A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

ΚⲀⲖⲎ ⲤⲀⲢⲀΚⲞⲤⲦⲎ! ΚⲀⲖⲞⲚ ⲀⲄⲰⲚⲀ!

ΚⲀⲖⲎ ⲤⲀⲢⲀΚⲞⲤⲦⲎ! ΚⲀⲖⲞⲚ ⲀⲄⲰⲚⲀ!

Τρίτη 16 Μαρτίου 2021

ΦΘΟΝΟΣ (Άρθρο του Σεβ. Μητροπολίτη Αττικής και Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

     fth copy

   Για άλλη μια φορά αξιωθήκαμε, Χάριτι Θεού, να εισέλθουμε στο κατανυκτικό στάδιο της Αγίας και Μεγάλης Σαρακοστής, το οποίο καλεί τους προθύμους αθλητές να εντείνουν την προσωπική πάλη με τα πάθη και τις αδυναμίες τους. Η εγκράτεια, η ολιγολογία, η φυλακή των αισθήσεων αποτελούν το μέσο για την κατάκτηση του πνευματικού αυτού άθλου, του σταδίου της Μεγάλης Σαρακοστής. Έπαθλο ανεκτίμητης αξίας για τους νικητές, είναι η βίωση της Αναστάσεως του Κυρίου.

   Εισοδεύσαμε, λοιπόν, στο στάδιο των αρετών, διαβαίνοντας αρχικά την Καθαρά Δευτέρα. Ο ιδανικός αυτός χαρακτηρισμός που προσέδωσε στην Δευτέρα της Α΄ εβδομάδος των Νηστειών η σοφία της Εκκλησίας, συνάδει απόλυτα με τα ιερά γράμματα της πρωινής Ακολουθίας της ημέρας. Συγκεκριμένα, η Ακολουθία της Έκτης Ώρας εμπεριέχει την εισαγωγή των προφητειών του Ησαΐα, όπου ο Κύριος με πικρία τονίζει στον κάποτε εκλεκτό λαό του Ισραήλ: «Γιατί εξακολουθείτε να πληγώνεστε προσθέτοντας αμαρτία στην αμαρτία; [...] Λουσθείτε πνευματικά και γίνετε καθαροί [...] και τότε ελάτε να συζητήσουμε». Πώς, όμως, θα μπορέσουμε να καθαρισθούμε για να νηστέψουμε αποτελεσματικά και να προσεγγίσουμε τον Κύριο;

   Την απάντηση μας την έχει δώσει Εκείνος∙ με την αγάπη και την συγχώρεση. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Χριστιανού προάγουν την ειρήνη και ανοίγουν διάπλατα την θύρα για να αναπαυθεί η Χάρις του Θεού. Τα χαρακτηριστικά αυτά, αγωνίσθηκαν οι Απόστολοι να μιμηθούν, έχοντας ως πρότυπο τον Γλυκύ Διδάσκαλό τους∙ όλοι εκτός από έναν, τον Ιούδα. Εκείνος, έχοντας μια αδυναμία, την φιλαργυρία, αντί να ζητήσει με καρδιά συντετριμμένη την βοήθεια από τον Άρχοντα της Ζωής (που τον ανέδειξε μέτοχο του Αποστολικού Αξιώματος), πρόσθεσε αμαρτία στην αμαρτία. Πρόσθεσε στην φιλαργυρία του, τον θεομίσητο φθόνο, δηλαδή την ζήλεια για την χαρά και την πρόοδο των άλλων. Φθόνησε την πρόοδο του θεϊκού έργου του Χριστού και των Μαθητών οι οποίοι στόχευαν στην δημιουργία μιας ευλογημένης κοινωνίας ανθρώπων που με δεσμούς αγάπης θα πορεύονταν ενωμένοι στην Βασιλεία των Ουρανών. Το αποτέλεσμα της επιλογής του γνωστό∙  έχασε τα λογικά του και επάξια κέρδισε την μαρτυρία του Χριστού: «καλὸν ἦν αὐτῷ εἰ οὐκ ἐγεννήθη ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος». Επομένως, ο φθόνος του αποτέλεσε την ίδια του την τιμωρία, καθώς έστρεψε το μαχαίρι -ή μάλλον την αγχόνη- εναντίον των αδελφών του, αλλά τελικώς το χρησιμοποίησε κατά του εαυτού του.

   Ιδίως στις δυσχερείς καταστάσεις που βιώνουμε εξαιτίας των αμαρτιών μας, έχουμε καθήκον να φυλασσόμαστε τόσο από τον φθόνο, όσο και από το γέννημά του, την καταλαλιά, που οδηγούν με ακρίβεια στην πώρωση της ψυχής.

    Ο φθόνος καθιστά τον άνθρωπο πολέμιο του καλού. Η πρόοδος ή η εν γένει καλή κατάσταση του πλησίον, είναι για τον φθονερό άνθρωπο, καρφί που τραυματίζει τον εγωισμό του. Παυσίπονο του φθονερού είναι ο ψόγος του πλησίον και η εφήμερη, απατηλή αίσθηση της δικής του δήθεν υπεροχής. Για να καταπραΰνει λοιπόν ο φθονερός την εσωτερική του μανία, πασχίζει να βρει κάποιο λάθος και να επιτεθεί στον αδερφό του. Τότε, ο φθόνος λαμβάνει σάρκα και εκδηλώνεται με την καταλαλιά, την κατηγόρια, την συκοφαντία, τη χαιρεκακία κι άλλες τέτοιες δόλιες πανουργίες, που ξεδιψούν τη λύσσα της ψυχής του φθονερού.

    Τα παραπάνω δυστυχώς δεν αφορούν μόνον στους εκτός Εκκλησίας ανθρώπους, τους άθεους και τους αιρετικούς. Ο φθόνος ως φαινόμενο κι ανθρώπινη συμπεριφορά, ήταν ανέκαθεν έντονος και στους κόλπους της Εκκλησίας, καθιστώντας τους εκφραστές της «δις» και «τρις» τραγικούς. Κι αυτό εξαιτίας του ίδιου του φθόνου, της υποκρισίας τους, αλλά και του ασυμβίβαστου χαρακτήρα αυτής της στάσης, σε μια κοινωνία όπου κυριαρχεί ο Ευαγγελικός λόγος. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που «ἔξωθεν μὲν φαίνονται ὡραῖοι, ἔσωθεν δὲ γέμουσιν ὀστέων νεκρῶν καὶ πάσης ἀκαθαρσίας». Σύμφωνα, με τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος «υπάρχουν κόρες που διαπράττουν αίσχη χωρίς να κοκκινίζουν. Υπάρχουν κι άλλες οι οποίες φαίνονται ντροπαλές, κι όμως, διαπράττουν χειρότερα αίσχη από τις προηγούμενες», επιβαρυμένες, μάλιστα, με το αμάρτημα της απάτης των συνανθρώπων τους. Η φθονερή στάση από ανθρώπους, μέλη της Εκκλησίας είναι διπλά και τριπλά ζημιογόνα. 

   Ο Θεός, δεν έχει ανάγκη από τις μετάνοιες, τα πολλά κομποσκοίνια και την πολυήμερη αφαγία, όταν αυτά δεν συνοδεύονται από καθαρή, καρδιακή επιθυμία μετανοίας. Ο Θεός ζητά την Αγάπη μας προς όλους, πονηρούς και αγαθούς, φίλους κι εχθρούς. Αν επιμείνουμε στα πνευματικά καθήκοντα επιφανειακά, παραμένοντας βυθισμένοι στον φθόνο, τότε η πώρωση θα μας πλησιάσει απειλητικά κατά παραχώρηση Κυρίου. Ο πωρωμένος άνθρωπος είναι ο στατικός άνθρωπος, ή, ακόμη χειρότερα, ο συνεχώς παρακμάζων. Είναι ο ασυγκίνητος, εκείνος που λέει ότι πιστεύει στον Θεό, αλλά τελικά χωρίς να το συνειδητοποιεί, πιστεύει μόνο στον εαυτό του. Με πολύ άνεση παρατηρεί την αγκίδα στα μάτια των άλλων, δίχως να νοιάζεται για το δοκάρι που υπάρχει στα δικά του μάτια. Το δοκάρι αυτό του πληγώνει την όραση, τον καθιστά τυφλό. Τότε, ακόμη κι αν ο Ίδιος ο Θεός αποκαλυφθεί ενώπιον του, εκείνος θα ενοχληθεί από την θεϊκή παρουσία Του. Ποιο το όφελος μιας τέτοιας ζωής, μιας ζωής αποξενωμένης, έρημης από κάθε χαρά;

    Ας προσέξουμε αδελφοί!

    Το μόνο σίγουρο είναι ότι ο πειρασμός μάς θέλει υποχείριούς του, και ο Θεός παιδιά Του. Ειδικά μέσα στην ατμόσφαιρα της Μεγάλης Σαρακοστής δίνεται η ευκαιρία οι μεν προχωρημένοι στην αρετή να κάνουν ένα ακόμη βήμα προς τον Θεό, οι δε ταλαιπωρημένοι διαβάτες της κοσμικής συγχύσεως να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη τους για Θεό και να εισέλθουν στην οδό Του. Αυτό που πρέπει να κυριαρχεί στις σκέψεις μας, είναι η μέχρι σταυρικού θανάτου φιλανθρωπία του Θεού, το πένθος για τις αμαρτίες με τις οποίες σαν αχάριστοι Τον πληγώσαμε, αμαρτίες που έχουν δημιουργήσει τις τραγικές συνθήκες ζωής που τελευταία βιώνουμε.

    Πιστεύουμε ότι για να επέλθει η λύση στην απειλή του κορωνοϊού πρέπει να υπάρξει συνειδητή αποχή από την κακία. Για αυτό, άλλωστε, επέτρεψε την απειλή αυτή ο Θεός. Πώς, όμως, θα αποτινάξει την κακία του ο φθονερός «χριστιανός», όταν ο ίδιος μάλλον χαίρεται με αυτή την κατάσταση που επικρατεί; Για τον ζηλόφθονα και χαιρέκακο ο κορωνοϊός είναι μια ευκαιρία να φανεί ανώτερος, περισσότερο ορθόδοξος από τους υπόλοιπους ορθοδόξους οι οποίοι επιθυμούν να ακολουθούν προσεκτικά τα μέτρα υγιεινής, από ενδιαφέρον προς τον συνάνθρωπο αλλά και τον εαυτό τους. Είναι, επίσης, μια ανακούφιση, διότι βλέπει το έργο του Θεού να «εμποδίζεται». Ταλαίπωρος, πράγματι... Το έργο του Θεού δεν μπορεί να εμποδιστεί. Όσος πόλεμος και να εξαπολυθεί κατά της Εκκλησίας, Εκείνη πάντοτε θα θριαμβεύει, σε αντίθεση με τα έργα του φθονερού, τα οποία θα διασκορπίσει ο αέρας.

    Ίσως για αυτό να ταλαιπωρούμαστε ακόμη, ύστερα από ένα έτος∙ επειδή ακόμη δεν μάθαμε να συμπονούμε, αλλά εμμένουμε στο να φθονούμε. Άνθρωποι δικοί μας, κληρικοί της Εκκλησίας, αγαθοί εργάτες του Ευαγγελίου ταλαιπωρούνται μέρα με τη μέρα, υποφέρουν από τον ιό και εισάγονται εκτάκτως σε νοσοκομεία. Άλλοι, μάλιστα, δεν άντεξαν την αρρώστια κι έφυγαν. Πολλοί από εμάς, όμως, παραμένουμε άσπλαχνοι. Από τη μια η ιατρική κοινότητα και η πολιτεία που προκαλούν τόση σύγχυση δίχως σεβασμό προς τις ανησυχίες του κόσμου, κι από την άλλη οι δήθεν υπηρέτες του Θεού που φθάνουν σε σημείο να αμφισβητούν τους ίδιους τους ασθενείς, τους συνανθρώπους τους, τους συνενορίτες τους. Δεν είναι της παρούσης η αναφορά στους πρώτους. Εκείνοι δεν είναι Χριστιανοί, αλλά τουλάχιστον δεν είναι υποκριτές. Μας έχουν κάνει σαφή την εικόνα τους. Προβληματιζόμαστε, ωστόσο, για εκείνους που υποστηρίζουν ότι είναι Χριστιανοί.

    Μεγαλώσαμε μαθαίνοντας τις αναφορές του Ευαγγελίου στην θεραπεία της κόρης της Χαναναίας, στην πρόσκληση των Τελωνών Ματθαίου και Ζακχαίου, στην αγάπη του Καλού Σαμαρείτη, τέλος δε, στην σωτηρία του Μακαρίου Ληστού. Με δέος παρατηρούμε ότι στο Ευαγγέλιο δεσπόζει η ευσπλαχνία και το έλεος του Θεού για τους αμαρτωλούς, για όλους εμάς. Από ό,τι φαίνεται, όμως, τα έχουμε καταλάβει μάλλον «στραβά», καθώς υπάρχουν Χριστιανοί που εφαρμόζουν το Ευαγγέλιο «απ' την ανάποδη». Θεωρούμε ότι στους ασθενείς επιβάλλεται η εκ μέρους μας συμπόνοια και κατανόηση, βλέπουμε όμως να επιδεικνύεται το αντίθετο. Ποιοι, άραγε, είμαστε εμείς να κρίνουμε την ασθένεια ως μηδαμινή, ως ανάξια λόγου και σημασίας; Ο μόνος ο οποίος στην δισχιλιετή πορεία του Χριστιανισμού είπε κάτι τέτοιο, διότι είχε την απόλυτη εξουσία, ήταν ο Ιατρός των ψυχών και των σωμάτων, Χριστός.Βέβαια, αυτή η συμπεριφορά δεν είναι καθόλου παράξενη από ανθρώπους οι οποίοι αυθαίρετα άρπαξαν όλη την κρίση από τον Δίκαιο Κριτή και την έχουν λάβει στα χέρια τους. Αυτά είναι τα γεννήματα του φθόνου, της πωρώσεως, της καταλαλιάς, εν γένει δε, της οιήσεως, της μεγάλης ιδέας που έχουμε για τον εαυτό μας. Αυτά δεν ωφέλησαν ποτέ κανένα.

   Ας ακούσουμε, επιτέλους, την φωνή του Μακαρίου Παύλου: «μὴ γινώμεθα κενόδοξοι, ἀλλήλους προκαλούμενοι, ἀλλήλοις φθονοῦντες»! Τότε θα δείξουμε το μέγεθος της σοφίας μας, τότε θα μπορούμε να ελπίζουμε για λύτρωση σώματος και ψυχής. Μέχρι τότε, και παλάτια ακόμη να χτίζουμε, «εἰς μάτην ἐκοπίασαν οἱ οἰκοδομοῦντες».

    Είθε το στάδιο των αρετών να μείνει χαραγμένο στη μνήμη μας ως η εποχή που απαλλαχθήκαμε από την νόσο του κορωνοϊού, που μάθαμε να μην κατακρίνουμε τον αδελφό μας, αλλά να τον συμπονούμε. Ως η εποχή κατά την οποία λυτρωθήκαμε από το σαράκι του φθόνου.

Καλή Σαρακοστή!

Δευτέρα 15 Μαρτίου 2021

Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΟΥ ΣΥΡΟΥ



Η ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου

Ανάμεσα σ’ όλες τις προσευχές και τους ύμνους της Μεγάλης Τεσσαρακοστής μπορεί να ονομαστεί η προσευχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Παράδοση την αποδίδει σε έναν από τους μεγάλους δασκάλους της πνευματικής ζωής, τον Άγιο Εφραίμ το Σύρο. Να το κείμενο της προσευχής:

«Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου, πνεῦμα ἀργίας, περιεργίας, φιλαρχίας, καί ἀργολογίας μή μοι δῷς.

Πνεῦμα δέ σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, ὑπομονής καί ἀγάπης χάρισαί μοι τῷ σῷ δούλῳ.

Ναί, Κύριε Βασιλεῦ, δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου, ὅτι εὐλογητός εἶ εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν».

Ερμηνεία
“Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, μην επιτρέψεις να με κυριεύσει το πνεύμα της αργίας, της περιέργειας, της φιλαρχίας, και της αργολογίας.
Χάρισε Εσύ σε μένα, τον τιποτένιο δούλο Σου, πνεύμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης.
Ναί, Κύριε, και Βασιλιά μου, δός μου το χάρισμα να βλέπω μόνο τις δικές μου αμαρτίες και τα λάθη και να μή κατακρίνω τον αδελφό μου. Για Σένα που είσαι άξιος κάθε τιμής και δοξολογίας στους ατελεύτητους αιώνες. Αμήν.”

Τούτη η προσευχή λέγεται δύο φορές στο τέλος κάθε ακολουθίας της Μεγάλης Σαρακοστής από τη Δευτέρα ως την Παρασκευή. Την πρώτη φορά λέγοντας την προσευχή κάνουμε μία μετάνοια σε κάθε αίτηση. Έπειτα κάνουμε δώδεκα μετάνοιες λέγοντας: «Ο Θεός, ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῷ, καί ἐλέησόν με» . Ολόκληρη η προσευχή επαναλαμβάνεται με μια τελική μετάνοια στο τέλος της προσευχής.1

Γιατί αυτή η σύντομη και απλή προσευχή κατέχει μια τόσο σημαντική θέση στην όλη λατρεία της Μεγάλης Σαρακοστής; Διότι απαριθμεί, μ’ ένα μοναδικό τρόπο, όλα τα αρνητικά και τα θετικά στοιχεία της μετάνοιας και αποτελεί, θα λέγαμε, ένα «κανόνα ελέγχου» του προσωπικού μας αγώνα στην περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής. Αυτός ο αγώνας σκοπεύει πρώτα απ’ όλα στην απελευθέρωσή μας από μερικές βασικές πνευματικές ασθένειες που διαμορφώνουν τη ζωή μας και μας κάνουν πραγματικά ανίσχυρους ακόμα και για να κάνουμε αρχή στροφής στο Θεό.

Η αργία

Η βασική ασθένεια είναι η αργία. Είναι η παράξενη εκείνη τεμπελιά και η παθητικότητα ολόκληρης της ύπαρξής μας που πάντα μας σπρώχνει προς τα «κάτω» μάλλον παρά προς τα «πάνω» και που διαρκώς μας πείθει ότι δεν είναι δυνατό ν’ αλλάξουμε και επομένως δε χρειάζεται να επιθυμούμε την αλλαγή. Είναι ένας βαθιά ριζωμένος κυνισμός που σε κάθε πνευματική πρόκληση απαντάει με το «γιατί;» και καταντάει την ζωή μας μια απέναντι πνευματική φθορά. Αυτή είναι η ρίζα όλης της αμαρτίας γιατί δηλητηριάζει κάθε πνευματική ενεργητικότητα στην πιο βαθιά της πηγή.

Η λιποψυχία2

Το αποτέλεσμα της «αργίας», είναι η «λιποψυχία»2. Είναι μια κατάσταση δειλίας που όλοι οι Πατέρες της Εκκλησίας τη θεώρησαν το μεγαλύτερο κίνδυνο της ψυχής. Η λιποψυχία, η αποθάρρυνση, είναι η ανικανότητα του ανθρώπου να βλέπει καθετί καλό ή θετικό! Είναι η αναγωγή των πάντων στον αρνητισμό και στην απαισιοδοξία. Είναι στ’ αλήθεια μια δαιμονική δύναμη μέσα μας γιατί ο Σατανάς είναι βασικά ένας ψεύτης. Ψιθυρίζει ψευτιές στον άνθρωπο για το Θεό και για τον κόσμο· γεμίζει τη ζωή με σκοτάδι και αρνητισμό. Η λιποψυχία είναι η αυτοκτονία της ψυχής γιατί όταν ο άνθρωπος κατέχεται απ’ αυτή είναι εντελώς ανίκανος να δει το φως και να το επιθυμήσει.

Η φιλαρχία

Πνεύμα φιλαρχίας! Φαίνεται παράξενο πως η αργία και η λιποψυχία είναι ακριβώς εκείνα που γεμίζουν τη ζωή μας με τον πόθο της φιλαρχίας. Μολύνοντας όλη μας την τοποθέτηση απέναντι στη ζωή, κάνοντας την άδεια και χωρίς νόημα, μας σπρώχνουν ν’ αναζητήσουμε αντιστάθμισμα σε μια ριζικά λανθασμένη στάση απέναντι στα άλλα πρόσωπα.

Αν η ζωή μου δεν είναι προσανατολισμένη προς τον Θεό, αν δεν σκοπεύει σε αιώνιες αξίες, αναπόφευκτα θα γίνει εγωιστική και εγωκεντρική, πράγμα που σημαίνει ότι όλοι οι άλλοι γίνονται τα μέσα για τη δική μου αυτοϊκανοποίηση. Αν ο Θεός δεν είναι ο «Κύριος και Δεσπότης της ζωής μου», τότε το εγώ μου γίνεται ο κύριος και δεσπότης μου, γίνεται το απόλυτο κέντρο του κόσμου μου και αρχίζω αν εκτιμώ καθετί με βάση τις δικές μου ανάγκες, τις δικές μου ιδέες, τις δικές μου επιθυμίες και τις δικές μου κρίσεις.

Έτσι η επιθυμία της φιλαρχίας γίνεται η βασική μου αμαρτία στις σχέσεις με τις άλλες υπάρξεις, γίνεται μια αναζήτηση υποταγής τους σε μένα. Δεν είναι πάντοτε απαραίτητο να εκφράζεται η φιλαρχία μου σαν έντονη ανάγκη να διατάζω και να κηδεμονεύω τους «άλλους». Μπορεί επίσης να εκφράζεται και σαν αδιαφορία, περιφρόνηση, έλλειψη ενδιαφέροντος, φροντίδας και σεβασμού. Και είναι ακριβώς η «αργία», μαζί με τη «λιποψυχία» που απευθύνονται αυτή τη φορά προς τους άλλους· έτσι συμπληρώνεται η πνευματική αυτοκτονία με την πνευματική δολοφονία.

Η αργολογία

Τέλος είναι η αργολογία. Απ’ όλα γενικά τα δημιουργήματα μόνον ο άνθρωπος προικίστηκε με το χάρισμα του λόγου. Όλοι οι Πατέρες βλέπουν σ’ αυτό το χάρισμα την ακριβή «σφραγίδα» της θείας εικόνας στον άνθρωπο γιατί ο ίδιος ο Θεός αποκαλύφθηκε σαν Λόγος (Ιωαν. 1:1).

Αλλά όντας ο λόγος το ύψιστο δώρο, έτσι είναι και ο ισχυρότερος κίνδυνος. Όπως είναι η κυρίαρχη έκφραση του ανθρώπου, το μέσο για την προσωπική του πλήρωση, για τον ίδιο λόγο, είναι και το μέσο για την πτώση του, για την αυτοκαταστροφή του, για την προδοσία και την αμαρτία. Ο λόγος σώζει και ο λόγος σκοτώνει· ο λόγος εμπνέει και ο λόγος δηλητηριάζει. Ο λόγος είναι το μέσο της Αλήθειας αλλά είναι και μέσο για το δαιμονικό ψέμα.

Έχοντας μια βασικά θετική δύναμη ο λόγος, έχει ταυτόχρονα και μια τρομακτικά αρνητική. Ο λόγος δηλαδή δημιουργεί θετικά ή αρνητικά. Όταν αποσπάται από τη θεία καταγωγή και το θείο σκοπό του γίνεται αργολογία. «Ενισχύει» την αργία, τη λιποψυχία και τη φιλαρχία και μετατρέπει τη ζωή σε κόλαση. Γίνεται η κυρίαρχη δύναμη της αμαρτίας.

Αυτά τα τέσσερα σημεία είναι οι αρνητικοί «στόχοι» της μετάνοιας. Είναι τα εμπόδια που πρέπει να μετακινηθούν. Αλλά μόνον ο Θεός μπορεί να τα μετακινήσει. Ακριβώς γι’ αυτό και το πρώτο μέρος της προσευχής αυτής είναι μια κραυγή από τα βάθη της καρδιάς του αβοήθητου ανθρώπου.

Στη συνέχεια η προσευχή κινείται στους θετικούς σκοπούς της μετάνοιας.

Η Σωφροσύνη

Σωφροσύνη! Αν δεν περιορίσουμε –πράγμα που συχνά και πολύ λαθεμένα γίνεται- την έννοια της λέξης «σωφροσύνη» μόνο στη σαρκική σημασία της, θα μπορούσε να γίνει κατανοητή σαν το θετικό αντίστοιχο της λέξης «αργία». «Αργία», πρώτα απ’ όλα, είναι η αδράνεια, τα σπάσιμο της διορατικότητας και της ενεργητικότητάς μας, η ανικανότητα να βλέπουμε καθολικά, σφαιρικά. Επομένως αυτή η ολότητα είναι το εντελώς αντίθετο από την αδράνεια.

Αν συνηθίζουμε με τη λέξη σωφροσύνη να εννοούμε την αρετή την αντίθετη από τη σαρκική διαφθορά είναι γιατί ο διχασμένος χαρακτήρας μας, πουθενά αλλού δεν φαίνεται καλύτερα παρά στη σαρκική επιθυμία, που είναι η αλλοτρίωση του σώματος από τη ζωή και τον έλεγχο του πνεύματος. Ο Χριστός επαναφέρει την «ολότητα» (τη σωφροσύνη) μέσα μας και το κάνει αυτό αποκαθιστώντας την αληθινή κλίμακα των αξιών, με το να μας οδηγεί πίσω στο Θεό.

Η Ταπεινοφροσύνη

Ο πρώτος και υπέροχος καρπός της σωφροσύνης είναι η ταπεινοφροσύνη. Πάνω απ’ όλα είναι η νίκη της αλήθειας μέσα μας, η απομάκρυνση του ψεύδους μέσα στο οποίο ζούμε. Μόνο η ταπεινοφροσύνη είναι άξια της αλήθειας· μόνο μ’ αυτή δηλαδή μπορεί κανείς να δει και δεχτεί τα πράγματα όπως είναι και έτσι να δει το Θεό, το μεγαλείο Του, την καλωσύνη Του και την αγάπη Του στο καθετί. Να γιατί, όπως ξέρουμε, ο Θεός «υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν».

Η Υπομονή

Μετά τη σωφροσύνη και την ταπεινοφροσύνη, κατά φυσικό τρόπο, ακολουθεί η υπομονή. Ο «φυσικός» ή «πεπτωκώς» άνθρωπος είναι ανυπόμονος, γιατί είναι τυφλός για τον εαυτό του, και βιαστικός στο να κρίνει και να καταδικάσει τους άλλους. Με διασπαρμένη, ατελή και διαστρεβλωμένη γνώση των πραγμάτων που έχει, μετράει τα πάντα με βάση τις δικές του προτιμήσεις και τις δικές του ιδέες. Αδιαφορεί για τον καθένα γύρω του εκτός από τον εαυτό του, θέλει η ζωή του να είναι πετυχημένη τώρα, αυτή τη στιγμή.

Η υπομονή, βέβαια, είναι μια αληθινά θεϊκή αρετή. Ο Θεός είναι υπομονετικός όχι γιατί είναι «συγκαταβατικός» αλλά γιατί βλέπει το βάθος όλων των πραγμάτων, γιατί η εσωτερική πραγματικότητά τους, την οποία εμείς με την τυφλότητά μας δεν μπορούμε να δούμε, είναι ανοιχτή σ’ Αυτόν. Όσο πιο κοντά ερχόμαστε στο Θεό τόσο περισσότερο υπομονετικοί γινόμαστε και τόσο πιο πολύ αντανακλούμε αυτή την απέραστη εκτίμηση για όλα τα όντα, πράγμα που είναι η κύρια ιδιότητα του Θεού.

Η Αγάπη

Τέλος, το αποκορύφωμα και ο καρπός όλων των αρετών, κάθε καλλιέργειας και κάθε προσπάθειας, είναι η αγάπη. Αυτή η αγάπη που, όπως έχουμε πει, μπορεί να δοθεί μόνο από το Θεό, είναι το δώρο που αποτελεί σκοπό που αποτελεί σκοπό για κάθε πνευματική προετοιμασία και άσκηση.

Η υπερηφάνεια

Όλα αυτά συγκεφαλαιώνονται στην τελική αίτηση της προσευχής του Αγίου Εφραίμ με την οποία ζητάμε: «…δώρησαί μοι τοῦ ὁράν τά ἐμά πταίσματα, καί μή κατακρίνειν τόν ἀδελφόν μου…». Εδώ τελικά δεν υπάρχει παρά μόνο ένας κίνδυνος: η υπερηφάνεια. Η υπερηφάνεια είναι η πηγή του κακού και όλο το κακό είναι η υπερηφάνεια. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι αρκετό για μένα να βλέπω τα «ἐμά πταίσματα» γιατί ακόμα και αυτή η φαινομενική αρετή μπορεί να μετατραπεί σε υπερηφάνεια.

Τα πατερικά κείμενα είναι γεμάτα από προειδοποιήσεις για την ύπουλη μορφή ψευτοευσέβειας η οποία στην πραγματικότητα με το κάλυμμα της ταπεινοφροσύνης και της αυτομεμψίας μπορεί να οδηγήσει σε μια πραγματικά δαιμονική υπερηφάνεια. Αλλά όταν βλέπουμε τα δικά μας σφάλματα και δεν κατακρίνουμε τους αδελφούς μας, όταν με άλλα λόγια, η σωφροσύνη, η ταπεινοφροσύνη, η υπομονή και η αγάπη γίνονται ένα σε μας, τότε και μόνο τότε ο αιώνιος εχθρός –η υπερηφάνεια- θ’ αφανιστεί μέσα μας.

π. Αλέξανδρος Σμέμαν
από το βιβλίο «Μεγάλη Σαρακοστή»,
εκδόσεις «Ακρίτας»

Υποσημειώσεις:
1) Κάθε φορά που λέμε ένα στίχο της ευχής του Οσίου Εφραίμ, κάνουμε μία μεγάλη μετάνοια. Σύνολο τρεις. Όταν τελειώσουμε αυτές, κάνουμε δώδεκα μικρές μετάνοιες λέγοντας σε καθεμία από αυτές: «Ο Θεός, ἱλάσθητί μοι τῶ ἁμαρτωλῷ, καί ἐλέησόν με». Στο τέλος επαναλαμβάνουμε άλλη μία φορά τον τελευταίο στίχο της ευχής (Ναι, Κύριε Βασιλεύ...) και πραγματοποιούμε άλλη μία μεγάλη μετάνοια. (Ωρολόγιον το Μέγα, εκδ. Αποστολική Διακονία, 2003).
2) Ο συγγραφέας μεταφράζει από το ελληνικό κείμενο τη λέξη «περιέργεια» με την αγγλική λέξη faint-heartedness που σημαίνει λιποψυχία, δειλία.


ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ (Ομιλία Επισκόπου Γαρδικίου κ.Κλήμεντος)

Τρίτη 2 Μαρτίου 2021

ΚΟΙΝΩΝΩΝΤΑΣ ΕΝΑΝ ΛΕΠΡΟ (Από τον βίο του Αγίου Νικολάου Πλανά)

   Αποτέλεσμα εικόνας για Sfântul Nicolae Planas

Στο διάστημα του μισού αιώνα που λειτουργούσε ο άγιος παπά-Νικόλας ο Πλανάς, άνευ διακοπής (διότι δεν αρρώστησε ποτέ), έτυχε κάποια φορά εκεί στην ενορία του, σ’ ένα στενό δρομάκι να κρύπτεται ένας λεπρός σε μεγάλο βαθμό.
Του είχαν φαγωθεί τα χείλη του από την φοβερή ασθένεια. Πήγε μια φορά ο Πατήρ να τον κοινωνήσει, αλλά το κατεστραμμένο του στόμα, δεν μπορούσε να παραλάβει το Άγιο Σώμα του Κυρίου.
Χωρίς κανένα, μα κανένα δισταγμό, ο Πατήρ έσκυψε και με το στόμα του επήρε το θείο Μαργαρίτη, που είχε πέσει και τον «κατέλυσε»! Κατόπιν ο ασθενής μεταφέρθηκε σε λεπροκομείο μαζί με την κόρη του που είχε μολυνθεί και της είχαν φαγωθεί τα δάχτυλα. Εν τούτοις ο π. Νικόλας δεν έπαθε τίποτα!

Αυτό, ας το δούνε αυτοί που δυσκολεύονται να κοινωνήσουν, γιατί φοβούνται τα μικρόβια. Μεγάλη βλασφημία. Ένας Θεός, ζώντων και νεκρών, ποιητής ουρανού και γης, να προσβάλλεται από τα μικρόβια! Παραλογισμοί σκοτισμένων απίστων.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, στην ευχή του που διαβάζουμε πριν την Θεία Μετάληψη, εξηγεί το τι πιστεύουμε για την Θεία Κοινωνία: «Πιστεύω Κύριε, και ομολογώ, ότι Συ ει αληθώς ο Χριστός, ο Υιός του Θεού του ζώντος, ο ελθών εις τον κόσμον αμαρτωλούς σώσαι, ων πρώτος ειμί εγώ.Έτι πιστεύω, ότι τούτο αυτό εστί το άχραντον Σώμα Σου, και τούτο αυτόεστί το τίμιον Αίμα Σου. Δέομαι, ουν Σου, ελέησόν με, και συγχώρησόν μοιτα παραπτώματά μου, τα εκούσια και τα ακούσια, τα εν λόγω, τα εν έργω, τα εν γνώσει και αγνοία, και αξίωσόν με ακατακρίτως μετασχείν των αχράντων Σου Μυστηρίων, εις άφεσιν αμαρτιών, και εις ζωήν αιώνιον. Αμήν.


Ο ΑΣΩΤΟΣ ΥΙΟΣ ΚΙ ΕΜΕΙΣ (Ομιλία του Επισκόπου Γαρδικίου κ.Κλήμεντος)

Η ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΕΝΑ ΙΣΧΥΡΟ ΜΗΝΥΜΑ (Ομιλία του Μητροπολίτου Ωρωπού & Φυλής κ. Κυπριανού Β')


Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2021

ΠΑΡΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΑΣΩΤΟΥ ΥΙΟΥ - Άρθρο του π.Ευθυμίου Μπαρδάκα

 



Ως ο Άσωτος Υιός ήλθον καγώ οικτήρμων.....

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΜΑΣ

Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!!!
Ένας πατέρας, είχε δύο παιδιά. Ο νεώτερος είπε κάποτε στόν πατέρα του μέ ύφος πού δέν έπαιρνε αντίρρηση : "Πατέρα, πήρα τήν απόφασή μου. Φεύγω από τό σπίτι. Δός μου τό μερίδιο τής περιουσίας πού μού ανοίκει. Θά ζήσω όπως θέλω εγω".
Μοίρασε ο πατέρας τήν περιουσία του καί έδωσε στόν νεώτερο τό μερίδιό του. Αμέσως εκείνος ρευστοποίησε τά πάντα καί γεμάτος χρήμα "απεδήμησεν εις χώραν μακράν". Έφυγε σέ χώρα μακρινή, γιά νά διακόψει κάθε επαφή μέ τό σπίτι του. Δέν ήθελε νά τού υπενθυμίζει τίποτα τήν προηγούμενη ζωή του. Εκεί "εσκόρπισε τήν ουσίαν αυτού ζών ασώτως"
Όλη η περιουσία, πού είχε συγκεντρωθεί με τούς κόπους τού πατέρα του, μέσα σε λίγο καιρό εξανεμίστηκε στα γλέντια, τις διασκεδάσεις καί τήν άσωτη ζωή. Εν τώ μεταξύ έπεσε στη χώρα εκείνη πείνα φοβερή. Τότε άρχισε αντίστροφη μέτρηση. Τα χρήματα σώθηκαν, οι φίλοι χάθηκαν και ο άσωτος υιός άρχισε νά πεινάει. Η πείνα τόν ανάγκασε να ψάξει γιά δουλειά.
Τελικά κατάντησε να γίνει δούλος σέ κάποιον αφέντη, δούλος χοιροβοσκός. Τόση ήταν η πείνα του,ώστε προσπαθούσε νά χορτάσει μέ τά ξυλοκέρατα, πού έτρωγαν οι χοίροι.
Τί κατάντημα αλήθεια!
Τό παράδειγμά του φέρνει στο νου μας τήν συνηθισμένη κατάληξη του ανθρώπου εκείνου πού απορρίπτει τόν ελαφρό ζυγό τού Ευαγγελίου, γιά να ζήσει δήθεν αδέσμευτος, χωρίς τά "όχι" καί τά "μή" τής πίστεως. Φεύγει από το δρόμο τού Θεού και τρέχει νά δοκιμάσει κάθε αμαρτία, κάθε παρανομία και απόλαυσή τής χωρίς Χριστό ζωής.
Πληρώνει όμως αργά ή γρήγορα αυτή τήν ανταρσία τού. Πόσα καθημερινά ψυχικά ναυάγια έχουν την αιτία τους στην επανάσταση αυτή κατά τού Ουράνιου Πατέρα !
Η ζωή τής αμαρτίας αδειάζει τήν ψυχή τού ανθρώπου από κάθε καλό και τήν γεμίζει μέ πείνα πνευματική. Ένα ανικανοποίητο κενό πού δέν το γεμίζουν τά ξυλοκέρατα τής αμαρτίας, βασανίζει τον αμαρτωλό.
Ο άνθρωπος πού πλάστηκε ελεύθερος, καταντά δούλος και σκλάβος των παθών του....
****************************
Οι άγιοι Πατέρες όρισαν τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου να είναι αφιερωμένη στην διδακτική παραβολή του ασώτου υιού (Λουκ.15,13-32) Για νά διδάξει, σε όσους είναι απελπισμένοι, ότι ο Θεός παραμένει με ανοιχτές αγκάλες να δεχτεί τον κάθε μετανοημένο αμαρτωλό, όσο αμαρτωλός και αν είναι ποτέ δέν είναι αργά.........!!!
Όσο χαμηλά καί άν πέσει ο άνθρωπος, υπάρχει τρόπος διορθώσεως. Αυτό έγινε καί μέ τόν άσωτο.
Όταν βρέθηκε στήν αξιοθρήνητη εκείνη κατάσταση, ήρθε στά λογικά του. Σκέφτηκε τό ωραίο παρελθόν του : "Τόσοι υπηρέτες στό πατρικό μου σπίτι, είπε μέσα του, έχουν άφθονο τό ψωμί, ενώ εγώ πεθαίνω από τήν πείνα, Δέν είναι πλέον ζωή αυτή. Θά γυρίσω αμέσως στόν πατέρα μου.
Θά πέσω στά πόδια του. Θά τού ζητήσω συγνώμη. Θά τόν παρακαλέσω νά μέ πάρει σάν υπηρέτη του. Δέν είμαι πλέον άξιος νά θεωρούμαι παιδί του.
Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ έγινε έργο αμέσως!!!
Καί πώς τόν δέχτηκε ο στοργικός πατέρας, πού ποτέ δέν είχε ξεχάσει τό παιδί του αλλά πάντα τό περίμενε νά επιστρέψει?
Τόν είδε καθώς επέστρεφε καί ενώ ήταν σέ αρκετή απόσταση και αλλαγμένος πολύ, εν τούτοις τόν αναγνώρισε αμέσως.
Σκίρτησε η πατρική καρδιά. Έτρεξε κοντά του καί "επέπεσεν επί τόν τράχηλον αυτού καί κατεφίλησεν αυτόν"!!!
Χωρίς να σκεφτεί τήν ανταρσία καί τά κουρέλια του, άνοιξε τήν αγκαλιά του καί τόν έσφιξε με πατρική αγάπη.
Ενώ δέ ο υιός άρχισε νά παρακαλεί τόν πατέρα νά τόν δεχτεί όχι σάν παιδί του, εκείνος τόν σταμάτησε.
Έδωσε εντολή στους υπηρέτες νά τού φορέσουν την καλύτερη στολή. Είπε νά του βάλουν καί δακτυλίδι στό χέρι, γιά νά είναι καί πάλι όπως καί πρίν κύριος στό σπίτι.
Διέταξε τέλος νά σφάξουν καί τό καλύτερο μοσχάρι, γιά νά ευφρανθούν, γιατί ο υιός του αυτός "νεκρός ήν καί ανέζησε καί απολωλώς ήν καί ευρέθη"!
Πανηγύρι έγινε στό σπίτι.
Όταν δέ ο μεγαλύτερος υιός του επέστρεψε από το χωράφι καί δέν ήθελε νά λάβει μέρος στή χαρά όλων, αλλά μίλησε με σκληρότητα γιά τόν αδελφό του καί πάλι ο πατέρας έδειξε πόσο μεγαλόκαρδος ήταν. Προσπάθησε νά συγκινήσει καί εκείνον γιά τήν επιστροφή του αφελφού του πού ήταν νεκρός καί αναστήθηκε καί χαμένος καί βρέθηκε.
Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!!! Δέν υπάρχει καλύτερο παράδειγμα γιά νά εννοήσουμε κάπως τήν ευσπλαχνία τού Ουράνιου Πατέρα μας.
Αμαρτάνουμε συχνά οι άνθρωποι. Παραβαίνουμε τον νόμο του Θεού. Φεύγουμε από κοντά του. Εν τούτοις δέν επεμβαίνει αμέσως ο Θεός γιά νά μας τιμωρήσει.
Εκείνος πού από αμέτρητη αγάπη έστειλε τόν Υιόν Του τόν Μονογενή καί σταυρώθηκε γιά όλους μας, περιμένει τώρα τήν μετάνοια καί επιστροφή τού κάθε αμαρτωλού.
Δίνει μάλιστα καί ευκαιρίες, γιά νά μας ξυπνίσει από τόν λήθαργο της αμαρτίας.
Χρησιμοποιεί ακόμα καί θλίψεις, γιά νά μάς παρακινήσει πρός μετάνοια, και όταν μετανοήσουμε ειληκρινά μάς συγχωρεί αμέσως διά του Μυστηρίου της εξομολογήσεως.
Δέν υπάρχει αμάρτημα πού νά μή τό συγχωρεί η άπειρος ευσπλαχνία τού Θεού. Μαζί δέ μέ τήν συγχώρεσή Του πού μάς χαρίζει, μάς κάνει καί πάλι παιδιά Του αγαπητά καί κληρονόμους της Βασιλείας Του. ΑΜΗΝ!!!
π.Ευθύμιος Μπαρδάκας

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2021

Η ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΤΗΝ ΠΥΛΗ - Κήρυγμα Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς (+1985)

 

Ἡ Μετάνοια ἀνοίγει τὴν πύλη

Κήρυγμα Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς (+1985)

«Τῆς μετανοίας ἄνοιξόν μοι πῦλας, Ζωοδότα»!

 

Σεῖς καὶ ἐγὼ ἀκούσαμε γιὰ πρώτη φορὰ αὐτοὺς τοὺς λόγους ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία κατὰ τὸ παρὸν λειτουργικὸ ἔτος. Ἀθέλητα οἱ σκέψεις γυρίζουν πίσω. Ἕνα χρόνο πρίν, προσευχηθήκαμε μὲ τὰ ἴδια αὐτὰ λόγια, ὅμως πόσο πολλοὶ ἔχουν στὸ μεταξὺ ἀπέλθει ἀπὸ τὴν παροῦσα ζωὴ ἀπὸ ἐκείνους ποὺ τότε προσευχήθηκαν μαζί μας!

agFilaretos Κύριος μᾶς στέλνει ἐπίσης αὐτὸ τὸ ἔλεος. Ἱστάμεθα στὴν πύλη τῆς μετανοίας. Ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει μὲ τὸν ψαλμὸ αὐτὸ ὄχι μόνον ὅτι ἡ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ πλησιάζει, ἀλλὰ ἐπίσης ὅτι χωρὶς τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ χωρὶς τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, ποτὲ ἐμεῖς δὲν θὰ μετανοήσουμε ὀρθά.

Φαντασθεῖτε ἕναν ἄνθρωπο νὰ στέκεται μπροστὰ σὲ κλειστὲς πῦλες. Χρειάζεται σὲ εἰσέλθει μέσα, διότι ἔξω βρίσκεται σὲ κάποιον τρομερὸ κίνδυνο, ἀλλὰ δὲν ἔχει κλειδιά, καὶ ἄν δὲν τοῦ ἀνοίξουν τὶς πῦλες, θὰ πεθάνει. Ὁ ἁμαρτωλός, χωρὶς ὁποιαδήποτε ὑπερβολή, βρίσκεται σὲ αὐτὴ τὴν κατάσταση.

Πάνω ἀπ΄ ὅλα, τί εἶναι μετάνοια; Καὶ πῶς κάποιος μπορεῖ νὰ μετανοήσει; Κάποτε, ποὺ ὁ Ὅσιος Ἀμβρόσιος τῆς Ὄπτινα ρωτήθηκε ἀπὸ μιὰ πιστὴ ψυχὴ πόσος χρόνος χρειάζεται γιὰ νὰ μετανοήσει κανεὶς στὸν Θεό, ἀπάντησε κατ΄ αὐτὸ τὸν τρόπο: «Ἡ ἀληθινὴ μετάνοια δὲν χρειάζεται χρόνια, μῆνες, ἑβδομάδες, ἀλλὰ μιὰ στιγμή»! Μιὰ στιγμὴ μεταστροφῆς, μιᾶς ἀποφασιστικῆς μεταστροφῆς ἀπὸ μιὰ ἁμαρτωλή, ἀδιάφορη, ἄδεια καὶ ἐλαφριὰ ζωὴ σὲ ζωὴ ἐν Χριστῷ, σὲ μιὰ ἀληθινὴ Χριστιανικὴ ζωή.

Τὸ πρόβλημά μας εἶναι ὅτι ὅλα σὲ ἐμᾶς δείχνουν ὅτι δὲν εἴμαστε καὶ τόσο ἁμαρτωλοί. Ὅτι οἱ λόγοι σχετικὰ μὲ τὴν μετάνοια, σχετικὰ μὲ τὴν διόρθωση τῆς ζωῆς, ἀναφέρονται σὲ κάποιους ἄλλους ταλαίπωρους ἁμαρτωλούς, ἀλλὰ δὲν ἀπευθύνονται σὲ ἐμᾶς, διότι ἐμεῖς δὲν νιώθουμε ἰδιαίτερα ἁμαρτωλοί. Πράγματι, πολλοὶ ἄνθρωποι, ἀκόμη καὶ ὅταν πηγαίνουν γιὰ Ἐξομολόγηση, ἀρχίζουν μὲ τὴν δήλωση: «Δὲν ἔχω εἰδικὲς ἁμαρτίες…»!

Θὰ ἦταν χρήσιμο ἐδῶ νὰ θυμηθοῦμε κάτι τὸ ὁποῖο πιθανὸν νὰ σᾶς εἶναι γνωστό. Ὑπάρχει μιὰ ἱστορία γιὰ δύο γυναῖκες, οἱ ὁποῖες πῆγαν σὲ κάποιον Γέροντα Ἀσκητή. Ἡ μία εἶχε μιὰ βαριὰ ἁμαρτία, εἶχε δηλητηριάσει τὸν ἄνδρα της καὶ κατόρθωσε μὲν νὰ τὸ ἀποκρύψει, ἀλλὰ ἡ συνείδησή της τὴν βασάνιζε συνεχῶς. Ἡ ἄλλη δὲν εἶχε πέσει σὲ κάποιο τόσο θανάσιμο ἁμάρτημα.

Κι ἔτσι, ὅταν ἔφθασαν στὸν Γέροντα, αὐτὸς τὶς εἶπε: «Πηγαίνετε στὸν κῆπο μου καὶ φέρτε μου πέτρες ἀπὸ ἐκεῖ». Στὴν μία, ποὺ εἶχε τὸ θανάσιμο ἁμάρτημα στὴν ψυχή της, τῆς εἶπε νὰ τοῦ φέρει τὴν μεγαλύτερη πέτρα ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ σηκώσει. Καὶ στὴν ἄλλη τῆς ἔδωσε μιὰ σακούλα καὶ τῆς εἶπε νὰ μαζέψει μικρὲς πέτρες καὶ νὰ τοῦ τὶς φέρει. Καὶ ὅταν τὸ ἔκαναν αὐτό, ὁ Γέροντας τὶς εὐχαρίστησε γιὰ τὴν ὑπακοή τους, καὶ τὶς εἶπε: «Τώρα νὰ τὶς μεταφέρετε πίσω. Ἐσύ, ἁμαρτωλή, πήγαινε καὶ ἄφησε τὴν μεγάλη πέτρα ἐκεῖ ἀπὸ ὅπου τὴν πῆρες. Κι ἐσύ, ἡ δίκαιη, ποὺ δὲν ἔχεις μεγάλες ἁμαρτίες, τοποθέτησε ὅλες τὶς μικρὲς πέτρες ἀπὸ ὅπου τὶς πῆρες». Ἡ πρώτη τὸ ἔκανε αὐτὸ χωρὶς δυσκολία, ὅμως ἡ ἄλλη τὰ εἶχε χαμένα καὶ ἐπέστρεψε μὲ σχεδὸν γεμάτη τὴν σακούλα, διότι δὲν μποροῦσε νὰ θυμηθεῖ ἀπὸ ποῦ πῆρε τὴν κάθε μικρὴ πετρούλα, καὶ δὲν ἤθελε βέβαια νὰ ξεγελάσει τὸν Γέροντα. Ἔτσι ἐπέστρεψε μὲ γεμάτη τὴν σακούλα της.

Τότε, τῆς εἶπε ὁ Γέροντας: «Κοίταξε, αὐτὴ ἡ γυναίκα ἔχει μιὰ βαριὰ ἁμαρτία, ἀλλὰ τὴν θυμᾶται πάντοτε καὶ θρηνεῖ γι΄ αὐτὴν κάθε στιγμή, καὶ τὰ δάκρυα τῆς μετανοίας της θὰ ξεπλύνουν κάθε ἁμαρτία. Σὺ ὅμως δὲν μπορεῖς νὰ θρηνήσεις γιὰ τὶς ἁμαρτίες σου, διότι οὔτε κἄν μπορεῖς νὰ θυμηθεῖς αὐτὲς τὶς καλούμενες καθημερινὲς ἁμαρτίες. Ὅμως, τὸ βάρος τῆς σακούλας σου εἶναι ἴδιο μὲ τὸ βάρος τῆς μεγάλης πέτρας τῆς ἄλλης»!

Γι΄ αὐτό, εἶναι ἀνάγκη νὰ θυμόμαστε ὅτι ὅλες οἱ μικρὲς ἁμαρτίες ποὺ ξεγλυστροῦν ἀπὸ τὴν μνήμη μας καὶ ποὺ συνενώνονται σὲ μιὰ ἀκαθόριστη συνείδηση ἁμαρτίας («εἴμαστε βέβαια ἁμαρτωλοί, ἀλλὰ μᾶλλον ὄχι καὶ τόσο»), ὅλες αὐτὲς οἱ ἁμαρτίες εἶναι γιὰ τὶς ψυχές μας ἕνα τρομερὸ βάρος καὶ θὰ τὶς καταστρέψουν ἄν δὲν τὶς ἐλευθερώσουμε ἀπὸ αὐτὲς σὲ τούτη τὴν ζωή, διότι μετὰ θάνατον οὔκ ἐστι μετάνοια.
Ὅποιος τὸ καταλαβαίνει αὐτό, αἰσθανόμενος τὸ βάρος τῶν ἁμαρτιῶν του, ξεφεύγει ἀπὸ τὴν ἁμαρτωλὴ ζωὴ σὲ μία καλὴ Χριστιανικὴ ζωή, ἐφ΄ ὅσον βέβαια ἀποφασίζει γι΄ αὐτὴ τὴν μεταστροφή, γιὰ τὴν ὁποίαν, ὅπως εἶπε ὁ μεγάλος Ὅσιος, χρειάζεται μία μόνον στιγμὴ ἀπόφασης γιὰ μεταστροφή.

Σύντομα, θὰ ἀκούσουμε τὸ Εὐαγγέλιο γιὰ τὸν Ἄσωτο Υἱό, ὁ ὁποῖος μόλις ἀναγνώρισε τὸ λάθος τῆς συμπεριφορᾶς του καὶ τὴν φρικτή του κατάσταση, δὲν παρέμεινε ἐκεῖ ποὺ ἦταν, ἀλλ΄ εἶπε: «ἀναστάς, πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου» (Λουκ. 15:18). Καὶ δὲν ἀρκέσθηκε στὰ λόγια, ἀλλὰ ἀμέσως σηκώθηκε καὶ πῆγε. Καὶ πῶς ὁ πατέρας του τὸν δέχθηκε, τὸ γνωρίζουμε καὶ σύντομα θὰ τὸ ἀκούσουμε στὸ ἅγιο Εὐαγγέλιο.

τσι, θυμίζοντάς μας τὴν μετάνοια, ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὑπενθυμίζει ἐπίσης ὅτι χωρὶς τὴν χάρη καὶ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ δὲν μποροῦμε νὰ μετανοήσουμε σωστά, διότι δὲν καταλαβαίνουμε πόσο πολλὲς εἶναι οἱ ἁμαρτίες μας καὶ δὲν αἰσθανόμαστε τὸ βάρος τους.

Γι΄ αὐτὸ προσευχόμαστε ὥστε ὁ Κύριος νὰ φωτίσει τὰ μάτια μας, καὶ ἔτσι νὰ διανοιχθοῦν ἐνώπιόν μας οἱ πῦλες τῆς μετανοίας, πρᾶγμα δίχως τὸ ὁποῖο ποτὲ δὲν θὰ εἰσέλθουμε στὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀμήν.

 

Μετάφραση ἀπὸ τὰ ἀγγλικά: Ἁγίου Φιλαρέτου (Βοζνεσένσκι), Κηρύγματα, σελ. 13-15.

Πηγή:  ecclesiagoc.gr/

Δευτέρα 22 Φεβρουαρίου 2021

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ (9 Φεβρουαρίου)

  



O Άγιος Νικηφόρος έζησε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Βαλεριανού (253 - 259 μ.Χ.) και Γαληνού (259 - 268 μ.Χ.), και συνδεόταν στενά με κάποιον ιερέα ονόματι Σαπρίκιο, ο οποίος έτρεφε μεγάλο μίσος κατά του Νικηφόρου γιατί πίστευσε στα λόγια κάποιου συκοφάντη. O Νικηφόρος ζητούσε επανειλημμένα από τον ιερέα να του πει τον λόγο και να τον συγχωρέσει, όμως μάταια.

Όταν το 257 μ.Χ. ξέσπασε μεγάλος διωγμός κατά των Χριστιανών, συνελήφθησαν πολλοί επίσκοποι και ιερείς μεταξύ των οποίων και ο Σαπρίκιος. Μόλις ο Άγιος διέκρινε μεταξύ των συλληφθέντων και τον Σαπρίκιο, τρέχει και πέφτει στο γόνατά του και τον παρακαλεί με δάκρυα να τον συγχωρήσει. O Σαπρίκιος αρνείται πεισματικά. Μετά το μαστίγωμα που δέχθηκε ο Νικηφόρος τον πλησιάζει και πάλι, ασπάζεται τις πληγές του και του ζητά να του δώσει έστω και την τελευταία στιγμή την ευλογία του. O Σαπρίκιος ανένδοτος, τον απομακρύνει και οδηγείται για αποκεφαλισμό. Η άρνηση και η αδιαλλαξία του Σαπρίκιου, τον καθιστούν ανάξιο στο μάτια του Θεού. Χωρίς πλέον την δύναμη της θείας χάρης, δεν άντεξε τα βασανιστήρια και την ώρα του αποκεφαλισμού λυγίζει και ζητά να θυσιάσει στο είδωλα. Μόλις το άκουσε ο Νικηφόρος, τρέχει και τον παρακαλεί να ανακαλέσει την άρνησή του. Εκνευρισμένοι τότε οι δήμιοι, αποκεφαλίζουν τον Νικηφόρο και έτσι αξιώνεται εκείνος το στέφανο του μαρτυρίου, ενώ ο Σαπρίκιος το στίγμα της ατιμίας.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Ὁ Μάρτυς σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτοῦ, τὸ στέφος ἐκομίσατο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· ἔχων γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλεν ἔθραυσε καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτοῦ ταῖς ἱκεσίαις Χριστέ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον  
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ἀγάπη τοῦ Κτίσαντος, καταυγασθεῖς τὴν ψυχήν, τοῦ νόμου τῆς χάριτος, ἐκπληρωτῆς ἀκριβής, ἐμφρόνως γεγένησαι, ὅθεν καὶ τὸν πλησίον, ὡς σαυτὸν ἀγαπήσας, ἤθλησας Νικηφόρε, καὶ τὸν ὄφιν καθεῖλες, ἐντεῦθεν ἐν ὁμονοίᾳ, ἠμᾶς διατήρησαν.



Έτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Χορός Ἀγγελικός.

Ἀγάπης τῷ δεσμῷ, συνδεθείς Νικηφόρε, διέλυσας τρανῶς, τήν κακίαν τοῦ μίσους· καί ξίφει τήν κάραν σου, ἐκτμηθείς ἐχρημάτισας, Μάρτυς ἔνθεος, τοῦ σαρκωθέντος Σωτῆρος· ὃν ἱκέτευε, ὑπέρ ἡμῶν τῶν ὑμνούντων, τήν ἔνδοξον μνήμην σου.

Κοντάκιον
Ἦχος γ’. Ἡ παρθένος σήμερον.

Πτερωθεὶς Ἀοίδιμε, τῇ τοῦ Κυρίου ἀγάπῃ, καὶ τὸν τούτου ἔνδοξε, Σταυρὸν ἐπ' ὤμων βαστάσας, ᾔσχυνας τοῦ διαβόλου τὰς μεθοδείας, ἤθλησας μέχρι θανάτου καὶ ἀληθείας· διὰ τοῦτο ἀνεδείχθης, ὁπλίτης μύστης, Θεοῦ τῆς Χάριτος.

Ὁ Οἶκος

Τὴν τοῦ Παύλου σαφῶς διδασκαλίαν ἐπόθησας, καὶ τοῖς στέρνοις τοῖς σοῖς Ἔνδοξε κατεφύτευσας, βοῶν· Ἡ ἀγάπη οὐκ ἀσχημονεῖ, αὕτη τὸν Κτίστην ἄνθρωπον τέλειον ἡμῖν ἐχαρίσατο, δι' ἀγάπην πάντα ὑπέμεινεν, ἥλους καὶ σταυρόν, ὄξος καὶ ἐμπτύσματα, λόγχῃ ἐπάγη πλευρὰν ἁγίαν, δι' ἧς ἀνέβλυσεν ἡμῖν αἷμα καὶ ὕδωρ θεουργόν, ὃν ποθήσας, ἐφάνης νικηφόρος, ὡς καὶ τῇ κλήσει, ὁπλίτης, μύστης Θεοῦ τῆς χάριτος.

Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ’. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Ἐντολῶν τοῦ Κυρίου ἐκπληρωτής, πεφηνὼς κατηλλάγης τῷ δυσμενεῖ, πρὸς σὲ τὴν διάνοιαν, τὴν αὐτοῦ Μάρτυς ἔχοντι, καὶ τὴν διὰ ξίφους, τελείωσιν εἴληφας, ἀντ' ἐκείνου Μάκαρ, Θεοῦ σε καλέσαντος· ὅθεν νικηφόρον, φερωνύμως δειχθέντα, αὐτὸς ἐστεφάνωσεν, ὡς Δεσπότης ἀξίως σε, Ἀθλοφόρε, ἀήττητε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Πηγή: saint.gr/