόταση "ο πρώην επίσκοπος Φλωρίνης Χρυσόστομος" δεν είναι ορθή, διότι κάποιος ο οποίος χειροτονείται επίσκοπος παραμένει πάντοτε επίσκοπος, διότι η Ιερωσύνη είναι ανεξάλειπτη. Επομένως η ορθή πρόταση θα ήταν "ο επίσκοπος πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομος", μιας και αυτός ήταν ο τίτλος του.
Πιστεύετε ότι ο Άγιος πρ. Φλωρίνης αποδίδει στο Ιουλιανό ημερολόγιο "«τον φωτοστέφανον», και το ονομάζει «προπύργιον ακαθαίρετον της ορθοδόξου πίστεως και λατρείας»". Για να δούμε όμως τί ακριβώς γράφει εκεί που παραπέμπετε: "Ἀλλὰ τὸν φωτοστέφανον ὅντως τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου, ὡς ὀρθοδόξου θεσμοῦ, καὶ ὡς ἀκαθαιρέτου προπυργίου τῆς ὀρθοδόξου πίστεως καὶ λατρείας, ἐπέθηκεν ἡ ἀπαντητικὴ Ἐγκύκλιος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου". Βλέπετε τί γράφει; Τον φωτοστέφανο του Ιουλιανού ημερολογίου ως ακαθαιρέτου προπυργίου της ορθοδόξου πίστεως και λατρείας, επέθηκε η Εγκύκλιος του Πατριαρχείου, όχι αυτός! Μιλάει για την Εγκύκλιο του 1904, η οποία αξιολογώντας τις απαντήσεις των Τοπικών Εκκλησιών στην Εγκύκλιο του 1902 περί πιθανότητας αλλαγής του ημερολογίου, απορρίπτει εντελώς αυτήν. Για να δούμε όμως, έχει δίκαιο στις κρίσεις του ο Άγιος πρ. Φλωρίνης να θεωρεί πως η Εγκύκλιος του 1904 "στεφανώνει" το Ιουλιανό ημερολόγιο; Διαβάζουμε τα αποσπάσματα της Εγκυκλίου, που ο ίδιος παραθέτει (μπορείτε να τα δείτε και εδώ, σελ. 75-76, 79): "Τοῦτο γνώρισμα οὐσιωδέστατον τῆς Ὀρθοδοξίας, τοῦτο τὸ θεμέλιον τοῦ ὅλου αὐτῆς Κανονικοῦ καὶ διοικητικοῦ οἰκοδομήματος, τὸ μὴ «κινεῖν ὅρια αἰώνια ἃ οἱ Πατέρες ἡμῶν ἔθεντο». Τοῦτο μόνον δυνήσεται ἀποκροῦσαι τὰς νεωτερικὰς τάσεις καὶ ἐνεργείας τὰς προϊούσας. Πῶς γὰρ οὐ δίκαιον τὰ ἀπ’ αἰῶνας τοσούτους κατὰ τάξιν γινόμενα καὶ εὐσχημόνως ἔχοντα, ταῦτα καὶ τοῦ λοιποῦ κρατεῖν καὶ αἰδέσιμα εἶναι; Πῶς δὲ οὐκ ἀκίνδυνον διασείεσθαι καὶ διασαλεύεσαθι τὸ ὑπὸ Συνόδων Οἰκουμενικῶν καὶ ὅρων Πατέρων ἀποπηγάζον σεμνὸν καὶ ἱερώτατον σύστημα τῶν Ἁγιωτάτων Πατριαρχικῶν Ἐκκλησιῶν, ὧν τὰ θεμέλια Ἀποστολικά, καὶ ὁ δέκα καὶ ἐννέα αἰώνων βίος πόνοις ἀτρύτοις καὶ μόχθοις καὶ ἀγῶσιν ἀνεκδιηγήτοις καὶ αἵμασι μαρτυρικοῖς ἐσφυρηλάτηται, καὶ αἱ πρὸς τὴν καθόλου Ἐκκλησία θεολογικαὶ ὑπηρεσίαι πανθομολογούμεναι καὶ πολύτιμοι; Τῶν εἰρημένων πατρικῶν διατάξεων καὶ ὁρίων ἡ ὀλιγωρία ἐγέννησεν, ὡς μήποτ' ὤφειλε, καὶ τὰ ἐν τοῖς κόλποις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὑπάρχονται πρὸς τοῖς παλαιοῖς νεώτερα λυπηρὰ ὄντως καὶ ἄξια θρήνων ρήγματα. Ὡς δὲ ἐκ τῆς ἐκείνων ὀλιγωρίας ἐγεννήθησαν, οὕτω καὶ ἐκ τῆς ἐκείνων τηρήσεως ἐκποδὼν γενήσονται τοῦ Θεοῦ συναιρουμένου καὶ τῶν ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν τὰ κρείττονα καὶ ἐχόμενα σωτηρίας ὑποτιθεμένων τοῖς ἀκούειν βουλομένοις, καίτοι δυσχερῶς τῶ λόγω τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ δικαίου πείθονται οἱ κατὰ κόσμον ἀγαθὰ καὶ τὰς οἰκείας δόξας ὑπὲρ τὸ κῦρος τῆς Ἐκκλησιαστικῆς καὶ Κανονικῆς τάξεως καὶ διδασκαλίας τιθέμενοι. Περὶ δὲ τοῦ καθ’ ἡμᾶς ἡμερολογίου τοιαύτην ἔχομεν γνώμην. Αἰδέσιμον εἶναι καὶ ἔμπεδον τὸ ἀπ’ αἰῶνος μὲν ἤδη καθωρισμένον κεκυρωμένον δὲ τῆ διηνεκεῖ τῆς Ἐκκλησίας πράξει Πασχάλιον, καθ' ὅ τὴν λαμπροφόρον τοῦ Κυρίου Ἀνάστασιν ἑορτάζειν δεδιδάγμεθα τῇ πρώτῃ Κυριακῇ τῇ μετὰ τὴν πανσέληνον τῆς ἐαρινῆς ἰσημερίας· ἢ συμπιπτούσῃ ἢ μεθεπομένῃ ὡς οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι· τὸ δέ, παραφυλάσσοντας τὸ Ἰουλιανὸν ἡμερολόγιον καὶ τὸ ἑορτολόγιον ἡμῶν ἀμετακίνητον, ὑπερπηδῆσαι μόνον 13 ἡμέρας, ὥστε συμπίπτειν τὰς μηνολογίας ἡμῶν τε καὶ τῶν τῶ ἑτέρω ἡμερολογίω κατακολουθούντων, ἀνόητον καὶ ἄσκοπον εἶναι· τῆς μὲν παραλείψεως τοσούτων ἡμερῶν ὑπ' οὐδενὸς ἐπιβαλλομένης λόγου, οὔτε ἐκκλησιαστικοῦ, οὔτε ἐπιστημονικοῦ, τῆς δ' ἐντεῦθεν συμπτώσεως τῶν μηνολογιῶν ἐσομένης προσκαίρου μέχρι δηλονοῦν τοῦ 2100οῦ ἔτους ὅτε καὶ αὖθις ἄρξεται ἡ διαφορὰ μιᾶς ἡμέρας. Ἀλλὰ καὶ τὸ μεταρρυθμῖσαι τὸ Ἰουλιανὸν ἡμερολόγιον, ὡς δῆθεν ἐπιστημονικῶς ἀνακριβές, καὶ τὸ μέσον πολιτικὸν ἔτος καταστῆσαι οὕτω συμφωνότερον τῷ τροπικῷ πρόωρον τὀ γε νῦν καὶ ὅλως περιττὸν ἡγούμεθα· ἡμεῖς τε γὰρ οὐδαμῶς ἀπὸ ἐκκλησιαστικῆς ἀπόψεως ὑποχρεούμεθα μεταλλάττειν ἡμερολόγιον καὶ ἡ ἐπιστήμη, ὥς γε παρ' εἰδικῶν ἀνδρῶν βεβαιοῦται, οὕπω ὁριστικῶς ἀπεφήνατο περὶ τῆς ἀκρίβειας μεθ' ἧς τὸ τροπικὸν ἔτος λογίζεται".
Τί λέτε λοιπόν, έπεσε έξω στις κρίσεις του ο Άγιος πρ. Φλωρίνης;
Σας ενόχλησε επίσης, αγαπητέ κ. Ρίζο, το ότι ο μακαριστός Ιεράρχης θεωρούσε πως το ημερολόγιο «υπερασπίζει την ανεξαρτησία της ορθοδόξου Εκκλησίας από την παπική απολυταρχία». Αυτό όμως είναι αποδεδειγμένο ιστορικά. Ας δούμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα:
1. Στην Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία ο φανατικός παπικός βασιλιάς Στέφανος Μπάθορυ, αμέσως μετά την Ημερολογιακή Καινοτομία του 1582, επέβαλε υποχρεωτικά σε όλους τους υπηκόους του, ασχέτως δόγματος, το Γρηγοριανό ημερολόγιο. "Το έτος εκείνο, ανήμερα των Χριστουγέννων με το παλαιό ημερολόγιο, ο παπικός αρχιεπίσκοπος της Λεοντοπόλεως Ιωάννης Σολικόφσκυ, ζήτησε από τις Αρχές της πόλης να κλειστούν και σφραγιστούν οι ορθόδοξοι ναοί" (Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 24). Ο π. Ανδρέας Μπορκόφσκυ γράφει στην διατριβή του "Αγώνας των Ορθοδόξων Πατριαρχείων κατά τη ουνίας στην Πολωνία κατά την τελευταία εικοσαετία του ΙΣΤ' αιώνα (1583-1601)" τα εξής: "Όπως έδειξαν οι άμεσες αντιδράσεις, οι Ορθόδοξοι όχι μόνο δεν δέχτηκαν το νέο ημερολόγιο, αλλά το θεώρησαν ως ένα από τα προσηλυτιστικά και ενωτικά σχέδια του Βατικανού" (σελ. 28). 
2. Την ίδια περίοδο στην Αγκώνα της Ιταλίας "ο εκεί Λατίνος επίσκοπος πίεζε ασφυκτικά τους Έλληνες να δεχθούν το νέο ημερολόγιο (καθώς και τα άζυμα και τον παπικό τρόπο «βαπτίσματος» και χρίσματος) και μάλιστα μπρος στην άρνησή τους σφράγισε την εκκλησία τους. Ο Πατριάρχης Ιερεμίας ο Τρανός έστειλε αμέσως επιστολή διαμαρτυρίας στον Πάπα" (Ελληνική Ασπίς..., σελ. 16-17).
Το ότι το ημερολόγιο «υπερασπίζει την ανεξαρτησία της ορθοδόξου Εκκλησίας από την παπική απολυταρχία», αποδείχθηκε και μετά την Ημερολογιακή Καινοτομία του 1924. Ο γνωστός οικουμενιστής Θυατείρων Γερμανός Στρινόπουλος σε εμπιστευτική του Έκθεση προς τον επίσης οικουμενιστή Κωνσταντινουπόλεως Βασίλειο το 1928, αναφέρει περί της εισαγωγής του νέου ημερολογίου στο Πατριαρχείο της Αντιοχείας τα εξής διαφωτιστικά από την συνομιλία του με τον τότε Πατριάρχη Αντιοχείας Γρηγόριο: "Ἐν τῇ δευτέρᾳ μετὰ τῆς Α. Μ. (Αὐτοῦ Μακαριότητος) συνομιλίᾳ πρώτη αὐτή ἐμνήσθη τοῦ ζητήματος του Ν. (νέου) Ἡμερολογίου καὶ ἐζήτησε τὴν περὶ τούτου γνώμην μου. Ἐδήλωσα αὐτὴν ἀπροκαλύπτως προσθείς, ὅτι μετὰ τὴν ἐπελθοῦσαν μεταβολὴν τοῦ Πολιτικοῦ Ἡμερολογίου ἡ μεταβολὴ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ κατέστη ἀπαραιτήτως ἀναγκαία, εἶναι δὲ γνωστὸν ὅτι οὐδεὶς λόγος δογματικὸς ἀπαγορεύει τὴν μεταβολὴν ταύτην (σ. ημ. να η ξεκάθαρη θέση των Οικουμενιστών/Μοντερνιστών: ό,τι δεν είναι δόγμα, μπορούμε να το μεταβάλουμε!). Ὑπέμνησα τὴν πράξιν τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, ἥτις δὲν ἐδημιούργησεν Ἡμερολόγιον, ἀλλ' ἔλαβε τὸ τῆς Πολιτείας, ἐν  ἐνεφανίσθη, καὶ ἐτόνισα τὰ ἄτοπα ἐκ τῆς χρήσεως ὑπὸ τῶν χριστιανῶν δύο ἡμερολογίων, καθόσον ἡ Α. Μ. μοὶ προσήγαγε τὸ παράδειγμα τῶν Ἰουδαίων, διατηρούντων χωριστὰ τὸ θρησκευτικὸν ἀπὸ τοῦ πολιτικοῦ χωρὶς νὰ λάβῃ ὑπ' ὅψιν, ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι ἐλαχίστας ἔχουσι θρησκευτικὰς ἑορτὰς κατ' ἔτος, ἐνῷ ἡμεῖς πολλὰς κατὰ μῆνα. Κατὰ τὰ ἀνταλλαγέντα ἡ Α. Μ. ὡς μόνην δικαιολογίαν τῆς ἐμμονῆς τὴς Ἀντιοχικῆς Ἐκκλησίας εἰς τὸ Π. (παλαιὸν) Ἡμερολόγιον ἀνέφερε πρῶτον μὲν τὴν ἀμάθειαν τοῦ γηγενοῦς πληθυσμοῦ, ἔπειτα δὲ τὴν χρησιμοποίησιν τῆς μεταβολῆς ὑπὸ τῶν Οὐνιτῶν χάριν προσηλυτισμοῦ. Οὕτως αὐτὸς ὁ Νούντσιος τοῦ Πάπα ἐν Συρίᾳ μετὰ τὴν εἰσαγωγὴν τοῦ Νέου Ἡμερολογίου εἰς τὰς Ὀρθοδόξους Έκκλησίας ἔγραψεν Ἐγκύκλιον, ἐν  ᾗ ἔλεγεν, ὅτι ἤδη διὰ τῆς μεταβολῆς ταύτης ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΑΝΕΓΝΩΡΙΣΑΝ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ ΤΗΣ ΠΑΠΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΘΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΩΣΙ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΛΑ ΑΥΤΗΣ ΔΙΚΑΙΑ" (Ολόκληρη η Έκθεση, στο Ψηφιακό Αρχείο "Ελευθέριος Βενιζέλος", εδώ).



Άδικα λοιπόν έγραφε ο Άγιος πρ. Φλωρίνης ότι το ημερολόγιο «υπερασπίζει την ανεξαρτησία της ορθοδόξου Εκκλησίας από την παπική απολυταρχία»; Αν εξακολουθείτε να τον θεωρείτε υπερβολικό στις εκφράσεις του, τότε θα πρέπει να χαρακτηρίσετε υπερβολικούς και όλους τους Πατέρες που τόνισαν την σημαντικότητα του Ιουλιανού ημερολογίου. Τον Άγιο Μελέτιο Πηγά, ο οποίος το χαρακτήρισε κρίκο "παγχρύσου ἁλύσεως", του οποίου η αφαίρεση θα προκαλέσει ανώφελη ζημία (Διπλούς πέλεκυς..., σελ. 62). Τον Άγιο Νικόδημο ο οποίος το θεωρούσε ευάρεστο στον Θεό (Πηδάλιον, Υποσημείωση στον Ζ΄ Αποστολικό Κανόνα). Τον π. Φιλόθεο Ζερβάκο, ο οποίος το θεωρούσε αγιασμένο ("τὸ ἡμερολόγιον τοῦτο διὰ τῆς τοιαύτης ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ χρήσεως, καὶ ἡγιάσθη, ὥστε καὶ διὰ τὸν λόγον τοῦτον νὰ μὴ δύναται εὐκόλως νὰ περιφρονηθῇ", βλ. στην Α΄ Απάντηση)!
β. Γράφετε επίσης για τον Άγιο πρ. Φλωρίνης τα εξής: "πιστεύει πως οι θεοφόροι Πατέρες της Α΄ Οικουμενικής συνέδεσαν την ημέρα εορτής του Πάσχα με την ισημερία που ίσχυε τότε, αυτήν δηλαδή της  21ης Μαρτίου. Θεώρησε έτσι ότι, οι άγιοι Πατέρες συνέδεσαν οριστικά και αμετάκλητα τον εορτασμό του Πάσχα με το Ιουλιανό ημερολόγιο". Και όμως, αγαπητέ κ. Ρίζο, αυτό που πίστευε και θεωρούσε ο πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομος, αυτό πίστευαν και θεωρούσαν όλοι οι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που ασχολήθηκαν με το Ημερολογιακό. Ιδού μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα ορισμένων εξ αυτών:
"Ὅμως οἱ θειότατοι Πατέρες τῆς πρώτης Συνόδου ἂν καλὰ καὶ νὰ ἤξευραν ἀκριβῶς τὴν τοιαύτην διαφορὰν τῆς ἰσημερίας, πῶς κατ’ ὀλίγον ὀλίγον ἔρχεται ὀπίσω διὰ τὴν συνεχῆ προσθήκην τῆς τοῦ βισέκτου ἡμέρας· μὲ τοῦτο ὅλον ἐδιώρισαν αὐτὴν τὴν ἐαρινὴν ἰσημερίαν νὰ κρίνεται καὶ νὰ λογαριάζεται πάντοτε καθὼς εὑρέθηκε τότε εἰς τὸν καιρόν τους, κατὰ τὴν κα΄ τοῦ Μαρτίου μηνὸς· καὶ νὰ μὴν ἀνεβοκαταβαίνῃ πλέον ἔξω ἀπ’ αὐτὴν τὴν ἡμέραν, ὅσον διὰ τὸ ἅγιον Πάσχα, νὰ ἑορτάζεται πάντοτε ὑπὸ πάντων ὁμοῦ εἰς ἓνα καὶ τὸν αὐτὸν καιρὸν, καὶ τὴν αὐτὴν τοῦ αὐτοῦ μηνὸς ἡμέραν, εἴτε Μαρτίου, εἴτε Ἀπριλίου· διὰ νὰ μὴν γένῃ σύγχυσις καὶ διαφορὰ εἰς τὰ μέρη τῆς Ἐκκλησίας ὁποῦ εὑρίσκονται εἰς ὅλην τὴν οἰκουμένην, διὰ τὴν συνεχῆ παραλλαγὴν τῆς ἰσημερίας, ὁποῦ προέρχεται ὡς εἴρηται διὰ τὴν συνεχῆ προσθήκην τῆς τοῦ Βισέκτου ἡμέρας· ἂν καλὰ καὶ εἰς τοὺς ἐδικούς μας καιροὺς νὰ ἐκατέβηκεν ἡ ἰσημερία πολλὰ παρακάτω, ἕως καὶ εἰς ταῖς ι΄ τοῦ Μαρτίου, καθὼς οἱ νεώτεροι μὲ ἀκριβεστέραν παρατήρησιν δείχνουσι· διὰ τὴν ὁποίαν αἰτίαν ἐκάμασι καὶ διόρθωσιν τοῦ Καλενδαρίου, καὶ ἤφεραν τὴν ἰσημερίαν πάλιν εἰς τὴν κα΄ Μαρτίου, ὡς καθὼς ἦτον καὶ εἰς τὸν καιρὸν τῆς α΄ συνόδου· μὲ τὸ νὰ φέρουν ὀπίσω τὸν Μάρτιον καὶ ἀκολούθως ὅλους τοὺς μήνας δέκα ἡμέρας· ἀλλ’ ὅμως ἡμεῖς εἰς τοῦτο δὲν τοὺς ἀκολουθοῦμεν· μηδὲ τολμοῦμεν ποτὲ νὰ παραβαίνωμεν τὸν Ὅρον τῶν θείων ἐκείνων Πατέρων, νὰ φανοῦμεν ἡμεῖς διακριτικώτεροι ἀπὸ τοὺς θεοσόφους καὶ ἁγίους ἐκείνους Πατέρας, νὰ κάμωμεν ἡμεῖς διόρθωσιν, ὁποῦ ἐκεῖνοι δὲν ἐτόλμησαν νὰ τὴν κάμουν· ἐπειδὴ καὶ ἂν ἤθελεν ἦσται εὔλογος ἡ τοιαύτη διόρθωσις, ἤθελαν τὴν κάμη προηγουμένως ἐκεῖνοι, καὶ ἢ νὰ τραβίξουν ὀπίσω δύο ἡμέρας τὸν Μάρτιον, νὰ ἀνεβάσουν παράνω τὴν ἰσημερίαν, νὰ τὴν φέρουν εἰς τὴν κγ΄ Μαρτίου, ὡς καθὼς εὑρέθηκεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Χριστοῦ· ἢ ἤθελαν τραβίξῃ παράνω τὸν Μάρτιον, νὰ τὴν κατεβάσουν εἰς τὴν ιε΄ Μαρτίου ὡς καθὼς εὑρίσκετον εἰς τὴν ἀρχὴν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀδάμ· ἀμὴ ἐκεῖνοι μήτε τὴν ἀνέβασαν, μήτε τὴν ἐκατέβασαν, ἀμὴ τὴν ἄφηκαν ἐκεῖ ὁποῦ τὴν εὕρηκαν εἰς τὴν κα΄ Μαρτίου, διὰ τὴν αἰτίαν ὁποῦ εἴπομεν ἀνωτέρω· διὰ νὰ μὴν προξενήσουν λέγω σύγχυσιν καὶ διασπασμὸν εἰς τὰ μέρη καὶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ὡς καθὼς τὸ ἔπαθαν οἱ διακριτικώτεροι ἐκείνων Λατῖνοι· καὶ διὰ μίαν χρονικὴν διόρθωσιν ἐξεχωρίσθησαν καὶ ἀπεκόπησαν κοντὰ εἰς τὰ ἄλλα, καὶ κατὰ τὸ καλενδάριον ἀπὸ τὸ καθόλου σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ὡς σχισματικοί, καὶ αὐτάρεσκοι, καὶ αὐτοκέφαλοι ὁποῦ εἶναι· διὰ τοῦτο λέγω δὲν ἠμποροῦμεν ἡμεῖς νὰ παραβαίνωμεν τὴν γνώμην καὶ κρίσιν τῶν θείων ἐκείνων Πατέρων, νὰ πέσωμεν καὶ ἡμεῖς εἰς τὸ αὐτὸ ἁμάρτημα τῶν Λατίνων· διὰ νὰ μὴν λάβωμεν εἰς τὴν ψυχὴν μας ἀντὶ κέρδους ζημίαν, ὡς οἱ Λατῖνοι" (Σεβαστός Κυμηνίτης στοΕλληνική Ασπίς..., σελ. 77-78).
"Διὰ τοῦτο λοιπὸν μεταβάλλεται ἡ μετὰ τὴν ια΄ πρώτη πανσέληνος τοῦ Μαρτίου, ἂν καλὰ καὶ εἶναι μέτ’ ἰσημερίαν, μὲ τὸ νὰ ἔρχεται καὶ γίνεται πρὸ τῆς κα΄ Μαρτίου, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκετο πρότερον ἡ ἰσημερία, μὴν ἠμποροῦντες ἡμεῖς νὰ μεταθέσωμεν τὸν ὅρον τῶν θείων ἐκείνων Πατέρων, ἀμὴ κρατοῦντες πάντοτε διὰ ἰσημερινὴν ἡμέραν τὴν κα΄ Μαρτίου. Καὶ διὰ τοῦτο ἀφείνοντες τὴν πρώτην ἐκείνην μέτ’ ἰσημερίαν πανσέληνον, ζητοῦμεν τὴν ἑξῆς δευτέραν πανσέληνον ὁποῦ ἔρχεται ὕστερον ἀπὸ τὴν κα΄ Μαρτίου, μέθ’ ἣν λοιπὸν ἑορτάζομεν τὸ ἅγιον Πάσχα, ἐπειδὴ βλέπομεν πῶς δὲν ἐτόλμησε μήτε ἡ πρώτη Σύνοδος, μήτε ἡ δευτέρα, μήτε ἡ τρίτη, μήτε ἄλλη καμία μήτε οἰκουμενικὴ μήτε τοπική, μήτε ἡ Ἀνατολικὴ μήτε ἡ Δυτικὴ Ἐκκλησία νὰ παρασαλεύσουν τὴν ἰσημερινὴν ἡμέραν ἀπὸ τὴν κα΄ Μαρτίου. Ἀν καλὰ καὶ νὰ τὴν ἔβλεπαν εἰς τοὺς καιροὺς των πῶς ἐκατέβαινεν ἡ ἰσημερία κατολίγον ὀλίγον ὀπίσω, ἕως καὶ εἰς τὴν ια΄ Μαρτίου, καὶ δὲν ἐπαρανομοῦσαν ἑορτάζοντες ὁμοῦ μετὰ τὴν δευτέραν πανσέληνον τὸ ἅγιον Πάσχα, ἀλλ’ οἱ νεώτεροι Λατῖνοι ἐφάνησαν διακριτικώτεροι καὶ σοφώτεροι καὶ τολμηρότεροι ἀπὸ ὅλας τὰς ἁγίας ἐκείνας Συνόδους, καὶ ἀπὸ ὅλους τοὺς ἁγίους Πατέρας τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἀνατολικούς τε καὶ δυτικοὺς, καὶ ἔκαμαν τὴν τοιαύτην διόρθωσιν τῆς ἰσημερίας, φοβούμενοι μήπως καὶ ἀθετοῦντες τὴν πρώτην πανσέληνον μέτ’ ἰσημερίαν, κολάσωσι τὴν ψυχήν των, ὡς καθὼς ἐκολάσθησαν καὶ ὅλαις αἱ Σύνοδαις, καὶ πάντες οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὁπόσοι ἑόρταζαν τὸ ἅγιον Πάσχα, ἀθετοῦντες τὴν πρώτην πανσέληνον μέτ’ ἰσημερίαν, καὶ ζητοῦντες τὴν δευτέραν ἑξῆς πανσέληνον μετὰ τὴν κα΄ Μαρτίου, διὰ τοῦτο ἔλαβον καὶ τὸν μισθόν τους διὰ τὴν τοιαύτην διόρθωσιν, ἐκκοπέντες ἀπὸ τὸ ἀρχαῖον σῶμα τῆς τοῦ Χριστοῦ ἐκκλησίας, καὶ ὑποπεσόντες τοῖς ἐπιτιμίοις τῶν ἁγίων ἐκείνων Συνόδων, καὶ τῶν ἑξῆς ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἀνατολικῶν τε καὶ δυτικῶν, ὡς μὴ τοῖς ἐκείνων ἴχνεσι κατακολουθοῦντες, ἀλλ’ αὐτοκεφάλως καινὴν ὁδὸν ἑαυτοῖς ἐξευρόντες διὰ τὴν αὐτοκέφαλον αὐθεντείαν τοῦ Πάπα, τὴν μεγίστην ταύτην καὶ ψυχοσωτήριον εὐσέβειαν ἑαυτοῖς ἐξευρόντες" (Δοσίθεος Ιεροσολύμων στο Ελληνική Ασπίς..., σελ. 113-114).
"Ἄς ἠξεύρουν γὰρ [οἱ Λατῖνοι], ὅτι καὶ αἱ οἰκουμενικαὶ σύνοδοι, ὁποῦ μετὰ τὴν πρώτην ἔγιναν, καὶ οἱ λοιποὶ Πατέρες, ἔβλεπον ναὶ καὶ αὐτοὶ, ὡς σοφοὶ ὁποῦ ἦσαν, πῶς ἐκατέβη πολὺ ἡ ἰσημερία· ἀλλ’ ὅμως δὲν ἠθέλησαν νὰ τὴν μεταθέσουν ἀπὸ τὴν κα΄ Μαρτίου, ὁποῦ τὴν ηὗρεν ἡ α΄ σύνοδος, προτιμῶντες περισσότερον τὴν συμφωνίαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἕνωσιν ἀπὸ τὴν ἀκρίβειαν τῆς ἰσημερίας, ἥτις δὲν προξενεῖ οὔτε εἰς τὴν εὕρεσιν, τοῦ ἐδικοῦ μας Πάσχα κᾀμμίαν σύγχυσιν, οὔτε βλάβην εἰς τὴν εὐσέβειαν, μάλιστα δὲ καὶ προξενεῖ ἡ ἀκρίβεια αὕτη εἰς τοὺς Λατίνους δύω μεγάλας ἀτοπίας, τὸ νὰ ἑορτάζουν δηλ. τὸ Πάσχα ἢ μετὰ Ἰουδαίων, ὅπερ ἐναντίον ἐστὶν εἰς τὸν παρόντα ἀποστολικὸν κανόνα, ἢ πρὸ τῶν Ἰουδαίων. Ὅτι δὲ περισσότερον εὐαρεστεῖται ὁ Θεὸς εἰς τὴν τάξιν τοῦ πασχαλίου, καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, τοῦ καλανταρίου τοῦ ἐδικοῦ μας, παρὰ εἰς τὴν ἀκρίβειαν τοῦ πασχαλίου καὶ καλανταρίου τῶν Λατίνων, φανερὸν εἶναι ἀπὸ τὰ θαύματα ὁποῦ ἔδειξε καὶ δεικνύει ἕως τώρα δι΄ αὐτό" (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο Ελληνική Ασπίς..., σελ. 147-148).
γ. Συνεχίζοντας, για να πολεμήσετε τις θέσεις του Αγίου πρ. Φλωρίνης και των συν αυτώ Πατέρων (παραπέμπετε σε κείμενα του π. Θεοδωρήτου και του π. Βασιλείου Σακκά), φέρνετε ως σύμμαχό σας τον Άγιο Νικόδημο! Γράφετε: "ο άγιος Νικόδημος στην ερμηνεία του Ζ΄ Αποστολικού κανόνα, στην πρώτη υποσημείωση δείχνει να έχει αντιδιαμετρικά αντίθετη θέση λέγοντας: «Το να κάνει τις το Πάσχα μετά της 21ην  Μαρτίου ως κάμνομεν εμείς οι Γραικοί ή μετά την 11ην  Μαρτίου ως κάμνουν οι Λατίνοι δεν είναι έγκλημα. Το να σχίση όμως την Εκκλησίαν είναι αμάρτημα ασυγχώρητον»". Επειδή αυτήν την ψευδή συμμαχία την είχε επικαλεστεί στο παρελθόν και ο π. Ευθύμιος Τρικαμηνάς (τον οποίο στην σκέψη ακολουθείτε), σας παραπέμπω σε κείμενό μου με τίτλο "Ο Άγιος Νικόδημος και ο Ιερός Χρυσόστομος απαντούν στον π. Ευθύμιο Τρικαμηνά για το Ημερολογιακό Ζήτημα", στο οποίο θα δείτε ότι ο Άγιος Νικόδημος ανήκει στο ίδιο στρατόπεδο με τον Άγιο πρ. Φλωρίνης Χρυσόστομο, και τους συν αυτώ, και όχι στο αντίπαλο. 
δ. Το φοβερό είναι ότι αμέσως μετά την παράθεση του Αγίου Νικοδήμου αντιγράφετε την θέση του αγιομάχου (υβριστού του Αγίου Νικοδήμου) και χυδαιολόγου Κωνσταντίνου Σιαμάκη (από εδώ). Διά του λόγου το αληθές παραθέτω έναν ακόμη συγκριτικό πίνακα με το σχετικό απόσπασμά σας, και το αντίστοιχο απόσπασμα του Σιαμάκη:


ΡΙΖΟΣ
ΣΙΑΜΑΚΗΣ
Οι χριστιανοί των πρώτων αιώνων χρησιμοποιούσαν κατά τόπους τρία πολύ διαφορετικά μεταξύ τους ημερολόγια. Το Ρωμαϊκό, το Ελληνικό, και το Αιγυπτιακό. Στα ελληνικά ή ελληνόφωνα μέρη  χρησιμοποιούσαν το ημερολόγιο του Μ. Αλεξάνδρου, το Μακεδονικό μέχρι τα χρόνια του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ηρακλείου (610-641 μ.Χ.). Γι᾿ αυτό και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (345 - 407) στην ομιλία του Εις το Γενέθλιον του Χριστού[12] μετράει τους δώδεκα μήνες του έτους με τα μακεδονικά ονόματα τους (Δίος, Απελλαίος, Αυδηναίος κ.λ.π). Όμως οι μήνες των τριών ημερολογίων δεν συνέπιπταν ακριβώς μεταξύ τους· λ.χ. στο μακεδονικό ημερολόγιο οι 11 μήνες είχαν από 30 ημέρες και ο τελευταίος, ο Υπερβερεταίος είχε 35 μέρες. Το ημερολόγιο αυτό σε 120 χρόνια έχανε έναν μήνα! Αυτό το πολύ ατελές ημερολόγιο χρησιμοποιούν κι άλλοι Πατέρες όπως ο συγγραφέας του Πασχάλιου Χρονικού (γράφτηκε γύρω στο 600 μ.Χ.). Η ελληνόγλωσση εκκλησία χρησιμοποιούσε αυτό το ημερολόγιο μέχρι τα χρόνια του Μ. Φωτίου (9ος αι.). Μετά το 641 μ.Χ. μερικοί και μετά το 900 μ.Χ. όλοι, άρχισαν να χρησιμοποιούν το Ρωμαϊκό Ιουλιανό.
















  Δεν είναι αλήθεια αυτό που γράφεται από τους παλαιοημερολογίτες ότι η Α΄ Οικουμενική θέσπισε να εορτάζεται το Πάσχα με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Ο Μ. Αθανάσιος σύνεδρος και πρωταγωνιστής της Α΄ Οικουμενικής, στις Εορταστικές Επιστολές του, τις οποίες έστελνε επί 45 χρόνια (328-373) στις εκκλησίες για την ημερομηνία εορτασμού του Πάσχα πάντα έγραφε: «Εσείς που είστε σε εκείνες τις χώρες θα το εορτάσετε στις τόσες του μηνός του δικού σας ημερολογίου, και εσείς που είστε σε εκείνες τις χώρες θα το εορτάσετε στις τόσες του μηνός του δικού σας ημερολογίου…κ.λ.π.». Και ο ίδιος όταν ήταν στην Αλεξάνδρεια το εόρταζε στις τόσες του μηνός Φερμουθί του Αιγυπτιακού ημερολογίου, ενώ όταν ήταν εξόριστος στη Γαλλία, το εόρταζε στις τόσες Απριλίου του λατινικού ημερολογίου. Διέφεραν δε τα ημερολόγια πάρα πολύ ακόμα και στον αριθμό των ημερών του έτους και των μηνών.
Οἱ ἀρχαῖοι ποιμένες τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας στὴ χρῆσι τοῦ ὁποιουδήποτε ἡμερολογίου ἦταν τόσο οὐδέτεροι, ὅσο οἱ Χριστιανοὶ σήμερα εἶναι οὐδέτεροι στὴ χρῆσι ὁποιασδήποτε μάρκας αὐτοκινήτου. καὶ χρησιμοποιοῦσαν κατὰ τόπους τρία πολὺ διαφορετικὰ ἡμερολόγια, ὅλα σχεδιασμένα ἀπὸ μὴ Χριστιανούς· ἑλληνικό, ῥωμαϊκό, αἰγυπτιακό. στὰ ἑλληνικὰ ἢ ἑλληνόγλωσσα μέρη χρησιμοποιοῦσαν τὸ μακεδονικὸ ἑλληνικὸ ἡμερολόγιο τοῦ Μ. Ἀλεξάνδρου τοὐλάχιστον μέχρι τὰ χρόνια τοῦ Βυζαντινοῦ αὐτοκράτορος Ἡρακλείου (610 - 641 μ.Χ.). γι᾿ αὐτὸ κι ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (345 - 407) στὴν ὁμιλία του Εἰς τὸ γενέθλιον τοῦ Χριστοῦ (§ 4-5 PG 49,358) μετράει τοὺς δώδεκα μῆνες τοῦ ἔτους μὲ τὰ ἑλληνικὰ - μακεδονικὰ ὀνόματά τους Δῖος Ἀπελλαῖος Αὐδηναῖος Περίτιος Δύστρος Ξανθικὸς Ἀρτεμίσιος Δαίσιος Πάνεμος Λώιος Γορπιαῖος Ὑπερβερεταῖος, οἱ ὁποῖοι δὲν συνέπιπταν ἀκριβῶς μὲ τοὺς μῆνες ἄλλων ἡμερολογίων. λ.χ. στὸ μακεδονικὸ ἑλληνικὸ ἡμερολόγιο οἱ 11 μῆνες εἶχαν ἀπὸ 30 μέρες κι ὁ τελευταῖος Ὑπερβερεταῖος εἶχε 35 μέρες· γι᾽ αὐτὸ καὶ λεγόταν Ὑπερβερεταῖος ἤτοι Ὑπερφερεταῖος = ὁ μήνας ποὺ ὑπερφέρει, δηλαδὴ τὸ παρατραβάει. τὸ ἡμερολόγιο αὐτὸ σ᾽ 120 χρόνια ἔχανε ἕνα μῆνα. τὸ ἴδιο μακεδονικὸ ἡμερολόγιο χρησιμοποιοῦν κι ἄλλοι πατέρες καὶ μάλιστα κι ὁ συντάκτης τοῦ Πασχαλίου Χρονικοῦ, ποὺ γράφτηκε γύρω στὸ 600. ἡ ἑλληνόγλωσση ἐκκλησία χρησιμοποιοῦσε τὸ μακεδονικὸ αὐτὸ ἡμερολόγιο περίπου μέχρι τὰ χρόνια τοῦ Φωτίου (9ος αἰώνας), ἀλλὰ μετὰ τὸ 641 μερικοὶ χρησιμοποιοῦσαν καὶ τὸ ῥωμαϊκὸ ἡμερολόγιο (τὸ ἰουλιανὸ ἢ παλιὸ) μὲ τὰ λατινικὰ ὀνόματα μηνῶν Ἰανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Ἀπρίλιος Μάιος Ἰούνιος Ἰούλιος Αὔγουστος Σεπτέμβριος Ὀκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος, χωρὶς κανεὶς νὰ δημιουργῇ ζήτημα ἢ νὰ παριστάνῃ τὸν ὀρθοδοξαρᾶ παλαιοημερολογίτη. γύρω στὸ 900 ἐπικράτησε σιωπηρῶς ὡς μοναδικὸ τὸ λατινικὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο (τὸ παλιό).
     Δὲν ἀληθεύει ὅτι ἡ Α΄ οἰκουμενικὴ σύνοδος (325) θέσπισε νὰ ἑορτάζεται τὸ πάσχα μόνο μὲ τὸ ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο (τὸ παλιό). αὐτὸ εἶναι φαντασίωσι καὶ ψέμμα μερικῶν ἀμαθῶν καὶ φανατικῶν γαυγισταρίων· σημερινὸς παραταξιακὸς μῦθος· καὶ ὡς ἐπιχείρημά τους εἶναι ἀπάτη· τσαρλατανικὴ ἀπατεωνία. ὁ Μ. Ἀθανάσιος, σύνεδρος τῆς Α΄ οἰκουμενικῆς συνόδου, στὰς Ἑορταστικὰς Ἐπιτολάς του, μὲ τὶς ὁποῖες ἐπὶ 45 χρόνια (328 - 373) κατ᾿ ἐντολὴν τῆς Α΄ οἰκουμενικῆς συνόδου ἐνημέρωνε κάθε χρόνο ὅλη τὴ χριστιανικὴ οἰκουμένη γιὰ τὸ ποιά εἶναι ἡ ἡμερομηνία τοῦ πάσχα τοῦ ἑπομένου ἔτους, πάντοτε γράφει· «Ἐσεῖς ποὺ εἶστε σ᾿ ἐκεῖνες κι ἐκεῖνες τὶς χῶρες, θὰ τὸ ἑορτάσετε στὶς τόσες τοῦ τάδε μηνὸς τοῦ δικοῦ σας ἡμερολογίου, κι ἐσεῖς ποὺ εἶστε σ᾿ ἐκεῖνες κι ἐκεῖνες τὶς χῶρες, θὰ τὸ ἑορτάσετε στὶς τόσες τοῦ τάδε μηνὸς τοῦ ἡμερολογίου σας, κι ἐσεῖς ποὺ εἶστε σ᾿ ἐκεῖνες κι ἐκεῖνες τὶς χῶρες, θὰ τὸ ἑορτάσετε στὶς τόσες τοῦ τάδε μηνός σας». κι ὁ ἴδιος, ὅταν ἦταν ἐλεύθερος στὴν ἕδρα του, τὸ ἑώρταζε στὶς τόσες τοῦ μηνὸς Φαρμοῦθι τοῦ αἰγυπτιακοῦ ἡμερολογίου, ἐνῷ, ὅταν ἦταν ἐξόριστος στὴ Γαλλία, τὸ ἑώρταζε στὶς τόσες Ἀπριλίου τοῦ λατινικοῦ ἡμερολογίου. διέφεραν δὲ τὰ ἡμερολόγια πολὺ ἀκόμη καὶ στὸν ἀριθμὸ τῶν ἡμερῶν τοῦ ἔτους καὶ τῶν μηνῶν.

Κόπτεστε για το Consensus Patrum, κ. Ρίζο, αλλά τους Πατέρες της εποχής μας τους αγνοείτε και - το χειρότερο - τους πολεμείτε, συντασσόμενος με πρόσωπα που ούτε ορθόδοξη πίστη, ούτε ορθόδοξο ήθος έχουν, και των οποίων τις θέσεις αντιγράφετε.
ε. Έρχομαι τώρα στο μέρος της εργασίας σας, που αφορά τα ιστορικά στοιχεία για την, περί το Πάσχα, εορτολογική ασυμφωνία, κατά τους πρώτους αιώνες. Δυστυχώς τα  περιεχόμενα στα υποκεφάλαια "Πρίν την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο", "Μετά την Α΄ Οικουμενική" και "Το τέλος της ημερολογιακής διαμάχης", τίποτε ουσιαστικό δεν προσφέρουν στην συζήτηση περί του Ημερολογικού, παρά μόνο τα εσφαλμένα και αυθαίρετα συμπεράσματα που βγάλατε στο τέλος για να δικαιολογήσετε την εμμονή σας σε μια παράνομη Καινοτομία. Ποιος διαφωνεί πως τους πρώτους αιώνες δεν υπήρχε απόλυτηεορτολογική συμφωνία; Είναι όμως άλλο πράγμα το ότι δεν υπήρχε ακόμη εορτολογική συμφωνία, λόγω ασυνεννοησίας ή άλλων παραγόντων, και άλλο πράγμα το να μην υπάρχει πλέον εορτολογική συμφωνία επειδή κάποιοι την κατέστρεψαν για πονηρούς σκοπούς, παρόλο που επιτέλους είχε επιτευχθεί και διατηρηθεί για πάνω από 1000 χρόνια! Είναι τόσο δύσκολο να το καταλάβετε;
Με λύπη μου σας λέγω πως τα ιστορικά αυτά στοιχεία που προσκομίσατε, με σκοπό να αποφανθείτε πως το πότε εορτάζει κανείς το Πάσχα δεν έχει καμία σημασία, δεν περίμενα να τα δω σε κείμενο ορθοδόξου (ερμηνευόμενα μάλιστα τοιουτοτρόπως), αλλά σε κείμενο κάποιου οικουμενιστού μάλλον, ο οποίος με τέτοια στοιχεία και επιχειρήματα θα προσπαθούσε να μας πείσει να εγκαταλείψουμε το Ορθόδοξο Πασχάλιο, που θεωρούμε, εμείς οι Ορθόδοξοι, αιώνιο καιαμετακίνητο, αφού, τους πρώτους αιώνες, "οι Πατέρες Ανατολής και Δύσης παρακάθονταν και συναποφάσιζαν ώς μέλη της ΜΙΑΣ, ΑΓΙΑΣ και ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ενώ εόρταζαν την μεγάλη εορτή του Πάσχα σε διαφορετικές ημερομηνίες". Πραγματικά, θα ήθελα να δω τί θα απαντούσατε εσείς σε έναν τέτοιον οικουμενιστή που θα αντέγραφε τα, βολικά για αυτόν, επιχειρήματά σας. Γιατί εμείς θα απαντούσαμε ακριβώς αυτά που απαντούμε σε σας!
Θα επανέλθω με την Γ΄ Απάντησή μου στο Γ΄ μέρος της εργασίας σας, το οποίο μόλις είδα πως δημοσίευσε η "Π.Π.".
Μετά της οφειλομένης, προς όλους, εν Χριστώ αγάπης
Νικόλαος Μάννης


Απάντηση του κ. Ι. Ρίζου και Ανταπάντηση Ν. Μάννη

Ο ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Ο κ. Ι. ΡΙΖΟΣ ΑΠΕΣΤΕΙΛΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ Α΄ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟ, ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΕ. ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΑΝΤΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΥ:

Απάντηση κ. Ρίζου 
Κύριε Μάννη.
Πιστεύω ότι θα συμφωνούσατε μαζί μου στο ότι κανόνας και κριτήριο ασφαλές στην αντιμετώπιση των ζητημάτων της πνευματικής ζωής του πιστού και της Εκκλησίας είναι  η Πατερική Συμφωνία(consensus Patrum).  Δεν υπάρχει  λοιπόν πιο ασφαλής δρόμος από το να δούμε πώς οι άγιοι Πατέρες και Οικουμενικές και Τοπικές Σύνοδοι αντιμετώπισαν τα ζητήματα ασυμφωνιών σε ημερολόγια,  εορτολόγια και τις νηστείες. Με βάση λοιπόν αυτήν την παραδοχή ερεύνησα το ζήτημα του ημερολογιακού Σχίσματος του 1924 και παρέθεσα τα στοιχεία. Εσείς όμως επικαλείσθε λόγια προσώπων που ενώ γνωρίζω τις θέσεις τους δεν εμπίπτουν μεθοδολογικά στην  λύση που επιζητούμε με βάση την παραπάνω αναγκαιότητα της Πατερικής Συμφωνίας.  Άς πάρουμε όμως τα λεγόμενα σας με την σειρά.

1.      Δέχεστε ότι στην Εκκλησία υπήρχε επί 700 χρόνια εορτολογική ασυμφωνία και μετά με τον Καρλομάγνο επιτεύχθηκε συμφωνία μέχρι το 1582. Το 1924 συμβαίνει μια αντικανονική και αντιποιμαντική συνοδική παρεκτροπή εισαγωγής νέου ημερολογίου που προκαλεί εορτολογική διαμάχη. Για να  την εξετάσουμε θα αντλήσουμε πληροφορίες και επιχειρήματα από τα 700 χρόνια της εορτολογικής ασυμφωνίας και διαμάχης όπου έχουμε και σίγουρο Πατερικό και Συνοδικό «υλικό»;  ή από τα 1200 χρόνια εορτολογικής συμφωνίας και ευταξίας; Φυσικά από την πρώτη περίοδο! Γιατί όταν κάποιος αρρωστήσει ο γιατρός του δίνει την λύση με βάση τις περιπτώσεις των ασθενών που είχαν το ίδιο πρόβλημα στο παρελθόν κι όχι με βάση περιπτώσεων ανθρώπων που είναι  υγιείς.
2.      Γράφετε ότι η εργασία μου επηρεάστηκε από τον κ. Καρδάση. Ότι γράφω στο βιβλίο μου έχει παραπομπές σε έργα ιστορικών τόσο της Εκκλησιαστικής όσο και της θύραθεν ιστορίας. Έχω καμιά παραπομπή στον Καρδάση;
3.      Αναφέρεστε σε κάποιους καθηγητές του 1865 που λένε ότι από τα πρώτα χρόνια του χριστιανισμού επικρατούσε το Ιουλιανό ημερολόγιο και αχρηστεύτηκαν τα κατά τόπους άλλα ημερολόγια.  Στην εργασία μου διαφαίνεται ότι  η σύγχρονη ιστορική επιστήμη άλλα μαρτυρά.
4.      Το ότι λέτε με «παρέσυραν ψευδολόγοι» στην εργασία μου κ. Μάννη, το εκλαμβάνω ως χιούμορ εσωτερικής κατανάλωσης ( τους αναγνώστες σας).
5.      Χαίρεστε κ. Μάννη που αναγνωρίζω ότι το Μακεδονικό ημερολόγιο δεν αποτελεί ιερά παράδοση για να θεωρήσετε αυθαίρετα ότι το Ιουλιανό αποτελεί(!)Το Μακεδονικό ημερολόγιο δεν αποτελεί ιερά παράδοση: «διότι πολύ απλά ούτε εφαρμόστηκε σε όλη την Εκκλησία, ούτε υπήρξε συνυφασμένο με το εορτολόγιο επί αιώνες, όπως το Ιουλιανό!» όπως λέτε. στην ούτε οι άγιοι Απόστολοι, ούτε η «Διδαχή των Αποστόλων», ούτε η Αποστολική Σύνοδος του 51 μ.Χ. ούτε καμία άλλη γραπτή ή προφορική εντολή των αγίων  Πατέρων το εμφάνισε  ως ιερά παράδοση.
6.      Αναφέρετε τον Όσιο  Φιλόθεο Ζερβάκο, τη δήλωση του (ενόχου) Αρχιεπισκόπου Χρυσόστομου Παπαδόπουλου, του πρωταγωνιστού Χρ.Καβουρίδη και ενός άσχετου που έκανε μια Εισήγηση προς την μέλλουσα "Πανορθόδοξη Μεγάλη Σύνοδο" στη οποία Εισήγηση του λέει το ανιστόρητο «ούδέποτε παρουσιάσθη χρονικὴ διαφορὰ ἑορτασμοῦ ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ γεγονότος (π.χ. κοιμήσεως άγίου), ὡς συμβαίνει σήμερον.» Αυτά τα πρόσωπα όμως κ. Μάννη, δεν απαρτίζουν την Πατερική Συμφωνία που επιζητούμε για να βρούμε τα ίχνη των Πατέρων. Η απάντηση στο ποιος δημιούργησε Σχίσμα με αιτία τη μεταβολή του εορτολογίου  υπάρχει, και την παρουσιάζω καταγράφοντας την αντιμετώπιση παρόμοιων θεμάτων από τα χρόνια της Αναλήψεως του Κυρίου μας έως τα τέλη του 8ου αιώνα. Η απάντηση υπάρχει στη διδαχή του ιερού  Χρυσοστόμου, του Μ. Αθανασίου, και των Οικουμενικών Συνόδων και στην πρακτική της Εκκλησίας. Την  απάντηση την βρίσκουμε  μελετώντας το πώς αντιμετώπισε η Εκκλησία, όχι μόνο τις εορτολογικές ασυμφωνίες αλλά ακόμα κι αυτές του Πασχαλίου,  κι όχι στα λόγια των προσώπων που αναφέρατε και πολλών άλλων που δεν αναφέρατε.

Ανταπάντηση Ν. Μάννη 
Αγαπητέ κ. Ρίζο,
Απαντώ στις παρατηρήσεις σας με βάση την αρίθμηση που τα έχετε διακρίνει.
1. Δυστυχώς βλέπετε το Ημερολογιακό ζήτημα μονόφθαλμα, διότι το εξετάζετε μόνο με το μάτι των 700 χρόνων της - σταδιακώς αμβλυνόμενης - εορτολογικής ασυμφωνίας, κλείνοντας πεισματικά το άλλο μάτι των 1200 χρόνων εορτολογικής συμφωνίας! Το 1582, που αναφέρετε ξανά, ΔΕΝ διασαλεύθηκε η εορτολογική συμφωνία της Εκκλησίας, διότι η πάλαι ποτέ Τοπική Εκκλησία της Ρώμης ήταν πλέον ψευδεκκλησία, αποκομμένη από αιώνων από την αληθινή Εκκλησία του Χριστού). Το δε παράδειγμά σας είναι ατυχέστατο και μάλλον προς επίρρωση της δικής μας οπτικής μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Οι ιατροί (ή μάλλον οι καλοί ιατροί) δεν συνταγογραφούν τα φάρμακα με βάση τους ασθενείς που απλά είχαν την ίδια αρρώστια, αλλά με βάση τους ασθενείς που είχαν μεν την ίδια αρρώστια, αλλά που πλέον θεραπεύτηκαν από αυτήν, διότι σκοπός των είναι η θεραπεία! Η Εκκλησία θεράπευσε την εορτολογική ασυμφωνία και την διατήρησε 1200 χρόνια και αυτή η θεραπεία είναι η λύση στην περίπτωσή μας.
2. Δεν έγραψα ότι η εργασία σας επηρεάστηκε από τον κ. Καρδάση. Έγραψα ακριβώς: "αυτή η θέση (πως "η Εκκλησία μέχρι την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο ακολουθούσε το Μακεδονικό ημερολόγιο")" αποτελεί θέση του κ. Καρδάση. Μίλησα λοιπόν για την συγκεκριμένη θέση και όχι για όλη την εργασία σας. Επειδή όμως γράφετε "Έχω καμιά παραπομπή στον Καρδάση;" και επομένως αρνείστε ότι έχετε επηρεαστεί από αυτόν, αναγκάζομαι να σας παραθέσω ένα συγκριτικό πίνακα με την σχετική θέση σας (εδώ) και την σχετική θέση του κ. Καρδάση (εδώ):

ΡΙΖΟΣ
ΚΑΡΔΑΣΗΣ
Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος άρχισε στις 19 Ιουνίου 325 μ.Χ. και έληξε στις 25 Αυγούστου[3] στη Νίκαια της Βιθυνίας: «Εν υπατείᾳ Παυλίνου και Ιουλιανού των λαμπροτάτων, έτους από Αλεξάνδρου χλς΄, εν μηνί Δεσίω ιθ΄ τη προ ιγ΄ καλανδών Ιουλίων εν Νικαίᾳ τη Μητροπόλει Βιθυνίας»[4=Μήλια Σπ., Πρακτικά Οικουμενικών Συνόδων, Β΄  πράξη της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου] έληξε δε «Εν μηνί Λώω, προ ζ΄ καλανδών Γορπιαίω». Η πρώτη εντυπωσιακή  παρατήρηση που κάνουμε διαβάζοντας τα Πρακτικά της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, τα οποία περιγράφουν κάποια στοιχεία της Α΄ Οικουμενικής[5], είναι ότι, ενώ η Εκκλησία μέχρι την Α΄ Οικουμενική ακολουθούσε το Μακεδονικό ημερολόγιο (του Μ. Αλεξάνδρου, στο οποίο το έτος είχε 354 ημέρες), εμμέσως πλην σαφώς στις εργασίες της Συνόδου Νίκαιας έγινε αποδεκτό το Ιουλιανό ημερολόγιο (των 365,25 ημερών) ως πολύ ακριβέστερο. Δηλαδή εμφανίζεται εδώ η πρώτη αλλαγή ημερολογίου, χωρίς κάποια καταγεγραμμένη συνοδική και επίσημη πράξη. Την εισαγωγή του Ιουλιανού ημερολογίου ενέκριναν κατ΄ αρχήν οι Πατέρες της Συνόδου και ανέθεσαν στον Επίσκοπο Χωνών Αχιλλέα Τάτιο, να συνεννοηθεί με τους αστρονόμους της Αλεξάνδρειας για την εισαγωγή του Ιουλιανού
ημερολογίου και τη διόρθωση ισημεριών και πανσελήνων σε σχέση με το Μακεδονικό. Βεβαίως δεν γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες της απόφασης με την οποία έγινε αυτή η μεταβολή, όχι μόνο σε ότι αφορούσε στα ονόματα των μηνών του Μακεδονικού ημερολογίου που άλλαξαν με εκείνα του λατινικού ημερολογίου, άλλα και στην προσθήκη των 11,25 επιπλέον ημερών που προσμετρούσε το Ιουλιανό ημερολόγιο ως διάρκεια του έτους!
Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος άρχισε στις 19 Ιουνίου 325 και έληξε στις 25 Αυγούστου: «Εν υπατεία Παυλίνου και Ιουλιανού των λαμπροτάτων, έτους από Αλεξάνδρου χλς΄, εν μηνί Δεσίω ιθ΄ τη προ ιγ΄ καλανδών Ιουλίων εν Νικαία τη Μητροπόλει Βιθυνίας» (Μήλια Σπ. Πρακτικά Οικουμενικών Συνόδων, Β’  πράξη της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου), έληξε δε «Εν μηνί Λώω, προ ζ΄ καλανδών Γορπιαίω». Παρατηρείται εδώ, ότι η Εκκλησία μέχρι την Α΄ Σύνοδο ακολουθούσε το Μακεδονικό ημερολόγιο (των 354 ημερών) και εμμέσως πλην σαφώς απεδέχθη το Ιουλιανό ημερολόγιο (των 365.25 ημερών) ως πολύ ακριβέστερο, δηλ. έχουμε εδώ αλλαγή ημερολογίου. Την εισαγωγή του νέου ημερολογίου (Ιουλιανού) ενέκριναν οι Πατέρες της Συνόδου και ανέθεσαν στον Επίσκοπο Χωνών Αχιλλέα Τάτιο (του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας), που ήταν αστρονόμος και μετείχε της Συνόδου, να συνεννοηθεί με τους αστρονόμους της Αλεξάνδρειας, για την εισαγωγή του Ιουλιανού ημερολογίου και τη διόρθωση ισημεριών και πανσελήνων. Άραγε, με ποια απόφαση, ποιάς Οικουμενικής ή άλλης Τοπικής Συνόδου, τα ονόματα των μηνών του μακεδονικού ημερολογίου άλλαξαν με εκείνα του λατινικού ημερολογίου (και αυτό μέχρι και την Δ΄ Οικουμενική), τα έτη από Αλεξάνδρου, σε κτίσεως κόσμου και από το 1628 επί Πατριάρχου ΚΠόλεως Κύριλλου Λούκαρι σε έτη από Χριστού γεννήσεως, ενώ η Δύση χρησιμοποιούσε ήδη από το 525, την χρονολόγηση από Χριστού γεννήσεως;

3. Οι, άγνωστοι μεταξύ τους και σε διαφορετικό χωροχρόνο δρώντες, Λαμπρύλλος και ο Αρβανιτάκης (καθόλου τυχαία πρόσωπα, οι οποίοι εκτιμούνταν στην εποχή τους από όλους - ο Αρβανιτάκης μάλιστα ήταν υπέρμαχος της Ημερολογιακής Καινοτομίας του 1924 και συνεργάτης του Χρυσοστόμου Παπαδόπουλου) δεν είναι "κάποιοι καθηγητές του 1865", όπως γράφετε περιφρονητικά. 



Κρίμα να μη γνωρίζουμε τους προ ημών, και μάλιστα αυτούς που ασχολήθηκαν με ζητήματα, με τα οποία καταπιανόμαστε κι εμείς σήμερα. Το αν αναιρεί την γνώμη τους η "σύγχρονη ιστορική επιστήμη" θα το εξετάσουμε αναλυτικά σε επόμενη Απάντησή μου.
4. Έγραψα ότι σας «παρέσυραν ψευδολόγοι», διότι δεν τολμούσα να πιστέψω ότι τα γραφόμενα στην εργασία σας (και μάλιστα υπό τον βαρύ τίτλο "Ου βουλόμεθα ζην ψευδολογούντες") ήταν γέννημα του Ιωάννου Ρίζου, του οποίου την κοφτερή σκέψη εκτίμησα μέσα από την εξαιρετική δίτομη εργασία "Δοκίμιο στην Αποτείχιση". 
5. Περί Μακεδονικού, τα είπαμε και συμφωνούμε. Το ότι το Ιουλιανό αποτελεί Παράδοση, το παραδέχεστε άλλωστε και σεις ο ίδιος (ιδού τα γραφόμενά σας εδώ: "Μια πιθανή ένσταση των Παλαιοημερολογιτών μπορεί να είναι: Ναι, αλλά αυτό το Ημερολόγιο κάποτε, μετά από τόσες αλλαγές, έγινε Παράδοση της Εκκλησίας. Σύμφωνοι, αλλά όπως αποδείχτηκε, αυτή η παράδοσηδεν είχε δογματικό χαρακτήρα και δεν έθιγε την λειτουργική ενότητα της Εκκλησίας").
6. Νομίζω ότι η σκέψη σας και η οπτική σας, κατά βάση, είναι προτεσταντίζουσα, διότι δεν αναγνωρίζετε ότι υπάρχουν Πατέρες και Πατερική Συμφωνία στην εποχή μας. Ο Φιλόθεος Ζερβάκος δεν σας κάνει, ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος (παρόλο που επαναλαμβάνετε σχεδόν όλα τα επιχειρήματά του) δεν σας κάνει, ο Χρυσόστομος Καβουρίδης δεν σας κάνει και τον (νεοημερολογίτη) εισηγητή της Εκκλησίας τον βγάλατε "ανιστόρητο". Τί ανιστόρητο όμως λέει; Δεν γνωρίζετε ότι παρόλο που στους πρώτους αιώνες της Εκκλησίας υπήρχε η χρήση διαφορετικών ημερολογίων οι Άγιοι Απόστολοι και οι Άγιοι Πατέρες στις περιοχές που δρούσαν ενημέρωναν το ποίμνιο για το ποια μέρα έπρεπε να εορτάσουν μια γιορτή, ώστε να επιτυγχάνεται παντού, το κατά δύναμιν, ο συνεορτασμός; Έτσι όταν, για παράδειγμα, λέει ο ένας Άγιος στους πιστούς της Μακεδονίας: "να εορτάσετε την τάδε εορτή στις τάδε του μηνός Γορπιαίου", ο άλλος Άγιος στους πιστούς της Αιγύπτου: "να εορτάσετε την τάδε εορτή στις τάδε του μηνός Φαμενώθ" και ο άλλος Άγιος στους πιστούς της Ρώμης: "να εορτάσετε την τάδε εορτή στις τάδε του μηνός Σεπτεμβρίου", δεν κατανοείτε ότι αυτές οι νουθεσίες στόχευαν στο να υπάρχει κοινός εορτασμός; Επίσης την κοίμηση ενός Αγίου, ας πούμε του Αγίου Νικολάου που το έχω ερευνήσει, με το Ιουλιανό ημερολόγιο την εόρταζαν στις 6 Δεκεμβρίου, ενώ με το Αιγυπτιακό στις 10 Κιαχκ. Γνωρίζετε όμως ότι αυτές οι δύο ημερομηνίες συμπίπτουν, και επομένως υπήρχε εορτολογική συμφωνία, παρά την χρήση διαφορετικού ημερολογίου;
Η Πατερική Συμφωνία (Consensus Patrum) υπάρχει και σήμερα για το Ημερολογιακό, απλά για να την αποδεχθείτε πρέπει να απεγκλωβιστείτε από την προτεσταντίζουσα λογική του ότι οι Πατέρες έπαψαν να υπάρχουν στην εποχή μας. Έχει δυστυχώς παρατηρηθεί στις μέρες μας, μέσα στην Εκκλησία, ένα είδος "Ορθοδόξου Προτεσταντισμού", σύμφωνα με τον οποίο επιχειρείται αυθαίρετη ερμηνεία των Αγίων Πατέρων και Συνόδων της Εκκλησίας, άνευ πατερικού ερείσματος στην εποχή μας (κατά παρόμοιο τρόπο ο Δυτικός Προτεσταντισμός ερμήνευσε αυθαίρετα την Αγία Γραφή, μη λαμβάνοντας υπόψιν την ΖΩΣΑ Ιερά Παράδοση και την γνώμη των, σε κάθε εποχή εμφανιζομένων, Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας).
Η σημερινή Πατερική Συμφωνία επί του θέματος, έχει εκφραστεί από πλήθος Πατέρων, τόσο αυτών που ακολουθούσαν την ακρίβεια του παλαιού ημερολογίου (π.χ. Χρυσόστομος Καβουρίδης, Ιωσήφ Σπηλαιώτης, Αββακούμ ο Ανυπόδητος, Ιερώνυμος της Αιγίνης, Ιωάννης της Αμφιάλης, Μάξιμος Αγιοβασιλειάτης, Θεοδώρητος Αγιορείτης, Χρυσόστομος Σπετσών κ. α.), όσο και αυτών που ακολουθούσαν (κατ' οικονομίαν, γνωρίζοντας ποιο είναι το σωστό και χωρίς να δικαιολογούν τα αδικαιολόγητα) και το νέο (όπως π.χ. οι παπα-Νικόλας Πλανάς, Σάββας εν Καλύμνω, Φιλόθεος Ζερβάκος κ. α.).
Κλείνοντας, και όσο θα περιμένετε και την Β΄ Απάντησή μου στο β΄ μέρος της εργασίας σας, θα επαναλάβω το ερώτημα που σας έθεσα, και το οποίο  δεν απαντήσατε, προσθέτοντας ακόμη μία σημαντικότατη ερώτηση που έθεσε ένας Αδελφός που παρακολουθεί με ενδιαφέρον και φιλαλήθεια τον Διάλογό μας:
α. Θεωρείτε πως ό,τι δεν είναι δόγμα (π.χ. το πως κάνουμε τον σταυρό μας) επιτρέπεται να μεταβάλλεται και αν ναι, με ποιες προϋποθέσεις και ποιοι έχουν αυτό το δικαίωμα;
β. Για το σχίσμα του 1924 μεταξύ Νέου και Παλαιού έφταιγαν οι Νεωτεριστές και Καινοτόμοι που εξελίχθηκαν ιστορικά σε Φιλοοικουμενιστές και φιλαιρετικούς ή έφταιγαν το ένα εκατομμύριο περίπου ευσεβείς της εποχής εκείνης, οι οποίοι, από δήθεν στενομυαλιά, αντέδρασαν;
Σας ευχαριστώ και εύχομαι κάθε καλό παρά Κυρίου.
Με εκτίμηση και αγάπη Χριστού
Νικόλαος Μάννης