ΜΗΝΥΜΑ ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ (τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου)

Ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

            Στοὺς Ἀριθμοὺς τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης διαβάζουμε τὸ ἑξῆς γεγονός: ὅταν οἱ Ἰσραηλίτες, μετὰ τὴν ἔξοδό τους ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ παρὰ τὶς τόσες εὐεργεσίες ποὺ δέχθηκαν ἀπὸ τὸν Θεό, συνέχισαν νὰ ἀγανακτοῦν ἐναντίον τῶν εὐεργετῶν τους, τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Μωϋσῆ, ὁ Θεὸς ἔστειλε σὲ αὐτοὺς φαρμακερὰ φίδια. Ἐκεῖνοι τοὺς ὁποίους δάγκωναν τὰ φίδια πέθαιναν σὲ μόλις λίγη ὥρα. Μετανοημένοι τότε οἱ Ἰσραηλίτες, παρακάλεσαν τὸν Μωϋσῆ νὰ προσευχηθεῖ στὸν Κύριο γιὰ νὰ τοὺς συγχωρέσει καὶ νὰ τοὺς λυτρώσει. Ὁ Μωϋσῆς, λοιπόν, προσευχήθηκε καὶ ἔλαβε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὴν ἐντολὴ νὰ ὑψώσει ἕνα χάλκινο φίδι σὲ ξύλινο δοκάρι. Ὅσοι θὰ δαγκώνονταν ἀπὸ τὰ φίδια, θὰ ἔβλεπαν τὸ χάλκινο φίδι καὶ θὰ θεραπεύονταν. Ἔτσι ἔγινε καὶ λυτρώθηκε ὁ ἰσραηλιτικὸς λαός.

            Τὴν ἱστορία αὐτὴ μᾶς θυμίζει σήμερα, Κυριακὴ πρὸ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ὁ Κύριός μας, λέγοντας: «ὅπως ὕψωσε ὁ Μωϋσῆς τὸ φίδι στὴν ἔρημο, ἔτσι πρέπει νὰ ὑψωθεῖ καὶ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου». Πράγματι, ἡ ὕψωση τοῦ φιδιοῦ συμβολίζει τὴν λυτρωτικὴ θυσία τοῦ Θεανθρώπου: τὸ χάλκινο φίδι ὑψώθηκε πάνω στὸ ξύλο. Ὁ Χριστὸς ὑψώθηκε στὸ Ξύλο τοῦ Σταυροῦ. Οἱ Ἰσραηλίτες πέθαιναν σωματικὰ ἀπὸ τὰ φίδια. Ἑμεῖς πεθαίνουμε ψυχικὰ ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες. Ὅσοι ἔστρεφαν τὰ μάτια στὸ χάλκινο φίδι λυτρώνονταν. Ὅσοι ἀπὸ ἑμᾶς ἀτενίζουμε τὸν Σταυρωμένο καὶ Ἀναστημένο Θεό μας λυτρωνόμαστε καὶ ζοῦμε αἰώνια.

            Κατὰ καιροὺς ἔχουμε ἀκούσει νὰ λένε κάποιοι: ἀφοῦ ὑπάρχει Θεός, τότε πού ἦταν, παραδείγματος χάριν, στὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφή, ἤ ὅταν ὁ αἱμοσταγὴς Χίτλερ θανάτωνε ἑκατομμύρια ἀνθρώπους; Ἀφοῦ ὑπάρχει Θεός, τότε πού εἶναι ὅταν βλέπει τόση φτώχεια καὶ δυστυχία στὸν κόσμο;

            Σὲ αὐτοὺς ὁ Κύριός μας ἀπαντᾶ: «Θέλετε, ὄντως, νὰ μάθετε πού εἶμαι; Στὸν Σταυρὸ τῆς θυσίας. Ἐκεὶ εἶμαι! Στὸν Σταυρὸ γιὰ ὅλους ἑσᾶς. Γιὰ τὴν σωτηρία σας. Γιὰ νὰ μπορεῖτε καὶ μέσα ἀπὸ τὸ θάνατο ἀκόμα νὰ ἐλπίζετε στὴ χαρὰ καὶ τὴ ζωή. Ἑσεῖς, πού εἶστε γιὰ ὅλους αὐτοὺς ποὺ λέτε ὅτι ὑποφέρουν; Μάθετε, ἐπιτέλους, ὅτι τόσο ἀγάπησε ὁ Θεὸς τὸν κόσμο, ὥστε ἔστειλε τὸν Υἱό Του τὸν μονογενή, ὄχι γιὰ νὰ κρίνει τὸν κόσμο, ἀλλὰ γιὰ νὰ τὸν σώσει».

            Ὁ Θεὸς ἔφερε τὴν ἀνατροπὴ τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Θὰ περιμέναμε ὅτι ὡς παντοδύναμος, θὰ ἐρχόταν στὴ γῆ σὰν βασιλιᾶς, μὲ μεγαλοπρέπεια. Ἐκεῖνος, ὅμως, ἦρθε σὰν πτωχὸς ἀνάμεσα στοὺς πτωχούς, καὶ ἀντὶ γιὰ τὸν λαμπρὸ θρόνο προτίμησε τὸν Σταυρὸ καὶ μὲ τὴν Ἀνάστασή Του κατέστησε τὸν θάνατο πηγὴ ζωῆς.

            Ἀκούσαμε, πάλι σήμερα, ἀπὸ τὸν Ἀπόστολο τῶν Ἐθνῶν, Παῦλο, νὰ λέει: «μακάρι νὰ μὴν καυχηθῶ ποτὲ γιὰ τίποτα ἄλλο, παρὰ μόνο γιὰ τὸν Σταυρὸ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ». Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι τὸ μεγάλο μας καύχημα, διότι μέσα ἀπὸ αὐτὸν ἀνέτειλε ἡ Ἀνάσταση καὶ ἡ Ζωή. Αὐτὸ εἶναι τὸ κεντρικὸ μήνυμα τῆς πίστης μας, ὅτι μετὰ τὴν Σταύρωση πάντοτε ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάσταση.

            Στὴν πορεία τῆς ἱστορίας ἰδιαίτερα τῆς πονεμένης μας πατρίδας, τὸ διαπιστώνουμε αὐτὸ πολλὲς φορές. Ἡ Ἑλλάδα μας σταυρώθηκε καὶ ξανασταυρώθηκε, ἀλλὰ ποτὲ δὲν τελείωσε, ὅπως θὰ ἤλπιζαν ἐχθροὶ καὶ φίλοι. Συνέχεια βίωνε τὴν Ἀνάστασή της.

            Σήμερα, ἀπὸ τὴν Μητρόπολή μας ἡ ἡμέρα εἶναι καθηκόντως ἀφιερωμένη στὴν τραγικότερη, ἴσως, ἐπέτειο σταύρωσης τοῦ Ἑλληνισμοῦ, στὰ 100 χρόνια ἀπὸ τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ τοῦ Σεπτεμβρίου τοῦ 1922. Σήμερα τιμοῦμε καὶ προσευχόμαστε γιὰ τὴν ἀνάπαυση τόσο τῶν θυμάτων ποὺ σφαγιάσθηκαν μὲ πρωτόγνωρα μέσα βασανισμοῦ ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὅσο καὶ ἐκείνων ποὺ τράβηξαν τὸν δρόμο τῆς προσφυγιᾶς πρὸς τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴν τότε Σοβιετικὴ Ἕνωση. Γιὰ τοὺς Σμυρνιούς, τοὺς Βουρλιῶτες, τοὺς Αϊβαλιῶτες, τοὺς Καππαδόκες, τοὺς Ποντίους καὶ πολλοὺς ἀκόμη Ρωμηούς, οἱ ὁποῖοι ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὸν τόπο τους μετὰ ἀπὸ τρεῖς χιλιάδες χρόνια συνεχοῦς, ζωντανῆς καὶ δημιουργικῆς παρουσίας.

            Ἡ Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ δὲν ἦταν ἕνα τυχαῖο συμβᾶν. Ἦταν, στὴν πραγματικότητα, ἕνα ὀργανωμένο ἔγκλημα καὶ ἐκφράσθηκε ἐπίσημα τὸ 1911 ἀπὸ τὸ κίνημα τῶν Νεοτούρκων. Αὐτοί, μὲ τὶς συμβουλὲς Γερμανῶν ἀξιωματικῶν, ὑποστήριζαν τὸ σύνθημα «ἡ Τουρκία στοὺς Τούρκους» καὶ «μαζικὴ ἐξόντωση τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν τῆς Αὐτοκρατορίας».

            Οἱ ἀπάνθρωπες πράξεις ὠμῆς βίας ξεκίνησαν ἤδη ἀπὸ τὸ 1914. Οἱ ἀκραῖες τακτικὲς βασανισμοῦ τῶν ἀμάχων ξεπέρασαν τὸ μέτρο τῆς ἀνθρώπινης φαντασίας σὲ τέτοιο βαθμό, ὥστε λίγες δεκαετίες ἀργότερα, στὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ὁ Χίτλερ νὰ ἐμπνευσθεῖ ἀπὸ τοὺς Τούρκους γιὰ νὰ βασανίσει τὰ θύματά του. Ποιός γνωρίζει σήμερα ὅτι πρῶτος ὁ Κεμὰλ πούλησε ὀστὰ 50.000 γενοκτονημένων μικρασιατῶν σὲ γαλλικὴ βιομηχανία γιὰ τὴν παραγωγὴ σαπουνιοῦ;

            Τί νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ τὰ τάγματα ἐργασίας μέχρι θανάτου; Πῶς νὰ μιλήσουμε γιὰ τὶς λευκὲς πορεῖες μὲ προορισμὸ τὸ πουθενά; Γιὰ τοὺς ἄντρες ποὺ ἔμειναν γιὰ πάντα ἀγνοούμενοι; Γιὰ τὶς γυναῖκες ποὺ ἄφηναν τὰ νεογέννητα βρέφη τους στὴν ἄκρη τοῦ δρόμου καὶ συνέχιζαν τὴ πορεία τους; Γιὰ τὰ μωρὰ ποὺ μετατρέπονταν σὲ «μπάλες ποδοσφαίρου» ἀπὸ τοὺς Νεότουρκους; Πολλοὶ αὐτόπτες μάρτυρες τῶν τουρκικῶν κολαστηρίων δὲν μπόρεσαν νὰ μιλήσουν ποτὲ γιὰ ὅσα εἶδαν καὶ ἔζησαν.

            Δὲν ἦταν, ὅμως, ἀπὸ τὸ ΄14 μέχρι τὸ ΄22 μία πορεία καταστροφῆς γιὰ τὸν ἑλληνισμό. Με τὴν λήξη τοῦ Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τὸ 1918, ἡ Ἑλλάδα ἦταν στὸ πλευρὸ τῶν νικητῶν καὶ κέρδισε σημαντικὰ ἐδάφη, μεταξὺ τῶν ὁποίων τὴν Ἀνατολικὴ Θράκη καὶ τὴ Σμύρνη. Μετὰ ἀπὸ 5 αἰῶνες σκλαβιᾶς, ἡ Σμύρνη ἦταν ξανὰ δική μας καὶ μετὰ ἀπὸ 5 χρόνια μὲ δημοψήφισμα θὰ ἀποφάσιζαν οἱ κάτοικοι τὴν ἕνωσή της μὲ τὴν Ἑλλάδα.

            Λίγο καιρὸ ἀργότερα, χάρη σὲ καλὲς συγκυρίες, ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς ξεκίνησε τὴν προέλαση ἐνδότερα τῆς Τουρκίας γιὰ νὰ χτυπήσει τὴν Ἄγκυρα καὶ νὰ καταπνίξει τὸ κίνημα τοῦ Κεμάλ. Οἱ ἐλπίδες ἦταν πολλὲς. Οἱ στρατιῶτες προχωροῦσαν μὲ πολὺ προθυμία. Ὅλα ἔδειχναν ὅτι τὸ ὄνειρο τῆς Μεγάλης Ἑλλάδας ἦταν πολὺ κοντά. Ὁ φθόνος, ὅμως, δὲν προτιμᾶ τὸ συμφέρον.

            Μπορεῖ συχνὰ νὰ κατηγοροῦμε τὶς συμμαχικὲς Μεγάλες Δυνάμεις γιὰ τὴν κακὴ στάση τους ἀπέναντι στὴν Ἑλλάδα, μπορεῖ νὰ ρίχνουμε εὐθύνες στοὺς Γάλλους ἀξιωματικοὺς ἐπειδὴ ἐνίσχυσαν καὶ ἐκπαίδευσαν τὸν στρατὸ τοῦ Κεμάλ. Μπορεῖ νὰ κατηγοροῦμε τοὺς  Ἰταλοὺς ἐπειδὴ ἄνοιξαν τὶς τουρκικὲς φυλακὲς γιὰ νὰ βγοῦν οἱ κατάδικοι καὶ νὰ ἑνωθοῦν μὲ τοὺς κεμαλιστές. Ἀλήθεια εἶναι αὐτά. Βέβαια, σὲ αὐτὰ τὰ ζητήματα δὲν ὑπάρχουν φίλοι καὶ ἐχθροί. Ὁ καθένας κοιτάει τὸ συμφέρον του. Μποροῦμε νὰ ρίχνουμε εὐθύνες συνεχῶς στοὺς ἄλλους. Ἐάν, ὅμως, ἔγινε ὅλη αὐτὴ ἡ καταστροφὴ στὴ Μικρὰ Ἀσία, αὐτὸ ὀφείλεται σχεδὸν ἐξ ὁλοκλήρου στὰ δίκα μας λάθη καὶ πάθη. Ἐπειδὴ κάποιοι δὲν ἤθελαν ἱκανοὺς ἀνθρώπους νὰ φέρουν τὴν πρόοδο τῆς χώρας.

            Τὴν περίοδο ἐκείνη ὑπῆρχε στὴν Ἑλλάδα ἔντονος ἐσωτερικὸς διχασμός. Ἄλλοι ἔβλεπαν μακριὰ καὶ ἀγωνίζονταν γιὰ τὴν ἐπέκταση τῶν συνόρων, ἄλλοι ἦταν πολὺ ἀναπαυμένοι μὲ αὐτὰ ποὺ ἤδη εἶχαν καὶ δὲν ἤθελαν νὰ γίνει κάτι καὶ νὰ χάσουν τὶς θέσεις ἐξουσίας τους. Ἕλληνες ὑποστηρικτὲς τοῦ Βασιλιᾶ συγκρούονταν μὲ Ἕλληνες ὑποστηρικτὲς τοῦ Βενιζέλου καὶ τὸ ἔθνικὸ συμφέρον ἔμενε στὴν ἄκρη γιὰ μερικὲς μικροπρεπεῖς ἰδιοτέλειες.

            Ἔγιναν ἐκλογές, ὁ Βασιλιὰς Κωνσταντίνος ἐπέστρεψε στὴν Ἑλλάδα, ἡ ἐκστρατεία συνεχίσθηκε. Οἱ ἄξιοι στρατηγοὶ ποὺ βρίσκονταν σὲ θέσεις-κλειδιὰ ἀντικαταστάθηκαν ἀπὸ ἀνθρώπους ἄπειρους, μόνο καὶ μόνο ἐπειδὴ ἦταν ἀρεστοὶ στὸ καθεστώς. Χάρη στὸν φθόνο καὶ τὴν ἀναξιοκρατία, τὸ μέτωπο ἔσπασε. Οἱ στρατιῶτες ὑποχώρησαν ἄτακτα καὶ προειδοποιοῦσαν τοὺς κατοίκους τῆς Σμύρνης νὰ φύγουν ὅσο πιὸ γρήγορα μποροῦσαν.

            Ἡ συμπεριφορὰ τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας ἀπογοητευτική: πέντε ἡμέρες πρὶν εἰσβάλουν οἱ Τοῦρκοι στὴ Σμύρνη, ὁ Πρωθυπουργὸς ἔστειλε ἐπίσημο ἔγγραφο στὸν Ὕπατο Ἀρμοστὴ τῆς Σμύρνης νὰ μὴν ἐπιτρέψουν σὲ κανέναν Ἕλληνα Μικρασιάτη νὰ ἀποχωρήσει ἀπὸ τὴ Σμύρνη. Δὲν ἤθελαν οἱ ἰθύνοντες νὰ φορτωθοῦν περισσότερο «βάρος». Μετὰ βίας καὶ μετὰ ἀπὸ πολλὲς προσπάθειες κατάφεραν οἱ Μικρασιάτες νὰ μποῦν στὰ πλοῖα καὶ νὰ περάσουν ἀπέναντι.

            Σημαντικὸς ἀρωγὸς στὴν προσπάθεια αὐτή, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Γιὰ νὰ θυμόμαστε τὴν διαχρονικὴ συμπαράσταση τοῦ τιμημένου ράσου στὰ προβλήματα τοῦ λαοῦ, μνημονεύουμε τὴν θυσία στὸν μικρασιατικὸ βωμό, τῶν ἡρώων Ἱεραρχῶν καὶ λοιπῶν Κληρικῶν τῆς Μητέρας Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, πολλοὶ ἐκ τῶν ὁποίων μποροῦσαν νὰ φύγουν γιὰ νὰ σωθοῦν, ἀλλὰ προτίμησαν νὰ μείνουν μὲ τὸ ποίμνιό τους, ἀφοὺ κατάφεραν νὰ φυγαδεύσουν πολλοὺς στὴν Ἑλλάδα. Ἔμειναν ἐκεὶ καὶ οἱ Τοῦρκοι τοὺς ἔσφαξαν, τοὺς κρέμασαν, τοὺς ἔθαψαν ζωντανούς, τοὺς ἄφησαν νὰ ἀργοπεθάνουν στὴ φυλακή, τοὺς ἔκοψαν τὴ γλώσσα, τὰ χέρια καὶ τὰ πόδια. Αὐτοὶ ἐμψύχωσαν τὸν λαό. Αὐτοὶ στήριξαν τὸ Ἔθνος. Μὲ τὶς εὐχές τους οἱ ξεριζωμένοι Ἕλληνες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας κατάφεραν ὄχι ἁπλῶς νὰ ξαναχτίσουν τὶς ζωές τους, ἀλλὰ νὰ μεγαλουργήσουν καὶ νὰ προσφέρουν πολιτισμὸ στὴν παλαιὰ Ἑλλάδα.

            Νομίζουμε ὅτι βιώνουμε δύσκολες ἐποχές. Σεβαστό. Ὄχι, ὅμως, καὶ νὰ ἀπελπιζόμαστε! Ἀς στρέψουμε τὸ βλέμμα στοὺς πρόσφυγες παπποῦδες μας. Ἄφησαν τὰ πλούτη τους, πήραν μαζὶ τὰ εἰκονίσματα καὶ ἦρθαν σὲ μία Ἑλλάδα πτωχὴ καὶ ἀπρόθυμη νὰ τοὺς βοηθήσει. Δύο καὶ τρεῖς οἰκογένειες ἔζησαν στριμωγμένοι σὲ μικρὰ χαμόσπιτα. Οἱ ἀρρώστιες θέριζαν. Ἡ πείνα βασανιστική. Οἰκογένειες χωρισμένες. Χωρισμένες ὄχι ἐπειδὴ δὲν κατάφεραν ποτὲ νὰ ἀγαπηθοῦν, ὅπως σήμερα ποὺ τὰ διαζύγια ἔχουν γίνει ὁ ἑπόμενος σταθμὸς μετὰ τὸ γαμήλιο τραπέζι. Ἐκεῖνοι ἔπαιρναν δύο φωτογραφίες καὶ τὶς ἕνωναν γιὰ νὰ ἑνώσουν ὅλα τὰ μέλη τῆς οἰκογένειας ἀπὸ τὴν ἀγάπη τους. Ἦταν, ὅμως,  χωρισμένες, διότι στὴν ὁδὸ τῆς ἐπιστροφῆς ἔχανε στὴν κυριολεξία ἡ μάνα τὸ παιδὶ καὶ τὸ παιδὶ τὴν μάνα, ὁ ἄντρας ἔμενε στὰ χώματα τῆς Σμύρνης καὶ ἡ γυναίκα νὰ μεγαλώνει τὰ παιδιὰ στὴν Ἑλλάδα. Καὶ αὐτὰ τὰ παιδιὰ μεγάλωσαν καὶ εὐτύχησαν στὴ ζωή τους ἀπὸ τὴν καλὴ ἀνατροφὴ ποὺ ἔλαβαν ἀπὸ αὐτὲς τὶς ἡρωίδες μάνες.

            Οἱ Μικρασιάτες μὲ ὅλη τους τὴν ταλαιπωρία, μὲ ὅλη τους τὴν πίκρα, μὰ πάνω ἀπὸ ὅλα μὲ τὴν εὐχὴ τῶν Μαρτύρων Παπάδων καὶ Δεσποτάδων τους ἀνασκουμπώθηκαν, καὶ μὲ πολλὴ προθυμία ἐργάσθηκαν τίμια μὲ τὶς γνώσεις καὶ δεξιότητες ποὺ εἶχαν. Προόδευσαν σὲ πολλοὺς τομεῖς καὶ ἐμπλούτισαν τὴν Ἑλλάδα μὲ τὴν ὡραῖα ἑλληνικὴ ψυχὴ τῆς Ἀνατολῆς.

           Δὲν σᾶς εἶπα στὴν ἀρχὴ ὅτι μετὰ τὴν Σταύρωση ἀκολουθεῖ ἡ Ἀνάσταση; Ἡ ἱστορία τῶν προσφύγων δὲν τὸ ἀποδεικνύει αὐτό; Τώρα βρισκόμαστε στὴν Ἀνάστασή μας. Εὐκαιρία νὰ συμμορφωθοῦμε, νὰ θέσουμε στὸ κέντρο τὴν ἑνότητα καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀφήνοντας στὴν ἄκρη τὶς μικροπρέπειες καὶ τὶς ζήλειες. Αὐτὰ μόνο στὸ πουθενὰ μᾶς ὁδήγησαν. Εὐκαιρία νὰ μάθουμε τὴν ἱστορία μας καὶ νὰ ἐπιστρέψουμε στὶς ρίζες μας μὲ ἕναν τρόπο ὄχι αὐταρχικό, ἀλλὰ προσιτὸ στὴ νέα γενιά. Αὐτὰ πρέπει νὰ γίνουν ἄμεσα καὶ ἔμπρακτα. Μόλις 100 χρόνια πέρασαν καὶ οἱ περισσότεροι ἔχουν ξεχάσει. Λαὸς ποὺ δὲν θυμᾶται τὴν ἱστορία του εἶναι καταδικασμένος νὰ ξαναπέσει στὰ ἴδια λάθη.

            Λένε ὅτι θὰ ἔρθουν δύσκολα. Ὅπως εἴδαμε, ἄλλοι πέρασαν πιὸ δύσκολα ἀπὸ ἑμᾶς. Καὶ ἄν ἔρθουν τὰ δύσκολα, αὐτὸ ποὺ ἔχουμε καθῆκον ὡς Χριστιανοί, εἶναι πρῶτον νὰ τὰ ὑπομείνουμε δίχως νὰ χάνουμε τὴν ἐλπίδα μας πρὸς Ἐκεῖνον, ὁ Ὁποῖος ἀνέβηκε στὸν Σταυρὸ γιὰ ἑμᾶς, καὶ δεύτερον νὰ στηρίζουμε ὁ ἕνας τὸν ἅλλο. Καὶ ἄν ἀκόμα ἔρθουμε ἀντιμέτωποι μὲ τὴν Σταύρωση, νὰ εἴμαστε σίγουροι ὅτι καὶ ἡ Ἀνάσταση εἶναι πολὺ κοντά!

            Μὲ τὸ πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας θὰ τελεσθεῖ Τρισάγιο γιὰ τὴν ἀνάπαυση τῶν θυμάτων καὶ τῶν προσφύγων τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς. Στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ νὰ εἶναι ὅλοι!

            Μὲ τὴν εὐχὴ τὰ λάθη τοῦ παρελθόντος νὰ καθοδηγοῦν στὴ σωστὴ πορεία τὰ βήματά μας,

ὁ Ἐπίσκοπός σας,

†  ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος

Πηγή

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 2022 (Ομιλία π.Ευθυμίου Μπαρδάκα)

 

ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΝΗΣΙΚΑΚΙΑ (Ἀββᾶ Δωροθέου)

Ἕνας ἀπό τούς Πατέρες, ὁ Εὐάγριος, εἶπε ὅτι οἱ μοναχοί δέν πρέπει νά ὀργίζονται ἤ νά στενοχωροῦν κανέναν. Καί πάλι εἶπε: Ἄν κάποιος χαλιναγωγήσει τό θυμό, χαλιναγωγεῖ τούς δαίμονες. Ἄν ὅμως ἔχει νικηθεῖ ἀπ’ αὐτό τό πάθος, εἶναι τελείως ξένος ἀπό τή μοναχική ζωή[1] καί ἄλλα σχετικά. Τί λοιπόν πρέπει νά ποῦμε ἐμεῖς γιά τόν ἑαυτό μας, πού δέν σταματᾶμε μόνο στό θυμό καί στήν ὀργή, ἀλλά πολλές φορές φτάνουμε καί μέχρι τή μνησικακία; Τί ἄλλο, παρά τό νά πενθήσουμε γι’ αὐτή τήν ἐλεεινή καί ἀπάνθρωπη κατάστασή μας. Ἄς κρατήσουμε λοιπόν ἄγρυπνα τά μάτια τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, ἀδελφοί μου, καί ἄς βοηθήσουμε¸‘μετά Θεόν’ τούς ἑαυτούς μας, γιά νά γλυτώσουμε ἀπό τήν πίκρα αὐτοῦ τοῦ καταστρεπτικοῦ πάθους. Γιατί συμβαίνει πολλές φορές νά βάζει κανείς μετάνοια στόν ἀδελφό του -ὅταν φυσικά ψυχρανθοῦν ἤ στενοχωρηθοῦν μεταξύ τους- καί νά παραμένει καί μετά τή μετάνοια λυπημένος καί ἔχοντας λογισμούς ἐναντίον του.

Δέν πρέπει αὐτός πού πολεμιέται ἀπό τούς λογισμούς ν’ ἀδιαφορήσει γιά τό θέμα, ἀλλά ἀμέσως νά τούς σταματήσει. Γιατί αὐτό εἶναι μνησικακία. Καί εἶναι ἀνάγκη νά προσέξει μέ ἄγρυπνη φροντίδα, νά μετανοήσει, ν’ ἀγωνιστεῖ, ὅπως εἶπα, γιά νά μήν μείνει πολύ καιρό μ’ αὐτούς τούς λογισμούς καί κινδυνεύσει. Γιατί μέ τό νά βάλει μετάνοια, ἁπλῶς συμμορφώνεται σέ μιά πρακτική ἐντολή καί προσωρινά ἀντιμετωπίζει τό θέμα τῆς ὀργῆς, ἀλλά δέν κάνει κανέναν ἀγώνα ἐναντίον τῆς μνησικακίας. Γι’ αὐτό καί παραμένει ἔχοντας τή λύπη ἐναντίον τοῦ ἀδελφοῦ του. Γιατί εἶναι ἄλλο πράγμα ἡ μνησικακία, ἄλλο ἡ ὀργή, ἄλλο ὁ θυμός καί ἄλλο ἡ ταραχή[2].

 Καί σᾶς λέω ἕνα παράδειγμα, γιά νά καταλάβετε. Αὐτός πού ἀνάβει φωτιά, στήν ἀρχή ἔχει λίγη θράκα. Θράκα εἶναι ὁ πικρός λόγος τοῦ ἀδελφοῦ πού τόν λύπησε. Δές, ἡ θράκα ἔχει λίγη δύναμη. Γιατί, τί εἶναι μιά λεξούλα τοῦ ἀδελφοῦ σου; Ἄν τήν ὑποφέρεις ἔσβησες τή θράκα. Ἄν ὅμως ἀρχίσεις νά σκέπτεσαι: ‘Γιατί μοῦ τό ’πε; Καί ἐγώ μπορῶ νά τοῦ ἀπαντήσω. Ἄν δέν ἤθελε νά μέ στενοχωρήσει, δέν θά μοῦ τό ’λεγε. Καί, πιστέψτε με, θά τόν κανονίσω ἐγώ!’ Νά, ἔτσι βάζεις μικρά ξυλαράκια ἤ κάποιο ἄλλο προσάναμμα, ὅπως ἀκριβῶς κάνει αὐτός πού θέλει ν’ ἀνάψει φωτιά, καί γεμίζεις τόν τόπο μέ καπνό, πού εἶναι ἡ ταραχή. Ταραχή εἶναι ὁ ἀναβρασμός ἐμπαθῶν καί ἀτάκτων σκέψεων, πού ξεσηκώνουν τήν καρδιά καί τήν κάνουν ἐπιθετική κατά τοῦ πλησίον. Αὐτή δέ ἡ ἐπιθετική διάθεση κατά τοῦ ἀνθρώπου πού μᾶς στενοχώρησε, πολλές φορές παίρνει καί χαρακτήρα ἀπειλητικό, γιατί γίνεται καί ἐκδικητική, ὅπως ἀκριβῶς εἶπε καί ὁ ἀββᾶς Μάρκος: ‘Ἡ κακία πού γίνεται δεκτή μέ τό λογισμό, κάνει τήν καρδιά θυμώδη καί ἀπειλητική, ἐνῶ ὅταν πολεμηθεῖ μέ τήν προσευχή καί τήν ἐλπίδα προκαλεῖ μετάνοια καί συντριβή’[3].

Γιατί ἄν ὑπέφερες τόν ἀσήμαντο λόγο τοῦ ἀδελφοῦ σου, θά ἔσβηνες,ὅπως εἶπα, καί αὐτή τή λίγη θράκα, πρίν ξεσηκωθεῖ ἡ ταραχή. Ὅμως καί αὐτή, ἄν θέλεις, μπορεῖς εὔκολα νά τή σβήσεις, ὅσο εἶναι καιρός, μέ τή σιωπή, μέ τήν προσευχή, μέ μιά μετάνοια ὁλόκαρδη. Ἄν ὅμως παραμείνεις βγάζοντας καπνό, μ’ αὐτό τόν τρόπο ἀποθρασύνεις καί ξεσηκώνεις τήν καρδιά σου στριφογυρίζοντας στό νοῦ σου: ‘Γιατί μοῦ τό ’πε; Μπορῶ νά τοῦ ἀπαντήσω καί ἐγώ’. Ἀπ’ ὅλο αὐτό τό βράσιμο καί τή διαμάχη τῶν λογισμῶν, μέ τούς ὁποίους ἡ καρδιά ἀνάβει καί ξεσηκώνεται μέ ἐμπάθεια, ἀνάβει τό πάθος τοῦ θυμοῦ. Γιατί θυμός εἶναι τό ξάναμμα τοῦ αἵματος, πού βρίσκεται γύρω ἀπ’ τήν καρδιά, ὅπως λέει ὁ Μ. Βασίλειος[4]. Νά, ἔτσι ἀνάβει ὁ θυμός, ἔτσι βρισκόμαστε στήν κατάσταση πού τήν λέμε ὀξυχολία. Ἄν λοιπόν θέλεις μπορεῖς νά τόν σβήσεις καί αὐτόν, πρίν φέρει τήν ὀργή. Ἄν ὅμως συνεχίσεις νά ταράζεις καί νά ταράζεσαι, μοιάζεις σάν κι αὐτόν πού ρίχνει ξύλα στή φωτιά καί μεγαλώνει τή φλόγα. Καί ἔτσι γίνονται τά ἀναμμένα κάρβουνα, πού εἶναι ἡ ὀργή.

Καί αὐτό εἶναι ἐκεῖνο πού εἶπε ὁ ἀββᾶς Ζωσιμᾶς, ὅταν τόν ρώτησαν τί σημαίνει ἡ φράση: ὅπου δέν ὑπάρχει θυμός, σταματάει ἡ διαμάχη. Γιατί, ἄν στήν ἀρχή τῆς ταραχῆς, μόλις ἀρχίσει, ὅπως εἴπαμε, νά βγάζει καπνό καί νά πετάει μερικές σπίθες, προλάβει κανείς καί κατηγορήσει τόν ἑαυτόν του καί βάλει μετάνοια, πρίν ἀκόμα ξεσηκωθεῖ ἡ ταραχή καί γίνει θυμός, τότε μένει εἰρηνικός. Πάλι ἀφοῦ ἀνάψει ὁ θυμός, ἄν δέν ἡσυχάσει, ἀλλά ἀφήσει στήν ψυχή του τήν ταραχή καί τήν ἐκδικητικότητα, μοιάζει, ὅπως εἴπαμε, μ’ αὐτόν πού ρίχνει ξύλα στή φωτιά καί παραμένει ξαναμμένος μέχρι νά φτιάξει μεγάλα κάρβουνα. Ὅπως ἀκριβῶς λοιπόν ἡ θράκα γίνεται κάρβουνα, πού ἀποθηκεύονται καί μένουν πολλά χρόνια χωρίς νά καταστρέφονται, καί ἄν τούς ρίξει κανείς νερό, δέν σαπίζουν, ἔτσι καί ἡ ὀργή. Ἄν μείνει πολύ καιρό στήν ψυχή γίνεται μνησικακία. Καί τότε, ἄν κανείς δέν χύσει τό αἷμα του, δέν ἀπαλλάσσεται ἀπ’ αὐτή. Νά λοιπόν, σᾶς εἶπα τή διαφορά, καταλάβατε. Ἀκούσατε τί εἶναι ἡ πρώτη ταραχή, τί ὁ θυμός, τί ἡ ὀργή, καί τί ἡ μνησικακία. Βλέπετε πῶς ἀπό μιά κουβέντα φτάνουμε σέ τόσο μεγάλο κακό; Γιατί ἄν ἀπό τήν ἀρχή κατηγοροῦσε τόν ἑαυτόν του καί ὑπέμενε τό λόγο τοῦ ἀδελφοῦ του καί δέν κοίταζε νά πάρει ἐκδίκηση καί, ἀντί γιά ἕνα λόγο, νά πεῖ δύο ἤ πέντε λόγους καί ν’ ἀνταποδώσει κακό ἀντί κακοῦ, θά γλύτωνε ἀπ’ ὅλα αὐτά τά κακά. Γι’ αὐτό πάντοτε σᾶς λέω: ὅσο ἀκόμα εἶναι στήν ἀρχή τά πάθη, κόψτε τα, πρίν δυναμώσουν ἐναντίον σας καί σᾶς ταλαιπωρήσουν. Γιατί εἶναι ἄλλο πράγμα νά βγάζεις μικρό χορταράκι καί ἄλλο νά ξεριζώνεις μεγάλο δέντρο.

Δέν παραξενεύομαι γιά τίποτα ἄλλο, παρά μόνο γιά τό ὅτι δέν καταλαβαίνουμε τί ψάλλουμε. Καθημερινά ψάλλουμε καί καταριόμαστε ἔτσι τούς ἑαυτούς μας, χωρίς νά τό καταλαβαίνουμε. Δέν ἔχουμε ὑποχρέωση νά ξέρουμε τί ψάλλουμε; Πάντοτε βέβαια λέμε:  ‘Ἄν σ’ αὐτούς πού μοῦ ἀνταπέδωσαν ἀντί τῶν εὐεργεσιῶν θλίψεις, ἔκανα καί ἐγώ τό ἴδιο, τότε ἄς πέσω ἔρημος καί ἀβοήθητος στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μου’ (Ψαλ. 7,5). Τί σημαίνει ὅμως νά πέσω; Ὅσο κανείς στέκεται ὄρθιος ἔχει τή δύναμη νά ἀμυνθεῖ κατά τῶν ἐχθρῶν του, κτυπάει, κτυπιέται, νικάει, νικιέται. Γιατί ἀκόμα εἶναι ὄρθιος. Ἄν ὅμως πέσει, πῶς μπορεῖ νά συνεχίσει τήν πάλη μέ τόν ἐχθρό, ἀφοῦ βρίσκεται πεσμένος καταγῆς; Καί καταριόμαστε τούς ἑαυτούς μας,ὄχι μόνο νά πέσουμε στά χέρια τῶν ἐχθρῶν μας, ἀλλά νά πέσουμε καί ἀβοήθητοι. Τί σημαίνει νά πέσει κανείς ἀβοήθητος στά χέρια τῶν ἐχθρῶν του; Εἴπαμε ὅτι νά πέσει κανείς σημαίνει ὅτι δέν ἔχει πιά τή δύναμη ν’ ἀντισταθεῖ, σημαίνει ὅτι βρίσκεται πεσμένος καταγῆς. Τό δέ ἔρημος καί ἀβοήθητος σημαίνει, νά μήν ἔχει ποτέ τίποτα καλό, πού νά τοῦ δώσει τή δύναμη νά σηκωθεῖ. Γιατί ἐκεῖνος πού σηκώνεται, μπορεῖ πάλι νά φροντίσει τόν ἑαυτόν του καί ὅποια στιγμή χρειαστεῖ, νά ξαναπαλαίψει μέ τόν ἐχθρό.

Μετά λέμε: ‘Ἄς καταδιώξει τότε ὁ ἐχθρός τήν ψυχή μου καί ἄς μέ συλλάβει αἰχμάλωτο’. Ὄχι μόνο νά μᾶς καταδιώξει, ἀλλά καί νά μᾶς συλλάβει, ὥστε νά εἴμαστε αἰχμάλωτοι σ’ αὐτόν πάντα, νά μᾶς νικάει, καί σέ καθετί νά μᾶς καταβάλλει, ἄν ἀνταποδίδουμε τό κακό σ’ ὅσους μᾶς ἐκδικοῦνται. Καί δέν εὐχόμαστε μόνον αὐτό, ἀλλά καί νά ποδοπατήσει τή ζωή μας (Ψαλ. 7,6). Τί εἶναι ἡ ζωή μας; Ἡ ζωή μας εἶναι οἱ ἀρετές. Καί παρακαλοῦμε νά ποδοπατηθεῖ ἡ ζωή μας στό χῶμα, γιά νά γίνουμε ἐντελῶς χωμάτινοι, ἔχοντας στραμμένο ὅλο τό λογισμό μας στή γῆ. ‘Καί τή δόξα μας ἄς τή θάψει βαθιά στό χῶμα’. Τί ἄλλο εἶναι ἡ δόξα μας, παρά ἡ γνώση πού γεννιέται στήν ψυχή πού τηρεῖ τίς ἅγιες ἐντολές; Αὐτό λοιπόν λέμε.Δηλαδή νά μᾶς δοξάσει, ὅπως λέει ὁ Ἀπόστολος (Φιλ. 3,19) μέσα στήν αἰσχύνη μας. Νά ποδοπατήσει στό χῶμα τή ζωή μας καί νά κάνει τή ζωή μας καί τή δόξα μας γήϊνα, ὥστε τίποτα νά μήν λογιαζόμαστε, σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἀντίθετα νά σκεπτόμαστε πάντα σωματικά, πάντα σαρκικά σάν αὐτούς γιά τούς ὁποίους λέει ὁ Θεός: ‘Δέν θά παραμείνει γιά πολύ τό πνεῦμα μου σ’ αὐτούς τούς ἀνθρώπους ἐπειδή φρονοῦν καί ζοῦν σαρκικά’(Γεν. 6,3).

Ἔτσι λοιπόν ψέλνοντας ὅλα αὐτά, καταριόμαστε τούς ἑαυτούς μας, ἄν ἀποδίδουμε κακό ἀντί γιά κακό. Καί ὅμως πόσα κακά ἀντί κακῶν ἀποδίδουμε καί δέν μᾶς ἐνδιαφέρει καθόλου, ἀλλά ἀδιαφοροῦμε.

Συμβαίνει δέ πολλές φορές ν’ ἀποδίδει κανείς κακό ἀντί γιά κακό ὄχι μόνο μέ πράξη, ἀλλά καί μέ λόγο καί μέ τή στάση του. Καί παρουσιάζεται ἐξωτερικά ὅτι δέν ἀνταπέδωσε μέ πράξη τό κακό, ἀλλά βλέπει ὅτι τό ἀνταπέδωσε μέ λόγο ἤ, ὅπως εἶπα, μέ τή συμπεριφορά του. Γιατί πολλές φορές κάνει κανείς ἕνα μορφασμό ἤ μιά κίνηση ἤ ρίχνει ἕνα βλέμμα καί ταράσσει τόν ἀδελφό του. Γιατί μπορεῖ κανείς καί μ’ ἕνα βλέμμα καί μέ μιά κίνηση νά πληγώσει τόν ἀδελφό του. Καί εἶναι καί αὐτό ἀνταπόδωση κακοῦ ἀντί κακοῦ. Ἄλλος προσπαθεῖ νά μήν ἀνταποδώσει τό κακό οὔτε μέ πράξη, οὔτε μέ λόγο, οὔτε μέ μορφασμό ἤ μέ κίνηση. Λυπᾶται ὅμως στήν ψυχή του γιά τόν ἀδελφό του καί στενοχωριέται μαζί του. Βλέπετε πόση διαφορά καταστάσεων! Ἄλλος πάλι δέν τρέφει καμιά λύπη γιά τόν ἀδελφό του. Ἄν ὅμως ἀκούσει ὅτι κάποτε κάποιος τόν στενοχώρησε ἤ γόγγυσε ἐναντίον του ἤ τόν ἔβρισε, εὐχαριστιέται πού τ’ ἀκούει καί βρίσκεται καί αὐτός στήν κατάσταση ν’ ἀποδίδει κακό ἀντί γιά κακό μέσα στήν καρδιά του. Ἄλλος οὔτε κακία κρατάει, οὔτε χαίρεται ὅταν ἀκούει κακολογία γιÕ αὐτόν πού τόν ἔθλιψε, ἀλλά στενοχωριέται βαθιά ἄν ἐκεῖνος λυπηθεῖ. Δέν αἰσθάνεται ὅμως εὐχάριστα ἄν τοῦ συμβεῖ κάτι καλό, ἀλλά ἄν τόν δεῖ νά δοξάζεται ἤ ν’ ἀναπαύεται, στενοχωριέται. Καί εἶναι καί αὐτό ἕνα εἶδος μνησικακίας, ἐλαφρότερο, ὅμως πραγματικό. Πρέπει δέ νά χαίρεται κανείς γιά τά καλά τοῦ ἀδελφοῦ του καί νά κάνει τά πάντα γιά νά τόν ἐξυπηρετήσει καί μέ καθετί νά φροντίζει νά τόν τιμάει καί νά τόν ἀναπαύει.

 Στήν ἀρχή τοῦ λόγου εἴπαμε ὅτι πολλές φορές συμβαίνει νά βάλει κάποιος μετάνοια στόν ἀδελφό του καί μετά τή μετάνοια νά παραμένει ἀκόμα λυπημένος μαζί του.Τότε λέμε ὅτι, βάζοντας μετάνοια, τήν μέν ὀργή θεράπευσε μ’ αὐτή τή μετάνοια, ἐναντίον ὅμως τῆς μνησικακίας δέν ἀγωνίστηκε ἀκόμα. Ὑπάρχει δέ καί ἄλλος πού ἄν συμβεῖ νά στενοχωρηθεῖ μέ κάποιον καί βάλουν μετάνοια καί συγχωρεθοῦν εἰρηνεύει ἀπέναντί του καί δέν βαστάει στήν καρδιά του καμία κακή ἀνάμνηση γιά αὐτόν. Ἄν ὅμως συμβεῖ, μετά ἀπό μερικές ἡμέρες, νά τοῦ πεῖ κάτι πού νά τόν στενοχωρήσει, ἀρχίζει νά ξαναθυμᾶται καί τά πρῶτα καί ν’ ἀναστατώνεται, ὄχι μόνο γιά τά δεύτερα, ἀλλά καί γιά τά πρῶτα. Αὐτός μοιάζει μέ ἄνθρωπο πού ἔχει πληγή καί βάζει ἔμπλαστρο. Καί προσωρινά μέ τό ἔμπλαστρο τήν ἐπουλώνει. Εἶναι ὅμως ἀκόμα τό μέρος εὐαίσθητο καί ὁποιαδήποτε στιγμή τοῦ ρίξει κανείς μιά πέτρα, πληγώνεται πιό εὔκολα ἀπ’ ὅλο τό ἄλλο σῶμα καί ἀρχίζει ἀμέσως νά αἱμορραγεῖ. Ἔτσι παθαίνει καί αὐτός. Εἶχε πληγή καί τῆς ἔβαλε ἐπάνω ἔμπλαστρο, πού εἶναι ἡ μετάνοια. Καί προσωρινά μέν θεράπευσε τήν πληγή ἀκριβῶς ὅπως καί ὁ πρῶτος, δηλαδή θεράπευσε τήν ὀργή, καί ἄρχισε νά φροντίζει καί γιά τή μνησικακία προσπαθώντας νά μήν κρατήσει καμιά κακή ἐνθύμηση στήν καρδιά του. Αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ἡ ἐπούλωση τοῦ τραύματος. Δέν τό ἐξαφάνισε ὅμως μέχρι τώρα ἐντελῶς, ἀλλά ἀκόμα ἔχει τό ἔλλειμμα τῆς μνησικακίας, πού εἶναι ἡ οὐλή ἀπ’ ὅπου εὔκολα ξανανοίγει ὅλο τό τραῦμα, ὅταν δεχτεῖ μικρό κτύπημα. Πρέπει λοιπόν ν’ ἀγωνιστεῖ, γιά νά ἐξαφανίσει ἐντελῶς τήν οὐλή, ὥστε καί νά ξαναβγάλει τρίχες τό μέρος ἐκεῖνο καί νά μήν μείνει καμιά ἀσχήμια, οὔτε νά γίνεται καθόλου ἀντιληπτό ὅτι βρισκόταν σ’ ἐκεῖνο τό μέρος τραῦμα.

Πῶς ὅμως μπορεῖ νά τό κατορθώσει κανείς αὐτό; Μέ τό νά προσεύχεται μ’ ὅλη του τήν καρδιά γι’ αὐτόν πού τόν λύπησε καί νά λέει: ‘Θέε μου, βοήθησε τόν ἀδελφό μου καί μέ τίς εὐχές του καί μένα’. Καί βρίσκεται στή θέση νά προσεύχεται γιά τόν ἀδελφό του -πράγμα πού ἀποτελεῖ ἀπόδειξη τῆς ἀγάπης καί τῆς συμπάθειας- καί νά ταπεινώνεται ζητώντας βοήθεια μέ τίς εὐχές του. Ὅπου δέ ὑπάρχει συμπάθεια, ἀγάπη καί ταπείνωση,πῶς μπορεῖ νά ὑπερισχύσει θυμός ἤ μνησικακία ἤ κάποιο ἄλλο πάθος; Καθώς εἶπε καί ὁ ἀββάς Ζωσιμᾶς: ‘Καί ἄν ἀκόμα ξεσηκώσει ὅλα τά σύνεργα τῆς κακίας του ὁ διάβολος μέ ὅλα τά δαιμόνιά του, ὅλες οἱ πονηρίες του ἀχρηστεύονται καί συντρίβονται ἀπό τήν ταπείνωση, πού φέρνει ἡ τήρηση τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ’ [5]. Λέει δέ κάποιος ἄλλος Γέροντας: ‘Αὐτός πού προσεύχεται γιά τούς ἐχθρούς του, δέν ἔχει μέσα του μνησικακία’ [6].

 Κατανοῆστε καλά ὅ, τι ἀκοῦτε καί κάνετέ τα πράξη. Γιατί πραγματικά, ἄν πρακτικά δέν τά ἐφαρμόσετε, μέ τά λόγια δέν μπορεῖτε αὐτά νά τά μάθετε. Ποιός ἄνθρωπος πού θέλει νά μάθει μιά τέχνη, τή μαθαίνει μόνο μέ τά λόγια; Ὁπωσδήποτε πρῶτα φτιάχνει καί χαλάει καί ξαναφτιάχνει καί ξαναχαλάει και ἔτσι, κοπιάζοντας λίγο καί ὑπομένοντας, μαθαίνει τήν τέχνη, μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, πού βλέπει τήν προαίρεση καί τόν κόπο του καί τόν δυναμώνει στό ἔργο. Καί ἐμεῖς θέλουμε νά μάθουμε τήν μεγαλύτερη ἀπ’ ὅλες τίς τέχνες[7], χωρίς νά καταπιαστοῦμε μέ ἔργα; Πῶς εἶναι δυνατόν; Ἄς προσέξουμε τούς ἑαυτούς μας, ἀδελφοί μου, καί ἄς δουλέψουμε μέ πολλή ἐπιμέλεια, ὅσο ἔχουμε ἀκόμα καιρό. Ὁ Θεός νά δώσει νά θυμόμαστε καί νά φυλᾶμε ἐκεῖνα πού ἀκοῦμε, γιά νά μήν μᾶς ἐπιβαρύνουν τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως.

 Σημειώσεις:

1) «Εἴ τις θυμοῦ κεκράτηκεν, οὗτος δαιμόνων κeκράτηκεν, εἰ δέ τις τούτῳ τῷ πάθει δεδούλωται, οὗτος μοναδικοῦ βίου ἐστί παντελῶς ἀλλότριος, καί ξένος τῶν ὁδῶν τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν· εἴπερ αὐτός ὁ Κύριος ἡμῶν λέγεται διδάσκειν τούς πραεῖς τάς ὁδούς αὐτοῦ· διό καί δυσθήρατος γίνεται τῶν ἀναχωρούντων ὁ νοῦς, εἰς τό τῆς πραότητος φεύγων πεδίον οὐδεμίαν γάρ τῶν ἀρετῶν σχεδόν οὕτω δεδοίκασιν οἱ δαίμονες, ὡς πραΰτητα·ταύτην γάρ καί Μωϋσῆς ἐκεῖνος ἐκέκτητο, πραΰς παρά πάντας τούς ἀνθρώπους κληθείς. Καί ὁ ἅγιος δέ Δαυΐδ ἀξίαν ταύτην τῆς τοῦ Θεοῦ μνήμης ἀπεφθέγξατο εἶναι· ‘Μνήσθητι Κύριε’, λέγων, ‘τοῦ Δαυΐδ καί πάσης τῆς πραότητος αὐτοῦ’. Ἀλλά καί αὐτός ὁ Σωτήρ μιμητάς ἡμᾶς ἐκέλευσε γενέσθαι τῆς ἐκείνου πραότητος· ‘Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ’ λέγων, ’ὅτι, πρᾶός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῷν‘. Εἰ δέ τις βρωμάτων μέν, καί πομάτων, ἀπέχοιτο, θυμόν δέ λογισμοῖς πονηροῖς ἐρεθίζει, οὗτος ἔοικε ποντοπορούσῃ νηΐ, καί ἐχούσῃ δαίμονα κυβερνήτην, διό προσεκτέον ὅση δύναμις, τῷ ἡμετέρῳ κυνί, καί διδακτέον αὐτόν, τούς λύκους μόνους διαφθείρειν, καί μή τά πρόβατα κατεσθίειν, πᾶσαν ἐνδεικνύμενον πραότητα πρός πάντας ἀνθρώπους». (Εὐάγριος P.G.79. 1216BC).

2) Μ. Βασ. P.G. 31,369.

3) P.G. 65, 908A.

4) Μ. Βασ. P.G. 30, 424A.Μ. Βασ. P.G. 31, 356C. Γρ. Νύσ. P.G. 44, 160D. Γρηγ. Ναζ. P.G. 37, 948. Εὐάγρ. P.G. 40, 1273. Γρηγ. Νύσ. P.G. 46, 56. Ἰωάν. Κλιμ. P.G. 88, 836D.

5) «Ἐν παντί ἁμαρτήματι ἐταπείνωσεν ἡμᾶς ὁ διάβολος, καί ὀφείλομεν εὐγνώμονες γενέσθαι τῆς ταπεινώσεως ἡμῶν· οἱ γάρ εὐγνώμονες γενόμενοι τῆς αὐτῶν ταπεινώσεως συντρίβουσι τόν διάβολον. Καί καθώς εἶπον οἱ ἅγιοι Πατέρες· ἐάν κατενεχθῇ ἡ ταπείνωσις εἰς τόν ᾅδην, εἰς τόν οὐρανόν ἀνάγεται· καί ἐάν ὑψωθῇ ἡ ὑπερηφανία ἕως τοῦ οὐρανοῦ, κατάγεται εἰς τόν ᾅδην· τίς πείθει ποτέ τεταπεινωμένον πλέξαι λογισμούς κατά τινος, ἤ κἄν ἀνέξεσθαι μέμψασθαί τινα, ἤ βάλλειν ἐπάνω ἄλλου αἰτίαν; πᾶν γάρ ὁτιοῦν πάθῃ ὁ ταπεινός ἤ ἀκούσει, ἀφορμήν λαμβάνει εἰς τό καταμέμφεσθαι καί ὑβρίζειν ἑαυτόν· καί ἐμέμνητο τοῦ ἀββᾶ Μωϋσέως ὅτε ἐξέβαλλον αὐτόν οἱ κληρικοί τοῦ ἱερατείου, εἰπόντες αὐτῷ·Ὕπαγε ἔξω, Αἰθίοψ. Καί ἤρξατο ἑαυτόν ἐπιπλήττειν καί λέγειν· Σποδόδερμε, μελανέ, καλῶς σοι ἐποίησαν· μή ὤν ἄνθρωπος ἔρχῃ εἰς τό μέσον τῶν ἀνθρώπων· καί καλῶς σοι ἐποίησαν» (Ἀββᾶς Ζωσιμᾶς P.G. 78, 1688A)

6) P.G. 40, 1277D.

7) «Ἀλλ’ ἔστω τις μήτε κακός, καί ἀρετῆς ἥκων εἰς τό ἀκρότατον· οὐχ ὁρῶ, τίνα λαβών ἐπιστήμην, ἤ ποίᾳ δυνάμει πιστεύσας, ταύτην ἄν θαρροίη τήν προστασίαν·τῷ ὄντι γάρ αὕτη μοι φαίνεται τέχνη τις εἶναι τεχνῶν, καί ἐπιστήμη ἐπιστημῶν, ἄνθρωπον ἄγειν, τό πολυτροπώτατον ζῶον καί ποικιλώτατον. Γνοίη δ’ ἄν τις τῇ τῶν σωμάτων θεραπείᾳ, τήν τῶν ψυχῶν ἰατρείαν ἀντεξετάσαι· καί ὅσῳ μέν ἐργώδης ἐκείνη καταμαθών, ὅσω δέ ἡ καθ’ ἡμᾶς ἐργωδεστέρα προσεξετάσας, καί τῇ φύσει τῆς ὕλης, καί τῇ δυνάμει τῆς ἐπιστήμης, καί τῷ τέλει τῆς ἐνεργείας τιμιωτέρα». (Γρηγ. Θεολ. P.G. 35, 425A, Πρβλ. καί Εὐαγρ. P.G. 79, 748-49).

‘Από τό βιβλίο,

 ΑΒΒΑ ΔΩΡΟΘΕΟΥ, ἔργα ‘Ασκητικά

‘Εκδόσεις ‘ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ’

Πηγή

Ἀγώνας καὶ Ἀγωνία γιὰ τὴν Ἐλευθερία (Κείμενο - Βίντεο)

  

Ὁμιλία Σεβ/του Μητροπολίτου ΓΟΧ Λαρίσης καὶ Πλαταμῶνος Κλήμεντος
Κεντρικὴ Πλατεῖα Λαρίσης, Κυριακή, 5/18-9-2022

Ἀγαπητοὶ συμπολῖτες, ἀδελφοί, κυρίες καὶ κύριοι·

          Βρίσκομαι ἐδῶ καλεσμένος ἀπὸ τοὺς διοργανωτὲς τῆς Ἐκδήλωσής μας ὡς πνευματικὸς ταγός, ὡς Ἀρχιερέας τοῦ Ποιμνίου τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου, ποὺ εἴμαστε Ἀντι-οικουμενιστές, γιὰ νὰ καταθέσω τὴν μαρτυρία μου, χωρὶς καμμία κομματικὴ χροιὰ σὲ αὐτήν. Δὲν πολιτικολογῶ, ἀλλὰ κρίνω τὰ γεγονότα βάσει τῆς Ἀλήθειας καὶ τοῦ Δικαίου, μὲ φόβο Θεοῦ, φιλανθρωπία καὶ παρρησία.

            Ὁ τίτλος τῆς εἰσηγήσεώς μου εἶναι: «Ἀγώνας καὶ Ἀγωνία γιὰ τὴν Ἐλευθερία» καὶ εὔχομαι νὰ τύχω τῆς προσοχῆς καὶ ὑπομονῆς σας.

---

            Ἐλεύθερος σὲ ἀπόλυτο βαθμὸ καὶ αὐτεξούσιος, ἀπὸ θεολογικῆς πλευρᾶς, εἶναι μόνον ὁ Θεός. Αὐτὸς ἀποτελεῖ τὴν Πηγὴ τῆς Ἐλευθερίας.

            Φανέρωση τῆς αὐθεντικῆς αὐτῆς Ἐλευθερίας στὴν κτίση καὶ τὴν ἱστορία γίνεται μόνο μὲ τὶς λεγόμενες ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ.

            Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ πιστεύουμε, ὅμως μᾶς διδάσκουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας(*), ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἦλθε στὴν ὕπαρξη μὲ τὴν δημιουργικὴ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτὸ καὶ εἶναι ἐξαρτημένος ἀπὸ τὸν Δημιουργό του, ὁ Ὁποῖος τὸν ἔπλασε «κατ’ εἰκόνα» Του, ὡς λογικὸ καὶ αὐτεξούσιο ὄν. Ὁ ἄνθρωπος χαρακτηρίζεται λοιπὸν σὰν κύριο ὀντολογικὸ γνώρισμά του ἀπὸ ἐλευθερία καὶ αὐτεξουσιότητα.           

            Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει δυνατότητα γιὰ πορεία τελειώσεως, γιὰ ἕνωση μὲ τὸν Δημιουργό του, ἄν βέβαια κάνει καλὴ χρήση τοῦ αὐτεξουσίου του. Τὸ αὐτεξούσιο καὶ ἡ προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου συνδέονται μὲ τὸν νοῦ καὶ τὴν λογική του. Αὐτὰ τοῦ παρέχουν τὴν δυνατότητα νὰ ἐπιλέγει τὸ καλὸ ἤ τὸ κακό. Ἡ ἄσκηση τῆς ἐλεύθερης θέλησής του ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὶς ἀποφάσεις ποὺ λαμβάνει ἀβίαστα καὶ χωρὶς ἐξαναγκασμό, τὸν καθιστοῦν πραγματικὰ ὑπεύθυνο ἄνθρωπο, ἀληθινὰ ἐλεύθερο καὶ χαρίεντα.

            Στὴν πραγματικότητα, οὔτε ὁ ἴδιος ὁ διάβολος δὲν ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἀσκήσει βία στὸν θεόπλαστο καὶ αὐτεξούσιο ἄνθρωπο. Μόνον δολερὲς προτάσεις καὶ ὑποδείξεις μπορεῖ νὰ τοῦ ἀπευθύνει, μήπως καὶ ἐξαπατήσει τὴν θέλησή του καὶ τὸν παρασύρει στὴν ἀποστασία του.

            Ἡ δύναμη τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου εἶναι τόσο μεγάλη καὶ τόσο ἰσχυρὴ καὶ ἀνθεκτική, ὥστε νὰ μπορεῖ νὰ ἀντιτάσσεται σὲ κάθε εἴδους ἐπιβουλὴ καὶ δυνάστευση, ἀπὸ ὅπου καὶ ἄν προέρχεται, προκειμένου νὰ πραγματώσει τὸν προορισμό του ποὺ εἶναι ἡ ὁμοίωσή του μὲ τὸν Θεό.

            Εἶναι αὐτὸ ἀκριβῶς ποὺ καταφέρνουν οἱ πιὸ δυνατοὶ καὶ ἔξοχοι ἄνθρωποι στὸν κόσμο, οἱ Ἅγιοι, γνωστοὶ καὶ ἄγνωστοι, παλαιοὶ καὶ σύγχρονοι, αὐτοὶ ποὺ ἀποτελοῦν τὰ καυχήματα καὶ ὑποδείγματά μας.

            Παρὰ τὴν πτώση μας, ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς εἶναι ποὺ μᾶς ἀπελευθερώνει μὲ τὸ σωτηριῶδες ἔργο Του ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, τὸν διάβολο καὶ τὸν θάνατο καὶ μᾶς χαρίζει τὴν ὄντως Ἐλευθερία.

              Ἡ Ἐκκλησία Του στὴν γῆ, ὡς ἀστείρευτη πηγὴ Χάριτος, μᾶς πλουτίζει μὲ αὐτὴ τὴν ἀτίμητη Ἐλευθερία, μέσῳ τῶν ἁγίων Μυστηρίων καὶ τῶν ἁγίων Ἀρετῶν ποὺ μᾶς χορηγεῖ, ἐφ’ ὅσον τὸ θέλουμε καὶ ἀγωνιζόμαστε γι’ αὐτό.

            Μὲ τὴν δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὁ ἄνθρωπος μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία θεραπεύει τὴν φύση του ἀπὸ τὰ πάθη, ἀπὸ τὸν φόβο καὶ ἀπὸ τὴν φθορά, καὶ μὲ ἀποφασιστικὸ καὶ φωτισμένο φρόνημα, ζεῖ καὶ κινεῖται μέσα στὴν πραγματικὴ Ἐλευθερία, παρὰ τὴν ἀντιξοότητα τῶν ἐξωτερικῶν περιστάσεων.

            Ὅποιος ἀκολουθεῖ πιστὰ τὸν Χριστό, ὅποιος συμβαδίζει μὲ τὸν Χριστό, ὅποιος ἑνώνεται μαζί Του, οἰκειώνεται τὸ Πνεῦμα Του καὶ εἶναι καὶ αἰσθάνεται κατ’ ἐξοχὴν ἐλεύθερος ἄνθρωπος ἐν Χριστῷ.

---

Ἀγαπητοὶ συναγωνιστές·

          Ὅλες αὐτὲς οἱ σπουδαῖες ἀρχὲς καθόρισαν ἐν πολλοῖς τὴν πορεία μας ἱστορικά, πολιτιστικά, ἀνθρωπιστικὰ καὶ πνευματικὰ κατὰ τὶς δύο χιλιετίες ποὺ μᾶς πέρασαν. Ὁ μοναδικὸς πλοῦτος τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς ἱστορίας μας, ποὺ χάνεται στὰ βάθη τοῦ παρελθόντος μας, τὰ ἔξοχα προτερήματά μας ὡς Ἑλλήνων ποὺ μείναμε ἀδούλωτοι στὸ πνεῦμα ἀγωνιζόμενοι πάντοτε «γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστη τὴν ἁγία καὶ τῆς πατρίδος τὴν ἐλευθερία», καὶ μεγαλουργήσαμε μέχρι τὸ πολὺ πρόσφατο παρελθόν, δοκιμάσθηκαν καὶ δοκιμάζονται πολὺ σκληρὰ στὶς ἡμέρες μας.

            Κρίσεις περάσαμε, ἀλλὰ ἡ παροῦσα κρίση τοῦ κορωνοϊοῦ ποὺ ἄρχισε ὡς ἰατρικὴ ἐπιδημία σὲ παγκόσμια κλίμακα, φαίνεται πράγματι νὰ εἶναι ἀποκαλυπτικῶν διαστάσεων. Ἕνα θέμα φαινομενικὰ ἰατρικό, ἔτυχε πολιτικοῦ χειρισμοῦ καὶ χρησιμοποιήθηκε ὁλοκάθαρα ὡς μέσον ἐπιβολῆς καὶ ἐλέγχου. Ἡ ἐπιστήμη ἐργαλειοποιήθηκε, κάθε ἀντίθετη ἐπιστημονικὴ ἄποψη ἀπαξιώθηκε, χλευάσθηκε καὶ ἀπορρίφθηκε, ὥστε νὰ ληφθοῦν ἀντισυνταγματικὰ καὶ ἀπολυταρχικὰ μέτρα εἰς βάρος τῶν ἀνθρώπων, γιὰ τὴν δῆθεν προστασία τους! Ὅλα αὐτὰ τὰ πρωτοφανῆ καὶ πρωτάκουστα συνέβησαν γιὰ τὴν ὑποτιθέμενη «ἐλευθερία» καὶ τὴν δῆθεν ἐπιστροφὴ στὴν κανονικότητα!…

            Μὲ ποιόν τρόπο; Μὲ τὴν ἐπιβολὴ ἀπὸ τοὺς παγκοσμιοποιητὲς καὶ τὶς μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες δῆθεν προληπτικῆς θεραπείας μὲ νέου τύπου πειραματικὰ ἐμβόλια. Ἐννοεῖται βέβαια, σὺν τοῖς ἄλλοις, ὅτι τὰ οἰκονομικὰ συμφέροντα στὴν περίπτωση αὐτὴ εἶναι τεράστια· οἱ πολλοὶ πτωχεύουν καὶ κάποιοι ἐλάχιστοι ὑπερπλουτίζουν.

            Ὅμως, αὐτὸ τὸ παγκόσμιο πείραμα μὲ ἐνέσιμα σκευάσματα «γενετικῆς θεραπείας» ἔρχεται σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ ὅ,τι ἴσχυε γιὰ τὶς ἰατρικὲς πράξεις: ὅπως γνωρίζουμε ἀκόμη καὶ οἱ μὴ εἰδικοί, ὑπάρχει μόνον ἐξατομικευμένη θεραπεία, καὶ οἱ ἀνθρώπινοι ὀργανισμοὶ δὲν διέπονται ἀπὸ ὅμοια καὶ καθολικὴ βιολογικὴ ἀνταπόκριση.

            Ἡ ἄκριτη λοιπὸν ἐπιβολὴ τῶν αὐτῶν μέτρων σὲ ὅλα τὰ μήκη καὶ τὰ πλάτη τῆς γῆς, σὲ ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους, ἀκόμη καὶ στὰ παιδιά, δημιουργεῖ μᾶλλον περισσότερα προβλήματα ἀπὸ ὅσα ὑποτίθεται ὅτι σκοπεύει νὰ ἐπιλύσει. Οἱ παρατηρούμενες παγκοσμίως, ὅπως φυσικὰ καὶ στὴν δύσμοιρη πατρίδα μας, πολλὲς καὶ σοβαρὲς παρενέργειες καὶ μάλιστα ἡ δραματικὴ αὔξηση τῶν θανάτων, τῶν ξαφνικῶν καὶ ἀδιαγνώστων, καὶ δὴ νέων ἀνθρώπων σὲ καθημερινὴ σχεδὸν βάση, ὁμιλοῦν ἀπὸ μόνες τους γιὰ τὴν ὅποια ἀσφάλεια τῶν πειραματικῶν αὐτῶν σκευασμάτων.

            Γιὰ μᾶς τοὺς Ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς τὰ νέου τύπου ἐμβόλια θέτουν καὶ βιοηθικὸ δίλημμα ἀπὸ τὸν συσχετισμό τους σὲ διάφορες φάσεις σχεδιασμοῦ-παρασκευῆς-δοκιμασίας τους μὲ κυτταρικὲς σειρὲς ἐκτρωμένων ἐμβρύων. Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ παραβλεφθεῖ αὐτὸ καὶ κάποιοι, ἀκόμη καὶ ἐκκλησιαστικοὶ παράγοντες, νὰ προπαγανδίζουν ὑπὲρ τῶν σκευασμάτων τούτων; Πρόκειται προφανῶς γιὰ σοβαρὴ πνευματικὴ τύφλωση καὶ ἔκπτωση, σὰν ἀπόρροια ἀπομακρύνσεως ἀπὸ τὴν πίστη ἐδῶ καὶ πολλὲς δεκαετίες μέσῳ τῆς αἱρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς ποικιλόμορφης ἐκκοσμίκευσης.

---

            Καὶ ἐνῶ ἡ ἴδια ἡ θλιβερὴ καὶ ἀδυσώπητη πραγματικότητα, ὅπως καὶ οἱ συνεχῶς ἐπαληθευόμενες ἀπόψεις κατ’ ἐξοχὴν εἰδικῶν ἀποδεικνύουν ὅτι τὰ πειραματικὰ ἐμβόλια δὲν παρέχουν ἀποδεδειγμένη ἀνοσία καὶ προστασία κατὰ τοῦ κορωνοϊοῦ, ἄρχισαν ἀπὸ τὴν περασμένη χρονιὰ οἱ ἀπαίσιες ὑποχρεωτικότητες, οἱ πιέσεις, οἱ ἐκβιασμοὶ καὶ τὰ ἐπαίσχυντα πρόστιμα, ὅπως καὶ τὰ δελεάσματα· ὥστε νὰ προκύψουν δυσμενεῖς διακρίσεις, κατηγοριοποιήσεις, στιγματισμοί, κοινωνικοὶ διαχωρισμοί.

            Ὅλα αὐτὰ τὰ ἀπαράδεκτα, τὰ ὁποῖα παραπέμπουν σὲ καθιέρωση ὑγειονομικῆς δικτατορίας, ἐπέπεσαν κατὰ τῶν ὑγειονομικῶν, αὐτῶν τῶν ἀγωνιστῶν τῆς πρώτης γραμμῆς! Ἐδῶ καὶ ἕναν χρόνο τέθηκαν σὲ ἀναστολὴ ἐργασίας ἀπὸ τοὺς κρατοῦντας, διότι δὲν δέχθηκαν νὰ ὑποβληθοῦν σὲ ἐξαναγκαστικὴ ἰατρικὴ πράξη. Πρόκειται καταφανῶς γιὰ ἀπάνθρωπο καὶ καταδικαστέο τιμωρητικὸ μέτρο ἐναντίον τους. Μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ὁδηγηθοῦν σὲ ἐπαγγελματικὴ περιθωριοποίηση, σὲ οἰκονομικὴ ἐξαθλίωση καὶ σὲ κοινωνικὸ στιγματισμό!…

Ἐμεῖς, ὑποκλινόμενοι μπροστὰ στὸ μέγεθος τῶν συγχρόνων αὐτῶν ἡρώων, ποὺ τιμοῦν τὴν ἰδιότητά τους καὶ παραμένουν ἐλεύθεροι μὲ ὅ,τι κόστος, ἐκφράζουμε τὴν ἠθικὴ καὶ κατὰ τὸ μέτρον τοῦ δυνατοῦ ὑλικὴ συμπαράστασή μας, τοὺς θαυμάζουμε καὶ τοὺς ἐπαινοῦμε γιὰ τὸ σθένος καὶ τὴν καρτερία τους! 

---

Ἀγαπητοὶ ἀδελφοί·

          Στὴν ἐποχὴ τῆς φτιαχτῆς ἐπιδημίας, εἴδαμε καὶ κατανοήσαμε ὅτι τὸ covid pass free ἀποτέλεσε τὸν πρόδρομο τῆς λεγομένης ψηφιακῆς-ἠλεκτρονικῆς ταυτότητος. Τὰ ψηφιακὰ πιστοποιητικὰ ὁδηγοῦν πλέον στὶς νέου τύπου ταυτότητες, οἱ ὁποῖες ἁπλουστεύουν βέβαια τὴν γραφειοκρατία γιὰ τὴν ἀποφυγὴ ταλαιπωρίας· ὅμως, κατευθύνουν πρὸς μία κοινωνία ψηφιακῆς ἐπιτήρησης μὲ τὴν ἴδια τὴν συναίνεση τῶν ἀνθρώπων. Περνοῦμε πλέον γοργὰ σὲ αὐτὸ ποὺ ἀποκλήθηκε ὡς κοινωνία τῆς ψηφιακῆς τυραννίας. Σὲ ἕνα ἄνευ προηγουμένου «ἠλεκτρονικὸ φακέλωμα», τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ μία σαφῆ προσπάθεια δυναστεύσεως ἕως καὶ καταργήσεως τῆς ἐλευθερίας μας.

            Μήπως κινδυνολογοῦμε; Κάθε ἄλλο! Δὲν καταντοῦμε «ψηφιακοὶ σκλάβοι» ἄν ἡ ἐλευθερία εἰσόδου – προσβάσεώς μας στὴν σύγχρονη κοινωνία ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἕναν QR code ;

            Οἱ ἀδίστακτοι καὶ πλέον ἄκρως προκλητικοὶ καὶ κυνικοὶ παγκοσμιοποιητὲς μᾶς πετοῦν κατάμουτρα, διὰ στόματος Χαραρί, ὅτι εἶναι δυνατὸν νὰ πετύχει κάποιος πλήρη παρέμβαση, ἔλεγχο καὶ χειραγώγηση τῶν ἀνθρώπων, ἄν γνωρίζει ἀρκετὰ βιολογία καὶ ἄν διαθέτει ἀρκετὴ ὑπολογιστικὴ ἰσχὺ καὶ δεδομένα· καὶ ὅτι ὑπάρχει πλέον ἡ δυνατότητα χακαρίσματος/μαρκαρίσματος τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ ἐπιχειρήσεις καὶ κυβερνήσεις, κάτι τὸ ὁποῖο μέχρι τώρα δὲν ἦταν ἐφικτό!

            Σήμερα κυριαρχοῦν ὅροι ὅπως: 4η Βιομηχανικὴ Ἐπανάσταση, Μετανθρωπισμός, Ἐμφυτεύματα καὶ τσὶπ ἐγκεφάλου, Νέο πλαίσιο παγκόσμιας οἰκονομίας, Μεγάλη ἐπανεκκίνηση, Ψηφιακὸς μετασχηματισμὸς ἀνθρωπότητος/κοινωνίας κ.λπ..

            Ἡ προώθηση λοιπὸν μετὰ σπουδῆς ψηφιακῆς ταυτότητος μέσα σὲ αὐτὴ τὴν περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα, ἀρχικὰ στὸ κινητὸ τηλέφωνο καὶ κατόπιν στὴν ἀντικατάσταση τῶν «παλαιοῦ τύπου» ταυτοτήτων γιὰ ὅλους, μόνον ὡς ἀθώα καὶ ἐξυπηρετικὴ δὲν μπορεῖ νὰ θεωρηθεῖ. Ἐφ’ ὅσον αὐτὴ ἡ ψηφιακὴ ταυτότητα θὰ ἀποτελεῖ ὄχι ἁπλῶς μέσο ταυτοποίησης, ἀλλὰ ἄδεια εἰσόδου στὴν νέα πραγματικότητα τοῦ κόσμου, θὰ λειτουργεῖ οὐσιαστικὰ -ὅπως ὀρθὰ ἔχει ἐπισημανθεῖ(**)- ὡς ψηφιακὴ παράδοση τῶν προσωπικῶν μας ἐλευθεριῶν στὸ πανίσχυρο πλέον κράτος, τὸ ὁποῖο θὰ μπορεῖ ἄνετα νὰ ἀκυρώνει καὶ νὰ ἀποκλείει ὅποιον δὲν θὰ συμφωνεῖ μαζί του καὶ ὅποιον γενικὰ θὰ ἀντιδρᾶ γιὰ λόγους συνειδήσεως, ἀκόμη καὶ πίστεως, σὲ κάθε ὁλοκληρωτικοῦ τύπου ἀπόκλισή του.

            Νὰ θυμηθοῦμε ἐδῶ καὶ τὸ ἰσχῦον σύστημα κοινωνικῆς βαθμολόγησης τῶν πολιτῶν στὴν Κίνα, μέσῳ ψηφιακῆς τεχνολογίας, τὸ ὁποῖο σημαίνει βεβαίως τὴν στέρηση τῶν ἐλευθεριῶν. Παραδόξως, τὸ κινεζικὸ μοντέλο φαίνεται νὰ εἶναι ἰδιαίτερα ἑλκυστικὸ ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὴν κατ’ ἐπίφασιν φιλελεύθερη καὶ δημοκρατικὴ Δύση!

            Ὅλα τὰ ἀνωτέρω σημαίνουν κατ’ οὐσίαν ἀποδοχὴ τῆς ἀνελευθερίας, ποὺ ἑδραιώνεται στὸ ὀλέθριο παγκόσμιο συγκεντρωτικὸ σύστημα τὸ ὁποῖο διαμορφώνεται ἀνοικτὰ ἐνώπιον τῶν ὀφθαλμῶν μας στὰ χρόνια μας.

---

Ἀγαπητὴ ὁμήγυρις·

          Ἐμεῖς, ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ καὶ Ἕλληνες, ἀπόγονοι ἡρώων καὶ μαρτύρων, γαλουχημένοι μὲ τὶς ἀρχὲς πίστεως τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ τὸ ἐλεύθερο φρόνημα τῶν προγόνων μας, δηλώνουμε -ὡς αὐτεξούσιοι καὶ λογικοὶ ἄνθρωποι- ὅτι δὲν ἐπιθυμοῦμε νὰ γίνουμε πειραματόζωα οὔτε ψηφιακὰ ὑποχείρια στὶς ἐπιθυμίες καὶ ἐπιβουλὲς διεθνῶν κέντρων ἐξουσίας. Δὲν ἐπιθυμοῦμε τὴν ἀποδοχὴ καὶ συγκατάλεξή μας στὰ «προεισόδια» τοῦ χαράγματος τῶν ἐσχάτων!

            Γι’ αὐτὸ καὶ καλοῦμε σὲ προβολὴ ἀντίστασης στοὺς ἄνομους σχεδιασμοὺς τῆς Νέας Τάξης Πραγμάτων, σὲ ὁμολογιακὸ καὶ μαρτυρικὸ φρόνημα, σὲ πνευματικὴ ἀνακαίνιση μετανοίας καὶ προσευχῆς! Εἴμαστε ὑπὲρ τοῦ ὡραίου, τοῦ δικαίου, τοῦ γνησίου, τοῦ ξεχωριστοῦ, τοῦ προσωπικοῦ· ὑπὲρ τῆς καλωσύνης, τῆς ἀλήθειας καὶ τῆς ἀγάπης! Ὑπὲρ ὅσων ὑπηρέτησε, ἐνσάρκωσε καὶ ὕμνησε ἕνας Παπαδιαμάντης!

            Ἀναφωνοῦμε λοιπὸν μὲ ἐπίγνωση, ὅτι εἴμαστε κατὰ τῆς ὑποχρεωτικῆς ἀποδοχῆς ἀναγκαστικῶν ἰατρικῶν πράξεων, ὅπως καὶ κατὰ τῆς ὑποχρεωτικῆς παραλαβῆς ἠλεκτρονικῶν ταυτοτήτων!

            Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ Ἰσαπόστολος Ἐθνεγέρτης καὶ Ὁδηγὸς τῆς Ἐλευθερίας μας, κηρύσσει καὶ σήμερα μὲ σθένος: Ψυχὴ καὶ Χριστὸς σᾶς χρειάζονται! Αὐτὰ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ σᾶς τὰ πάρει ἐκτὸς κι ἄν τὰ παραδώσετε μόνοι σας!

            Μήπως καὶ ὁ μεγάλος καὶ ἀνεπανάληπτος πρῶτος Κυβερνήτης μας μετὰ τὴν ἀπελευθέρωση ἀπὸ τοὺς Τούρκους, ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, δὲν θυσιάσθηκε ἀκριβῶς διότι ὁραματίσθηκε ἀνεξάρτητη καὶ ἐλεύθερη τὴν Ἑλλάδα μας, μέσα στὸ Φῶς τῆς πνευματικότητας καὶ μοναδικότητάς της;

            Ἀδελφοί, δηλώνουμε ὅτι παραμένουμε σθεναρὰ στὴν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία μας καὶ ὅτι δὲν ὑποκύπτουμε σὲ κανενὸς εἴδους ἐξαναγκασμὸ ἀντίθετο πρὸς τὰ πιστεύματα καὶ τὶς ἀρχές μας!

            Σᾶς εὐχαριστῶ!

---

(*) Βλ. ἄρθρο ὁμοτ. καθηγ. παν/μίου Δημητρίου Τσελεγγίδη, «Ὁ χαρακτῆρας τῆς ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ».
(**) Βλ. κείμενο Συνάξεως Ὀρθοδόξων Κληρικῶν Μοναχῶν καὶ Λαϊκῶν, «Ἐνώπιον μιᾶς ἀσύμμετρης ἀπειλῆς κατά τῆς θεοσδότου ἐλευθερίας μας» (7/8/2022).

Πηγή

ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (Μέρος 8ο)

 Ἁγίου Μητροπολίτου Φιλαρέτου τῆς Ρωσικῆς Διασπορᾶς

8. Η πτώση και η μεταστροφή του αμαρτωλού

Ανάλυση της Παραβολής του Ασώτου.
Τα τρία στάδια της πτώσης και της μεταστροφής του αμαρτωλού.

Αφού εξετάσαμε το ζήτημα της ελεύθερης βούλησης του ανθρώπου και τις πρώτες και βασικές αρετές -ταπείνωση, πνευματικό πένθος και αγάπη για την αλήθεια του Θεού- πρέπει να κατανοήσουμε όλη τη διαδικασία μεταστροφής ενός απολεσθέντος αμαρτωλού στο μονοπάτι της δικαιοσύνης. Το καλύτερο παράδειγμα γι΄ αυτό είναι η Παραβολή του Ασώτου που βρίσκεται στο Ευαγγέλιο του Λουκά[1]. Η παραβολή μας μιλάει για έναν μικρό γιο που επιβαρύνθηκε από τη φροντίδα του πατέρα του και μέσα στην ανοησία του αποφάσισε να τον προδώσει. Παρακάλεσε τον πατέρα του για το μερίδιο της περιουσίας και πήγε σε μια «μακρινή χώρα». Είναι σαφές σε όλους ότι αυτός ο ανόητος γιος συμβολίζει, κατά το Ευαγγέλιο, κάθε αμαρτωλό. Σήμερα, η προδοσία ενός ανθρώπου προς τον Θεό εκφράζεται συνήθως στο γεγονός ότι, έχοντας λάβει από τον Θεό «το μερίδιό του» -όλα όσα του έδωσε ο Θεός στη ζωή, παύει να πιστεύει στον Θεό ζωντανά, παύει να Τον σκέφτεται και να Τον φοβάται και, στο τέλος, ξεχνά εντελώς τον νόμο Του. Αυτή δεν είναι η «κοσμική» ζωή πολλών από τους σημερινούς «διανοούμενους» που δεν παρατηρούν ότι στην πραγματικότητα ζουν σε απόσταση από τον Θεό;…

Και στην μακρινή πλευρά, την τόσο δελεαστική από μακριά, ο ανόητος γιος δαπάνησε και σπατάλησε την περιουσία του, ζώντας πρόστυχα. Ομοίως, ο παράλογος αμαρτωλός σπαταλά την πνευματική και σωματική του δύναμη στην αναζήτηση αισθησιακών απολαύσεων και ζώντας «καυτή ζωή» απομακρύνεται όλο και περισσότερο, στην καρδιά και την ψυχή του, από τον Επουράνιο Πατέρα του.

Αλλά ο άσωτος γιος σπατάλησε την περιουσία του, άρχισε να λιμοκτονεί και έγινε χοιροβοσκός (δηλαδή βοσκός γουρουνιών -ακαθάρτων ζώων κατά τον Μωσαϊκό Νόμο). Και θα του αρκούσε να χορταίνει με χοιροτροφή, αλλά κανείς δεν του έδινε… Δεν είναι αλήθεια ότι ένας αμαρτωλός, που βρίσκεται εντελώς μπλεγμένος στα δίχτυα της αμαρτίας, πεινά πνευματικά, υποφέρει και μαραζώνει; Σε έναν ανεμοστρόβιλο κενής διασκέδασης και ακολασίας, προσπαθεί να γεμίσει το πνευματικό του κενό. Αλλά όλα αυτά είναι απλώς χοιροτροφή που δεν μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη της πείνας, από την οποία εξαντλείται το αθάνατο πνεύμα του…

Και ο άτυχος άνθρωπος θα είχε χαθεί αν δεν ήταν η βοήθεια του Θεού, ο Οποίος είπε ο Ίδιος ότι δεν θέλει τον θάνατο ενός αμαρτωλού, αλλά «τὸ ἀποστρέψαι τὸν ἀσεβῆ ἀπὸ τῆς ὁδοῦ αὐτοῦ καὶ ζῆν αὐτόν»[2]. Ο άσωτος υιός άκουσε το σωτήριο κάλεσμα της χάριτος του Θεού -και δεν το απώθησε, δεν το απέρριψε, αλλά το δέχθηκε. Το δέχθηκε και συνήλθε, όπως συνέρχεται ένας ασθενής μετά από έναν οδυνηρό εφιάλτη. Και τότε ήρθε μια σωτήρια σκέψη: «Πόσοι μισθωτοί του Πατέρα μου έχουν άφθονο ψωμί, κι εγώ, ο γιος Του, πεθαίνω εδώ από την πείνα…»[3].

«…Θα σηκωθώ», αποφασίζει αμέσως, «και θα πάω στον Πατέρα μου και θα του πω: Πατέρα, αμάρτησα στον ουρανό και ενώπιόν σου, και δεν είμαι πια άξιος να είμαι γιός Σου -πάρε με ανάμεσα στους μισθωτούς Σου»[4]. Σταθερή πρόθεση, τελική απόφαση. Σηκώθηκε «και πήγε στον Πατέρα του…»[5].

Πήγε -όλος εμποτισμένος με τύψεις, με φλεγόμενη συνείδηση της ενοχής και της αναξιότητάς του και ελπίδα για το έλεος του Πατέρα. Και ο δρόμος του δεν ήταν εύκολος. «Αλλά όταν ήταν ακόμη μακριά, τον είδε ο Πατέρας του (που σημαίνει ότι περίμενε και ίσως κάθε μέρα κοίταζε να δει αν ο γιος του επέστρεφε…) και τον λυπήθηκε και τρέχοντας έπεσε στο λαιμό του και τον φίλησε. Ο γιος άρχισε να ομολογεί: «Πατέρα, αμάρτησα στον ουρανό και σε σένα, και δεν είμαι πια άξιος να λέγομαι γιός σου…»»[6]. Αλλά ο Πατέρας δεν τον άφησε να τελειώσει, έχει ήδη συγχωρήσει και ξεχάσει τα πάντα, και δέχτηκε ως αγαπημένο του γιο τον διαλυμένο και πεινασμένο χοιροβοσκό. «Υπάρχει περισσότερη χαρά στον ουρανό για έναν αμαρτωλό που μετανοεί», είπε ο Κύριος, «παρά για ενενήντα εννέα δίκαιους που δεν έχουν ανάγκη μετάνοιας…»[7].

Έτσι λαμβάνει χώρα σταδιακά σε έναν άνθρωπο η διαδικασία της πτώσης και η μεταστροφή προς τον Θεό. Κάπως κατεβαίνει και ανεβαίνει τις σκάλες. Αρχικά, προδίδει τον Θεό, αφήνοντάς Τον «για μια μακρινή χώρα». Σε αυτή την αποξένωση από τον Θεό υπάρχει μια ολοκληρωτική υποδούλωση στην αμαρτία και τα πάθη. Τελικά, με την πλήρη πνευματική χρεοκοπία, την πνευματική πείνα και το σκοτάδι, ο αμαρτωλός έχει φτάσει στα βάθη της πτώσης. Αλλά τότε, σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο, «όπου πλεόνασε η αμαρτία, περίσσευσε άφθονη η Χάρη»[8], που νουθετεί τον άνθρωπο. Ο αμαρτωλός δέχεται μια σωτήρια και ευγνώμονα κλήση (ή μπορεί να μη τη δεχτεί και να χαθεί, και, αλίμονο, συμβαίνει). Την αποδέχεται και συνέρχεται. Συνέρχεται και αποφασίζει με σταθερότητα να σπάσει τον δεσμό με την αμαρτία και να επιστρέψει μετανοημένος στον Ουράνιο Πατέρα. Ακολουθεί το μονοπάτι της μετανοίας -και ο Πατέρας βγαίνει να τον συναντήσει και τον δέχεται με συγχώρεση και την ίδια αγάπη…

---

[1] Λουκ. ιε΄ 11-24.
[2] Ιεζ. λγ΄ 11.
[3] «Πόσοι μίσθιοι τοῦ πατρός μου περισσεύουσιν ἄρτων, ἐγὼ δὲ λιμῷ ἀπόλλυμαι!» (Λουκ. ιε΄ 17).
[4] «Ἀναστὰς πορεύσομαι πρὸς τὸν πατέρα μου καὶ ἐρῶ αὐτῷ· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου· ποίησόν με ὡς ἕνα τῶν μισθίων σου» (Λουκ. ιε΄ 18-19).
[5] «Καὶ ἀναστὰς ἦλθε πρὸς τὸν πατέρα αὐτοῦ» (Λουκ. ιε΄ 20).
[6] «Ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν. Εἶπε δὲ αὐτῷ ὁ υἱός· πάτερ, ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου, καὶ οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου» (Λουκ. ιε΄ 20-21).
[7] «Λέγω ὑμῖν ὅτι οὕτω χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι ἢ ἐπὶ ἐνενήκοντα ἐννέα δικαίοις, οἵτινες οὐ χρείαν ἔχουσι μετανοίας (Λουκ. ιε΄ 7).
[8] «Οὗ δὲ ἐπλεόνασεν ἡ ἁμαρτία, ὑπερεπερίσσευσεν ἡ χάρις» (Ρωμ. ε΄ 20).

Πηγή