ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΟΣ ΚΛΙΜΑΞ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ: Περὶ ἀποταγῆς

ΛΟΓΟΣ ΠΡΩΤΟΣ

Περὶ ἀποταγῆς

(Διὰ τὴν ἀποταγὴν τοῦ ματαίου βίου)

1. Τὸ «ΑΠΟ ΘΕΟΥ ἄρχεσθαι» εἶναι ὀρθὸν καὶ πρέπον, ἐφ᾿ ὅσον ἀπευθύνομαι πρὸς ὑπηρέτας τοῦ Θεοῦ. Αὐτοῦ λοιπὸν τοῦ ἀγαθοῦ καὶ ὑπεραγαθοῦ καὶ παναγάθου Θεοῦ καὶ βασιλέως μας, ὁ ὁποῖος ἐτίμησε ὅλα τὰ λογικὰ ὄντα ποὺ ἐδημιούργησε μὲ τὸ δῶρο τοῦ αὐτεξουσίου, ἄλλοι εἶναι φίλοι Του καὶ ἄλλοι γνήσιοι δοῦλοι Του. Ἄλλοι εἶναι ἀχρεῖοι δοῦλοι Του καὶ ἄλλοι τελείως ἀποξενωμένοι ἀπ᾿ Αὐτόν. Ὑπάρχουν τέλος καὶ αὐτοὶ ποὺ εἶναι ἐχθροί Του, καίτοι εἶναι ἀδύνατοι καὶ ἀνίσχυροι.

2.   Φίλους κατ᾿ ἐξοχὴν τοῦ Θεοῦ, ὦ ἱερὲ φίλε, ἐμεῖς οἱ ἀμόρφωτοι θεωροῦμε τὶς   νοερὲς καὶ ἀσώματες δυνάμεις τῶν ἀγγέλων. Γνησίους δούλους τοῦ Θεοῦ ἐκείνους   ποὺ ἐξετέλεσαν καὶ ἐκτελοῦν τὸ πανάγιο θέλημά Του ἀκούραστα καὶ χωρὶς καμμία   παράλειψι.

Ἀχρείους   δούλους ὀνομάζουμε αὐτοὺς ποὺ ἀξιώθηκαν μὲν νὰ λάβουν τὸ ἅγιον Βάπτισμα, δὲν ἐφύλαξαν   ὅμως γνήσια τὶς πρὸς τὸν Θεὸν ὑποσχέσεις τους.

Ὡς   ξένους καὶ ἐχθροὺς τοῦ Θεοῦ θὰ ἐννοήσωμε αὐτοὺς ποὺ εἶναι ἀβάπτιστοι ἢ δὲν ἔχουν   ὀρθὴ πίστι.

Ἀντίπαλοι   τέλος τοῦ Θεοῦ εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ὄχι μόνον ἀπέκρουσαν καὶ ἀπέρριψαν ἀπὸ   τὴν ζωή τους τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ καὶ πολεμοῦν μὲ πάθος αὐτοὺς ποὺ τὸ   τηροῦν.

3.   Ἐπειδὴ ὅμως γιὰ κάθε μία ἀπὸ τὶς κατηγορίες τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀναφέραμε,   χρειάζεται νὰ γίνει ἰδιαίτερος καὶ ἀνάλογος πρὸς τὴν κάθε περίπτωση λόγος, γιὰ   μᾶς δὲ τοὺς ἀμαθεῖς δὲν εἶναι συμφέρον ἐπὶ τοῦ παρόντος νὰ τὰ ἀναπτύξωμε ὅλα   αὐτά, ἐμπρὸς λοιπὸν ἂς ἀπλώσωμε μὲ ἀδιάκριτο ὑπακοὴ τὸ ἀνάξιο χέρι μας πρὸς   τοὺς γνησίους δούλους τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι μᾶς ἐπίεσαν μὲ τὴν εὐσέβειά τους καὶ   μᾶς ἐβίασαν μὲ τὴν ἐμπιστοσύνη τους, ὥστε νὰ ὑπακούσωμε στὴν προσταγή τους.   Καὶ ἀφοῦ δεχθοῦμε ἀπὸ τὴν ἰδική τους σοφία τὴν πέννα καὶ τὴν βυθίσωμε στὸ   νοητὸ μελάνι, ποὺ εἶναι ἡ σκυθρωπὴ καὶ συγχρόνως χαρωπὴ ταπεινοφροσύνη, ἂς τὴν   σύρωμε ἐπάνω στὶς λεῖες καὶ λευκὲς καρδιές τους, σὰν σὲ χαρτί, μᾶλλον δὲ σὰν   σὲ πλάκες πνευματικές, καὶ ἀναγράφοντας τὰ θεῖα λόγια ἂς εἰποῦμε τὰ ἑξῆς:

4.   Ὁ Θεὸς εἶναι, γιὰ ὅσους θέλουν, ἡ ζωὴ καὶ ἡ σωτηρία τους, ὅλων, καὶ τῶν πιστῶν   καὶ τῶν ἀπίστων, καὶ τῶν δικαίων καὶ τῶν ἀδίκων, καὶ τῶν εὐσεβῶν καὶ τῶν ἀσεβῶν,   καὶ τῶν ἀπαθῶν καὶ τῶν ἐμπαθῶν, καὶ τῶν μοναχῶν καὶ τῶν κοσμικῶν, καὶ τῶν σοφῶν   καὶ τῶν ἀγραμμάτων, καὶ τῶν ὑγιῶν καὶ τῶν ἀσθενῶν, καὶ τῶν νέων καὶ τῶν ἡλικιωμένων.

Εἶναι   κάτι παρόμοιο μὲ τὴν ἀκτινοβολία τοῦ φωτός, μὲ τὴν θέα τοῦ ἡλίου καὶ μὲ τὴν ἐναλλαγὴ   τῶν ἐποχῶν (τὰ ὁποῖα προσφέρονται ἐξ ἴσου σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους). Καὶ δὲν   μπορεῖ νὰ εἶναι διαφορετικά, διότι «δὲν ὑπάρχει προσωποληψία στὸν Θεὸν» (Ρωμ.   Β´ 11).

5.   Ἄνθρωπος ἀσεβῆς εἶναι μία ὕπαρξις λογικὴ καὶ θνητή, ἡ ὁποία θεληματικὰ ἀποφεύγει   τὴν ζωή, καὶ τὸν Δημιουργό της, ποὺ ὑπάρχει αἰώνια, τὸν θεωρεῖ ὡς ἀνύπαρκτο.

6.   Παράνομος εἶναι αὐτὸς ποὺ μὲ τὴν κακή του σκέψι διαστρέφει τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ   καὶ ποὺ νομίζει ὅτι πιστεύει, ἐνῷ ἔχει ἐπιθυμίες καὶ ἀντιλήψεις ἀντίθετες πρὸς   τὸν Θεόν.

7.   Χριστιανὸς εἶναι ἡ ἀπομίμησις τοῦ Χριστοῦ, ὅσο εἶναι δυνατὸν στὸν ἄνθρωπο, καὶ   στὰ λόγια καὶ στὰ ἔργα καὶ στὴν σκέψι. Πιστεύει δὲ ὀρθὰ καὶ ἀλάνθαστα στὴν Ἁγία   Τριάδα.

8.   Θεοφιλὴς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀπολαμβάνει ὅλα τὰ φυσικὰ καὶ ἀναμάρτητα δῶρα τοῦ   Θεοῦ, συγχρόνως ὅμως δὲν ἀμελεῖ, ὅσο μπορεῖ, νὰ ἐπιτελεῖ τὸ ἀγαθό.

9.   Ἐγκρατὴς εἶναι αὐτὸς ποὺ ζῆ μέσα στοὺς πειρασμοὺς καὶ τὶς παγίδες καὶ τοὺς   θορύβους τοῦ κόσμου καὶ ἀγωνίζεται μὲ ὅλη του τὴν δύναμι νὰ μιμηθῆ τὴν ζωὴ ἐκείνων   ποὺ εἶναι ἀπηλλαγμένοι ἀπὸ τοὺς θορύβους τοῦ κόσμου.

10.   Μοναχὸς εἶναι τάξις καὶ κατάστασις τῶν ἀσωμάτων ἀγγέλων ποὺ κατορθώνεται μέσα   σὲ ὑλικὸ καὶ ρυπαρὸ σῶμα. Μοναχὸς εἶναι ἐκεῖνος ποὺ εἶναι ἀφοσιωμένος μόνο στὶς   ἐντολὲς καὶ στοὺς λόγους τοῦ Θεοῦ καὶ τὶς ἐφαρμόζει σὲ κάθε χρόνο καὶ τόπο καὶ   πράγμα. Μοναχὸς εἶναι μία συνεχὴς βία τῆς ἀνθρώπινης φύσεως καὶ μία ἀδιάκοπη   φυλακὴ τῶν αἰσθήσεων. Μοναχὸς εἶναι ἐξαγνισμένο σῶμα καὶ καθαρὸ στόμα καὶ   φωτισμένος νοῦς. Μοναχὸς εἶναι καταλυπημένη ψυχή, ποὺ εἶναι ἀπησχολημένη μὲ τὴν   συνεχῆ μνήμη τοῦ θανάτου, καὶ ὅταν εἶναι ξύπνια καὶ ὅταν κοιμᾶται.

11.   Ἀναχώρησις ἀπὸ τὸν κόσμον εἶναι τὸ νὰ μισήσῃς μὲ τὴν θέλησί σου πράγματα ἐπαινετὰ   καὶ νὰ ἀρνηθῆς τὴν φύσι, γιὰ νὰ ἐπιτύχης τὰ ὑπὲρ φύσιν.

12.   Ὅλοι ὅσοι ἐγκατέλειψαν πρόθυμα τὰ βιοτικά, τὸ ἔπραξαν ἀναμφιβόλως ἢ γιὰ τὴν   μέλλουσα βασιλεία ἢ γιὰ τὰ πολλὰ τοὺς ἁμαρτήματα ἢ γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἐὰν   κανεὶς ἀπὸ τοὺς τρεῖς αὐτοὺς σκοποὺς δὲν τοὺς παρακίνησε, τότε ἡ ἀναχώρησίς   τους εἶναι παράλογος. Παρ᾿ ὅλα αὐτὰ ὁ καλός μας Ἀγωνοθέτης περιμένει νὰ ἰδῆ   ποιὸ θὰ εἶναι τὸ τέρμα τοῦ δρόμου.

13.   Ὅποιος ἐξῆλθε ἀπὸ τὸν κόσμο γιὰ νὰ σκορπίση τὸ φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν του, ἂς   μιμῆται ἐκείνους ποὺ κάθονται ἐμπρὸς στοὺς τάφους ἔξω ἀπὸ τὴν πόλι, (ὅπως οἱ ἀδελφές   του Λαζάρου Μάρθα καὶ Μαρία), καὶ ἂς μὴ σταματήση τὰ θερμὰ καὶ πύρινα δάκρυα   καὶ τοὺς ἀφώνους ὀλολυγμοὺς τῆς καρδίας του, ὥσπου νὰ ἰδῆ καὶ αὐτὸς τὸν Ἰησοῦν,   ὅτι ἦλθε καὶ ἀπεκύλισε τὸν λίθο τῆς πωρώσεως ἀπὸ τὴν καρδία του καὶ ἐλευθέρωσε   τὸν νοῦ μας, σὰν ἄλλο Λάζαρο, ἀπὸ τὰ δεσμὰ τῶν ἁμαρτιῶν καὶ διέταξε τοὺς ὑπηρέτας   Του ἀγγέλους: «Λύσατέ τον ἀπὸ τὰ πάθη καὶ ἀφῆστε τὸν νὰ πορευθῆ πρὸς τὴν   μακαρία ἀπάθεια». Ἐὰν δὲν πράξη ἔτσι, τότε δὲν ἐκέρδησε τίποτε μὲ τὴν ἀναχώρησί   του ἀπὸ τὸν κόσμο.

14.   Ὅσοι θέλομε νὰ φύγωμε ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ νὰ ἐλευθερωθοῦμε ἀπὸ τὴν τυραννία   τοῦ Φαραώ, ἔχομε ὁπωσδήποτε καὶ ἐμεῖς ἀνάγκη ἑνὸς Μωϋσέως, ὁ ὁποῖος θὰ εἶναι   μεσίτης μας πρὸς τὸν Θεὸν καὶ ὁδηγός μας μετὰ τὸν Θεόν. Αὐτὸς θὰ ἵσταται   μεταξὺ τῆς πράξεως καὶ τῆς θεωρίας καὶ θὰ ὑψώνη πρὸς χάριν μας τὰ χέρια του   πρὸς τὸν Θεόν. Ἔτσι καθοδηγούμενοι ἀπὸ αὐτὸν θὰ ἐπιτύχωμε νὰ διαβοῦμε τὴν   θάλασσα τῶν ἁμαρτημάτων καὶ θὰ κατατροπώσωμε τὸν Ἀμαλὴκ τῶν παθῶν.

Ἐκεῖνοι   δὲ ποὺ ἐστηρίχθηκαν στὶς ἰδικὲς τοὺς δυνάμεις καὶ ἐνόμισαν πὼς δὲν ἔχουν ἀνάγκη   ἀπὸ κανέναν ὁδηγό, ὁπωσδήποτε ἀπατήθηκαν.

15.   Ἐκεῖνοι ποὺ ἐξῆλθαν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο εἶχαν ὡς ὁδηγὸ τὸν Μωϋσῆ, καὶ αὐτοὶ ποὺ ἔφυγαν   ἀπὸ τὰ Σόδομα ἄγγελο.

Καὶ   οἱ μὲν πρῶτοι ὁμοιάζουν πρὸς ἐκείνους ποὺ θεραπεύουν τὰ πάθη τῆς ψυχῆς μὲ τὴν   φροντίδα καὶ τὶς ὁδηγίες ἀνθρώπου-ἰατροῦ. Αὐτοὶ εἶναι ὅσοι ἐξέρχονται ἀπὸ τὴν   Αἴγυπτο.

Οἱ   δεύτεροι ὁμοιάζουν πρὸς ἐκείνους ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ καθαρισθοῦν ἀπὸ τὰ ἀκάθαρτα   καὶ ἄθλια πάθη τῆς σαρκός. Γι᾿ αὐτὸ καὶ χρειάζονται ἀγγελο-ιατρό, δηλαδὴ ἰσάγγελο   ἄνθρωπο θὰ ἔλεγα, γιὰ νὰ τοὺς βοηθήση. Διότι στὴν προχωρημένη σῆψι τῶν τραυμάτων   χρειαζόμεθα πολὺ ἔμπειρο ἰατρό.

16.   Βία πράγματι καὶ συνεχεῖς ὀδύνες πρέπει νὰ ἔχουν ὅσοι ἐπιχειροῦν νὰ ἀνεβοῦν   στὸν οὐρανὸ μὲ τὸ σῶμα τους. Καὶ μάλιστα στὶς ἀρχὲς τῆς μοναχικῆς ζωῆς,   μέχρις ὅτου οἱ φιλήδονες τάσεις καὶ ἡ σκληρότης τῆς καρδίας μεταστραφοῦν μὲ τὴ   βαθειὰ λύπη καὶ τὸ πένθος σὲ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸν καὶ σὲ ἁγνότητα.

17.   Μόχθος, πραγματικὸς μόχθος, καὶ πολλὴ καὶ ἀφανὴς πικρία μας περιμένουν, καὶ ἰδίως   τοὺς ἀμελεῖς, ἕως ὅτου κατορθώσουμε τὸν λαίμαργο καὶ «φιλομάκελλον κύνα»,   δηλαδὴ τὸν νοῦ μας, νὰ τὸν κάνουμε φίλο τῆς προσοχῆς καὶ τῆς καθαρότητος, μὲ   τὴν βοήθεια τῆς ἁπλότητος, τῆς πολλῆς ἀοργησίας καὶ τῆς ἐπιμελείας.

Ὅμως   ἂς ἔχωμε θάρρος ἐμεῖς οἱ ἐμπαθεῖς καὶ ἀδύνατοι καὶ μὲ πίστι ἀδίστακτη ἂς   παρουσιάσωμε μὲ τὸ δεξιό μας χέρι καὶ ἂς ἐξομολογηθοῦμε στὸν Χριστὸν τὴν ἀσθένεια   καὶ τὴν ἀδυναμία τῆς ψυχῆς μας.

Ἔτσι   θὰ λάβωμε ὁπωσδήποτε τὴν βοήθειά Του καὶ μάλιστα περισσότερο ἀπ᾿ ὅσο τὸ ἀξίζομε.   Ἀρκεῖ μόνο νὰ βυθίζωμε συνεχῶς τὸν ἑαυτό μας στὸν βυθὸ τῆς ταπεινοφροσύνης.

18.   Ἂς γνωρίζουν καλὰ ὅλοι ὅσοι ἀρχίζουν τὸν σκληρὸ καὶ πιεστικό, ἀλλὰ καὶ ἐλαφρὸ   συγχρόνως ἀγώνα, ὅτι ἦλθαν νὰ πηδήσουν σὰν μέσα στὸ πῦρ (τῶν πειρασμῶν καὶ τῶν   θλίψεων), ἐφ᾿ ὅσον ἐξεκίνησαν μὲ τὴν διάθεσι νὰ κατοικήση μέσα τους τὸ ἄϋλο   θεϊκὸ πῦρ. Γι᾿ αὐτὸ προηγουμένως πρέπει νὰ ἐξετάζη καλὰ καθένας τὸν ἑαυτό του   καὶ ἔπειτα νὰ πλησιάζη γιὰ νὰ γευθῆ τὸν ἄρτο μὲ τὰ πικρὰ χόρτα καὶ νὰ πιῆ τὸ   γεμάτο δάκρυα ποτήρι τῆς μοναχικῆς ζωῆς, μὴ τυχὸν ἡ ἐπιπολαία κατάταξίς του   στὸ στράτευμα τῶν μοναχῶν γίνη αἰτία τῆς καταδίκης του.

19.   Ἐφ᾿ ὅσον καὶ ὅλοι ὅσοι ἐβαπτίσθηκαν δὲν θὰ σωθοῦν, δὲν χρειάζεται νὰ ἐξηγηθῶ   μὲ περισσότερα λόγια (1). Ὅλα πρέπει νὰ   τὰ ἀπαρνηθοῦν, ὅλα νὰ τὰ καταφρονήσουν, ὅλα νὰ τὰ περιγελάσουν, ὅλα νὰ τὰ ἀποτινάξουν   ὅσοι προσέρχονται στὴν μοναχικὴ πολιτεία, γιὰ νὰ βάλουν ἔτσι στερεὸ θεμέλιο.

20.   Καλὸ τρίδομο καὶ τρίστυλο θεμέλιο εἶναι ἡ ἀκακία, ἡ νηστεία καὶ ἡ σωφροσύνη. Ὅλοι   οἱ ἐν Χριστῷ νήπιοι ἀπ᾿ αὐτὰ ἂς ἀρχίζουν, παίρνοντας παράδειγμα τὰ νήπια.

Διότι   αὐτὰ δὲν ἔχουν καμμία κακία καὶ πονηρία, οὔτε ἐπιθυμία καὶ κοιλία ἀχόρταγη, οὔτε   σάρκα ποὺ φλογίζεται καὶ ἀποθηριώνεται, ὅσο ὅμως προχωροῦν στὴν αὔξησι τῆς   τροφῆς τους παρουσιάζεται, ὅπως φαίνεται, καὶ ἡ πύρωσις τῆς σαρκός.

21.   Εἶναι πραγματικὰ βδελυκτὸ καὶ ἐπικίνδυνο νὰ ἀποχαυνωθῆ ὁ παλαιστὴς μόλις ἀρχίση   ἡ πάλη. Ἔτσι δείχνει σὲ ὅλους ὅτι εὔκολα θὰ τὸν σφάξη ὁ ἐχθρός.

22.   Εἶναι ὁπωσδήποτε ὠφέλιμο τὸ ἀποφασιστικὸ καὶ ὁρμητικὸ ξεκίνημα, καὶ γιὰ ἀργότερα,   ὅταν τυχὸν παρουσιασθῆ ἀμέλεια καὶ ἀδράνεια.

Διότι   τὴν ψυχὴ ποὺ ἄρχισε μὲ ἀνδρεία τὸν ἀγώνα καὶ ἔπειτα τὸν ἐχαλάρωσε, τὴν κεντᾶ   σὰν κεντρὶ ἡ ἀνάμνησις τοῦ πρώτου ζήλου, πράγμα ποὺ πολλὲς φορὲς ἀναπτέρωσε   καὶ ἔσωσε ἀρκετούς, αὐτοὶ ἔμοιασαν ἔτσι μὲ ἀετοὺς ποὺ ἀνανεώθηκαν τὰ πεσμένα   τους πτερά.

23.   Ὅταν ἡ ψυχὴ προδώση τὸν ἑαυτό της καὶ χάση τὴν μακαρία καὶ πολυπόθητη θέρμη   ποὺ εἶχε στὴν ἀρχή, ἂς ἐρευνήση ἐπιμελῶς νὰ ἐξακριβώση ἀπὸ ποιὰ αἰτία τὴν ἐστερήθηκε,   καὶ ἐναντίον αὐτῆς τῆς αἰτίας ἂς ἀναλάβῃ ὅλο τὸν πόλεμο καὶ τὸν ζῆλο της.   Διότι δὲν ὑπάρχει ἄλλη θύρα ἀπὸ τὴν ὁποία νὰ ἐπιστρέψῃ ἡ θέρμη, παρὰ μόνο αὐτὴ   ἀπὸ τὴν ὁποία ἔφυγε.

24.   Αὐτὸς ποὺ ἀπαρνήθηκε τὸν κόσμο ἀπὸ τὸν φόβο (τῆς κολάσεως) εἶναι ὅμοιος μὲ τὸ   θυμίαμα ποὺ ἐνῷ καίεται, στὶς ἀρχὲς ἀναδίδει εὐωδία, στὸ τέλος ὅμως καπνίζει (2). Ἐκεῖνος ποὺ   τὸν ἀπαρνήθηκε μὲ τὴν ἐλπίδα μελλοντικοῦ μισθοῦ, καταντᾶ μία μυλόπετρα, ποὺ   γυρίζει συνεχῶς στὸ ἴδιο μέρος. Ὅποιος ὅμως ἀναχώρησε ἀπὸ τὸν κόσμο γιὰ τὴν ἀγάπη   τοῦ Θεοῦ, εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς ἔχει μέσα του φλόγα, ἡ ὁποία ἂν τυχὸν πέση σὲ ξύλα ἢ   σὲ δάσος, αὐξάνει ὑπερβολικὰ καὶ συνεχῶς ἐπεκτείνεται πρὸς τὰ ἐμπρός.

25.   Μερικοὶ κτίζουν πλίνθους ἐπάνω στοὺς λίθους. Ἄλλοι στερεώνουν στύλους ἐπάνω   στὸ χῶμα. Καὶ ἄλλοι, ἀφοῦ ἐβάδισαν ὀλίγο πεζοὶ καὶ ζεστάθηκαν τὰ νεῦρα καὶ οἱ   κλειδώσεις τους, ἐπροχώρησαν ἔπειτα γρηγορώτερα. Ὅποιος ἔχει νοῦ, ἂς ἐννοήση   τὶς συμβολικὲς αὐτὲς εἰκόνες (3).

26.   Ἂς τρέξωμε πρόθυμα, συναισθανόμενοι ὅτι μᾶς ἐκάλεσε ὁ Θεὸς καὶ Βασιλεύς,   μήπως καὶ τὰ χρόνια τῆς ζωῆς μας εἶναι ὀλίγα, ὁπότε θὰ εὑρεθοῦμε χωρὶς καρποὺς   τὴν ἡμέρα τοῦ θανάτου μας καὶ θὰ πεθάνωμε ἀπὸ τὴν πείνα. Ἂς εὐαρεστήσωμε τὸν   Κύριον, ὅπως οἱ στρατιῶτες στὸν βασιλέα. Ὁπωσδήποτε μετὰ τὴν ἐπιστράτευσι, μᾶς   ζητεῖται ἡ ἀκριβὴς ἐκπλήρωσις τῶν ὑποχρεώσεών μας.

27.   Ἂς φοβηθοῦμε τὸν Κύριον ὅπως τὰ θηρία. Διότι ἐγνώρισα ἀνθρώπους ποὺ ἐπήγαιναν   νὰ κλέψουν, καὶ τὸν Θεὸν δὲν τὸν ἐφοβήθηκαν, μόλις ὅμως ἄκουσαν στὸ μέρος ἐκεῖνο   τὰ γαυγίσματα τῶν σκύλων ἀμέσως ὠπισθοχώρησαν. Ἔτσι αὐτὸ ποὺ δὲν ἐπέτυχε ὁ   φόβος τοῦ Θεοῦ, τὸ κατόρθωσε ὁ φόβος τῶν θηρίων!

28.   Ἂς ἀγαπήσωμε τὸν Κύριον, ὅπως ἀγαποῦμε καὶ σεβόμεθα τοὺς φίλους μας. Εἶδα   πολλὲς φορὲς ἀνθρώπους ποὺ ἐλύπησαν τὸν Θεὸν καὶ δὲν ἀνησύχησαν καθόλου γι᾿ αὐτό.   Ὅταν ὅμως συνέβη νὰ πικράνουν ἀγαπητά τους πρόσωπα, ἔστω καὶ σὲ κάτι μικρό, ἔκαναν   τὸ πᾶν, ἐχρησιμοποίησαν κάθε τέχνασμα, ἐσκέφθηκαν κάθε τρόπο, ὑπεβλήθησαν σὲ   κάθε θλίψι, ὡμολόγησαν τὸ σφάλμα τους, καὶ παρεκάλεσαν εἴτε αὐτοπροσώπως εἴτε   μὲ φίλους εἴτε μὲ δῶρα, προκειμένου νὰ ἀποκαταστήσουν τὴν πρώτη ἀγάπη τους.

29.   Ὁπωσδήποτε στὴν ἀρχὴ τῆς μοναχικῆς μας ζωῆς, μὲ κόπο καὶ πικρία ἐργαζόμεθα τὶς   ἀρετές. Ἔπειτα ὅμως, ὅταν προχωρήσωμε, δὲν θὰ αἰσθανώμεθα καθόλου λύπη, ἢ ὀλίγη,   στὴν ἐξάσκησί τους. Ὅταν δὲ τέλος ἀφανισθῆ τὸ θνητό μας φρόνημα καὶ   κυριαρχήση στὴν ψυχή μας ἡ προθυμία, τότε πλέον θὰ τὶς ἐργαζώμεθα μὲ ὅλη μας   τὴν χαρὰ καὶ τὸν ζῆλο καὶ τὸν πόθο καὶ τὴν θεϊκὴ φλόγα.

30.   Ὅσο εἶναι ἀξιέπαινοι αὐτοὶ ποὺ εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς μὲ χαρὰ καὶ προθυμία καλλιεργοῦν   τὶς ἀρετὲς καὶ ἐκτελοῦν τὶς ἐντολές, τόσο ἐλεεινοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἐχρόνισαν   στὴν ἄσκησι καὶ ὅμως μὲ κόπο ἀκόμη τὶς ἐξασκοῦν, ἐὰν βέβαια τὶς ἐξασκοῦν.

31.   Ἂς μὴν ἀποστρεφώμεθα οὔτε νὰ κατακρίνωμε «τὰς περιστατικὰς ἀποταγάς» (4). Διότι ἐγνώρισα   ἀνθρώπους λιποτάκτες, οἱ ὁποῖοι χωρὶς νὰ τὸ θέλουν συναντήθηκαν μὲ τὸν   βασιλέα ποὺ εἶχε βγῆ ἔξω καὶ ἀπὸ τὴν στιγμὴ ἐκείνη ἔγιναν δορυφόροι του, τὸν ἀκολούθησαν   στὸ παλάτι καὶ ἐδείπνησαν μαζί του.

32.   Εἶδα σπόρο ποὺ ἔπεσε τυχαῖα στὸ ἔδαφος καὶ ὅμως ἔκανε ἐξαιρετικὸ καὶ πολὺ   καρπό, καθὼς πάλι καὶ τὸ ἀντίθετο.

33.   Εἶδα ἕναν ἄνθρωπο (ποὺ εἶχε κάποια βλάβη στὴν ὅρασί του) νὰ μπαίνει στὸ ἰατρεῖο   γιὰ κάποια ἄλλη ἀνάγκη, νὰ τὸν κρατᾶ ὀλίγο περισσότερο ὁ ἰατρὸς μὲ τὴν   φιλοφροσύνη του, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ καθαρισθῆ καὶ νὰ ἀπαλλαγῆ ἀπὸ τὴν ὁμίχλη ποὺ   σκέπαζε τὰ μάτια του. Ἔτσι μερικὰ ἀκούσια καὶ τυχαῖα περιστατικὰ ποὺ   συνέβησαν σὲ μερικοὺς εἶχαν ἀποτελέσματα βεβαιότερα καὶ οὐσιαστικώτερα ἀπὸ ὅ,   τι μερικὰ ἐκούσια.

34.   Κανεὶς ἂς μὴ θεωρήση τὸν ἑαυτό του ἀνάξιο γιὰ τὴν μοναχικὴ πολιτεία,   προφασιζόμενος τὸ βάρος καὶ τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν του καὶ ἂς μὴ νομίζη ὅτι   ταπεινώνει ἔτσι τὸν ἑαυτό του, ἐνῷ στὴν οὐσία φοβεῖται μὴ στερηθῆ τὶς ἡδονὲς   τοῦ κόσμου. Ὅλα ὅσα λέγει εἶναι «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις» (Ψαλμ. ρμ´ 4). Διότι   ἐκεῖ ὅπου ἀκριβῶς ὑπάρχει βαθειὰ καὶ σαπισμένη πληγή, ἐκεῖ χρειάζεται καὶ   μεγαλυτέρα θεραπεία, γιὰ νὰ καθαρισθῆ. Ἄλλωστε στὸ ἰατρεῖο δὲν πηγαίνουν οἱ ὑγιεῖς!

35.   Ἐὰν ὁ ἐπίγειος βασιλεὺς μᾶς προσκαλοῦσε νὰ καταταγοῦμε στὸν στρατό του, νὰ τὸν   ὑπηρετοῦμε καὶ νὰ πολεμοῦμε στὸ πλευρό του, δὲν θὰ καθυστερούσαμε οὔτε θὰ   προφασιζόμεθα τίποτε. Ἀλλὰ θὰ τὰ ἐγκαταλείπαμε ὅλα καὶ μὲ προθυμία θὰ τρέχαμε   κοντά του.

Ἂς   προσέξωμε λοιπὸν μήπως, ἐνῷ μᾶς προσκαλεῖ ὁ Βασιλεὺς τῶν βασιλέων καὶ Κύριος   τῶν κυρίων καὶ Θεὸς τῶν θεῶν στὴν οὐρανία παράταξι τῶν μοναχῶν, ἀρνηθοῦμε τὴν   πρόσκλησι ἀπὸ ὀκνηρία καὶ ρᾳθυμία, καὶ σταθοῦμε ἔτσι ἀναπολόγητοι ἐμπρὸς στὸ   μέγα καὶ φοβερὸ βῆμα τῆς Κρίσεως.

36.   Μπορεῖ βέβαια νὰ βαδίζη κανείς, ἐνῷ εἶναι δεμένος μὲ τὶς ὑποθέσεις τοῦ κόσμου   καὶ μὲ βαρειὲς –σὰν σιδερένιες ἁλυσίδες- φροντίδες, ἀλλὰ θὰ βαδίζη μὲ   δυσκολία. Ὅπως καὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἔχουν σιδερένια δεσμὰ στὰ πόδια τους βαδίζουν   πολλὲς φορές, ἀλλὰ συνεχῶς σκοντάφτουν καὶ πληγώνονται.

37.   Ὁ ἄγαμος ποὺ εὑρίσκεται στὸν κόσμο καὶ εἶναι δεμένος μόνο μὲ τὰ πράγματα τοῦ   κόσμου ὁμοιάζει μὲ αὐτὸν ποὺ ἔχει τὶς χειροπέδες. Γιὰ τοῦτο καὶ ὅταν ἀποφασίση   νὰ τρέξη πρὸς τὸν μοναχικὸ βίο δὲν ἐμποδίζεται. Ἐνῷ αὐτὸς ποὺ ἦλθε σὲ γάμο ὁμοιάζει   μὲ ἐκεῖνον ποὺ τὸν ἔχουν δέσει «χειροπόδαρα».

38.   Μερικοὶ κοσμικοὶ ποὺ ζοῦσαν ἀμελῶς μὲ ἐρώτησαν: «Πῶς μποροῦμε ἐμεῖς ποὺ ζοῦμε   μὲ συζύγους καὶ εἴμαστε περικυκλωμένοι μὲ τόσες κοινωνικὲς ὑποχρεώσεις ν᾿ ἀκολουθήσωμε   τὴν μοναχικὴ ζωή»; Καὶ τοὺς ἀπήντησα: «Ὅσα καλὰ μπορεῖτε, νὰ τὰ κάνετε,   κανένα νὰ μὴ περιγελάσετε, κανένα νὰ μὴ κλέψετε, σὲ κανένα νὰ μὴν εἰπῆτε   ψέματα, κανένα νὰ μὴ περιφρονήσετε, κανένα νὰ μὴ μισήσετε. Νὰ μὴ παραλείπετε   τὸν ἐκκλησιασμό, νὰ δείχνετε συμπόνια στοὺς πτωχούς, κανένα νὰ μὴ σκανδαλίσετε.   Σὲ ξένο πράγμα καὶ σὲ ξένη γυναίκα νὰ μὴν πλησιάσετε. Ἀρκεσθῆτε στὴν ἰδική   σας γυναίκα (πρβλ. Λουκ. γ´14). Ἐὰν ζῆτε ἔτσι, «οὐ μακρὰν ἔστε τῆς βασιλείας   τῶν οὐρανῶν» (Μαρκ. ιβ´ 34).

39.   Ἂς τρέξωμε μὲ χαρὰ καὶ μὲ φόβο στὸν καλὸν ἀγώνα, χωρὶς νὰ φοβούμεθα τοὺς ἐχθρούς   μας. Διότι αὐτοὶ παρατηροῦν τὴν ὄψι τῆς ψυχῆς μας, ἔστω καὶ ἂν ἐμεῖς δὲν τοὺς   βλέπωμε. Καὶ ὅταν ἰδοῦν τὴν ὄψι τῆς ψυχῆς μας ἀλλαγμένη ἀπὸ τὸν φόβο, τότε ἐπιτίθενται   δριμύτερα ἐναντίον μας, ἐπειδὴ ἀντελήφθηκαν οἱ δόλιοι ὅτι φοβηθήκαμε. Γι᾿ αὐτὸ   λοιπὸν ἂς τοὺς ἐπιτεθοῦμε μὲ ἀνδρεία. Διότι κανεὶς δὲν θέλει νὰ πολεμῆ ἐναντίον   ἐκείνου ποὺ μάχεται μὲ ζῆλο.

40.   Ὁ Κύριος φερόμενος μὲ συγκατάβασι ἐλάφρυνε τὸν ἀγώνα τῶν ἀρχαρίων γιὰ νὰ μὴ   κουρασθοῦν εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς καὶ γυρίσουν ἀμέσως στὸν κόσμο. Γι᾿ αὐτὸ «χαίρετε ἐν   Κυρίῳ πάντοτε» (Φιλιπ. δ´ 4) ὅλοι οἱ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ ἀντιληφθῆτε τὸ πρῶτο   αὐτὸ δεῖγμα τῆς ἀγάπης τοῦ Δεσπότου. Χαίρετε ἀκόμη, ἀφοῦ σκεφθῆτε ὅτι Αὐτὸς σᾶς   ἔχει προσκαλέσει στὸν ἀγώνα τῆς μοναχικῆς ζωῆς.

41.   Ἀλλὰ καὶ τοῦτο φαίνεται ὅτι κάνει πολλὲς φορὲς ὁ Θεός: Βλέποντας ἀνδρεῖες   ψυχές, ἐπιτρέπει τοὺς πολέμους εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς, μὲ τὴν ἐπιθυμία νὰ τὶς   στεφανώση σύντομα.

42.   Ἀποκρύπτει ὁ Κύριος ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ζοῦν στὸν κόσμο τὴν δυσκολία –ἢ μᾶλλον τὴν   εὐκολία- τοῦ μοναχικοῦ ἀγῶνος. Διότι ἂν τὴν ἐγνώριζαν, κανεὶς δὲν θὰ ἀπεφάσιζε   νὰ γίνη μοναχός.

43.   Πρόσφερε μὲ προθυμία στὸν Χριστὸν τοὺς κόπους τῆς νεότητός σου καὶ θὰ ἀπολαύσης   στὸ γῆρας σου πλοῦτον ἀπαθείας. Αὐτὰ ποὺ συναθροίζονται στὴν νεανικὴ ἡλικία   τρέφουν καὶ παρηγοροῦν κατὰ τὸ γῆρας ὅσους ἔχουν ἐξασθενήσει.

Ἂς   κοπιάσωμε μὲ ζῆλο, ὅσο εἴμαστε νέοι, ἂς τρέξωμε γρήγορα, διότι ἡ ὥρα τοῦ   θανάτου εἶναι ἄγνωστη.

44.   Ἔχομε ἐχθροὺς ποὺ εἶναι πραγματικὰ πονηροί, σκληροί, δόλιοι, πανοῦργοι,   δυνατοί, ἄυπνοι, ἀόρατοι, ἄυλοι. Στὰ χέρια τους κρατοῦν φωτιὰ καὶ θέλουν νὰ   κάψουν τὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν φλόγα τους.

45.   Κανεὶς ὅσο εἶναι νέος, ἂς μὴ παραδεχθῆ τοὺς ἐχθρούς του δαίμονας, ποὺ τοῦ   λέγουν: «Μὴ λυώσης τὸ σῶμα σου μὲ τὴν πολλὴ ἄσκησι, γιὰ νὰ μὴν ἀδυνατήσης καὶ   ἀρρωστήσης». Διότι, στὴν σημερινὴ μάλιστα ἐποχή, δύσκολα θὰ εὑρεθῆ ἄνθρωπος   ποὺ θὰ προτιμήση νὰ θανατώση τὴν σάρκα του, τὸ πολὺ πολὺ ἴσως νὰ στερήση τὸν ἑαυτό   του ἀπὸ τὰ πολλὰ καὶ ἡδονικὰ φαγητά. Ὁ σκοπὸς τοῦ δαίμονος εἶναι νὰ ἐπιτύχη, ὥστε   ἡ ἀρχὴ τοῦ μοναχικοῦ μας σταδίου νὰ γίνη μὲ νωθρότητα καὶ πολλὴ ρᾳθυμία, ὁπότε   καὶ τὸ τέλος τοῦ ἀγῶνος θὰ εἶναι παρόμοιο καὶ ἀνάλογο πρὸς τὴν ἀρχή του.

46.   Περισσότερο ἀπ᾿ ὅλα, ὅσοι θέλουν νὰ ὑπηρετήσουν πραγματικὰ τὸν Χριστὸν πρέπει   νὰ ἐξετάσουν καὶ νὰ πράξουν τὸ ἑξῆς: Νὰ διαλέξουν μὲ τὴν καθοδήγησι τῶν   πνευματικῶν Πατέρων καὶ μὲ τὴν ἐπίγνωσι τοῦ ἑαυτοῦ τους, τοὺς τόπους καὶ τοὺς   τρόπους καὶ τὶς καταστάσεις καὶ τὰ ἐργόχειρα ποὺ θὰ τοὺς ταιριάζουν.

Τὰ   κοινόβια δὲν εἶναι γιὰ ὅλους, ἐπειδὴ μπορεῖ νὰ βλάψουν αὐτοὺς ποὺ εἶναι   λαίμαργοι. Οὔτε πάλι τὰ ἡσυχαστήρια εἶναι γιὰ ὅλους, ἐπειδὴ μπορεῖ νὰ βλάψουν   τοὺς θυμώδεις. Καθένας ἂς ἐξετάση καλὰ ποιὸ πάθος ἔχει, (καὶ ἀναλόγως ἂς κάνη   τὴν ἐπιλογή).

*  * *

47.   Σὲ τρεῖς γενικὲς ἀσκητικὲς κατηγορίες περιλαμβάνεται ὅλη ἡ μοναχικὴ ζωή: Στὸν   ἡρωϊκὸ ἐρημητισμό, στὴν ἄσκησι μὲ ἄλλον ἕνα ἢ τὸ πολὺ δυό, καὶ στὴν ὑπομονητικὴ   ζωὴ τοῦ Κοινοβίου. «Μὴ ἐκκλίνης –λέει ὁ Ἐκκλησιαστής- εἰς τὰ δεξιὰ ἢ εἰς τὰ ἀριστερά,   ἀλλ᾿ ὁδῷ βασιλικῇ πορεύθητι» (Παροιμ. δ´ 27). Διότι ὁ μεσαῖος τρόπος ἀπὸ τοὺς   τρεῖς ποὺ ἀναφέραμε, φαίνεται νὰ ταιριάζη στοὺς περισσοτέρους.

Ἐπειδή,   ὅπως λέγει ἡ Γραφή, «ἀλλοίμονο στὸν ἕνα, διότι ἂν πέση» σὲ ἀκηδία, ἢ ὕπνο, ἢ   ρᾳθυμία, ἢ ἀπόγνωσι, «δὲν ἔχει ἄνθρωπο νὰ τὸν σηκώση» (Ἐκκλ. δ´ 10). Ὅπου ὅμως   εὑρίσκονται «δυὸ ἢ τρεῖς συνηγμένοι εἰς τὸ ἐμὸν ὄνομα, ἐκεῖ εἴμι ἐν μέσῳ αὐτῶν»   εἶπε ὁ Κύριος (Ματθ. ιη´ 20).

48.   Ποιὸς ἄραγε θὰ εἶναι ὁ πιστὸς καὶ φρόνιμος μοναχός, ὁ ὁποῖος τὴν πρώτη θέρμη   θὰ τὴν κρατήση ἄσβεστη, καὶ δὲν θὰ παύση μέχρι τῆς στιγμῆς τοῦ θανάτου του, νὰ   προσθέτη κάθε ἡμέρα φωτιὰ στὴν φωτιά, θέρμη στὴν θέρμη, πόθο στὸν πόθο καὶ   προθυμία στὴν προθυμία;

Βαθμὶς   πρώτη! Σὺ ποὺ ἀνέβηκες σ᾿ αὐτήν, «μὴ στραφῆς εἰς τὰ ὀπίσω».

Σημειώσεις

1. Καὶ ὅσοι δηλαδὴ ἐκάρησαν μοναχοὶ   – ἡ κουρὰ θεωρεῖται ὡς δεύτερο βάπτισμα – καὶ δὲν ἐπέδειξαν ἐν συνεχείᾳ βίο ἐνάρετο   καὶ συνεπῆ πρὸς τὴν ὁμολογία τους, δὲν θὰ τύχουν σωτηρίας.

2. Ὁ θεάρεστος δηλαδὴ ζῆλος ποὺ   παρατηρεῖται στὴν ἀρχή, μεταβάλλεται ἀργότερα σὲ καπνὸ ἀμελείας καὶ   ψυχρότητος.

3. Οἱ πρῶτοι φαίνεται ὅτι εἶναι ὅσοι   ἐξεκίνησαν μὲ καλὲς καὶ στερεὲς βάσεις, ἀλλὰ ἀργότερα ἀμέλησαν καὶ ὑποβάθμισαν   κάπως τὴν πνευματική τους ζωὴ – οἱ λίθοι ἀντικατεστάθησαν μὲ πλίνθους. Οἱ   δεύτεροι, ὅσοι ξεκίνησαν μὲ ζῆλο νὰ ἀνεγείρουν ὑψηλὸ οἰκοδόμημα, ἀλλὰ δὲν ἐξασφάλισαν   στερεὰ θεμέλια οὔτε ἐχρησιμοποίησαν ἐκλεκτὰ οἰκοδομικὰ ὑλικά. Οἱ τρίτοι, ὅσοι   ἐξεκίνησαν χωρὶς ζῆλο καὶ ὑψηλὲς προοπτικές, ἀλλὰ ἀργότερα ἐθερμάνθηκαν καὶ ἐσημείωσαν   ταχεία πρόοδο.

4.  «Περιστατικαὶ ἀποταγαί» ὀνομάζονται οἱ περιπτώσεις κατὰ τὶς ὁποῖες τυχαῖα καὶ ἀπρόβλεπτα γεγονότα ὁδηγοῦν κάποιον στὴ μοναχικὴ ζωή. Ἂς ἀναφέρωμε ἕνα παράδειγμα: Ἕνα πρόσωπο ἀντιμετωπίζει κάποιο σοβαρὸ κίνδυνο καὶ ἀναγκάζεται νὰ καταφύγη σὲ μία Μονὴ σὰν σὲ τόπο ἀσφαλείας. Ἐκεῖ ὑπάρχει τὸ ἐνδεχόμενο νὰ ἀγαπήση τὴν θεοφιλῆ ζωὴ τῶν μοναχῶν καὶ νὰ ἀποφασίση νὰ τὴν ἀσπασθῇ.

Νεοελληνικὴ ἀπόδοση: Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου

Πηγή

ΟΙ ΚΑΚΕΣ ΕΞΕΙΣ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥΣ (Ἃγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης)

ΟΙ ΚΑΚΕΣ ΕΞΕΙΣ ΚΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥΣ (Ἃγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης)

Α’. Ἐξέτασε, ἀδελφέ, τὶς κακὲς ἕξεις καὶ συνήθειες, ποὺ ἀπόκτησες μὲ τὴ ζωὴ ποὺ ἔκανες ἂν εἶναι παλιές, χρειάζεται περισσότερος κόπος, γιὰ νὰ καταστραφοῦν, ἂν εἶναι καινούργιες λιγότερος· ὅπως ἕνα παλιὸ καὶ ἕνα μεγάλο δένδρο, περισσότερο κόπο χρειάζεται, γιὰ νὰ κοπεῖ καὶ νὰ ξεριζωθεῖ ἀπὸ ἕνα νέο καὶ μικρό.

Β’. Ἐξέτασε τὶς θεραπεῖες ποὺ πρέπει νὰ χρησιμοποιήσεις γι’ αὐτὲς τὶς κακές σου ἕξεις καὶ συνήθειες ἀπὸ τὶς θεραπεῖες αὐτὲς ἡ πρώτη εἶναι τὸ νὰ θέλεις νὰ διορθωθεῖς ὄχι ἀμφιβάλλοντας, ἀλλὰ ἀποφασιστικά. Διότι οἱ σωματικὲς ἀσθένειες μποροῦν νὰ θεραπευθοῦν καὶ χωρὶς τὴν θέλησή μας οἱ ἀσθένειες ὅμως τῆς ψυχῆς χωρὶς νὰ τὸ θέλουμε, δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ θεραπευθοῦν. Διότι καὶ γι’ αὐτὲς χρειάζεται μία ἀποφασιστικὴ θέληση τοῦ ἀσθενῆ, γιὰ νὰ ἰατρευθεῖ καὶ νὰ χρησιμοποιήσει τὰ μέσα καὶ τὰ ὄργανα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα εἶναι κατάλληλα γιὰ τὴ θεραπεία. Τὰ μέσα, λοιπόν, καὶ τὰ ὄργανα τὰ ὁποῖα μπορεῖς νὰ χρησιμοποιήσεις γιὰ νὰ θεραπεύσεις τὶς κακές σου συνήθειες καὶ ἕξεις εἶναι ἐκεῖνα τὰ δύο τὰ ὁποῖα μᾶς φανέρωσε ὁ Κύριος ὅταν ἐλευθέρωσε ἐκεῖνον ποὺ ἦταν δαιμονισμένος ἀπὸ τὴν παιδική του ἡλικία λέγοντας «Τὸ γένος αὐτὸ δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ βγεῖ μὲ κανένα ἄλλο μέσο παρὰ μὲ προσευχὴ καὶ νηστεία» (Μάρκ. 9, 29).

Γ. Ἐξέτασε, λοιπόν, τὸν ἑαυτό σου, πῶς κάνεις τὴν προσευχὴ σου· διότι πρέπει νὰ προσεύχεσαι ὄχι μὲ καρδιά, ποὺ νὰ περιπλανιέται ἐδῶ κι ἐκεῖ καὶ μὲ διασκορπισμένο νοῦ, ἀλλὰ νὰ προστρέχεις στὸ Θεὸ καὶ νὰ προσεύχεσαι μὲ τόση μεγάλη ταπείνωση καὶ καρδιακὴ συντριβὴ καὶ μὲ τόση μεγάλη προσοχὴ τοῦ νοῦ καὶ μὲ τόση μεγάλη καρτερία καὶ ὑπομονή, ὅπως θὰ προσευχόσουν ἂν βρισκόσουν σὲ μία μεγάλη θαλασσοταραχή, ὅπου δὲν θὰ ὑπῆρχε ἄλλη ἐλπίδα σωτηρίας παρὰ μόνο ἡ βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Διότι σὲ τέτοια συντετριμμένη καὶ ταπεινὴ προσευχὴ ὁ Θεὸς δὲν ἀρνεῖται κανένα πράγμα, ἀλλὰ δίνει, ὅσα εἶναι ἀπαραίτητα γιὰ τὴ σωτηρία, διότι αὐτὸς μόνο εἶπε· «Ζητᾶτε καὶ θὰ σᾶς δοθεῖ, ἐρευνᾶτε καὶ θὰ βρεῖτε, κτυπᾶτε καὶ θὰ σᾶς ἀνοιχθεῖ ἡ πόρτα. Διότι καθένας ποὺ ζητᾶ, λαμβάνει, καὶ καθένας ποὺ ἐρευνᾶ, βρίσκει» (Ματθ. 7, 7-8). Αὐτὸς εἶπε καὶ τὸ παράδειγμα τῆς χήρας καὶ τοῦ κριτῆ τῆς ἀδικίας γιὰ νὰ μᾶς διδάξει νὰ προσευχόμαστε πάντοτε, νὰ μὴ παραπονούμαστε, ὅτι δὲν λαμβάνουμε ἀμέσως τὰ αἰτήματά μας· «Τοὺς εἶπε καὶ παραβολή, γιὰ νὰ τοὺς διδάξει ὅτι πρέπει νὰ προσεύχονται καὶ νὰ μὴν ἀποθαρρύνονται». Ἔτσι, ὅπως εἶναι ἀδύνατο νὰ ἀθετήσει τὸν λόγο του ὁ Θεὸς καὶ νὰ διαψευσθεῖ, ἔτσι εἶναι ἀδύνατο νὰ μὴν εἰσακουσθεῖς κι ἐσὺ μὲ τὴν πάροδο τοῦ χρόνου, ἂν ἐξακολουθεῖς νὰ προσεύχεσαι ἀδιάλειπτα καὶ νὰ τὸν παρακαλεῖς μὲ τὸν τρόπο ποὺ εἴπαμε. Ἐκτὸς ἀπὸ αὐτά, πρέπει νὰ βάλεις στὸ Θεὸ μεσίτρια τῆς χάριτος καὶ τοῦ ζητήματος, ποὺ ἐπιθυμεῖς τὴν Ὑπεραγία Παρθένο, τὴ μητέρα τοῦ Θεοῦ καὶ μητέρα καὶ μάμμη ὅλων τῶν χριστιανῶν· γιατί, ἂν ὁ Υἱὸς της εἶναι πατέρας μας καὶ ἀδελφός μας καὶ Πνεῦμα, ἑπόμενο εἶναι νὰ εἶναι καὶ αὐτὴ μάμμη καὶ μητέρα μας γλυκύτατη, ἡ ὁποία μᾶς δόθηκε ὡς βοηθὸς καὶ συνήγορος γι’ αὐτὸ τὸ σκοπό, γιὰ νὰ μεσιτεύσει στὸν Υἱό της γιὰ μᾶς ὡς Μητέρα τοῦ ἐλέους. Καὶ ἂν ὁ Σειρὰχ εἶπε γιὰ τὴν Εὔα ὅτι «ἀπὸ τὴ γυναίκα ξεκίνησε ἡ ἁμαρτία καὶ ἐξ αἰτίας της πεθαίνουμε ὅλοι» (Σοφ. Σειρ. 25, 24)· ἐμεῖς μὲ περισσότερο δίκαιο μποροῦμε νὰ ποῦμε γιὰ τὴν Κυρία Θεοτόκο ὅτι ἀπὸ γυναίκα ἔγινε ἡ ἀρχὴ τῆς σωτηρίας καὶ ἐξ αἰτίας της ἀναζωοποιούμαστε ὅλοι. Ἔτσι μποροῦμε νὰ προστρέχουμε σ’ αὐτὴν μὲ κάθε θάρρος σὲ κάθε μας περίπτωση καὶ ἀνάγκη. Καὶ τελικά, γιὰ νὰ κάνεις τὴν προσευχή σου αὐτὴ πιὸ ἐνεργητική, γιὰ νὰ λάβεις ἐκεῖνο ποὺ ζητᾶς ἀπὸ τὸ Θεό, πρέπει νὰ ἑτοιμασθεῖς προσωπικὰ μὲ τὴν ἐξομολόγηση καὶ μὲ τὴν μετάληψη τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων, διότι αὐτὰ τὰ δύο μυστήρια εἶναι σὰν τὰ σωληνάρια, μέσα ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἔρχεται σὲ μᾶς ἀπὸ τὸν Χριστὸ κάθε ἀγαθό.

Δ’. Κατόπιν, ἐξέτασε τὸν ἑαυτό σου γιὰ τὴν νηστεία ποὺ κάνεις -καί, ὅταν λέω νηστεία, ἐννοῶ κάθε εἴδους ἐγκράτεια καὶ ἀποχὴ καὶ φαγητῶν καὶ ποτῶν καὶ ἐνδυμάτων καὶ στρωμάτων καὶ σωματικῶν ἀναπαύσεων, ἡ στέρηση τῶν ὁποίων γίνεται ἢ γιὰ κανόνα καὶ παίδευση τῶν προηγουμένων σου ἁμαρτιῶν ἢ γιὰ προφύλαξη καὶ πρόβλεψη τῶν μελλοντικῶν. Γιατί, ἂν δίνεις στὸ κορμὶ ὅλες τὶς ἀπολαύσεις καὶ ὅλες τὶς ἀναπαύσεις καὶ ἂν ζητᾶς στὸ κρεββάτι κάθε εἴδους μαλακὰ στρώματα καὶ κάθε εἴδους φαγητοῦ στὸ τραπέζι· καὶ ἂν θέλεις νὰ βρίσκεσαι σὲ ὅλες τὶς διασκεδάσεις καὶ σὲ ὅλες τὶς συντροφιὲς τῶν φίλων σου καὶ νὰ χάνεις τὸν καιρό σου σ’ αὐτὲς μὲ κάθε εἴδους ἀργία· καί, γιὰ νὰ μιλήσω σύντομα, ἂν θέλεις νὰ δίνεις κάθε εἴδους θεραπεία στὰ πάθη σου καὶ νὰ μὴν ἀποφεύγεις κανένα κίνδυνο, ἀπὸ ἐκείνους ποὺ μὲ ὅλη τὴν προθυμία δὲν ἀπέφευγαν ὅλοι οἱ ἅγιοι• ἂν λέω ζητᾶς αὐτά, πῶς εἶναι δυνατὸ νὰ ξεριζώσεις τὰ πάθη καὶ τὶς κακὲς ἕξεις ποὺ ἀπόκτησες; «Δένδρο ποὺ ποτίζεται καθημερινὰ πότε θὰ ξεραθεῖ ἡ ρίζα του; Καὶ δοχεῖο ποὺ καθημερινὰ δέχεται προσθήκη ὑγροῦ, πότε θὰ λιγοστέψει;» σοῦ λέει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ. Ἔτσι ἂν καὶ σὺ δίνεις στὸ σῶμα τὶς ἀναπαύσεις του, μὲ ποιὰ βάση νομίζεις ὅτι μπορεῖς νὰ διορθωθεῖς; Βέβαια, δὲν μπορεῖς ἄλλο νὰ περιμένεις στὸ τέλος μίας τέτοιας ζωῆς ποὺ ἔζησες μὲ τόσες ἁμαρτίες παρὰ ἕναν ἀτέλειωτο θάνατο μέσα σὲ ὅλα τὰ κολαστήρια, διότι τέτοια πονηρὴ ζωὴ προξενεῖ καὶ πονηρὸ θάνατο· «Ὁ θάνατος ποὺ προξενεῖ, εἶναι θάνατος φοβερὸς» (Σοφ. Σειρ. 28, 21).

(“Πνευματικὰ Γυμνάσματα”, Ἔκδοσις Συνοδίας Σπυρίδωνος Ἱερομονάχου)

Πηγή: alopsis.gr

Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καὶ Διαθρησκειακοὶ Διάλογοι

Τοῦ Σεβασμ. Μητροπολίτου Δημητριάδος κ. Φωτίου

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γ.Ο.Χ. κ. Καλλίνικε, 
Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, 
Τίμιον Πρεσβυτέριον,
Ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί,

Στὴν ἐποχή μας ἀκοῦμε πολύ συχνὰ γιὰ τοὺς διαθρησκειακοὺς διαλόγους καὶ νὰ ἐξαίρεται ἡ σημασία τους γιὰ τὴν «ἀλληλοκατανόηση τῶν λαῶν», τὴν «εἰρηνικὴ συνύπαρξη» πληθυσμῶν μὲ διαφορετικὲς θρησκεῖες καὶ τὴν «καταπολέμηση τῆς μισαλλοδοξίας καὶ τοῦ φανατισμοῦ» κ.λπ.. Οἱ διάλογοι αὐτοῦ τοῦ εἴδους προωθοῦνται ἀπὸ τὸ Π.Σ.Ε., εἴτε γίνονται μὲ πρωτοβουλία διαφόρων θρησκευτικῶν ἡγετῶν (ἐν προκειμένῳ ὁ Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος καυχᾶται γιὰ τέτοιες πρωτοβουλίες, ὅπως δήλωσε σὲ συνέντευξή του στὴν γαλλικὴ τηλεόραση), εἴτε διοργανώνονται ἀπὸ διάφορες Κυβερνήσεις. Ἐπὶ παραδείγματι, ἡ ἑλληνικὴ Κυβέρνηση, ἔπειτα ἀπὸ πρωτοβουλία τοῦ νῦν Ὑπουργοῦ τῶν Ἐξωτερικῶν διοργανώνει στὴν Ἀθήνα ἐδῶ καὶ 2 χρόνια τὴν «Διεθνῆ Διάσκεψη γιὰ τὸν Θρησκευτικὸ καὶ Πολιτιστικὸ Πλουραλισμὸ καὶ τὴν Εἰρηνικὴ Συνύπαρξη στὴ Μέση Ἀνατολή»! Αὐτοὶ ποὺ ὑπεραπίζονται τοὺς σύγχρονους διαθρησκειακοὺς διαλόγους συχνὰ ἐπικαλοῦνται παραδείγματα, ὅπως τοὺς διαλόγυς τοὺς ὁποίους εἶχε κάνει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς μὲ τοὺς Μωαμεθανούς.

Τὰ ζητήματα τὰ ὁποῖα καλούμεθα σήμερα νὰ πραγματευθοῦμε ἐδῶ, περιστρέφονται γύρω ἀπὸ τοὺς κάτωθι ἄξονες:

α) Εἶναι ἄραγε συμβατοὶ οἱ διαθρησκειακοὶ διάλογοι, ὅπως γίνονται σήμερα, μὲ τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας;

β)Ὑπάρχουν παραδείγματα διαθρησκειακῶν διαλόγων στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία;

γ) Ποιοὶ εἶναι οἱ διαθρησκειακοὶ διάλογοι, τοὺς ὁποίους ἔκανε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς;

Τὰ ἐρωτήματα αὐτὰ θὰ ἀπαντηθοῦν ὅσο γίνεται συνοπτικῶς, μὲ τὴν ἀντίστροφη σειρὰ ἀπὸ αὐτὴν μὲ τὴν ὁποία τὰ διετυπώσαμε. Δηλαδὴ θὰ ἀρχίσουμε μὲ τοὺς διαλόγους, τοὺς ὁποίους ἔκανε ὁ Ἅγιος Γρηγόριος μὲ Μωαμεθανούς. Νὰ σημειώσουμε, ὅτι ἀναφερόμενοι σὲ διαθρησκειακοὺς διαλόγους, θὰ περιοριστοῦμε σὲ αὐτὴν τὴν εἰσήγηση στοὺς διαλόγους Ὀρθοδοξίας καὶ Μωαμεθανισμοῦ, διότι ἀφ᾽ ἑνὸς εἶναι ἀδύνατον νὰ ἐπεκταθοῦμε ἐδῶ σὲ εὐρύτερο φάσμα διαλόγων, ἀφ᾽ ἑτέρου οἱ διάλογοι Ὀρθοδοξίας καὶ Μωαμεθανισμοῦ μᾶς παρέχουν ἐπαρκὲς δεῖγμα γιὰ τὴν ἐξαγωγὴ καὶ εὐρύτερων συμπερασμάτων.

Ἂς δοῦμε λοιπὸν...

...Τὰ Ἱστορικὰ Δεδομένα

Θὰ σᾶς καλέσω, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, νὰ εἰσέλθουμε γιὰ λίγο στὴν μηχανὴ τοῦ Χρόνου, καὶ νὰ μεταφερθοῦμε νοερῶς ἑκατὸ χρόνια πρὶν τὴν ἅλωση τῆς Κπόλεως ἀπὸ τοὺς Τούρκους, δηλαδὴ στὸ ἔτος 1354.

Ἡ Ἀνατολικὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία μαστίζεται ἀπὸ πολιτικὲς καὶ θρησκευτικές διενέξεις, ἐνῶ οἱ Τοῦρκοι καιροφυλακτοῦν. Ἡσυχαστὲς καὶ ἀντι - Ἡσυχαστές ἀντιπαλεύουν στὸ θρησκευτικὸ πεδίο. Στὸ πολιτικὸ δύο Αὐτοκράτορες ἀντιμάχονται γιὰ τὸν θρόνο τῆς Κπόλεως: Ὁ Ἰωνάννης Ε´ Παλαιολόγος καὶ ὁ Ἰωάννης Στ´ Καντακουζηνός.

Ὁ Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἀναλαμβάνει μία προσπάθεια εἰρηνεύσεως τῶν δύο Αὐτοκρατόρων καὶ ἐπειχειρεῖ νὰ μεταβῇ ἀπὸ ἐδῶ, ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκη, στὴν Κπολη. Περνῶντας τὰ Δαρδανέλια, τὸ πλοῖο ἀναγκάζεται λόγῳ θαλασσοταραχῆς νὰ προσορμίσῃ στὴν Καλλίπολη. Τὶ εἶχε συμβεῖ ὅμως; Ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες συνέβη ἕνας σεισμὸς στὴν περιοχὴ καὶ οἱ Τοῦρκοι, οἱ ὁποῖοι καιροφυλακτοῦσαν νὰ εἰσβάλλουν στὴν Εὐρώπη, ἐκμεταλλεύτηκαν τὴν εὐκαιρία καὶ βλέποντας ὅτι τὰ τείχη τῆς Καλλιπόλεως εἶχαν ὑποστεῖ ζημιές, ἔσπευσαν νὰ τὴν κατακτήσουν. Ἡ Καλλίπολη εἶχε γίνει τὸ προγεφύρωμά τους γιὰ τὴν εἰσβολὴ αὐτῶν τῶν Βαρβάρων στὴν Εὐρώπη. Ὁπότε μόλις τὸ πλοῖο πλησίασε στὴν Καλλίπολη, βρέθηκε περικυκλωμένο ἀπὸ τουρκικά πλοιάρια. Ὁ Ἅγιος καὶ ἡ συνοδία του συλλαμβάνονται ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ κρατοῦνται αἰχμάλωτοι προκειμένου νὰ ἐλευθερωθοῦν ἀργότερα ἔναντι λύτρων, κατὰ τὴν πάγια καὶ προοσφιλὴ τουρκική τακτική, τὴν ὁποία συνηθίζουν μέχρι καὶ σήμερα, αὐτὲς τὶς ἡμέρες ὅπως καλὰ ὅλοι γνωρίζουμε.

Ἐκεῖ ὁ Ἅγιος γεύθηκε τὴν παγκοσμίως γνωστὴ (ἀπὸ τὸ «Ἐξπρὲς τοῦ Μεσονυκτίου») τουρκικὴ ...φιλοξενία. Δὲν εἶναι τυχαῖο, ὅτι στὴν ἐπιστολή του, τὴν ὁποίαν ἔστειλε ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία του «Πρὸς τὴν ἑαυτοῦ Ἐκκλησίαν», τὴν Θεσσαλονίκη, (πέντε μῆνες ἀργότερα) ὁ Ἅγιος Γρηγόριος χαρακτηρίζει τους Τούρκους «πάντων τῶν βαρβάρων βαρβαρωτάτους».

Οἱ Ὀθωμανοὶ Τοῦρκοι μετέφεραν τὸν Ἅγιο καὶ τὴν συνοδεία του στὴν Ἀσιατικὴ ἀκτὴ, ὅπου ἦταν τὰ κύρια ἐδάφη τοῦ τότε κράτους τους. Τοὺς περιέφεραν στὴν Λάμψακο, στὶς Πηγές, στὴν Προῦσα, ἡ ὁποία τότε ἦταν ἡ Πρωτεύουσά τους, ἔπειτα στὴν Νικομήδεια καὶ τέλος στὴ Νίκαια. Οἱ Αἰχμάλωτοι ἀντιμετώπισαν πεῖνα, στερήσεις καὶ μύριες κακουχίες. Ὁ Ἅγιος ἀπὸ τὰ βασανιστήρια ὑπέστη μερικὴ παράλυση τῶν μελῶν, καθὼς σὲ μία ἐπιστολή του ἀπὸ τὴν αἰχμαλωσία ἀναφέρει ὅτι εἶχε «πάρεσιν τῶν μελῶν» καὶ δυσκολευόταν πολὺ νὰ γράψει. Στὶς πόλεις αὐτὲς ὑπῆρχαν πληθυσμοὶ ὑπόδουλων Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ στήριξη καὶ βρῆκαν παρηγοριὰ ἀπὸ τὸν Ἅγιο. Οἱ Τοῦρκοι τοὺς περιέφεραν σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ μέρη προκειμένου νὰ συλλέξουν χρήματα ἀπὸ τοὺς ὑπόδουλους Χριστιανοὺς ὡς λῦτρα γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν αἰχμαλώτων, ἀλλὰ καὶ γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὰ ἔξοδα διατροφῆς τῶν αἰχμαλώτων, διότι ὑποχρέωναν τοὺς ὑπόδουλους Χριστιανοὺς νὰ τοὺς συντηροῦν. Αὐτὸ ἂς τὸ ἔχουμε κατὰ νοῦν, ὅταν γεννᾶται τὸ ἐρώτημα γιατί οἱ Τοῦρκοι δὲν θανάτωναν εὐθὺς ὅλους τοὺς Χριστιανούς ἀπὸ τὰ ἐδάφη τὰ ὁποῖα κατελάμβαναν. Διότι ἁπλούστατα εἶχαν πολλαπλᾶ οἰκονομικὰ ὠφέλη ἀπὸ αὐτούς. Τοὺς εἶχαν ὅπως ἀκριβῶς τὰ κοπάδια τῶν ζώων, ποὺ ἔβοσκαν στὶς στέπες τῆς Κεντρικῆς Ἀσίας, πρὶν ἔλθουν στὰ δικά μας μέρη. Τοὺς ἄρμεγαν οἰκονομικῶς καὶ δημογραφικῶς: μὲ τὸν κεφαλικὸ καὶ τοὺς λοιποὺς φόρους σὲ χρῆμα (διότι τοὺς ἄφηναν νὰ ἀσχολοῦνται σὲ παραγωγικὲς ἐργασίες), ἀλλὰ καὶ μὲ τὸν φόρο αἵματος, δηλαδὴ τὸ παιδομάζωμα, διὰ τοῦ ὁποίου σχημάτισαν ἀξιόμαχο ἐπαγγελματικὸ στρατὸ ἀποτελούμενο ἀπὸ τὰ παιδιά τῶν Χριστιανῶν, τὸν ὁποῖο χρησιμοποιοῦσαν γιὰ περαιτέρω κατακτήσεις. Καὶ φυσικὰ εἶχαν πολλὰ ἔσοδα καὶ ἀπὸ τὴν πώληση τῶν Χριστιανῶν σκλάβων ποὺ συνέλεγαν κατὰ τὶς ἐπιδρομικὲς καὶ κατακτητικές τους ἐπιχειρήσεις.

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἀντιμετώπισε τὴν αἰχμαλωσία του ὡς οἰκονομία τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ ἐπιστηρίξῃ τοὺς ἀπογοητευμένους καὶ ἀπελπισμένους Χριστιανούς κάτω ἀπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγὸ πρὸς ἀποτροπὴν τοῦ ἐξισλαμισμοῦ τους.

Στὸν πρῶτο σταθμὸ τῆς αἰχμαλωσίας του, τὴν Λάμψακο, οἱ Χριστιανοί κάτοικοι τὸν ἀναγνώρισαν καὶ ἐγκωμίασαν τὴν παιδεία καὶ τὸ ἀξίωμά του, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ βλάψουν τὸν Ἅγιο δίχως νὰ τὸ θέλουν. Διότι, ὅταν οἱ Τουρκοι ἔμαθαν ποιὸς ἦταν, τότε ἀνέβασαν τὸ ὕψος τῶν λύτρων τόσο πολύ, ποὺ ἦταν πολὺ δύσκολο νὰ συλλεγῇ, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ αἰχμαλωσία τοῦ Ἁγίου νὰ παραταθῇ ἐπὶ περίπου ἕνα ἔτος, ἐνῷ τὰ μέλη τῆς συνοδείας του, τῶν ὁποίων τὰ λύτρα ἦταν μικρότερα, ἐλευθερώθηκαν νωρίτερα.

Οἱ Τοῦρκοι ἔχοντας αἰχμαλωτίσει ἕναν τόσο μορφωμένο Ἕλληνα, ἐπεδίωξαν νὰ ἔχουν συζητήσεις γιὰ θρησκευτικὰ ζητήματα. Ἔγιναν τρεῖς τέτοιες συζητήσεις. Ἡ πρώτη ἔγινε μὲ τὸν Ἰσμαήλ, ἐγγονὸ τοῦ Ἐμίρη τῶν Τούρκων Ὀρχάν, ἡ δεύτερη μὲ τοὺς Χιόνες καὶ ἡ τρίτη συζήτηση ἔγινε μὲ κάποιον Τασιμάνη, Μωαμεθανὸ θρησκευτικὸ λειτουργό.

Ἂς δοῦμε συνοπτικῶς κάποια στοιχεῖα αὐτῶν τῶν διαλόγων.

Οἱ «Διαθρησκειακοὶ Διάλογοι» τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ

Χάριν συντομίας ἐπιλέξαμε τρία σημεῖα ἀπὸ τὸν κάθε διάλογο.

Μὲ τὸν Ἰσμαὴλ

Ἡ συζήτηση ἔγινε στὸ ἀνάκτορο τοῦ Ἐμίρη ἔξω ἀπὸ τὴν Προῦσα, στὴν Ἑλληνικὴ γλῶσσα, καθὼς ἡ μητρικὴ γλῶσσα τοῦ Ἰσμαὴλ ἦταν ἡ ἑλληνική.

Περὶ Σταυροῦ

Στὴν ἐρώτηση τοῦ Ἰσμαὴλ γιατὶ οἱ Χριστιανοὶ προσκυνοῦν τὸν Σταυρό, ὁ Ἅγιος ἀπαντᾶ ὅτι καὶ οἱ Τοῦρκοι ἔχουν σημαία καὶ τὴν τιμοῦν καὶ τιμωροῦν ὅσους τὴν ἀτιμάζουν. Ἡ σημαία τῶν Χριστιανῶν εἶναι ὁ Σταυρός!

Περὶ Γεννήσεως τοῦ Υἱοῦ

Ὁ χονδροειδὴς τρόπος σκέψεως τοῦ Ἰσμαὴλ καὶ ὅλων τῶν Μωαμεθανῶν ἀδυνατεῖ νὰ καταλάβῃ πῶς εἶναι δυνατὸν ὁ Θεὸς νὰ γεννᾶ Υἱὸ δίχως νὰ ἔχῃ γυναῖκα! Ὁ Ἅγ. Γρηγόριος τοῦ λέγει, ὅτι ὲφ᾽ ὅσον ἀποδέχονται ὅτι ἡ Παρθένος Μαρία γέννησε κατὰ σάρκα τὸν Λόγο χωρὶς ἄνδρα, πολὺ περισσότερο πιστευτὸ εἶναι νὰ γεννᾶ ὁ Θεὸς ἀσωμάτως καὶ θεοπρεπῶς τὸν Λόγο χωρὶς τὴν ἀνάγκη γυναίκας.

Χριστὸς καὶ Μωάμεθ

Ὁ Ἰσμαὴλ ἀναφέρει τὸ γνωστὸ παράπονο τῶν Μωαμεθανῶν: «Ἀφοῦ ἐμεῖς δεχόμαστε τὸν Χριστό, τὸν ἀγαποῦμε, τὸν τιμοῦμε καὶ ὑποστηρίζουμε, ὅτι αὐτὸς εἶναι Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ Πνοή, καὶ ἔχομε τὴν μητέρα του κοντὰ στὸ Θεό, ἐσεῖς γιατὶ δὲν δέχεσθε τὸν προφήτη μας, οὔτε τὸν ἀγαπᾶτε;».

Ὁ Ἅγιος, λοιπόν, τοῦ ἀπαντᾶ, ὅτι ὅποιος δὲν πιστεύει στοὺς λόγους τοῦ διδασκάλου, δὲν μπορεῖ νὰ ἀγαπήσῃ καὶ τὸν διδάσκαλο. Γι’ αὐτὸ λοιπὸν ἐμεῖς δὲν ἀγαπᾶμε τὸν Μωάμεθ. Ἄλλωστε ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι θὰ ἔλθῃ πάλι, γιὰ νὰ κρίνῃ ὅλο τὸν κόσμο. Καὶ μᾶς παρήγγειλε νὰ μὴ δεχθοῦμε κανένα ἄλλον, ἕως ὅτου ἔλθει πάλι Ἐκεῖνος πρὸς ἐμᾶς. Ἀλλὰ καὶ σ’ ἐκείνους ποὺ δὲν τὸν πίστεψαν, ἔλεγε: «Ἐγὼ ἦλθα στὸ ὄνομα τοῦ Πατέρα μου καὶ δὲν μὲ δεχθήκατε, ἐὰν ἔλθῃ ὅμως κάποιος ἄλλος στὸ δικό του ὄνομα, ἐκεῖνον θὰ τὸν δεχθῇτε» (Ἰωάνν. Ε´ 43). Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ μιμητὴς τοῦ Χριστοῦ (Παῦλος) γράφει σ’ ἐμᾶς: «κἄν ἄγγελος εὐαγγελίσηται ὑμῖν παρ’ ὃ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω» (Γαλ. Α´ 8).

Μὲ τοὺς Χιόνες

Στὸ ἔργο: «Διάλεξις πρὸς τοὺς Ἀθέους Χιόνας» περιγράφεται ἕνας διάλογος τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ μὲ κάποια ὁμάδα ἀνθρώπων, μέλη πολυμελοῦς οἰκογενείας, προφανῶς ἐξισλαμισμένων Ἑλλήνων, κατὰ τὸν Φιλόθεο Κόκκινο. Γι’ αὐτὸ καὶ οἱ συζητήσεις ἔγιναν στὰ Ἑλληνικὰ δίχως μεταφραστή. Τὸν προφορικὸ διάλογο κατέγραψε ὁ παριστάμενος Ἕλληνας ἰατρὸς Ταρωνείτης. Τὸ περιστατικὸ συνέβη στὴ Νικομήδεια. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος δὲν ἦταν τόσο καλὸς γνώστης τῆς Μωαμεθανικῆς θρησκείας, ὅσο ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός (ὁ ὁποῖος πρῶτος εἶχε συγγράψει ἀντιρρητικὰ ἔργα κατὰ τῆς μωαμεθανικῆς πλάνης), ἀλλὰ αὐτὸ δὲν μειώνει τὴν ἱκανότητα τοῦ διαλόγου του, ἐφόσον χρησιμοποιεῖ ὡς ἀφετηρία τὶς θέσεις ποὺ οἱ ἴδιοι οἱ Χιόνες διατυπώνουν. Χρησιμοποιεῖ μία πιὸ ἁπλὴ διαλεκτικὴ μέθοδο (συλλογιστικὴ ἐπιχειρηματολογία) καὶ ἀναδεικνύει τὶς ἀντιφάσεις τοῦ Μωαμεθανισμοῦ.

Σχετικῶς μὲ τὴν θέση τῶν Θείων Γραφῶν

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς βασίζεται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη καὶ τὶς Προφητεῖες ὡς κοινῶς ἀποδεκτῆς βάσης γιὰ τὴ συζήτηση μὲ τοὺς Μωαμεθανοὺς Χιόνες. Καὶ τοῦτο, διότι οἱ Χιόνες ξεκινοῦν τὴ συζήτηση δηλώνοντας τὴν πίστη τους στὸν Μωϋσῆ καὶ στὸν Νόμο του, τὸν ὁποῖο θεωροῦσαν ὅτι τηροῦσαν οἱ Τοῦρκοι (οἱ Μωαμεθανοί), γι’ αὐτὸ καὶ ἐκεῖνοι εἶχαν σπεύσει νὰ ἐξισλαμισθοῦν. Γι’ αὐτὸ ὁ ἅγιος χρησιμοποιεῖ συνεχῶς χωρία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, γιὰ νὰ στηρίξει τὴν Θεολογία καὶ τὴν Χριστολογία.

Ἀναφορικῶς πρὸς τὴν περὶ Θεοῦ Διδασκαλία

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς παραθέτει ἀρχικῶς ἕνα λογικὸ ἐπιχείρημα καὶ ἕνα παράδειγμα γιὰ νὰ στηρίξει τὴν περὶ Τριαδικοῦ Θεοῦ διδασκαλία, τὴν ὁποία ἀδυνατοῦν νὰ κατανοήσουν οἱ Μωαμεθανοί. Τὸ λογικὸ ἐπιχείρημα εἶναι: ὅτι ὁ Θεὸς δὲν εἶναι ἄλογος, ἀλλὰ λογικός. Ἄρα ἔχει Λόγο. Ἐπίσης δὲν ὑπάρχει λόγος χωρὶς πνεῦμα. Συνεπῶς ὁ Θεὸς ἔχει καὶ Λόγο καὶ Πνεῦμα. Χρησιμοποιεῖ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἡλίου, ὁ ὁποῖος γεννᾶ τὸ ἀπαύγασμα καὶ ἐκπορεύει τὴν ἀκτίνα, δίχως νὰ μποροῦμε αὐτὰ τὰ τρία νὰ τὰ ξεχωρίσουμε, ἀλλὰ τὰ θεωροῦμε ἕνα. Ἀκολούθως παραθέτει χωρία τῆς Π. Διαθήκης ὅπως τό: «Κύριος ὁ Θεός, Κύριος εἷς ἐστὶν» (Δευτ. Στ´ 4), ὅπου ἀναφέρεται τριπλῶς ὁ Θεὸς (δύο φορὲς ὡς «Κύριος» καὶ μία ὡς «Θεὸς») καὶ ὅτι αὐτὰ τὰ τρία εἶναι ἕνα. Ἀκόμη, χρησιμοποιεῖ λόγια τοῦ Μωϋσέως (ἀπὸ τὴ Γένεση) καὶ τῶν Προφητῶν περὶ τῆς τριαδικότητας τοῦ Θεοῦ.

Ὡς πρὸς τὴν Χριστολογία

Οἱ Χιόνες διατυπώνουν τὴν ἀπορία πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ χωρέσει ὁ Θεὸς σὲ μήτρα γυναικὸς καὶ νὰ γεννηθεῖ, καὶ συνεπῶς –κατ’ αὐτοὺς- ὁ Χριστὸς εἶναι δημιούργημα πού ἔγινε μὲ λόγο, ὅπως καὶ τὰ ἄλλα κτίσματα. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἀπαντᾶ μὲ τὴν διδασκαλία περὶ τοῦ Θεοῦ, ὅτι ὡς ἀσώματος μπορεῖ νὰ βρίσκεται πανταχοῦ καὶ νὰ εἶναι «ὑπὲρ τὸ πᾶν καὶ ἐν ἑνί». Ἀκόμη ἀποδεικνύει τὴν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ χρησιμοποιώντας τὸ τῆς Γενέσεως, ὅτι ὁ Θεὸς «εἶπε καὶ ἐγένετο» κάθε δημιούργημα. Συνεπῶς ὁ Θεὸς ἔχει Λόγο. Ἀφοῦ ὅλα δημιουργήθηκαν διὰ τοῦ Λόγου, ἄρα ὁ Λόγος προϋπῆρχε τῶν κτισμάτων, συνεπῶς εἶναι ἄκτιστος. Ἀκόμη λέγει ὅτι καὶ οἱ ἴδιοι οἱ Μωαμεθανοὶ παραδέχονται ὅτι ὁ Χριστὸς εἶναι Λόγος καὶ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ ταυτοχρόνως θεωροῦν ὅτι ἔγινε μὲ λόγο, καὶ γι᾽ αὐτὸ ὀνομάζεται Λὀγος καὶ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Ὅμως ὅπως τὰ ἄλλα δημιουργήματα ἔγιναν μὲ τὸν ἴδιο τρόπο (διὰ λόγου), ὁπότε κατὰ τὴ δική τους λογική θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι καὶ καθένα ἀπὸ αὐτὰ λόγος καὶ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ.

Μὲ τὸν Τασιμάνη 

Ὁ Διάλογος ἔγινε στὴν Νίκαια, ὅπου εἶχε μεταφερθεῖ ὁ Ἅγιος προκειμένου νὰ βελτιωθῇ λίγο ἡ κλονισμένη ὑγεία του. Ἐκεῖ μὲ τὴν βοήθεια κάποιου Χριστιανοῦ, Φωτίου λεγομένου, περιηγήθηκε στὴν πόλη καὶ παρακολούθησε ἀπὸ μακρυὰ μία μωαμεθανικὴ κηδεία. Κατὰ τὴν ἐπιστροφή συνάντησε τὸν Τασιμάνη, ἕναν μωαμεθανό κληρικό, ὁ ὁποῖος ζήτησε νὰ συζητήσῃ μὲ τὸν Ἅγιο. Ὁ διάλογος αὐτὸς ἔγινε μὲ τὴν βοήθεια μεταφραστοῦ, καθὼς ὁ Τασιμάνης δὲν μιλοῦσε ἑλληνικά.

Οἱ Μωαμεθανοί δέχονται τὸν Χριστό, γιατὶ ὄχι οἱ Χριστιανοί τὸν Μωάμεθ;

Συνηθισμένο αὐτὸ ἐρώτημα τῶν Μωαμεθανῶν. Ὁ Ἅγιος ἐπικαλέσθηκε τὸν νόμο τῶν Μωαμεθανῶν, ὅτι τίποτε δὲν γίνεται ἀποδεκτὸ δίχως ἀξιόπιστες μαρτυρίες. Για τὸν Χριστὸ ὑπάρχουν μαρτυρίες ἀπὸ τὸν Μωϋσῆ καὶ ἄλλους Προφῆτες, ποὺ καὶ οἱ Μωαμεθανοῖ ἀποδέχονται, ἀλλὰ καὶ πολλὰ θαύματα ἔκανε. Ἐπιπλέον γιὰ τὸν Χριστὸ ἀκόμη καὶ τὸ Κοράνι ἀναγνωρίζει, ὅτι θὰ κρίνει τοὺς ἀνθρώπους κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία. Ὁ Ἀβραὰμ ποὺ καὶ οἱ Μωαμεθανοί ἀποδέχονται, λέγει στὴν Π.Δ. ὅτι ὁ Θεὸς θὰ κρίνει τὸν κόσμο, ἄρα ὁ Χριστὸς εἶναι Θεός. Γιὰ τὸν Μωάμεθ οὐδεμία μαρτυρία ὑπάρχει καὶ κανένα θαῦμα δὲν μαρτυρεῖται νὰ ἔχει κάνει.

Νόθευση τοῦ Εὐαγγελίου

Ὁ Τασιμάνης εἶπε ὅτι στὸ Εὐαγγέλιο ἦταν ἀρχικῶς γραμμένα τὰ περὶ τοῦ Μωάμεθ, ἀλλὰ οἱ Χριστιανοὶ τὰ διέγραψαν.

Ὁ Ἅγιος ἀντέτεινε ὅτι ἀφ᾽ ἑνὸς εἶναι ἀπαγορευμένο στοὺς Χριστιανοὺς νὰ προσθέτουν ἢ νὰ ἀφαιροῦν ὁτιδήποτε ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο, ἀφ᾽ ἑτέρου, ἂν γινόταν τέτοια παραποίηση ἀργότερα, τότε πῶς ἔγινε ταυτόχρονα στὰ ἀντίγραφα τοῦ Εὐαγγελίου, ποὺ ἔχει μεταφρασθεῖ σὲ τόσες ξένες γλῶσσες καὶ χρησιμοποιοῦν ἀκόμη καὶ διάφοροι αἱρετικοὶ ἀντιμαχόμενοι τοὺς Ὀρθοδόξους; Ἄρα τὸ κείμενο τοῦ Εὐαγγελίου παρέμεινε ἀναλλοίωτο. Ἐπιπλέον, ὑπάρχουν ἀναφορὲς στὸ Εὐαγγέλιο ἐναντίον τοῦ Μωάμεθ καὶ ὅλων ὅσων ψευδοπροφητῶν καὶ ψευδοχρίστων ἔλθουν νὰ παραπλανήσουν τοὺς Χριστιανούς.

Θεϊκὴ εὔνοια λόγῳ νικηφόρων πολέμων

Τὸ κυριώτερο ἐπιχείρημα τοῦ Τασιμάνη εἶναι χαρακτηριστικὸ τῆς νοοτροπίας τῶν Μωαμεθανῶν γειτόνων μας μέχρι σήμερα: Ἀφοῦ οἱ Μωαμεθανοὶ κατέστησαν νικητὲς σὲ τόσους πολέμους, εἶναι ἀπὸ αὐτὸ φανερὴ ἡ ἀνωτερότητα τῆς θρησκείας τους. Ὁ Ἅγιος ὑπενθύμισε, ὅτι αὐτὸ ὁ Μωάμεθ δὲν τὸ πέτυχε μὲ τὴν ἀνωτερότητα τῆς διδασκαλίας του, ἀλλὰ μὲ φόνους, μάχαιρα καὶ λεηλασίες. Οἱ ἐπιτυχίες του ἦταν καθαρὰ κοσμικὲς καὶ ὄχι κατὰ Θεόν. Πρὶν ἀπὸ αὐτὸν καὶ ὁ Μ. Ἀλέξανδρος εἶχε κατακτήσει ὅλη τὴν Ἀνατολή, καὶ ἄλλοι ὑπῆρξαν μεγάλοι κατακτητές, ἀλλὰ κανεὶς δὲν ἐμπιστεύθηκε τὴν ψυχή του σὲ αὐτοὺς, ὅπως ἐκεῖνοι στὸν Μωάμεθ.

Ὅταν οἱ παριστάμενοι Τοῦρκοι ἄρχισαν (φερωνύμως) νὰ ἐκνευρίζονται ἀπὸ τὰ λόγια τοῦ Ἁγίου, τότε ὁ Ἅγιος εἶπε ὅτι ἂν συμφωνούσαμε στὰ λόγια, τότε θὰ εἴμασταν καὶ τοῦ ἰδίου δόγματος. Τότε ἕνας παριστάμενος Τοῦρκος εἶπε, ὅτι θὰ ἔλθῃ κάποτε καιρὸς ποὺ θὰ συμφωνήσουμε. Ὁ Ἅγιος πράγματι εὐχήθηκε νὰ γίνῃ αὐτὸ κάποτε καὶ ὁ διάλογος ἔληξε. Ὅπως ὁ ἴδιος ἐξήγησε ἀργότερα σὲ ἐπιστολή του, ἡ εὐχή του εἶχε τὸ νόημα, ὅτι κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία κάθε γόνατο θὰ καμφθῇ καὶ κάθε γλῶσσα θά ὁμολογήσῃ ὅτι ὁ Χριστός εἶναι Κύριος εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός, ὅπως λέγει ἡ Γραφή. Μέχρι τότε ὅμως ποιὸ εἶναι τὸ ὄφελος αὐτῶν ποὺ ἔχουν διαφορετικὴ πίστη;

Εἴδαμε λοιπόν, ὅτι ὁ Ἅγιος Γρηγόριος, παρὰ τὸ ὅτι ἦταν σὲ κίνδυνο νὰ θανατωθῇ ὡς αἰχμάλωτος τῶν Μωαμεθανῶν, καθόλου δὲν δίστασε νὰ ὁμολογήσῃ τὴν ἀλήθεια καὶ νὰ στηλιτεύσῃ τὴν πλάνη. Οὔτε παρασύρθηκε ἀπὸ πεπλανημένο ἐπιχείρημα τῶν Μωαμεθανῶν: «ἐμεῖς ἀγαπᾶμε τὸν Χριστό, ἐσεῖς γιατὶ δὲν δέχεσθε τὸν Μωάμεθ;». Κάποιες φορές προεκάλεσε καὶ τὴν ὀργὴ τῶν Τούρκων, οἱ ὁποῖοι ἴσως καὶ νὰ τὸν θανάτωναν (σὲ μία περίπτωση κάποιος τοῦ ἐπιτέθηκε καὶ τὸν χτύπησε, ἐπειδὴ εἶχε ἐκνευρισθεῖ ἀπὸ τὰ λεγόμενά του, ἀλλὰ τὸν συγκράτησαν οἱ ἄλλοι), ἂν δὲν ἀπέβλεπαν στὴν εἴσπραξη πολλῶν χρημάτων ὡς λύτρων ἀπὸ τὴν ἀπελευθέρωσή του.

Ἄλλα Παραδείγματα Διαλόγων

Στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία συναντοῦμε πλῆθος Ἁγίων, οἱ ὁποῖοι ὁμολόγησαν τὴν ἀλήθεια καὶ ἤλεγξαν τὸ ψεῦδος συνδιαλεγόμενοι μὲ ἀλλοθρήσκους. Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ Σοφοὶ Ἱεράρχες, οἱ Ἀπολογητές, οἱ Ὁμολογητὲς καὶ Μάρτυρες τῆς Πίστεώς μας αὐτὸ ἔκαναν πάντοτε ὁσάκις τὸ κάλεσε ἡ ἀνάγκη. Διαλόγους ὁμολογιακούς ἔκανε καὶ ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός μὲ τοὺς Λατίνους καὶ ὁ Γεννάδιος ὁ Σχολάριος μὲ τοὺς Μωαμαθανούς, ἀντιπαραθέτοντας τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως στὴν πλάνη τῶν ἀλλοδόξων. Ἐπιτρέψτε μου ὅμως νὰ ἀναφέρω, ὡς μικρὸ δεῖγμα ὁμολογιακοῦ διαλόγου, αὐτὸν ποὺ ἔκανε ἕνας Νεομάρτυρας μὲ τὸν Ὀθωμανὸ Δικαστή.

Ὁ Νεομάρτυρας Γεώργιος ἀπό τὴν πόλη Κράτοβο τῆς Τουρκοκρατούμενης Σερβίας, ἦταν ἕνα πολὺ ὄμορφο καὶ ἔξυπνο παιδί, ὁπότε κινδύνευε νὰ ἁρπαγῇ μὲ τὸ παιδομάζωμα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους τοῦ Σουλτάνου. Γιὰ νὰ ἀποφύγη τὸν κίνδυνο νὰ γίνῃ γενίτσαρος, φυγαδεύθηκε στὴν Σόφια, ὡς προστατευόμενος ἑνὸς Ἱερέως τῆς πόλεως. Ἀλλὰ ἡ ἀρετή του καὶ ἡ ἐπιδεξιότητά του (διότι ἔμαθε ἄριστα τὴν τέχνη τοῦ χρυσοχόου), ὅπως καὶ ἡ ἐξωτερική του ἐμφάνιση κίνησαν τὸν φθόνο τῶν κατακτητῶν, οἱ ὁποῖοι προσπάθησαν μὲ δελεάσματα καὶ ἀπειλὲς νὰ τὸν μεταστρέψουν στὴν πλάνη τοῦ Μωάμεθ, ἀλλὰ ὁ νεαρὸς Γεώργιος μὲ σοφία ἀντέκρουε τὰ ἐπιχειρήματά τους, ἀρνούμενος νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστό. Τότε ὁ Κριτὴς τοῦ μίλησε μὲ γλυκὰ λόγια καὶ τοῦ εἶπε ὅτι δὲν τὸν ἐκβίαζε νὰ ἀρνηθῇ τὸν Χριστό, τὸν ὁποῖο καὶ ὁ ἴδιος τιμοῦσε ὡς γεννηθέντα ἐκ τῆς Παρθένου Μαρίας, ἀλλὰ τοῦ ζήτησε νὰ τιμᾶ καὶ τὸν Μωάμεθ ὡς Προφήτη τοῦ Θεοῦ. Αὐτὰ τὰ ἴδια λόγια, δηλαδή, τὰ ὁποῖα εἶχαν πεῖ ὁ Ἰσμαήλ καὶ ὁ Τασιμάνης στὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ.

Ὅμως ὁ νεαρὸς Γεώργιος μὲ Θεόπνευστη σοφία ἀπέδειξε ὅτι ὁ Μωάμεθ δὲν ἦταν Προφήτης, ἀλλὰ μόνος του εἶχε ὀνομασθεῖ ἔτσι. Τότε οἱ Τοῦρκοι ἔξαλλοι ἔκαψαν ζωντανὸ τὸν γενναῖο Μάρτυρα, ὁ ὁποῖος παρέδωσε τὸ πνεῦμα του στὶς 11 Φεβρουαρίου 1515, σὲ ἡλικία μόλις 18 ἐτῶν!

Οἱ Σύγχρονοι Διαθρησκειακοί Διάλογοι

Ἄραγε οἱ σύγχρονοι διαθρησκειακοὶ διάλογοι, οἱ ὁποῖοι γίνονται ἐκ μέρους τῶν λεγομένων Ὀρθοδόξων, διεξάγονται μὲ πνεῦμα Ὁμολογιακό; Μήπως ὁμολογοῦν τὴν ἀλήθεια καὶ στηλιτεύουν τὴν πλάνη, ὅπως ἔκαναν οἱ Ἅγιοι καὶ Ὁμολογητὲς τῆς Πίστεώς μας; Δυστυχῶς ὄχι. Διότι οἱ διάλογοι οἱ ὁποῖοι γίνονται στὰ πλαίσια τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἔχουν συγκρητιστικὸ χαρακτῆρα καὶ συνδυάζονται μὲ συμπροσευχὲς καὶ κοινὲς τελετὲς μὲ τοὺς ἑτεροθρήσκους.

Εἶναι γνωστὰ τὰ ὅσα ἔχουν γίνει στὴν Καμπέρα, στὴν Ἀσίζη καὶ ἐπαναλαμβάνονται κάθε τόσο «εὐκαίρως ἀκαίρως». Ἡ δὲ συμμετοχὴ «Πατριαρχῶν» σὲ τελετουργικὰ δεῖπνα τῶν Μωαμεθανῶν κατὰ τὸν μῆνα τοῦ Ραμαζανιοῦ, εἶναι κάτι ποὺ πλέον γίνεται συστηματικῶς καὶ μάλιστα στὴν Κωνσταντινούπολη. Δυστυχῶς, δὲν πρόκειται ἁπλῶς γιὰ συμμετοχὴ σὲ κοινὸ τραπέζι, ἀλλὰ γιὰ μία κοινή τελετουργία.

Ἐπέλεξα νὰ σᾶς διαβάσῳ μία είδηση ἀπὸ κάτι ποὺ πλέον ἔχει γίνει θεσμὸς γιὰ τὸν Πατρ. κ. Βασρθολομαῖο:

«Τό νηστίσιμο δεῖπνο Iftar στή συνοικία Beyoglu τῆς Κωνσταντινούπολης ἔφερε γύρω ἀπό τό ἴδιο τραπέζι τούς ἡγέτες τῆς ἀρμενικῆς, ρωμαίικης, ἑβραϊκῆς καί συριακῆς κοινότητας τῆς Τουρκίας.

Οἱ ἡγέτες τῶν κοινοτήτων συναντήθηκαν στὸ Mevlevihane (τεκὲς μεβλεβήδων) τῆς Galata καὶ ἔδωσαν μηνύματα ἑνότητας καὶ συσπείρωσης.

Πρὶν ἀπὸ τὸ νηστίσιμο δεῖπνο iftar οἱ φιλοξενούμενοι εἶχαν τὴν εὐκαιρία νὰ παρακολουθήσουν τὸν τελετουργικὸ περιστροφικὸ χορὸ Σεμά.

Ὁ δήμαρχος τοῦ Beyoglu Ahmet Mishab Demircan εἶπε ὅτι εἶναι εὐτυχισμένος ποὺ συγκέντρωσε γύρω ἀπὸ τὸ ἴδιο νηστίσιμο τραπέζι iftar τοὺς ἐκπροσώπους διαφορετικῶν θρησκειῶν.

Ὁ μουφτής τῆς Κωνσταντινούπολης Καθηγητής Mustafa Cagrici, εἶπε τὰ ἑξῆς:

«Σκοπὸς εἶναι νὰ ἀναπτύξουμε τὶς σχέσεις καὶ τὴν φιλία ἀνάμεσα σὲ ὅλους ὅσους ζοῦν στὴ χώρα μας καὶ νὰ παρουσιάσουμε πόσο ἰσχυρή εἶναι ἡ κοινωνική μας εἰρήνη.»

Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος, ἀπὸ τὴν πλευρά του ἐξέφρασε τὴν ἱκανοποίηση καὶ τὴν ἠθικὴ γαλήνη ποὺ τοῦ χάρισαν ἡ συνάθροιση γύρω ἀπὸ τὸ ἴδιο νηστίσιμο τραπέζι iftar καὶ ἡ προσευχή ποὺ ἔκαναν ὅλοι μαζί.

Ἐνῶ ὁ ἀρχιραβίνος τῆς Τουρκίας, Ἰσαάκ Χάλεβα, ὑπογράμμισε ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἄν καὶ διαθέτουν διαφορετικὲς θρησκευτικὲς πεποιθήσεις εἶναι στὴν πραγματικότητα ἴσοι καὶ συμπλήρωσε τὰ ἑξῆς:

«Αὐτὴν τὴν ἅγια μέρα ὅλοι μας εἴμαστε τὸ ἴδιο σπουδαῖοι καὶ ἴσοι ἐνώπιον τοῦ θεοῦ. Καθόμαστε ἐδῶ χέρι μὲ χέρι, ψυχὴ μὲ ψυχὴ σέ ἕνα τραπέζι γεμάτοι ἀγάπη» (romfea.gr 4.8.2011). Οἱ σύχρονοι Οἰκουμενιστὲς Ἀρχιερεῖς καὶ Πατριάρχες δὲν περιορίζονται λοιπὸν σὲ ἁπλὴ συζήτηση μὲ τοὺς ἑτεροθρήσκους, ἀλλὰ συμπράττουν σὲ κοινὲς προσευχὲς καὶ τελετουργίες. Καὶ ἀπὸ μὲν τοὺς διαθρησκειακοὺς διαλόγους δὲν ἔχουμε δεῖ δημοσιευμένα πρακτικά, ὥστε νὰ γνωρίσουμε τὶ συζητεῖται, ἀλλὰ ἀπὸ τὶς κατὰ καιροὺς δημόσιες δηλώσεις αὐτῶν διακρίνεται ξεκάθαρα συκρητιστικὸ πνεῦμα. Ὅπως λ.χ.:

Ὅτι «ὑπάρχει σωτηρία καὶ στὶς ἄλλες θρησκεῖες». (Πατρ. Δημήτριος)

Ὅτι «τὸ Εὐαγγέλιο δὲν εἶναι θεόπνευστο». (Ἀμερικῆς Ἰάκωβος)

Ὅτι «ἁμαρτάνομεν, ἐὰν νομίζουμε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Πίστις μας κατῆλθε ἀπὸ τὸν οὐρανὸ καί, ὅτι τὰ ἄλλα δόγματα εἶναι ἀνάξια». (Πατρ. Ἀθηναγόρας)

Ὅτι «ὁ Χριστός, ὡς ἄνθρωπος, δὲν εἶναι τέλειος καὶ ἀναμάρτητος». Ὅτι «ἡ θρησκεία μας δὲν εἶναι ἡ μόνη ἀληθινή». «Ὅτι ἡ Ἁγία Γραφὴ εἶναι ἕνα μεγάλο παραμύθι». (Αὐστραλίας Στυλιανός)

Ὅτι «μία Ἐκκλησία ἤ ἕνα τέμενος ἔχουν τὴν ἴδια πνευματικὴ καταξίωση στὸν ἄνθρωπο». Ὅτι «ὁ Χριστιανισμὸς καὶ τὸ Ἰσλὰμ πιστεύουν εἰς τὸν αὐτὸν Θεὸν τῆς Βίβλου». (Ἑλβετίας Δαμασκηνός)

Ὅτι «ὁ Χριστὸς καὶ ὁ Μωάμεθ εἶναι τὸ ἴδιο». Ὅτι «ὁ Μωάμεθ εἶναι ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ». (Ἀλεξανδρείας Παρθένιος)

Ὅτι «στὸν Ἰνδουισμὸ καὶ στὸ Βουδισμὸ ὑπάρχει πνευματικότητα», Ὅτι «στὸν Ἰουδαϊσμὸ καὶ τὸ Ἰσλὰμ λατρεύεται ὁ ἴδιος μὲ ἐμᾶς Θεός, ὁ Θεὸς τοῦ Ἀβραάμ». Ὅτι «ὁ Μωάμεθ εἶναι ὄχι μόνο προφήτης, ἀλλὰ καὶ ἐξάγγελος τῆς ἐπικειμένης κρίσεως». (Πατρ. Βαρθολομαῖος)

Εἴδαμε προηγουμένως ὅτι ἕνα 18χρονο παιδὶ προτίμησε τὸ φρικτὸ μαρτύριο νὰ ριφθῇ στὴν πυρὰ ζωντανό, παρὰ νὰ κάνει μία δήλωση ἀποδοχῆς τοῦ Μωάμεθ ὡς Προφήτου, τὴν ὁποία μὲ τόση εὐκολία κάνουν σήμερα μεγαλόσχημοι καὶ «ἀνοικτόμυαλοι» Πατριάρχες, μάλιστα δὲ δίχως νὰ κινδυνεύῃ ἡ ζωή τους!

Συμπεράσματα

Ἀπὸ τὰ προηγούμενα διαπιστώθηκε, ὅτι οἱ Διάλογοι τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἀποτελοῦν πρότυπο ἑνὸς ὑγιοῦς ὁμολογιακοῦ διαλόγου μὲ ἑτεροθρήσκους, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀπολύτως σύμφωνος μὲ τὴν Ὀρθόδοξη παράδοσή μας, ἀλλὰ δὲν ἔχει καμία ὁμοιότητα μὲ τούς συγκρητιστικοὺς διαλόγους ποὺ διενεργοῦν οἱ σημερινοὶ Οἰκουμενιστὲς Ἡγέτες, τοὺς ὁποίους διανθίζουν μὲ κοινὲς προσευχὲς καὶ τελετουργίες.

Ἐπιπλέον, ἐπειδὴ συχνὰ προβάλλεται τὸ ἐπιχείρημα ὅτι οἱ σύγχρονοι διαθρησκειακοὶ διάλογοι εἶναι ἀναγκαῖοι γιὰ τὴν εἰρηνικὴ συνύπαρξη, τότε πρέπει νὰ τονίσουμε ὅτι ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, δὲν χρειαζόμεθα διάλογο γιὰ νὰ πεισθοῦμε ὑπὲρ τῆς ἀνεκτικότητος. Ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ κατὰ τῆς μισαλλοδοξίας καὶ ὑπὲρ τῆς ἀνεκτικότητας πρὸς τὸν ἑτερόθρησκο. Τὸ λέει τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ διδάσκει ὁ Χριστός: «Ὅστις θέλει ὁπίσω μου ἐλθεῖν» καὶ «ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς ἡμῶν». Ἀκόμη, ἂς ἀναφέρουμε ὅτι ὁ Ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης (κατ’ ἐξοχὴν ζηλωτὴς τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως) Πατέρας, διδάσκει ὅτι οἱ Χριστιανοί, ὄχι μόνον δὲν πρέπει νὰ θανατώνουν τοὺς αἱρετικούς, ἀλλὰ οὔτε κἂν νὰ τοὺς καταρῶνται. Ἄρα καὶ ἄνευ διαλόγου εἴμεθα ἐκ προοιμίου ὑπέρ τῆς ἀνεκτικότητος τοῦ ἑτεροδόξου - ἑτεροθρήσκου.

Συνεπῶς, ἡ ἄλλη πλευρὰ (ἀναφερόμενοι κατὰ κύριο λόγο στοὺς Μωαμεθανούς), θὰ πρέπει νὰ ἀναζητήσῃ ἑρμηνεῖες τῶν Κορανικῶν ἐδαφίων ποῦ ἀντιτίθενται στὴν εἰρηνικὴ συνύπαρξη.

Ἀλλὰ ἐπιτρέψτε μου νὰ κλείσω μὲ τὸ ἑξῆς: ἀπὸ τότε ποὺ ἄρχισαν νὰ γίνωνται οἱ οἰκουμενιστικοὶ διαθρησκειακοὶ διάλογοι, πόσο αὐξήθηκε ἡ ἀνεκτικότητα τῶν Μωαμεθανῶν πρὸς τοὺς Χριστιανούς; Δεῖτε παρακαλῶ, πόσοι Χριστιανικοὶ πληθυσμοὶ ζοῦσαν στὰ Μωαμεθανικά κράτη στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ αἰῶνα καὶ πόσοι σήμερα; Νομίζω ὅτι μόνο αὐτὴ ἡ παρατήρηση ἀρκεῖ γιὰ νὰ φανῇ πόσο ἀναποτελεσματικοὶ εἶναι οἱ σημερινοὶ Οἰκουμενιστικοὶ διαθρησκειακοὶ διάλογοι.

Σᾶς εὐχαριστῶ.

Πηγή: http://www.ecclesiagoc.gr/index.php/ekklisiologika/1335-ag-grigorios-palamas-diathriskiakoi-dialogoi

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΜΠΑΘΩΝ ΛΟΓΙΣΜΩΝ (Ὃσιος Θεοφάνης ὁ Ἒγκλειστος)

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΠΜΑΘΩΝ ΛΟΓΙΣΜΩΝ (Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)

ΤΗΝ περασμένη φορά σου περιέγραψα την όλη διαδικασία της μεταβάσεως από τον απλό λογισμό στην εμπαθή επιθυμία κι από εκεί στην εφάμαρτη πράξη. Όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονται πάντα τόσο αργά όσο φάνηκε από την περιγραφή μου. Συχνά, αν όχι τις περισσότερες φορές, όλες οι φάσεις διαδέχονται η μία την άλλη αστραπιαία. Έτσι, πριν καλά-καλά προλάβει να εμφανιστεί ο λογισμός, τελείται η πράξη. Αυτό συμβαίνει κατεξοχήν στην περίπτωση του προφορικού λόγου. Δεν μπορείς, αλλά και δεν χρειάζεται ν’ αναλύεις όλα αυτά τα απρόβλεπτα και αλλεπάλληλα περιστατικά. Κάνε μόνο τούτο: Όταν αντιλαμβάνεσαι μιαν εμπαθή κίνηση, να στρέφεσαι αμέσως εναντίον της με όπλο το θυμό. Πώς θ’ αντιδράσεις, αν ένας κακοποιός σου επιτεθεί και σε χτυπήσει; Θα του ανταποδώσεις το χτύπημα μ’ όλη σου τη δύναμη. Με τον ίδιο τρόπο ν’ αντιδράς, όταν σου επιτίθεται ένας κακός λογισμός: Να τον χτυπάς με θυμό. Βέβαια, όπως ο κακοποιός δεν το βάζει πάντα στα πόδια μόλις τον χτυπήσεις, έτσι και ο λογισμός δεν φεύγει πάντα μόλις θυμώσεις. Κι αυτό γιατί στον πόλεμο των λογισμών εμπλέκονται συχνά και οι δαίμονες, που, όπως ξέρεις, είναι πείσμονες και ανυποχώρητοι. Όσο κι αν θυμώνεις μαζί τους, δεν κάνουν πίσω. Χρειάζεται, λοιπόν, πέρα από το θυμό, να χρησιμοποιήσεις κι ένα άλλο όπλο εναντίον τους. Ποιο είν’ αυτό;

Για πες μου, τί κάνει το θύμα της επιθέσεως ενός κακοποιού, αν δεν κατορθώσει να τον τρέψει σε φυγή με χτυπήματα; Καλεί σε βοήθεια. Τότε τα όργανα της τάξεως ανταποκρίνονται στο κάλεσμά του, τρέχουν και τον σώζουν. Αυτό πρέπει να γίνεται και στον πόλεμο με τα πάθη. Θα θυμώνεις εναντίον τους, αλλά και θα ζητάς τη θεία βοήθεια: «Κύριε, βοήθησέ με! Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, σώσε με!». «Θεέ μου, άκουσέ με και στείλε μου την βοήθειά σου! Κύριε, μην αργήσεις να με βοηθήσεις!» (Ψαλμ. 69:2).

Όταν προσφεύγεις στον Κύριο, μην κοιτάς τι γίνεται μέσα σου. Κράτα την προσοχή σου προσηλωμένη σ’ Εκείνον και ικέτευέ Τον για βοήθεια. Με τ’ όνομά Του μαστίγωνε τον εχθρό, όπως λέει ένας άγιος (όσιος Ιωάννης ο Σιναϊτης, Κλίμαξ , Κ΄, στ΄). Γιατί, όπως λέει ο ψαλμωδός, «ο Κύριος είναι κοντά σ’ όλους όσους τον επικαλούνται με ειλικρίνεια. Τα αιτήματα των πιστών Του τα εκπληρώνει. Ακούει τη δέησή τους και τους σώζει» (Ψαλμ. 144: 18-19). Ο Ίδιος υπόσχεται σ’ όποιον Τον επικαλείται με ελπίδα την ώρα της ανάγκης του: «Θα τον σώσω, επειδή ελπίζει σ’ εμένα. Θα τον προστατέψω, επειδή γνωρίζει ποιος είμαι. Θα μου κραυγάσει, και θα του αποκριθώ. Μαζί Του είμαι στη θλίψη του. Θα τον λυτρώσω και θα τον δοξάσω» (Ψαλμ. 90: 14-14). Με το θυμό, λοιπόν, και με την προσευχή θ’ αντιμετωπίζεις πάντοτε αποτελεσματικά τα πάθη που σε πολεμούν.

Μπορείς, πέρα απ’ αυτά, να κάνεις και κάτι άλλο, που μας συστήνουν οι άγιοι πατέρες: Μόλις αντιλαμβάνεσαι την κίνηση κάποιου πάθους στην ψυχή σου, ν’ αποκαλύπτεις – ή μάλλον να υπενθυμίζεις- στον εαυτό σου την αισχρότητά του. Αν σε προσβάλει, π.χ. ένας λογισμός υπερηφάνειας, άρχισε να λες μέσα σου: “Η υπερηφάνεια είναι βδελυκτή. Δεν ντρέπεσαι, ενώ είσαι χώμα και στάχτη, και φουσκώνεις από έπαρση; Συλλογίσου τις αμαρτίες σου…” και άλλα παρόμοια. Θα εξουδετερώνεις, δηλαδή, τον λογισμό με την επινόηση σκέψεων που καταστέλλουν την υπερηφάνεια. Πολλές φορές, πάντως, η μέθοδος αυτή η αντιρρητική, όπως λέγεται, αποδεικνύεται αναποτελεσματική. Ακόμα και όταν ο κατανοούμε την αισχρότητα του εμπαθούς λογισμού, τον διατηρούμε στο νου μας τόσο, όσο του χρειάζεται για να μολύνει την ψυχή μας, ξεσηκώνοντας το συναίσθημα και ξυπνώντας την επιθυμία. Πιο αποτελεσματική είναι η μέθοδος της άμεσης προσφυγής στη βοήθεια του Θεού. Όταν δεν εμπλεκόμαστε σε φραστικό πόλεμο με το πάθος, αλλά επικαλούμαστε τον Κύριο με φόβο, ευλάβεια, ελπίδα και πίστη, ο λογισμός φεύγει από το νου. Σε νου, βλέπεις, προσηλωμένο στον Κύριο, εμπαθής λογισμός δεν μπορεί να σταθεί. Αν, μάλιστα, αυτός έχει υποβληθεί από τον νοητό εχθρό, μόνο με την επίκληση και τη δύναμη του Θεού μπορείς να τον αποδιώξεις. Γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι πιο δυνατός από τους δαίμονες.

Χαρακτηριστική και διδακτική είναι η ακόλουθη ιστορία: Κάποιος γέροντας ησύχαζε στην έρημο. Μια μέρα του επιτέθηκαν οι δαίμονες. Τον άρπαξαν και άρχισαν να τον σέρνουν βίαια, πασχίζοντας να τον βγάλουν από το κελλί του και να τον απομακρύνουν από την έρημο. Ο ασκητής αντιστεκόταν μ’ όλη του τη δύναμη, αλλά μάταια. Σε λίγο τον είχαν τραβήξει ως την πόρτα. Λίγο ακόμα και θα τον έβγαζαν έξω. Τότε εκείνος, μπροστά στον έσχατο κίνδυνο, κραύγασε ικετευτικά: “Κύριε, Ιησού Χριστέ, γιατί με εγκατέλειψες; Βοήθησέ με !”. Αμέσως ο Κύριος εμφανίστηκε και έτρεψε σε φυγή τους δαίμονες. Ύστερα γύρισε στον γέροντα και είπε: “Δεν σε εγκατέλειψα, αλλά, επειδή προσπαθούσες να τα βγάλεις πέρα με τους δαίμονες μόνος σου, χωρίς να με επικαλεστείς, γι’ αυτό δεν ήρθα να σε βοηθήσω. Ζήτα τη βοήθειά μου, και παντοτινά θα την έχεις!”.

Το παραπάνω περιστατικό ήταν ένα μάθημα για τον ασκητή, όπως είναι και για όλους μας. Αντί να λογομαχείς, λοιπόν με τους εμπαθείς λογισμούς, καλύτερα είναι να καταφεύγεις στον Κύριο με την προσευχή. Μ’ αυτόν τον τρόπο ενεργούν όλοι όσοι αγωνίζονται με φρόνηση εναντίον των παθών. Ο αββάς Ιωάννης ο Κολοβός έλεγε: «Μοιάζω με τον άνθρωπο που κάθεται κάτω από ένα μεγάλο δέντρο και βλέπει να έρχονται προς το μέρος του πολλά θηρία και φίδια. Και όταν δεν μπορεί να τα αντιμετωπίσει, σκαρφαλώνει γρήγορα στο δέντρο και γλυτώνει. Έτσι κι εγώ. Κάθομαι στο κελλί μου και βλέπω τους εμπαθείς λογισμούς να μου επιτίθενται. Και όταν δεν μπορώ να τα βάλω μαζί τους, καταφεύγω στον Θεό με την προσευχή και γλυτώνω από τον εχθρό» (Αποφθέγματα Πατέρων Ιωάννης ο Κολοβός , ιβ΄).

Σου έγραψα παλαιότερα, όπως θα θυμάσαι, να προσεύχεσαι με τον νου στην καρδιά. Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να συμμαζέψεις το νου σου από τη διάχυσή του στον περιβάλλοντα κόσμο, διάχυση που συντελείται με τις αισθήσεις, να τον κατεβάσεις στην καρδιά, και από εκεί να τον ανεβάσεις με την προσευχή στον Θεό. Αν ο νους μας, παραμένοντας στην καρδιά, ήταν ακατάπαυστα προσηλωμένος στον Κύριο με φόβο, ευλάβεια και πίστη, ποτέ δεν θα κινδυνεύαμε όταν από εμπαθείς λογισμούς, συναισθήματα και επιθυμίες. Δυστυχώς, όμως, ο νους μας αποσπάται από τον Κύριο, βγαίνει από την καρδιά και μέσω των αισθήσεων περιπλανιέται πέρα-δώθε. Εισβάλλουν τότε οι εμπαθείς λογισμοί, που ξυπνούν τα αντίστοιχα συναισθήματα και τις αμαρτωλές επιθυμίες. Να ο πόλεμος! Ποιός μας φταίει; Ο εαυτός μας, κανένας άλλος. Αν δεν αφήναμε το νου να ξεφύγει και να περιπλανηθεί, θ’ αποφεύγαμε τον πόλεμο. Αλλά ό,τι έγινε, έγινε. Έστω και όψιμα, ας καταφύγουμε γι’ άλλη μια φορά στον Κύριο και ας Τον καλέσουμε σε βοήθεια.

Και η ακόλουθη διδακτική παραβολή ανήκει στον αββά Ιωάννη τον Κολοβό(ο.π., ιστ΄):

Σε κάποια πόλη ζούσε μια όμορφη πόρνη, που είχε πολλούς φίλους. Πηγαίνει, λοιπόν, σ’ αυτήν ένας άρχοντας και της λέει: “Δώσ’ μου το λόγο σου ότι θ’ αφήσεις την αμαρτωλή ζωή, και σε παίρνω γυναίκα μου”, Εκείνη συμφώνησε, και ο άρχοντας την πήρε στο σπίτι του. Οι φίλοι της άρχισαν να την αναζητούν. Όταν έμαθαν πού ήταν, είπαν μεταξύ τους: “Πρέπει να την ξαναφέρουμε κοντά μας. Αν όμως, εμφανιστούμε στο σπίτι, ο άρχοντας θα μας δει και θα μας κάνει κακό. Ας πάμε, λοιπόν, πίσω από το σπίτι και ας της σφυρίξουμε συνθηματικά. Αυτή θα καταλάβει πως είμαστε εμείς και θα κατέβει. Έτσι κανείς δεν θα μπορεί να μας κατηγορήσει”. Πραγματικά, η γυναίκα άκουσε το σφύριγμα και κατάλαβε ποιοι ήταν. Αμέσως, όμως, βούλωσε τ’ αυτιά της και όρμησε στον εσωτερικό κοιτώνα, κλείνοντας πίσω της τις πόρτες. Η πόρνη συμβολίζει την ψυχή. Οι φίλοι της είναι τα πάθη και οι άνθρωποι. Ο άρχοντας είναι ο Χριστός. Ο εσωτερικός κοιτώνας είναι η αιώνια κατοικία της ψυχής. Αυτοί που σφυρίζουν στην ψυχή είναι οι πονηροί δαίμονες. Και τα σφυρίγματα είναι οι παρορμήσεις των εμπαθών λογισμών, συναισθημάτων και επιθυμιών. Μα η ψυχή τους ξεφεύγει, καταφεύγοντας πάντα στον Κύριο».

Να θυμάσαι αυτή την ιστορία και να ενεργείς σύμφωνα μ’ όσα αλληγορικά σε διδάσκει. Θα δεις πόσο γρήγορα θ’ αποκαθίσταται έτσι μέσα σου η ειρήνη, όταν διαταράσσεται από την εμφάνιση των παθών. Η χάρη του Θεού να είναι μαζί σου!

(«Από το βιβλίο: «ΟΣΙΟΥ ΘΕΟΦΑΝΟΥΣ ΤΟΥ ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΥ, Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ γράμματα σε μια ψυχή», ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ, ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΙΙΚΗΣ)

Πηγή

ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΚΑΙ ΖΩΣΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ!

"Ἡ δουλεία τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὴν Πολιτείαν, ἡ ὑποταγὴ γενικώτερον τοῦ Πνεύματος εἰς τὸν κόσμον, κάνει νὰ ἀναστενάζῃ ὅλον τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Διότι ἐκ τῆς δουλείας αὐτῆς προῆλθον πλεῖστα ὅσα κακὰ ἐκ τῶν ὁποίων τὰ κεφαλαιωδέστερα εἶναι τὰ ἑξῆς:

1. Ἡ ὑπὸ τὴν πίεσιν τῆς Πολιτείας ἀντικανονικὴ εἰσαγωγὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ Ἡμερολογίου, ἡ ὁποία διέσπασε τὴν ἑνότητα τῆς ἐν Ἑλλάδι Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἐδημιούργησε σάλον τεράστιον, τοῦ ὁποίου τὰ κύματα κλυδωνίζουν τὸ σκάφος αὐτῆς.

2. Ἡ ὑπὸ τῶν Δικαστηρίων ἀθρόα ἔκδοσις διαζυγίων.

3. Ἡ χρῆσις τῆς βίας.

...Ἀρχιερεὺς ἐπὶ κεφαλῆς ἀποσπάσματος χωροφυλάκων διέλυσαν ἱερὰν σύναξιν πιστῶν, ἐκρήμνισε τὰ θεμέλια εὐκτηρίου οἴκου, καθ᾿ ἥν στιγμὴν εἰς ἀπόστασιν ὁλίγων βημάτων, ἄλλοι ἔκτιζον ἀνενοχλήτως νέον οἴκον Ἀφροδίτης... 

Θύματα τῆς βίας ταύτης εἶναι οἱ ὁπαδοὶ τῆς Ἐκκλησίας τῶν Παλαιοημερολογιτῶν, ἀρχιερεῖς, ἱερεῖς καὶ λαϊκοὶ οἱ ὁποῖοι ἐδιώχθησαν καὶ ἐκοιμήθησαν ἐν κρατητηρίοις διὰ τὴν ἐμμονήν των εἰς τὰ πάτρια, καὶ πρὸς τοὺς ὁποίους ἐκφράζομεν διὰ τοὺ παρόντος ὅλην τὴν συμπάθειάν μας, διὰ τοὺς ἀντιχριστιανικοὺς διωγμοὺς τῶν ἀρχιερέων τοῦ 20ου αἰῶνος...

4. Ἡ μεταβολὴ τοῦ Οἴκου τοῦ Θεοῦ εἰς οἴκον ἐμπορίου.

Διὰ νόμων καὶ διαταγμάτων καθωρίσθησαν τιμολόγια τῶν διαφόρων ἱεροτελεστιῶν... Ἀδελφοὶ κάτω τὰ τιμολόγια. Δὲν εἶναι ἡ Ἐκκλησία παντοπωλεῖον τοῦ ὁποίου οἱ σάκκοι τῶν ὀσπρίων φέρουν πινακίδας τιμῶν.

5. Ἡ καταπάτησις κανόνων τῆς Ἐκκλησίας διὰ τῶν ὁποίων ἀπαγορεύεται ἐπὶ ποινῇ καθαιρέσεως ἡ ἀνάμιξις, ὁ συμφυρμὸς τῶν κληρικῶν μετὰ τῶν κομμάτων καὶ ἡ ἀνάληψις άξιωμάτων πολιτικῆς καθαρῶς σημασίας.

6. Ἡ ἔλλειψις ἐκκλησιαστικῆς δικαιοσύνης ἡ ὁποία χαρακτηρίζει ὅλας τὰς πράξεις τῆς διοικούσης ἐκκλησίας. 

Ἐμελετήσατε ποτὲ τοὺς σχετικοὺς νόμους περὶ ἀπονομῆς δικαιοσύνης οἱ ὁποίοι φέρουν τὴν ὑπογραφὴν ὑπουργῶν τῆς δημοκρατικῆς μας χώρας; Ἀποτελοῦν οἱ νόμοι αὐτοὶ αἶσχος διὰ τὴν δικαιοσύνην τῆς πατρίδος μας. Ὑπὸ τὴν ὑφήλιον δὲν ὑπάρχουν παρόμοιοι νόμοι. Ὁ ἀρχιερεὺς εἶναι ἐν ταὐτῷ ὁ μηνυτὴς καὶ δικαστής, ὁ πρόεδρος παρακαλῶ εἰκονικοῦ δικαστηρίου διὰ τοῦ ὁποίου ἀθῶοι ἱερεῖς ἀντιταχθέντες εἰς τὰς θελήσεις τῶν ἀρχιερέων έξωντώθησαν καὶ ἀπέθανον μὲ τὴν πικρίαν, ὅτι δικαιοσύνην ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ δὲν ὑπάρχει. Ἀντιπρόσωπος μητροπολίτου εἰς ἐπιτροπὴν λαοῦ διαμαρτυρομένην διὰ τὸν σφαγιασμὸν δικαίων ἱερέων ἀπήντησε "δὲν τὸ γνωρίζετε; ὁ ἐπίσκοπος εἰς τὴν ἐπαρχίαν του εἶναι Τσάρος". Ἀρχιγραμματεὺς δὲ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου εἰς διαμαρτυρίαν κληρικοῦ ἀπήντησε "δυστυχισμένε δὲν κατάλαβες ὅτι εἰς διαφορὰν ἐπισκόπου καὶ πρεσβυτέρου, πάντοτε ἡττημένος θὰ εἶναι ὁ πρεσβύτερος;"... 

Λαὲ ἐξεγέρθητι καὶ θραῦσε τὰ εἴδωλα ταῦτα, διὰ νὰ φανῇ ἡ γνησία εἰκὼν τοῦ Ἀρχιερέως Χριστοῦ.

     

7. Ἡ Μασονία.

Αὐτὴ ὀργιάζει ἐν τῷ ἔθνει ἡμῶν, ἡ δὲ Ἐκκλησία δούλη τῆς Πολιτείας φοβουμένη διὰ διαφόρους λόγους τοὺς ἰσχυροὺς τῆς ἡμέρας δὲν προβαίνει εἰς ἀπαγόρευσιν τῶν κηδειῶν καὶ μνημοσύνων αὐτῶν, οὐδὲ ἄλλως συμφέρει εἰς ἀρχιερεῖς ἡ τοιαύτη ἀπαγόρευσις δεδομένου ὅτι Μητροπολίτης Βορείου Ἑλλάδος κατὰ τὴν πενηντακονταετῆ του περίπου ἀρχιερατείαν ἐκήδευσε ἑκατοντάδας μασόνων καὶ ἐτέλεσα τὰ ἱερὰ αὐτῶν μνημόσυνα, εἰσπράξας οὐκ ὀλίγον ἀργύριον καὶ χρυσίον. Ταλαίπωρος Ἐκκλησία! Οἱ ἀρχιερεῖς σου εἶναι ἔτοιμοι νὰ κηδεύσουν καὶ τὸν Βεελζεβοὺλ ἀκόμη ἀρκεῖ νὰ καταβληθῇ αὐτοῖς τὸ τίμημα.

8. Ὁ θησαυρισμὸς τῶν ἀρχιερέων.

***

...Ἐὰν οἱ Ἱεράρχες μας, δὲν σφυγμομετρήσουν τοὺς παλμοὺς τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος καὶ δὲν προβοῦν εἰς ἐκκαθάρισιν τοῦ Οἴκου τοῦ Θεοῦ, ὅστις ἐπληρώθη βδελυγμάτων, ἔ, τότε θὰ μείνουν μόνον μὲ τὰς ἀρχιερατικάς των ράβδους περιστοιχιζόμενοι ἀπὸ μίαν κλῖκα συμφεροντολόγων ἀνθρώπων, ἐχόντων ἴδια τέλη νὰ προσκυνοῦν τὰ εἴδωλά των. Ὁ εὐσεβὴς λαός μας δὲν εἶναι δυνατὸν ἐπ᾿ ἄπειρον νὰ τοὺς ἀνέχεται καὶ νὰ εἶναι συμμέτοχος τῶν ἀδικιῶν, τῶν αὐτοφόρων καταπατήσεων θεμελιωδῶν ἀρχῶν τοῦ Εὐαγγελίου, ἀλλὰ πλήρης ἱερᾶς ἀγανακτήσεως θὰ τοὺς ἐγκαταλείψῃ, καὶ ἄλλοι μὲν θὰ διαρρεύσουν πρὸς παρατάξεις θρησκευτικῶν ὀργανώσεων, αἱ ὁποίαι καὶ αὐταὶ εἶναι ὠργανωμέναι Ἐκκλησίαι, ἰσχυρὰ φρούρια ποὺ δὲν ἠμπορεῖ νὰ κλονίσῃ ἡ αὐθαιρεσία τῶν ἀρχιερέων, ἄλλοι δὲ θὰ καταφύγουν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν τῶν Παλαιοημερολογιτῶν οἱ ὁποίοι ἐπὶ τρεῖς περίπου δεκαετηρίδας ἐν μέσῳ διωγμῶν κρατοῦν ὑψηλὰ τὰ λάβαρα τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ φέρνουν τὸν ὀνειδισμὸν τοῦ Χριστοῦ ἐν μέσῳ γενεᾶς ἀπίστου καὶ διεστραμμένης, καὶ ἄλλοι τέλος κατασκανδαλισθέντες θὰ γίνουν θύματα, εὔκολος λεία ἀγρίας ἀντιθρησκευτικῆς προπαγάνδας λυμαινομένης τὸν τόπον ἡμῶν. Κατόπιν τούτων οὐδεὶς κληρικὸς σεβόμενος τὸν ἑαυτόν του, μνήμων τοῦ ἱεροῦ ὅρκου θὰ δύναται νὰ ἐξακολουθήσῃ μνημονεύων τὰ ὀνόματα ἀρχιερέων οἱ ὁποίοι δὲν διοικοῦν τὴν Ἐκκλησίαν βάσει τοῦ Εὐαγγελίου ἀλλὰ βάσει νόμων ἀντιευαγγελικῶν τοὺς ὁποίους ἐθέσπισε ἡ Μασονία πρὸς ἐξευτελισμὸν τῆς Ἐκκλησίας...

Ναὶ ἔρχου Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ τὸ ταχύτερον διὰ νὰ τακτοποιήσῃς τὸ χάος, νὰ εὐπρεπίσῃς τὴν Ἐκκλησίαν Σου ἣν περιποιήσω τῷ τιμίῳ Σου αἵματι"

(Αποσπάσματα από το κείμενο του τότε Αρχιμανδρίτου Αυγουστίνου Καντιώτου "Ζητούμεν ελευθέραν και ζώσαν Εκκλησίαν", το οποίο δημοσιεύθηκε στο φυλλάδιο "Χριστιανική Σπίθα", αρ. 102, Ιανουάριος 1950)

Πηγή: http://krufo-sxoleio.blogspot.gr/2018/03/blog-post_5.html

Β' ΚΥΡΙΑΚΗ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 2018 (Ὁμιλία π.Εὐθυμίου Μπαρδάκα)