Ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου
Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου
εἰς τὴν Γενοκτονίαν τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου
18/5/2022
Παναγία Σουμελᾶ, Ἀσπρόπυργος
Ἀγαπητοὶ ἀπόγονοι ἡρώων, σοφῶν, Ἁγίων καὶ Μαρτύρων, ἀπόγονοι ἑκατοντάδων χιλιάδων ἀνθρώπων ποὺ βασανίσθηκαν καὶ σφαγιάσθηκαν ὄχι γιὰ κάτι ποὺ ἔκαναν, ἀλλὰ γιὰ τὴν ἑλληνορθόδοξη ταυτότητά τους,
Χριστὸς Ἀνέστη!
Τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ πλημμυρίζει διαχρονικὰ μὲ τὴν ὄντως Ζωή, τὴν Χαρὰ καὶ τὴν Ἐλπίδα τὶς ψυχὲς ὅσων πίστεψαν σὲ Ἐκεῖνον. Ἀπεναντίας, ὅσοι προσπάθησαν νὰ ἀφαιρέσουν αὐτά ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν συνειδητῶν Χριστιανῶν, ἀπλὰ ἀπέτυχαν. Ἔτσι ἀπέτυχαν καὶ οἱ Νεότουρκοι. Μὲ τὸ σύνθημά τους «Ἡ Τουρκία στοὺς Τούρκους» ἐπιδόθηκαν, στὶς ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰώνα, στὴν μαζικὴ ἐξόντωση τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν τῆς Ἀνατολῆς. Πίστεψαν ὅτι ἀφαίρεσαν τὴν Ζωή, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἄνοιξαν τὸν δρόμο στοὺς γενοκτονηθέντες προγόνους μας γιὰ τὴν ἀληθινή, αἰώνια καὶ εἰρηνικὴ Ζωή. Πίστεψαν ὄτι ἔσβησαν τὴν Χαρά, ἀλλὰ οἱ ἀδικοχαμένοι Ρωμηοί αἰσθάνονται σήμερα στὸν Οὐρανὸ τὴν Χαρὰ τοῦ Θεοῦ. Πίστεψαν ὅτι ἐξαφάνισαν τὴν Ἐλπίδα, ἀλλὰ ἡ Ἐλπίδα βρίσκεται σήμερα ἐδώ, ζωντανὴ στὰ πρόσωπα ὅλων μας.
Ἡ 19η Μαΐου ἔχει θεσπισθεῖ ὡς ἡμέρα μνήμης τῆς Γενοκτονίας τοῦ μαρτυρικοῦ Πόντου. Ὁ Πόντος εἶναι τὸ στολίδι τῆς «καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολῆς», τὸ ἑλληνικὸ βιβλίο μὲ τὴν τριῶν χιλιάδων ἐτῶν ἱστορία, ὁ τόπος ποὺ προσέφερε στὴν ἀνθρωπότητα πολλοὺς ἀπὸ τοὺς μεγάλους φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ἀστέρας ποὺ, ἀκόμη καὶ δέσμιος στὸ ζοφερὸ σκοτάδι τῶν αἰώνων τῆς ὀθωμανικῆς βαρβαρότητας, ἐξακολουθοῦσε νὰ διαχέει -κατὰ τὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ- τὶς ἀκτίνες του. Ἐπειδή, λοιπόν, ἦταν ἀσύμφορο ὄχι τόσο γιὰ τοὺς ἐχθρούς, ὅσο γιὰ τοὺς δυτικούς δήθεν «φίλους» μας νὰ ἐξαπλωθοῦν οἱ ἀκτίνες αὐτὲς καὶ νὰ ἑνωθοῦν μὲ τὸ Φῶς τῆς Μητέρας Ἑλλάδας, ὁ Πόντος ἔμελλε νὰ ὑποστεῖ τὸ φρικτότερο τῶν ἐγκλημάτων κατὰ τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς, τὴν Γενοκτονία. Ὁ ὄρος αὐτὸς δηλώνει τὴν μεθοδευμένη καὶ μαζικὴ ἐξόντωση ἑνὸς ὁλόκληρου ἔθνους ἤ φυλετικῆς ὀμάδας μὲ βίαια μέσα, ἤτοι, δολοφονίες, ἐκτοπισμούς, ἀποτροπὴ γεννήσεων, ἤ πρόκληση ψυχικῶν καὶ σωματικῶν τραυμάτων.
Τὸ ποντιακὸ μαρτύριο εἶναι ἀναγνωρισμένο ἀπὸ πολλὰ καὶ μεγάλα κράτη τοῦ κόσμου ὡς Γενοκτονία. Ἀκόμη καὶ σοβαροὶ Τούρκοι ἱστορικοὶ μὲ ἀντικειμενικὴ κρίση καὶ κίνδυνο τῆς ζωῆς τους, ἀναφερόμενοι στὶς δράσεις τῶν Νεοτούρκων κατὰ τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τοῦ Πόντου, ὁμολογοῦν ξεκάθαρη Γενοκτονία. Καλὸ θὰ ἦταν οἱ διαχρονικοὶ Ἐφιάλτες, οἱ τοποθετημένοι ἀπὸ τὸν ἑλληνικὸ λαὸ σὲ ὑψηλά ἀξιώματα, οἱ ὁποῖοι ἐν ὀνόματι ἑνὸς δῆθεν προοδευτισμοῦ ἔχουν βαλθεῖ νὰ ἰσοπεδώσουν -«μὲ τὸ ἀζημίωτο» βεβαίως- κάθε ἱερὸ καὶ ὅσιο τῆς Ὀρθόδοξης Πατρίδας μας, νὰ παραδειγματίζονταν ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους αὐτούς. Δυστυχῶς, αὐτὸ δὲν συμβαίνει, μὲ ἀποτέλεσμα, ὡς ἄλλοι γενίτσαροι νὰ κάνουν λόγο γιὰ ἀπλὴ μετακίνηση πληθυσμῶν. Εἶναι οἱ ἴδιοι ποὺ ἀναφερόμενοι στὴν Καταστροφὴ τῆς Σμύρνης, μιλοῦν γιὰ συνωστισμὸ στὴν προκυμαία… οὐδὲν σχόλιο. Ἀνιστόρητοι, δυστυχῶς, δὲν εἶναι.
Δικαιολογημένα θὰ ἀναρωτηθεῖ κανείς: «γιατὶ μιλοῦμε περὶ ἀναγνώρισης τῆς Γενοκτονίας, ἑνὸς ἐγκλήματος ποὺ μάλλον δύσκολα θὰ μποροῦσε νὰ μείνει κρυφό;». Ὁ λόγος εἶναι ὁ ἑξῆς∙ τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου προηγήθηκε ἡ Γενοκτονία τῶν Ἀρμενίων, ἡ ὁποία συνέβη φανερά, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ δεχθεῖ τὴν παγκόσμια κατακραυγή. Προκειμένου νὰ γλιτώσουν μία δεύτερη κατακραυγὴ οἱ γείτονες μας, σχεδίασαν τὴν Ποντιακὴ Γενοκτονία ἐν τῷ κρυπτῷ. Μὲ τὴν δικαιολογία ὅτι οἱ Ἕλληνες ἀποτελούσαν δῆθεν ἐθνικὸ κίνδυνο, καὶ προφασιζόμενοι ἄμυνα, ἐπιδόθηκαν σὲ ἀνελέητα μέσα ἐξόντωσης τους.
Ἕνα ἐξ αὐτῶν, πολὺ ἀγαπητὸ στοὺς Τούρκους, ἦταν τὰ Τάγματα Ἐργασίας, ἤ, πιὸ σωστά, τάγματα θανάτου. Ἄνδρες ἀπὸ 15 ἔως 48 ἐτῶν συλλαμβάνονταν καὶ ἀναγκάζονταν νὰ ἐργάζονται τουλάχιστον 12 ὥρες τὴν ἡμέρα σὲ δημόσια ἔργα. «Ὁ καθένας ἐκεὶ ἦταν ὑπηρέτης, δοῦλος». Οἱ περισσότεροι πέθαναν ἀπὸ τὴν κακοπάθεια, τὴν πείνα, τὴν δίψα, ἤ τὸν ξυλοδαρμό. Μόνο ἐλάχιστοι κατάφεραν νὰ ἐπιστρέψουν ζωντανοί. Μᾶς εἶναι άδύνατο νὰ ἀναλογισθοῦμε τὸ μέγεθος στὸ ὁποῖο ἐξαθλιώθηκε ἐκεὶ ἡ ἀνθρώπινη ζωὴ.
Δεύτερο καὶ πολὺ βασικὸ μέσο ἐξόντωσης ἦταν ὁ λευκὸς θάνατος. Ἔπαιρναν τοὺς Ποντίους, ὅσους δὲν εἶχαν φύγει στὰ Τάγματα Ἐργασίας, καὶ τοὺς ἀνάγκαζαν σὲ μἰα πορεία ἀτελεύτητη, δίχως προορισμό. Οἱ βροχὲς καὶ τὰ χιόνια δὲν στέκονταν ἐμπόδιο. Γυναίκες γεννούσαν τὰ μωρά τους στὸν δρόμο, τὰ ἄφηναν παραδίπλα καὶ συνέχιζαν τὸ περπάτημα. Ἄλλες ἔπεσαν θύματα βιασμοῦ. Οἱ πρόγονοι ἐκείνων ποὺ σήμερα προβάλλονται ἀπὸ τὰ σίριαλ, τότε ἔκοβαν τὶς κοιλιὲς τῶν ἐγκύων καὶ πετούσαν τὰ βρέφη στὰ βράχια. Ἀληθῶς ἔχει χαρακτηρισθεῖ ἡ πορεία αὐτὴ ὡς «Ἄουσβιτς ἐν ροῇ». Ἀληθῶς ἔχει εἰπωθεῖ ὅτι οἱ Πόντιοι δὲν ἔχουν κάποιο συγκεκριμένο μέρος νὰ ἐπισκεφθοῦν τοὺς νεκρούς τους, διότι ὅλη ἡ γὴ τῆς Ἀνατολῆς εἶναι ποτισμένη μὲ τὸ αἴμα καὶ θρεμμένη μὲ τὰ λείψανα τῶν προγόνων τους.
Μποροῦμε νὰ μιλάμε γιὰ ὥρες περὶ τῶν βασανιστηρίων ποὺ ὑπέστησαν οἱ Τραντέλλενες τοῦ Πόντου. Ἀσφαλῶς, ὡς Χριστιανοί, ἔχουμε καθῆκον νὰ συγχωράμε, ὄχι, ὅμως καὶ νὰ ξεχνᾶμε. Ὅλα τὰ παραπάνω γράφτηκαν ὄχι γιὰ τὴν ἀναμόχλευση τοῦ μίσους, ἀλλὰ γιὰ νὰ κρατηθεῖ ζωντανὴ ἡ ἱστορικὴ μνήμη. Εἶναι ἀναμφισβήτητο ὅτι λαὸς ὁ ὁποῖος ξεχνᾶ τὴν ἱστορία του, εἶναι καταδικασμένος νὰ πέσει στὰ ἴδια λάθη καὶ νὰ ἀφανιστεῖ. Καὶ ἀπ’ ὅ,τι βλέπω, μέσα σὲ ἕναν μόλις αἰώνα ἤδη οἱ πολλοὶ ἔχουν ξεχάσει.
Ἀγαπητοί, μπορεῖ ὁ μονοκέφαλος τραπεζούντιος ἀετὸς νὰ μὴν πετᾶ πιὰ πάνω ἀπὸ τὸν Πόντο, ἀλλὰ σίγουρα δὲν ἔχει πεθάνει. Μπορεῖ ἡ βαρβαρότητα νὰ εἶχε ὡς ἀποτελέσμα τὸ Μέγα Μοναστήρι τῆς Παναγίας Σουμελᾶ νὰ παύσει νὰ λειτουργεῖ, ἀλλὰ ἕνα μέρος ἀπὸ τὸ Φῶς τοῦ πνευματικοῦ ἐκείνου Φάρου καθρεφτίζεται σήμερα ἀπὸ τὸν ἱερὸ αὐτὸ χῶρο τῆς Σουμελᾶ τοῦ Ἀσπροπύργου, προσφέροντας καταφύγιο καὶ στήριξη στὶς ψυχὲς τῶν Ποντίων -καὶ ὄχι μόνο- τῆς περιοχῆς μας.
Θὰ μποροῦσα νὰ κλείσω λέγοντας ὅτι ἡ ἐλπίδα μας τῶρα εἶναι ἡ νέα γενιά, καὶ ἀσφαλῶς εἶναι. Ἀλλὰ τὴν εὐθύνη γιὰ τὸ μέλλον τὴν κρατάμε στὰ χέρια μας ὅλοι, ἀπὸ τὸν μεγαλύτερο ἔως τὸν μικρότερο.
Σᾶς προτρέπω λοιπόν: Ἀγκαλιάστε τὶς παραδόσεις Πίστεως καὶ Πατρίδος! Ἐπιστρέψατε στὶς ρίζες! Μόνο μὲ Χριστὸ καὶ Ἑλλάδα στὴν καρδιά θὰ προσφέρουμε δικαίωση στὴν μνήμη τῶν μαρτύρων προγόνων μας! Πορευθεῖτε ἑνωμένοι στὸ ἑξῆς, ὅπως ἑνωμένοι ἀντιμετώπισαν χαρὲς καὶ λύπες οἱ παπποῦδες καὶ οἱ γιαγιάδες μας. Ἡ ἱστορία, τὰ ἤθη καὶ τὰ ἔθιμα, μὰ προπάντων ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Ἑλλάδα μᾶς ἀνήκουν καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὰ κλέψει ἄν ἑμεῖς δὲν τὰ παραδώσουμε. Καὶ δὲν θὰ τὰ παραδώσουμε!
Ὁ Ἀναστὰς Κύριος μας νὰ ἀναπαύσει τὶς ψυχὲς τῶν προγόνων μας καὶ νὰ ἀναστήσει τὴν ταλαιπωρημένη πατρίδα μας, ἀμήν!