ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΕΩΣ (τοῦ Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ.Κλήμεντος)

Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἀπευθυνόμενος στοὺς Γραμματεῖς καὶ Φαρισαίους τῆς ἐποχῆς του, στοὺς «ὁδηγοὺς» τοῦ λαοῦ, οἱ ὁποῖοι ἔδιναν σημασία σὲ ἐπουσιώδεις διατάξεις τοῦ Νόμου καὶ παρέβλεπαν τὰ κύρια σημεῖα του, ἔψεξε αὐτοὺς δεόντως:

«Οὐαὶ ὑμῖν γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι ἀποδεκατοῦτε τὸ ἡδύοσμον καὶ τὸ ἄνιθον καὶ τὸ κύμινον, καὶ ἀφήκατε τὰ βαρύτερα τοῦ νόμου, τὴν κρίσιν (δικαιοσύνη) καὶ τὸ ἔλεον (εὐσπλαγχνία/ἀγάπη) καὶ τὴν πίστιν· ταῦτα ἔδει ποιῆσαι, κἀκεῖνα μὴ ἀφιέναι» (Ματθ. κγ΄ 23).

Οἱ ἄνθρωποι στὴν μεταπτωτικὴ κατάστασή τους εἶναι ψυχικὰ διασπασμένοι καὶ συνήθως στεροῦνται ὀρθότητος στὶς κρίσεις τους, καθαρότητος καὶ ἀγάπης. Γι’ αὐτὸ καὶ στὰ ἀνθρώπινα δεδομένα ἡ δικαιοσύνη καὶ ἡ ἀγάπη (τὸ ἔλεος) συνήθως ἀλληλο-αποκλείονται. Ἀντίθετα, στὴν θεία τάξη πραγμάτων, στὸν Νόμο τοῦ Θεοῦ, ὅπου δικαιοσύνη καὶ ἀγάπη νοοῦνται σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα καὶ τὴν σοφία τοῦ Θεοῦ, αὐτὲς παραμένουν συνενωμένες μὲ θαυμαστὸ τρόπο: «Ἔλεος καὶ κρίσιν ἄσομαί σοι, Κύριε, ψαλῶ καὶ συνήσω ἐν ὁδῷ ἀμώμῳ (θὰ κατανοήσω τὴν ἄμεμπτη ὁδό σου)» (Ψαλμ. ρ΄ 1-2).

Ἡ θεμελιώδης ἀρετὴ τῆς πίστεως διδάσκει στὸν ἄνθρωπο τὴν ζωὴ σύμφωνα μὲ τὶς θεῖες ἐντολὲς καὶ ὄχι σύμφωνα μὲ τὴν μεταπτωτικὴ λογική. Ἡ τήρηση τῶν θείων ἐντολῶν ἀπαλλάσσει τὸν πιστὸ ἄνθρωπο ἀπὸ τὴν κυριαρχία τῶν παθῶν, καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὴν εἰρήνη τῆς ψυχῆς καὶ στὴν ἀπόκτηση τῆς θείας Χάριτος. Σὲ αὐτὴ τὴν εὐλογημένη κατάσταση ὁ ἄνθρωπος δὲν διαταράσσεται εὔκολα ἀπὸ τὴν μανιώδη ὀργὴ ἤ ἀπὸ τὶς ἐφάμαρτες ἐπιθυμίες. Βαδίζοντας ἐν Χάριτι, λαμβάνει τὴν θεία δωρεὰ τῆς πνευματικῆς φρονήσεως.

Ἀντίθετα, ὅποιος ὑποδουλώνεται στὰ πάθη, δὲν ἐπιδέχεται τὴν θεία φρόνηση καὶ ξεφεύγει εὔκολα ἀπὸ τὴν ὄντως δικαιοσύνη πρὸς τὸ μέρος τοῦ θυμοῦ καὶ γενικὰ τῶν ἐφαμάρτων ἐπιθυμιῶν. Παραπλανᾶται ἀπὸ τὸ ψεῦδος τῆς κενοδοξίας καὶ τὶς ὑπερβολὲς τῆς ὑψηλοφροσύνης καὶ τῆς ὑπερηφανείας, ρέπει πρὸς τὴν σαρκικὴ ἱκανοποίηση, ἐξαπατᾶται ἀπὸ τὴν πλεονεξία καὶ τὴν φιλοχρηματία καὶ περιπίπτει στὴν λύπη καὶ τὴν ἀκηδία.

Ἡ ἐπάνοδος τοῦ ἀνθρώπου στὴν θεία ὁδὸ ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴν συνεχῆ μελέτη τῶν θείων Γραφῶν καὶ μάλιστα τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἡ ψυχὴ καθαίρεται καὶ φωτίζεται, ὁ δὲ ἄνθρωπος γνωρίζει καλῶς τὸν ἑαυτό του, καὶ συνακόλουθα ἀποκτᾶ ὀρθὴ θεώρηση καὶ τῶν ἄλλων ἀνθρώπων καὶ τῆς ἀνθρωπότητος γενικά.

Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς ἦταν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι τὸ παντοτινὸ τέλειο ὑπόδειγμα συνδυασμοῦ δικαιοσύνης καὶ ἐλέους/εὐσπλαγχνίας. Τὸ αὐτὸ συνέβη μὲ τοὺς Ἁγίους Μαθητὲς καὶ Ἀποστόλους Του μετὰ τὴν Πεντηκοστή, ὅπως καὶ μὲ ὅλους τοὺς Ἁγίους στὴν δισχιλιετῆ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.

Ὅσοι πιστοὶ βαδίζουν μὲ αὐτὰ τὰ πρότυπα, διατελοῦν σὲ ἀσφάλεια καὶ καλὴ ἐλπίδα προόδου καὶ πνευματικῆς αὐξήσεως. Ἄν ὅμως γιὰ ὁποιονδήποτε λόγο μετριάσουν καὶ ἐλαττώσουν τὸν πνευματικὸ ἀγῶνα καὶ στραφοῦν καὶ πάλι στὴν ἱκανοποίηση τῶν παθῶν, καὶ δὴ τοῦ θυμοῦ καὶ τῆς ἐπιθυμίας, τότε διαταράσσεται ἐντός τους ἡ εὐλογημένη κατάσταση εἰρήνης καὶ φρονήσεως· ἡ ὀρθὴ κρίση περιορίζεται καὶ ὁ πνευματικὸς τρόπος σκέψεως ἀτονεῖ καὶ ὑποχωρεῖ.

Ἡ μετάνοια καὶ ἡ σταθερὴ καὶ ἀμετάτρεπτη ἐπάνοδος στὴν ὁδὸ τῆς πίστεως, ἐπαναφέρει τὸν ἄνθρωπο στὴν ὀρθὴ ὁδό, ἡ ὁποία διακρίνεται κατὰ τὸν Ἀπόστολο γιὰ «σπλάγχνα οἰκτιρμοῦ, χρηστότητα, ταπεινοφροσύνη, πραότητα, μακροθυμία» (Κολ. γ΄ 12).

Εἶναι γενονὸς ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν φυσικὴ γνώση καὶ μάλιστα κάποιοι εἶναι προικισμένοι μὲ ξεχωριστὴ φυσικὴ φρόνηση· ὅμως ἡ φρόνηση ποὺ γεννιέται ἀπὸ τὴν πίστη καὶ τὴν πνευματικὴ ζωὴ εἶναι καὶ λέγεται γνώση καὶ φρόνηση πνευματικὴ (βλ. Ἀσκητικοὺς Λόγους Ἁγίου Ἰσαὰκ Σύρου, ΙΗ΄, 1), μὲ τὴν ὁποίαν ἦσαν καὶ εἶναι στολισμένοι ὅλοι οἱ πραγματικοὶ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ.

---

Αὐτὲς τὶς πρωταρχικὲς καὶ σωτήριες ἀρετὲς τῆς δικαιοσύνης, τοῦ ἐλέους καὶ τῆς πίστεως πρέπει νὰ ἔχουν μάλιστα ὅσοι ἐπιφορτίζονται μὲ τὸ δυσχερὲς ἔργο διοικήσεως καὶ καθοδηγήσεως ἄλλων ἀνθρώπων. Ἄν δὲν ἐμφοροῦνται ἀπὸ αὐτὲς τότε κινδυνεύουν καὶ τὸν ἑαυτό τους νὰ βλάψουν ἀνεπανόρθωτα, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἄλλους νὰ ὁδηγήσουν σὲ σοβαρὴ ἐκτροπή.

Ἐπίσης, ἕνας πολὺ σοβαρὸς κίνδυνος γιὰ ὅποιον κατέχει ὑπεροχικὴ θέση σὲ ὁποιονδήποτε τομέα τῆς ζωῆς, καὶ μάλιστα στὴν Ἐκκλησία, εἶναι νὰ περιέλθει ἀνεπαίσθητα στὸν ἐπηρεασμὸ προσώπων ποὺ τὸν περιβάλλουν καὶ τὰ ὁποῖα χαίρουν τῆς πλήρους ἐμπιστοσύνης του. Ἄν ὅμως αὐτὰ τὰ πρόσωπα δὲν ἐμφοροῦνται ἐπίσης ἀπὸ τὶς ὡς ἄνω κύριες ἀρετές, τότε τὸ βέβαιον εἶναι ὅτι θὰ παρασύρουν τὸν ἐπὶ κεφαλῆς σὲ λάθος συμπεράσματα καὶ λάθος ἀποφάσεις, μὲ σοβαρὰ ἕως ὀλέθρια ἀποτελέσματα. Πρόκειται γιὰ θέμα τεραστίας σημασίας, τὸ ὁποῖον ὡς γνωστὸν ταλάνισε πολλοὺς χώρους, ἀκόμη καὶ ἐκκλησιαστικούς, καὶ πιθανὸν νὰ συνεχίζει νὰ ταλανίζει αὐτούς. Γι’ αὐτὸ καὶ στὶς ἡμέρες μας συμβαίνουν τόσα παράδοξα καὶ ἀπίστευτα πράγματα, ἀκόμη καὶ ἐκεῖ ποὺ δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ συμβαίνουν.

Εἰδικῶς στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὅσοι ἀξιώθηκαν ποιμαντικῆς εὐθύνης εἶναι ἄκρως ἀναγκαῖο νὰ διοικοῦν καλῶς πρῶτα τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό τους, διακρινόμενοι ἀπὸ ἰσχυρὴ αὐτοκυριαρχία. Διαφορετικά, θὰ προξενοῦνται σοβαρὲς ἀναταράξεις. Μόνον μὲ διαρκῆ ἐγρήγορση δὲν θὰ παρασύρονται ἀπὸ πάθη ποὺ ἐμφανίζονται μέσα τους. Χρειάζεται ἐπίσης μεγάλη προσοχὴ στὸν περίγυρο ποὺ σχηματίζεται γύρω τους, στὶς κολακεῖες οἱ ὁποῖες δυστυχῶς ζημιώνουν σοβαρὰ τὴν ψυχὴ καὶ ὅσων τὶς ἀπευθύνουν καὶ ὅσων τὶς δέχονται, ὅπως καὶ στὶς πρόχειρες συκοφαντίες σχετικὰ μὲ πρόσωπα καὶ πράγματα οἱ ὁποῖες συνήθως γίνονται ἄκριτα ἀποδεκτές. Ἀλλὰ ὁ πιὸ σοβαρὸς κίνδυνος εἶναι ἡ τάση ὑποκύψεως στὴν γυμνὴ ἀνθρώπινη λογική, τὴν μεταπτωτική, τὴν ἀχαρίτωτη, τὴν στερημένη τοῦ φωτὸς τῆς πνευματικῆς φρονήσεως καὶ διακρίσεως. Αὐτὸ συνιστᾶ καθαρὴ ἐκκοσμίκευση.

Πρέπει νὰ τονισθεῖ ὅτι ἡ εὐαγγελικὴ εὐσπλαγχνία ποτὲ δὲν εἶναι μόνη· συνοδεύεται πάντοτε ἀπὸ τὴν εὐαγγελικὴ δικαιοσύνη. Δὲν ὑπάρχει θεάρεστη καὶ γνήσια εὐσπλαγχνία χωρὶς ὀρθὴ κρίση, χωρὶς ἀληθινὴ δικαιοσύνη, ὡς ἀξιολογικὸ κριτήριο λόγων καὶ ἔργων.

Ἡ δικαιοκρισία ποὺ ἀπορρέει ἀπὸ τὴν πνευματικὴ φρόνηση, εἶναι σοφή, εἰρηνικὴ καὶ ἀγαθή, ἐπ’ οὐδενὶ δὲ λόγῳ σκληρὴ καὶ ἄτεγκτη. Διορθώνει μὲ πόνο τὶς ἐκτροπές, ἀλλὰ καὶ μὲ ἀποφασιστικότητα, χωρὶς νὰ χαρίζεται σὲ συναισθηματισμοὺς καὶ χωρὶς νὰ ἀφήνει χῶρο γιὰ τὴν καλλιέργεια ὁποιασδήποτε ἐμπαθοῦς καταστάσεως.

Οὐσιαστικά, ἡ διάκριση εἶναι θεῖο δῶρο. Γι’ αὐτὸ πρέπει νὰ τὴν ζητοῦμε ἐναγωνίως καὶ ἐμπόνως. Ἡ ἀληθινὴ κρίση/δικαιοσύνη εὐεργετεῖ, περιορίζει τὸ κακό, ἐκτιμᾶ τὸ πραγματικὰ ὀρθὸ καὶ ἀποφεύγει πάσῃ θυσίᾳ τὴν διάπραξη τοῦ μεγίστου πνευματικοῦ ἀτοπήματος: τῆς ἐπιδοκιμασίας καὶ ὑποστηρίξεως ἤ καὶ ἀνοχῆς τῶν ἐχθρῶν τῆς ἀληθείας, εἴτε ἀπὸ ἀδικαιολόγητη ἄγνοια, εἴτε ἀπὸ ἐξαπάτηση, εἴτε ἀκόμη καὶ ἀπὸ πίεση ἤ φόβο, ὅπως καὶ τῶν ἐξοντωτικῶν καὶ ἀπανθρώπων μέτρων τους, τὰ ὁποῖα δὲν ἀποσκοποῦν στὸ καλὸ τῶν ἀνθρώπων, ἀλλὰ στὴν ἀποδεδειγμένη βλάβη τους.

---

Ὅλα τὰ ἀνωτέρω ἔχουν -ὅπως γίνεται κατανοητὸ- κεφαλαιώδη σημασία καὶ ἐπικαιρότητα σὲ αὐτὰ ποὺ ζοῦμε στὶς ἡμέρες μας: στὴν ἐκβιαστικὴ ἐπιβολὴ ἄκρως ἐπικινδύνων πειραματικῶν ἰατρικῶν πράξεων, γιὰ τὴν δῆθεν προστασία τῆς ὑγείας ἀπὸ κατασκευασμένα ἰογενῆ βιολογικὰ ὅπλα· ὅπως καὶ στὴν πυρετώδη προετοιμασία ψηφιακῆς ταυτοποιήσεως γιὰ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, μὲ σκοπὸ τὴν δῆθεν διευκόλυνση τῆς ζωῆς τους μέσα στὴν διαμορφούμενη ψηφιακὴ φυλακή τους. Ὑπενθυμίζουμε ἐνδεικτικὰ καὶ τὴν προσπάθεια ἐπιβολῆς ὡς φυσικῆς καταστάσεως τῆς χειρότερης ἠθικῆς διαστροφῆς, ἤτοι τῶν παρὰ φύσιν σχέσεων!…    

Τὰ ὅσα συνέβησαν τὰ τελευταῖα ἔτη μὲ τὴν ἐπικράτηση ἑνὸς καθαρὰ κοσμικοῦ πνεύματος, μιᾶς καὶ μοναδικῆς ἀπόψεως ὡς δῆθεν ἀποδεκτῆς ἐπιστημονικῆς ἀλήθειας ἀπὸ τὶς κυβερνήσεις, ἐνῶ ἡ ἴδια ἡ ἐπιστημονικὴ κοινότητα παραμένει βαθιὰ διχασμένη καὶ διηρημένη, τῆς κυριαρχίας τῶν δῆθεν εἰδικῶν μὲ τὰ παράλογα μέτρα γιὰ τὴν δῆθεν ἀσφάλεια καὶ προστασία τῶν ἀνθρώπων σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο, ἀπαιτοῦσαν καὶ ἀπαιτοῦν ἰδιαίτερα φωτισμένη πνευματικὴ φρόνηση καὶ κρίση. Ἰδοὺ τὸ ζητούμενο σήμερα καὶ στὸ ἄμεσο μέλλον γιὰ ὅλους μας!

Σημειωτέον ὅτι σὲ θέματα ποὺ ἐμφανίζονται ὡς ἐπιστημονικά, ἀλλὰ ἔχουν σαφῶς καὶ πνευματικὴ διάσταση, ἀφοῦ ὅ,τι ἀφορᾶ στὸν ἄνθρωπο ὅπως καὶ στὰ θέσμια τῆς Ἐκκλησίας ἔχει καὶ θεολογικὴ σημασία, δὲν ἔχει καθοριστικὴ βαρύτητα ὁ ποσοτικὸς συσχετισμὸς πλειοψηφίας-μειοψηφίας. Δὲν ἔχουν ὁπωσδήποτε τὸ δίκαιο μὲ τὸ μέρος τους οἱ πολλοὶ καὶ τὸ ἄδικο οἱ λίγοι. Διότι ἄν συνέβαινε ἔτσι, ἐμεῖς οἱ μειοψηφικοὶ Ἀντι-οικουμενιστὲς τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου θὰ ἔπρεπε νὰ μὴν ὑπάρχουμε ἐδῶ καὶ ἕναν αἰῶνα!

Κατακλείουμε μὲ τὴν διαπίστωση ὅτι δοκιμαζόμαστε καὶ θὰ δοκιμασθοῦμε σκληρά, γιὰ νὰ ἀποδείξουμε ἄν κατέχουμε αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦν τὰ κύρια γνωρίσματά μας ὡς ἀληθινῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Ὁ μέχρι στιγμῆς ἀπολογισμὸς δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι μᾶς ἐγκαρδιώνει, ἄν καὶ ἔχουμε εὐτυχῶς πολλὰ καὶ σημαντικὰ παραδείγματα ἡρωϊσμοῦ καὶ πνευματικῆς ἀνδρείας ὡς ἀπαυγάσματα ὀρθῆς φρονήσεως.

Ἡ προτροπὴ τοῦ Κυρίου μας εἶναι σαφής: «μὴ κρίνετε κατ’ ὄψιν (ἐπιφανειακά, λογικά, κοσμικά), ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνατε!» (Ἰω. ζ΄ 24).

+Ὁ Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμης

Λάρισα, 27-7 / 9-8-2022

Κύριο βοήθημα γιὰ τὸ κείμενό μας αὐτὸ ἀποτέλεσε ἡ «Διδαχὴ τὴν Τρίτη, τῆς ΙΑ΄ ἑβδομάδος τοῦ Ματθαίου», τοῦ Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ, Ἐπισκόπου Καυκάσου καὶ Μαύρης Θαλάσσης (Ἔργα 7, Ἀσκητικὲς Ὁμιλίες Α΄, ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου, Ὠρωπὸς Ἀττικῆς, 2015, σελ. 313-323).

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Η' ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

   Ἤδη ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, χίλια χρόνια πρὶν τὸν Χριστό, ὁ Προφήτης Δαβὶδ ἔψαλλε: «Πλούσιοι ἐπτώχευσαν καὶ ἐπείνασαν, οἱ δὲ ἐκζητοῦντες τὸν Κύριον οὐκ ἐλλατωθήσονται παντὸς ἀγαθοῦ». Τὸ ἴδιο μποροῦμε καὶ ἑμεῖς νὰ ψάλλουμε μετὰ βεβαιότητος, παίρνοντας ὡς ἀφορμὴ τὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα. 

   Ὁ Χριστός, μόνος μὲ τοὺς Μαθητές Του σὲ ἔρημο τόπο, εἶδε πολὺ κόσμο νὰ ἔρχεται πρὸς Αὐτόν. (Κὶ ὅμως, ἀγαπητοί, ἐκείνη τὴν ἐποχή, δίχως τὰ ὀχήματα ποὺ ἐξυπηρετοῦν ὅλους ἑμᾶς σήμερα, χιλιάδες ἄνθρωποι μὲ πολλὴ δίψα γιὰ τὸν Θεῖο Λόγο, διένυαν δεκάδες χιλιόμετρα γιὰ νὰ ἀκούσουν τὸν Κύριό μας, νὰ λάβουν ἀπαντήσεις στὰ ἐρωτήματά τους καὶ νὰ Τοῦ παρουσιάσουν τοὺς ἀρρώστους αὐτῶν γιὰ νὰ τοὺς θεραπεύσει. Σήμερα, μὲ ὅλα τὰ ὀχήματα, μὲ ὅλη τὴν πρόοδο τῆς τεχνολογίας, ἀντὶ ἡ ἀνθρωπότητα νὰ τρέχει μὲ ὁρμὴ πρὸς τὸν Θεό, διακρίνουμε, δυστυχῶς, τὸ ἄκρως ἀντίθετο. Πολλοί, μάλιστα, ἐκ τῶν Χριστιανῶν θεωροῦν ὅτι μὲ μόνο τὸν ἐκκλησιασμὸ τῆς Κυριακῆς ἐκπληρώνουν τὰ καθήκοντά τους πρὸς τὸν Θεὸ καὶ δὲν ἔχουν ἄλλη ἐπαφὴ μαζί Του) Βλέποντας, λοιπόν, ὁ Κύριος τὸ πλῆθος τῶν ἀνθρώπων, τοὺς σπλαχνίσθηκε καὶ παρ’ ὅλη τὴν κόπωση, θεράπευσε τοὺς ἀρρώστους καὶ ξεκίνησε τὴν διδασκαλία. Καίτοι χιλιάδες οἱ ἄνθρωποι, Τὸν ἄκουγαν ὅλοι μὲ εὐλαβικὴ σιωπή. Ἡ ἡμέρα πέρασε καὶ ὁ ἥλιος ἔφθασε στὴ δύση του. Οἱ Ἀπόστολοι ἀνήσυχοι πλησίασαν τὸν Ἰησοῦ καὶ Τὸν παρακάλεσαν νὰ ἀπολύσει τοὺς ὄχλους γιὰ νὰ καταφύγουν στὶς πόλεις καὶ νὰ ἀγοράσουν τροφές, διότι ἦταν ὅλοι πολλὲς ὥρες νηστικοί. 

   Μήπως ὁ Χριστὸς δὲν ἤξερε ὅτι τὰ πλήθη ἄρχισαν νὰ πεινοῦν καὶ ὅτι ἔπρεπε νὰ πάνε ἐγκαίρως νὰ ἀγοράσουν τροφές; Σίγουρα γνώριζε. Εἶχε, ὅμως, τὸ σχέδιό Του, μέσω τοῦ ὁποίου θὰ ὠφελοῦσε καὶ τὶς ψυχὲς καὶ τὰ σώματα τῶν ἀνθρώπων.

   Μήπως, πάλι, περίμενε τοὺς Ἀποστόλους νὰ Τοῦ ποῦν γιὰ τὴν τροφή; Πράγματι, ἴσως καὶ νὰ τοὺς περίμενε μέχρι νὰ ἐπιδείξουν οἱ ἴδιοι τὸ ἀπαραίτητο ἐνδιαφέρον γιὰ τοὺς συνανθρώπους τους, ὅπως ἐπιβάλλεται νὰ κάνουμε ἑμεῖς οἱ Χριστιανοί. Ζοῦμε, ξέρετε, ὄχι μόνο γιὰ νὰ παίρνουμε, ἀλλὰ καὶ νὰ δίνουμε. Καί, μάλιστα, μὲ τὸ νὰ δίνουμε ἀποταμιεύουμε μεγαλύτερο θησαυρὸ τόσο στὴ γῆ ὅσο καὶ στὸν οὐρανό. 

   Λέει, λοιπόν, ὁ Κύριος στοὺς Ἀποστόλους: «δὲν χρειάζεται νὰ φύγει ὁ κόσμος. Φέρτε ἑσεῖς σὲ αὐτοὺς νὰ φᾶνε». Οἱ Ἀπόστολοι ἀπαντοῦν: «Κύριε, ἔχουμε ἐδὼ μόνο πέντε ἄρτους καὶ δύο ψάρια, ἀλλὰ αὐτὰ εἶναι πολὺ λίγα γιὰ τόσο κόσμο». «Φέρτε τὰ σὲ ἐμένα», τοὺς λέει Ἐκεῖνος. Παρουσίασαν, τότε, οἱ Μαθητὲς τὶς τροφές, ὁ Κύριος ἔστρεψε τὸ βλέμμα στὸν οὐρανό, εὐλόγησε, ἔκοψε τοὺς ἄρτους καὶ τὰ ψάρια καὶ διέταξε τοὺς Ἀποστόλους νὰ μοιράσουν τὰ κομμάτια στοὺς ἀνθρώπους. Τί συνέβη στὴ συνέχεια; Ὄχι μόνο ἔφαγαν καὶ οἱ πέντε χιλιάδες ἄνδρες μαζὶ μὲ τὶς γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά, ἀλλὰ καὶ χόρτασαν καὶ γέμισαν μὲ τὰ περισσεύματα δώδεκα γεμάτα κωφίνια, εἰς δόξαν τοῦ Μεγάλου Θεοῦ μας. Νὰ σημειωθεῖ στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅτι τὰ δώδεκα κωφίνια ἀντιστοιχοῦν στοὺς Δώδεκα Ἀποστόλους. Ἕκαστος ἔλαβε ἀπὸ τὸν Κύριο τὴν ἐντολὴ νὰ μεριμνᾶ τόσο γιὰ τὶς ψυχὲς ὅσο καὶ γιὰ τὰ σώματα τοῦ ποιμνίου, μὲ ἀποτέλεσμα τὸ κοινωνικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας νὰ εἶναι πολλὲς φορὲς ἀνώτερο ἀπὸ αὐτὸ ποὺ ἐπιτελεῖ ἡ κοσμικὴ ἐξουσία.

   Πρὶν λίγες ἑβδομάδες, εἴχαμε ἀκούσει τὸν Χριστὸ νὰ λέει: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα (τὰ ὑλικὰ ἀγαθὰ) προστεθήσεται ὑμῖν». Αὐτὰ τὰ λόγια ἐπιβεβαιώνονται μὲ τὸ σημερινὸ θαῦμα τοῦ Κυρίου. 

   Ὅσο παράξενο καὶ ἄν φαίνεται, εἶναι γεγονός, ἀδελφοί, ὅτι ἄν ἔχουμε ὡς προτεραιότητα στὴ ζωή μας τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἄν ἐπιμένουμε μὲ εὐλάβεια στὸν τακτικὸ ἐκκλησιασμό, ἄν θυσιάζουμε, ἄν ὄχι ὅλο τὸν ἑαυτό μας, ἔστω ἕνα κομμάτι τοῦ ἑαυτοῦ μας γιὰ τὸν Θεό, πάντοτε θὰ φροντίζει καὶ γιὰ τὴν ψυχή, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὸ σῶμα μας. Μπορεῖ ὁ ἑνωμένος μὲ τὸν Θεὸ ἄνθρωπος νὰ μὴν ἔχει τὰ ἀκριβὰ σπίτια ἤ τὰ πολυτελὴ φαγητά, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα αἰσθάνεται ὅτι ἔχει τὰ πάντα καὶ δὲν τοῦ λείπει τίποτα, καθὼς πιστεύει σὲ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι «ὁ θησαυρὸς τῶν (πνευματικῶν καὶ ὑλικῶν) ἀγαθῶν».  Ἑμεῖς οἱ Χριστιανοὶ εἴμαστε, ὅπως λέει ὀ Ἀπόστολος Παῦλος «μηδὲν ἔχοντες καὶ τὰ πάντα κατέχοντες». Μπορεῖ οἱ πλούσιοι τῆς γῆς νὰ φτάσουν στὸ σημεῖο νὰ πεινάσουν, ὁ ἄνθρωπος, ὅμως, ποὺ ἔχει Θεὸ μέσα του ἔχει ὅλη τὴν εὐλογία, ὑλικὴ καὶ πνευματική. 

   Πρὸς ἐνίσχυση ὅλων τῶν ἀνωτέρω, βλέπουμε σήμερα, σὲ δυσχερεῖς οἰκονομικὰ συνθῆκες νὰ χτίζονται ἀπὸ τὸ τίποτα Ναοί, Μοναστήρια, εὐαγῆ ἱδρύματα καὶ ἄλλα κοινωνικὰ ἔργα μὲ μόνη τὴν πίστη κάποιων ἀνθρώπων καὶ τὴν δυσερμήνευτη εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι, ἄλλωστε, γραμμένο ὅτι «Ὅπου γὰρ βούλεται Θεός, νικᾶται φύσεως τάξις».

   Αὐτὸς ὁ Θεὸς διαχρονικὰ μᾶς προτρέπει: «αἰτεῖτε καὶ δοθήσεται, κρούετε καὶ ἀνοιγήσεται». Στὸ σημερινὸ Εὐαγγελικὸ Ἀνάγνωσμα οἱ Ἀπόστολοι δὲν ζήτησαν τροφὴ ἀπὸ τὸν Χριστό. Τοῦ ζήτησαν ἀπλῶς νὰ ἀπολύσει τοὺς ὄχλους. Παρὰ ταῦτα, Ἐκεῖνος ἔκανε μεγαλύτερη ἀγαθοεργία μέσα ἀπὸ τὸ θαῦμα. Ἄν δίχως νὰ Τοῦ ζητηθεῖ, χόρτασε πάνω ἀπὸ πέντε χιλάδες ἀνθρώπους, πόσο μάλλον θὰ μᾶς προσφέρει τὰ ἀγαθά Του, ἄν μὲ πίστη Τοῦ τὸ ζητήσουμε; 

   Πρέπει νὰ συνειδητοποιήσουμε ὅτι ἄν ζοῦμε γιὰ τὸν Θεό, τίποτα δὲν θὰ μᾶς λείψει, ὥστε μὲ περισσότερη προθυμία νὰ συνεχίσουμε τοὺς πνευματικούς μας ἀγῶνες. 

   Βεβαίως, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι θὰ τὰ περιμένουμε ὅλα ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐγωκεντρικά. Ἔχουμε καθῆκον νὰ κουνήσουμε καὶ ἑμεῖς τὴν χεῖρα μὲ τὴν τίμια ἐργασία μας. Τονίζω αὐτὸ τὸ «τίμια ἐργασία», διότι μόνο αὐτὴ εἶναι ἀρεστὴ στὸν Θεό. Ἡ ἄτιμη καὶ παράνομη ἐργασία ὅσα πλούτη καὶ ἄν ἀποφέρει, ὅλα εἶναι ἐκτεθειμένα στὸν ἄνεμο. Δὲν ἔχουν τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καὶ ἀνὰ πάσα ὥρα καὶ στιγμὴ δύνανται νὰ γίνουν καπνός. 

   Ὡς Χριστιανοὶ δὲν ἔχουμε σχέση μὲ αὐτά. Ἐργαζόμαστε τίμια καὶ πάνω ἀπὸ ὅλα ἀποβλέπουμε στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ μας. Τὸ σημερινὸ θαῦμα μᾶς γεμίζει μὲ θάρρος καὶ μὲ τὴν ἐλπίδα ὅτι ὁ Θεὸς ποὺ πιστεύουμε δὲν θὰ μᾶς ἐγκαταλείψει, ἀρκεῖ κὶ ἑμεῖς νὰ μὴν Τὸν ἐγκαταλείψουμε. Εἴμαστε κοντά Του; Εἶναι καὶ Ἐκεῖνος. Φροντίζουμε τὸ σπίτι Του ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία; Θὰ φροντίσει τὸ σπίτι μας. Ἀκοῦμε τὸν λόγο Του; Θὰ ἀκούσει τὰ αἰτήματά μας. Εἴμαστε φίλοι Του; Εἶναι δικός μας. Τί περισσότερο μπορεῖ νὰ θέλει κανείς; 

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΣΧΑΤΑ (Ομιλία του Μητροπολίτου Λαρίσης & Πλαταμώνος κ. Κλήμεντος)

 

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Δ' ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

«Φωστῆρες ὑπέρλαμπροι τῆς ἀληθείας Χριστοῦ τῷ κόσμῳ ἐδείχθητε ἐπὶ τῆς γῆς ἀληθῶς, Πατέρες μακάριοι»

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Φαντασθεῖτε πόσο μεγάλη καταστροφὴ θὰ γνώριζε τὸ σύμπαν ἐὰν ἔσβηνε ὁ ἥλιος, μαύριζε ἡ σελήνη καὶ τὰ ἀστέρια ἔπαυαν νὰ μοιράζονται μὲ ἑμᾶς τὸ φῶς τους. Ἀνυπολόγιστο τὸ μέγεθος τοῦ κακοῦ. Ὡστόσο, μία μεγαλύτερη συμφορὰ θὰ συνέβαινε ἐὰν ἔσβηναν οἱ νοητοὶ ἀστέρες, δηλαδή, οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Διότι ἡ πρώτη καταστροφὴ θὰ θανάτωνε τὸ σῶμα καὶ τὸν αἰσθητὸ κόσμο μὲ τὸν παγετό, παραδείγματος χάριν, ἡ δεύτερη, ὅμως, τὴν ἀθάνατη ψυχὴ μὲ τὴν κυριαρχία τῆς ἁμαρτίας καὶ τῶν αἱρέσεων. 

            Σήμερα τιμοῦμε εὐγνωμόνως τὴν μνήμη τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Τοὺς τιμοῦμε διότι ἔζησαν ἑνωμένοι μὲ τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ, τὸ ὁποῖο διέδωσαν στοὺς συνανθρώπους τους τόσο μὲ τὴν διδασκαλία, ὅσο καὶ μὲ τὸ παράδειγμά τους. Ἀγάπησαν καὶ σεβάσθηκαν τὴν Ὀρθοδοξία καὶ τὴν Ὀρθοπραξία. Ἔζησαν ὡς γνήσιοι, ἡρωϊκοὶ ποιμένες καθοδηγῶντας τὸ ὀρθόδοξο ποίμνιο στὸν ὑψηλὸ προορισμὸ τῆς αἰώνιας ζωῆς, μέσα ἀπὸ τὴν βασιλικὴ ὁδὸ τῆς διάκρισης. Ἡ ὁδὸς αὐτὴ ἀποστρέφεται ἀφενὸς τὴν αἵρεση καὶ τὴν καινοτομία, ἀφετέρου τὸν «οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν ζῆλο» τῶν δῆθεν ὁμολογητῶν.  

            Οἱ ὑπέρλαμπροι φωστῆρες τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου διασφάλισαν ἀνόθευτη τὴν Πίστη μας ἀντιμετωπίζοντας τὸν Εὐτυχή, τὸν Διόσκορο καὶ τὸν Σεβῆρο, τοὺς κληρικοὺς ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἀπὸ τὴν ἀλαζονεία τους κήρυτταν τὴν αἵρεση τοῦ μονοφυσιτισμοῦ. Ὅπως ὅλες οἱ αἱρέσεις, καὶ αὐτὴ ἀφαιρεῖ ἀπὸ τὸ ἀνθρώπινο γένος τὴν δυνατότητα τῆς σωτηρίας. Ἔτσι λοιπόν, προκειμένου νὰ πάψουν τὴν διάδοση τῆς πλάνης καὶ νὰ ὁδηγήσουν σὲ μετάνοια τοὺς αἱρετικούς, κινούμενοι στὸ πνεῦμα τῆς ἀγάπης οἱ Ἅγιοι Πατέρες τοὺς ἀπέκοψαν ἀπὸ τὸ Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. 

            Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι στὴν βεβαίωση τῆς ὀρθῆς πίστης συνέβαλε τὰ μέγιστα τὸ θαῦμα τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Εὐφημίας ποὺ ἑορτάσαμε τὴν προηγούμενη Κυριακή. Ὀρθόδοξοι καὶ μονοφυσίτες τοποθέτησαν στὴν λάρνακα τῆς Ἁγίας τοὺς ἀντίστοιχους τόμους καὶ ὅταν ἀργότερα ἄνοιξαν ξανὰ τὴν λάρνακα, εἶδαν τὸν τόμο τῶν αἱρετικῶν στὰ πόδια τῆς Ἁγίας, τὸν δὲ τόμο τῶν Ὀρθοδόξων στὸν θώρακα. 

            Ἡ Ἐκκλησία μας, τιμῶντας τοὺς Ἁγίους Πατέρες ἀνταποκρίνεται στὸν λόγο τοῦ Κυρίου ποὺ λέει ὅτι τὸν ἀναμμένο, φωτεινὸ λύχνο, τὸν τοποθετοῦμε στὸν λυχνοστάτη γιὰ  νὰ φωτίζεται ὅλος ὁ οἶκος. Δὲν τὸν κρύβουμε, διότι ἄν τὸν κρύψουμε, χάνουμε τὴν ὠφέλεια ἀπὸ τὴν παρουσία του. Μὲ τὸν ἴδιο τρόπο, δὲν ἐπιτρέπεται τοὺς ἀνθρώπους, τοὺς προικισμένους μὲ πολλὰ χαρίσματα ἀπὸ τὸν Θεό, τοὺς φωτεινοὺς ὁδοδεῖκτες, νὰ τοὺς ἀπαξιώνουμε, διότι ἔτσι μόνο ζημιωμένοι βγαίνουμε καὶ ἐπιβεβαιώνουμε τὴν πνευματικὴ τύφλωσή μας. Τὰ φῶτα αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων, τῶν Ἁγίων, τῶν χαριτωμένων ἀπὸ τὸν Θεό, πρέπει νὰ φροντίζουμε νὰ διαχέονται σὲ ὅλο τὸν οἶκο, ὥστε κὶ ἑμεῖς καὶ ὅσοι θὰ εἰσέρχονται, νὰ βλέπουμε τὸ φῶς, νὰ φωτιζόμαστε καὶ νὰ ὁδηγούμαστε στὴ Θέωση τῆς ψυχῆς. Τὸ ποιός εἶναι τὸ Φῶς καὶ ποιός τὸ σκότος, αὐτὸ γίνεται ἀντιληπτὸ ἀπὸ τὰ ἔργα τοῦ καθενός.

            Πάντως, κάθε Ὀρθόδοξος Χριστιανὸς ἔχει καθῆκον νὰ εἶναι τὸ Φῶς γιὰ τὸν κόσμο, διότι πάλι λέει ὁ Κύριος: «με τέτοιο τρόπο νὰ λάμψει τὸ φῶς σας μπροστὰ στοὺς ἀνθρώπους ὥστε νὰ δοῦν τὰ καλά σας ἔργα καὶ νὰ δοξάσουν τὸν Οὐράνιο Πατέρα». Ἄν πρῶτα δὲν φωτισθοῦμε οἱ ἴδιοι καὶ ἔπειτα δὲν φωτίσουμε τοὺς συνανθρώπους μας, δὲν εἴμαστε αὐτὸ ποὺ θέλει ὁ Χριστὸς καὶ σίγουρα ὁ Χριστὸς δὲν θὰ ζητοῦσε ἀπὸ ἑμᾶς κάτι στὸ ὁποῖο νὰ μὴν μποροῦμε νὰ ἀνταποκριθοῦμε. Ἄν τόσο καιρὸ ἔχουμε μάθει νὰ ζοῦμε στὸ σκοτάδι, ὥρα νὰ τὸ ἀφήσουμε καὶ νὰ ἀκολουθήσουμε τὸ Φῶς, διότι πιστεύουμε σὲ Ἐκεῖνον ποὺ εἶναι τὸ «Φῶς τοῦ κόσμου».

            Αὐτὸς ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ἐρχόμενος στὴ γῆ μετέδωσε τὸ Φῶς Του καὶ μείωσε τὸ σκοτάδι. Σὲ καμία περίπτωση δὲν ἐπέτρεψε τὴν ἀνάμειξή τους. Ὡς πρὸς τὸν νόμο, μᾶς βεβαιώνει ὅτι δὲν ἦρθε νὰ τὸν καταλύσει, ἀλλὰ νὰ τὸν ὁλοκληρώσει καὶ τόνισε ὅτι ὅποιος προσθέσει ἤ ἀφαιρέσει ἕνα γιώτα ἀπὸ τὸν ὁλοκληρωμένο θεϊκὸ νόμο, αὐτὸς θὰ εἶναι ἐλάχιστος γιὰ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Εὔκολα ἀπὸ τὰ λόγια αὐτὰ τοῦ Κυρίου μποροῦμε νὰ διαπιστώσουμε τὴν πλάνη ὁρισμένων ἀποκαλουμένων χριστιανῶν, τῶν Λατίνων. Αὐτοί, ὄχι ἁπλῶς ἀφαίρεσαν ἕνα γιώτα, ἀλλὰ ἀκύρωσαν ὁλόκληρη τὴν ἐντολὴ τοῦ Βαπτίσματος. «Βαπτίζω» σημαίνει «βυθίζω κάτι μέσα στο νερό». Καὶ μάλιστα ὁ ὀρθὸς τύπος τοῦ Βαπτίσματος ἀπαιτεῖ τριπλὴ κατάδυση στὸ ἁγιασμένο νερό, ποὺ συμβολίζει τὴν τριήμερη ταφὴ καὶ τὴν ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, μαζὶ μὲ τὴν ἐπίκληση τῶν τριῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἀντιθέτως, ἐκεῖνοι ἔχουν θεσπίσει τὴν ἐπίχυση λίγου νεροῦ στὴν κεφαλή, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εἶναι ἀβάπτιστοι σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας. Γιατί, λοιπόν, κάποιοι ἐπιμένουν νὰ διατηροῦν σχέσεις μετ’ αὐτῶν, ἀναμειγνύοντας τὴν ἀλήθεια μὲ τὴν πλάνη; Ἄς σκεφθοῦν οἱ ἴδιοι τὴν ἀπάντηση. Πάντως, ἡ Ὀρθοδοξία δὲν εἶναι παιχνίδι ποὺ μεταχειριζόμαστε κατὰ τὸ δοκοῦν. 

             Ἡ γραμμὴ τῶν Ἁγίων Πατέρων χαράχθηκε μὲ σαφήνεια. Ὅστις θέλει τὴν ἀκολουθεῖ. Ὅστις δὲν θέλει ἐπειδὴ ἔχει κενὰ στὴν ψυχή του, καλὸ θὰ εἶναι νὰ μὴν μεταφέρει τὰ κενὰ καὶ τὰ πάθη του μέσα στὴν Ἐκκλησία. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες δὲν ἔζησαν γιὰ τὰ μάτια τοῦ κόσμου. Πίστευαν αὐτὸ ποὺ ἔκαναν. Δὲν σκόρπισαν στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων οὔτε πλάνες καὶ καινοτομίες, οὔτε τρόμο καὶ ἀπελπισία. Μόνο τὴν Ὀρθοδοξία μετέφεραν, μόνο Φῶς, Ἐλπίδα καὶ Παρηγοριά, φυλάσσοντας πάντοτε τὴν ὁδὸ πρὸς τὴν Θέωση. Σὲ αὐτὴ τὴν ὁδὸ ἔχουμε καθῆκον νὰ ἀκολουθοῦμε τὸ ὑπόδειγμα τῶν Ἁγίων, ὄχι τῶν δυτικῶν ἀκαδημιῶν, οὔτε τῆς ἀδιακρισίας ποὺ ὁδηγεῖ στὸν φανατισμό.

   Βοήθειά μας οἱ Ἅγιοι Πατέρες!

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

Η ΑΜΑΡΤΙΑ ΑΙΤΙΑ ΚΑΘΕ ΣΥΜΦΟΡΑΣ (Ομιλία Μητροπολίτου Λαρίσης & Πλαταμώνος κ. Κλήμεντος)

 

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΤ' ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

«καὶ ἰδοὺ τινες τῶν γραμματέων εἶπον ἐν ἑαυτοῖς· Οὗτος βλασφημεῖ»

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

   Φαινόμενο διαχρονικὸ ἡ συμπεριφορὰ τῶν εὐσεβιστῶν. Ἴδια ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν Δικαίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἴδια καὶ μέχρι τῆς συντελείας. 

   Τί εἶναι αὐτοὶ οἱ εὐσεβιστές; 

   Εὐσεβιστὲς εἶναι οἱ γραμματεῖς τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου. Πίστευαν μὲν στὸν ἀληθινὸ Θεό, ἀλλὰ πίστευαν μόνο μὲ τὰ χείλη. Ἀπὸ τὸν Ἰησοῦ εἶχαν δεῖ ὄχι ἕνα, ἀλλὰ δεκάδες θαύματα καὶ ἔβλεπαν ὅτι ὁ λαὸς Τὸν εἶχε ἀποδεχθεῖ ὡς τουλάχιστον Προφήτη. Παρὰ ταῦτα, σκοτισμένοι ἀπὸ τὰ πολλά τους πάθη, δὲν ἦθελαν νὰ δοῦν τὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ. 

   Ἔτσι, σήμερα ἀκούγοντας τὸν Χριστὸ νὰ λέει: «σοῦ συγχωροῦνται οἱ ἁμαρτίες» στὸν παραλυτικό, ποὺ μὲ πολλὴ πίστη κάποιοι ἄνθρωποι Τοῦ παρουσίασαν γιὰ νὰ τὸν θεραπεύσει, ἀμέσως οἱ γραμματεῖς, οἱ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι τηροῦσαν κατὰ γράμμα τὸν Νόμο, σκανδαλίσθηκαν καὶ σκέφθηκαν ὅτι «οὗτος βλασφημεῖ». 

   Καὶ γιατί σκέφθηκαν ὅτι βλασφημεῖ; Διότι ἁμαρτίες, πολὺ σωστά, μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ συγχωρέσει. Ὁ Ἰησοῦς, ὅμως, εἶναι ὁ Θεός, ἑπομένως ἔχει κάθε ἐξουσία νὰ συγχωρεῖ ἁμαρτίες. Καὶ πῶς καταλαβαίνουμε ὅτι εἶναι ὁ Θεός; Ἄν ἐξαιρέσουμε ὅλα τὰ θαύματα ποὺ ἔχει κάνει, ὅλη τὴν διδασκαλία Του καὶ τὸν τρόπο ζωῆς Του, καὶ ἀρκεσθοῦμε μόνο στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, θὰ καταλάβουμε. 

   Πρῶτον, γνωρίζει τὰ μυστικὰ τῆς καρδιᾶς. Πολλὲς φορὲς σκεφτόμαστε ἤ κάνουμε κάτι καὶ νομίζουμε ὅτι εἶναι κρυφό. Ὁ Θεός, ὅμως γνωρίζει καὶ τὰ κρυπτά, καὶ τὰ πεπραγμένα καὶ αὐτὰ ποὺ ἀκόμη δὲν ἔχουν γίνει πράξη. Γνωρίζει, λοιπόν, ὅτι οἱ γραμματεῖς σκέφτονται πονηρὰ στὴν καρδιά τους, γιὰ αὐτὸ καὶ τοὺς λέει: «Ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν;». Καὶ βέβαια, κανένας δὲν Τὸν διέψευσε, διότι πράγματι σκέφτονταν πονηρά.

   Καὶ δεύτερον, εἶναι Ἰατρὸς ψυχῶν καὶ σωμάτων, καθὼς εἶναι Αὐτὸς ὁ Πλάστης ψυχῶν καὶ σωμάτων. Θεράπευσε τὴν ψυχὴ τοῦ παραλύτου μέσα ἀπὸ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Οἱ γραμματεῖς, ὅμως, Τὸν ἀμφισβήτησαν. Γιὰ νὰ ἀποδείξει, τότε, ὅτι πράγματι συγχωρεῖ ἁμαρτίες, ἔδωσε τὴν ἐντολή: «σήκω, πάρε τὸ κρεβάτι σου καὶ πήγαινε στὸ σπίτι σου». Μὲ μία Του προσταγὴ τὰ ἐπὶ χρόνια ἀσθενὴ μέλη τοῦ παραλύτου ζωογονήθηκαν καὶ ἄρχισε νὰ περπατᾶ. 

   Γιατί, ὅμως, ὁ Χριστὸς νὰ φτάσει στὸ σημεῖο νὰ ἀποδείξει ποιός εἶναι; Σίγουρα ἀπὸ τὴν πολλή Του φιλανθρωπία, μήπως καὶ συνειδητοποιήσουν οἱ πορωμένοι γραμματεῖς ὅτι Αὐτὸς ποὺ πολεμοῦν εἶναι ὁ Θεός. 

   Εἶναι κρίμα, πάντως, μέσα στὴν Ἐκκλησία, στὸ θεραπευτήριο ψυχῶν καὶ σωμάτων, ἐδὼ ὅπου ὅλοι ἐρχόμαστε μὲ τὴ θέλησή μας νὰ θεραπευθοῦμε διότι εἴμαστε ἀσθενεῖς, ἐδὼ ὅπου ἄπειρες φορὲς ἔχουμε ἀκούσει αὐτὰ ποὺ ἔκαναν οἱ γραμματεῖς στὸν Κύριο, νὰ ὐπάρχουν ἀνάλογες συμπεριφορές. 

   Θέλει ὁ Ἐπίσκοπος –παραδείγματος χάριν- νὰ κάνει τὸ ἔργο ποὺ ὁ Θεὸς τοῦ ἐμπιστεύθηκε, νὰ ποιμάνει ψυχὲς μὲ προοπτικὴ σωτηρίας, καὶ κάποιοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ τὸν ἐμποδίζουν. Σὲ ὅ,τι κάνει σκέφτονται: Βλασφημεῖ. Δὲν κάνει ὁμολογία. Δὲν ὑπερασπίζεται τὴν Ὀρθοδοξία. Μᾶς κουράζει. Μᾶς λέει ψέμματα.

   Καὶ ἐρωτῶ: «Ἵνα τί ὑμεῖς ἐνθυμεῖσθε πονηρὰ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν»; Θέλουμε, ἤ δὲν θέλουμε νὰ εἴμαστε μὲ τὸν Χριστό; Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ἔχουμε λύσει ὅλα μας τὰ προβλήματα γιὰ νὰ στραφοῦμε νὰ λύσουμε καὶ τὰ τῶν ὑπολοίπων;

   Εἶναι αὐτὸ Ὀρθοδοξία; Εἶναι δυνατὸν μέσα στὴν Ὀρθοδοξία, ἀντὶ νὰ κοιτάει ὁ καθένας πῶς νὰ ἀνταποκριθεῖ στὴν ἰδιότητά του καὶ πῶς νὰ θεραπεύσει τὰ πάθη του, νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὸ τί κάνει ὁ κάθε Ἐπίσκοπος; Τὰ λόγια τοῦ Ἀποστόλου Παύλου δὲν μποροῦμε νὰ τὰ δεχόμαστε κατὰ προτίμηση. Τὰ δεχόμαστε ὅλα. Ἔτσι  καὶ τὸ «Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καὶ ὑπείκετε, αὐτοὶ γὰρ ἀγρυπνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες». Το ἴδιο καὶ οἱ κληρικοὶ ποὺ ζητοῦν ὑπακοὴ ἀπὸ τὸ ποίμνιο.

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί,

   Ὁ Χριστὸς μᾶς κάλεσε ὅλους στὴν Ἐκκλησία, λέγοντας: «Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς». Ὅλοι εἴμαστε κουρασμένοι ἀπὸ τὰ προβλήματα τῆς καθημερινότητας, ἀπὸ τὶς προσωπικὲς ἀδυναμίες, ἀπὸ τὰ ὅσα ἀκούγονται γιὰ τὸ αὔριο. Μὴν φορτωνόμαστε, ὅπως οἱ γραμματεῖς καὶ μὲ τὴν κρίση καὶ τὴν ἀμφισβήτηση. Μὴν πάμε μὲ το μέρος τους. Ἄς πάμε μὲ το μέρος ἐκείνων ποὺ ζήτησαν τὴν θεραπεία ἀπὸ τὸν Κύριο, τὴν ἔλαβαν καὶ μὲ εὐγνωμοσύνη καὶ πίστη Τὸν δοξολόγησαν.

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ (ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Νικηφόρου Νάσσου)

Περί τοῦ Πνευματικού Νόμου

ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Νικηφόρου Νάσσου

 

Τό παρόν κείμενο ἐντάσσεται μαζί μέ ἄλλα ὁμοειδή σέ μία (ἀνέκδοτη ἐπί τοῦ παρόντος) μελέτη μας, σχετικά μέ τήν παιδαγωγική ἐπέμβαση τοῦ Θεοῦ στήν Ἱστορία, πρός ἐξάλειψη τῆς ἁμαρτίας, τῆς γενεσιουργοῦ αἰτίας τῶν κακῶν. Καί εἶναι γεγονός, σύμφωνα μέ τόν ἱερό Χρυσόστομο, ὅτι «οὐδέν κακόν, ἁμαρτία μόνον» .

 

Στήν ἐν λόγῳ μελέτη γίνεται ἀναφορά στήν προπτωτική, ὑγιῆ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου, στήν μετά τήν πτώση ἐπελθοῦσα φθορά καί θνητότητα τῆς φύσεως, στόν πνευματικό νόμο πού λειτουργεῖ θεραπευτικά καί σωτηριολογικά, στήν ἀγαπητική παρέμβαση τοῦ Θεοῦ πρός ἐπαναφορά τῶν κτιστῶν – τρεπτῶν λογικῶν ὄντων στήν ὀντολογική τους βάση (θεοεΐδεια) καί στά εὐεργετικά ἀποτελέσματα τῆς μετανοίας, ὡς ἀναιρέσεως τῆς αἰτίας τῶν παραχωρουμένων δεινῶν.
Στήν παρούσα δημοσίευση παραθέτουμε τό σχετικό Κεφάλαιο περί τοῦ πνευματικοῦ νόμου, ὅπου γίνεται προσέγγιση τοῦ θέματος μέσα ἀπό τήν Πατερική ἑρμηνευτική τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.

Στά κείμενα τῶν Ἁγίων Πατέρων γίνεται λόγος περί τοῦ λεγομένου «πνευματικοῦ νόμου», ὁ ὁποῖος συχνά ἀντιπαραβάλλεται μέ τόν φυσικό νόμο, ἀλλά καί μέ τόν Μωσαϊκό. Τονίζεται δέ ὅτι αὐτούς τούς τρεῖς νόμους ἔδωσε ὁ Θεός στούς ἀνθρώπους σέ διαφορετικά χρονικά διαστήματα, ὡς χειραγωγούς πρός τή σωτηρία τους . Σύμφωνα μέ τήν Πατερική Θεολογία, ὁ πνευματικός νόμος ἀποτελεῖ τό νόμο ἐκεῖνο, στόν ὁποῖο ζοῦσαν οἱ πρωτόπλαστοι στόν ἐπίγειο Παράδεισο πρίν τήν Πτώση. Αὐτή ἡ ζωή στόν πνευματικό νόμο χαρακτηριζόταν ἀπό τήν ἀπάθεια, τή συναναστροφή μέ τούς Ἀγγέλους, τή νοερά θεωρία καί τήν παραμονή στή θεία Χάρη. Ἡ ἔκπτωση τῶν πρωτοπλάστων ἀπό τόν Παράδεισο συνδέεται μέ τήν ἔκπτωσή τους ἀπό τόν πνευματικό νόμο καί τήν ὑπαγωγή τους στά πλαίσια τοῦ φυσικοῦ νόμου. Οἱ ἄνθρωποι, μέ τή βοήθεια τοῦ ἐμφύτου νόμου μποροῦσαν νά ξεχωρίζουν τό ἀγαθό ἀπό τό κακό ἀπό τήν ἀρχή τῆς δημιουργίας τους . Μετά τήν προπατορική Πτώση, αὐτή ἡ διάκριση τοῦ ἀγαθοῦ ἀπό τό κακό διατηρήθηκε στούς ἀνθρώπους, ἀλλά ἀμαυρωμένη καί ἐξασθενημένη . Αὐτό μποροῦμε νά τό ἀντιληφθοῦμε ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ ἀντίληψη γιά τό καλό καί τό κακό δέν εἶναι ταυτόσημη σέ διαφορετικούς ἀνθρώπους καί κοινωνίες. Σύμφωνα μέ τούς Ἁγίους Πατέρες, ἡ ζωή στό φυσικό νόμο χαρακτηρίζεται ἀπό τή διαμονή ἀνάμεσα στά πάθη καί τούς δαίμονες, οἱ ὁποῖοι τά ἀνακινοῦν, τή φυσική κατανόηση τῶν φαινομένων μέ τίς αἰσθήσεις καί τήν ἐπίπονη πράξη τῆς ἀρετῆς . Ὁ Ὅσιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής θά γράψει ὅτι ὅσοι τηροῦν τό φυσικό νόμο ὁδηγοῦνται στήν ἀλάθητη ἐνέργεια τῶν φυσικῶν παθῶν .

Εἶναι γνωστό ὅστι στόν λαό τοῦ Ἰσραήλ ὁ Θεός παρεῖχε τόν Μωσαϊκό νόμο, ὡς βοηθό τοῦ φυσικοῦ. Σύμφωνα μέ τόν ἱερό Χρυσόστομο, ὁ Μωσαϊκός νόμος βοηθοῦσε στήν πραγματοποίηση τοῦ ἀγαθοῦ καί τή νίκη ἐναντίον τοῦ κακοῦ, ἀφοῦ ἐπαινεῖ τό ἀγαθό καί κατακρίνει τό κακό. Γράφει μάλιστα, ὁ χρυσορρήμων Πατήρ κάτι πολύ σημαντικό, μεταξύ ἄλλων, σχετικά μέ τόν φυσικό καί τόν Μωσαϊκό νόμο: «Ὁρᾷς πῶς δείκνυσι τήν μέν τῶν καλῶν καί τῶν μή τοιούτων γνῶσιν ἐξαρχῆς ἡμῖν καταβεβλημένην, τόν δέ νόμον Μωϋσέως ἐπαινοῦντα αὐτήν, καί ἐπαινούμενον παρ᾿ αὐτῆς» ;

Μετά ἀπό τή γενική αὐτή ἀναφορά στά εἴδη τοῦ Νόμου, θά γίνει λόγος εἰδικά περί τοῦ «πνευματικοῦ νόμου», σύμφωνα μέ τούς πνευματοφόρους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Πρωτίστως θά θυμηθοῦμε ὅτι, σύμφωνα τήν Ἁγία Γραφή, ἡ διαπρατόμενη ἁμαρτία λαμβάνει τήν «ἀντιμισθία» της, τήν «ἔνδικον μισθαποδοσίαν», κατά τή γνωστή ρῆση τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου .

Πολλές φορές βλέπουμε ὅτι οἱ θλίψεις καί οἱ ποικίλες δοκιμασίες συνδέονται μέ τίς ἁμαρτίες, ὡς ἀπότοκά τους. Ἡ ἀνταπόδοση δέν πραγματοποιεῖται μόνο μετά θάνατον, ἀλλά καί στή ζωή αὐτή, ὅπου ἐμφανίζεται ἡ ἐκδίπλωση τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς ἁμαρτίας, ἀφοῦ αὐτό ζητεῖ ἡ ἀνθρώπινη συνείδηση, ὡς ἀπονομή τῆς δικαιοσύνης στόν κόσμο. Σύμφωνα μέ τή Γραφή, ὁ Δίκαιος Θεός ἀνταποδίδει τό καλό, ἀλλά καί τό κακό. Ἔτσι, ἐμφανίζεται νά ἐνισχύει καί ἐπιβραβεύει τούς δικαίους, ἀλλά καί νά παιδαγωγεῖ κολαστικά αὐτούς πού παραβαίνουν τό Νόμο Του. Πῶς ὅμως μπορεῖ νά συμβιβασθεῖ ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ μέ τήν ἀγάπη Του καί τό ἄτρεπτο τῆς ἀγαθῆς διαθέσεώς Του πρός τούς ἀνθρώπους; Γνωρίζουμε ἀπό τήν Πατερική Θεολογία ὅτι ὁ Θεός δέν ὀργίζεται, «οὐκ ὀργίζεται τό θεῖον». Ὁ Θεός εἶναι ἀπαθής, ἄτρεπτος, ἀμετάβλητος, ἀναλλοίωτος καί δέν ἀλλάζει διαθέσεις ἔναντι τοῦ ἁμαρτωλοῦ ἀνθρώπου. Ὁ Θεός ἀγαπᾶ τόν μεγαλύτερο ἁμαρτωλό, ὅπως ἀγαπᾶ τόν μεγαλύτερο Ἅγιο . Πῶς, ὅμως, τότε, λέγεται ὅτι τιμωρεῖ τόν ἁμαρτωλό; Ἀλλάζει ἄραγε διαθέσεις ἔναντι τοῦ ἀνθρωπου ὁ ἄτρεπτος Θεός; Μεταβάλλεται ὁ ἀναλλοίωτος καί τάσσεται ἐναντίον τοῦ πλάσματός του;

Τήν ἀπάντηση στό ἐρώτημα αὐτό, δηλ. τό πῶς συμβιβάζεται ἡ θεία δικαιοσύνη μέ τή θεία ἀγάπη καί τό ἄτρεπτο τῆς ἀγαθῆς διαθέσεως τοῦ Θεοῦ πρός τούς ἀνθρώπους, ἀφοῦ ὑπάρχουν οἱ τιμωρίες τῶν ἁμαρτωλῶν, δίνει ἕνας Ἅγιος ἀσκητής τόν 5ο αἰ., ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Ἐρημίτης. Εἶναι ὁ συγγραφέας τοῦ λίαν ψυχοφελοῦς βιβλίου περί τοῦ λεγομένου πνευματικοῦ νόμου. Εἶναι τόσο μεγάλη ἡ πνευματική ἀξία αὐτοῦ τοῦ συγγράμματος, ὥστε οἱ Βυζαντινοί -σύγχρονοι τοῦ Ὁσίου- νά λέγουν χαρακτηριστικά : «πάντα πώλησον, Μᾶρκον ἀγόρασον». Νά πουλήσεις ὅ,τι ἔχεις, προκειμένου νά προμηθευτεῖς αὐτό τό βιβλίο.

Ὁ ἅγιος Μᾶρκος ὁ Ἐρημίτης γράφει ὅτι ὁ Θεός δέν δημιούργησε τόν θάνατο (σύμφωνα, βεβαίως, μέ τό ἁγιογραφικό: «ὁ Θεός θάνατον οὐκ ἐποίησεν» ), οὔτε τέρπεται μέ τήν ἀπώλεια ζωντανῶν ὑπάρξεων, οὔτε ἐνεργεῖ ὑποκινούμενος ἀπό τό πάθος τῆς ὀργῆς, οὔτε ἐπινοεῖ πρᾶγμα πρός ἀνταπόδοση, οὔτε μεταβάλλει τή διάθεσή του ἀνάλογα μέ τήν ἀξία τοῦ καθενός. Ἀλλά ὁ Θεός, λέγει ὁ ἅγιος Μᾶρκος, δημιούργησε τά πάντα μέ σοφία καί προόρισε νά κρίνονται ἀπό τόν πνευματικό νόμο. «Θεός γάρ θάνατον οὐ ἐποίησεν, οὐδέ τέρπεται ἐπ ἀπωλείᾳ ζώντων, οὔτε κινεῖται πάθει ὀργῆς, οὔτε ἐπινοεῖ πρᾶγμα εἰς ἄμυναν, οὔτε ἀλλοιοῦται πρός τήν ἑκάστου ἀξίαν· ἀλλά πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησεν, ὑπό νόμῳ πνευματικῷ κρίνεσθαι προορίσας» . Κατά ταῦτα, λοιπόν, ἡ ἀνταπόδοση στήν κάθε πράξη ἐξαρτᾶται ἀπό τόν πνευματικό νόμο καί ὄχι ἀπό κάποια ἀλλαγή στόν Θεό. Εἶναι πολύ σημαντικό νά γνωρίζουμε ὅτι ἡ δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ γιά κάθε ἀνθρώπινη πράξη δέν ἔχει ὡς αἰτία της τή μεταβολή τῆς διαθέσεως τοῦ Θεοῦ πρός τά πλάσματά του. Αὐτή ἡ πάντοτε δίκαιη κρίση τοῦ Δικαίου Θεοῦ ἐκδηλώνεται μέσα ἀπό τή λειτουργία τοῦ πνευματικοῦ νόμου, ἀνάλογα μέ τήν κάθε περίπτωση . Γι᾿ αὐτό σέ κάθε πρᾶγμα, ἐπακολουθεῖ ἡ πρέπουσα ἀνταπόδοση καί αὐτή, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Μᾶρκο, γίνεται κατά τρόπο φυσικό καί ὄχι ἐπινοητικό .

Πρέπει ὡστόσο νά ὑπογραμμισθεῖ ὅτι γενικά, τό ζήτημα τοῦ πνευματικοῦ νόμου, ἄν δέν ἑρμηνευθεῖ σωστά, μπορεῖ νά δημιουργήσει ἐσφαλμένες καί ἀντορθόδοξες θέσεις καί θεωρίες. Μπορεῖ λ.χ. κάποιος νά ἐκλάβει τή λειτουργία τοῦ πνευματικοῦ νόμου δικανικά, ὡς μία ἀποκατάσταση τῆς διασαλευθείσης ἁρμονίας διά τῆς ἁμαρτίας, ὁπότε θά ταυτισθεῖ μέ τή γνωστή δυτική κακοδοξία τοῦ Ἀνσέλμου Κατεμβουρίας, περί ἱκανοποιήσεως τῆς θείας Δικαιοσύνης. Ὅμως, ὁ πνευματικός νόμος ἑρμηνεύεται πάντοτε μέ βάση τίς ὀντολογικές προϋποθέσεις καί ὄχι αὐτονομημένα, χωρίς αὐτές. Κατά τοῦτο, ὁ πνευματικός νόμος δέν εἶναι μιά ἀποκατάσταση τῆς διασάλευσης κάποιας δικαιϊκῆς τάξεως, ἀλλά ἀποτελεῖ μιά ὑπενθύμιση τῆς ἐπαναγωγῆς τοῦ ἀνθρώπου στό «κατ᾿ εἰκόνα» καί πορείας πρός τό «καθ᾿ ὁμοίωσιν». Εἶναι δηλαδή μέσον πρός τήν ἐπαναγωγή τοῦ ἀνθρώπου στήν ὀντολογία του, στή θεοεΐδειά του, μέ ἄλλα λόγια ἀποτελεῖ μέσον πού ὁδηγεῖ στή σωτηρία του.

Εἶναι νόμος, ὅπως γράφει ἡ Σοφία Σολομῶντος, ὅτι «δι᾿ ὧν τις ἁμαρτάνει, διά τούτων κολάζεται» . Οἱ ἐπιφορές ἀκολουθοῦν τίς ἁμαρτίες, πλήν ὅμως, ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος, κατά τή διάρκεια τῆς ζωῆς του διαπράττει πλῆθος καλῶν καί κακῶν πράξεων, ἀλλά καί λογισμῶν, οἱ ἐπιφορές δέν φαίνονται νά εἶναι ἴδιες μέ τίς αἰτίες τους. Ἀπό πνευματικῆς ἀπόψεως βεβαίως, οἱ ἐπιφορές ἐφαρμόζουν τή δικαιοσύνη, ὅπως καί πάλι ὑπογραμμίζει ὁ Ὅσιος Μᾶρκος ὁ Ἐρημίτης . Αὐτό ἀνιχνεύεται στά κείμενα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Βλέπουμε λ.χ. τήν ἀναφερόμενη ἀπό τόν Κύριο ἐκείνη περίπτωση τῶν ἀνθρώπων, πάνω στούς ὁποίους ἔπεσε ὁ πύργος τοῦ Σιλωάμ. Αὐτοί, ὅμως, δέν εἶχαν ρίξει κάποιο πύργο ἐπάνω σέ ἄλλους ἀνθρώπους. Ἐπίσης, ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι αἰχμαλωτίσθηκαν στή Βαβυλώνα, δέν εἶχαν διαπράξει τό ἴδιο σέ ἄλλους συνανθρώπους τους.

Τά ἀνωτέρω περιστατικά, πού δέν εἶναι τά μοναδικά, καταδεικνύουν ὅτι οἱ ἁμαρτάνοντες κατά ποικίλους τρόπους, τιμωροῦνται, σύμφωνα μέ τόν πνευματικό νόμο, στόν κατάλληλο καιρό καί μέ τόν ἁρμόδιο τρόπο. Ὅμως, ὁ τρόπος τῆς τιμωρίας δέν εἶναι σέ ὅλους ὁ ἴδιος, οὔτε ὁ καιρός, οὔτε ἐπίσης τιμωροῦνται μέ τά ἴδια μέσα, μέ τά ὁποῖα αὐτοί οἱ ἴδιοι ἁμάρτησαν. Τήν κατάλληλη ἀνταπόδοση, τόν τρόπο, τόν χρόνο καί τό μέσο τῆς ἀνταποδόσεως, γνωρίζει μόνο ὁ Θεός. Ἀκόμη, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Μᾶρκο τόν Ἐρημίτη, «πάσης συμβάσεως αἰτία ἐστίν οἱ ἑκάστου λογισμοί». Κάθε τι πού συμβαίνει ὡς ἀνταπόδοση στόν ἄνθρωπο ἔχει ὡς αἰτία ὄχι μόνο τίς πράξεις του, ἀλλά καί τίς βαθύτερες σκέψεις του, ἀφοῦ ὁ Παντογνώστης Θεός, ὁ «πάντων ἐπιστάμενος», γνωρίζει καί τούς λογισμούς τῶν ἀνθρώπων. Δέν μποροῦν νά πραγματοποιηθοῦν λόγοι καί πράξεις, ἄν δέν ἔχουν προηγηθεῖ οἱ λογισμοί. Πέραν αὐτῶν, ἐξετάζεται ἡ πρόθεση τῶν ἀνθρώπων. Κατά ταῦτα, ὅποιος ἔχει τήν πρόθεση νά πράξει κάτι, εἴτε καλό, εἴτε κακό, ἤδη τό ἔχει ἐκτελέσει μέ τό νοῦ του. Γι᾿ αὐτό καί λαμβάνει ἀπό τόν πνευματικό νόμο τήν ἐπάξια ἀνταπόδοση .

Λεκτέον ἀκόμη, ὅτι «οἱ πνευματικοί νόμοι πού ἔθεσε ὁ Θεός νά διέπουν τόν πνευματικό κόσμο, δέν ἔχουν σκοπό νά ἐμποδίζουν τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἐπιλογή τῆς ἁμαρτίας ἤ μέ τήν βία νά τόν ἐπαναφέρουν στήν εὐθεῖα ὁδό κάθε φορά πού ἐκκλίνει ἀπό αυτήν. Λειτουργοῦν κατά τέτοιο τρόπο, ὥστε νά διατηροῦν καί περιφρουροῦν τό αὐτεξούσιό του καί νά τόν παιδεύουν πρός τό καλό χωρίς νά προσβάλουν καθόλου τήν ἐλευθερία του. Συγκεκριμένα, κάθε καλή πράξη που ἐπιλέγει ὁ ἄνθρωπος τοῦ ἀποδίδει τόν δικό της καρπό. Κάθε φορά πού ὁ ἄνθρωπος ἀπομακρύνεται ἀπό τόν Θεό, ἐντελῶς φυσικά παραδίδεται στόν πνευματικό θάνατο , ὁ ὁποῖος χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ὀδύνη καί τήν ἐξουθένωση. Βλέπει κανείς ἐδῶ ὅτι οἱ πνευματικοί νόμοι διαφυλάττουν τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου μέ τό νά τοῦ προσφέρουν αὐτό ἀκριβῶς πού ἐπιλέγει. Ἡ ὀδύνη καί ἡ ἐξουθένωση ἀποτελοῦν τήν φυσική ἀπόληξη τῆς ἁμαρτίας καί ὄχι τιμωρία, πού κατά δικανικό τρόπο κολάζει τήν κακή προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου. Ταυτόχρονα ἀποτελοῦν ἔμμεση προτροπή πρός μετάνοια, χωρίς νά ἀφαιροῦν ἀπό τόν ἄνθρωπο τό αὐτεξούσιο» . Εἶναι σημαντικό νά τονισθεῖ ὅτι οἱ πνευματικοί νόμοι εἶναι παιδωγία πρός σωτηρίαν καί λειτουργοῦν ἐν ἐλευθερίᾳ, δηλαδή μέ τήν ἐκούσια ἀποδοχή τους ἀπό μέρους τῶν πιστῶν ἀνθρώπων, μέ ταπεινοφροσύνη καί μετάνοια. Αὐτοί φυσικά σώζονται, ἀφοῦ δέχθηκαν τή λειτουργία τοῦ πνευματικοῦ νόμου στή ζωή τους. Γνωρίζουμε ὅμως ὅτι ὑπάρχουν καί ἄνθρωποι, πού ἁμαρτάνουν βαρέως καί κατά συνείδησιν, καί παρόλο πού δέχονται τήν παιδαγωγία τοῦ πνευματικοῦ νόμου μέ κάποια δοκιμασία, ἐπιφορά, ἀσθένεια κ.λπ. δέν μετανοοῦν, ἀλλά φυσιοῦνται, ἀλαζονεύονται καί τελικά χάνουν τή σωτηρία τους.

Συνοπτικά θά μποροῦσε νά κατατεθεῖ, ὅτι ὁ ὅρος «πνευματικός νόμος» δηλώνει ἀφ᾿ ἑνός μέν τόν Εὐαγγελικό νόμο καί τίς ἐντολές του, ἐπί τῇ βάσῃ τῶν ὁποίων κρίνεται κάθε ἀνθρώπινη πράξη καί λαμβάνει τήν δέουσα ἀνταπόδοση, ἀφ᾿ ἑτέρου, ὁ ὅρος «πνευματικός νόμος» δηλώνει τά πνευματικά ἐκεῖνα φαινόμενα, τά πάντοτε σχεδόν ἐπαναλαμβανόμενα, πού συμβαίνουν ἀνάλογα με τη στάση κάθε ἀνθρώπου πρός τίς ἐντολές. Ἔτσι, «ἀνάλογα μέ τήν ἐντολή πού τηρεῖται ἤ παραβαίνεται, παρατηρεῖται καί τό ἀντίστοιχο πνευματικό φαινόμενο. Τά φαινόμενα αὐτά ἀποτελοῦν τίς γενικές ἀρχές πού διέπουν τήν πνευματική ζωή. Μποροῦν νά παραλληλιστοῦν μέ τούς νόμους πού διέπουν τό φυσικό κόσμο. Ὅπως δηλαδή ἡ φύση διέπεται ἀπό φυσικούς νόμους, ἔτσι καί ὁ πνευματικός κόσμος διέπεται ἀπό πνευματικούς νόμους» . Ἔτσι, γίνεται κατανοητό ὅτι ἡ λειτουργία τοῦ πνευματικοῦ νόμου δέν σημαίνει κατάργηση τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως ἤδη ἐλέχθη. Ὅταν λ.χ. ἕνας ἄνθρωπος περιπατεῖ δίπλα στόν γκρεμό, ἄν δέν προσέξει θά βρεθεῖ κάτω, μέ κίνδυνο νά χάσει τή ζωή του. Αὐτό θά εἶναι ἡ συνέπεια παραβιάσεως τοῦ φυσικοῦ νόμου. Τό αὐτό λαμβάνει χώρα καί στό πεδίο τοῦ πνευματικοῦ νόμου, ἀλλά μέ μία διαφορά. Ἡ πτώση στό γκρεμό ἤ ἀπό κάποιο ὕψος, κατά τό νόμο τῆς βαρύτητος, εἶναι ἀναπόφευκτη ὡς συνέπεια παραβιάσεως τοῦ φυσικοῦ νόμου, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀπρόσωπος καί, θά λέγαμε, ἄκαμπτος. Οἱ πνευματικοί νόμοι, ὅμως, ἔχουν εὔσπλαγχνο καί φιλάνθρωπο χαρακτῆρα καί λειτουργοῦν κατά τό θέλημα τοῦ Ἁγίου Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος «πάντας θέλει σωθῆναι». Ἔτσι, ἡ τιμωρία πού ἀκολουθεῖ τήν πτώση στήν ἁμαρτία, ἀπό τόν πνευματικό νόμο (ὅπως λ.χ. μιά ἀκούσια θλίψη) μπορεῖ νά προληφθεῖ, ὅταν ὁ ἄνθρωπος σπεύσει σέ μετάνοια, ὁπότε αἴρεται καί ἡ ἐπιφορά.

Σύμφωνα μέ τά ἀνωτέρω ἐκτεθέντα, δέν θά πρέπει νά μᾶς ἐκπλήσσουν οἱ διάφορες καί μέ ποικίλους τρόπους ἐκδηλούμενες ἐπιφορές, δοκιμασίες κ.ἄ. πού λαμβάνουν χώρα μέσα στό πλαίσιο τῆς λειτουργίας τοῦ πνευματικοῦ νόμου (μέ τήν ἀνταπόδοση, θετικά ἤ ἀρνητικά), ὁ ὁποῖος παραβιάζεται ἀσυστόλως κατά τήν ζοφερά ἐποχή μας, ὅπου ἡ πολυσχιδής ἁμαρτία ἐξαπλώνεται ὡς λοιμική νόσος καί ἀφανίζει τά πάντα σέ ὅλα τά ἐπίπεδα.

________________________________________________

1.Ὁμιλία, εἰς Ματθ. 59, 3, PG 58, 1193.
2.Bλ. ἐνδεικτικά, Μάρκου τοῦ Ἐρημίτου, Περί νόμου πνευματικοῦ, PG 65, 905 Α, Ἰω. Δαμασκηνοῦ, Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως 4, 23, PG 94, 1204, Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Πρός Θαλάσσιον 19, PG 90, 308B, Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, Ὀμιλία 3, PG 151, 36BC. Βλ. Ἀρχιμ. Παντελεήμωνος Καραλάζου, Ἡ λειτουργία τῶν πνευματικῶν νόμων στήν ἀσκητική γραμματεία τῆς Ἐκκλησίας (Διδακτορική Διατριβή), Θεσσαλονίκη 1999, σελ. 8.
3.Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολήν 13, 2-3, PG 60, 510-511.
4.Ἀρχιμ. Π. Καραλάζου, ὅ.π. Ἡ λειτουγία τῶν πνευματικῶν νόμων, σελ. 9.
5.Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Πρός Θαλάσσιον 26, PG 90, 348B-D.
6.ὅ. π. 39, PG 90 393 A, Ἀρχιμ. Π. Καραλάζου ὅ.π. σελ. 9.
7.Eἰς τήν πρός Ρωμαίους ἐπιστολήν, 13, 2, PG 60, 510
8.Ἐβρ. Β΄, 2.
9.Ὁ καθηγητής π. Γεώργιος Μεταλληνός σέ ὁμιλίες του ἔλεγε κάτι τό χαρακτηριστικό: «Ὁ Θεός ἀγαπᾶ ἀκόμη καί τόν διάβολο· ὁ διάβολος δέν ἀγαπᾶ τόν Θεό»!
10.Σοφ. Σολ. 1, 13.
11.Συμβουλία νοός πρός τήν ἑαυτοῦ ψυχήν, PG 65, 1105 C.
12.Ἀρχιμ. Παντελεήμωνος Καραλάζου, Ἡ λειτουργία τῶν πνευματικῶν νόμων στήν ἀσκητική γραμματεία τῆς Ἐκκλησίας, σελ. 10.
13.ὅ. π., 1105 D.
14.Σοφ. Σολ. 11, 16.
15.Ἀντιβολή πρός Σχολαστικόν, PG 65, 1096 B.
16.Περί τῶν οἰομένων ἐξ ἔργων δικαιοῦσθαι, PG 65, 932D, 957Β, Βλ. Ἀρχιμ. Παντελεήμωνος Καραλάζου, μνημ. ἔργ. σελ. 59.
17.Μάρκου τοῦ Ἐρημίτου, Συμβουλία νοός πρός τήν ἑαυτοῦ ψυχήν, PG 65, 1105 D.
18.ὅ.π. Ἡ λειτουργία τῶν πνευματικῶν νόμων, σσ. 41-42.
19.ὅ.π. σελ. 19.

Πηγή

"AΚΑΤΗΧΗΤΟΙ ΓΟΝΕΙΣ, ΑΝΕΥΘΥΝΟΙ ΠΟΙΜΕΝΕΣ" Ἄρθρο τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου 20/7/2022

            Τὸ Βάπτισμα ἀποτελεῖ βασικὴ προϋπόθεση σωτηρίας, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ βεβαίως μὲ τὸ ὀρθὸ βίωμα. Ἡ πολιτογράφηση ἑνὸς νέου Χριστιανοῦ στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας συνεπάγεται ὅτι αὐτὸς θὰ παραμείνει πιστὸς στὴ διδασκαλία της καὶ θὰ ἀγωνισθεῖ στὸ ἑξῆς νὰ διατηρήσει αὐτὸ ποὺ τοῦ προσέφερε τὸ Βάπτισμα, τὴν ἁγιότητα. Καὶ ἐφόσον στὶς μέρες μας γίνονται νηπιοβαπτισμοί, τὴν εὐθύνη τῆς δέσμευσης γιὰ συνεχὴ καὶ ἀκατάπαυστη προσπάθεια διατήρησης τῆς ἁγιότητος τοῦ νεοφώτιστου ἀναλαμβάνει ὁ ἀνάδοχος, ἡ μητέρα καὶ ὁ πατέρας μέσα ἀπὸ τὴν παροχὴ τῆς Ὀρθοδόξου Παιδείας. Βασική, ὡστόσο, προϋπόθεση γιὰ τὴν ἀνάληψη τῆς ἱερής εὐθύνης ποὺ ἀκολουθεῖ τὸ Μυστήριο τῆς Βαπτίσεως, εἶναι ὁ ἀνάδοχος, ἡ μητέρα καὶ ὁ πατέρας νὰ προσέρχονται συνειδητὰ στὸ Μυστήριο καὶ νὰ ἀποτελοῦν πραγματικὰ μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ.     

               Ἐφόσον, λοιπόν, αὐτὰ ἰσχύουν ὡς πρὸς τὸ Βάπτισμα, εἶναι μεγάλη εὐλογία νὰ γίνονται Βαπτίσεις, διότι προκύπτουν ἀντίστοιχα νέα μέλη τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ἐνδύονται τὸν Χριστὸ μὲ προοπτικὴ τὴν διατήρηση τῆς ἁγιότητας καὶ τὴν μετάδοσή της στὴν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων. Αὐτὴ εἶναι ἡ ὀρθόδοξη ὀπτική, ἀλλὰ μάλλον οὐτοπικὴ στὶς μέρες μας, διότι τὴν ἀγνοοῦν, δυστυχῶς,  οἱ περισσότεροι ἀκατήχητοι γονεῖς καὶ ἀνάδοχοι.

           Τὸ Βάπτισμα, ὅπως καὶ ἄλλα Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔχει καθιερωθεῖ στὴ συνείδηση μεγάλου μέρους τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ ὡς ἕνα ὠραῖο ἔθιμο. Αὐτὸ ἐνδεχομένως νὰ μποροῦσε νὰ χαρακτηρισθεῖ ὡς κάτι καλό, διότι ἡ πλειοψηφία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ δὲν ἀπαρνεῖται τὴν πίστη ποὺ ζύμωσε γενιὲς καὶ γενιὲς Ἑλλήνων, ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν Ἀποστόλων. Ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὡστόσο, εἶναι πολὺ προβληματικό. Τὸ Βάπτισμα τὴν σημερινὴ ἐποχὴ ἔχει πάρει διαστάσεις κοινωνικῆς ἐκδήλωσης ποὺ διαμορφώνεται ἀνάλογα μὲ τὴν κοινωνικὴ καὶ οἰκονομικὴ κατάσταση, τὴν παιδεία, ἀλλὰ καὶ τὶς διαθέσεις γιὰ ἑορτασμούς, προβολὴ καὶ ἐπίδειξη τῶν γονέων τοῦ νεοφωτίστου. Ὁ κόσμος δὲν ἔχει συνείδηση τῆς ἱερότητας τοῦ Μυστηρίου. Οἱ περισσότεροι γονεῖς μάλλον θεωροῦν τὸ Βάπτισμα ὡς ἕναν εὐχάριστο, θεαματικὸ τρόπο γιὰ νὰ δώσουν ὄνομα στὸ παιδί τους. Μὲ τέτοιες πεποιθήσεις εἶναι ἀναμενόμενο τὸ Μυστήριο νὰ μὴ τυγχάνει τὶς περισσότερες φορὲς τῆς πρέπουσας ἀντιμετώπισης.

            Ἔτσι, βλέπουμε Βαπτίσεις νὰ λαμβάνουν χώρα, γιὰ παράδειγμα, ἡμέρα Παρασκευὴ καὶ μετὰ τὸ Μυστήριο νὰ γίνεται κατάλυση εἰς πάντα καὶ γλέντι ἀπὸ λεγομένους Ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς στὰ κέντρα διασκεδάσεως. Ἔτσι τιμοῦμε τὸ γεγονὸς τῆς Βαπτίσεως; Βλέπουμε στὸν ἱερώτατο χῶρο τοῦ Ναοῦ, τὸν κατ’ ἐξοχὴν τόπο λατρείας τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, οἱ ἄνθρωποι νὰ συμπεριφέρονται μὲ μεγάλη ἀσέβεια, ἡ ὁποία δὲν δικαιολογεῖται ἀπὸ τὴν ἀδικαιολόγητη ἄγνοιά τους. Μιλᾶνε συνεχῶς, εἶναι ἀσέμνως ἐνδεδυμένοι, φτάνουν μέχρι καὶ στὸ σημεῖο νὰ ἐπιχειρήσουν νὰ καπνίσουν. Ἡ προσευχὴ οὔτε ποὺ περνᾶ ἀπὸ τὴν σκέψη τους, καθὼς δὲν γνωρίζουν τί εἶναι. Αὐτὸ δὲ ποὺ κυριαρχεῖ τὴν τελευταία δεκαετία εἶναι τὸ περίφημο φαινόμενο νὰ τελοῦνται διαδοχικὰ ὁ Γάμος τοῦ ζευγαριοῦ καὶ ἡ Βάφτιση τοῦ τέκνου τους, τὸ ὁποῖο κάποιες φορὲς κρατᾶ καὶ τὴν οὐρὰ τοῦ νυφικοῦ. Τὸ φαινόμενο ἔχει πάρει τέτοιες διαστάσεις ὥστε πλέον νὰ φαίνεται πὼς ἡ Ἐκκλησία δὲν ἔχει κανένα πρόβλημα μὲ τὶς προγαμιαῖες σχέσεις, ἀφοῦ δὲν κάνει σχεδὸν τίποτα γιὰ νὰ τὸ ταπεινώσει. Ἐφόσον ἔχουμε τέτοια ζητήματα καὶ ἡ Ἐκκλησία καλεῖται ποιμαντικὰ νὰ δώσει λύση, ἕνας καλὸς τρόπος γιὰ νὰ λυθεῖ τὸ θέμα μὲ τὴν πρέπουσα σοβαρότητα καὶ νὰ καταλάβουν ὅλοι ὅτι ὁ γάμος πρὶν τὸν γάμο εἶναι προβληματικός, εἶναι, νὰ γίνονται τὰ δύο Μυστήρια σὲ ξεχωριστὲς ἡμερομηνίες, ὅσο καὶ ἄν δὲν βολεύει τοὺς περισσοτέρους. Βέβαια, ἐδὼ ἔγκειται τὸ ἄλλο ζήτημα. «Ἐκεὶ δὲν μᾶς κάνουν μαζὶ Γάμο καὶ Βάφτιση. Θὰ πάμε σὲ ἄλλο παπά.». Ἄν ὑπῆρχε μία ἑνιαία θέση στὴν Ἐκκλησία, τὰ πράγματα θὰ εἶχαν μπεῖ στὴ θέση τους καὶ δὲν θὰ ἔκανε ὁ κάθε περαστικὸς τὸ θέλημά του σκορπίζοντας νέες «διδασκαλίες» στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Βλέπουμε, ἐπίσης, γονεῖς καὶ ἀναδόχους δίχως ἐξομολόγηση καὶ νηστεία νὰ προβαίνουν στὸ Μυστήριο. Βέβαια, ἐφόσον, γιὰ αὐτοὺς πρόκειται γιὰ ἕνα θέαμα, γιατί νὰ κρατήσουν νηστεία ἤ νὰ ἐξομολογηθοῦν; Βλέπουμε ζευγάρια ἀναδόχων νὰ λαδώνουν μαζὶ τὸ παιδί, διότι εἶναι πιὸ θεαματικό, ἀγνοῶντας ὅτι γίνονται ἔτσι ἀδέρφια ἐν πνεύματι μὲ ὅ,τι συνεπάγεται αὐτό. Βλέπουμε, ἐπίσης, στολισμένη μὲ διάφορα στολίδια τὴν κολυμβήθρα. Ἀλήθεια, ἄν αὐτὸ εἶναι ἐπιτρεπτό, ἄς κάνουμε κάτι ἀνάλογο καὶ μὲ τὸ Ἅγιο Ποτήριο. Ὅσο ἐπιτρέπεται νὰ στολίσουμε τὸ Ἅγιο Ποτήριο, ἄλλο τόσο ἐπιτρέπεται καὶ τὴν κολυμβήθρα.  Τέλος, βλέπουμε καὶ ἕνα ἄλλο∙ νὰ θέλουν νὰ γίνουν ἀνάδοχοι ἄνθρωποι ποὺ δὲν ἔχουν σχέση μὲ τὴν Ἐκκλησία, σὲ σημεῖο νὰ εἶναι ἑτερόδοξοι ἤ τελείως ἄθεοι καὶ αὐτὸ διότι ἐπιλέγονται ἀπὸ τοὺς γονεῖς ὡς καλοὶ φίλοι.

            Πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι μετὰ τὸν βαπτιζόμενο, τὸ κύριο πρόσωπο τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος εἶναι ὄχι ὁ πατέρας, οὔτε ἡ μητέρα, (ὁ ἑνικὸς στὰ δύο φύλα εἶναι σκόπιμος) ἀλλὰ ὁ ἀνάδοχος. Μετὰ τὴν Βάπτιση, αὐτὸς θεωρεῖται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὡς πνευματικὸς γονέας τοῦ βαπτισθέντος. Ὁ ρόλος του εἶναι πολὺ σημαντικός. Ἐπειδὴ κατὰ τὸν νηπιοβαφτισμό, τὸ βρέφος δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ ὁμολογήσει Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα, Ὁμοούσιον καὶ Ἀχώριστον, τὴν ὁμολογία ἀναλαμβάνει ὁ ἀνάδοχος. Ἐκφωνεῖ πρῶτα τὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως καὶ μετὰ ἀκολουθεῖ ἡ Βάπτιση. Μετὰ τὸ Βάπτισμα, σκοπὸς εἶναι ἡ διατήρηση τῆς ἁγιότητας. Αὐτό, ἐπιβάλλει ἡ ἐπιλογὴ τοῦ ἀναδόχου νὰ εἶναι τέτοια ὥστε νὰ βοηθήσει στὴν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ σκοπού. Ὁ ἀνάδοχος δὲν εἶναι γιὰ νὰ παίρνει μόνο τὴν λαμπάδα ἤ καὶ τὰ δῶρα στὸ παιδί, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸ νουθετεῖ, νὰ τοῦ διδάσκει τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ νὰ καλλιεργεῖ τὶς ἀρετὲς στὸ ἔδαφος τῆς ψυχῆς του μέχρι τουλάχιστον τὴν ἐνηλικίωσή του. Ὁ ἀνάδοχος πρέπει νὰ εἶναι Ἅγιος, ὅσο ὑπερβολικὸ καὶ ἄν ἀκούγεται αὐτό.

            Ἀλλὰ καὶ οἱ γονεῖς, πρέπει νὰ πατοῦν γερὰ στὶς χριστιανικὲς βάσεις. Ἀπὸ αὐτοὺς κρίνοντας, ἑμεῖς οἱ Κληρικοὶ ἔχουμε πολὺ μεγάλη εὐθύνη γιὰ τὶς Βαπτίσεις ποὺ τελοῦμε. Βεβαίως, τὰ νήπια εἶναι ἀγνὰ καὶ ἄκακα. Ὅταν, ὅμως, οἱ γονεῖς δὲν ἐγγυῶνται ὅτι τὸ παιδὶ θὰ μεγαλώσει ἐν Χριστῷ στὴν εὐλογημένη οἰκογενειακὴ κοινωνία, σὲ μία εὐλογημένη κοινωνία γάμου, πώς θὰ προβοῦμε στὴν τέλεση τοῦ Μυστηρίου; Γιὰ λόγους συνειδήσεως; Μὰ αὐτὴ ἀπουσιάζει ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς γονεῖς. Γιὰ νὰ ἐνισχύσουμε τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας; Ποιό ἔργο; Εἶναι ἔργο τῆς Ἐκκλησίας τὸ νὰ βαπτίζουμε χιλιάδες παιδιὰ καὶ νὰ προσέρχονται νὰ μεταλαμβάνουν μόνο τὶς τρεῖς πρῶτες Κυριακές καὶ μετὰ νὰ ἀφήνονται στὸ ἔλεος τῆς χαοτικῆς κοινωνίας; Μήπως, ἄραγε γιὰ λόγους οἰκονομικούς; Ἄν ναί, θὰ πέσει φωτιὰ νὰ μᾶς κάψει, διότι τὴν Χάρη δωρεὰν τὴν ἐλάβαμε καὶ δωρεὰν τὴ δίδουμε στοὺς δεκτικοὺς τῆς Χάριτος. Σὲ ἐκεῖνον ποὺ δὲν εἶναι δεκτικός, ἀλίμονό μας ἑὰν «ἐμπορευθοῦμε» τὴν Χάρη.

            Ἀναφέρθηκα στὴν προϋπόθεση εὐλογημένης κοινωνίας γάμου. Ὄχι τυχαῖα. Ἐπὶ εἴκοσι ἕνα αἰῶνες ἡ Ἐκκλησία δέχεται ὡς κοινωνία γάμου τὰ πρόσωπα ποὺ μποροῦν μὲ τὴν Χάρη τοῦ Θεοῦ νὰ καρποφορήσουν, τὸν ἄνδρα καὶ τὴν γυναίκα. Οἱ εἴκοσι ἕνα αἰῶνες νομίζω ὅτι εἶναι ἀπτὴ ἀπόδειξη πὼς δὲν χρειάζεται νὰ ἔρθουμε ὥς δῆθεν πιὸ ἔξυπνοι, πιὸ προοδευτικοί, πιὸ ἐλπιδοφόροι ἤ ὁτιδήποτε ἄλλο, καὶ νὰ «εὐλογήσουμε» ἕνα διαφορετικὸ σχῆμα ποὺ ἐκ τῶν πραγμάτων δὲν μπορεῖ νὰ ἀποτελέσει οἰκογένεια. Ἐκτὸς ἄν γιὰ νὰ προβεῖ κάποιος κληρικὸς σὲ μία τέτοια πράξη τοῦ εἶναι ἐπιβεβλημένο «ἀλλαχόθεν» γιὰ νὰ νομοθετήσουν αὔριο ἀλλότριους θεσμούς. Τότε, ὅμως, «κλέπτης ἐστὶ καὶ ληστὴς καὶ οὐ μέλει αὐτῷ περὶ τῶν προβάτων». Οὐ μέλει αὐτῷ γιὰ τὶς ψυχὲς τῶν ἀθώων παιδιῶν, τὰ ὁποῖα στερούμενα τῆς δυνατότητας νὰ γευθοῦν πατρότητα ἀπὸ πατέρα καὶ μητρότητα ἀπὸ μητέρα, μεγαλώνουν σὲ ἕνα ψυχολογικὰ ἀσθενὲς περιβάλλον. Οὐ μέλει αὐτῷ οὔτε γιὰ τὶς ψυχὲς ἐκείνων ποὺ θέλησαν νὰ ὑπερβοῦν τὴν φύση, διότι μὲ τὴν «εὐλογία» του, τοὺς στέρησε τὸν προβληματισμό: «Μήπως κάνουμε λάθος;». Δυστυχῶς, ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς» ποὺ ἔπρεπε νὰ ἀποτελεῖ στόχο καὶ καρπὸ τοῦ ἀγώνα κάθε Κληρικοῦ καὶ γενικότερα Χριστιανοῦ, δὲν βρίσκει ἀντίκτυπο ἀπὸ τοὺς πολλούς. Ποιός εἶναι τὸ φῶς σήμερα;

            Ἐπειδή, ὥς ποιμένες, κληθήκαμε ἀπὸ Θεοῦ νὰ φυλάμε Θερμοπύλες πίστεως, δὲν μποροῦμε νὰ κάνουμε τὰ στραβὰ μάτια στὰ κακῶς κείμενα καὶ στὸ νέο «εὐαγγέλιο» ποὺ θέλουν νὰ εἰσάγουν κάποιοι δῆθεν προοδευτικοὶ κληρικοί. Ἐδὼ ξεκαθαρίζουμε∙ ἤ παραμένουμε μὲ τὸν Χριστό, ἤ ἀκολουθοῦμε τὸν κόσμο. «Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν». Κάθε Ὀρθόδοξος Χριστιανὸς καὶ δὴ Κληρικὸς ἔχει ἐπιβεβλημένο καθῆκον νὰ ζεῖ, νὰ ὑπάρχει, νὰ ἀναπνέει, νὰ βαδίζει εὐαγγελικὰ καὶ σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.  

           Ἡ κοινωνία σήμερα ὑποφέρει καὶ βρίσκεται σὲ πλήρη παρακμή, διότι ἑμεῖς οἱ ποιμένες δὲν δίνουμε τὴν πρέπουσα βαρύτητα καὶ φροντίδα στὰ θεμέλια τοῦ Γάμου καὶ τῆς Βάπτισης. Ἄν δὲν φτιάξουμε τὸ σπίτι σωστὰ ἀπὸ τὰ θεμέλια, νὰ εἴμαστε σίγουροι ὅτι ὅταν ὑψωθεῖ δὲν θὰ μποροῦμε νὰ τὸ διορθώσουμε. Ἄν τότε προσπαθήσουμε ἀδιάκριτα νὰ τὸ διορθώσουμε, θὰ πέσει καὶ θὰ μᾶς γκρεμίσει.

† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ Ε' ΜΑΤΘΑΙΟΥ 2022 (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

    Ὁ ἄλλοτε ὑπέρλαμπρος Ἐωσφόρος, μετὰ τὴν πτώση του, βλέποντας τὴν τιμὴ καὶ εὐλογία ποὺ προσέφερε ὁ Θεὸς στὸ ἀνθρώπινο γένος, φθόνησε τοὺς ἀνθρώπους μανιωδῶς. Διότι ὁ ἄνθρωπος στολίσθηκε μὲ χαρίσματα ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ πλάσθηκε κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσίν Του, ἔχοντας τὴν δυνατότητα νὰ γίνει κατὰ χάριν θεός. Ἐκτὸς αὐτοῦ, πλάσθηκε γιὰ νὰ συμμετέχει στὴν χαρὰ τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἀπολαμβάνει τὰ ἀγαθά Του. Χάρη σὲ αὐτὸν τὸν φθόνο του, ὁ μισόκαλος πείραξε τὴν Εὔα, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὁδηγήσει αὐτὴν καὶ τὸν Ἀδάμ στὴν παρακοή καὶ τὴν ἐξορία ἀπὸ τὸν Παράδεισο. Ἔκτοτε αὐτὴ εἶναι ἡ τακτική του. Ὅπως λέει καὶ ὁ Ἀπόστολος Πέτρος: «ὁ ἀντίπαλός σας διάβολος περιφέρεται βρυχώμενος σὰν λιοντάρι ζητῶντας ποιόν νὰ καταβροχθίσει». Τί κάνουμε, λοιπόν; Τὸν ἀφήνουμε νὰ βρυχᾶται ἐλεύθερος, ἤ τὸν ἀντιμετωπίζουμε; Πολλοὶ θὰ ποῦν ὅτι εἶναι δύσκολο νὰ τὸν ἀντιμετωπίσουμε. Ναί. Ἀλλὰ ἑμεῖς εἴμαστε Χριστιανοὶ καὶ ὁ Θεὸς μᾶς ἔδωσε τὰ κατάλληλα ἐφόδια. Μερικὰ ἀπὸ αὐτὰ εἶναι ἡ προσευχὴ καὶ ἡ νηστεία. Ἄλλο ἕνα πολὺ βασικὸ εἶναι ἡ γνώση ὅτι ὁ ἀντίπαλός μας, ὅσο φοβερὸς καὶ ἄν παρουσιάζεται, εἶναι στὴν πραγματικότητα ἀδύναμος. 

   Αὐτὸ διαπιστώνουμε μέσα ἀπὸ τὴν σημερινὴ εὐαγγελικὴ περικοπή∙ ὁ Χριστὸς συνάντησε δύο δαιμονισμένους καὶ τὰ δαιμόνια φοβήθηκαν καὶ ταράχθηκαν. «Ἦρθες νὰ μᾶς βασανίσεις πρὶν τὴν ὥρα μας;», Τοῦ εἶπαν. Καὶ συνέχισαν: «τουλάχιστον ἐπίτρεψέ μας νὰ εἰσέλθουμε στὴν ἀγέλη τῶν χοίρων».Τότε, ὁ Χριστὸς τοὺς ἔδωσε τὴν ἄδεια νὰ μποῦν στὸ κοπάδι, τὸ ὁποῖο ἀκολούθως, οἱ δαίμονες ἔριξαν ἀπὸ τὸν γκρεμὸ στὴν θάλασσα.

   Βλέπουμε ξεκάθαρα μέσα ἀπὸ αὐτὰ ὅτι τὰ σκοτεινὰ πνεύματα δίχως τὴν ἄδεια τοῦ Παντοδύναμου Θεοῦ δὲν μποροῦν νὰ κάνουν τίποτα. Τότε θὰ ρωτήσει κάποιος: γιατί ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει στὸν πειρασμὸ νὰ μᾶς πειράζει κάποιες φορές; Ὁ Θεὸς γνωρίζει. Ἑκεῖνος μᾶς δοκιμάζει ἄν εἴμαστε πιστοὶ καὶ δίχως ἀμφιβολία ἐργάζεται νὰ μᾶς ὠφελήσει μὲ κάθε τρόπο. Ἄλλωστε, «ἔπαρον τοὺς πειρασμοὺς καὶ οὐδεὶς ὁ σωζόμενος» διδάσκει ὁ Μέγας Ἀντώνιος. Χωρὶς νὰ δοκιμασθοῦμε μέσω τῶν πειρασμῶν, δὲν θὰ δοῦμε πρόσωπο Θεοῦ.

    Μέσα ἀπὸ τὸ θαῦμα τῆς θεραπείας τῶν δαιμονισμένων ὁ Θεὸς μᾶς δείχνει τὴν πρόνοιά Του, διότι τὰ πονηρὰ πνεύματα μπορεῖ νὰ πολεμοῦσαν τοὺς δύο νέους, τοὺς πολεμοῦσαν, ὅμως, μέχρι ἑνὸς σημείου. Ὁ Θεὸς τοὺς προστάτευε. Ὅταν, ἀντιθέτως τὰ πνεύματα εἰσῆλθαν στοὺς χοίρους, δίχως κανένα ἐμπόδιο ὅρμηξαν στὸν γκρεμὸ καὶ τοὺς ἔπνιξαν ὅλους στὴ θάλασσα. Ἄν εἶχαν τὴν δυνατότητα, θὰ ἔκαναν τὸ ἴδιο καὶ γιὰ τοὺς δύο νέους. Δὲν τὴν εἶχαν, ὅμως. Μπορεῖ, λοιπόν, ὁρισμένες δύσκολες στιγμὲς τῆς ζωῆς μας, ὥς ἄνθρωποι, νὰ αἰσθανόμαστε ὅτι ἔχουμε μείνει μόνοι ἤ ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἐγκατέλειψε, πρέπει νὰ γνωρίζουμε, ὅμως ὅτι ἄν ὁ Θεὸς δὲν ἦταν δίπλα μας νὰ μᾶς βοηθάει, τὰ πράγματα θὰ ἦταν πολὺ χειρότερα.  Δόξα τῷ Θεῷ νὰ λέμε. 

    Πρὸς τὸ τέλος τῆς περικοπῆς, μετὰ τὴν θεραπεία τῶν δαιμονισμένων καὶ τὸν πνιγμὸ τῶν χοίρων, οἱ χοιροβοσκοὶ ἔτρεξαν στὴν πόλη νὰ διηγηθοῦν τὸ γενόμενο. Σὲ λίγη ὥρα συγκεντρώθηκε ὁ λαὸς ἐνώπιον τοῦ Κυρίου καὶ τί Τοῦ εἶπαν; Εὐχαριστοῦμε Κύριε ποὺ θεράπευσες τοὺς συνανθρώπους μας; Ὄχι. Ἀλλὰ τί τοῦ εἶπαν; Φύγε ἀπὸ τὸν τόπο μας. Μήπως ἐπειδὴ θεωροῦσαν καὶ αὐτοὶ ἀνάξιους τοὺς ἑαυτούς τους, ὅπως ὁ ἑκατόνταρχος τῆς προηγούμενης Κυριακῆς; Ὄχι, ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶδαν τὰ οἰκονομικά τους συμφέροντα νὰ τραυματίζονται. 

     Νὰ σημειωθεῖ στὸ σημεῖο αὐτὸ ὅτι τὸ χοιρινὸ κρέας ἦταν καὶ εἶναι μέχρι σήμερα παράνομη τροφὴ γιὰ τοὺς Ἰουδαίους. Ἡ ἐκτροφή, λοιπόν, τῶν χοίρων ἦταν ἕνα παράνομο ἐπάγγελμα. Ὁ Χριστὸς ἐπέτρεψε στοὺς δαίμονες νὰ θανατώσουν τοὺς χοίρους γιὰ νὰ ἐλέγξει τὴν παρανομία καὶ τὴν αἰσχροκέρδεια τῶν κατοίκων. Καὶ αὐτοί, ἐπειδὴ ἦταν βουτηγμένοι στὸ πάθος τῆς φιλαργυρίας, ἐνῶ εἶχαν μάτια, στὴν πραγματικότητα δὲν εἶδαν τὸ Φῶς ποὺ ἐπισκέφθηκε τὴν ζωή τους, τὸ ἔδιωξαν, καὶ παρέμειναν στὸ σκοτάδι. Τὸ ἴδιο συμβαίνει μὲ κάθε ἄνθρωπο ποὺ ἀντὶ νὰ ἀφήσει τὸν ἑαυτό του ἐλεύθερο, ὡς δοῦλος ἐργάζεται ἐμμονικὰ στὰ πάθη του, δίχως νὰ φροντίσει νὰ θεραπευθεῖ.

    Στὴν συμπεριφορὰ αὐτὴ τῶν Γεργεσηνῶν, ὁ Χριστὸς ἀπάντησε μὲ τὴν πραότητά Του. Δὲν μὲ θέλετε στὴ ζωή σας; Φεύγω. Ὁ καθένας εἶναι ἐλεύθερος νὰ ἐπιλέξει ἄν θέλει ἤ ἄν δὲν θέλει νὰ εἶμαι παρὼν στὴ ζωή του. Ὁ Θεὸς δὲν πίεσε κανέναν. Σεβόμενος τὴν ἐλευθερία τους, ἔφυγε καὶ συνέχισε τὸ ἔργο Του. 

    Φτάνουμε, λοιπόν, στὸ συμπέρασμα ὅτι ἄν θέλουμε τὸν Θεὸ στὴ ζωή μας, ἔρχεται καὶ μᾶς εὐλογεῖ. Δὲν φεύγει ἀπὸ κοντά μας. Καὶ ἄν ὁ Θεὸς εἶναι μαζί μας, δὲν ἔχουμε νὰ φοβηθοῦμε κανέναν καὶ τίποτα∙ οὔτε ὁρατούς, οὔτε ἀοράτους ἐχθρούς. 

Μετ’ εὐχῶν,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή