A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

Τετάρτη 5 Ιουνίου 2024

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ;

 

Ο Γεώργιος Φλώρος παραθέτει ένα σημαντικό απόσπασμα κειμένου από τους: «Μεγάλους Αγώνες του Αγίου Μαξίμου του ομολογητού εναντίον των Αιρετικών» και εξηγεί ποια είναι η Εκκλησία του Χριστού κατά τον Άγιο Μάξιμο και όχι κατά την γνώμη του καθενός.

Άραγε γιατί η Εκκλησία μας του χάρισε τον τίτλο του Ομολογητή; Έτσι για τα μάτια ή τυχαία;

Φυσικά και όχι, αλλά γιατί ΟΜΟΛΟΓΗΣΕ την ΑΛΗΘΕΙΑ και την γνήσια πίστη του Χριστού! Ποια; Ότι η αλήθεια δεν ήταν αυτή που δήλωναν όλοι οι Πατριάρχες και οι αρχιερείς και ιερείς και οι κατά τόπους εκκλησίες, ότι δηλαδή ο Χριστός είχε ΜΙΑ ενέργεια και ΜΙΑ θέληση, αλλά η αλήθεια ήταν ότι ο Χριστός είχε ΔΥΟ θελήσεις και ΔΥΟ ενέργειες. Αυτή ήταν και είναι η Αλήθεια και γι’ αυτό ονομάστηκε ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ!

Τα μέσα που μηχανεύεται ο Διάβολος, για να αλλάξει τη γνώμη των Αγίων.

Ας δούμε όμως τί απάντησε ο Άγιος Μάξιμος για το θέμα ακριβώς αυτό, όταν πήγαν και τον βρήκαν, -στην εξορία και στην φυλακή που τον έβαλαν ο Αυτοκράτορας και ο Πατριάρχης- δύο απεσταλμένοι τους. Ο ένας μάλιστα εκ των δύο ήταν και Αρχιερέας.

Στην αρχή προσπάθησαν με κολακείες και έπειτα με εκφοβισμούς και απειλές να τον κάνουν να αλλάξει γνώμη, αλλά δεν τα κατάφεραν.

Στην συνέχεια του έταξαν πολλά δώρα, χρήματα, τιμές, να τον κάνουν Δεσπότη και άλλα πολλά, αλλά και πάλι δεν τα κατάφεραν.

Έπειτα αφού είδαν ότι ο Άγιος δεν δεχόταν με τίποτε να δεχθεί τα όσα αιρετικά πίστευαν αυτοί, ούτε δεχόταν να επικοινωνήσει πνευματικά και εκκλησιολογικά μαζί τους, άρχισαν να τον ειρωνεύονται και να τον κοροϊδεύουν λέγοντάς του: «Είσαι καλά Μάξιμε; Μήπως έχεις τρελαθεί και δεν το ξέρεις; Δηλαδή, θέλεις να μας πεις, μετά απ’ όλα αυτά που συζητήσαμε, ότι εσύ ένας φτωχός και ταπεινός καλόγερος, (γιατί εκτός των άλλων, ήταν απλός Μοναχός, δεν ήταν καν ιερομόναχος ο Άγιος Μάξιμος, παρ’ όλο που ήταν και ηγούμενος) εσύ λοιπόν ένας απλός Μοναχός, ΜΟΝΟΣ σου χωρίς κανένα άλλον μαζί, έχεις την αλήθεια και μείς όλοι οι άλλοι, όλα τα Πατριαρχεία και όλες οι κατά τόπους εκκλησίες, όλοι οι Πατριάρχες, οι αρχιερείς, όλοι οι κληρικοί, όλος ο λαός, όλη η οικουμένη είναι στην πλάνη και στην αίρεση και είμαστε εκτός Εκκλησίας; Δηλαδή εσύ μόνο σε όλη την οικουμένη έχεις την αλήθεια; Εσύ μόνος σου είσαι η Εκκλησία; Τρελάθηκες τελείως; Για έλα στα συγκαλά σου, και έλα γρήγορα μαζί μας, πριν είναι πολύ αργά, για να ανήκεις και συ στην Εκκλησία του Χριστού, γιατί τώρα, αφού δεν επικοινωνείς μαζί μας, είσαι έξω από την εκκλησία, και σίγουρα θα χαθείς έτσι που πας».

Τι όμως τους απάντησε σε όλα αυτά τα φληναφήματα και ψευτοδιλήμματα ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής; «Εκκλησία, όπως είπε ο Χριστός μας, δεν είναι ούτε τα κτίρια, ούτε τα ντουβάρια, ούτε οι κληρικοί, ιερείς και αρχιερείς, ούτε τίποτε άλλο.

Αλλά Εκκλησία τι είναι; Είναι ο ίδιος ο Χριστός και η Αλήθειά Του, το Ευαγγέλιο Του, η Ορθή Πίστη, η ορθή δόξα. Αυτή είναι η Εκκλησία! Και όπου υπάρχει αυτή η αλήθεια, η ορθή δόξα, εκεί είναι και η Εκκλησία του Χριστού. Όπου δεν υπάρχει αυτή η ορθή δόξα, η ορθή ομολογία και η αλήθεια, εκεί δεν υπάρχει ούτε Εκκλησία του Χριστού».

Γι’ αυτό λέγει και ένας άλλος μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς (σπουδαίος Πατέρας, άφθαρτα τα λείψανά του στην Θεσσαλονίκη), τι λέει, μετά από τόσους αιώνες από τον Άγιο Mάξιμο, 7ος αιώνας ο Άγιος Mάξιμος, 14ος αιώνας ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Mετά από 6-7 αιώνες λέει περίπου τα ίδια πράγματα. Tι;

Ακούστε: «Καί γάρ οἱ τοῖς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας τῆς ἀληθείας εἰσίν, οἱ δέ μή ὄντες τῆς ἀληθείας οὐδέ τοῖς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας εἰσίν». Δηλαδή, «Αυτοί που είναι μέσα στην αλήθεια είναι και μέσα στην Εκκλησία του Χριστού. Ενώ αυτοί που είναι έξω από την αλήθεια δεν είναι ούτε μέσα στην Εκκλησία του Χριστού, αλλά είναι έξω από αυτήν».

Και πώς το απέδειξε αυτό ο Άγιος Mάξιμος ο Oμολογητής, τα λόγια που σας είπαμε προηγουμένως που είναι τα ίδια με του Aγίου Γρηγορίου; Έφερε απόδειξη μέσα από το Ευαγγέλιο. Και τι είπε;

«Θυμάστε, -λέει ο Άγιος Μάξιμος- τι είπε ο Κύριός μας, στους μαθητές Του σαν απάντηση όταν τους ρώτησε, τι πιστεύουν και τι λένε οι άλλοι άνθρωποι γι’ Αυτόν; Και άλλοι μεν λέγανε, ότι είναι ένας προφήτης, άλλοι δε κάποιος διδάσκαλος, άλλοι το ένα και άλλοι το άλλο. Και τότε είπε ο Χριστός στους Μαθητές Του; Εσείς, τι λέτε ότι είμαι εγώ; Και πετάχτηκε ο Πέτρος και είπε: «Συ ει ο Χριστός ο υιός του Θεού του ζώντος». Δηλαδή, «Εσύ είσαι ο Χριστός, ο Μεσσίας, ο κεκρισμένος, ο Yιός του ζώντος Θεού, του αληθινού-πραγματικού Θεού, αφού δεν υπάρχει άλλος θεός και όλοι οι άλλοι είναι ανύπαρκτοι θεοί». Μέσα σε λίγες λέξεις όλη η Θεολογία της Πίστεώς μας. Και τότε τι είπε ο Χριστός στον Πέτρο; Εδώ προσέξτε τώρα! «Μακάριος ει, Σίμων Βαριωνά, ότι σαρξ και αίμα ουκ απεκάλυψέ σοι, αλλ᾿ ο πατήρ μου ο εν τοις ουρανοίς. καγώ δε σοι λέγω ότι συ ει Πέτρος, και επί ταύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την εκκλησίαν, και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής».

 

Ακούσατε τι λέγει ο ίδιος ο Κύριός μας; Ότι την Εκκλησία Του την οικοδόμησε επάνω σε μία πέτρα. Ποια πέτρα; Την πέτρα της πίστεως. Τον ίδιο τον Χριστόν και την Αλήθειά Του. Την πέτρα της ομολογίας του Πέτρου. Σ’ αυτή την πέτρα λέει, της ομολογίας, σ’ αυτή την αλήθεια που είπες τώρα, ότι εγώ είμαι ο Yιός του Θεού του ζώντος, εκεί πάνω εγώ θα στηρίξω την Εκκλησία μου και αυτή θα είναι η αληθινή Εκκλησία του Χριστού, και αυτήν την Εκκλησία κανείς δεν θα μπορέσει να εξαφανίσει και να καταργήσει, ούτε ο ίδιος ο Άδης και ο Διάβολος!» (Ματθ. ΙΣΤ΄ 13-19)

Ο Χριστός και η διδασκαλία Του,είναι η ορθή Πίστη και η ορθή Δόξα.

Να λοιπόν ποια είναι και τι είναι η αληθινή Εκκλησία του Χριστού! Ο ίδιος ο Χριστός και η Αλήθεια Του! Η Ορθή Πίστη και Δόξα! Δεν είναι ούτε τα ντουβάρια, ούτε οι μήτρες, ούτε οι πατερίτσες, ούτε οι αρχιερείς ούτε οι πατριάρχες ούτε κανένας. Κανείς, απ’ όλους αυτούς, εκτός εάν έχουν μαζί τους τον Χριστό και την Αλήθεια Του! Αν λοιπόν δεν έχουμε την αλήθεια και δεν είμαστε μέσα στην Ορθοδοξία, δεν είμαστε ούτε μέσα στην Εκκλησία άσχετα αν πηγαίνουμε σε ναούς, άσχετα αν κάνουμε μνημόσυνα, λειτουργίες, κοινωνάμε, βγάζουμε λόγους και κάνουμε οτιδήποτε. Προσέξτε λοιπόν αυτή την σημαντική λεπτομέρεια, γιατί θα έρθουν δύσκολες μέρες, και δεν θα μπορέσουμε να ξεχωρίσουμε καταστάσεις. Θα μπερδευτούμε, θα υπάρχει μεγάλη σύγχυση, γιατί οι περισσότεροι θα ακολουθούν τους πολλούς, είναι το σύνδρομο της μάζας βλέπετε, πού πάει ο πολύς κόσμος. Γιατί θα λένε όλοι, είναι δυνατόν, όλοι αυτοί να έχουν άδικο και μόνο ένας ή δύο ή μια χούφτα άνθρωποι να έχουν δίκαιο;

Προσέξτε όμως τώρα! Πείτε π.χ. ότι ζούσατε εκείνη την εποχή, του Αγίου Μαξίμου του Oμολογητού, τον 7ο αιώνας, γύρω στο 650 (το 660 πέθανε ο Άγιος Μάξιμος) και σας έλεγε ο Άγιος Μάξιμος όλα αυτά τα πράγματα και βλέπατε λοιπόν να είναι μόνος του και όλοι οι άλλοι να είναι ενωμένοι, τι θα λέγατε τότε; Tι θα λέγατε; Ποιος θα είχε το δίκιο, ο ένας; Λογικό δεν είναι; Πολύ δύσκολο να πει κανείς ότι ο ένας, ένας καλόγερος είχε το δίκιο και όλοι οι άλλοι είχαν την πλάνη και ήταν μέσα στην αίρεση. Κι όμως τελικά αποδείχθηκε ότι ο Άγιος Μάξιμος είχε το δίκιο. Μετά από 60 ολόκληρα χρόνια από τότε που ξεκίνησε η αίρεση αυτή, και 20 ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατο του Αγίου το 660 κοιμήθηκε, το έτος 681 μ.Χ. έγινε η 6η Οικουμενική Σύνοδος η οποία αναθεμάτισε όλους τους αιρετικούς Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως, τον Σέργιο, τον Πύρρο, Παύλο, Πέτρο, αναθεμάτισε τον Πατριάρχη Αντιοχείας τον Κύρο, αναθεμάτισε τον Πατριάρχη Αντιοχείας τον Αθανάσιο, αναθεμάτισε τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων, αναθεμάτισε όλους εκείνους οι οποίοι πρέσβευαν αυτές τις πλάνες και αυτές τις αιρέσεις και δικαίωσε και μεγάλυνε και λάμπρυνε τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή. Πότε όμως; Μετά από 20 χρόνια από την κοίμησή του και 60 χρόνια από το ξεκίνημα του μοναχικού και μεγάλου αγώνα του!

Πρέπει να φυλάξουμε την Πίστη μας ανόθευτη και ως κόρην οφθαλμού. Τι δίδαγμα βγαίνει λοιπόν από τον Άγιο Μάξιμο; Ότι πρέπει να φυλάξουμε, σαν κόρη οφθαλμού, όπως μας λέει αλλού ο ίδιος «το πρώτο και μέγα της σωτηρίας ημών φάρμακο, την καλή λέγω της πίστεως κληρονομία». Και μετά όλα τ’ άλλα και αν είμαστε μέσα στην αλήθεια, αν είμαστε μέσα στην Ορθοδοξία τότε δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτε έστω κι αν είμαστε μόνοι μας, θυμηθείτε και τους Τρεις Παίδες εν τη καμίνω. Τρεις ήταν μόνο εκείνοι που δεν προσκύνησαν την εικόνα του Ναβουχοδονόσορα. Όλοι οι άλλοι προσκύνησαν και φρονούσαν τα ίδια. Μόνο αυτοί οι τρεις αντιστάθηκαν να μην προσκυνήσουν το άγαλμα του Nαβουχοδονόσορα, όλοι οι άλλοι είχαν προσκυνήσει, μόνο αυτοί οι τρεις αντιστάθηκαν. Σκεφτείτε επίσης την εποχή του Νώε, πόσοι σώθηκαν; Μόνο 8 άτομα, όλους τους άλλους τους πήρε ο κατακλυσμός και εξαφανίστηκαν. Μην σας ξεγελάει λοιπόν το πλήθος αλλά να κοιτάτε πού βρίσκεται η αλήθεια. Ποιος έχει την ΑΛΗΘΕΙΑ!

Αυτό το σπουδαίο και μεγάλο μήνυμα και δίδαγμα βγαίνει από τη ζωή και το βίο του Αγίου Μαξίμου. Κλείνοντας θα θέλαμε σαν επίλογο να υπενθυμίσουμε στην αγάπη σας ότι ζούμε σε εσχατολογικά και ίσως σε χρόνια του Αντίχριστου. Ίσως, δεν είμαστε Θεός δεν είμαστε προφήτης, δεν γνωρίζουμε, ο Θεός γνωρίζει, πάντως τα σημεία των καιρών βοούν, ότι είμαστε πολύ κοντά. Ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας, ας είμαστε πάντοτε σε εγρήγορση, ας μην παρασυρόμαστε από μεγάλα λόγια, ας μην παρασυρόμαστε από το πλήθος, δεν βρίσκεται πάντοτε η αλήθεια μέσα στο πλήθος, ας μην μας τρομάζει ότι κάποιοι είναι μεγάλοι και τρανοί, είτε πολιτικοί, είτε εκκλησιαστικοί ηγέτες, και πώς είναι δυνατόν αυτοί δεν θέλουν να σωθούν, και δεν γνωρίζουν;

Σας θέτουμε και εμείς αμέσως το ερώτημα: Καλά, τότε στην εποχή των αιρέσεων, δεν ήθελε να σωθεί ο μεγάλος αιρεσιάρχης Άρειος ο Αλεξανδρινός και οι άλλοι αιρετικοί κληρικοί; Δεν ήθελαν να σωθούν οι Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως που αναφέραμε προηγουμένως, ο Σέργιος, Πέτρος, Παύλος κ.λπ.; Αυτοί δεν ήθελαν να σωθούν, αυτοί δεν ήξεραν, δεν είχαν μόρφωση; Κι όμως ήταν αιρετικοί, κι όμως καταδικάστηκαν, όπως καταδικάστηκαν και τόσοι άλλοι αιρετικοί. Ας μην μας φοβίζει λοιπόν και μας δελεάζει το πλήθος, ή οι μεγάλοι ηγέτες, είτε θρησκευτικοί, είτε πολιτικοί. Ας έχουμε ανοιχτά τα μάτια μας. Ας προσπαθούμε να είμαστε πάντοτε κοντά στο Θεό και πάντοτε κοντά στην αλήθεια και ας προσευχόμαστε όλοι, μέρα νύχτα, ο Θεός να μας κρατάει κοντά του, να μας κρατάει μέσα στην Εκκλησία Του, μέσα στην ΑΛΗΘΕΙΑ Του, μέσα στην ορθή δόξα, γιατί χωρίς Ορθοδοξία, χωρίς την αληθινή Πίστη μας, χωρίς την Αλήθεια του Χριστού μας, δεν υπάρχει καμία ελπίδα σωτηρίας.

Ταίς του Οσίου Μαξίμου του Ομολογητού πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον και σώσον ημάς. Αμήν.

Η έμπρακτη Ορθόδοξη διδαχή του Αγίου Μαξίμου του Ομολογητού”.

Τρίτη 4 Ιουνίου 2024

ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΤΟΙΜΟΙ ΓΙΑ ΣΩΤΗΡΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ; (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

Ὁμιλία Κυριακῆς τῆς Σαμαρείτιδος

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μαζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν Κυριακὴ Ε΄ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, 20-5/2-6-2024, μὲ τίτλο: «Εἴμαστε ἕτοιμοι γιὰ σωτήρια συνάντηση μὲ τὸν Χριστό;».


ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 24ο)

 Αγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου της Ρωσικής Διασποράς (+1985)

24. Υπηρεσία στην Πατρίδα

Χριστιανική θεώρηση του πολέμου
(Η στάση του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου
 και του Αγίου Ισαποστόλου Κυρίλλου).

Είναι προφανές ότι ο χριστιανικός πατριωτισμός για τον οποίο μιλήσαμε παραπάνω απαιτεί από τον καθένα μας να υπηρετήσει την πατρίδα όσο καλύτερα μπορεί. Αυτή η υπηρεσία από έναν άνθρωπο εκτελείται, πρώτα απ’ όλα, όταν βρίσκεται σε μια συγκεκριμένη κατάσταση ή δημόσια υπηρεσία. Φυσικά, η αξία μιας τέτοιας υπηρεσίας αυξάνεται ακόμη περισσότερο εάν εκτελείται ανιδιοτελώς, ανεξάρτητα από τυχόν υλικούς υπολογισμούς και εκτιμήσεις. Αλλ’ ένας άνθρωπος με τον ένα ή τον άλλο τρόπο υπηρετεί το κράτος του ακόμη και όταν, για παράδειγμα, συμμετέχει στον δημόσιο βίο εργαζόμενος, ομιλώντας στον Τύπο ή συμμετέχοντας στις δημόσιες εκλογές κ.λπ. Και εδώ πρέπει να προσπαθεί να είναι χρήσιμος σε ολόκληρη την πατρίδα, δηλαδή σε όλο τον λαό, και όχι μόνο να ενδιαφέρεται για τα προσωπικά (ή κομματικά) συμφέροντα. Και τότε η συνείδησή του θα είναι ήρεμη. Ακόμη και αν δεν πετύχει μεγάλη εξωτερική επιτυχία, θα έχει εκπληρώσει έντιμα και χριστιανικά το καθήκον του πατριώτη και πιστού τέκνου της πατρίδας του.

Υπάρχει ένα ρητό: «Ο φίλος φαίνεται στις δυσκολίες». Και για έναν αληθινό πατριώτη, η αγάπη για την πατρίδα και τον λαό του εκδηλώνεται ιδιαίτερα έντονα σε εποχή εθνικών δοκιμασιών και καταστροφών. Όλοι γνωρίζουν πώς αισθάνεται ένας άνθρωπος όταν οι κοντινοί του άνθρωποι είναι βαριά άρρωστοι. Δεν έχει χρόνο για διασκέδαση και ευχαρίστηση. Στην θλίψη και την φροντίδα του, μερικές φορές δεν μπορεί καν να φάει και να πιει ή να αναζωογονηθεί με ξεκούραση και ύπνο. Κάτι ανάλογο θα έπρεπε να εκδηλωθεί στις καταστροφές της πατρίδας σε κάποιον που την αγαπάει πραγματικά ειλικρινά, αληθινά.

Αν οι καρδιές μας είναι γεμάτες από πάνω μέχρι κάτω μόνο με τα προσωπικά μας ενδιαφέροντα και εμπειρίες, αν στα λόγια στενάζουμε και αναστενάζουμε, αλλά οι πράξεις μας χωρίζονται από τα λόγια μας -όπως «η ανατολή από την δύση»- τότε υπάρχει μία κακή αγάπη για την πατρίδα!

Αναγνωρίζουμε τον θάνατο για την πατρίδα, κυρίως στον πόλεμο, ως ένα από τα πιο εντυπωσιακά και ανιδιοτελή κατορθώματα στην υπηρεσία της πατρίδας. Ο Χριστιανός πολεμιστής, υπερασπιστής της πατρίδας και των ιερών της, εκπληρώνει ξεκάθαρα την εντολή του Χριστού: «μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει, ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ»[1].

Φυσικά, ο ίδιος ο πόλεμος είναι αναμφίβολα ένα κακό, ένα εξαιρετικά θλιβερό φαινόμενο, βαθιά αντίθετο με τα ίδια τα θεμέλια του Χριστιανισμού. Δεν υπάρχει τίποτε να πούμε γι’ αυτό. Πόσο ευχάριστο θα ήταν αν οι άνθρωποι σταματούσαν να πολεμούν μεταξύ τους και η ειρήνη βασίλευε στην γη! Όμως η θλιβερή πραγματικότητα λέει κάτι εντελώς διαφορετικό. Και μόνο διάφοροι ονειροπόλοι, μακριά από την πραγματικότητα και στενά μονόπλευροι σεχταριστές μπορούν να αρνηθούν τον πόλεμο, δηλ. να μην του επιτρέψουν να μπει στην πραγματική ζωή.

Χωρίς αμφιβολία, όσοι επισημαίνουν την εντολή «οὐ φονεύσεις» λένε σωστά ότι ο πόλεμος είναι παραβίαση αυτής της εντολής. Κανείς δεν αντιτίθεται σ’ αυτό. Ωστόσο, βλέπουμε από την Αγία Γραφή ότι εκείνη την εποχή της Παλαιάς Διαθήκης που δόθηκε αυτή η εντολή, ο λαός του Ισραήλ πολέμησε με εντολή του Θεού και με την βοήθεια του Θεού νίκησε τους εχθρούς του. Επιπλέον, έχουμε ήδη παραθέσει από την Παλαιά Διαθήκη την εντολή ότι [πρέπει] να θανατώνεται όποιος κακολογεί τους γονείς του. Κατά συνέπειαν, η εντολή «οὐ φονεύσεις» δεν ίσχυε, φυσικά, σε όλες τις περιπτώσεις αφαίρεσης της ζωής ενός ανθρώπου. Αυτή η εντολή απαγορεύει μόνο τα προσωπικά αντίποινα ενός ανθρώπου έναντι ενός άλλου, σύμφωνα με την προσωπική του απόφαση και την αυθαιρεσία του.

Όταν ο Κύριος εξήγησε το βαθύ νόημα αυτής της εντολής στην Καινή Διαθήκη, έδειξε ότι απαγορεύει όχι μόνο τον φόνο, αλλά και γενικά τον μη χριστιανικό, μάταιο θυμό. Ο ίδιος όμως ο Κύριος, σε συνομιλία με τους Αποστόλους για τις έσχατες ημέρες, τους είπε: «Μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοὰς πολέμων· ὁρᾶτε μὴ θροεῖσθε· δεῖ γὰρ πάντα γενέσθαι»[2]. Αυτά τα λόγια Του για το αναπόφευκτο του πολέμου διαψεύδουν όλες τις δηλώσεις των αρνητών του πολέμου, ότι ο Χριστιανισμός αρνείται άνευ όρων τον πόλεμο -μέχρι σημείου πλήρους μη αναγνώρισής του και άρνησης συμμετοχής σ’ αυτόν. Ναι, έχουμε ήδη πει ότι ο πόλεμος είναι ένα αρνητικό φαινόμενο στην ανθρωπότητα. Ωστόσο, θα υπάρχει -τουλάχιστον μερικές φορές- ως το μόνο μέσον στην γη για την υπεράσπιση της αλήθειας, την προστασία των καταπατημένων ιερών και των δικαιωμάτων των ανθρώπων από την αιχμαλωσία, την κατάφωρη εισβολή και την βία. Και μόνο τέτοιοι πόλεμοι -στο όνομα της δικαιοσύνης και της αποκατάστασης της τάξης και της αλήθειας- λαμβάνονται υπό την προστασία της χριστιανικής διδασκαλίας. Δεν είναι τυχαίο που διαβάζουμε στην Αποκάλυψη ότι υπήρξε πόλεμος ακόμη και στον ουρανό[3], όταν ο Αρχάγγελος Μιχαήλ και οι Άγγελοι έριξαν από τα ουράνια τον προδότη διάβολο και τους ομοϊδεάτες του, τους πεπτωκότες αγγέλους…

Από τον βίο του Αγίου Αθανασίου του Αθωνίτου είναι γνωστό το παρακάτω περιστατικό. Ο Γεωργιανός πρίγκιπας Τορνίκιος, προηγουμένως εξαιρετικός διοικητής των ελληνικών στρατευμάτων, έγινε Μοναχός στο Μοναστήρι του. Σε μια δύσκολη στιγμή για το κράτος, κατά την διάρκεια του πολέμου με τους Πέρσες, η Αυτοκράτειρα Ζωή κάλεσε τον Τορνίκιο να διοικήσει τα στρατεύματα. Ο Τορνίκιος αρνήθηκε κατηγορηματικά, επικαλούμενος το γεγονός ότι ήταν ήδη Μοναχός. Όμως ο Γέροντας [Όσιος] Αθανάσιος του είπε: «Είμαστε όλοι τέκνα μιας πατρίδας και είμαστε υποχρεωμένοι να την υπερασπιστούμε. Καθήκον μας είναι να προστατεύσουμε την πατρίδα από τους εχθρούς με προσευχές. Αν όμως η ανώτερη εξουσία κρίνει απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε τα χέρια και το στήθος μας για το κοινό καλό, πρέπει να υπακούσουμε αδιαμφισβήτητα… Αν δεν ακούσετε την Αυτοκράτειρα, θα είστε υπεύθυνος για το αίμα των συμπατριωτών σας, τους οποίους δεν θελήσατε να σώσετε και για την καταστροφή των ναών του Θεού…». Ο Τορνίκιος υπάκουσε, νίκησε τον εχθρό και έσωσε την πατρίδα από τον κίνδυνο[4].

Και ο Άγιος Ισαπόστολος Κύριλλος[5], σε συνομιλία με μουσουλμάνους για τον πόλεμο, τους είπε: «Ανεχόμαστε μεγαλόψυχα τις προσωπικές προσβολές, αλλά στην κοινωνία προστατεύουμε ο ένας τον άλλον, δίνοντας την ζωή μας για τους συμπολίτες μας, ώστε όταν εσείς τους αιχμαλωτίζετε, να μην τους αναγκάσετε να απαρνηθούν την πίστη τους και να διαπράξουν ασεβείς πράξεις…».

Τέλος, ποιός από τον Ρωσικό λαό δεν γνωρίζει το παράδειγμα του Αγίου Σεργίου του Ραντονέζ, ο οποίος ευλόγησε τον πρίγκιπα Δημήτριο Ντονσκόι για τον πόλεμο, προσευχήθηκε για την επιτυχία των ρωσικών όπλων και μνημόνευσε τους στρατιώτες που πέθαναν στο πεδίο της μάχης;

Φυσικά, όταν ένας άνθρωπος συμμετέχει σε πόλεμο, μπορεί να αμαρτήσει και μάλιστα βαριά. Αυτό συμβαίνει όταν βάζει στην συμμετοχή του στον πόλεμο ένα αίσθημα προσωπικού μίσους και εκδίκησης ή ματαιοδοξίας και περήφανης προσωπικής φιλοδοξίας. Και αντίστροφα, όσο λιγότερη σκέψη για τον εαυτό του και όσο περισσότερη προθυμία να θυσιαστεί για τους άλλους, τόσο πιο κοντά είναι ένας τέτοιος Χριστιανός πολεμιστής στο στεφάνι του μαρτυρίου.


(συνεχίζεται)


[1] Ιω. ιε΄ 13.
[2] Ματθ. κδ΄ 6.
[3] «Καὶ ἐγένετο πόλεμος ἐν τῷ οὐρανῷ· ὁ Μιχαὴλ καὶ οἱ ἄγγελοι αὐτοῦ -τοῦ πολεμῆσαι μετὰ τοῦ δράκοντος» (Αποκ. ιβ΄ 7).
[4] Με βάση τις ελληνικές και τις γεωργιανές πηγές ο Τορνίκιος, ο οποίος είχε γίνει μοναχός με το όνομα Ιωάννης στη Μεγίστη Λαύρα του Αγίου Αθανασίου, κλήθηκε από την αυτοκράτειρα Θεοφανώ (γιαγιά της Ζωής) για να αντιμετωπίσει τον σφετεριστή Βάρδα Σκληρό που είχε επαναστατήσει και απειλούσε την ζωή των ανήλικων διαδόχων. Ο Τορνίκιος τον νίκησε αναγκάζοντάς τον να καταφύγει για άσυλο στους Πέρσες. Με τα λάφυρα από την νίκη ο Ιωάννης Τορνικιος έχτισε την Μονή των Ιβήρων στο Άγιον Όρος. Η μνήμη του τιμάται στις 12 Ιουλίου.
[5] Ο οποίος, μαζί με τον αδελφό του Μεθόδιο, θεωρείται ως «ο Φωτιστής των Σλάβων».

Δευτέρα 3 Ιουνίου 2024

ΑΠΟ ΤΑΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΙΩΓΜΩΝ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΩΝ (1935-55)

 

Σήμερα θά σάς γράψω ένα περιστατικό περιόδου 35' μέ 55', απίστευτο αλλά αληθινό :
Είμαστε στήν περίοδο των μεγάλων διωγμών των Παλαιοημερολογιτων υπό τής κρατούσες Εκκλησίας. 35' - 55'.
Εκ των μεγαλύτερων διωκτών οι Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων, Παντελεήμων Φωστίνης, Αμβρόσιος Φθιώτιδος κ.ά.
Σφράγισμα Εκκλησιών, αποσχηματισμός, ξύρισμα, φυλακή τών κληρικών.
Στήν Φθιώτιδα, δύο γίγαντες τής Ορθοδοξίας καί τής ορθοπραξίας, π.Ευσέβιος, π.Γεώργιος και π.Ιγνάτιος με τον Ορθόδοξο λόγο και την Αγία ζωή τους, αγαπήθηκαν από όλο τόν κόσμο καί προβλημάτισαν σοβαρά τόν Δεσπότη Αμβρόσιο ο οποίος μη δυνάμενος νά τούς τιμωρήσει ευθέως, φοβούμενος τον κόσμο, τί λέτε ότι έπραξε?
Τούς κάλεσε σέ δημόσιο διάλογο μέσα στή Μητρόπολη και τους υποσχέθηκε εάν τον πείσουν περί της ορθότητας του Παλαιού Ημερολογίου νά τούς αφήσει ελεύθερους. Εάν δεν τον πείσουν, νά δεχτούν να υποταχτουν στό Νέο Ημερολόγιο.
Δέχτηκαν οι απονήρευτοι Γέροντες.
Τί ακολούθησε;
Τό ιστορικό πού καταγράφω προέρχεται από τούς μακαριστούς Γέροντα Ιγνάτιον Μοναχόν και Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο Αναγνώστη καί δημοσιογράφο στήν εφημερίδα "ΛΑΜΙΑΚΗ ΦΩΝΗ".
Οι Γέροντες στούς οποίους αναφέρομαι έχουν διωχθεί, έχουν ξυριστει και έχουν υποστεί μπουλιγκ, κατ'εντολήν τού διώκτη Μητροπολίτη Αμβροσίου, όπως επίσης και οι υπόλοιποι ομολογηταί ιερείς μας του Παλαιού Εορτολογίου.
Ωστόσο τό περιστατικό στό οποίο αναφέρομαι δεν έχει προηγούμενο.....
Αρχιμανδρίτης Ευσέβιος Καραγιώργος Ηγούμενος στήν Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου του εν Βουνενοις παρά τίς Θερμοπύλες Λοκρίδος και Πνευματικός πατέρας τών πιστών της Φθιώτιδος. Τελείωσε το Σχολαρχείο της εποχής του και μελέτησε σε βάθος τους Αγίους Πατέρας.
(Ο πρώτος Πνευματικός μου Πατέρας)
Μοναχός Ιγνάτιος Κορτσαλός Γέροντας τής Ιεράς Μονής Αγίου Ιωάννου τού Θεολόγου στό Όρος Καλλίδρομος τέως επαρχίας Λοκρίδος (1350μ.υ.).
Ολιγογράμματος ωστόσο μελετητής και γνώστης της Πατερικής Θεολογίας και της Εκκλησιαστικής ιστορίας. (Γέροντάς μου)
Αυτοί οι δύο υπήρξαν οι "ηγούμενοι τού Λόγου" στήν Φθιώτιδα, υπέρ τών Εκκλησιαστικων μας Παραδόσεων καί σωστοί πνευματικοί Πατέρες.
Αυτούς κάλεσε ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος σέ δημόσιο διάλογο μέ θέμα τό Παλαιό καί τό Νέο Ημερολόγιο καί κατά προέκταση (ζητήθηκε από τούς Γέροντες) νά συζητηθεί το περιεχόμενο τής Εγκυκλίου τού 1920.
Έκλεισαν ημερομηνία καί ώρα, μέσα στο Μητροπολιτικό Ναό τής Λαμίας.
Αν οι Γέροντες είχαν Εκκλησιολογικά επιχειρήματα θά σταματούσε τον διωγμό. Αν όχι, θά τούς ξύριζε και θά τούς αποσχιμάτιζε.
ΗΤΑΝ ΧΕΙΜΩΝΑΣ
Κατεβαίνει ο Γέροντας Ιγνάτιος από τό ανδρικό Μοναστήρι όπου η ζωή ήταν αγροτική και κτηνοτροφική, στο κάτω Μοναστήρι να συναντήσει τόν Γέροντα Ευσέβιο. Ολιγον ατημέλητος φορούσε ένα εξώρασο και ένα ντροβά μέ το Ιερό Πηδάλιο.
Συναντώνται οι δύο καί ο πρώτος, λέει στον π.Ευσεβειο: ωρέ σαν γαμπρός κομποταδίτικος ντύθηκες. Θα μας ξυρίσουν ευλογημένε.
Φτάνουν στή Μητρόπολη, ανοίγουν τήν πόρτα καί τί νά δούν?
Όλοι οι παπάδες τής Λαμίας μέσα στήν Εκκλησία και στο μέσον ένα τραπέζι καί ο κουρέας μέ αστυνομικούς.
Δέν δειλίασαν! Κατάλαβαν τί τούς περιμένει. Έκαναν τό Σταυρό τούς και προχώρησαν .......
Τό τί επακολούθησε είναι απίστευτο.
Βρισκόμαστε στόν Μητροπολιτικό Ναό τής Λαμίας.
Ο Μητροπολίτης Αμβρόσιος, αδίστακτος τιμωρός των πιστών τού Παλαιού Ημερολογίου, κάθεται επί θρόνου δόξης.
Κάτωθεν τού Πολυέλαίου είναι τοποθετημένο τραπέζι με ξυριστική μηχανή και δίπλα ο κουρέας, Γιαχοβάς τό θρήσκευμα και αστυνομικοί έτοιμοι να εκτελέσουν τήν εντολή τού Δεσπότη.
Στα στασίδια, οι παπάδες τής Μητρόπολης.
Οι δύο Γέροντάδες Ευσέβιος και Ιγνάτιος εισέρχονται στό Ναό γιά τόν προγραμματισμένο διάλογο και σαστίζουν βλέποντας τό σκηνικό.
Μέ πλήρη επίγνωση τί τούς περιμένει, δεν δειλιάζουν.
Προχωρούν καί πρίν ακόμα προλάβουν νά φτάσουν στο Δεσπότη, δίνεται η εντολή καί συλλαμβάνουν πρώτα τόν Πατέρα Ευσέβιο και μέ βία τον ξυρίζουν και τού αφαιρούν τα ράσα και τα ρούχα. Μένει με τη φανέλα και τό εσώρουχο (σκελεα).
Γιά όσους αμφιβάλλουν γιά την επισκοπική θηριοδία των διωκτών Επισκόπων εκείνων των ημερών, τους παραπέμπω να ανατρέξουν στίς εφημερίδες της εποχής.
Τόν άφησαν στήν κατάσταση αυτή νά φύγει. Φρικτό θέαμα.....
Πηγαίνει σε ένα γνωστό σπίτι νά συνέλθει καί να τού φέρουν ράσο να φορέσει.
Στήν αυλή τού σπιτιού η γυναίκα σκαλίζει τα φυτά.
Απ έξω ο π.Ευσέβιος καλεί τό πνευματικοπαιδι τού : Κατερίνη......
Η Γυναίκα μόλις αντίκρισε τον πνευματικό της στήν κατάσταση αυτή λιποθύμησε ...... Η συνέχεια αυτονόητη.
ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΕ Ο ΓΈΡΟΝΤΆΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ
Έξυπνος "βλαχος" ο Γέροντάς μου, από τήν αρχή δεν πίστεψε στίς "καλές" προθέσεις τού Δεσπότη.
Από τό Μοναστήρι ξεκίνησε ντυμένος σαν να πήγαινε στά πρόβατα φορώντας ένα καθημερινό εξώρασο.
Πλησιάζει στό Θρόνο και πρίν προλάβει ο Δεσπότης νά δώσει διαταγή στούς αστυνομικούς, μέ το Ρουμελιώτικο ύφος πού τον διέκρινε ανοίγει τό ράσο και λέει: Έλα Δεσπότη μου εσύ νά.......... Άσε τα παιδιά ήσυχα.....
Δαιμονηστηκε ο Δεσπότης ΕΞΩΩΩΩΩΩΩΩΩ.........
Έδεσε το ράσο τού ο π.Ιγνάτιος έκανε το Σταυρό Του και έφυγε
ΠΗΓΗ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ : Εκτός των Γερόντων, ο αείμνηστος Δημοσιογράφος της "ΛΑΜΙΑΚΗΣ ΨΩΝΗΣ" και ψάλτης Κωνσταντίνος Αντωνοπουλος και άλλοι λαμιείς.
Η ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΠΕΝΑ
Π.ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΜΠΑΡΔΑΚΑΣ

Κυριακή 2 Ιουνίου 2024

«ΤΙΜΩΡΕΙ Ο ΘΕΟΣ;» (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

Ἑσπερινὴ Ὁμιλία μὲ θέμα: «Τιμωρεῖ ὁ Θεός;»

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα τὸ ἀπόγευμα τῆς Κυριακῆς τοῦ Παραλύτου, 13/26-5-2024, στὸν ἰσόγειο Ἱερὸ Ναὸ Ἁγίων Ἀρχαγγέλων τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ Εὐαγγελιστρίας στὴν Λάρισα. Περιλαμβάνει καὶ ἀπαντήσεις σὲ ἐρωτήματα, ποὺ ἔχουν ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον ὡς πρὸς τὴν διευκρίνιση τοῦ πολὺ  σημαντικοῦ αὐτοῦ θέματος:


Πηγή 

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ 2024 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

  

DSC 8970

γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, 

   Χριστὸς Ἀνέστη!

   Tὸ νερὸ ἀποτελεῖ βασικὸ ἀγαθὸ τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Δίχως αὐτό, τὸ σῶμα μας εἶναι καταδικασμένο νὰ πεθάνει, τὰ λουλούδια τοῦ κήπου μας νὰ ξεραθοῦν καὶ ἡ καθαριότητα νὰ γίνει χαμένος ἀγώνας.

   Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, ὅπως μᾶς περιγράφει τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, μία γυναίκα Σαμαρείτιδα κίνησε πρὸς τὸ πηγάδι τοῦ Πατριάρχη Ἰακώβ, προκειμένου νὰ ἀντλήσει τὸ ὠφέλιμο ἐπίγειο νερό. Κοντὰ στὴν πηγὴ καθόταν ὁ Χριστός, κουρασμένος ἀπὸ τὰ πολλὰ χιλιόμετρα ὁδοιπορίας ποὺ ἔκανε εὐαγγελιζόμενος τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν (σὲ ἀντίθεση μὲ πολλοὺς ἐξ’ ἡμῶν ποὺ δὲν θέλουμε οὔτε τὸ δάχτυλο νὰ κινήσουμε πρὸς δόξαν Του). Βλέποντας, λοιπόν, τὴν γυναίκα, τῆς ζήτησε νερό. Ἡ Σαμαρείτιδα ἀπάντησε: «πώς ἐσύ, ὄντας Ἰουδαῖος, μιλᾶς μὲ γυναίκα καὶ μάλιστα Σαμαρείτιδα; Δὲν συναναστρέφονται οἱ Ἰουδαῖοι μὲ τοὺς Σαμαρεῖτες». Πράγματι, οἱ Ἰουδαῖοι μὲ τοὺς Σαμαρεῖτες εἶχαν ἐχθρικὲς σχέσεις, καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό, οἱ ἄνδρες ἐκείνη τὴν ἐποχὴ δὲν συνήθιζαν νὰ συνομιλοῦν μὲ γυναῖκες σὲ δημόσιο χῶρο, καθὼς ἡ γυναίκα εἶχε πολὺ ὑποτιμημένη θέση στὴν κοινωνία. Ὁ Χριστός, ὅμως, προκειμένου νὰ σώσει τὴν ψυχή της, ταράζει τὸ κατεστημένο καὶ καταρρίπτει τὰ κοινωνικὰ στερεότυπα, δίνοντας τιμὴ στὴν γυναίκα, ἡ ὁποία ἦταν ὄχι μόνο Σαμαρείτιδα, ἀλλὰ καὶ μοιχαλίδα. 

   Στὸ σημεῖο αὐτό, ἡ συζήτηση ἀντιστρέφεται. Ὁ Χριστὸς διαβεβαίωσε τὴν γυναίκα ὅτι ἂν γνώριζε ποιὸν εἶχε ἀπέναντί της, ἐκείνη θὰ Τοῦ ζητοῦσε νερὸ καὶ Ἐκεῖνος θὰ τῆς ἔδινε τὸ «ὕδωρ τὸ ζῶν». Θὰ τῆς ἔδινε ζωντανὸ νερὸ ποὺ σκιρτᾶ γιὰ τὴν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Ὅποιος πιεῖ ἀπὸ τὸ νερὸ αὐτό, δὲν θὰ διψάσει εἰς τὸν αἰώνα. 

    Σαμαρείτιδα μὲ λαχτάρα ζήτησε ἀπὸ τὸν Χριστὸ τὸ νερὸ αὐτό, δίχως νὰ ἔχει καταλάβει ὅτι δὲν πρόκειται γιὰ κάτι ποὺ ἀφορᾶ τὸ σῶμα, ἀλλὰ τὴν ψυχή. Ἀνταποκρινόμενος θετικά, ὁ Κύριος ἄρχισε νὰ τῆς προσφέρει αὐτὸ ποὺ, ἀγνοῶντας, Τοῦ ζήτησε. Μετὰ τὴν προσταγή Του νὰ φωνάξει τὸν ἄνδρα της καὶ τὴν ὁμολογία τῆς γυναίκας ὅτι δὲν εἶχε ἄνδρα, ὁ Ἰησοῦς ἀποκάλυψε τὶς ἁμαρτίες της προϊδεάζοντάς την ὅτι ὁ Συνομιλητής της δὲν ἦταν ἕνας ἁπλός, κοινὸς ἄνθρωπος. 

   Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ὤθησε τὴν γυναίκα νὰ συνεχίσει τὴν συζήτηση καὶ νὰ ἀναφερθεῖ στὸν Ἐρχόμενο Μεσσία ποὺ τόσο προσδοκοῦσε ὄχι ὡς ἐξουσιαστή, ἀλλὰ ὡς Ἐκεῖνον ποὺ θὰ λύτρωνε τὸν λαὸ καὶ τὴν ἴδια ἀπὸ τὸ πνευματικὸ σκοτάδι. 

   φοῦ, λοιπόν, ὁ Χριστὸς ἔφτασε τὴν συζήτηση ἐκεὶ ὅπου ἤθελε, προβαίνει σὲ μία πρωτοφανῆ ἀποκάλυψη: «Ἐγὼ εἶμαι ὁ Μεσσίας» τῆς λέει,  «Ἐγὼ ποὺ σοῦ μιλάω!». Τὸ θαυμαστὸ εἶναι ὅτι ὁ Χριστὸς δὲν ἀποκαλύφθηκε τόσο ἄμεσα στοὺς Ἰουδαίους ποὺ ἦταν ἐξοικειωμένοι μὲ τὶς γραφές, ἀλλὰ σὲ μία γυναίκα ἀπὸ τὴν Σαμάρεια μὲ ἐλαφρὰ ἤθη. Κὶ ὅμως, ἡ γυναίκα αὐτὴ εἶχε κάτι ποὺ ἔλειπε ἀπὸ τοὺς «ἐκλεκτοὺς» Ἰουδαίους, Φαρισαίους καὶ Γραμματεῖς. Εἶχε ἁπλότητα καρδιᾶς καὶ ἀληθινὴ θέληση νὰ συμμορφωθεῖ μὲ τὸ Φῶς, ὅταν αὐτὸ θὰ ἐρχόταν στὸν κόσμο, καὶ νὰ ἐγκαταλείψει τὴν παλαιὰ, ἄσωτη ζωή της, ὅπως ἐγκατέλειψε βιαστικὰ καὶ τὴν κανάτα μὲ τὸ νερὸ γιὰ τὸ ὁποῖο εἶχε πάει ὡς τὴν πηγή. Καὶ κάπως ἔτσι, ὅπως ὅλα μέσα στὸ Εὐαγγέλιο, ἀποδεικνύεται ἀληθινὴ ἡ φράση του Θεανθρώπου πρὸς τοὺς δῆθεν θεοσεβεῖς τυπολάτρες: «οἱ τελῶναι καὶ αἱ πόρναι προάγουσιν ὑμᾶς εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν». 

   Τὴν στιγμὴ αὐτὴ ἔφθασαν στὴν πηγὴ οἱ Μαθητές, φέρνοντας μαζί τους φαγητό. Εἶδαν τὸν Χριστὸ ποὺ μιλοῦσε μὲ τὴν γυναίκα, ἀπόρησαν, ἀλλὰ κανεὶς δὲν εἶπε τίποτα. Εἶχαν ἐμπιστοσύνη καὶ σεβασμὸ στὸν Διδάσκαλό τους καὶ δὲν ἔσπευσαν σὰν πολλοὺς τῶν ἡμερῶν μας νὰ κατακρίνουν ἐξ ἰδίων τὰ ἀλλότρια. Γιὰ αὐτὸ ἀξιώθηκαν νὰ γίνουν αὐτὸ ποὺ ἔγιναν. 

   Στὴν προτροπὴ τῶν Ἀποστόλων στὸν Χριστὸ νὰ φάει, Ἐκεῖνος τοὺς ἀπάντησε: «Ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν». Τροφὴ γιὰ τὸν Θεὸ εἶναι ἡ ἐπιστροφὴ τῶν ἀνθρώπων σὲ Ἐκεῖνον, ἡ γνώση τῆς ἀληθείας καὶ ἡ ἀποχὴ ἀπὸ τὸ σκοτάδι. Θυμόσαστε τὴν παραβολὴ τῆς Κρίσεως τὴν Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεω; Τί θὰ πεῖ ὁ Δίκαιος Κριτὴς; Ἐπείνασα καὶ ἐδώκατε (ἢ οὐκ ἐδώκατέ)  μοι φαγεῖν.  Ἐμεῖς δίνουμε τροφὴ στὸν Θεὸ μέσῳ τῆς δικῆς μας πνευματικῆς μεταμόρφωσης; Οἱ πνευματικοὶ προσφέρουμε ψυχὲς ἀνθρώπων στὸν Θεό; Ὁ κόσμος ποὺ βρίσκεται ἐκεῖ ἔξω περιμένει. Τὸ πνευματικὸ χωράφι τῆς κοινωνίας μας θέλει ἐργάτες γιὰ νὰ θερίσουν, καὶ ἔπειτα νὰ προσφέρουν ὡς νοητὴ τροφὴ στὸν Θεὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μέχρι τώρα δὲν ἔτυχαν τῆς εὐκαιρίας νὰ Τὸν γνωρίσουν. 

    Σαμαρείτις, ἡ μοιχαλίδα, ἡ μετέπειτα Ἁγία Ἰσαπόστολος Φωτεινή, προσέφερε ἀληθινὴ τροφὴ στὸν Θεό∙ πρῶτα τὸν ἑαυτό της καὶ ὕστερα τοὺς συνανθρώπους της, οἱ ὁποῖοι μὲ πολὺ αὐθορμητισμὸ ὁμολόγησαν τὸν Ἰησοῦ Σωτήρα τοῦ κόσμου. Κὶ ἐδώ, πάλι ἔχουμε κάτι τὸ θαυμαστό, τὸ περίεργο. Τὸν ὁμολόγησαν ὡς Μεσσία, ὄχι οἱ Ἰουδαίοι, ἀλλὰ οἱ Σαμαρεῖτες, οἱ ξένοι! Διαχρονικὸ φαινόμενο, δυστυχῶς, στοὺς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας καὶ κάτι ποὺ δὲν θὰ ἀλλάξει ποτέ. 

   Καθῆκον δικό μας εἶναι, ἀρχικά, νὰ ἀναζητήσουμε καὶ νὰ ζητήσουμε μὲ ἁπλότητα τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν καὶ ὁ Θεὸς θὰ μᾶς τὸ δώσει. Ἡ Ἁγία Φωτεινὴ ζήτησε καὶ ἔλαβε αὐτὸ τὸ ὕδωρ καὶ ἐγκατέλειψε τὴν στάμνα μὲ τὸ νερὸ πίσω. Δὲν νοιαζόταν πλέον γιὰ τὰ βιωτικά, διότι ἡ ψυχή της ἦταν ξεδιψασμένη ἀπὸ τὴν γνωριμία μὲ τὸν Ἀληθινὸ Θεὸ καὶ Δεσπότη, Ἀναστάντα Χριστό.

Ἀληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

 ὁ  Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Δευτέρα 27 Μαΐου 2024

ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ ΤΟ ΚΑΛΟ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΚΑΚΟ (Ὁμιλιά τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα)

 

Ὁμιλία Κυριακῆς τοῦ Παραλύτου

Ἀπὸ τὸν Σεβ. Μητροπολίτη Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος κ. Κλήμεντα στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Μαζοῦρλο (Λατίνια) Λαρίσης, τὴν Κυριακὴ Δ΄ ἀπὸ τοῦ Πάσχα, 13/26-5-2024, μὲ τίτλο: «Νὰ κάνουμε τὸ καλὸ καὶ ὄχι τὸ κακό».



Κυριακή 26 Μαΐου 2024

ΟΣΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΤΗΣ ΟΠΤΙΝΑ (1853-1928): «Οι πιστοί χριστιανοί να μην φοβούνται – Η χάρη του Θεού τους προστατεύει πάντα»

 (Εορτάζει στις 12 Μαΐου)

Ο Όσιος Νεκτάριος δίδασκε στα πνευματικά του παιδιά την ταπείνωση και την υπομονή, περισσότερο από όλες τις αρετές. Για την κάθαρση της ψυχής του ανθρώπου δίδασκε πως επιτυγχάνεται με την προσευχή, όταν ικετεύεις τον Θεό λέγοντας: «Πατέρα μου και Κύριε της ψυχής μου, ελέησόν με», ο Θεός καθαρίζει την ψυχή σου από την αμαρτία και την κάνει νύμφη Κυρίου και αδελφή του Λόγου. Πράγματι ο Όσιος δίδασκε σε όλους την προσευχή και ιδιαίτερα την ευχή του Ιησού. Μάλιστα, όταν πλησίαζε η σοβιετική λαίλαπα, τόνιζε στα πνευματικά του παιδιά: «σε αυτές τις έσχατες ημέρες είναι καιρός για προσευχή. Κατά την διάρκεια της εργασίας σας να λέτε συνεχώς την ευχή του Ιησού. Στην αρχή με τα χείλη, μετά με το νου και ύστερα θα εισχωρήσει μέσα στην καρδιά σας».

Κι επαναλάμβανε αρκετές φορές:

– Κρατηθείτε γερά στην Ορθοδοξία.

Ο στάρετς Νεκτάριος θεωρούσε την ταπείνωση ως την αρχή και το θεμέλιο της πνευματικής πορείας.

Προπάντων πρέπει να αγαπάτε τον συνάνθρωπο σας, έλεγε, αλλά με ειλικρινή αγάπη και χωρίς υπολογισμούς και συμφέροντα. Η αγάπη είναι κάτι πολύ ιερό, μα οι άνθρωποι την έχουν διαστρεβλώσει.

Ο μεγάλος εχθρός της αγάπης είναι η κατάκριση. «Μόλις σου έρθει λογισμός να κρίνεις κάποιον, να στραφείς αμέσως προς τον Κύριο με νήψη: “Ναι, Κύριε, Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου”».

Μιαν άλλη φορά δίδασκε: Οι δοκιμασίες του Ιώβ είναι νόμος για κάθε άνθρωπο. Όταν είναι πλούσιος, επιφανής κι επιτυχημένος, ο Θεός δεν συνομιλεί μαζί του. Όταν είναι πάνω σ’ ένα σωρό κοπριά, εγκαταλελειμμένος απ’ όλους, τότε εμφανίζεται ο Θεός και συνομιλεί μαζί του και αυτός μόνο ακούει και κράζει: «Κύριε, ελέησε με»!

Η Ναταλία Β. θυμάται πώς ο στάρετς Νεκτάριος έλεγε:

– Προσευχήσου και η προσευχή θα σε διδάξει τα πάντα.

Αυτή είναι η εντολή μου σε σένα· πάντοτε, παντού και κατά την διάρκεια κάθε δραστηριότητος να λες, «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησον με την αμαρτωλή». Να προσεύχεσαι εκ βαθέων, η δύναμη της προσευχής δεν βρίσκεται στα πολλά λόγια, αλλά στους εκ βαθέων και ειλικρινείς αναστεναγμούς.


Πολλοί γνωρίζοντας το προφητικό του χάρισμα ρωτούσαν:

– Τι μας περιμένει;

– Μεγάλες κοινωνικές καταστροφές περιμένουν την ανθρωπότητα, απαντούσε. Τα τωρινά βάσανά μας μοιάζουν με τσιμπήματα εντόμων, συγκρινόμενα με τα βάσανα των εσχάτων χρόνων. Πολλοί το διαισθάνονται ενστικτωδώς, όπως τα μυρμήγκια την κακοκαιρία. Αλλά οι πιστοί χριστιανοί μπορούν να μην φοβούνται – η χάρη του Θεού τους προστατεύει πάντα. Στα τέλη θα συμβεί με τους πιστούς ότι έγινε με τους αποστόλους πριν από την κοίμηση της Θεοτόκου. Ο κάθε πιστός, οπού κι αν βρίσκεται, θα μεταφερθεί μ’ ένα σύννεφο μέσα στην κιβωτό της Εκκλησίας. Μόνον αυτοί πού θα βρεθούν μέσα θα σωθούν. Η εποχή μας είναι παρόμοια με την εποχή του Νώε. Ο Κύριος επί έξι αιώνες προειδοποιούσε πώς θα γίνει κατακλυσμός, αλλά δεν τον πίστεψαν και δεν μετανόησαν· μέσα στο αμέτρητο πλήθος των ανθρώπων βρέθηκε μόνον ένας δίκαιος και η οικογένεια του, ο Νώε, πού πίστεψε πώς θα έρθει ο κατακλυσμός και το έλεγε σε όλους, αλλά αυτοί δεν τον άκουγαν. Ακόμη κι οι εργάτες πού προσέλαβε για να κατασκευάσουν την κιβωτό, δεν πίστεψαν και γι’ αυτό πήραν μόνο τον μισθό της δουλείας τους, αλλά δεν σώθηκαν· χάθηκαν κι αυτοί στον κατακλυσμό. Εκείνη η εποχή είναι προμήνυμα της δικής μας. Η κιβωτός είναι η Εκκλησία. Μόνον όσοι είναι μέσα θα σωθούν.

Κάποτε η Νεκταρία Κοντσέβιτς τον ρώτησε για την συντέλεια του κόσμου… Ο στάρετς Νεκτάριος μίλησε αρκετά γι’ αυτό το θέμα. Τέλος χαμογέλασε με νόημα και της είπε τα παρακάτω λόγια:

– Γιατί απευθύνεστε στην μικρόνοιά μου; (πάντα υποτιμούσε τον εαυτό του λέγοντας ότι είναι περιορισμένων νοητικών δυνατοτήτων). Ρώτησε τους μοναχούς της Όπτινα. Θα σου πουν όλα όσα είναι απαραίτητα για το θέμα αυτό.

Όταν τους επισκέφθηκα και τους ρώτησα, γράφει η ίδια, μου απάντησαν: «Υπάρχουν άνθρωποι πού ασχολούνται συνεχώς με την συντέλεια κι ολοένα ψάχνουν να βρουν σημεία για το τέλος του κόσμου. Δεν νοιάζονται όμως για τις ψυχές τους· τους ενδιαφέρει μόνο να κάνουν εντύπωση στους άλλους, να μεταδώσουν νέα πού θα προκαλέσουν αίσθηση. Αλλά δεν είναι ωφέλιμο στον άνθρωπο να γνωρίζει τον χρόνο της Δευτέρας Παρουσίας. Γρηγορείτε και προσεύχεστε, είπε ο Σωτήρας μας. Αυτό σημαίνει πώς δεν χρειάζεται να μαντεύουμε, αφού τα πάντα θ’ αποκαλυφθούν στους πιστούς, όταν έρθει η ώρα· αλλά να γρηγορούμε και ν’ αγρυπνούμε πνευματικά, δηλ. να είμαστε πάντα έτοιμοι».

ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ 2024 (Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

DSC 8970

 

γαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

               Χριστὸς Ἀνέστη!

   Σήμερα, Δ’ Κυριακὴ ἀπὸ τὸ Πάσχα, ἡ Ἐκκλησία μᾶς θυμίζει μέσῳ τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τὴν θεραπεία τοῦ παραλύτου ἀπὸ τὸν Ἰατρὸ ψυχῶν καὶ σωμάτων, τὸν Δεσπότη Χριστό. 

   κείνη τὴν ἐποχή, στὰ Ἱεροσόλυμα ὑπῆρχε μία κολυμβήθρα, ὅπου οἱ Ἰουδαῖοι ἔπλεναν τὰ πρόβατα πρὶν τὰ ὁδηγήσουν στὴν θυσία, γιὰ αὐτὸ καὶ τὴν ἀποκαλοῦσαν Προβατική. Ἐκεὶ συγκεντρώνονταν πλήθη ἀνθρώπων ἀσθενῶν, διότι κατὰ καιροὺς ἄγγελος κατέβαινε στὴν κολυμβήθρα καὶ τάραζε τὸ νερό, ὁ δὲ πρῶτος ποὺ ἔμπαινε μετὰ τὴν ταραχὴ τοῦ ὕδατος, λάμβανε τὴν θεραπεία. Παράλυτοι, λοιπόν, τυφλοί, κουφοί, λεπροὶ ἀνέμεναν κάτω ἀπὸ πέντε στοὲς τὴν ἐπίσκεψη τοῦ ἀγγέλου. Μπορεῖ νὰ ἦταν πολλοί, ἀλλὰ οὐσιαστικὰ ἦταν μόνοι. Ἦταν ἀπομονωμένοι ἀπὸ τὴν ὑπόλοιπη κοινωνία. Τὴν ὥρα τῆς ἀναμονῆς τῶν ἀσθενῶν γιὰ τὴν προσωπική τους ποθητὴ θεραπεία, οἱ ὑπόλοιποι τῶν ἀνθρώπων ἔτρεχαν στὶς δουλειές τους, ἔπαιζαν, πανηγύριζαν, ἔτρωγαν, ἐπιδίδονταν στὰ πάθη τους, ἀπολαμβάνοντας τὸ ἀγαθὸ ἐκεῖνο ποὺ ἄλλοι στεροῦνταν καὶ ἀνέμεναν καρτερικά, τὴν ὑγεία. 

   Πολλὲς φορές, δυστυχῶς, ἐκτιμοῦμε κάτι ὅταν τὸ χάνουμε, ἀλλὰ τότε ἴσως εἶναι ἀργά. Καὶ αὐτὸ συμβαίνει διότι, ἀφηρημένοι ἀπὸ τὴν ταχύτητα τῆς καθημερινότητας, δὲν βάζουμε τοὺς ἑαυτούς μας στὴν θέση τῶν συνανθρώπων μας οἱ ὁποῖοι στεροῦνται τὰ ἀγαθὰ τὰ ὁποῖα ἐμεῖς ἀπολαμβάνουμε. Ἔτσι, οἱ κατὰ τὸ σῶμα ὑγιεῖς ἄνθρωποι τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, στὴν πλειοψηφία τους δὲν σκέπτονταν ὅτι λίγο πιὸ δίπλα ὑπάρχουν ἄνθρωποι οἱ ὁποῖοι στεροῦνται ὑγείας. Θεωρῶντας δεδομένη τὴν ἀτομική τους ὑγεία, δὲν σκέπτονταν ὅτι κάποιοι συνάνθρωποί τους ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ λίγη συμπαράσταση, λίγη βοήθεια. Αὐτὴ ἡ ἀμέτοχη στάση τους ἀπέναντι στὸν πάσχοντα πλησίον τοὺς καθιστοῦσε ἀνελεήμονες. Φοβερὸ πράγμα πάντως· κοινωνία δίχως ἐλεημοσύνη, δηλαδὴ ἀκοινώνητη κοινωνία, δίχως ἀγάπη καὶ ἀλληλεγγύη, γεμάτη ἀπὸ μοναξιά. 

   Τὰ νερὰ αὐτῆς τῆς κοινωνίας ἦλθε νὰ ταράξει ὁ Ἐλεήμων Χριστός, στρέφοντας τὴν προσοχὴ στοὺς ἀρρώστους, στοὺς ἀπομονωμένους. Ἐπισκέφθηκε τὴν κολυμβήθρα καὶ συνάντησε ἕναν ἄνθρωπο 38 ὁλόκληρα χρόνια παράλυτο. Σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς πολλούς, οἱ ὁποῖοι θὰ ἀντιμετώπιζαν τὴν ἀσθένειά τους, ἢ ὁποιαδήποτε ἄλλη ταλαιπωρία, μὲ ὕβρεις, μὲ ἀνυπομονησία, μὲ σκληροκαρδία, μὲ θυμό, ἢ καὶ μὲ αὐτὴν τὴν θεομίσητη βλασφημία, ὁ ἐπὶ 38 χρόνια παράλυτος, στάθηκε ἀπέναντι στὴν ἀσθένειά του μὲ ἀνδρεία. Σήκωσε τὸ Σταυρό του μὲ ἀξιοθαύμαστη ὑπομονή. Εἶχε τὴν καρδιακὴ ἐπιθυμία νὰ θεραπευθεῖ καὶ ἔτρεφε σίγουρες ἐλπίδες ὅτι ἂν καταφέρει καὶ μπεῖ στὴν κολυμβήθρα, θὰ λάβει ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἴαση. Σὲ ἀντίθεση, πάλι, μὲ πολλοὺς οἱ ὁποῖοι προβάλλουν τὴν παραμικρὴ δικαιολογία γιὰ νὰ ἀπέχουν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ὁ παράλυτος μὲ πολλὴ καρτερία πήγαινε συχνὰ στὴν κολυμβήθρα, προσδοκῶντας τὴν θεραπεία. Οἱ δεκαετίες ποὺ μάταια περίμενε δίπλα στὴν κολυμβήθρα δὲν στάθηκαν ἱκανὲς νὰ τοῦ ἀφαιρέσουν τὴν ἐλπίδα. Αὐτὴ ἦταν ἡ κινητήριος δύναμή του. 

   Πόσες φορὲς ἀντιμετωπίζουμε μία ταλαιπωρία καὶ ἀναμένουμε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν βοήθεια; Μπορεῖ νὰ συμβεῖ καὶ νὰ κουρασθοῦμε ἀπὸ τὴν ἀναμονὴ καὶ νὰ πιστέψουμε ὅτι ὁ Θεὸς μᾶς ἐγκατέλειψε, ἢ δὲν μᾶς ἀκούει. Ὁ Θεός, ὅμως, καὶ ἀκούει καὶ βλέπει τὸν ἀγώνα ποὺ κάνουμε κὶ ἔρχεται τὴν κατάλληλη στιγμὴ γιὰ νὰ μᾶς προσφέρει τὴν Εἰρήνη Του, τὴν Ἴαση, τὴν Χαρά. Ἔτσι ἔκανε καὶ μὲ τὸν παραλυτικό∙ τὸν ἄφησε γιὰ 38 χρόνια νὰ περιμένει, ἀλλὰ πάντα ἦταν δίπλα του. Τὸν ἔβλεπε καὶ ἀφουγκραζόταν τοὺς πόνους του. Ἔβλεπε τὴν καρτερία καὶ τὴν πίστη του καὶ τοῦ ἔδινε δύναμη ψυχική, ὥσπου τὸν συνάντησε, κάνοντας τὴν ἑξῆς ἐρώτηση:

-Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι;

Γιὰ νὰ λάβει τὴν ἀπάντηση:

-Κύριε, ἄνθρωπο δὲν ἔχω ὥστε ὅταν ταραχθεῖ τὸ νερό, νὰ μὲ βάλει στὴν κολυμβήθρα. 

Μέσα σὲ μία κοινωνία ποὺ ἔσφυζε ἀπὸ ζωή, ὁ παράλυτος δὲν εἶχε οὔτε ἕναν ἄνθρωπο νὰ τὸν βοηθήσει νὰ μπεῖ στὴν κολυμβήθρα. Μέσα σὲ αὐτὰ τὰ 38 χρόνια μπορεῖ ἀρχικὰ νὰ περίμενε κάποιον νὰ τὸν βοηθήσει. Ὕστερα, ὅμως, ἔπαυσε νὰ ζητᾶ τὴν ἀνθρώπινη βοήθεια ἐλπίζοντας μόνο στὸν Θεό. Καὶ δὲν διαψεύσθηκε. Ὁ Ἴδιος ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ἔλαβε σάρκα καὶ ἦρθε γιὰ αὐτὸν τὸν παράλυτο καὶ τὸν κάθε παράλυτο. Μὲ μία Του μόνο προσταγή («Ἔγειρε, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει») ἔλυσε τὰ δεσμὰ τῆς ἀσθενείας, ὅπως λίγο ἀργότερα θὰ ἔλυνε καὶ τὰ δεσμὰ τοῦ θανάτου. 

   ποφεύγοντας αὐτὴ τὴν φορὰ τὴν ἀναφορὰ στοὺς διαχρονικοὺς Φαρισαίους, διότι ἡ συμπεριφορά τους ἀπέναντι ἀπὸ κάθε καλὸ ἔργο εἶναι ἴδια καὶ ἀπαράλλαχτη, θὰ ἤθελα νὰ τονίσω ὅτι τὸ μήνυμα τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς εἶναι μήνυμα ἐλπίδας καὶ δύναμης. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀντιμέτωπος μὲ κάθε δυσκολία θρέφει ἐλπίδα στὸν Θεό, ὁ Θεὸς ὡς Παντοδύναμος νικᾶ κάθε δυσκολία.

   δώ, στὴν πατρίδα μας, ὅπου ἡ παραλυσία ἔχει γίνει μακροχρόνια συνήθεια καὶ ἡ συνήθεια χειροτερεύει τὴν κατάσταση, ἂν καὶ ἐν μέσῳ πολλῶν συμμάχων, πλὴν ὅμως μόνοι, ἔχουμε καθῆκον στὸν Θεὸ νὰ ἐλπίζουμε. Ὄχι ἄπραγοι, ἀλλὰ ἀσκῶντας τὴν ὑπομονή, τὴν φιλανθρωπία, τὴν ἀλληλεγγύη καὶ προωθῶντας τὴν συνοχή. Ἔτσι, ὁ Θεὸς θὰ δεῖ τὴν θέληση καὶ μὲ ἕναν μόνο λόγο θὰ ἀνατρέψει κάθε κακό. Ἀρκεῖ μετὰ νὰ μὴν ξανὰ ἁμαρτήσουμε.

Ἀληθῶς Ἀνέστη ὁ Κύριος!

Ὁ Ἐπίσκοπός σας,

 ὁ  Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πέμπτη 23 Μαΐου 2024

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 23ο)

 Αγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου της Ρωσικής Διασποράς (+1985)

23. Οικογένεια και κράτος

Ο κοσμοπολιτισμός και η μονομέρειά του.
Ο πατριωτισμός στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη.
Τα παραδείγματα του Μωυσή, του Αποστόλου Παύλου
και το ίδιου του Σωτήρος Χριστού.
Η νομιμότητα της αγάπης για τον πλησίον.

Μια υγιής και δυνατή οικογένεια είναι η πρώτη και κύρια μονάδα της κοινωνίας και του κράτους. Το ισχυρότερο και πιο οργανωμένο κράτος πέφτει σε κατάσταση παρακμής και καταρρέει εάν η οικογένεια διαλυθεί σε αυτό και δεν υπάρχουν γερά θεμέλια οικογενειακής ζωής και ανατροφής. Αντίθετα, εάν η οικογένεια είναι ισχυρή και η εκπαίδευση διεξάγεται σε υγιείς βάσεις, τότε ακόμη και με μεγάλη εξωτερική καταστροφή των μορφών κρατικής ζωής, ο λαός παραμένει βιώσιμος και μπορεί να αποκαταστήσει την κρατική εξουσία και ενότητα.

Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι μια χριστιανική οικογένεια δεν πρέπει να αποτραβηχτεί εντελώς στη μοναξιά της και να μετατραπεί σε «γκέτο»[1]. Μια τέτοια ζωή είναι μια ζωή οικογενειακού εγωισμού. Το άτομο που το βιώνει αυτό δεν έχει ενδιαφέροντα έξω από την οικογένειά του, δεν θέλει να μάθει τίποτα για τις χαρές και τις λύπες του κόσμου γύρω του και δεν τον υπηρετεί με κανένα τρόπο. Φυσικά, μια τέτοια ζωή δεν είναι χριστιανική ζωή, και μια τέτοια οικογένεια δεν είναι χριστιανική οικογένεια. Όπως ήδη έχει ειπωθεί, η χριστιανική οικογένεια είναι ακριβώς μια μονάδα της κοινωνίας, ένα μέρος της, άρρηκτα συνδεδεμένο με το σύνολό της. Συμμετέχει ενεργά στην δημόσια ζωή και υπηρετεί τους γείτονές της, παρέχοντάς τους πάντα στήριξη και κάθε δυνατή βοήθεια.

Ωστόσο, ούτε αυτό είναι αρκετό. Σύμφωνα με την σαφή διδασκαλία του Ευαγγελίου, η ζωντανή σχέση ενός Χριστιανού δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στα οικογενειακά όρια, αλλά και στα εγχώρια, εθνικά και κρατικά. Όχι, στην αγάπη του ο Χριστιανισμός είναι πανανθρώπινος. Για τον Χριστιανό, κάθε άνθρωπος, σε όποιο έθνος κι αν ανήκει, είναι ο πλησίον του, τον οποίο πρέπει να αγαπά, σύμφωνα με την εντολή του Σωτήρος. Αυτό μας το δείχνει ξεκάθαρα η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη και, κυρίως, το κατηγορηματικό της συμπέρασμα. Σε αυτή την παραβολή, ο Σωτήρας επεσήμανε στον Ιουδαίο Νομικό το έλεος και την αγάπη με την οποίαν ο Καλός Σαμαρείτης περιέθαλψε έναν τραυματισμένο και ληστευμένο Ιουδαίο, δηλαδή έναν εκπρόσωπο ενός λαού εχθρικού προς τους Σαμαρείτες. Και μετά είπε στον Νομικό: «πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως»[2]. Αυτός είναι ο νόμος της χριστιανικής αγάπης!

Αλλά αν εμείς, οι Χριστιανοί, καλούμαστε σε μια τέτοια ολοκληρωτική αγάπη, αυτό δεν συνιστά Διεθνισμό/Κοσμοπολιτισμό, δηλαδή αποδοχή του δόγματος της αδελφοσύνης των λαών, σύμφωνα με το οποίο το άτομο είναι «πολίτης όλου του σύμπαντος», και καθόλου του δικού του κράτους. Σύμφωνα με αυτή την διδασκαλία, δεν πρέπει να υπάρχουν κρατικές-εθνικές διαφορές και διαχωρισμοί στην ανθρωπότητα, αλλά να αντιπροσωπεύουν όλοι μια οικογένεια.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι στο θετικό κομμάτι της διδασκαλίας του, ο Κοσμοπολιτισμός πλησιάζει τον Χριστιανισμό. Και πάλι, είναι αναμφίβολο ότι τις εκκλήσεις του για αδελφοσύνη, αγάπη και αλληλοβοήθεια τις πήρε ακριβώς από τον Χριστιανισμό. Και αυτές οι εκκλήσεις είναι καθαρά χριστιανικές. Αλλά μόνον αυτές οι χριστιανικές ιδέες είναι πολύτιμες στον κοσμοπολιτισμό. Διότι με αυτή την αλήθεια, ο Κοσμοπολιτισμός ανακάτεψε πολύ περισσότερες άσχημες αναλήθειες και αυταπάτες. Λόγω αυτού, η διδασκαλία του αποδείχθηκε στενά μονόπλευρη και τεχνητή, και επομένως άνευ ζωτικής σημασίας. Τέτοιες λανθασμένες αντιλήψεις είναι όλα τα συμπεράσματα του Κοσμοπολιτισμού ενάντια στο αίσθημα του πατριωτισμού, ενάντια στην ορθόδοξη διδασκαλία για το καθήκον της υπηρέτησης της πατρίδας, της ευημερίας και της ασφάλειάς της.

Αλλά ποιός δεν ξέρει πόσο σκληροί και ανίκανοι για μια εγκάρδια, συμπονετική στάση είναι οι μακροχρόνιοι κήρυκες του Κοσμοπολιτισμού στην ζωή; Φωνάζουν αφρίζοντας υπέρ της αγάπης τους για τον άνθρωπο και δεν ξέρουν πώς να αγαπούν τον πλησίον τους όπως πρέπει. Το να αγαπάς τον πλησίον σου σημαίνει να αγαπάς κάθε άνθρωπο που βρίσκεται στον δρόμο σου από την πρόνοια του Θεού και συχνά έχει ανάγκη από συμπόνια και υποστήριξη.

Ο Χριστιανισμός δεν έχει την ψεύτικη μονομέρεια του Κοσμοπολιτισμού. Ο Χριστός δεν μας διέταξε μια τεχνητή αγάπη για την «ανθρωπότητα», αλλά ακριβώς αγάπη για τον πλησίον μας. Τέτοιος πλησίον για έναν Χριστιανό είναι κάθε άνθρωπος γενικά (γι’ αυτό ο Χριστιανός πρέπει να αγαπά τους πάντες) και ειδικότερα κάθε άνθρωπο που συναντά στην καθημερινή ζωή. Και η χριστιανική αγάπη εκδηλώνεται περισσότερο απ’ όλα, ακριβώς σε αυτές τις προσωπικές συναντήσεις, στην ζωντανή αλληλεπίδραση, την αλληλοϋποστήριξη και την συμπάθεια. Πόσο μακριά απ’ αυτό απέχει η μονόπλευρη διδασκαλία του Κοσμοπολιτισμού με τις τεχνητές, αποσπασμένες από την ζωή εκκλήσεις για αγάπη υπέρ της «ανθρωπότητας!»[3].

Όταν ένας άνθρωπος είναι ακόμη παιδί, τότε στα παιδικά του χρόνια πλησίον του είναι οι γονείς, τα αδέρφια και οι συγγενείς του γενικότερα. Και εκείνη την στιγμή είναι αρκετό και καλό γι’ αυτόν να είναι καλό, στοργικό, ανταποκρινόμενο και αφοσιωμένο μέλος της οικογένειας. Αλλά, προφανώς, η έννοια της αγάπης για τους άλλους ανθρώπους, δηλαδή εκτός της οικογένειάς του, είναι ακόμα απρόσιτη γι’ αυτόν. Δεν έχει ζωντανή σχέση μαζί τους, και ως εκ τούτου είναι, ακριβώς, «ξένοι» γι’ αυτόν.

Σταδιακά μεγαλώνοντας, στην εφηβεία και στη νεότητά του, δημιουργεί ήδη προσωπικές, ζωντανές σχέσεις με πολλούς ανθρώπους, γίνονται «δικοί του». Και εδώ η καλή ανατροφή θα πρέπει να διδάξει το παιδί να συμπεριφέρεται σ’ αυτούς τους καινούριους «πλησίον» του με χριστιανικό τρόπο -φιλικό, καλοπροαίρετο, με ειλικρινή διάθεση να βοηθήσει, να παρέχει κάθε δυνατή υπηρεσία (αν και, φυσικά, οι συγγενείς του εξακολουθούν να είναι οι πλησιέστεροι σ’ αυτόν). Αλλά και εδώ, ο έφηβος δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί στους πνευματικούς του ορίζοντες σε σημείο που να είναι δυνατό να απαιτήσει από αυτόν τις ίδιες εγκάρδιες σχέσεις αγάπης προς οποιονδήποτε κάτοικο άλλων λαών και χωρών.

Και μόνον όταν ένας Χριστιανός ενηλικιωθεί και αναπτυχθεί πλήρως, ο ορίζοντάς του ανοίγει διάπλατα και κάθε άνθρωπος, σε όποιο έθνος κι αν ανήκει, γίνεται «πλησίον» γι’ αυτόν. Αλλά, φυσικά, πρώτα και πάνω απ’ όλα αγαπά, πρώτον, την οικογένειά του, τους συγγενείς του, ανάμεσα στους οποίους μεγάλωσε και ζει, και δεύτερον, την χώρα του, τους ανθρώπους του στους οποίους ανήκει. Με αυτούς τους ανθρώπους τον συνδέουν όλες οι πολιτειακές, πολιτικές και αστικές του ευθύνες. Η ιστορία, ο πολιτισμός, τα έθιμά του, όλα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των συντοπιτών του, και ιδιαίτερα τα ιερά του, είναι επίσης «δικά του», «εγγενή» γι’ αυτόν. Είναι προσκολλημένος με τον λαό του, με την πατρίδα του και την αγαπά, και αυτή η αγάπη για την πατρίδα είναι εκείνος ο χριστιανικός πατριωτισμός, που τόσο σκληρά τον πολεμούν οι κοσμοπολίτες [σημ.ημ.: θα λέγαμε σήμερα οι παγκοσμιοποιητές] μέσα στην αυταπάτη τους.

Αλλά, φυσικά, ο χριστιανικός πατριωτισμός είναι ξένος προς εκείνα τα άκρα και τα λάθη στα οποία συχνά πέφτουν άνθρωποι που αυτοαποκαλούνται «πατριώτες». Ο Χριστιανός πατριώτης, αγαπώντας τον λαό του, δεν κλείνει τα μάτια στα ελαττώματά του και κοιτάζει νηφάλια τις εθνικές του ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του. Και επομένως, δεν θα συμφωνήσει ποτέ με εκείνους τους «πατριώτες» που τείνουν να εξυψώνουν κάθε τι εγγενές (ακόμα και τις εθνικές κακίες και ελλείψεις -αλκοολισμό, βλασφημία κ.λπ.) θεωρώντας τα νόμιμα και καλά. Διότι παρατηρεί ότι δεν πρόκειται πια για πατριωτισμό, αλλά για διογκωμένη εθνική υπερηφάνεια, δηλαδή για το αμάρτημα εναντίον του οποίου μάχεται τόσο έντονα ο Χριστιανισμός. Όχι, ο αληθινός πατριώτης δεν κλείνει τα μάτια του στις αμαρτίες και τις ασθένειες του λαού του -τις βλέπει, λυπάται, τις πολεμά και μετανοεί ενώπιον του Θεού και των άλλων ανθρώπων για τον εαυτό του και για τον λαό του. Επιπλέον, ο χριστιανικός πατριωτισμός είναι εντελώς ξένος προς το μίσος έναντι των άλλων λαών. Αν αγαπώ τον λαό μου, τότε γιατί να μην αγαπώ τους Κινέζους, τους Τούρκους, τους Εβραίους ή οποιονδήποτε άλλο λαό; Αυτό [δηλαδή, το να μην αγαπώ τους άλλους λαούς] θα ήταν ένα αντιχριστιανικό συναίσθημα. Όχι, ο Θεός να τους δώσει ευημερία, γιατί είμαστε όλοι άνθρωποι – παιδιά του ίδιου Πατέρα.

Όμως τα σημαντικότερα στοιχεία υπέρ του πατριωτισμού μπορούμε να τα βρούμε στις Γραφές. Ακόμη και στην Παλαιά Διαθήκη, ολόκληρη η ιστορία του εβραϊκού λαού είναι γεμάτη με στοιχεία για το πώς οι Εβραίοι αγαπούσαν την Σιών τους, την Ιερουσαλήμ τους, τον Ναό τους. Αυτό ήταν το καλύτερο παράδειγμα αληθινού πατριωτισμού, αγάπης για τον λαό και τα ιερά του. Και δεν είναι τυχαίο που η Χριστιανική μας Εκκλησία πήρε στην λατρεία της αυτή την δοξολογία των ιερών της από τους Εβραίους, αν και, φυσικά, κατά την χριστιανική τους έννοια, ψάλλει: «εὐλογητὸς Κύριος ἐκ Σιών, ὁ κατοικῶν Ἱερουσαλήμ, ἀλληλούια»[4].

Ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό παράδειγμα αγάπης για τον λαό βρίσκεται στην Παλαιά Διαθήκη. Ο προφήτης Μωυσής φανέρωσε την Διαθήκη. Όταν όμως, αμέσως μετά την σύναψη της Διαθήκης με τον Θεό, ο λαός του Ισραήλ πρόδωσε τον Θεό του και λάτρεψε το χρυσό μοσχάρι, η οργή της δικαιοσύνης του Θεού φούντωσε πολύ. Ο Μωυσής τότε άρχισε να προσεύχεται για τους αμαρτωλούς ανθρώπους, χωρίς να εγκαταλείψει το όρος στο οποίο προσευχόταν για 40 ημέρες και 40 νύχτες. Ο Κύριος όμως απάντησε: «και τώρα άφησέ με να ξεσπάσει η οργή μου εναντίον τους και να τους καταστρέψω»[5]. Αυτό που είναι αξιοσημείωτο σε αυτά τα λόγια του Θεού είναι η απόδειξη της δύναμης της προσευχής ενός δίκαιου ανθρώπου, με την οποίαν αυτός, κατά την τολμηρή έκφραση του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, φαίνεται να δένει τον Θεό! Ο μέγας προφήτης άρχισε να προσεύχεται ακόμη πιο θερμά, και τελικά αναφώνησε: «συγχώρεσέ τους την αμαρτία τους, και αν όχι, τότε σβήσε με από το βιβλίο σου, στο οποίο με έχεις γράψει…»[6]. «Και ο Κύριος τον άκουσε και αυτή την φορά, και δεν θέλησε να τους καταστρέψει»[7], λέει η Αγία Γραφή. Δεν είναι αυτό το υψηλότερο κατόρθωμα ανιδιοτελούς πατριωτισμού;

Παρόμοιο παράδειγμα βλέπουμε και στην Καινή Διαθήκη στον βίο του μεγάλου Αποστόλου Παύλου. Κανείς δεν τον παρεμπόδισε στο έργο του κηρύγματος τόσο μοχθηρά και επίμονα όσο οι συμπατριώτες του που δεν πίστευαν στον Χριστό. Μισούσαν τον Παύλο, θεωρώντας τον προδότη της πίστης των πατέρων τους. Τι λέει ο Απόστολος γι’ αυτούς τους συμπατριώτες του; Ιδού: «Ηὐχόμην γὰρ αὐτὸς ἐγὼ ἀνάθεμα εἶναι ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν μου, τῶν συγγενῶν μου κατὰ σάρκα, οἵτινές εἰσιν Ἰσραηλῖται»[8]. Από αυτά τα λόγια βλέπουμε την αγάπη του για τους συμπατριώτες του. Αυτή η αγάπη ήταν τόσο μεγάλη που ήταν έτοιμος, όπως και ο Μωυσής, να θυσιάσει την προσωπική του αιώνια σωτηρία (και όχι μόνο την προσωρινή του ζωή) για την σωτηρία αυτού του λαού.

Αλλά ιδού και το παράδειγμα του ίδιου του Σωτήρος. Στο Ευαγγέλιο διαβάζουμε πως είπε ότι ήρθε πρώτα απ’ όλα για τον λαό Του[9]. Σε άλλη περίπτωση, απευθύνθηκε στην Ιερουσαλήμ και είπε: «Ἱερουσαλὴμ Ἱερουσαλήμ, ἡ ἀποκτείνουσα τοὺς προφήτας καὶ λιθοβολοῦσα τοὺς ἀπεσταλμένους πρὸς αὐτήν! ποσάκις ἠθέλησα ἐπισυνάξαι τὰ τέκνα σου ὃν τρόπον ὄρνις τὴν ἑαυτῆς νοσσιὰν ὑπὸ τὰς πτέρυγας, καὶ οὐκ ἠθελήσατε!»[10]Και όταν διέσχισε την Ιερουσαλήμ με τις κραυγές «Ωσαννά», όταν όλος ο λαός χάρηκε με χαρά, ο Σωτήρας έκλαψε… Αλλά δεν έκλαψε για τον εαυτό του, παρά γι’ αυτή την πόλη Του, για τον θάνατο εκείνων που τώρα φώναζαν «Ωσαννά» σε Αυτόν, αλλά σε λίγες μέρες θα φώναζαν «Σταύρωσέ τον, σταύρωσέ Τον…». Έτσι αγάπησε ο Ίδιος τον λαό Του -με συγκινητική, βαθιά αγάπη.

Έτσι, το αίσθημα του πατριωτισμού δεν το αρνείται ούτε το καταδικάζει ο Χριστιανισμός. Σε αντίθεση με την ψευδή άποψη των κοσμοπολιτών, δεν καταδικάζει τη νομιμότητα της προνομιακής αγάπης για την οικογένεια και τους φίλους του. Γνωρίζουμε ήδη τα λόγια του Αποστόλου: «Αν κάποιος δεν φροντίζει για τους δικούς του, και ιδιαίτερα για τα μέλη της οικογένειάς του, έχει απαρνηθεί την πίστη και είναι χειρότερος από άπιστο»[11]. Και σε άλλο μέρος, μιλώντας για την εκλογή κάποιου στην υπηρεσία της Εκκλησίας, ο Απόστολος θέτει τον όρο ότι ο εκλεγμένος «κυβερνάει καλά τα παιδιά του και το σπιτικό του»[12]. Αλλά τονίζουμε για άλλη μια φορά ότι μια τέτοια αγάπη και φροντίδα δεν πρέπει να είναι εγωιστική ή εγωκεντρική. Όχι, φροντίζοντας για εκείνους που έρχονται άμεσα σε επαφή μαζί του στην ζωή, ο Χριστιανός πρέπει πάντα, με την χριστιανική του αγάπη, να μην ξεχνά τους άλλους ανθρώπους -τους γείτονες και τους εν Χριστώ αδελφούς του. 

Εν κατακλείδι, ας παραθέσουμε μερικά ακόμη λόγια του Αποστόλου Παύλου: «Ἄρα οὖν ὡς καιρὸν ἔχομεν, ἐργαζώμεθα τὸ ἀγαθὸν πρὸς πάντας, μάλιστα δὲ πρὸς τοὺς οἰκείους τῆς πίστεως»[13].

(συνεχίζεται)


[1] Εννοεί να απομονωθεί εντελώς, αδιαφορώντας για την κοινωνία.
[2] Λουκ. ι΄ 37.
[3] Την υποκρισία του Διεθνισμού/Κοσμοπολιτισμού είχε παρατηρήσει και ο Ζαν Ζακ Ρουσώ (1712-1778), ο διάσημος φιλόσοφος και παιδαγωγός (συμφωνεί εν πολλοίς με τον Πλούταρχο, που υπήρξε ο αγαπημένος του συγγραφέας), γράφοντας χαρακτηριστικά γι’ αυτήν: «Δυσπιστείτε απέναντι στους κοσμοπολίτες που γυρεύουνε μακριά, μες στα βιβλία τους, καθήκοντα που περιφρονούν όταν είναι να τα εκπληρώσουνε γύρω τους. Ο τάδε φιλόσοφος αγαπά τους Τάταρους, για ν᾿ απαλλαγεί ν᾿ αγαπά τους διπλανούς του» (Αιμίλιος ή Για την Εκπαίδευση, εκδ. Αναγνωστίδη, χ.χ., σελ. 26).
[4] Ψαλμ. ρλδ΄ 21.
[5] «Καὶ νῦν ἔασόν με καὶ θυμωθεὶς ὀργῇ εἰς αὐτούς ἐκτρίψω αὐτούς» (Εξ. λβ΄ 9).
[6] «Καὶ νῦν εἰ μὲν ἀφεῖς αὐτοῖς τὴν ἁμαρτίαν αὐτῶν, ἄφες· εἰ δὲ μή, ἐξάλειψόν με ἐκ τῆς βίβλου σου, ἧς ἔγραψας» (Εξ. λβ΄ 32).
[7] «Καὶ εἰσήκουσε Κύριος ἐμοῦ καὶ ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ, καὶ οὐκ ἠθέλησε Κύριος ἐξολοθρεῦσαι ὑμᾶς» (Δευτ. ι΄ 10).
[8] Ρωμ. θ΄ 3-4. Βλέπουμε ότι από όσα παραθέτει εδώ ο Άγιος Φιλάρετος, ο Χριστιανισμός αποδέχεται τον πατριωτισμό, αλλά απορρίπτει τον εθνικισμό, τον αντισημιτισμό και όλες τις ιδεολογίες μίσους.
[9] «Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ» (Ματθ. ιε΄ 24).
[10] Λουκ. ιγ΄ 34.
[11] Βλ. Α΄ Τιμ. ε΄ 8.
[12] «Τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητος» (Α΄ Τιμ. γ΄ 4).
[13] Γαλ. ϛ΄ 10.