Η ΜΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΠΑΛΑΜΑ (Μητροπολίτου Φιλίππων καί Μαρωνείας Γ.Ο.Χ. κ. Ἀμβροσίου)

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Φιλίππων καί Μαρωνείας κ. Ἀμβροσίου

Σεβασμιώτατε άγιε Θεσ/νίκης κ. Γρηγόριε,

Άγιοι Αρχιερείς,

Ευλαβείς Πρεσβυτέροι και Διάκονοι,

Χορεία των Ιεροψαλτών,

Αξιότιμοι κύριοι Πρόεδροι και Μέλη των Δ/κών Συμβουλίων των Ιερών Κοινοτήτων,

Λαέ του Θεού ηγαπημένε·          

Στο εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, Αρχιεπίσκοπος Θες/νίκης, εορτάζει στις 14 Νοεμβρίου∙ ημερομηνία κατά την οποία εκοιμήθη τον ύπνο του δικαίου σε ηλικία εξήντα τριών ετών το 1359. Εννέα χρόνια μόλις μετά  τον  θάνατό  του,  μετά  την  κοίμησή  του, το 1368  με  Συνοδική  απόφαση  του Πατριαρχείου Κων/πόλεως για πρώτη φορά η μνήμη του αναγράφηκε στο ημερολόγιο του Μεγάλου Ναού της του Θεού Σοφίας και καθιερώθηκε να εορτάζεται και τη δεύτερη Κυριακή των Νηστειών, γιατί η σημερινή ημέρα είναι προέκταση της Κυριακής της Ορθοδοξίας, είναι η συνέχεια της νίκης της Εκκλησίας εναντίον της πλάνης και των αιρέσεων.

Στην Κων/πολη γεννήθηκε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς το 1296. Μαθήτευσε στις ελεύθερες σπουδές κοντά στον διάσημο Θεολόγο και Φιλόσοφο Θεόδωρο Μετοχίτη.

Σε νεαρή ηλικία εγκαταλείπει τις επιστημονικές σπουδές και αποσύρεται στην ερημική ζωή, για να σπουδάσει την Πατερική Θεολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας.  Ασκήτευσε στο Παπίκιον Όρος της Θράκης, στο Άγιον Όρος, στην περιοχή της Βεροίας και πάλι στο Άγιον Όρος. Αναδείχθηκε Θεολόγος της ησυχαστικής ασκήσεως και της μετανοίας και όχι των πτυχίων και των Πανεπιστημιακών τίτλων.

Ο Θεός τον επροίκησε με πολλά χαρίσματα. Είναι  ο  Θεολόγος  της  θείας  χάριτος,  γι’αυτό  όταν η Εκκλησία του Χριστού κινδύνευε από την διδασκαλία του μοναχού Βαρλαάμ και του Σλάβου Θεολόγου Ακινδύνου αλλά και των οπαδών τους,οι οποίοι μετέφεραν από την Δύση, από την Ιταλία, έναν εκκοσμικευμένο χριστιανισμό και μετέδιδαν τις παπικές αιρέσεις και πλάνες στην Ανατολή, στο Βυζάντιο, ο άγιος Γρηγόριος εγκαταλείπει-αφήνει την ησυχία της ερήμου και υπερασπίζεται την ορθόδοξη πίστη.

Μας άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο∙ δογματικά, ασκητικά, λειτουργικά, ποιμαντικά, αγιολογικά, ηθικά, ομιλίες  και  επιστολές.

Εμείς από το συγγραφικό του έργο θα σταχυολογήσουμε, θα τρυγήσουμε μερικές διδασκαλίες του για ν’απαντήσουμε στο ερώτημα: «Με ποιόν τρόπο και μέχρι ποίου σημείου είναι δυνατόν ο θνητός και πεπερασμένος, αυτός πού έχει αρχή και τέλος, άνθρωπος να μιμηθεί, να ομοιάσει τον αθάνατο, απεριόριστο και αιώνιο Θεό;»

Από την αρχή πρέπει να διευκρινίσουμε ότι το να προσπαθεί ο άνθρωπος να ομοιάσει τον Θεό στον τέλειο βαθμό ως προς την αρετή χαρακτηρίζεται κατά τον Κλήμη Αλεξανδρέα ως βλασφημία. Αλλά χαρακτηριστική είναι η ερμηνεία που δίνει ο άγιος  Γρηγόριος στη φράση «αμίμητον μίμημα» δηλαδή μίμηση χωρίς επιτυχία του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου.

Κατά την γνώμη του αγίου η παράδοξη αυτή φράση διδάσκει ότι δεν είναι δυνατόν στον άνθρωπο, δεν μπορεί ο άνθρωπος να ενωθεί μέσω της μιμήσεως με τον Θεό, γιατί ο Θεός είναι υπεράνω κάθε ανθρώπινης προσπάθειας, είναι αμίμητος και συνεχίζει ο άγιος, πρέπει όμως ο άνθρωπος να προσπαθεί να μιμηθεί, να ομοιάσει τον αμίμητον, γιατί έτσι μόνον θ’αποκτήσει τις ευλογίες, τις δωρεές του Θεού και θα γίνει κατά χάρην Θεός. (Υπέρ των ιερών Ησυχαζόντων 3, 1, σελ. 367). Η μίμηση λοιπόν του Θεού είναι σχετική, δεν μπορεί να είναι τέλεια από τον άνθρωπο, γιατί κατά την ουσία του ο Θεός παραμένει αμίμητος. Ο άνθρωπος όμως μπορεί να πλησιάσει την αγιότητα του Θεού ανάλογα με τις δυνάμεις του και αυτό  το  πετυχαίνει  μόνον  με  την  χάρη  του Θεού∙ «ότι χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. ΙΕ, 5) μας υπενθυμίζει ο Κύριος, στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο.

Βέβαια εκτός από τον αόρατο Θεό Πατέρα, εμείς οι Χριστιανοί έχουμε τον Υιό του Θεού, τον Χριστό μας, που έγινε τέλειος κατά πάντα άνθρωπος αλλά παραμένει και τέλειος Θεός «ομοούσιος τω Πατρί» και μπορούμε να τον μιμηθούμε και πάλι μέσα στις δυνατότητες μας τις ανθρώπινες. Και κάτι ακόμη∙ η διδασκαλία περί μιμήσεως του Χριστού, δηλαδή το να προσπαθούμε να ομοιάσουμε όσο είναι δυνατόν τον Χριστό μας, ήταν από την αρχή γνωστή στην Πατερική παράδοση, η οποία και συμφωνεί απόλυτα με την διδασκαλία της Αγίας Γραφής.

Στα Ιερά Ευαγγέλια όλη η ζωή του Χριστού παρουσιάζεται ως πρότυπο, ως παράδειγμα για τη ζωή των πιστών. Ο ίδιος ο Ιησούς προετοίμασε « ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσι» (Ιω. ΙΕ, 20) και κάλεσε τους μαθητές του «ει τις θέλει οπίσω μου έλθειν…» (Ματθ. Ι5, 24) ν’ακολουθήσουν το παράδειγμα Του, να τον  μιμηθούν.

Στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, στο Μυστικό Δείπνο ο Ιησούς, αφού πλένει τα πόδια των μαθητών του, τους λέγει χαρακτηριστικά: «υπόδειγμα δέδωκα υμίν, ίνα καθώς εγώ εποίησα υμίν, και υμείς ποιειτε» (ΙΓ, 14). Σας έδωσα ένα παράδειγμα, να κάνετε και εσείς όπως και εγώ έπραξα σε σας, δηλαδή να δείχνετε την αγάπη σας προς τους συνανθρώπους με έργα και όχι μόνον με λόγια. Αργότερα ο απ. Παύλος θα διακηρύξει στην προς Γαλάτας επιστολή ότι ο Χριστιανισμός είναι «πίστις δι’αγάπης ενεργούμενη» (Ε, 6). Οι άγιοι Απόστολοι και αργότερα οι διωκόμενοι χριστιανοί καλούνται να μιμηθούν, να βαδίσουν τον δρόμο του Γολγοθά  όπως  ο διδάσκαλος μας Ιησούς.

Γράφει λοιπόν ο απ. Πέτρος στην πρώτη του επιστολή: «Χριστός έπαθεν υπέρ ημών υμίν υπολιμπάνων υπογραμμόν, ίνα επακολουθήσητε τοις ίχνεσιν αυτού» (Β, 21). Ο Χριστός έπαθε για χάρη μας και άφησε παράδειγμα ν’ακολουθήσετε και να βαδίσετε επάνω  στα  ίχνη  του.

Ο απ. Παύλος, μιμείται τον Χριστό και καλεί όλους τους πιστούς να τον ακολουθήσουν∙ γράφει στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή: «μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού» (ΙΑ, 1). Η προτροπή αυτή του απ. Παύλου βρίσκει τέλεια εφαρμογή στη ζωή των αγίων μαρτύρων. Ο πρωτομάρτυρας Στέφανος την ώρα που τον λιθοβολούν οι Ιουδαίοι προσεύχεται: « Κύριε μη στήσης αυτοίς  την αμαρτίαν ταύτην» (Πρ. ζ, 60). Κύριε μη καταλογίσεις σ’αυτούς αυτήν την αμαρτία∙  με άλλα λόγια, συγχώρεσέ τους Κύριε, που με σκοτώνουν. Ο μάρτυρας Στέφανος μιμήθηκε τον Μεγάλομάρτυρα του Γολγοθά, τον διδάσκαλο και Αρχηγό της πίστεως μας Ιησού Χριστό, ο οποίος συγχώρεσε αυτούς που τον σταυρώσανε.

Από τους αγίους Πατέρες, ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος Επίσκοπος Αντιοχείας, οδηγούμενος στα θηρία της Ρώμης έγραφε προς τους χριστιανούς της μεγάλης πόλεως, οι οποίοι εφρόντιζον να τον απαλλάξουν από το μαρτύριο; «Επιτρέψατέ μοι μιμητήν είναι του πάθους του Θεού μου» (Επιστ. Ρωμ. 6, 3). Αλλά και οι άγιοι Πατέρες από τον Μ. Βασίλειο, τον Γρηγόριο Θεολόγο, τον Μάξιμο Ομολογητή μέχρι τον Γρηγόριο Παλαμά διδάσκουν∙ όταν ο χριστιανός ακολουθεί πιστά την διδασκαλία του Χριστού, πλησιάζει προς την τελειότητα χωρίς να βρίσκει  τέλος  στην  πορεία  αυτή.

Κατά την διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου ο τελικός σκοπός κάθε πιστού χριστιανού είναι να μιμηθεί την ζωή του Χριστού, κάνοντας πράξη την διδασκαλία Του. Γράφει ο άγιος: «αν ουν ενταύθα τω Υιώ του Θεού δια των έργων ομοιώσης σ’αυτόν και δείξης  επί πάντας χριστός, ως κακείνος επί πάντας Χριστός έστιν…προς  αυτόν ομοίωσιν λήψη τω φωτί της του Υψίστου δόξης περιλαμπόμενος…μακαριότητος» (Ομιλ. 45, 7). Σε ελεύθερη ερμηνεία∙ εάν λοιπόν, με τα έργα σου ομοιάσεις τον Υιό του Θεού και συμπεριφέρεσαι σε όλους όπως Εκείνος, τότε θα ομοιάσεις τον Χριστό και θα ζήσεις στην αιώνια ζωή, στον Παράδεισο.

Αρχή της μιμήσεως αυτής είναι το βάπτισμα, ως τύπος της συμμετοχής του ανθρώπου στον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού: «ταύτης δε της μιμήσεως αρχή μεν ημίν έστι το άγιον βάπτισμα, τύπος ον της του Κυρίου ταφής τε και αναστάσεως» (Ομιλ. 2Ι). Στη συνέχεια ακολουθεί ο ενάρετος βίος και τέλος η προσπάθεια να νικήσουμε τα πάθη μας. Αλλά ακόμη και μετά την αναγέννηση του αγίου βαπτίσματος ο άνθρωπος παραμένει στην κατάσταση της φθοράς και του θανάτου∙ όμως ο Θεός παραχωρεί τις δωρεές του αγίου Πνεύματος, με σκοπό ο άνθρωπος να φθάσει στην ηθική τελείωση. Έτσι ο πιστός ετοιμάζεται «προς υποδοχήν της αφθαρσίας» να υποδεχθεί την αθάνατη ζωή, την οποία  θα  ζήσει  στην  μακαριότητα του Παραδείσου.

Στη συνέχεια διδάσκει ο άγιος ότι, η μίμηση του Χριστού επαναφέρει τον άνθρωπο στη φυσική κατάσταση του « κατ’εικόνα και καθ’ομοίωσιν Θεού». Πρίν από την πτώση του ο άνθρωπος εθεώρει –έβλεπε τον Θεό,τον είχε μπροστά του για να τον μιμηθεί, όπως οι αγαθοί Άγγελοι. Όταν όμως ο άνθρωπος παραβίασε την εντολή και απομακρύνθηκε από τη θεωρία του Θεού, τότε ο Θεός έγινε άνθρωπος «και συμπολιτευσάμενος ημίν ευατόν εις υπόδειγμα της προς ζωής επανόδου προτίθησιν» (Ομιλία Ι6). Και αφού έζησε ανάμεσα μας (ως άνθρωπος) παρουσιάζει τον εαυτό Του ως υπόδειγμα για την επάνοδο μας στη ζωή.

Είναι βέβαια αλήθεια ότι όταν προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τις εντολές του Θεού στη ζωή μας, ερχόμαστε σε αντίθεση με την φυσική ζωή, όπως την ονομάζουμε, και τούτο γιατί ο νόμος του Ευαγγελίου έρχεται σε αντίθεση με τις επιθυμίες της σαρκός. «Οίδαμεν ότι ο νόμος πνευματικός έστιν∙ εγώ δε σαρκικός είμι, πεπραμένος υπό την αμαρτία» (Ρωμ. Ζ, 14). Δηλαδή, γνωρίζουμε ότι ο νόμος του Θεού είναι πνευματικός εγώ όμως είμαι σαρκικός, σκλάβος στην κυριαρχία της αμαρτίας, μας βεβαιώνει ο απ. Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή.

Σημειώνει ο άγιος∙ ο άνθρωπος που ακολουθεί και μιμείται τον Χριστό, με την χάρη του αγίου Πνεύματος και με τις δικές του δυνάμεις ξαναβρίσκει τον πραγματικό του εαυτό και κατευθύνεται για να φθάσει στον αληθινό προορισμό του που είναι η αιώνια ζωή. Ο προορισμός αυτός χαράχθηκε-εντυπώθηκε στην ψυχή μας από την αρχή, όταν ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο «κατ’εικόνα και καθ’ομοίωσιν»∙ και συνεχίζει ο άγιος Γρηγόριος: «επειδή ο Αδάμ παρασύρθηκε από τον διάβολο και αστόχησε, ήλθε ο Χριστός και πρόβαλε τον εαυτό του ως πρότυπο προς μίμηση των πιστών για να κάνει πάλι κατορθωτή την ομοίωση του ανθρώπου προς τον Θεό». Στη συνέχεια ο άγιος κάνει μία παρατήρηση: «Τάχα πολλοί τον Αδάμ αιτιώνται, πως ευκόλως τω πονηρώ συμβούλω πεισθείς την θείαν ηθέτησεν εντολήν και δια της τοιαύτης αθετήσεως ημίν τον θάνατον προεξένησεν». Πολλοί λένε ότι ο Αδάμ είναι η αιτία που έφερε τον θάνατο στο ανθρώπινο γένος, γιατί υπέκυψε στον πειρασμό και παραβίασε την εντολή του Θεού.

Αλλά ο Αδάμ, όταν δεχόταν τις πονηρές συμβουλές του διαβόλου, δεν είχε ακόμη την φοβερή εμπειρία του θανάτου, δεν γνώριζε τι ήταν ο θάνατος. Περισσότερο κατακριτέος και αδικαιολόγητος από τον Αδάμ είναι ο χριστιανός εκείνος που παραβιάζει τις εντολές του Θεού, γιατί γνωρίζει τον θάνατο, έχει εμπειρία του θανάτου στα πρόσωπα των συνανθρώπων του, γι’αυτό ο κάθε χριστιανός έχει  χρέος να μιμηθεί και ν’ακολουθήσει τη ζωή του Χριστού, για να πετύχει τον αρχικό σκοπό της δημιουργίας από το «κατ’εικόνα» να φθάσει στο «καθ’ομοίωσιν» (Ομιλία 31).

Η πορεία αυτή πρό την αγιότητα, προς την θέωση δεν είναι πλέον ομαλή, γιατί υπάρχει ανά πάσα στιγμή ο κίνδυνος της πτώσεως, δηλαδή να ξεφύγουμε από την πορεία πρός την τελειότητα. Ο άνθρωπος μπορεί εύκολα να παρασυρθεί, ν’απομακρυνθεί από τον Θεό Πατέρα, όπως και γίνεται. Γι’αυτό και ο άγιος συμβουλεύει: Όταν ο άνθρωπος ρυθμίζει τις επιθυμίες του κατά το θέλημα του Θεού και τον μιμείται στις πράξεις του, παρουσιάζεται ως υιός του Θεού. «Ούτω και δια των αγαθών επιθυμιών και πράξεων εξομοιούται τω Θεώ, υιοποιείται τούτω και κληρονόμος γίνεται της βασιλείας αυτού» (ομιλία 27).

Επισημαίνει στη συνέχεια τον μεγάλο κίνδυνο για τον άνθρωπο: Όταν όμως ο άνθρωπος επιθυμεί και πράττει τα έργα του διαβόλου, γίνεται όμοιος με αυτόν και παρουσιάζεται ως υιός του διαβόλου. «Οράτε πως εκ των πονηρών επιθυμιών και πράξεων υιοποιείται ο άνθρωπος τω διαβόλω και ούτω κληρονόμος γίνεται του αιωνίου πυρός» (Ομιλία 27).

Ο αγώνας αυτός εναντίον των επιθυμιών, εναντίον των λογισμών είναι πολύ κουραστικός και ισόβιος, γι’αυτό πρέπει να γίνεται με θερμή προσευχή και μεγάλη προσοχή.

Συνεχής φροντίδα του χριστιανού πρέπει να είναι η συστηματική καταπολέμηση των λογισμών και των παθών. Πρέπει να βρισκόμαστε πάντοτε σε συναγερμό: «Νήψατε, γρηγορήσατε∙ ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τίνα καταπίη» (Α΄ Πετρ. Ε, 8). Μας προειδοποιεί ο απ. Πέτρος στην πρώτη επιστολή του: Εγκρατευθείτε, αγρυπνείτε και προσέχετε∙ γιατί ο αντίπαλος και κατήγορος διάβολος, σαν λεοντάρι που ωρύεται, που βρυχάται, περιπατεί με μανία και ζητά ποιόν να καταπιεί, να παρασύρει  στην  αιώνια  κόλαση.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς ακολουθεί την παράδοση των νηπτικών Πατέρων και ρίχνει το βάρος στην εσωτερική, στην ψυχική κατάσταση του ανθρώπου και όχι στις συγκεκριμένες αμαρτωλές πράξεις.  Οι  πονηρές  επιθυμίες  και  τα  πάθη μας οδηγούν στην διάπραξη της αμαρτίας∙ επομένως αυτές πρέπει να πολεμήσουμε, για να μην φθάσουμε στην αμαρτία. Ο αγώνας, τον οποίο καλούμαστε να κάνουμε, πρέπει να έχει ως στόχο την αιτία και όχι τα συμπτώματα της διαστροφής. Όπως αιτία της αμαρτίας υπήρξε η πονηρά συμβουλή του διαβόλου και η προτίμηση της πρόσκαιρης ηδονής από τον άνθρωπο, έτσι η θεραπεία του ανθρώπου γίνεται με την συμβουλή, με τις εντολές του Χριστού, ακολουθώντας συγχρόνως την στενή και τεθλιμμένη οδό πού μας οδηγεί στην αιωνιότητα.

Στο έργο του «Δεκάλογος της κατά Χριστόν νομοθεσίας» ο Ιερός  Πατήρ διδάσκει: «όταν παραβιάζουμε τις εντολές του Θεού, χάνουμε την εν Χριστώ υιοθεσία» δεν είμαστε πλέον παιδιά του Θεού, με αποτέλεσμα να μοιάζουμε με τον διάβολο». Μεταξύ άλλων λέγει: «ου συκοφαντήσεις, ινα μη εξομοιωθης τω την αρχήν προς την Εύαν τον Θεόν συκοφαντήσαντι και επικατάρατος κατ’εκείνον γένη». Μη γίνεσαι συκοφάντης, μην διαδίδεις ψευδείς κατηγορίες, για να μην γίνεις όμοιος με τον διάβολο που συκοφάντησε τον Θεό στην Εύα.

Σε άλλη του ομιλία «εις την Ανάληψιν του Χριστού» σημειώνει: Το ουράνιο ύψος στο οποίο ανήλθε-ανέβηκε ο Χριστός κατά την ημέρα εκείνη και την δόξα, την οποία κατά σάρκα έλαβε, το πέτυχε «διά ταπεινώσεως και αδοξίας» (Ομιλία 22) και συνεχίζει, «εάν ο Θεός υπερύψωσε τον Χριστόν του, επειδή ταπεινώθηκε, ατιμάσθηκε και υπέμεινε τον σταυρικό θάνατο, πώς θα δοξάσει και θ’ανυψώσει ημάς τους ανθρώπους, εάν δεν ταπεινωθούμε και δεν δείξουμε αγάπη μεταξύ μας, υπομονή  και  αυταπάρνηση;» (Ομιλία 16).

Η μίμηση του Χριστού προϋποθέτει και την άρση του σταυρού αυτού: δηλαδή να σηκώσουμε τον σταυρό και ν’ακολουθήσουμε τον Κύριο. «Ει τις θέλει οπίσω μου έλθειν απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι» (Ματθ. ΙΣΤ, 24).

Κατά τον άγιο δύο είναι οι τρόποι με τους οποίους ο πιστός σηκώνει  τον  σταυρό  του  Χριστού∙ ο μαρτυρικός θάνατος και ο αγώνας εναντίον των παθών μας.

Όταν διώκεται η χριστιανική πίστη ή το Ορθόδοξο Δόγμα, πρέπει ο χριστιανός να είναι έτοιμος να προσφέρει και την ζωή του ακόμη για την αλήθεια της πίστεως μας. Με αυτόν τον τρόπο σηκώνει τον σταυρό και γίνεται μιμητής και επικοινωνεί με το πάθος και την ανάσταση του Χριστού, όπως οι άγιοι μάρτυρες (Ομιλία 11).

Ιδιαίτερα αυτή η μίμηση του Χριστού αναφέρεται στα συγγράμματα των Θεολόγων Πατέρων, οι οποίοι έζησαν  την  περίοδο  των  διωγμών.
Ο Ιερός πατήρ αναφερόμενος στον Θεσσαλονικέα άγιο Δημήτριο, τον παρουσιάζει ως μαρτυρήσαντα κατά χάριν Χριστού (Ομιλία 43), δηλαδή ο Άγιος Δημήτριος μαρτύρησε, αφού έλαβε την χάρη και  μιμήθηκε  τον  Χριστό.

Σε περίοδο ειρήνης της Εκκλησίας η άρση του σταυρού του Χριστού και η μίμηση  του  μαρτυρίου του πραγματοποιούνται  με  τον  εσωτερικό  αγώνα εναντίον των λογισμών, εναντίον των παθών και των πονηρών  επιθυμιών,  όπως  μαρτυρούν  οι  όσιοι πατέρες  και  μητέρες  αλλά  και  κάθε  πιστός χριστιανός.

Σε  ομιλία  του  ο  άγιος,  ακολουθώντας  τον Μ. Βασίλειο και την πατερική παράδοση, εξηγεί και διδάσκει το σωστό νόημα της νηστείας, η οποία είναι και η πρώτη εντολή και συμβουλή του Θεού προς τον Αδάμ. Ενώ αυτή είναι εντολή ζωής, η ακρασία –αυτός που δεν μπορεί να  συγκρατήσει  τα πάθη του - είναι συμβουλή θανάτου πού δόθηκε με δόλιο τρόπο στον Παράδεισο από τον διάβολο στην Εύα και τον Αδάμ «είς έκπτωσιν της ζωής και απαλλοτρίωσιν της εκ Θεού θείας χάριτος» (Ομιλία 13) δηλαδή σε απώλεια της ζωής και αποξένωση-απομάκρυνση της χάριτος  του  Θεού.

Σαράντα ημέρες νήστευσε ο Μωυσής και αξιώθηκε την θεωρία-την θέα του Θεού, για να πάρει τις δέκα εντολές. Οι προφήται Ηλίας και Δανιήλ αξιώθηκαν θεοπτίας, αλλά και αυτοί προηγουμένως  εκαθαρίσθησαν με την  νηστεία. Το μεγαλύτερο όμως παράδειγμα που προβάλλει ο άγιος είναι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος «υποδεικνύς ημίν τον τρόπον της κατά του διαβόλου νίκης, ενήστευσε και ενίκησεν αυτόν αποκρούσας πάντα πειρασμόν» (Ομιλία 13)  παρουσιάζοντας σε  μας  τον τρόπο της νίκης κατά του διαβόλου: νήστευσε και  τον  νίκησε,  αφού  έδιωξε  κάθε  πειρασμό.

Σε αντίθεση με τον Αδάμ, ο οποίος άρχισε την πορεία της ζωής του με την ακρασία, με την αδυναμία να ελέγξει τον εαυτό του, γι’αυτό και απομακρύνθηκε από τον Παράδεισο, ο Ιησούς Χριστός άρχισε το έργο της σωτηρίας των ανθρώπων στη γή με την νηστεία και με αυτήν πολέμησε και κατενίκησε τον διάβολο, αυτόν που μας πολεμά με τους λογισμούς και τα πάθη.

Η νηστεία βέβαια αποτελεί το μέσον, τον τρόπο για να καταπραϋνουμε τα πάθη και να κατακτήσουμε τις αρετές, γι’αυτό και ο ιερός πατήρ εξηγεί: «αληθινή-σωστή νηστεία είναι εκείνη πού γίνεται για να μαραθεί η σαρκική επιθυμία, να ταπεινωθεί η ψυχή, να μεταστραφεί το μίσος σε αγάπη, να σβηστεί ο θυμός, ν’αποκτήσει η διάνοια και η προσευχή μας καθαρότητα» (Ομιλία Ι3).

Με την νηστεία και την εγκράτεια φθείρεται ο έξω άνθρωπος, το σώμα και όσο περισσότερο φθείρεται, τόσο περισσότερο γίνεται ξανά καινούργιος ο έσω άνθρωπος, η ψυχή μας.

Άγιοι Αρχιερείς,
Πάτερες και αγαπητοί
Εν Χριστώ αδελφοί.
        
Απ’όλα όσα έχουμε αναφέρει γίνεται φανερό ότι η σημασία  της μιμήσεως του Χριστού, στο να προσπαθούμε ως χριστιανοί να ομοιάσουμε τον Θεάνθρωπο Χριστό μας, κατέχει κεντρική θέση στη διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος ακολουθώντας την Αποστολική και Πατερική παράδοση προβάλλει διαρκώς το πρόσωπο του Χριστού ως παράδειγμα και προτρέπει κάθε πιστό χριστιανό να προσπαθήσει να εφαρμόσει στη ζωή του τη διδασκαλία και τη ζωή του Κυρίου μας, για να καταλήξει στον τελικό σκοπό πού είναι η αιώνια ζωή, ο Παράδεισος.
Πρέπει επίσης ν’αναφέρουμε ότι στην πορεία της μιμήσεως του Χριστού μας έχουμε βοηθούς και παραδείγματα τους αγίους, πού και αυτοί μιμήθηκαν το Χριστό.

Σαν άνθρωποι μάλιστα και αυτοί έπεσαν σε αμαρτίες, αλλά μας προσφέρουν δύο μεγάλες ανθρώπινες αρετές, πού πρέπει και επιβάλλεται να εφαρμόζουμε στη ζωή μας, την Μετάνοια και το πένθος για τις αμαρτίες μας∙ ανθρώπινες αρετές τις οποίες δεν είχε ο αναμάρτητος Θεάνθρωπος Ιησούς.

Οι πρεσβείες του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά να μας συνοδεύουν στο υπόλοιπον της αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. ΑΜΗΝ.

Πηγή

ΑΓΙΟΣ ΗΣΑΪΑΣ Ο ΑΝΑΧΩΡΗΤΗΣ: 27 Κεφάλαια περὶ τηρήσεως τοῦ νοῦ

1. Ἡ ὀργή εἶναι φυσική ἰδιότητα τοῦ νοῦ. Καί χωρίς ὀργή οὔτε στήν καθαρότητα φτάνει ὀ ἄνθρωπος, ἄν δέν ὀργιστεῖ ἐναντίον ὅλων τῶν πονηρῶν λογισμῶν πού σπέρνει μέσα του ὁ διάβολος. Καί ὅταν τόν βρῆκε ὁ Ιώβ, ἔβρισε τούς ἐχθρούς του μ’ αὐτά τά λόγια: «Ἄτιμοι καί ἐξαχρειωμένοι, πού δέν ἔχετε κανένα καλό πάνω σας, πού δέν σᾶς θεωρῶ οὔτε σάν τούς σκύλους τῶν ποιμνίων μου»(Ιώβ 30, 1, 4). 

Ἐκείνος πού θέλει νά φτάσει στή φυσική ὀργή (δηλαδή σ' ἐκείνη πού στρέφεται ἐναντίον τοῦ διαβόλου καί τῶν παθῶν), κόβει ὅλα τά θελήματά του μέχρις ὅτου φτάσει στήν κατάσταση τοῦ νοῦ του, ὅπως τή δημιούργησε ὁ Θεός.

2. Ἄν ἀντιστέκεσαι στήν καταδρομή τοῦ διαβόλου καί δεῖς ὅτι ἐξασθένησε καί ὑποχωρεῖ, μή χαρεῖς, γιατί ἡ κακία τῶν πονηρῶν πνευμάτων δέν ἐξαντλήθηκε ἀκόμη, ἀλλά ἀκολουθεῖ πίσω ἀπό αὐτά. 

Ἐτοιμάζουν πόλεμο χειρότερο ἀπό τόν πρῶτο, τόν ἔχουν ἀφήσει πίσω ἀπό τήν πόλη καί τοῦ ἔδωσαν ἐντολή νά μή κινηθεῖ. Καί ἄν ἀντισταθεῖς σ' αὐτούς, φεύγουν νικημένοι. 

Ἄν ὅμως ὑπερηφανευτεῖς ὅτι τούς ἔδιωξες καί ἀφήσεις ἀφύλαχτη τήν πόλη, τότε ἄλλοι ἔρχονται ἀπό πίσω καί ἄλλοι στέκονται ἐμπρός, καί ἡ ταλαίπωρη ψυχή ἀνάμεσά τους δέ βρίσκει καταφύγιο πουθενά. Πόλη εἶναι ἡ προσευχή. Ἀντίσταση εἶναι ἡ ἀντίκρουση τῶν πονηρῶν λογισμῶν στό ὄνομα του Ἰησοῦ Χριστοῦ. Βάση εἶναι ὁ θυμός.

3. Λοιπόν, ἀγαπητοί, ἄς σταθοῦμε μέ φόβο Θεοῦ καί ἄς φυλάγομε τήν ἄσκηση τῶν ἀρετῶν καί ἄς μή βάζομε ἐμπόδιο στή συνείδησή μας· ἄς προσέχομε τόν ἑαυτό μας μέ φόβο Θεοῦ, μέχρις ὅτου ἡ συνείδησή μας ἐλευθερωθεῖ καί μαζί της κι ἐμεῖς καί πραγματοποιηθεῖ ἕνωση ἀνάμεσα σ' αὐτήν καί σ' ἐμάς. 

Καί τότε ἡ συνείδηση γίνεται φύλακάς μας καί μᾶς δείχνει ποῦ σφάλλομε. Ἄν ὅμως δέν ὑπακούσομε σ' αὐτήν, θά φύγει ἀπό μᾶς καί θά μᾶς ἐγκαταλείψει καί τότε πέφτομε στά χέρια τῶν ἐχθρῶν καί δέν μᾶς ἀφήνουν πλέον. Ὅπως μᾶς δίδαξε ὁ Κύριός μας: 

«Ἄκουσε τόν ἀντίδικό σου ἕως ὅτου βρίσκεσαι μαζί του στό δρόμο γιά τό δικαστήριο»(Ματθ. 5,25). Ἀντίδικος, ἐννοοῦν μερικοί ὅτι εἶναι ἡ συνείδηση, ἡ ὁποία ἀντιστέκεται στόν ἄνθρωπο πού θέλει νά κάνει τό ἀμαρτωλό του θέλημα. Καί ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν ἀκούσει τήν συνείδησή του, τότε αὐτή τον παραδίνει στούς ἐχθρούς του.

4. Ἄν ὁ Θεός δεῖ ὅτι ὑποτάχθηκε σ' Αὐτόν ὁ νοῦς μέ ὅλες του τίς δυνάμεις καί δέν ἔχει ἄλλη βοήθεια παρά Αὐτόν μόνο, τότε τόν ἐνδυναμώνει καί λέει: «Μή φοβάσαι, παιδί μου Ἰακώβ, ὀλιγάριθμε Ἰσραήλ»(Ησ. 41,13). 

Καί πάλι λέει: «Μή φοβάσαι, γιατί σέ λύτρωσα. Σοῦ ἔδωσα τό ὄνομά μου, σύ εἶσαι δικός μου. Καί ἄν περνᾶς ἀπό νερό, εἶμαι μαζί σου, ποτάμια ὁλόκληρα δέν θά σέ παρασύρουν, κι ἄν περάσεις ἀνάμεσα ἀπό φωτιά δέ θά καεῖς και ἡ φλόγα δέν θά σέ κατακάψει, γιατί ἐγώ εἶμαι ὁ Κύριος ὁ Θεός σου, ὁ ἅγιος τοῦ Ἰσραήλ, πού σέ σώζω»(Ησ. 43, 1-3).

5. Ἄν λοιπόν ὁ νοῦς ἀκούσει αὐτά τά ἐνθαρρυντικά λόγια, ἀψηφᾶ τούς δαίμονες λέγοντας: «Ποιός εἶναι ποὺ μέ πολεμᾶ; Ἄς σταθεῖ ἀπέναντί μου. Ποιός ἀντιδικεῖ μ' ἐμένα; Ἄς μέ πλησιάσει. Ὁ Κύριος εἶναι βοηθός μου, ποιός θά μοῦ κάνει κακό; Ὅλοι ἐσεῖς θά παλιώσετε ὅπως τά ροῦχα πού τρώει ὁ σκόρος»(Ἡσ. 50,8).

6. Ἄν ἡ καρδιά σου ἔφτασε νά ἀποκτήσει σάν φυσικό τό μίσος κατά τῆς ἁμαρτίας, τότε νίκησε καί ἀπομακρύνθηκε ἀπό ἐκεῖνα πού γεννοῦν τήν ἁμαρτία καί ἔβαλε στήν μνήμη σου τήν κόλαση. Καί γνώριζε ὅτι Ἐκεῖνος πού σέ βοηθεῖ μένει κοντά σου. 

Καί σύ νά μήν Τόν λυπεῖς μέ καμία ἁμαρτία, ἀλλά κλαῖε ἐμπρός Του καί λέγε: «Ἐσύ Κύριε ἔχεις τό ἔλεος γιά νά μέ γλυτώσεις ἀπό τήν ἁμαρτία καί τούς δαίμονες, γιατί ἐγώ ἀδυνατῶ νά ξεφύγω ἀπό τούς ἐχθρούς χωρίς τήν βοήθειά Σου». Καί πρόσεχε νά μήν παραδεχτεῖς πονηρές σκέψεις, καί Αὐτός σέ φυλάγει ἀπό κάθε κακό.

7. Ὀφείλει ὁ μοναχός νά κλείσει ὅλες τίς πόρτες τῆς ψυχῆς, δηλαδή τίς αἰσθήσεις του, γιά νά μήν πέσει ἐξαιτίας τους στήν ἁμαρτία. Καί ὅταν δεῖ ὁ νοῦς ὅτι δέν κυριεύεται ἀπό κανένα πάθος, ἑτοιμάζεται γιά τήν ἀθανασία καί μαζεύει τίς αἰσθήσεις του ὅλες κοντά καί τίς κάνει ἕνα σῶμα. 

8. Ἄν ἀπαλλαγεῖ ὁ νοῦς ἀπό κάθε ἐλπίδα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, αὐτό εἶναι τό σημεῖο ὅτι πέθανε μέσα σου ἡ ἁμαρτία.

9. Ἄν ὁ νοῦς μείνει ἐλεύθερος ἀπό τά κοσμικά πράγματα, τότε ἐκείνη ἡ ἀπόσταση πού ὑπάρχει μεταξύ τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ Θεοῦ, χάνεται.

10. Ἄν ἐλευθερωθεῖ ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου ἀπό ὅλους τοὺς ἐχθρούς του, δηλ. ἀπό τά πάθη, καί ἀναπαυτεῖ, τότε βρίσκεται σέ καινούργια ζωή καί σκέφτεται καινούργια πράγματα, θεϊκά καί ἄφθαρτα. Ὅπου βρίσκεται τό πτῶμα, ἐκεῖ θά μαζευτοῦν οἱ ἀετοί(Λουκ. 17,37), (δηλαδή ὅπου ἡ ἠρεμία ἀπό τά πάθη, ἐκεῖ καί οἱ θεϊκές καί ἄφθαρτες σκέψεις).

11. Οἱ δαίμονες συνηθίζουν νά ἀποτραβιοῦνται μέ δόλο προσωρινά, γιά νά ξεθαρρευτεῖ ὁ ἄνθρωπος νομίζοντας ὅτι ἔγινε ἀπαθής καί νά ἀφήσει τόν ἑαυτό του χωρίς προσοχή, Καί τότε ξαφνικά πηδοῦν πάνω στήν ταλαίπωρη ψυχή του καί τήν ἁρπάζουν σάν σπουργίτι. 

Καί ἄν τήν νικήσουν, τή ρίχνουν χωρίς οἶκτο σέ κάθε ἁμάρτημα, χειρότερο ἀπό ἐκεῖνα γιά τά ὁποῖα ζητοῦσε πρωτύτερα συγχώρηση. Ἄς σταθοῦμε λοιπόν μέ φόβο Θεοῦ καί ἄς φυλάξομε τήν καρδιά μας, ἐκτελώντας τήν ἄσκησή μας. Καί ἄς κρατοῦμε τίς ἀρετές, πού ἀποτελοῦν ἐμπόδιο στήν κακία τῶν ἐχθρῶν δαιμόνων. 

12. Ὁ δάσκαλός μας Ἰησοῦς Χριστός πού γνωρίζει τήν ἀσπλαχνία τῶν δαιμόνων καί σπλαχνίζεται τό ἀνθρώπινο γένος, μᾶς ἔδωσε αὐστηρή ἐντολή λέγοντας: «Νά εἶστε ἕτοιμοι γιά κάθε ὥρα, γιατί δέν γνωρίζετε ποιά ὥρα ἔρχεται ὁ ληστής, μήπως ἔρθει καί σᾶς βρεῖ νά κοιμᾶστε»(Ματθ. 24, 42-44). 

Καί σέ ἄλλο μέρος λέει: «Προσέχετε μή βαρύνουν οἱ καρδιές σας ἀπό τήν κραιπάλη καί τήν μέθη καί τίς βιοτικές μέριμνες καί ἔρθει ξαφνικά ἡ ὥρα γιά σᾶς»(Λουκ. 21, 34). 

Στάσου λοιπόν καλά καί πρόσεχε τίς αἰσθήσεις σου. Καί ἄν κρατεῖς εἰρηνικά στό νοῦ σου τή μνήμη τοῦ Θεοῦ, τότε βλέπεις τούς ληστές δαίμονες πού προσπαθοῦν νά τήν ἀφαιρέσουν κρυφά. 

Γιατί ἐκεῖνος πού προσέχει μέ ἀκρίβεια τούς λογισμούς του, ἀντιλαμβάνεται ἐκείνους πού θέλουν νά μποῦν καί νά τόν μολύνουν. Οἱ κακοί λογισμοί ταράζουν τό νοῦ γιά νά γίνει μετέωρος, φουσκωμένος καί ἀργός. Ἀλλά ἐκεῖνοι πού γνωρίζουν τήν κακία τους, μένουν ἀτάραχοι, προσευχόμενοι στόν Κύριο.

13. Ἄν ὁ ἄνθρωπος δέν μισήσει τά ἔργα αὐτοῦ τοῦ κόσμου, δέν μπορεῖ νά λατρεύσει τόν Θεό. Καί ποιά εἶναι ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ; 

Τό νά μήν ἔχει κανείς τίποτε ξένο στό νοῦ του, ὅταν προσεύχεται σ' Αὐτόν· νά μήν νιώθει ἄλλη ἡδονή, ὅταν Τόν δοξολογεῖ. νά μή διατηρεῖ καμιά κακία, ὅταν ψάλλει σ' Αὐτόν. νά μήν ἔχει μίσος ἐναντίον κανενός, ὅταν προτιμᾶ Αὐτόν· οὔτε νά ὑπάρχει καμιά ζηλοφθονία πονηρή πού νά μᾶς ἐμποδίζει ὅταν ἀπευθυνόμαστε σ' Αὐτόν συνεχῶς καί νά τόν θυμόμαστε πάντοτε. 

Γιατί τά παραπάνω σκοτεινά ἐμπόδια εἶναι τεῖχος πού περικυκλώνει τή δυστυχισμένη ψυχή καί δέν μπορεῖ νά λατρεύσει καθαρά τόν Θεό, ἐφόσον τά ἔχει αὐτά. 

Γιατί τῆς γίνονται ἐμπόδια στό δρόμο της πρός τόν Θεό καί δέν τήν ἀφήνουν νά Τόν συναντήσει καί νά Τόν δοξολογήσει μέσα της καί νά προσευχηθεῖ σ' Αὐτόν μέ γλυκύτητα στήν καρδιά γιά νά φωτιστεῖ ἀπό Αὐτόν. Γι' αὐτό ὁ νοῦς σκοτίζεται πάντοτε καί δέν μπορεῖ νά προκόψει κατά Θεόν, γιατί δέν φροντίζει νά τά κόψει ὅλα αὐτά μέ πνευματική γνώση.

14. Ὅταν ὁ νοῦς σώσει τίς αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς ἀπό τά θελήματα τῆς σάρκας καί τίς ὁδηγήσει στήν ἀπάθεια καί ξεχωρίσει τήν ψυχή ἀπό τά θελήματα τῆς σάρκας, τότε ἄν δεῖ ὁ Θεός τήν ἀδιαντροπιά τῶν παθῶν, ὅτι ὁρμοῦν πάνω στήν ψυχή γιά νά φέρουν τίς αἰσθήσεις στήν ἁμαρτία, καί φωνάξει ὁ νοῦς κρυφά ἀπό τό Θεό καί ἀκατάπαυστα, στέλνει τήν βοήθειά Του καί ὅλα αὐτά ἀμέσως τά καταστρέφει.

15. Σέ παρακαλῶ, ἐφόσον βρίσκεσαι στή ζωή, μήν ἀφήσεις ἐλεύθερη τήν καρδιά σου. Γιατί ὅπως ὁ γεωργός δέν μπορεῖ νά εἶναι σίγουρος γιά τούς καρπούς του, ἐπειδή δέν γνωρίζει τί μπορεῖ νά συμβεῖ μέχρις ὅτου τούς μαζέψει, ἔτσι καί ὁ ἄνθρωπος δέν ἐπιτρέπεται νά ἀφήσει ἀφύλαχτη τήν καρδιά του ὅσο ἀναπνέει. 

Ὅπως δέν γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος ποιό πάθος θά τοῦ ἔρθει ὡς τήν τελευταία του πνοή, ἔτσι δέν πρέπει νά ἀφήσει ἐλεύθερη τήν καρδιά του μέχρι τήν ὥρα ἐκείνη, ἀλλά πρέπει πάντοτε νά φωνάζει πρός τό Θεό νά τόν βοηθήσει καί νά τόν ἐλεήσει.

16. Ἐκεῖνος πού δέν βρίσκει βοήθεια σέ καιρό πολέμου, οὔτε στήν εἰρήνη μπορεῖ νά ἔχει ἐμπιστοσύνη.

17. Ὅταν χωριστεῖ κανείς ἀπό τήν ἁμαρτωλή ζωή, θά γνωρίσει μέ ἀκρίβεια ὅλα τά ἁμαρτήματα μέ τά ὁποῖα ἁμάρτησε στό Θεό. Γιατί δέν βλέπει τίς ἁμαρτίες του πρίν χωριστεῖ ἀπό αὐτές, πράγμα πού θά τοῦ φανεῖ πικρό καί δύσκολο. 

Ὅσοι φτάνουν σ' αὐτό τό μέτρο, κλαῖνε γιά τίς ἁμαρτίες τους καί παρακαλοῦν καί ντρέπονται μπροστά στό Θεό, φέρνοντας στό νοῦ τίς πονηρές φιλίες πού εἶχαν μέ τά πάθη. Ἄς ἀγωνιστοῦμε λοιπόν ἀδελφοί κατά τήν δύναμή μας καί ὁ Θεός μᾶς βοηθᾶ κατά τό πλῆθος τοῦ ἐλέους Του. 

Καί ἄν δέν φυλάξαμε καθαρή τήν καρδιά μας, τουλάχιστον ἄς βάλομε τά δυνατά μας νά φυλάξομε τά σώματά μας, ὅπως ζητάει ὁ Θεός, ἀναμάρτητα καί ἄς πιστεύομε ὅτι κατά τόν καιρό τῆς πνευματικῆς πείνας πού μᾶς βρῆκε, μᾶς ἐλεεῖ μαζί μέ τούς Ἁγίους Του.

18. Ἐκεῖνος πού ἔδωσε τήν καρδιά του στήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ μέ ἀληθινή εὐσέβεια, δέν μπορεῖ νά σκέφτεται ὅτι εἶναι ἀρεστός στό Θεό. Ἐπειδή ὅσο τόν ἐλέγχει ἡ συνείδησή του γιά τίς ἁμαρτίες πού ἔκανε, δέν ἀπόκτησε τήν ἐλευθερία. 

Ἐφόσον ὑπάρχει ὁ ἐλέγχος, ὑπάρχει καί ἐκεῖνος πού κατηγορεῖ· καί ἐφόσον ὑπάρχει κατηγορία, δέν ὑπάρχει ἐλευθερία. Ἄν λοιπόν στήν προσευχή σου δεῖς ὅτι δέν σέ κατηγορεῖ κανένα εἶδος κακίας, ἄρα εἶσαι ἐλεύθερος καί μπῆκες στήν ἁγία ἀνάπαυση τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μέ τό θέλημά Του. 

Ἄν δεῖς ὅτι ὁ καλός καρπός δυνάμωσε καί δέν τόν πνίγουν πλέον τά ζιζάνια τοῦ ἐχθροῦ· καί ὅτι δέν ἔφυγαν μόνοι τους οἱ ἐχθροί καί ἔπαψαν ἀπό πανουργία νά πολεμοῦν πλέον μέ τίς αἰσθήσεις σου· καί ἄν ἡ νεφέλη ἔριξε τή σκιά της πάνω στή σκηνή καί ὁ ἥλιος δέν σέ ἔκαψε τήν ἡμέρα, οὔτε ἡ σελήνη τή νύχτα(Ψαλμ.120,6)· καί ἄν βλέπεις ὅτι ἑτοίμασες τήν σκηνή νά τή στήσεις καί νά τή φυλάξεις κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τότε μέ τή δύναμη τοῦ Θεοῦ ἔχεις νικήσει. 

Καί τότε Αὐτός θά ρίξει τή σκιά Του πάνω στή σκηνή γιατί εἶναι δική Του. Καί ἕως ὅτου γίνεται πόλεμος, ὁ ἄνθρωπος ἔχει φόβο καί τρόμο, ἤ νά νικήσει σήμερα, ἤ νά νικηθεῖ· ἤ νά νικηθεῖ αὔριο ἤ νά νικήσει· γιατί ὁ ἀγώνας σφίγγει τήν καρδιά ὁλόγυρα. 

Ἡ ἀπάθεια ὅμως εἶναι ἀκαταμάχητη, γιατί ἔλαβε πιά τό βραβεῖο καί ἔπαψε πιά νά μεριμνᾶ γιά κάποιο ἀπό τά τρία μέρη, ἐπειδή εἰρήνευσαν μεταξύ τους καί μέ τό Θεό. 

Τά τρία αὐτά μέρη εἶναι ψυχή, σῶμα καί πνεῦμα. Ὅταν λοιπόν τά τρία αὐτά γίνουν ἕνα μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν μποροῦν πλέον νά χωριστοῦν. 

Μή νομίζεις λοιπόν τόν ἑαυτό σου ὅτι εἶσαι νεκρός ὡς πρός τήν ἁμαρτία, ὅσο στενοχωρεῖσαι καί πολεμεῖσαι μέ ὁρμή ἀπό τούς ἐχθρούς σου τούς δαίμονες, εἴτε ξυπνητός, εἴτε στόν ὕπνο σου. Ὅσο ὁ ταλαίπωρος ἄνθρωπος βρίσκεται στό στάδιο τοῦ ἀγώνα, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἀσφαλής.

19. Ἄν ὁ νοῦς ἀποκτήσει πνευματική δύναμη καί ἑτοιμάσει τόν ἑαυτό του νά ἀκολουθήσει τήν ἀγάπη πού σβήνει ὅλα τά πάθη τοῦ σώματος καί πού δέν ἀφήνει μέ τή δύναμή της καμιά κακία νά ἐξουσιάζει τήν καρδιά, τότε ὁ νοῦς ἀντιστέκεται ἐναντίον τῆς κακίας μέχρις ὅτου τήν χωρίσει ἀπό τίς καλές διαθέσεις τῆς ψυχῆς.

20. Ἐξέταζε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μέ μεγάλη προσοχή τόν ἑαυτό σου, ἀδελφέ, κάθε ἡμέρα, καί βλέπε τήν καρδιά σου, ποιό πάθος βρίσκεται μέσα σ' αὐτήν. Καί πέταξέ το μακριά ἀπό τήν καρδιά σου, γιά νά μή σοῦ γίνει ἀφορμή καταδίκης.

21. Πρόσεχε λοιπόν ἀδελφέ μου τήν καρδιά σου καί ἀγρύπνα γιά ν' ἀντιμετωπίσεις τούς ἐχθρούς σου. Γιατί εἶναι πανοῦργοι καί μέ κάθε εἶδος κακίας. 

Καί πίστεψε μέσα σου βαθιά ὅτι εἶναι ἀδύνατο ὁ ἄνθρωπος πού πράττει τό κακό, νά πράξει καλά. Γι' αὐτό καί ὁ Σωτήρας μας μᾶς δίδαξε νά εἴμαστε προσεκτικοί καί ἄγρυπνοι, λέγοντας: «Ὅτι εἶναι στενή ἡ πύλη καί δύσκολος ὁ δρόμος πού ὁδηγεῖ στή ζωή καί εἶναι λίγοι ὅσοι τόν βρίσκουν»(Ματθ. 7,14).

22. Πρόσεχε λοιπόν στόν ἑαυτό σου μήπως κάτι ἀπ' ὅσα ὁδηγοῦν στήν ἀπώλεια σέ ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, καί φύλαγε τήν καρδιά σου καί μήν ἀμελήσεις καί πεῖς: 

«Πῶς νά φυλάξω τήν καρδιά μου, ἀφοῦ εἶμαι ἄνθρωπος ἁμαρτωλός;» Γιατί ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐγκαταλείψει τίς ἁμαρτίες του καί ἐπιστρέψει στό Θεό μετανοιωμένος, ἡ μετάνοια τόν ξαναγεννᾶ καί τόν κάνει ὅλον καινούργιο.

23. Παντοῦ ἡ Ἁγία Γραφή, Παλαιά καί Καινή, μιλᾶ γιά τή φύλαξη τῆς καρδιᾶς. Ὁ Δαβίδ λέει: «Γιοί τῶν ἀνθρώπων, ὡς πότε θά ἔχετε βαριά καρδιά;(Ψαλμ. 4,3), καί πάλι: «Ἡ καρδιά τούς εἶναι κούφια»(Ψαλμ. 5,10). 

Γιά ἐκείνους πάλι πού σκέφτονται μάταια, λέει: «Εἶπε μέσα στήν καρδιά του, θά μείνω ἀμετακίνητος»(Ψαλμ.9,27). Καί πάλι: «Εἶπε μέσα στήν καρδιά του, ξεχάστηκε ὁ Θεός»(Ψαλμ. 9,32), καί ἄλλα πολλά παρόμοια. 

Ὀφείλει λοιπόν ὁ μοναχός νά ἐννοεῖ τό σκοπό τῆς Γραφῆς, γιά ποιόν καί πότε μιλάει, καί νά κρατᾶ συνεχῶς τόν ἀγώνα τῆς ἀσκήσεως. νά προσέχει τίς ἐπιθέσεις τοῦ διαβόλου καί σάν καλός πλοίαρχος νά ξεπερνᾶ τά κύματα, καθώς θά τόν κυβερνᾶ ἡ χάρη, χωρίς νά ξεφεύγει ἀπό τόν δρόμο του καί νά προσέχει μόνο στόν ἑαυτό του. καί νά πλησιάζει τό Θεό, χωρίς νά πλανιέται ἡ σκέψη του ἐδῶ κι ἐκεῖ, καί χωρίς περιέργεια τοῦ νοῦ του.

24. Ὁ καιρός τῶν ἀγώνων ἀπαιτεῖ ἀπό μᾶς τήν προσευχή, ὅπως τόν πλοίαρχο οἱ ἄνεμοι καί οἱ τρικυμίες καί οἱ φουρτοῦνες. Γιατί δεχόμαστε προσβολή λογισμῶν καί ἐναρέτων καί κακῶν. 

Κύριος τῶν παθῶν εἶναι ὁ εὐσεβής καί φιλόθεος λογισμός. Πρέπει ἐμεῖς οἱ ἡσυχαστές μέ σύνεση νά διακρίνομε καί νά ξεχωρίζομε καί τίς ἀρετές καί τίς κακίες. καί ποιές ἀρετές νά ἐργαζόμαστε μπροστά στούς ἀδελφούς μας καί ποιές μόνοι μας. καί ποιά εἶναι ἡ πρώτη ἀρετή, ποιά ἡ δεύτερη καί ποιά ἡ τρίτη. καί ποιό πάθος εἶναι ψυχικό καί ποιό σωματικό, καί ποιά ἀρετή ψυχική καί ποιά σωματική· καί ἀπό ποιά ἀρετή ἡ ὑπερηφάνεια χτυπᾶ τό νοῦ, ἀπό ποιά ἔρχεται ἡ κενοδοξία, ἀπό ποιά πλησιάζει ὁ θυμός καί ἀπό ποιά ἔρχεται ἡ γαστριμαργία. 

Γιατί ὀφείλομε νά ἀνατρέπομε τίς πονηρές σκέψεις καί κάθε ὑψηλοφροσύνη πού ὑψώνεται καί ἐμποδίζει τούς ἀνθρώπους νά γνωρίσουν τό Θεό(Β΄ Κορ. 10,5).

25. Πρώτη ἀρετή εἶναι ἡ ἀμεριμνία, δηλαδή θάνατος σέ σχέση μέ κάθε ἄνθρωπο καί κάθε πράγμα. Αὐτή γεννᾶ τήν ἐπιθυμία τοῦ Θεοῦ. Κι αὐτή πάλι γεννᾶ τή φυσική ὀργή, ἡ ὁποία ἀντιστέκεται σέ κάθε πειρασμό τοῦ διαβόλου. Τότε ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ βρίσκει κατοικία στόν ἄνθρωπο καί διαμέσου τοῦ φόβου φανερώνεται ἡ ἀγάπη.

26. Πρέπει τήν προσβολή τοῦ πονηροῦ λογισμοῦ νά τήν ἀνατρέπομε ἀπό τήν καρδιά μας μέ εὐσεβῆ ἀντιλογία κατά τήν ὥρα τῆς προσευχῆς, μήπως καί βρεθοῦμε νά προσευχόμαστε στό Θεό μέ τά χείλη, ἐνῶ στήν καρδιά νά σκεφτόμαστε τά ἄτοπα. 

Γιατί ὁ Θεός δέν δέχεται ἀπό τόν ἡσυχαστή προσευχή θολή καί περιφρονητική. Σέ ὅλα τά μέρη της ἡ Γραφή συνιστᾶ ἔντονα νά φυλάγομε τίς αἰσθήσεις τῆς ψυχῆς. 

Ἄν ὑποταχθεῖ τό θέλημα τοῦ μοναχοῦ στό νόμο τοῦ Θεοῦ, κατά τό νόμο αὐτό θά κυβερνήσει καί ὁ νοῦς ὅσα ἐξαρτῶνται ὡς ὑπήκοοί του ἀπό αὐτόν, δηλ. ὅλες τίς ψυχικές κινήσεις καί ἰδιαίτερα τό θυμό καί τήν ἐπιθυμία. Αὐτοί εἶναι οἱ ὑπήκοοι τοῦ νοῦ. 

Ἀρετή ἐργαστήκαμε καί κάναμε τό σωστό, στρέψαμε τήν ἐπιθυμία στό Θεό καί τά θελήματά Του, καί τό θυμό κατά τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ διαβόλου. Τί εἶναι λοιπόν ἐκεῖνο ποὺ ζητεῖται ἀπό μας; Ἡ ἐσωτερική μελέτη.

27. Ἄν ὁ σπόρος τῆς αἰσχρότητας σπαρεῖ στήν καρδιά σου, ὅταν κάθεσαι στό κελί σου, πρόσεξε. Ἀντιστάσου κατά τῆς κακίας, μήπως σέ κυριεύσει. Θυμήσου τό Θεό ὅτι εἶναι παρών καί σέ προσέχει, καί ὅ,τι ἔχεις στήν καρδιά σου εἶναι φανερό μπροστά Του. 

Πές λοιπόν στήν ψυχή σου: «Ἄν φοβᾶσαι ὁμοίους σου ἀνθρώπους ἁμαρτωλούς νά μή δοῦν τίς ἁμαρτίες σου, πόσο μᾶλλον τό Θεό ποὺ ὅλα τά βλέπει; Καί ἀπό αὐτό φανερώνεται ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή σου. 

Καί ἄν μείνεις μαζί του, μένεις ἀκίνητος ὡς πρός τά πάθη, ὅπως εἶναι γραμμένο: «Ὅσοι στηρίζονται στόν Κύριο εἶναι σάν τό ὅρος Σιῶν. δέν θά σαλευτεῖ στόν αἰώνα ὅποιος κατοικεῖ στήν Ἱερουσαλήμ»(Ψαλμ. 124, 1). Καί σέ κάθε πράγμα πού κάνεις, νά πιστεύεις ὅτι ὁ Θεός βλέπει κάθε σκέψη σου καί δέν θά ἁμαρτήσεις ποτέ. Σ' Αὐτόν ἀνήκει ἡ δόξα στούς αἰῶνες. Ἀμήν.

Πηγή: aegeanhawk.blogspot.gr

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ Ή ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΗ ΠΙΣΤΗ; (Μητροπολίτου Γ.Ο.Χ. Θεσσαλονίκης κ. Γρηγορίου)

Σεβ. Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Γρηγορίου

Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Καλλίνικε.

Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, σεβαστοὶ πατέρες, ἐκλεκτοὶ μοναχοὶ καὶ μοναχὲς, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί.

Σήμερα Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, εἶναι ἡμέρα ἑόρτιος καὶ πανηγυρικὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας. Ἱστορικὲς μνῆμες μὲ ἀγῶνες καὶ θυσίες καλούμαστε σήμερα νὰ τὶς περιγράψουμε καὶ νὰ τὶς θυμηθοῦμε. Ὁ κάθε ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς ἐδῶ μέσα ποὺ εἶχε τὴν εὐλογία σήμερα τὸ πρωὶ νὰ συμμετάσχει ἐνεργῶς στὴν Θεία Εὐχαριστία, σὲ ἕνα σημαντικὸ ποσοστὸ βίωσε μὲ μυστηριακὸ τρόπο τὴν λειτουργία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν καρδιά του. Ἐπίσης, θυμήθηκε κατὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Συνοδικοῦ τῆς Ὀρθοδοξίαςὀνόματα, ἐποχές, γεγονότα καὶ θυσίες Ἁγίων προσώπων.

 Ἄν θὰ θέλαμε νὰ ποῦμεκάτι παραπάνω χάριν ἐκείνων ποὺ γιὰ κάποια αἰτία δὲν πρόφθασαν ἤ δὲν εἶχαν τὴν δυνατότητα νὰ ἀκούσουν τὸ Συνοδικὸ τῆς Ὀρθοδοξίαςκαὶ βρίσκονται ἀνάμεσά μας, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἐμᾶς τοὺς ἰδίους ποὺ ἤμασταν παρόντες τὸ πρωΐ, θὰ προσθέταμε τὰ ἑξῆς. Ἡ ὑπενθύμιση τοῦ ἱστορικοῦ πλαισίου κατὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Συνοδικοῦ πραγματοποιεῖται κυρίως μὲ δύο τρόπους. Ὁ ἕνας τρόπος εἶναι ἱστορικὸς καὶ ὁ δεύτερος τρόποςλειτουργικός.

 Ὁ πρῶτος τρόπος, ὁ ἱστορικός,εἶναιἡ ἁπλὴ ἱστορικὴ ἀναφορὰ γεγονότων ποὺ διαδραματίστηκαν σὲ δύο διαφορετικὲς περιόδους. Ἡ πρώτη περίοδος εἶναι ἡ ἐποχὴ τῆς εἰκονομαχίας τοῦ 8ου καὶ 9ου αἰῶνος,ὅπου καταδικάστηκαν οἱ εἰκονομάχοι,καὶ ἡ δεύτερη εἶναι ἡ ἐποχὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ τοῦ 14ου αἰῶνος, ὅπου καταδικάστηκε ὁ παπισμός καὶ εἰδικότερα ἡ ἀδιέξοδη φιλοσοφικὴ καὶ λογικὴ προσέγγιση γνώσεως καὶ ἑνώσεως μὲ τὸν Θεό, ποὺ χαρακτηρίζει κατὰ κύριο λόγο τὸν Παπισμό.

 Ὁ δεύτερος τρόπος εἶναι ὁ λειτουργικός. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὰ ἱστορικὰ γεγονότα συνδέονται μὲ τὸ πραγματικό νόημα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι λειτουργικὸς τρόπος εἶναι ἡ κινητοποίηση τοῦ ἀνθρώπου στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν συνέργεια τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὅπως ἀκριβῶς ἔγινε σὲ κάθε βίο Ἁγίου προσώπου. Ἐπίσης θὰ λέγαμε ὅτι ὁ λειτουργικὸς τρόπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ κινητοποιεῖ τὸν ἄνθρωπο γιὰ νὰ ἱκανοποιήσει τὶς πραγματικές του ἀνάγκες καὶ ὄχι τεχνητὲς δηλαδὴ ψευδαισθήσεις.

 Τὶ ἀκριβῶς εἶναι πραγματικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὶ τεχνητὲς ἤ ψευδαισθήσεις εἶναι σημεῖο καθοριστικὸ γιὰ τὴν πορεία τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ πραγματικὲς καθώς καὶ οἱ ψεύτικες ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου συμβάλλουν ὄχι μόνο στὴν πορεία τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καθορίζουν καὶ τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς του.Ἐπίσης εἶναι ἀρκετὰ δύσκολο ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος νὰ καταλάβει ποῦ βρίσκεται ὁ ἑαυτός του. Πράγματι χρειάζεται βοήθεια ἀπὸ αὐθεντικὸ καὶ γνήσιο πνευματικὸ πατέρα. Ἄραγε ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος ἐπιδιώκει νὰ ἱκανοποιεῖ τὶς πραγματικὲς του ἀνάγκες ἤ βρίσκεται στὶς ψευδαισθήσεις του;Αὐτὸ εἶναι δύσκολο νὰ ἀπαντηθεῖ. Ἐξαρτᾶται κατὰ πόσον ὁ ἴδιος ἔχει μοιραστεῖ τὰ προβλήματα καὶ τὰ ἀδιέξοδα τῆς ζωῆς του μὲ ἕναν ἔμπειρο πνευματικό.

 Ἄν θὰ θέλαμε νὰ προσεγγίσουμε τὸν ἄνθρωπο ποὺ δὲν μοιράζεται τὴν ζωή του μὲ ἕναν πνευματικὸ πατέρα, δηλαδὴ ποὺ δὲν ἐξομολογεῖται, ποὺδὲν ἔχει μυστηριακὴ ζωή, θὰ λέγαμε ὅτι ζεῖσὲ ψευδαισθήσεις. Νομίζει πὼς ζεῖ κάτι ἀληθινό, ἐνῶ εἶναι ψεύτικο. Τὸ ἐπιβαρυντικὸ γιὰ ἐκεῖνον εἶναι ὅτι ἐπιδιώκει νὰ προβάλλει τὶς ψευδαισθήσεις του ὡς ἀλήθεια. Δηλαδὴ συνειδητὰ ἤ ἀσυνείδηταὁ ἄνθρωπος ἐξαπατᾶ τὸν ἑαυτό του καὶ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τὸν περιβάλλουν. Δημιουργεῖ ἕνα τοξικὸ περιβάλλον καὶ προσελκύει ἀνθρώπους ποὺ τοὺς ἀρέσει νὰ ζοῦνε μὲ περιορισμένο ὀξυγόνο ζωῆς. Ἀπὸ πλευρᾶς μηχανισμοῦ παρατηρεῖται καὶ τὸ ἑξῆς: Ὅταν κάποιος ἐξαπατήσει τὸν ἑαυτό του, τότε ἐξαπατᾶ μὲ μεγαλύτερη εὐκολία καὶ τὰ θύματά του, ἀλλὰ καὶ τὰ ἴδια τὰ θύματα ἐνισχύουν τὶς ψευδαισθήσεις τόσο τοῦ δημιουργοῦ τους, ὅσων καὶ τῶν ἑαυτῶν τους. Ὑπάρχει δηλαδὴ φαῦλος κύκλος.

 Ὁ ἄνθρωπος ὅμως ποὺ ἐπιδιώκει νὰ ζεῖ τὶς πραγματικές του ἀνάγκες εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀναπνέει καθαρὸ ἀέρα. Εἶναι αὐτὸς ποὺ μέσα ἀπὸ τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς ἀνακαλύπτει νέα μονοπάτια διαδρομῆς συνάντησης μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο. Τὸ κάθε του βῆμα, χωρὶς νὰ τὸ ἐπιδιώκει, ἀφήνει ἕνα χνάρι πίσω του, τὸ ὁποῖο τὸ ἀκολουθοῦν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θέλουν νὰ ζοῦνε ἐλεύθερα καὶ νὰ ἀκολουθοῦν τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ χωρὶς ἐκβιασμοὺς καὶ διλήμματα. Εἶναι σὰν νὰ τοὺς ψιθυρίζουνστὸν νοῦ καὶ στὴν καρδιά τους τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν». Ἀπὸ πλευρᾶς μηχανισμοῦ εἶναι ὁ ἴδιος τρόπος, ὅπως ὁ Χριστὸς σχετιζόταν μὲ τοὺς μαθητές Του. Ὁ Χριστὸς γνώριζε τὶ ἔκανε, γι’ αὐτὸ καὶ σταυρώθηκε. Τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ τὸ παρέδωσε ὁ Χριστὸς σὲ ὅλους ἐκείνους ποὺ κατάλαβαν ὅτι ἡ σωτηρία τους ἔρχεται μέσα ἀπὸ προσωπικὸ γολγοθᾶ. Ὁ σταυρὸς καὶ ὁ γολγοθᾶς εἶναι ἀποκάλυψη καὶ ὄχι ἀδιέξοδο ζωῆς.

 Ἡ σημερινὴ ἑορτὴ εἶναι ἀποκάλυψη Θεανθρώπινη, δὲν εἶναι ἀνθρώπινη κατασκευή. Εἶναι ἡ ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων μὲ τὴν ἐπισφράγιση τῆς θεοπνευστίαςτῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς 7ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου,ἐνῶ τὸ 843 καθιερώθηκε νὰ ἑορτάζεται αὐτὴ τὴν ἡμέρα, τὴν πρώτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν,ἡ ἑόρτιος νίκη κατὰ τῆς αἱρέσεως τῆς εἰκονομαχίας. Μέσα ἀπὸ μία σύντομη ἱστορικὴ ἀνασκόπηση εὔκολα ὁ ἐρευνητὴς μπορεῖ νὰ διαπιστώσει ὅτι στοὺς εἰκονόφιλους κάθε τους κίνηση τὴν ἐπισφράγιζε ὁ Θεὸς μὲ τὴν παρουσία Του. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ εἰδοποιὸς διαφορὰ μὲ τὴν ἀνθρώπινη κατασκευή. Ὁ Θεός ἀποκαλύπτει τὴν παρουσία Του στὴν Ἐκκλησία Του καὶ ἑλκύει ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ τὸν ἀκολουθήσουν.

 Αὐτὴ ἡ παρουσία Του ἦταν καὶ μὲ πολλὰ θαύματα μέσω τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων. Νὰ θυμηθοῦμε τὸ θαῦμα τῆς εἰκόνας τοῦ Χριστοῦ στὴν Βηρυτό, ὅπου μὲ τὰ θαύματα τὰ ὁποία ἐπιτελοῦσε καθημερινῶς γύρισε ὁλόκληρη συναγωγὴ Ἐβραίων μὲ τὴν Ὀρθόδοξο Πίστη; Ἤ να ποῦμε τὸ θαῦμα τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Παναγίας ποὺ ἔκανε καλὰ τὸν τελευταῖο εἰκονομάχο αὐτοκράτορα Θεόφιλο; Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ εἶναι ἀρκετὰ εὔκολο νὰ τὰ ἀναζητήσει κάποιος καὶ νὰ καταλάβει ὅτι ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει τὴν παρουσία Τουγενικῶς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ τὸν ἀκολουθοῦν, καὶ εἰδικῶς σὲ περιπτώσεις ὅταν ὁ Θεὸς θέλει νὰ ἀποκαλύπτει τὸ Θέλημα Του, ὅπως Ἐκεῖνος θέλει.

 Ἕνας ἄλλος τρόπος ποὺ φανερώνει ὅτι εἶναι Θεανθρώπινη ἀποκάλυψη αὐτὴ ἡ ἡμέρα καὶ ὄχι ἀνθρώπινη κατασκευή, εἶναι ὅτι ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτεται σὲ ἀνθρώπους ποὺ μποροῦν νὰ ἀντέξουν νὰ δοῦνε τὸ φῶς Του. Εἶναι οἱ φίλοι καὶ οἱ Ἅγιοί Του. Πιστοποιητικὸ γνησιότητας ὅτι πράγματι ἦταν Ἅγιοί Του καὶ ὅτι πράγματι ἀποκαλύφθηκε σὲ αὐτοὺς εἶναι ὅτι ἄφησε πίσω τὰ Ἱερὰ Λείψανά τους νὰ εὐωδιάζουν καὶ νὰ θαυματουργοῦν.Γιατὶ ἄραγε νὰ ἀφήνει ἄφθαρτα τὰ Λείψανα ὁ Θεὸς κάποιων Ἁγίων Του; Ὁ λόγος ποὺ ἀφήνει ὁ Θεὸς νὰ ὑπάρχουν τὰ Λείψανα τῶν Ἁγίων εἶναι γιὰ τὸν ἁγιασμὸ τῶν πιστῶν ἀφ᾽ ἑνὸς καὶ ἀφ᾽ ἑτέρου νὰ ἀκολουθοῦν οἱ ἄνθρωποι τὸ παράδειγμα καὶ τὴν διδασκαλία τῶν Ἁγίων Του. Ἑπομένως Θεανθρώπινη ἀποκάλυψη δὲν εἶναι μόνον ὅτι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ ποὺ πραγματοποιεῖται ἀπὸ τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν Κ.Η.Ι.Χ., ἀλλὰ καὶ ὅτι συμμετέχει σὲ αὐτὸ τὸ μυστήριο καὶ ὁ ἄνθρωπος μέσῳ τῶν Ἁγίων του. Ὅπως ἡ Παναγία συμμετεῖχε στὴν Ἐνανθρώπηση, ἔτσι καὶ ὁ κάθε Ἅγιος συμμετέχει στὸ σωτηριολογικὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ.

 Λαμπρὸ παράδειγμα εἶναι ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Θὰ δοῦμε σὲ αὐτὸ τὸ παράδειγμα ὅτι ὁ Θεὸς συνεργοῦσε καὶ ἀπεκάλυπτε τὸ Θελημά Του μέσῳ τῶν Ἁγίων Του καὶ ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος συμμετεῖχε. Τὰ λείψανα τοῦἉγίου ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ εὐωδίαζαν καὶ θαυματουργοῦσαν, ἀλλὰ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἔχει ἰδιαίτερη ἀξία γιὰ μᾶς σήμερα σὲ σχέση μὲ τὸν Παπισμὸ εἶναι ἡδιδασκαλία τοῦ Ἁγίου. Εἶπε κάτι πολὺ σημαντικό. Διετύπωσε πὼς γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας θὰ πρέπει νὰ ἔχουμε καθαρὴ καρδιά. Ἡ κατανόηση τῶν δογμάτων γίνεται μόνονὅταν ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτεται μέσα στὴν καθαρὴ καρδιὰ τοῦ θεόπτη Ἁγίου. Οἱ Παπικοὶ δὲν πιστεύουν κάτι τέτοιο.

 Νομίζουν ὅτι ὅσο περισσότερο διαβάζει κάποιος καὶ γνωρίζει ἀρχαία ἑλληνικὴ φιλοσοφία, ἄλλο τόσο μπορεῖ νὰ φθάσει στὴν εὐδαιμονία. Εὐδαιμονία ὁρίζουν τὸν Παράδεισο ὡς μία στατικὴ εὐχάριστη κατάσταση. Κάτι τέτοιο δὲν ὑπάρχει καὶ αὐτὸ εἶναι μία ἀνθρώπινη κατασκευή. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος εἶναι σαφὴς ἐπ᾽ αὐτοῦ ὅταν λέγει: Ὁ Παράδεισος δὲν εἶναι μία στατικὴ κατάσταση, ἀλλὰ μία ἀτέλεστη τελειότης. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ τελειότητα ὅλο καὶ περισσότερο αὐξάνεται, ὅλο καὶ περισσότερο τελειοῦται. Ἐπ᾽ αὐτοῦ τοῦ θέματος ὁ Ἅγιος ἐπειδὴ εἶχε ἐμπειρία ἀκτίστου φωτός, γι’ αὐτὸ καὶ εὐωδίασαν τὰ λείψανά του, γι’ αὐτὸ καὶ συμμετεῖχε στὸ σωτηριολογικὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ διδασκαλία του εἶναι Θεανθρώπινη καὶ ὄχι ἀνθρώπινη κατασκευή. 

 Ἐδῶ μποροῦμε νὰ καταλάβουμε μία ποιοτικὴ διαφορὰ μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ τοῦ Παπισμοῦ, ποὺ εἶναι μία κατασκευή. Αὐτὴ εἶναι ὅτι καθένας ἀπὸ ἐμᾶς μπορεῖ ἐὰν θέλει νὰ βιώσει τὴν ἀλήθεια, ἐνῶ στὸν Παπισμὸ μόνον οἱ ὀλίγοι ὅπως λένε, ἀλλὰ τελικὰ βιώνουν ψευδαισθήσεις καὶ κατασκευές. Μία δεύτερη διαφορὰ ποὺ θέλουμε νὰ ἐπισημάνουμε εἶναι στὸν τρόπο γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Οἱ Παπικοὶ λένε ὅτι ἀφοῦ γνωρίσεις φιλοσοφία καὶ ἀφοῦ μάθεις πολλὰ καὶ σημαντικά, τότε ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, τότε γνωρίζεις τὸν Θεό. Στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση γιὰ νὰ γνωρίσει κάποιος τὸν Θεὸ ἀπαιτεῖται νὰ μάθει τὴν τέχνη τῆς κάθαρσης τῆς καρδιᾶς. Ὁ χρόνος μπορεῖ νὰ εἶναι ἄμεσος,ἀλλὰ ἴσως νὰ χρειαστοῦν καὶ χρόνια. Ὁ χρόνος θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὴν δύναμη τῆς μετανοίας τοῦ ἀνθρώπου.

 Οἱ δύο παραπάνω ποιοτικὲς διαφορὲς φανερώνουν ἐπίσης τὴν Θεανθρώπινη ἀποκάλυψη, καθὼς καὶ τὴν ἀνθρώπινη κατασκευή. Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δείχνει ὅτι μποροῦν νὰ συμμετέχουν ὅλοι στὴν ἀλήθεια καὶ ὄχι μία κατηγορία ἀνθρώπων, ὅπως στὸν Παπισμό. Ὁ τρόπος νὰ γνωρίσει τὴν ἀλήθεια κάποιος εἶναι πιὸ ἁπλὸς καὶ ἄμεσος,ἐνῶ στὸν Παπισμὸ πιὸ σύνθετος ποὺ φέρνει σύγχυση. Ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση ἐφόσον εἶναι γιὰ ὅλους, τότε εἶναι ἀληθινὴ καὶ ἀποκαλυπτική. Γιὰ τοὺς Παπικοὺς ὅμως ἡ ἀλήθεια κατανοεῖται μόνον ἀπὸ τοὺς λίγους, ἀπὸ μία συγκεκριμένη κατηγορία ἀνθρώπων,ἑπομένως ἐδῶ ἡ ἀλήθεια δὲν εἶναι ἀποκαλυπτική, ἀλλὰ κατασκευασμένη καὶ φοβική.

 Ὅ,τι στηρίζεται στὸν φόβο, εἶναι ἀνθρώπινη κατασκευή. Στὴν Δύση κατασκεύασαν τὸν φόβο καὶ τὴν τιμωρία. Δὲν κατάλαβε ὁ δυτικὸς κόσμος ὅτι ὁ ὁ φόβος εἶναι χειραφέτηση, ψυχολογικὴ ὁμηρία καὶ πνευματικὸς ἐκβιασμός. Πάνω σὲ αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικὰ στηρίχθηκε ὁ θεολογικὸς Μεσαίωνας τῆς Δύσεως καὶ μετατράπηκε σὲ κοινωνικὴ στάση ζωῆς καὶ συμπεριφορᾶς μὲ «λαμπρὸ» παράδειγμα τὴν ἱερὰ ἐξέταση, ὅπου στὴν οὐσία καίγανε ζωντανοὺς ὅσους ὑποπτευόντουσαν ἀπὸ τοὺς χριστιανούς τους ὅτι παρέκκλιναν ἀπὸ τὸν κανόνα τῆς κατασκευασμένης πίστεώς τους. Ἕνα ἄλλο παράδειγμα ἦταν καὶ οἱ ἐννέα σταυροφορίες στοὺς Ἁγίους Τόπους ποὺ ἔκαναν οἱ σταυροφόροι. Τελικὰ τὶς περισσότερες φορὲς λαφυραγωγοῦσαν καὶ βεβήλωναν ὀρθοδόξους ναοὺς καὶ ἱερὰ Λείψανα Ἁγίων μας, παρὰ ὅτι βοήθησαν τοὺς Ἁγίους Τόπους.

 Μία σύγχρονη κατασκευασμένη ἀλήθεια εἶναι ὁ Οἰκουμενισμός. Ἐδῶ δὲν ὑπάρχουν λογικὰ σχήματα γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσουν νὰ κατανοήσουμε τὴν κατασκευὴ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Εἶναι ἡ λογικὴ τοῦ παραλόγου καὶ τῆς σύγχυσης. Ἡ λογικὴ τοῦ παραλόγου λέγει, ὅ,τι Θεό πιστεύεις τελικὰ εἶσαι ἐντάξει. Θὰ μποροῦσαμε νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι ἡ λογικὴ τοῦ παραδόξου. Ἐνῶ σὲ πρῶτο ἐπίπεδο βλέπεις ἀπὸ κοντὰ κάποια φύλα ἕνα κῆπο ἐνδεχομένως, ἀπὸ μακριὰ σὲ δεύτερο ἐπίπεδο βλέπεις ὅλα τὰ ὡραῖα φύλα νὰ συνθέτουν μία ἄλλη εἰκόνα ποὺ τρομάζει τὸν παρατηρητή. Ἡ φωτογραφία εἶναι κατατοπιστικὴ τῆς κατασκευῆς καὶ τῶν ψευδαισθήσεων.

 Μία ἐπίσης κατασκευασμένη ἀλήθεια εἶναι ἡ λεγόμενη Σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου τῆς Κρήτης. Ἐκεῖ δομοῦν κάτι ἐξαιρετικὰ πολὺ πρωτότυπο σὲ σχέση μὲ τὸ παρελθόν. Παρουσιάζουν ἕνα διαφορετικὸ μοντέλο Συνόδου σὲ σχέση μὲ τὶς προηγούμενες Συνόδους. Τὴν ἐν λόγῳ Σύνοδο τὴν ὀνομάζουν Πανορθόδοξη. Ἀπ’ ὅ,τι γνωρίζουμε ὅμως, Πανορθόδοξη Σύνοδος μὲ ἰδιαίτερο καὶ κυρίαρχο χαρακτηριστικὸ ἐκτὸς τῶν ἄλλων εἶναι νὰ μνημονεύει προηγούμενες Συνόδους ποὺ καταδικάστηκαν αἱρετικοί, γιὰ νὰ δείχνει μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο καὶ τὴν συνέχεια καὶ τὴν σύνδεση μὲ τὴν ἱστορία.

 Σὲ αὐτὴ τὴν Σύνοδο δὲν ὑπῆρξε κάτι τέτοιο. Ἐπίσης δὲν κατονόμασε κάποια αἵρεση. Τὸ ὅτι δὲν ἀντιλήφθηκαν κάποια αἵρεση,αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὸ αἰσθητήριο νὰ ἀναγνωρίζει σύγχρονες πνευματικὲς ἀπειλὲς δὲν εἶναι ἐνεργοποιημένο. Τελικὰ πρωτοτύπησαν. Δὲν βρῆκαν αἵρεση. Ἐπίσης ἔκαναν καὶ κάτι παραπάνω σὲ πρωτοτυπία. Ὀνόμασαν ὡς ἐκκλησίες τοὺς ἑτεροδόξους, δηλαδή τοὺς αἱρετικούς. Ἑπομένως, ὅ,τι εἴδαμε στὴν ἐν λόγω σύνοδο εἶναι μία ἀνθρώπινη κατασκευὴ ποὺ ἔρχεται νὰ ὑποστηρίξει ἀνθρώπινες σκοπιμότητες καὶ ὄχι τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ.

 Ἕνα ἄλλο σημαντικὸ στοιχεῖο εἶναι ὅτι ὑπάρχει μία κατασκευασμένη ἀσάφεια. Αὐτὸ πολύ πιθανὸν νὰ ἐξυπηρετήσει ἄλλες μεθοδεύσεις στὸν μέλλον. Φαίνεται περισσότερο στὰ κείμενά τους διπλωματία, παρά γλῶσσα ἀληθείας καὶ ἀγάπης. Δὲν φαίνεται ὅτι ἐκφράζει καὶ στοιχειώδη ἀγάπη, διότι ἐγκαταλείπει τὸν δυτικὸ ἄνθρωπο, ποὺ ἀνήκει στὴν ὁποιαδήποτε αἵρεση,μόνο του χωρὶς ἐλπίδα. Δὲν τὸν βοηθάεινὰ σκεφτεῖ διαφορετικά, νὰ προσανατολιστεῖ πνευματικά.Τελικῶς αὐτὸ ποὺ ἔχει σημασία εἶναι τὶ εἶναι ἡ Σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου Κρήτης; Εἶναιτελικῶς κατασκεύασμα ἀνθρώπινο ἤ Θεανθρώπινη παρουσία;Σύμφωνα μὲ τὰ γραφόμενά τους  φάνηκε ὅτι περπατᾶνε σὲ ἀνθρώπινες κατασκευές, χωρὶς νὰ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὸν Δημιουργὸ ποὺ δὲν βλέπουν, καὶ τὸν ἄνθρωπο ποὺ βλέπουν τὸν ἄφησαν μόνο του ἀνυπεράσπιστο σὲ αἱρέσεις.

 Παρόμοιες Σύνοδοι ποὺ ἤθελαν νὰ καταργήσουν τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη ἦταν καὶ ἐπὶ ἐποχῆς τῆς εἰκονομαχίας. Ὑπῆρξαν ἀποφάσεις συνόδων καὶ διατάγματα αὐτοκρατορικὰ γιὰ τὴν ἀποκαθήλωση καὶ τὴν μὴ προσκύνηση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων. Τὰ ἱερὰ Λείψανα τὰ πετοῦσαν σὲ ἀποχετεύσεις τῆς ἐποχῆς τους καὶ ἐδίωκαν ἐκείνους ποὺ προσκυνοῦσαν τὶς Ἱερὲς Εἰκόνες καὶ τὰ Ἱερὰ Λείψανα. Στὴν ἐποχὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ κάτι ἀντίστοιχο ὑπῆρξε. Ὡστόσο ὅμως ἦταν θέμα χρόνου νὰ καταρρεύσει τὸ ψεῦδος καὶ ἡ κατασκευασμένη ἀλήθεια. Ὅπως καὶ ἔγινε.

 Σήμερα οἱ κατασκευὲς ψεύτικων ἀληθειῶν τελικὰ εἶναι μία ἀπάτη, μία φάρσα, ἕνα καλοστημένο ψέμα,ποὺ γίνεται σὲ πολλὰ ἐπίπεδα στὴν κοινωνία μας, ὅπως σὲ θεσμοὺς καὶ ἀξίες. Ἐκεῖποὺ παρατηρεῖται κρίση σὲ κοινωνικὸ καὶ προσωπικὸ ἐπίπεδο, ἐκεῖ διαπιστώνονταιπίσω ἀπὸ τὴν κρίση καὶ οἱ κατασκευασμένες ἀλήθειες. Ἡ κατασκευασμένη ἀλήθεια εἶναι ἀνάλογη μὲ τὸ νόημα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ αὐτὸ φαίνεται λογικὸ. Ἄν δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος θέλει νὰ ζεῖ τὴν ἀλήθεια, τότε δὲν κατασκευάζει ἀλήθειες, διότι πολὺ ἁπλὰ ζεῖ τὴν ἀλήθεια καὶ δὲν ἔχει ἀνάγκη κατασκευὲς περὶ τῆς ἀληθείας. Ἄν ὅμως ὁ ἄνθρωπος δὲν ζεῖ τὴν ἀλήθεια, τότε κατασκευάζει ἀλήθειες γιὰνὰ προβάλλει τὸν ἑαυτό του μέσα ἀπὸ αὐτὲς τὶς κατασκευές. Τὸ κάνει, διότι τὸ ἔχει ἀνάγκη. Ἡ ἀνάγκη ὅμως δὲν εἶναι ἀληθινή, ἀλλὰ μοιάζει μὲ ἀληθινὴ ποὺ τελικὰ εἶναι ψεύτικη. Ἐδῶ ἐνεργοποιοῦνται καὶ οἱ ψευδαισθήσεις, ποὺ εἶναι ἀνάλογες μὲ τὶς κατασκευασμένες ἀλήθειες.

 Οἱ κατασκευὲς ἀφοροῦν κυρίως τοὺς ρόλους. Ὁ ρόλος εἶναι ἀνάλογος μὲ τὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖται. Ἕνα παράδειγμα κατασκευῆς ρόλου εἶναι ὁ ρόλος τοῦ γονέα. Ἐὰν ὑπάρχει σήμερα κρίση στὴν κοινωνία σὲ πολλοὺς τομεῖς, εἶναι διότιἡ ἴδια ἡ οἰκογένεια περνάει κρίση. Πολλοὶ εἶναι οἱ γονεῖς ποὺ λένε στὰ παιδιά τους: μὴν τὸν κάνεις αὐτό, ὅταν οἱ ἴδιοι κάνουν τὸ ἀντίθετο π.χ. μήν καπνίζεις παιδί μου, ἀλλὰ ἐγὼ καπνίζω. Ὁ ἴδιος ὁ γονέας λέει, πήγαινε παιδί μου κατηχητικό, ἀλλὰ ὁ ἴδιος δὲν πάει στὴν Ἐκκλησία. Ὁ σύγχρονος γονιὸς δίνει στὸ παιδί του ὅ,τι τὸ καλύτερο πιστεύει, ἀλλὰ στὸ προηγούμενο παραδείγματα διδάσκει ἀρνητικὰμὲ τὸ παράδειγμά του.

 Λέει δηλαδή, παιδί μου ὅταν μεγαλώσεις θὰ μπορεῖς καὶ ἐσὺ νὰ καπνίζεις καὶ νὰ μὴν πηγαίνεις στὴν ἐκκλησία, ὅπως ἐγώ. Ἁπλὰ νὰ κάνεις ὑπομονὴ μέχρι νὰ μεγαλώσεις. Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἁπλὸ παράδειγμα, γιὰ νὰ καταλάβουμε ὅτι ὁ γονιὸς στὸ συγκεκριμένο παράδειγμα ἔχει κατασκευάσει μία ψευδῆ εἰκόνα γιὰ τὸν ρόλο του, ποὺ ὁ ἴδιος ὁ ρόλος του ὑπονομεύει τὴν ζωὴ τοῦ παιδιοῦ του μὲ τὸ παράδειγμά του. Βρίσκεται στὸν κόσμο ποὺ ἔχει κατασκευάσει.

 Ἄν θὰ θέλαμε νὰ δοῦμε ἄλλες περιπτώσεις πιὸ σύνθετες, θὰ διαπιστώναμε ὅτι τελικῶς ἡ σύγχρονη οἰκογένεια λειτουργεῖ παθολογικὰ σὲ βαθμὸ ποὺ μπορεῖ κάποιος νὰ πεῖ, ὅτι εἶναι ἐργαστῆρι ψυχοπαθολογίας. Μέσα ἐκεῖ κατασκευάζονται προσωπικότητες μὲσυναισθηματικὲς διαταραχές, μὲ συννοσηρότητα ἕως καὶ ἀκραῖες περιπτώσεις ὅπως τῆς σχιζοφρένειας. Ἐπίσης, σύγχρονες ἔρευνες ἔχουν δείξει ὅτι ἡ ὁμοφυλοφιλία κασκευάζεται συναισθηματικῶς μέσα ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν οἰκογένεια, ὅταν αὐτὴ λειτουργεῖ μὲ λανθασμένους ρόλους ἰδιαιτέρως τῶν γονέων.

 Δηλαδή, γονεῖς μὲ διαφορετικὴ συμπεριφορὰ σὲ σχέση μὲ τὸ φύλο τους, ἡ ὑπερβολικὴ καὶ ἡ ἐκτὸς ὁρίων στάση ζωῆς σὲ ἐπίκαιρα θέματα, ἐπηρεάζουν τὸ παιδὶ σημαντικὰ στὸ συναίσθημά του. Ἕνα παράδειγμα λανθασμένου ρόλου εἶναι ὅταν λέει μία γυναίκα σὲ ὅλους: Ἐγὼ εἶμαι ἡ κολώνα τοῦ σπιτιοῦ. Δείχνει σαφῶς τὸν λανθασμένο ρόλο της καὶ τὴν κατασκευασμένη ἀλήθειά της, ποὺ ἐξυπηρετεῖ τὸν δικό της κατασκευασμένο ρόλο, ποὺ τελικὰ ὑπονομεύει τὴν ἴδια, τὰ παιδιά της καὶ τὴν κοινωνία κατὰ προέκταση.

 Τὰ πρόσωπα τῆς οἰκογένειας ποὺ πάσχουν ὅταν ἐνταχθοῦν μέσα στὴν κοινωνία, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο πάσχει καὶ τὸ κοινωνικὸ πλαίσιο. Ἄν θὰ θελαμε νὰ ἀλλάζαμε τὴν κοινωνία, θὰ δίναμε περισσότερη προσοχὴ στὴν οἰκογένεια. Ἄν θὰ θέλαμε νὰ δοῦμε τώρα πόσο εἶναι εὔκολοἤ δύσκολο νὰ ἀλλάξει ἡ κοινωνία μας, τότε θὰ βλέπαμε κατὰ πόσο μπορεῖ εὔκολα ἤ δύσκολα νὰ ἀλλάξει ὁ ἑαυτὸς τοῦ καθενός. Ἐὰν τελικὰ τὸ ἀποφασίζαμε νὰ ἀλλάξουμε,θα διαπιστώναμε μὲ βιωματικὸ τρόπο κατασκευὲς ποὺ ἐξαπάτησαν τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο σὲ προσωπικὸ καὶ κοινωνικὸ ἐπίπεδο.

 Ἕνα ζήτημα, τὸ ὁποῖο ἀπασχολεῖ τὴν ἑλληνικὴ κοινωνία καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ φαίνονται κατασκευές, εἶναι ὅτι στὸ νέο πρόγραμμα ὕλης τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας περιλαμβάνει τὴν θεματικὴ ἑβδομάδα. Αὐτὸ τὸ θέμα ἀπὸ μόνο του θὰ μπορούσαμε νὰ ἀφιερώσουμε πολὺ χρόνο καὶ ἰδιαίτερη διάλεξη καὶ δὲν πρόκειτε σήμερα νὰ τὸ καλύψουμε διεξοδικῶς. Τὸ πρόγραμμα ὀνομάζεται σῶμα καὶ ταυτότητα. Περιέχει τρεῖς ἑνότητες. Ἡ πρώτη ἀφορᾶ τὴν διατροφὴ καὶ τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς, ἡ δεύτερη τὴν πρόληψη τοῦ ἐθισμοῦ καὶ ἡ τρίτη τὶς λεγόμενες ἔμφυλες ταυτότητες. Μὲ λίγα λόγια μᾶς λένε: Στὴν πρώτη περίπτωση περὶ διατροφῆς,νὰ τρῶτε σωστά. Στὴν δεύτερη περίπτωση, νὰ προσέχετε τὶς οὐσίες νὰ μὴν ἐθιστεῖτε. Στὴν τρίτη περίπτωση, τώρα μπορεῖτε νὰ διαλέξετε τὸ φύλο σας.

 Εἶναι ξεκάθαρο ὅτι μὲ τὸ παραπάνω πρόγραμμα δείχνουν τελικὰ ὅτι οἱ ἐπνευστὲς τοῦ προγράμματος δὲν ἀσχολοῦνται εἰλικρινῶς μὲ παιδαγωγικὸ τρόπο. Δὲν ἀσχολοῦνται μὲ τὰ αἴτια, ἀλλὰ μὲ τὸ σύμπτωμα. Ἡ παχυσαρκία καὶ ἡ ἐξάρτηση ἔχουν βαθύτερα αἴτια συναισθηματικὰ καὶ ψυχολογικά, ποὺ αὐτὰ ἀντιμετωπίζονται μὲ βαθύτερες τομὲς στὴν κοινωνία μας, μὲ παρεμβάσεις τόσο στοὺς πάσχοντες ἀλλὰ κυρίως μέσα στὴν σύγχρονη οἰκογένεια. Ἡ τρίτη περίπτωση εἶναι μία στρέβλωση. Ἀντὶ νὰ ἐνισχυθεῖ ὁ νέος στὴν βιολογική του ταυτότητα, τελικὰ τὸν ἀποδομοῦν καὶ τοῦ φέρνουν σύγχυση. Σημαντικὸ ἔργο θὰ ἦταν νὰ τονιστεῖ ἡ ὑπάρχουσα ταυτότητα μὲ ρόλους καὶ συγκεκριμένα ἔργα.

 Σύμφωνα  μὲ αὐτὸ τὸ θέμα ποὺ θέτει ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία περὶ τῆς θεματικῆς ἑβδομάδας, παρατηροῦνται πολλές καὶ διαφορετικὲς κατασκευασμένες ἀλήθειες. Μία κοινωνικὴ κατασκευασμένη ψεύτικη ἀλήθεια εἶναι ἡ διατροφή. Πολλὰ εἶναι ποὺ δὲν πρέπει νὰ τρώει ὁ νέος ἀλλὰ δυστυχῶς σιτίζεται ἀκριβῶς ὅπως σιτίζεται καὶ ὁ μεγαλύτερός του. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸν ἐθισμό. Ὁ νέος μαθαίνει τὸ ἀλκοὸλ διότι τὸ βλέπει στὸ κοντινὸ καὶ μακρυνό του περιβάλλον. Ἔμαθε ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ὅτι ἡ μόνη παρηγοριὰ στὰ ἀδιέξοδα εἶναι τὸ ἀλκοόλ. Τὸ λάθος γίνεται συνήθεια καὶ ἡ συνήθεια μία κατασκευασμένη ἀλήθεια.

 Κατὰ παρόμοιο τρόπο πολλές ψεύτικες κατασκευασμένες ἀλήθειες ἔχουν δομηθεῖ σήμερα στὴν κοινωνία μας ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση τῆς ταυτότητας τοῦ φύλου. Τὸ θέμα εἶναι ἀρκετὰ σοβαρὸ καὶ μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπιστεῖ ὄχι μὲ ἄναρθρες φωνὲς καὶ συνθήματα, ἀλλὰ στὴν κατανόηση τῶν αἰτιῶν. Ὁ τρόπος γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὰ αἴτια εἶναι νὰ δοῦμε τὶς κατασκευὲς εἴτε προσωπικὲς εἴτε κοινωνικὲς ποὺ δομοῦνται ἀπὸ τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο καὶ κατόπιν οἱ παρεμβάσεις θὰ ἔχουν μεγαλύτερη ἀποτελεσματικότητα.

 Τελικῶς οἱ κατασκευασμένες ἀλήθειες ποὺ βλέπουμε σὲ θεσμοὺς καὶ ἀξίες, εἶναι ὅτι νωρίτερα ὁ ἄνθρωπος ἔχει κατασκευάσει μὲ ψεύτικες ἀλήθειες ἕναν θεὸ ποὺ δὲν ὑπάρχει. Κατασκεύασε ἕναν θεὸ ποὺ νὰ ἐξυπηρετεῖ τὰ πάθη του, τὶς τεχνητές του ἀνάγκες, δηλαδὴ τὶς κατασκευασμένες ψεύτικες ἀλήθειες. Ἕναν θεὸ ὅπως κάποτε οἱ Ἰουδαῖοι δημιούργησαν ἕνα χρυσὸ μοσχάρι τὴν στιμὴ ποὺ ὁ Μωϋσῆς ἀπουσίαζε στὸ ὄρος Σινᾶ γιὰ νὰ παραλάβει τὶς δέκα ἐντολὲς. Τὸ δημιούργησαν γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὶς ψευδαισθήσεις τους. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ συνειδητοποιήσει, ὅτι ἔχει κατασκευάσει μία θεολογία μέσα του ποὺ αὐτὴ τὴν στιγμὴ τοῦ καθορίζει τὴν καθημερινότητά του καὶ τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς του. Εἶναι αὐτὴ ἡ θεολογία ποὺ ἀμέσως τοῦ καθορίζει τὸν τρόπο ποὺ θὰ δομίσει τοὺς θεσμοὺς καὶ τὶς ἀξίες τῆς κοινωνίας ποὺ ζεῖ.

 Δυστυχῶς, ὁ Οἰκουμενισμὸς σήμερα ἔχει κατασκευάσει ἕνα σύγχρονο χρυσὸ μοσχάρι μὲ θελογικὲς ἀσάφειες, ὅπως στην λεγόμενη Σύνοδο τοῦ Καλυμπαρίου, ποὺ ἐξαπατᾶ τὸν σύγχρονο ἕλληνα καὶ ἀφήνει ἀνυπεράσπιστο τὸν δυτικὸ ἄνθρωπο ἀνὰ τὴν οἰκουμένη, ἐγκαταλελειμμένο μόνο του μέσα στὴν αἵρεση, στὴν ἀσάφεια καὶ στὴν σύγχυση. Τὸ πιὸ σοβαρὸ ποὺ ἐπιτελεῖ σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο, εἶναι ὅτι ὁ τρόπος ποὺ ἀντιλαμβάνεται τὸν Θεό, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἀντιλαμβάνεται θεσμοὺς καὶ ἀξίες. Ἡ θεολογία τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ποὺ χαράζει ἡ κρατοῦσα ἐκκλησία, ἀλλοιώνει καὶ διαστρεβλώνει ἀρχές, ἤθη, θεσμούς, ἀξίες μὲ τὸν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο ποὺ κατανοεῖ τὸν Θεό. Ὅπως ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ Θεὸς γίνεται κατανοητὸς ἀπὸ πολλὰ καὶ διαφορετικὰ θρησκεύματα, ἔτσι ἐπὶ παραδείγματι μπορεῖ νὰ κατανοήσει ὁ ἄνθρωπος τὴν πραγματική του ἀνάγκη ἀπὸ διαφορετικὰ ἤθη καὶ ἔμφυλες ἐπιλογές.

 Ἡ πραγματικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νὰ συναντήσει τὸν Πλάστη Του ἀπὸ αὐτὴ τὴν ζωὴ μὲ συγκεκριμένο τρόπο,καὶ ὄχι μὲ πολλοὺς καὶ διαφορετικούς, ὅπως μᾶς λέγει ὁ Οἰκουμενισμός. Ἡ εὐθύνη τῆς κρατούσης ἐκκλησίας εἶναι μεγάλη. Ἡ θεολογία τοῦ Οἰκουμενισμοῦ δὲν εἶναι ἁπλῶς μία θεολογικὴ ἰδέα. Πλήττει βαθύτερα τὶς ἀξίες καὶ τὸ ἦθος τοῦ ἀνθρώπου ἤ τὸ ἀντίστροφο. Τελικῶς, ὁ Οἰκουμενισμὸς εἶναι ἔκφραση τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου στὸ ἦθος καὶ στὶς ἀξίες του μὲ θεολογικὸ τρόπο.

 Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ σήμερα ποὺ ἑορτάζει τὰ ὀνομαστήριά της ἔχει πρόταση. Ἔχει ἀπάντηση μέσα σὲ αὐτὲς τὶς προκλήσεις τῶν καιρῶν. Δὲν βλέπει ὡς ἀδιέξοδα τὰ προβλήματα, ἀλλὰ ὡς εὐκαιρίες νὰ ἀποκαλύψει καὶ πάλι τὴν ἀνόθευτη ἀλήθεια καὶ νὰ τὴν προβάλλει μέσα στὴν κοινωνία ὡς πρόταση ζωῆς, χωρὶς προκαταλήψεις καὶ ἰδεασμούς. Ἐνώπιον τῆς κατασκευασμένης ψεύτικης ἀλήθειας, προτείνει μέσα ἀπὸ τὴν Παράδοσή της τὴν ἀλήθεια μὲ βιωματικὸ τρόπο. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ νέος βλέποντας τὸ σωστὸ παράδειγμα ἑνὸς Ἁγίου,προβληματίζεται θετικὰ καὶ ταυτόχρονα προσανατολίζεται.

 Θέτει ἕνα δίλημμα στὸν ἑαυτό του. Θὰ μιμηθεῖ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἁγίου ἤ ὄχι; Τὸ παράδειγμα τοῦ Ἁγίου γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Ἅγιο εἶναι ἡ ἀληθινὴ καὶ πραγματικὴ ζωή, ἐνῶ γιὰ τὸν νέο εἶναι μία βιωματικὴ πληροφορία. Δὲν ἔχει κάνει ἀκόμα προσωπικό του βίωμα τὸ βίωμα τοῦ Ἁγίου. Τὸ ἀμέσως ἑπόμενο ποὺ ἔχει νὰ κάνει ὁ νέος εἶναι νὰ βιώσει ὁ ἴδιος αὐτὸ τὸ παράδειγμα στὴν ζωή του, ἐντάσσοντάς το στὶς πραγματικές του ἀνάγκες καὶ ὄχι σὲ ψεύτικες ποὺ ἱκανοποιοῦν ψευδαισθήσεις.

 Μπορεῖ αὐτὸ νὰ φαίνεται ἁπλό. Αὐτὴ ἡ ἁπλότητα τελικὰ χάνεται, γι’ αὐτὸ παρατηρεῖται σύνθεση καὶ πολυπλοκότητα ποὺ γεννᾶ τὴν σύγχυση. Ἀδελφοί μου, ἄς προσπαθήσουμε νὰ βάλλουμε στὴν ζωή μας τὴν ἁπλότητα τοῦ καλοῦ παραδείγματος. Ἄς ἀναζητήσουμε τὸ καλύτερο στὴν ζωή μας. Ἄν ὑπῆρξαν ἤ ὑπάρξουν ἀτυχίες καὶ ματαιώσεις δὲν πειράζει, ἄς σηκωθοῦμε καὶ νὰ προσπαθήσουμε καὶ πάλι. Εἶναι πρόκληση νὰ βιώνεις τὸ αὐθεντικὸ καὶ τὸ γνήσιο. Σήμερα ἄν δὲν τολμήσουμε στὴν πρόκληση τοῦ αὐθεντικοῦ τότε θὰ γευόμαστε κονσέρβες δίχως θρεπτικὰ συστατικὰ καὶ μάλιστα θὰ περιμένουμε ἰκετευτικὰ πότε θὰ μᾶς τὶς δώσουν.

 Μπορεῖ τὸ σύγχρονο μοσχάρι τῆς εἰδωλολατρείας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς κατασκευασμένης πίστης νὰ ἔχει μεγάλη ἐπίδραση,νὰ ἔχει μετασχηματισθεῖ δηλαδὴ σὲ ἀξίες καὶ θεσμοὺς μέσα στὴν καθημερινότητά μας. Αὐτὸ ἄς μὴν μᾶς ἀπογοητεύει. Πάντα ὑπάρχει ἡ ἐλπίδα τοῦ Χριστοῦ.

 Καταλήγοντας θὰ λέγαμε ὅτι ὁ σύγχρονος Μωϋσῆς δὲν εἶναι σὲ κάποιο ὄρος καὶ κάποια στιγμὴ θὰ ἔρθει. Ὁ σύγχρονος Μωϋσῆς εἶναι ἀνώτερος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Εἶναι ὁ Χριστὸς μέσα στὴν καρδιά μας, ποὺ ὅταν ἀποκαλυφθεῖ, τότε ἡ σύγχρονη εἰδωλολατρεία θα σκορπίσει καὶ θὰ χαθεῖ. Ὁ Χριστὸς εἶναι μέσα μας. Ἄς τὸν προβάλλουμε εἰδικὰ σήμερα, διότι σήμερα ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ,σήμερα ἑορτάζει ἡ Ὀρθοδοξία τὰ νικητήριά της. Ἑορτάζουμε ὅλοι ἐμεῖς σήμερα καὶ ὁ κάθε ἕνας ξεχωριστά.

Χρόνια πολλά, εἰρηνικὰ καὶ Ὀρθόδοξα!

Καλὸ ὑπόλοιπο Τεσσαρακοστῆς!

Πηγή