A

A

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)
† Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου (Ψαλ. 50,17)

ΚⲀⲖⲎ ⲤⲀⲢⲀΚⲞⲤⲦⲎ! ΚⲀⲖⲞⲚ ⲀⲄⲰⲚⲀ!

ΚⲀⲖⲎ ⲤⲀⲢⲀΚⲞⲤⲦⲎ! ΚⲀⲖⲞⲚ ⲀⲄⲰⲚⲀ!
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τρίτη 7 Μαρτίου 2017

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ Ή ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΗ ΠΙΣΤΗ; (Μητροπολίτου Γ.Ο.Χ. Θεσσαλονίκης κ. Γρηγορίου)

Αποτέλεσμα εικόνας για Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας

Σεβ. Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης Γρηγορίου
greg
Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Καλλίνικε.
Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, σεβαστοὶ πατέρες, ἐκλεκτοὶ μοναχοὶ καὶ μοναχὲς, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί.
Σήμερα Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, εἶναι ἡμέρα ἑόρτιος καὶ πανηγυρικὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία μας. Ἱστορικὲς μνῆμες μὲ ἀγῶνες καὶ θυσίες καλούμαστε σήμερα νὰ τὶς περιγράψουμε καὶ νὰ τὶς θυμηθοῦμε. Ὁ κάθε ἕνας ἀπὸ ἐμᾶς ἐδῶ μέσα ποὺ εἶχε τὴν εὐλογία σήμερα τὸ πρωὶ νὰ συμμετάσχει ἐνεργῶς στὴν Θεία Εὐχαριστία, σὲ ἕνα σημαντικὸ ποσοστὸ βίωσε μὲ μυστηριακὸ τρόπο τὴν λειτουργία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὴν καρδιά του. Ἐπίσης, θυμήθηκε κατὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Συνοδικοῦ τῆς Ὀρθοδοξίαςὀνόματα, ἐποχές, γεγονότα καὶ θυσίες Ἁγίων προσώπων.
 ν θὰ θέλαμε νὰ ποῦμεκάτι παραπάνω χάριν ἐκείνων ποὺ γιὰ κάποια αἰτία δὲν πρόφθασαν ἤ δὲν εἶχαν τὴν δυνατότητα νὰ ἀκούσουν τὸ Συνοδικὸ τῆς Ὀρθοδοξίαςκαὶ βρίσκονται ἀνάμεσά μας, ἀλλὰ καὶ γιὰ ἐμᾶς τοὺς ἰδίους ποὺ ἤμασταν παρόντες τὸ πρωΐ, θὰ προσθέταμε τὰ ἑξῆς. Ἡ ὑπενθύμιση τοῦ ἱστορικοῦ πλαισίου κατὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ Συνοδικοῦ πραγματοποιεῖται κυρίως μὲ δύο τρόπους. Ὁ ἕνας τρόπος εἶναι ἱστορικὸς καὶ ὁ δεύτερος τρόποςλειτουργικός.
  πρῶτος τρόπος, ὁ ἱστορικός,εἶναιἡ ἁπλὴ ἱστορικὴ ἀναφορὰ γεγονότων ποὺ διαδραματίστηκαν σὲ δύο διαφορετικὲς περιόδους. Ἡ πρώτη περίοδος εἶναι ἡ ἐποχὴ τῆς εἰκονομαχίας τοῦ 8ου καὶ 9ου αἰῶνος,ὅπου καταδικάστηκαν οἱ εἰκονομάχοι,καὶ ἡ δεύτερη εἶναι ἡ ἐποχὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ τοῦ 14ου αἰῶνος, ὅπου καταδικάστηκε ὁ παπισμός καὶ εἰδικότερα ἡ ἀδιέξοδη φιλοσοφικὴ καὶ λογικὴ προσέγγιση γνώσεως καὶ ἑνώσεως μὲ τὸν Θεό, ποὺ χαρακτηρίζει κατὰ κύριο λόγο τὸν Παπισμό.
  δεύτερος τρόπος εἶναι ὁ λειτουργικός. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὰ ἱστορικὰ γεγονότα συνδέονται μὲ τὸ πραγματικό νόημα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι λειτουργικὸς τρόπος εἶναι ἡ κινητοποίηση τοῦ ἀνθρώπου στὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν συνέργεια τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὅπως ἀκριβῶς ἔγινε σὲ κάθε βίο Ἁγίου προσώπου. Ἐπίσης θὰ λέγαμε ὅτι ὁ λειτουργικὸς τρόπος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ κινητοποιεῖ τὸν ἄνθρωπο γιὰ νὰ ἱκανοποιήσει τὶς πραγματικές του ἀνάγκες καὶ ὄχι τεχνητὲς δηλαδὴ ψευδαισθήσεις.
 Τὶ ἀκριβῶς εἶναι πραγματικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὶ τεχνητὲς ἤ ψευδαισθήσεις εἶναι σημεῖο καθοριστικὸ γιὰ τὴν πορεία τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ πραγματικὲς καθώς καὶ οἱ ψεύτικες ἀνάγκες τοῦ ἀνθρώπου συμβάλλουν ὄχι μόνο στὴν πορεία τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καθορίζουν καὶ τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς του.Ἐπίσης εἶναι ἀρκετὰ δύσκολο ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος νὰ καταλάβει ποῦ βρίσκεται ὁ ἑαυτός του. Πράγματι χρειάζεται βοήθεια ἀπὸ αὐθεντικὸ καὶ γνήσιο πνευματικὸ πατέρα. Ἄραγε ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος ἐπιδιώκει νὰ ἱκανοποιεῖ τὶς πραγματικὲς του ἀνάγκες ἤ βρίσκεται στὶς ψευδαισθήσεις του;Αὐτὸ εἶναι δύσκολο νὰ ἀπαντηθεῖ. Ἐξαρτᾶται κατὰ πόσον ὁ ἴδιος ἔχει μοιραστεῖ τὰ προβλήματα καὶ τὰ ἀδιέξοδα τῆς ζωῆς του μὲ ἕναν ἔμπειρο πνευματικό.
 ν θὰ θέλαμε νὰ προσεγγίσουμε τὸν ἄνθρωπο ποὺ δὲν μοιράζεται τὴν ζωή του μὲ ἕναν πνευματικὸ πατέρα, δηλαδὴ ποὺ δὲν ἐξομολογεῖται, ποὺδὲν ἔχει μυστηριακὴ ζωή, θὰ λέγαμε ὅτι ζεῖσὲ ψευδαισθήσεις. Νομίζει πὼς ζεῖ κάτι ἀληθινό, ἐνῶ εἶναι ψεύτικο. Τὸ ἐπιβαρυντικὸ γιὰ ἐκεῖνον εἶναι ὅτι ἐπιδιώκει νὰ προβάλλει τὶς ψευδαισθήσεις του ὡς ἀλήθεια. Δηλαδὴ συνειδητὰ ἤ ἀσυνείδηταὁ ἄνθρωπος ἐξαπατᾶ τὸν ἑαυτό του καὶ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ τὸν περιβάλλουν. Δημιουργεῖ ἕνα τοξικὸ περιβάλλον καὶ προσελκύει ἀνθρώπους ποὺ τοὺς ἀρέσει νὰ ζοῦνε μὲ περιορισμένο ὀξυγόνο ζωῆς. Ἀπὸ πλευρᾶς μηχανισμοῦ παρατηρεῖται καὶ τὸ ἑξῆς: Ὅταν κάποιος ἐξαπατήσει τὸν ἑαυτό του, τότε ἐξαπατᾶ μὲ μεγαλύτερη εὐκολία καὶ τὰ θύματά του, ἀλλὰ καὶ τὰ ἴδια τὰ θύματα ἐνισχύουν τὶς ψευδαισθήσεις τόσο τοῦ δημιουργοῦ τους, ὅσων καὶ τῶν ἑαυτῶν τους. Ὑπάρχει δηλαδὴ φαῦλος κύκλος.
  ἄνθρωπος ὅμως ποὺ ἐπιδιώκει νὰ ζεῖ τὶς πραγματικές του ἀνάγκες εἶναι ἐκεῖνος ποὺ ἀναπνέει καθαρὸ ἀέρα. Εἶναι αὐτὸς ποὺ μέσα ἀπὸ τὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς ἀνακαλύπτει νέα μονοπάτια διαδρομῆς συνάντησης μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν συνάνθρωπο. Τὸ κάθε του βῆμα, χωρὶς νὰ τὸ ἐπιδιώκει, ἀφήνει ἕνα χνάρι πίσω του, τὸ ὁποῖο τὸ ἀκολουθοῦν ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι θέλουν νὰ ζοῦνε ἐλεύθερα καὶ νὰ ἀκολουθοῦν τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ χωρὶς ἐκβιασμοὺς καὶ διλήμματα. Εἶναι σὰν νὰ τοὺς ψιθυρίζουνστὸν νοῦ καὶ στὴν καρδιά τους τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν». Ἀπὸ πλευρᾶς μηχανισμοῦ εἶναι ὁ ἴδιος τρόπος, ὅπως ὁ Χριστὸς σχετιζόταν μὲ τοὺς μαθητές Του. Ὁ Χριστὸς γνώριζε τὶ ἔκανε, γι’ αὐτὸ καὶ σταυρώθηκε. Τὸ μυστήριο τοῦ Σταυροῦ τὸ παρέδωσε ὁ Χριστὸς σὲ ὅλους ἐκείνους ποὺ κατάλαβαν ὅτι ἡ σωτηρία τους ἔρχεται μέσα ἀπὸ προσωπικὸ γολγοθᾶ. Ὁ σταυρὸς καὶ ὁ γολγοθᾶς εἶναι ἀποκάλυψη καὶ ὄχι ἀδιέξοδο ζωῆς.
  σημερινὴ ἑορτὴ εἶναι ἀποκάλυψη Θεανθρώπινη, δὲν εἶναι ἀνθρώπινη κατασκευή. Εἶναι ἡ ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων μὲ τὴν ἐπισφράγιση τῆς θεοπνευστίαςτῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς 7ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου,ἐνῶ τὸ 843 καθιερώθηκε νὰ ἑορτάζεται αὐτὴ τὴν ἡμέρα, τὴν πρώτη Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν,ἡ ἑόρτιος νίκη κατὰ τῆς αἱρέσεως τῆς εἰκονομαχίας. Μέσα ἀπὸ μία σύντομη ἱστορικὴ ἀνασκόπηση εὔκολα ὁ ἐρευνητὴς μπορεῖ νὰ διαπιστώσει ὅτι στοὺς εἰκονόφιλους κάθε τους κίνηση τὴν ἐπισφράγιζε ὁ Θεὸς μὲ τὴν παρουσία Του. Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ εἰδοποιὸς διαφορὰ μὲ τὴν ἀνθρώπινη κατασκευή. Ὁ Θεός ἀποκαλύπτει τὴν παρουσία Του στὴν Ἐκκλησία Του καὶ ἑλκύει ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ τὸν ἀκολουθήσουν.
 Αὐτὴ ἡ παρουσία Του ἦταν καὶ μὲ πολλὰ θαύματα μέσω τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων. Νὰ θυμηθοῦμε τὸ θαῦμα τῆς εἰκόνας τοῦ Χριστοῦ στὴν Βηρυτό, ὅπου μὲ τὰ θαύματα τὰ ὁποία ἐπιτελοῦσε καθημερινῶς γύρισε ὁλόκληρη συναγωγὴ Ἐβραίων μὲ τὴν Ὀρθόδοξο Πίστη; Ἤ να ποῦμε τὸ θαῦμα τῆς ἱερᾶς εἰκόνος τῆς Παναγίας ποὺ ἔκανε καλὰ τὸν τελευταῖο εἰκονομάχο αὐτοκράτορα Θεόφιλο; Αὐτὰ καὶ ἄλλα πολλὰ εἶναι ἀρκετὰ εὔκολο νὰ τὰ ἀναζητήσει κάποιος καὶ νὰ καταλάβει ὅτι ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτει τὴν παρουσία Τουγενικῶς σὲ ἐκείνους ποὺ θέλουν νὰ τὸν ἀκολουθοῦν, καὶ εἰδικῶς σὲ περιπτώσεις ὅταν ὁ Θεὸς θέλει νὰ ἀποκαλύπτει τὸ Θέλημα Του, ὅπως Ἐκεῖνος θέλει.
 νας ἄλλος τρόπος ποὺ φανερώνει ὅτι εἶναι Θεανθρώπινη ἀποκάλυψη αὐτὴ ἡ ἡμέρα καὶ ὄχι ἀνθρώπινη κατασκευή, εἶναι ὅτι ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτεται σὲ ἀνθρώπους ποὺ μποροῦν νὰ ἀντέξουν νὰ δοῦνε τὸ φῶς Του. Εἶναι οἱ φίλοι καὶ οἱ Ἅγιοί Του. Πιστοποιητικὸ γνησιότητας ὅτι πράγματι ἦταν Ἅγιοί Του καὶ ὅτι πράγματι ἀποκαλύφθηκε σὲ αὐτοὺς εἶναι ὅτι ἄφησε πίσω τὰ Ἱερὰ Λείψανά τους νὰ εὐωδιάζουν καὶ νὰ θαυματουργοῦν.Γιατὶ ἄραγε νὰ ἀφήνει ἄφθαρτα τὰ Λείψανα ὁ Θεὸς κάποιων Ἁγίων Του; Ὁ λόγος ποὺ ἀφήνει ὁ Θεὸς νὰ ὑπάρχουν τὰ Λείψανα τῶν Ἁγίων εἶναι γιὰ τὸν ἁγιασμὸ τῶν πιστῶν ἀφ᾽ ἑνὸς καὶ ἀφ᾽ ἑτέρου νὰ ἀκολουθοῦν οἱ ἄνθρωποι τὸ παράδειγμα καὶ τὴν διδασκαλία τῶν Ἁγίων Του. Ἑπομένως Θεανθρώπινη ἀποκάλυψη δὲν εἶναι μόνον ὅτι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ ποὺ πραγματοποιεῖται ἀπὸ τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τὸν Κ.Η.Ι.Χ., ἀλλὰ καὶ ὅτι συμμετέχει σὲ αὐτὸ τὸ μυστήριο καὶ ὁ ἄνθρωπος μέσῳ τῶν Ἁγίων του. Ὅπως ἡ Παναγία συμμετεῖχε στὴν Ἐνανθρώπηση, ἔτσι καὶ ὁ κάθε Ἅγιος συμμετέχει στὸ σωτηριολογικὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ.
 Λαμπρὸ παράδειγμα εἶναι ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς. Θὰ δοῦμε σὲ αὐτὸ τὸ παράδειγμα ὅτι ὁ Θεὸς συνεργοῦσε καὶ ἀπεκάλυπτε τὸ Θελημά Του μέσῳ τῶν Ἁγίων Του καὶ ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος συμμετεῖχε. Τὰ λείψανα τοῦἉγίου ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ εὐωδίαζαν καὶ θαυματουργοῦσαν, ἀλλὰ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἔχει ἰδιαίτερη ἀξία γιὰ μᾶς σήμερα σὲ σχέση μὲ τὸν Παπισμὸ εἶναι ἡδιδασκαλία τοῦ Ἁγίου. Εἶπε κάτι πολὺ σημαντικό. Διετύπωσε πὼς γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὰ δόγματα τῆς Ἐκκλησίας θὰ πρέπει νὰ ἔχουμε καθαρὴ καρδιά. Ἡ κατανόηση τῶν δογμάτων γίνεται μόνονὅταν ὁ Θεὸς ἀποκαλύπτεται μέσα στὴν καθαρὴ καρδιὰ τοῦ θεόπτη Ἁγίου. Οἱ Παπικοὶ δὲν πιστεύουν κάτι τέτοιο.
 Νομίζουν ὅτι ὅσο περισσότερο διαβάζει κάποιος καὶ γνωρίζει ἀρχαία ἑλληνικὴ φιλοσοφία, ἄλλο τόσο μπορεῖ νὰ φθάσει στὴν εὐδαιμονία. Εὐδαιμονία ὁρίζουν τὸν Παράδεισο ὡς μία στατικὴ εὐχάριστη κατάσταση. Κάτι τέτοιο δὲν ὑπάρχει καὶ αὐτὸ εἶναι μία ἀνθρώπινη κατασκευή. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος εἶναι σαφὴς ἐπ᾽ αὐτοῦ ὅταν λέγει: Ὁ Παράδεισος δὲν εἶναι μία στατικὴ κατάσταση, ἀλλὰ μία ἀτέλεστη τελειότης. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ τελειότητα ὅλο καὶ περισσότερο αὐξάνεται, ὅλο καὶ περισσότερο τελειοῦται. Ἐπ᾽ αὐτοῦ τοῦ θέματος ὁ Ἅγιος ἐπειδὴ εἶχε ἐμπειρία ἀκτίστου φωτός, γι’ αὐτὸ καὶ εὐωδίασαν τὰ λείψανά του, γι’ αὐτὸ καὶ συμμετεῖχε στὸ σωτηριολογικὸ ἔργο τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ διδασκαλία του εἶναι Θεανθρώπινη καὶ ὄχι ἀνθρώπινη κατασκευή. 
 δῶ μποροῦμε νὰ καταλάβουμε μία ποιοτικὴ διαφορὰ μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ τοῦ Παπισμοῦ, ποὺ εἶναι μία κατασκευή. Αὐτὴ εἶναι ὅτι καθένας ἀπὸ ἐμᾶς μπορεῖ ἐὰν θέλει νὰ βιώσει τὴν ἀλήθεια, ἐνῶ στὸν Παπισμὸ μόνον οἱ ὀλίγοι ὅπως λένε, ἀλλὰ τελικὰ βιώνουν ψευδαισθήσεις καὶ κατασκευές. Μία δεύτερη διαφορὰ ποὺ θέλουμε νὰ ἐπισημάνουμε εἶναι στὸν τρόπο γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Οἱ Παπικοὶ λένε ὅτι ἀφοῦ γνωρίσεις φιλοσοφία καὶ ἀφοῦ μάθεις πολλὰ καὶ σημαντικά, τότε ἔρχεται ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, τότε γνωρίζεις τὸν Θεό. Στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση γιὰ νὰ γνωρίσει κάποιος τὸν Θεὸ ἀπαιτεῖται νὰ μάθει τὴν τέχνη τῆς κάθαρσης τῆς καρδιᾶς. Ὁ χρόνος μπορεῖ νὰ εἶναι ἄμεσος,ἀλλὰ ἴσως νὰ χρειαστοῦν καὶ χρόνια. Ὁ χρόνος θὰ ἐξαρτηθεῖ ἀπὸ τὴν δύναμη τῆς μετανοίας τοῦ ἀνθρώπου.
 Οἱ δύο παραπάνω ποιοτικὲς διαφορὲς φανερώνουν ἐπίσης τὴν Θεανθρώπινη ἀποκάλυψη, καθὼς καὶ τὴν ἀνθρώπινη κατασκευή. Ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση δείχνει ὅτι μποροῦν νὰ συμμετέχουν ὅλοι στὴν ἀλήθεια καὶ ὄχι μία κατηγορία ἀνθρώπων, ὅπως στὸν Παπισμό. Ὁ τρόπος νὰ γνωρίσει τὴν ἀλήθεια κάποιος εἶναι πιὸ ἁπλὸς καὶ ἄμεσος,ἐνῶ στὸν Παπισμὸ πιὸ σύνθετος ποὺ φέρνει σύγχυση. Ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση ἐφόσον εἶναι γιὰ ὅλους, τότε εἶναι ἀληθινὴ καὶ ἀποκαλυπτική. Γιὰ τοὺς Παπικοὺς ὅμως ἡ ἀλήθεια κατανοεῖται μόνον ἀπὸ τοὺς λίγους, ἀπὸ μία συγκεκριμένη κατηγορία ἀνθρώπων,ἑπομένως ἐδῶ ἡ ἀλήθεια δὲν εἶναι ἀποκαλυπτική, ἀλλὰ κατασκευασμένη καὶ φοβική.
 ,τι στηρίζεται στὸν φόβο, εἶναι ἀνθρώπινη κατασκευή. Στὴν Δύση κατασκεύασαν τὸν φόβο καὶ τὴν τιμωρία. Δὲν κατάλαβε ὁ δυτικὸς κόσμος ὅτι ὁ ὁ φόβος εἶναι χειραφέτηση, ψυχολογικὴ ὁμηρία καὶ πνευματικὸς ἐκβιασμός. Πάνω σὲ αὐτὰ τὰ χαρακτηριστικὰ στηρίχθηκε ὁ θεολογικὸς Μεσαίωνας τῆς Δύσεως καὶ μετατράπηκε σὲ κοινωνικὴ στάση ζωῆς καὶ συμπεριφορᾶς μὲ «λαμπρὸ» παράδειγμα τὴν ἱερὰ ἐξέταση, ὅπου στὴν οὐσία καίγανε ζωντανοὺς ὅσους ὑποπτευόντουσαν ἀπὸ τοὺς χριστιανούς τους ὅτι παρέκκλιναν ἀπὸ τὸν κανόνα τῆς κατασκευασμένης πίστεώς τους. Ἕνα ἄλλο παράδειγμα ἦταν καὶ οἱ ἐννέα σταυροφορίες στοὺς Ἁγίους Τόπους ποὺ ἔκαναν οἱ σταυροφόροι. Τελικὰ τὶς περισσότερες φορὲς λαφυραγωγοῦσαν καὶ βεβήλωναν ὀρθοδόξους ναοὺς καὶ ἱερὰ Λείψανα Ἁγίων μας, παρὰ ὅτι βοήθησαν τοὺς Ἁγίους Τόπους.
 Μία σύγχρονη κατασκευασμένη ἀλήθεια εἶναι ὁ Οἰκουμενισμός. Ἐδῶ δὲν ὑπάρχουν λογικὰ σχήματα γιὰ νὰ μᾶς βοηθήσουν νὰ κατανοήσουμε τὴν κατασκευὴ τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Εἶναι ἡ λογικὴ τοῦ παραλόγου καὶ τῆς σύγχυσης. Ἡ λογικὴ τοῦ παραλόγου λέγει, ὅ,τι Θεό πιστεύεις τελικὰ εἶσαι ἐντάξει. Θὰ μποροῦσαμε νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι ἡ λογικὴ τοῦ παραδόξου. Ἐνῶ σὲ πρῶτο ἐπίπεδο βλέπεις ἀπὸ κοντὰ κάποια φύλα ἕνα κῆπο ἐνδεχομένως, ἀπὸ μακριὰ σὲ δεύτερο ἐπίπεδο βλέπεις ὅλα τὰ ὡραῖα φύλα νὰ συνθέτουν μία ἄλλη εἰκόνα ποὺ τρομάζει τὸν παρατηρητή. Ἡ φωτογραφία εἶναι κατατοπιστικὴ τῆς κατασκευῆς καὶ τῶν ψευδαισθήσεων.
 Μία ἐπίσης κατασκευασμένη ἀλήθεια εἶναι ἡ λεγόμενη Σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου τῆς Κρήτης. Ἐκεῖ δομοῦν κάτι ἐξαιρετικὰ πολὺ πρωτότυπο σὲ σχέση μὲ τὸ παρελθόν. Παρουσιάζουν ἕνα διαφορετικὸ μοντέλο Συνόδου σὲ σχέση μὲ τὶς προηγούμενες Συνόδους. Τὴν ἐν λόγῳ Σύνοδο τὴν ὀνομάζουν Πανορθόδοξη. Ἀπ’ ὅ,τι γνωρίζουμε ὅμως, Πανορθόδοξη Σύνοδος μὲ ἰδιαίτερο καὶ κυρίαρχο χαρακτηριστικὸ ἐκτὸς τῶν ἄλλων εἶναι νὰ μνημονεύει προηγούμενες Συνόδους ποὺ καταδικάστηκαν αἱρετικοί, γιὰ νὰ δείχνει μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο καὶ τὴν συνέχεια καὶ τὴν σύνδεση μὲ τὴν ἱστορία.
 Σὲ αὐτὴ τὴν Σύνοδο δὲν ὑπῆρξε κάτι τέτοιο. Ἐπίσης δὲν κατονόμασε κάποια αἵρεση. Τὸ ὅτι δὲν ἀντιλήφθηκαν κάποια αἵρεση,αὐτὸ σημαίνει ὅτι τὸ αἰσθητήριο νὰ ἀναγνωρίζει σύγχρονες πνευματικὲς ἀπειλὲς δὲν εἶναι ἐνεργοποιημένο. Τελικὰ πρωτοτύπησαν. Δὲν βρῆκαν αἵρεση. Ἐπίσης ἔκαναν καὶ κάτι παραπάνω σὲ πρωτοτυπία. Ὀνόμασαν ὡς ἐκκλησίες τοὺς ἑτεροδόξους, δηλαδή τοὺς αἱρετικούς. Ἑπομένως, ὅ,τι εἴδαμε στὴν ἐν λόγω σύνοδο εἶναι μία ἀνθρώπινη κατασκευὴ ποὺ ἔρχεται νὰ ὑποστηρίξει ἀνθρώπινες σκοπιμότητες καὶ ὄχι τὸ Θέλημα τοῦ Θεοῦ.
 να ἄλλο σημαντικὸ στοιχεῖο εἶναι ὅτι ὑπάρχει μία κατασκευασμένη ἀσάφεια. Αὐτὸ πολύ πιθανὸν νὰ ἐξυπηρετήσει ἄλλες μεθοδεύσεις στὸν μέλλον. Φαίνεται περισσότερο στὰ κείμενά τους διπλωματία, παρά γλῶσσα ἀληθείας καὶ ἀγάπης. Δὲν φαίνεται ὅτι ἐκφράζει καὶ στοιχειώδη ἀγάπη, διότι ἐγκαταλείπει τὸν δυτικὸ ἄνθρωπο, ποὺ ἀνήκει στὴν ὁποιαδήποτε αἵρεση,μόνο του χωρὶς ἐλπίδα. Δὲν τὸν βοηθάεινὰ σκεφτεῖ διαφορετικά, νὰ προσανατολιστεῖ πνευματικά.Τελικῶς αὐτὸ ποὺ ἔχει σημασία εἶναι τὶ εἶναι ἡ Σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου Κρήτης; Εἶναιτελικῶς κατασκεύασμα ἀνθρώπινο ἤ Θεανθρώπινη παρουσία;Σύμφωνα μὲ τὰ γραφόμενά τους  φάνηκε ὅτι περπατᾶνε σὲ ἀνθρώπινες κατασκευές, χωρὶς νὰ ἐνδιαφέρονται γιὰ τὸν Δημιουργὸ ποὺ δὲν βλέπουν, καὶ τὸν ἄνθρωπο ποὺ βλέπουν τὸν ἄφησαν μόνο του ἀνυπεράσπιστο σὲ αἱρέσεις.
 Παρόμοιες Σύνοδοι ποὺ ἤθελαν νὰ καταργήσουν τὴν Ὀρθόδοξη Πίστη ἦταν καὶ ἐπὶ ἐποχῆς τῆς εἰκονομαχίας. Ὑπῆρξαν ἀποφάσεις συνόδων καὶ διατάγματα αὐτοκρατορικὰ γιὰ τὴν ἀποκαθήλωση καὶ τὴν μὴ προσκύνηση τῶν ἱερῶν Εἰκόνων. Τὰ ἱερὰ Λείψανα τὰ πετοῦσαν σὲ ἀποχετεύσεις τῆς ἐποχῆς τους καὶ ἐδίωκαν ἐκείνους ποὺ προσκυνοῦσαν τὶς Ἱερὲς Εἰκόνες καὶ τὰ Ἱερὰ Λείψανα. Στὴν ἐποχὴ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ κάτι ἀντίστοιχο ὑπῆρξε. Ὡστόσο ὅμως ἦταν θέμα χρόνου νὰ καταρρεύσει τὸ ψεῦδος καὶ ἡ κατασκευασμένη ἀλήθεια. Ὅπως καὶ ἔγινε.
 Σήμερα οἱ κατασκευὲς ψεύτικων ἀληθειῶν τελικὰ εἶναι μία ἀπάτη, μία φάρσα, ἕνα καλοστημένο ψέμα,ποὺ γίνεται σὲ πολλὰ ἐπίπεδα στὴν κοινωνία μας, ὅπως σὲ θεσμοὺς καὶ ἀξίες. Ἐκεῖποὺ παρατηρεῖται κρίση σὲ κοινωνικὸ καὶ προσωπικὸ ἐπίπεδο, ἐκεῖ διαπιστώνονταιπίσω ἀπὸ τὴν κρίση καὶ οἱ κατασκευασμένες ἀλήθειες. Ἡ κατασκευασμένη ἀλήθεια εἶναι ἀνάλογη μὲ τὸ νόημα τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου καὶ αὐτὸ φαίνεται λογικὸ. Ἄν δηλαδὴ ὁ ἄνθρωπος θέλει νὰ ζεῖ τὴν ἀλήθεια, τότε δὲν κατασκευάζει ἀλήθειες, διότι πολὺ ἁπλὰ ζεῖ τὴν ἀλήθεια καὶ δὲν ἔχει ἀνάγκη κατασκευὲς περὶ τῆς ἀληθείας. Ἄν ὅμως ὁ ἄνθρωπος δὲν ζεῖ τὴν ἀλήθεια, τότε κατασκευάζει ἀλήθειες γιὰνὰ προβάλλει τὸν ἑαυτό του μέσα ἀπὸ αὐτὲς τὶς κατασκευές. Τὸ κάνει, διότι τὸ ἔχει ἀνάγκη. Ἡ ἀνάγκη ὅμως δὲν εἶναι ἀληθινή, ἀλλὰ μοιάζει μὲ ἀληθινὴ ποὺ τελικὰ εἶναι ψεύτικη. Ἐδῶ ἐνεργοποιοῦνται καὶ οἱ ψευδαισθήσεις, ποὺ εἶναι ἀνάλογες μὲ τὶς κατασκευασμένες ἀλήθειες.
 Οἱ κατασκευὲς ἀφοροῦν κυρίως τοὺς ρόλους. Ὁ ρόλος εἶναι ἀνάλογος μὲ τὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελεῖται. Ἕνα παράδειγμα κατασκευῆς ρόλου εἶναι ὁ ρόλος τοῦ γονέα. Ἐὰν ὑπάρχει σήμερα κρίση στὴν κοινωνία σὲ πολλοὺς τομεῖς, εἶναι διότιἡ ἴδια ἡ οἰκογένεια περνάει κρίση. Πολλοὶ εἶναι οἱ γονεῖς ποὺ λένε στὰ παιδιά τους: μὴν τὸν κάνεις αὐτό, ὅταν οἱ ἴδιοι κάνουν τὸ ἀντίθετο π.χ. μήν καπνίζεις παιδί μου, ἀλλὰ ἐγὼ καπνίζω. Ὁ ἴδιος ὁ γονέας λέει, πήγαινε παιδί μου κατηχητικό, ἀλλὰ ὁ ἴδιος δὲν πάει στὴν Ἐκκλησία. Ὁ σύγχρονος γονιὸς δίνει στὸ παιδί του ὅ,τι τὸ καλύτερο πιστεύει, ἀλλὰ στὸ προηγούμενο παραδείγματα διδάσκει ἀρνητικὰμὲ τὸ παράδειγμά του.
 Λέει δηλαδή, παιδί μου ὅταν μεγαλώσεις θὰ μπορεῖς καὶ ἐσὺ νὰ καπνίζεις καὶ νὰ μὴν πηγαίνεις στὴν ἐκκλησία, ὅπως ἐγώ. Ἁπλὰ νὰ κάνεις ὑπομονὴ μέχρι νὰ μεγαλώσεις. Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἁπλὸ παράδειγμα, γιὰ νὰ καταλάβουμε ὅτι ὁ γονιὸς στὸ συγκεκριμένο παράδειγμα ἔχει κατασκευάσει μία ψευδῆ εἰκόνα γιὰ τὸν ρόλο του, ποὺ ὁ ἴδιος ὁ ρόλος του ὑπονομεύει τὴν ζωὴ τοῦ παιδιοῦ του μὲ τὸ παράδειγμά του. Βρίσκεται στὸν κόσμο ποὺ ἔχει κατασκευάσει.
 ν θὰ θέλαμε νὰ δοῦμε ἄλλες περιπτώσεις πιὸ σύνθετες, θὰ διαπιστώναμε ὅτι τελικῶς ἡ σύγχρονη οἰκογένεια λειτουργεῖ παθολογικὰ σὲ βαθμὸ ποὺ μπορεῖ κάποιος νὰ πεῖ, ὅτι εἶναι ἐργαστῆρι ψυχοπαθολογίας. Μέσα ἐκεῖ κατασκευάζονται προσωπικότητες μὲσυναισθηματικὲς διαταραχές, μὲ συννοσηρότητα ἕως καὶ ἀκραῖες περιπτώσεις ὅπως τῆς σχιζοφρένειας. Ἐπίσης, σύγχρονες ἔρευνες ἔχουν δείξει ὅτι ἡ ὁμοφυλοφιλία κασκευάζεται συναισθηματικῶς μέσα ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν οἰκογένεια, ὅταν αὐτὴ λειτουργεῖ μὲ λανθασμένους ρόλους ἰδιαιτέρως τῶν γονέων.
 Δηλαδή, γονεῖς μὲ διαφορετικὴ συμπεριφορὰ σὲ σχέση μὲ τὸ φύλο τους, ἡ ὑπερβολικὴ καὶ ἡ ἐκτὸς ὁρίων στάση ζωῆς σὲ ἐπίκαιρα θέματα, ἐπηρεάζουν τὸ παιδὶ σημαντικὰ στὸ συναίσθημά του. Ἕνα παράδειγμα λανθασμένου ρόλου εἶναι ὅταν λέει μία γυναίκα σὲ ὅλους: Ἐγὼ εἶμαι ἡ κολώνα τοῦ σπιτιοῦ. Δείχνει σαφῶς τὸν λανθασμένο ρόλο της καὶ τὴν κατασκευασμένη ἀλήθειά της, ποὺ ἐξυπηρετεῖ τὸν δικό της κατασκευασμένο ρόλο, ποὺ τελικὰ ὑπονομεύει τὴν ἴδια, τὰ παιδιά της καὶ τὴν κοινωνία κατὰ προέκταση.
 Τὰ πρόσωπα τῆς οἰκογένειας ποὺ πάσχουν ὅταν ἐνταχθοῦν μέσα στὴν κοινωνία, κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο πάσχει καὶ τὸ κοινωνικὸ πλαίσιο. Ἄν θὰ θελαμε νὰ ἀλλάζαμε τὴν κοινωνία, θὰ δίναμε περισσότερη προσοχὴ στὴν οἰκογένεια. Ἄν θὰ θέλαμε νὰ δοῦμε τώρα πόσο εἶναι εὔκολοἤ δύσκολο νὰ ἀλλάξει ἡ κοινωνία μας, τότε θὰ βλέπαμε κατὰ πόσο μπορεῖ εὔκολα ἤ δύσκολα νὰ ἀλλάξει ὁ ἑαυτὸς τοῦ καθενός. Ἐὰν τελικὰ τὸ ἀποφασίζαμε νὰ ἀλλάξουμε,θα διαπιστώναμε μὲ βιωματικὸ τρόπο κατασκευὲς ποὺ ἐξαπάτησαν τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο σὲ προσωπικὸ καὶ κοινωνικὸ ἐπίπεδο.
 να ζήτημα, τὸ ὁποῖο ἀπασχολεῖ τὴν ἑλληνικὴ κοινωνία καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ φαίνονται κατασκευές, εἶναι ὅτι στὸ νέο πρόγραμμα ὕλης τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας περιλαμβάνει τὴν θεματικὴ ἑβδομάδα. Αὐτὸ τὸ θέμα ἀπὸ μόνο του θὰ μπορούσαμε νὰ ἀφιερώσουμε πολὺ χρόνο καὶ ἰδιαίτερη διάλεξη καὶ δὲν πρόκειτε σήμερα νὰ τὸ καλύψουμε διεξοδικῶς. Τὸ πρόγραμμα ὀνομάζεται σῶμα καὶ ταυτότητα. Περιέχει τρεῖς ἑνότητες. Ἡ πρώτη ἀφορᾶ τὴν διατροφὴ καὶ τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς, ἡ δεύτερη τὴν πρόληψη τοῦ ἐθισμοῦ καὶ ἡ τρίτη τὶς λεγόμενες ἔμφυλες ταυτότητες. Μὲ λίγα λόγια μᾶς λένε: Στὴν πρώτη περίπτωση περὶ διατροφῆς,νὰ τρῶτε σωστά. Στὴν δεύτερη περίπτωση, νὰ προσέχετε τὶς οὐσίες νὰ μὴν ἐθιστεῖτε. Στὴν τρίτη περίπτωση, τώρα μπορεῖτε νὰ διαλέξετε τὸ φύλο σας.
 Εἶναι ξεκάθαρο ὅτι μὲ τὸ παραπάνω πρόγραμμα δείχνουν τελικὰ ὅτι οἱ ἐπνευστὲς τοῦ προγράμματος δὲν ἀσχολοῦνται εἰλικρινῶς μὲ παιδαγωγικὸ τρόπο. Δὲν ἀσχολοῦνται μὲ τὰ αἴτια, ἀλλὰ μὲ τὸ σύμπτωμα. Ἡ παχυσαρκία καὶ ἡ ἐξάρτηση ἔχουν βαθύτερα αἴτια συναισθηματικὰ καὶ ψυχολογικά, ποὺ αὐτὰ ἀντιμετωπίζονται μὲ βαθύτερες τομὲς στὴν κοινωνία μας, μὲ παρεμβάσεις τόσο στοὺς πάσχοντες ἀλλὰ κυρίως μέσα στὴν σύγχρονη οἰκογένεια. Ἡ τρίτη περίπτωση εἶναι μία στρέβλωση. Ἀντὶ νὰ ἐνισχυθεῖ ὁ νέος στὴν βιολογική του ταυτότητα, τελικὰ τὸν ἀποδομοῦν καὶ τοῦ φέρνουν σύγχυση. Σημαντικὸ ἔργο θὰ ἦταν νὰ τονιστεῖ ἡ ὑπάρχουσα ταυτότητα μὲ ρόλους καὶ συγκεκριμένα ἔργα.
 Σύμφωνα  μὲ αὐτὸ τὸ θέμα ποὺ θέτει ἡ ἑλληνικὴ κοινωνία περὶ τῆς θεματικῆς ἑβδομάδας, παρατηροῦνται πολλές καὶ διαφορετικὲς κατασκευασμένες ἀλήθειες. Μία κοινωνικὴ κατασκευασμένη ψεύτικη ἀλήθεια εἶναι ἡ διατροφή. Πολλὰ εἶναι ποὺ δὲν πρέπει νὰ τρώει ὁ νέος ἀλλὰ δυστυχῶς σιτίζεται ἀκριβῶς ὅπως σιτίζεται καὶ ὁ μεγαλύτερός του. Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸν ἐθισμό. Ὁ νέος μαθαίνει τὸ ἀλκοὸλ διότι τὸ βλέπει στὸ κοντινὸ καὶ μακρυνό του περιβάλλον. Ἔμαθε ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους ὅτι ἡ μόνη παρηγοριὰ στὰ ἀδιέξοδα εἶναι τὸ ἀλκοόλ. Τὸ λάθος γίνεται συνήθεια καὶ ἡ συνήθεια μία κατασκευασμένη ἀλήθεια.
 Κατὰ παρόμοιο τρόπο πολλές ψεύτικες κατασκευασμένες ἀλήθειες ἔχουν δομηθεῖ σήμερα στὴν κοινωνία μας ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση τῆς ταυτότητας τοῦ φύλου. Τὸ θέμα εἶναι ἀρκετὰ σοβαρὸ καὶ μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπιστεῖ ὄχι μὲ ἄναρθρες φωνὲς καὶ συνθήματα, ἀλλὰ στὴν κατανόηση τῶν αἰτιῶν. Ὁ τρόπος γιὰ νὰ κατανοήσουμε τὰ αἴτια εἶναι νὰ δοῦμε τὶς κατασκευὲς εἴτε προσωπικὲς εἴτε κοινωνικὲς ποὺ δομοῦνται ἀπὸ τὸν σύγχρονο ἄνθρωπο καὶ κατόπιν οἱ παρεμβάσεις θὰ ἔχουν μεγαλύτερη ἀποτελεσματικότητα.
 Τελικῶς οἱ κατασκευασμένες ἀλήθειες ποὺ βλέπουμε σὲ θεσμοὺς καὶ ἀξίες, εἶναι ὅτι νωρίτερα ὁ ἄνθρωπος ἔχει κατασκευάσει μὲ ψεύτικες ἀλήθειες ἕναν θεὸ ποὺ δὲν ὑπάρχει. Κατασκεύασε ἕναν θεὸ ποὺ νὰ ἐξυπηρετεῖ τὰ πάθη του, τὶς τεχνητές του ἀνάγκες, δηλαδὴ τὶς κατασκευασμένες ψεύτικες ἀλήθειες. Ἕναν θεὸ ὅπως κάποτε οἱ Ἰουδαῖοι δημιούργησαν ἕνα χρυσὸ μοσχάρι τὴν στιμὴ ποὺ ὁ Μωϋσῆς ἀπουσίαζε στὸ ὄρος Σινᾶ γιὰ νὰ παραλάβει τὶς δέκα ἐντολὲς. Τὸ δημιούργησαν γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τὶς ψευδαισθήσεις τους. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ συνειδητοποιήσει, ὅτι ἔχει κατασκευάσει μία θεολογία μέσα του ποὺ αὐτὴ τὴν στιγμὴ τοῦ καθορίζει τὴν καθημερινότητά του καὶ τὴν ποιότητα τῆς ζωῆς του. Εἶναι αὐτὴ ἡ θεολογία ποὺ ἀμέσως τοῦ καθορίζει τὸν τρόπο ποὺ θὰ δομίσει τοὺς θεσμοὺς καὶ τὶς ἀξίες τῆς κοινωνίας ποὺ ζεῖ.
 Δυστυχῶς, ὁ Οἰκουμενισμὸς σήμερα ἔχει κατασκευάσει ἕνα σύγχρονο χρυσὸ μοσχάρι μὲ θελογικὲς ἀσάφειες, ὅπως στην λεγόμενη Σύνοδο τοῦ Καλυμπαρίου, ποὺ ἐξαπατᾶ τὸν σύγχρονο ἕλληνα καὶ ἀφήνει ἀνυπεράσπιστο τὸν δυτικὸ ἄνθρωπο ἀνὰ τὴν οἰκουμένη, ἐγκαταλελειμμένο μόνο του μέσα στὴν αἵρεση, στὴν ἀσάφεια καὶ στὴν σύγχυση. Τὸ πιὸ σοβαρὸ ποὺ ἐπιτελεῖ σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο, εἶναι ὅτι ὁ τρόπος ποὺ ἀντιλαμβάνεται τὸν Θεό, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο ἀντιλαμβάνεται θεσμοὺς καὶ ἀξίες. Ἡ θεολογία τοῦ Οἰκουμενισμοῦ ποὺ χαράζει ἡ κρατοῦσα ἐκκλησία, ἀλλοιώνει καὶ διαστρεβλώνει ἀρχές, ἤθη, θεσμούς, ἀξίες μὲ τὸν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο ποὺ κατανοεῖ τὸν Θεό. Ὅπως ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ Θεὸς γίνεται κατανοητὸς ἀπὸ πολλὰ καὶ διαφορετικὰ θρησκεύματα, ἔτσι ἐπὶ παραδείγματι μπορεῖ νὰ κατανοήσει ὁ ἄνθρωπος τὴν πραγματική του ἀνάγκη ἀπὸ διαφορετικὰ ἤθη καὶ ἔμφυλες ἐπιλογές.
  πραγματικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου εἶναι νὰ συναντήσει τὸν Πλάστη Του ἀπὸ αὐτὴ τὴν ζωὴ μὲ συγκεκριμένο τρόπο,καὶ ὄχι μὲ πολλοὺς καὶ διαφορετικούς, ὅπως μᾶς λέγει ὁ Οἰκουμενισμός. Ἡ εὐθύνη τῆς κρατούσης ἐκκλησίας εἶναι μεγάλη. Ἡ θεολογία τοῦ Οἰκουμενισμοῦ δὲν εἶναι ἁπλῶς μία θεολογικὴ ἰδέα. Πλήττει βαθύτερα τὶς ἀξίες καὶ τὸ ἦθος τοῦ ἀνθρώπου ἤ τὸ ἀντίστροφο. Τελικῶς, ὁ Οἰκουμενισμὸς εἶναι ἔκφραση τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου στὸ ἦθος καὶ στὶς ἀξίες του μὲ θεολογικὸ τρόπο.
  Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ σήμερα ποὺ ἑορτάζει τὰ ὀνομαστήριά της ἔχει πρόταση. Ἔχει ἀπάντηση μέσα σὲ αὐτὲς τὶς προκλήσεις τῶν καιρῶν. Δὲν βλέπει ὡς ἀδιέξοδα τὰ προβλήματα, ἀλλὰ ὡς εὐκαιρίες νὰ ἀποκαλύψει καὶ πάλι τὴν ἀνόθευτη ἀλήθεια καὶ νὰ τὴν προβάλλει μέσα στὴν κοινωνία ὡς πρόταση ζωῆς, χωρὶς προκαταλήψεις καὶ ἰδεασμούς. Ἐνώπιον τῆς κατασκευασμένης ψεύτικης ἀλήθειας, προτείνει μέσα ἀπὸ τὴν Παράδοσή της τὴν ἀλήθεια μὲ βιωματικὸ τρόπο. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ὁ νέος βλέποντας τὸ σωστὸ παράδειγμα ἑνὸς Ἁγίου,προβληματίζεται θετικὰ καὶ ταυτόχρονα προσανατολίζεται.
 Θέτει ἕνα δίλημμα στὸν ἑαυτό του. Θὰ μιμηθεῖ τὸ παράδειγμα τοῦ Ἁγίου ἤ ὄχι; Τὸ παράδειγμα τοῦ Ἁγίου γιὰ τὸν ἴδιο τὸν Ἅγιο εἶναι ἡ ἀληθινὴ καὶ πραγματικὴ ζωή, ἐνῶ γιὰ τὸν νέο εἶναι μία βιωματικὴ πληροφορία. Δὲν ἔχει κάνει ἀκόμα προσωπικό του βίωμα τὸ βίωμα τοῦ Ἁγίου. Τὸ ἀμέσως ἑπόμενο ποὺ ἔχει νὰ κάνει ὁ νέος εἶναι νὰ βιώσει ὁ ἴδιος αὐτὸ τὸ παράδειγμα στὴν ζωή του, ἐντάσσοντάς το στὶς πραγματικές του ἀνάγκες καὶ ὄχι σὲ ψεύτικες ποὺ ἱκανοποιοῦν ψευδαισθήσεις.
 Μπορεῖ αὐτὸ νὰ φαίνεται ἁπλό. Αὐτὴ ἡ ἁπλότητα τελικὰ χάνεται, γι’ αὐτὸ παρατηρεῖται σύνθεση καὶ πολυπλοκότητα ποὺ γεννᾶ τὴν σύγχυση. Ἀδελφοί μου, ἄς προσπαθήσουμε νὰ βάλλουμε στὴν ζωή μας τὴν ἁπλότητα τοῦ καλοῦ παραδείγματος. Ἄς ἀναζητήσουμε τὸ καλύτερο στὴν ζωή μας. Ἄν ὑπῆρξαν ἤ ὑπάρξουν ἀτυχίες καὶ ματαιώσεις δὲν πειράζει, ἄς σηκωθοῦμε καὶ νὰ προσπαθήσουμε καὶ πάλι. Εἶναι πρόκληση νὰ βιώνεις τὸ αὐθεντικὸ καὶ τὸ γνήσιο. Σήμερα ἄν δὲν τολμήσουμε στὴν πρόκληση τοῦ αὐθεντικοῦ τότε θὰ γευόμαστε κονσέρβες δίχως θρεπτικὰ συστατικὰ καὶ μάλιστα θὰ περιμένουμε ἰκετευτικὰ πότε θὰ μᾶς τὶς δώσουν.
 Μπορεῖ τὸ σύγχρονο μοσχάρι τῆς εἰδωλολατρείας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς κατασκευασμένης πίστης νὰ ἔχει μεγάλη ἐπίδραση,νὰ ἔχει μετασχηματισθεῖ δηλαδὴ σὲ ἀξίες καὶ θεσμοὺς μέσα στὴν καθημερινότητά μας. Αὐτὸ ἄς μὴν μᾶς ἀπογοητεύει. Πάντα ὑπάρχει ἡ ἐλπίδα τοῦ Χριστοῦ.
 Καταλήγοντας θὰ λέγαμε ὅτι ὁ σύγχρονος Μωϋσῆς δὲν εἶναι σὲ κάποιο ὄρος καὶ κάποια στιγμὴ θὰ ἔρθει. Ὁ σύγχρονος Μωϋσῆς εἶναι ἀνώτερος τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Εἶναι ὁ Χριστὸς μέσα στὴν καρδιά μας, ποὺ ὅταν ἀποκαλυφθεῖ, τότε ἡ σύγχρονη εἰδωλολατρεία θα σκορπίσει καὶ θὰ χαθεῖ. Ὁ Χριστὸς εἶναι μέσα μας. Ἄς τὸν προβάλλουμε εἰδικὰ σήμερα, διότι σήμερα ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ,σήμερα ἑορτάζει ἡ Ὀρθοδοξία τὰ νικητήριά της. Ἑορτάζουμε ὅλοι ἐμεῖς σήμερα καὶ ὁ κάθε ἕνας ξεχωριστά.
Χρόνια πολλά, εἰρηνικὰ καὶ Ὀρθόδοξα!

Καλὸ ὑπόλοιπο Τεσσαρακοστῆς!

Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2017

Ἡ ἀνάγκη τῆς ἐσωτερικῆς μετανοίας καὶ καθάρσεως καὶ ἡ προϋπόθεσις τῆς Πνευματικῆς Εὐθύτητος

Αποτέλεσμα εικόνας για  μετανοίας

+Ἐπισκόπου Γαρδικίου Κλήμεντος


Ἕνα σοβαρό ζήτημα στήν πνευματική μας ζωή εἶναι ὄχι μόνον νά μετανοοῦμε γιά ὅσες ἁμαρτίες διαπράξαμε, ἀλλά καί νά προφυλαγόμαστε ἀπό μελλοντικές πτώσεις. Διαφορετικά, δέν θά ἔχουμε μόνιμη ἐγκατοίκησι καί διαμονή τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ μέσα μας. Γιά τόν λόγο αὐτό, ὁ μετανοημένος Προφήτης Δαυΐδ, τό ὑπόδειγμα τῆς Μετανοίας ἀνά τούς αἰῶνες, παρακαλεῖ τόν Κύριο στόν περίφημο Ψαλμό τῆς Μετανοίας του καί γιά τά ἑξῆς μεταξύ τῶν ἄλλων: «Καρδίαν καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός, καί Πνεῦμα εὐθές ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου» (Ψαλμ. ν´ 12).|

῞Οπως μᾶς ἐβεβαίωσε ὁ Κύριός μας στό ἅγιο Εὐαγγέλιο (βλ. Ματθ. ιε´ 18-19), ἀπό τήν «καρδίαν» ἐξέρχονται ὅσα μολύνουν τόν ἄνθρωπο, καί ἄρα αὐτή πρωτίστως ἔχει ἀνάγκη ἐσωτερικῆς καθάρσεως. Γιά νά ὑπάρξη ἀλλαγή ζωῆς, πορείας καί κατευθύνσεως στόν ἄνθρωπο, εἶναι ἀνάγκη προηγουμένως νά πραγματοποιηθῆ ἐν Χάριτι μία βαθειά ἐσωτερική μεταστροφή.

Χρειάζεται ἀπαραιτήτως νέα καρδία καὶ νέο πνεῦμα. ῾Οπότε, ἡ ᾿Εξομολόγησι δὲν νοεῖται σὰν μία παράθεσι τῶν πτώσεων καὶ ἀδυναμιῶν μας, ἀλλὰ σὰν μία εὐλογημένη ἀπόπειρα ἀλλαγῆς καρδίας, μεταβολῆς γνώμης καὶ στροφῆς σὲ νέα ἐνδιαφέροντα, μὲ ἀποτίναξι τῶν ἐφαμάρτων παλαιῶν. ῎Αν πίπτουμε συνεχῶς καὶ μὲ μεγάλη εὐκολία στὰ ἴδια πταίσματα καὶ ἁμαρτήματα, εἶναι διότι δὲν καταβάλλουμε αὐτὴ τὴν προσπάθεια ἐσωτερικῆς μεταστροφῆς, δὲν τὴν ἐπιζητοῦμε καὶ δὲν τὴν ἐπιδιώκουμε· δὲν πονοῦμε καρδιακὰ καὶ δὲν παρακαλοῦμε σὰν τὸν Προφήτη γιὰ καθαρὰ καρδία καὶ γιὰ Πνεῦμα εὐθές, ὥστε νὰ φυλαχθοῦμε ἀπὸ τὶς «συνηθισμένες» πτώσεις, μὲ τὶς ὁποῖες φαίνεται νὰ εἴμαστε τόσο ἐξοικειωμένοι.

῾Ο ῞Αγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος βεβαιώνει χαρακτηριστικά, ὅτι γιὰ νὰ δεχθῆ ὁ ἄνθρωπος τὸ ῎Ελεος τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ εἶναι Εὐθύς. ῾Ο εὐθὺς εἶναι ἀληθής· ὁ ἀληθὴς εἶναι ταπεινός· καὶ ὁ ταπεινὸς μόνον εἶναι ἄξιος τοῦ ᾿Ελέους. Τὸν μὴ εὐθὺ ὁ Θεὸς δὲν δύναται νὰ τὸν ἐλεήση. Τὸ ῎Ελεος τοῦ Θεοῦ εἶναι μετοχὴ στὴν ῾Αγιότητά Του. Γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἀδύνατη ἡ ἕνωσι τοῦ Θεοῦ μὲ σκολιὰ (στρεβλὴ) ψυχή. Προέχει, λοιπόν, ἡ ἱκεσία νὰ γίνουμε πρῶτα εὐθεῖς, γιὰ νὰ ἀξιωθοῦμε θείου ᾿Ελέους (βλ. «᾿Αλφαβητικὰ Κεφάλαια», Ζ´).

Μία προσπάθεια πρὸς τὴν ὀρθὴ αὐτὴ κατεύθυνσι, ἀποτελεῖ ἡ ἐπιμελὴς καὶ ἀποφασιστικὴ ἀπομάκρυνσί μας ἀπὸ τὰ αἴτια τῶν πτώσεών μας, ἡ ἀποφυγὴ τῶν κακῶν καὶ βλαπτικῶν συναναστροφῶν καὶ ἡ ἐπίδειξι σταυρικῆς ὑπομονῆς στὴν μὴ ἐκπλήρωσι τῆς πιέσεως τῶν παθῶν μας. Διὰ τοῦ τρόπου τούτου ἑλκύουμε τὴν θεία ᾿Αντίληψι καὶ Βοήθεια, ἡ ὁποία ὄντως θαυματουργεῖ καὶ ἀπεργάζεται τὴν ἐσωτερική μας ἀλλαγὴ καὶ μεταστροφή. ῾Η Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ῾Οποία καθαίρει καὶ εὐθύνει, ἔρχεται μόνον κατόπιν συνεχοῦς ἐπικλήσεως. Παράλληλα, ἄς μᾶς φοβίζη πάντοτε ἡ ἀστάθειά μας καὶ ἄς φροντίζουμε νὰ μὴ στρεβλώνουμε τὴν καρδιά μας. Τὰ κύρια πάθη τῆς φιλαυτίας, φιλοκτημοσύνης καὶ φιληδονίας ἀπομακρύνουν τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἀπὸ μέσα μας μὲ μία φοβερὴ δύναμι καὶ στρεβλώνουν τὴν καρδιά μας, ἡ ὁποία ἴσως εἶχε ἤδη ἀρχίσει νὰ εὐθύνεται μὲ τὴν μετάνοια ποὺ εἴχαμε ἐπιδείξει νωρίτερα.

Οἱ μικρὲς ἀπροσεξίες ἐπιφέρουν μεγάλα καὶ καταστροφικὰ ἀποτελέσματα. Γιὰ τὸν λόγο αὐτό, στὴν ῾Αγία Γραφὴ ἔχουμε συχνὰ προτροπὲς γιὰ προσοχὴ σὲ πρακτικὰ ζητήματα, τὰ ὁποῖα συνήθως παραβλέπονται εὔκολα ἀπὸ τοὺς πολλούς: Μὴ καθίσης, γράφει κάπου γιὰ παράδειγμα, μὲ γυναῖκα ἄλλου, «μήποτε ἐκκλίνει (διαστρέψει) ἡ ψυχή σου ἐπ᾿ αὐτὴν» (Σοφ. Σειρ. θ´ 9). Τὰ τραγικὰ παραδείγματα ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ, οἱ ὁποῖοι ἀστόχησαν, εἶναι γνωστὰ καὶ ἐπώδυνα. «῾Ο δοκῶν ἐστάναι, βλεπέτω μὴ πέσῃ» (Α´ Κορ. ι´ 12)!

Γι᾿ αὐτὸ εἶναι ἀπαραίτητο τὸ Πνεῦμα τὸ Εὐθές, ὥστε ἐσωτερικὰ ἡ καρδία νὰ καθαίρεται καὶ νὰ εὐθυδρομῆ. Νὰ ἐλέγχουμε συχνὰ καὶ μὲ ἐπιμέλεια ποῦ εὑρισκόμεθα, γιὰ νὰ μὴ καταντοῦμε ὑποκριτές. ῾Η ἀληθινὴ Μετάνοια μᾶς ἀσποσπᾶ ἀπὸ τὰ κτίσματα καὶ μᾶς στρέφει καὶ μᾶς κατευθύνει στὸν Κτίστη καὶ Δημιουργὸ τῶν ἁπάντων. Πρέπει νὰ φυλάξουμε πάσῃ θυσίᾳ αὐτὴ τὴν εὐθύτητα τῆς καρδίας! Αὐτὸ συμβαίνει μόνο μὲ τὴν τήρησι τῶν θείων ᾿Εντολῶν, μὲ τὴν Θεανθρώπινη μεθοδολογία τῆς ᾿Εκκλησίας μας, μὲ τὶς ἅγιες ᾿Αρετὲς καὶ τὰ ἅγια Μυστήρια. ᾿Επίσης, μὲ τὴν Νοερὰ Προσευχή, ἔστω καὶ σὲ μία ἁπλῆ καὶ «ἀρχαριακὴ» μορφή της. ῎Εχει ἐπίσης μεγάλη σημασία ἡ ἔλλογος ὑπακοὴ στὸν Πνευματικό μας πατέρα, ἡ ὑπομονὴ ἐν εὐχαριστίᾳ σὲ ὅλα τὰ δεινὰ τοῦ βίου καὶ ἡ φιλάνθρωπη διάθεσι, τὸ ῎Ελεος καὶ ἡ ᾿Αγάπη. ῎Αν ἐπιζητοῦμε ὅμως νὰ ἀρέσουμε, κοσμικῷ τῷ τρόπῳ, καὶ στὸν Θεὸ καὶ στοὺς ἀνθρώπους, τότε ἐξαπατώμεθα καὶ ἡ εὐθύτης στρεβλώνεται.

῎Αν ὀπισθοχωροῦμε ἐνώπιον τῶν πειρασμῶν καί πράττουμε, λέγουμε, σκεπτόμαστε καί ἐπιθυμοῦμε τά τοῦ κόσμου τῆς ἐμπαθείας καί ἁμαρτίας, τότε χαλοῦμε τήν πιθανή καλή μας κατάστασι καί μολυνόμαστε καί πάλι... ῞Ομως, «μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοί τόν Θεόν ὄψονται!» (Ματθ. ε᾿ 8).

Γι᾿ αὐτό οἱ ῞Αγιοι μᾶς προτρέπουν: «Καθάρισον τήν ἀγάπην σου, καθάρισον τήν καρδίαν σου!».

Γι᾿ αὐτό συνεχῶς ψάλλουμε καί ὁμολογοῦμε: «Καθάρισον, Κύριε, τόν ῥύπον τῆς ψυχῆς μου καί σῶσόν με, ὡς Φιλάνθρωπος»!...

᾿Απόσπασμα ῾Ομιλίας στό Πνευματικό Κέντρο «Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου» στόν Κολωνό (Πατρῶν 12) ᾿Αθηνῶν, τήν Κυριακή 8/21.3.2010. Ἀναδημοσίευσις ἐκ τοῦ περιοδικοῦ ''Ἅγιος Κυπριανός'', ἀρ. τ. 356, Μάϊος - Ἰούνιος 2010, σελίδες 57 - 58.

Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2017

ΠΡΟΣΕΧΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ (Μέγας Βασίλειος)



Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Μιά φράση, πού λέγε- ται συχνά-πυκνά ὡς ἔκφραση ἐνδιαφέροντος καί ἀγάπης, μέ περιεχόμενο ὅμως ἰδιαίτερα ἐγωκεντρικό καί ὑλιστικό. «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Πρόσεχε, δηλαδή, τήν ὑγεία σου, τή δίαιτά σου, τήν ἐμφάνισή σου, τή δουλειά σου...
Ἡ ἴδια ἀκριβῶς φράση, ἀλλά μέ διαμετρικά ἀντίθετη ἔννοια, συναντᾶται ἀρκετές φορές καί στήν Ἁγία Γραφή: «Πρόσεχε σεαυτῷ».
Τήν ἀκριβή ἑρμηνεία τῆς θείας αὐτῆς προσταγῆς μᾶς ἀναπτύσσει σέ μιά ὑπέροχη ποιμαντική του ὁμιλία ὁ ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας. Σύμφωνα μέ τούς μελετητές τοῦ ἔργου του, ὁ λόγος Εἰς τὸ Πρόσεχε σεαυτῷ – ὡς «λόγο ἀξιοθαύμαστο καί γεμάτο ἀπό κάθε σοφία» τόν ἀξιολογεῖ ὁ ὅσιος Πέτρος ὁ Δαμασκηνός– εἶναι ὁ σπουδαιότερος ἠθικός λόγος του καί ἀποτελεῖ ἐπιτομή τῆς ὀρθόδοξης ἀνθρωπολογίας.
Ὁ ἅγιος ἱεράρχης μᾶς καλεῖ νά μαζέψουμε τόν νοῦ μας ἀπό τή μάταιη περιπλάνηση στήν κενότητα τῆς κοσμικῆς ζωῆς καί νά τόν στρέψουμε προσεκτικά στόν ἐσωτερικό μας ἄνθρωπο, γιά νά γνωρίσουμε τόν πραγματικό μας ἑαυτό. Τί εἴμαστε; Ποιοί εἴμαστε; Ἀπό ποῦ ἤρθαμε καί ποῦ πηγαίνουμε; Ποιός εἶναι ὁ ἀληθινός σκοπός τῆς ζωῆς μας; Ποιά τά κύρια καί ποιά τά δευτερεύοντα στοιχεῖα τῆς ὑπάρξεώς μας; Τί ἐπιθυμεῖ ἡ ψυχή μας, μέ ποιά αἰσθήματα ζεῖ, σέ ποιά κατάσταση βρίσκεται; Ἡ εἰλικρινής αὐτοεξέταση μᾶς ὁδηγεῖ στήν αὐτογνωσία. Κι αὐτή, ἀφοῦ συνταιριαστεῖ μέ τή μετά- νοια, τόν πνευματικό ζῆλο καί τήν ἄγρυπνη φροντίδα μας γιά τήν τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν, μᾶς ἀνεβάζει σταδιακά στή θεογνωσία. Ἔτσι, ἡ προσοχή τοῦ ἑαυτοῦ μας γίνεται τελικά μιά ἐνατένιση τοῦ Θεοῦ, μιά αἴσθηση τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ στή ζωή μας. «Πρόσεχε σεαυτῷ, ἵνα προσέχῃς Θεῷ», τονίζει ὁ θεοφόρος ἅγιος στό τέλος τοῦ λόγου του.
Ἡ ἀποκλειστική προσκόλληση τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου στήν ἄμετρη ἱκανοποίηση τῶν ἀτομικῶν του βιοτικῶν ἀναγκῶν τόν ἔχει στερήσει ἀπό τήν κοινωνία μέ τόν ἀληθινό Θεό καί τόν συνάνθρωπό του καί τόν ἔχει ὁδηγήσει σέ τραγικά ὑπαρξιακά ἀδιέξοδα.
Γι’ αὐτό εἶναι, νομίζουμε, ἐπίκαιρος ὁ ἀφυπνιστικός καί καθοδηγητικός λόγος τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ὅπως μάλιστα αὐτός βιώνεται στήν ὀρθόδοξη παράδοσή μας. Τόν προσφέρουμε σέ ἐλεύθερη νεοελληνική ἀπόδοση, μέ τήν εὐχή νά προκαλέσει στίς καλοπροαίρετες ψυχές θεϊκές ἀλλαγές, σάν ἐκεῖνες πού ἔνιωθε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὅταν μελετοῦσε τούς λόγους τοῦ ὁμόψυχου φίλου του. « Ὅταν ἐντρυφῶ στούς ἠθικούς λόγους τοῦ Βασιλείου», ἔλεγε, «ἐξαγνίζομαι στήν ψυχή καί τό σῶμα καί γίνομαι ναός πού δέχεται τόν Θεό, ὄργανο πού τίς χορδές του χτυπᾶ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ξαναρυθμίζω τότε τή ζωή μου σύμφωνα μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα καί μέ μιά θεϊκή ἀλλαγή γίνομαι ἄλλος ἄνθρωπος».

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ
 

Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου Δύσκολα γίνεται κτῆμα μας ὁ λόγος τῆς ἀλήθειας πού περιέχεται στήν Ἁγία Γραφή. Καί, καθώς αὐτός εἶναι σύντομος καί περιεκτικός, εὔκολα χάνει κανείς, ἄν δέν προσέχει, τό βαθύτερο νόημά του. Αὐτό ἀκριβῶς ἰσχύει καί γιά τόν ἀκόλουθο ἁγιογραφικό λόγο: «Πρόσεχε τόν ἑαυ- τό σου, μήν τυχόν κάποιος ἀπόκρυφος λογισμός τῆς ψυχῆς σου γίνει ἁμαρτία» (Δευτ. 15:9). 
Ἐπειδή ἐμεῖς, οἱ ἄνθρωποι, εὔκολα ἁμαρτάνουμε μέ τίς σκέψεις, ὁ Πλάστης μᾶς πρόσταξε νά ἔχουμε ὡς πρωταρχική φροντίδα τήν καθαρότητα τοῦ νοῦ, πού εἶναι ὁ ἡγεμόνας τοῦ ψυχικοῦ μας κόσμου.
Οἱ πράξεις τοῦ σώματος, γιά νά πραγματοποιηθοῦν, χρειάζονται καί χρόνο καί κόπους καί συνεργάτες καί τίς κατάλληλες εὐκαιρίες. Οἱ κινήσεις, ὅμως, τοῦ νοῦ ἐπιτελοῦνται ταχύτατα καί σέ κάθε καιρό, δίχως κόπους καί ἰδιαίτερες φροντίδες. Ὅπου, λοιπόν, ἡ ἁμαρτία εἶναι εὔκολη καί γρήγορη, ἐκεῖ ἀπαιτεῖται καί αὐξημένη ἐπαγρύπνηση. “Φυλάξου”, μᾶς φωνάζει ὁ Θεός, “μήν ἁμαρτήσεις μέ καμιά κρυφή σκέψη τῆς ψυχῆς σου”.
Ἄς παραμείνουμε, ὅμως, στό πρῶτο μέρος τοῦ ἁγιογραφικοῦ αὐτοῦ λόγου: «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!».
Τά ζῶα ἔχουν ἔμφυτη ἀπό τόν Θεό τή δυνατότητα νά ἀποστρέφονται ἐνστικτωδῶς τίς βλαβερές τροφές καί νά ἀποζητοῦν τίς ὠφέλιμες. Σ’ ἐμᾶς, ὅμως, ὁ παιδαγωγός Θεός ἔδωσε τό παράγγελμα τῆς προσοχῆς, ὥστε μέ τόν νοῦ μας νά μποροῦμε νά ἐπιλέγουμε ἐλεύθερα καί νά κάνουμε ἐνσυνείδητα ὅ,τι τά ζῶα κάνουν ἀσυνείδητα. Ἔτσι, μέ τή συνεχή καί προσεκτική ἐπιστασία τῶν λογισμῶν μας, μποροῦμε νά γινόμαστε πιστοί τηρητές τῶν θείων ἐντολῶν, ἀποφεύγοντας τήν ἁμαρτία, ὅπως τά ζῶα ἀποφεύγουν τίς δηλητηριώδεις τροφές, καί ἐπιδιώκοντας τήν ἀρετή, ὅπως ἐκεῖνα τά θρεπτικά χόρτα.
«Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Δηλαδή, ἀπό κάθε μεριά νά παρακολουθεῖς προσεκτικά τόν ἑαυτό σου. Ἀκοίμητα νά ᾽χεις τά μάτια τῆς ψυχῆς σου. Περπατᾶς ἀνάμεσα σέ παγίδες. Κρυφές θηλιές ἔχει στήσει στόν δρόμο σου ὁ πονηρός. Νά κοιτᾶς ἀκατάπαυστα μέ προσοχή ὁλόγυρά σου, «γιά νά σωθεῖς σάν τό ζαρκάδι ἀπό τά βρόχια, σάν τό πουλί ἀπό τοῦ κυνηγοῦ τό χέρι» (Παροιμ. 6:5). Φυλάξου, μήν πέσεις στήν παγίδα τῆς ἁμαρτίας καί γίνεις θήραμα τοῦ διαβόλου, αἰχμάλωτος στά δικά του τά θελήματα.
«Πρόσεχε», λοιπόν, «τόν ἑαυτό σου!». Δηλαδή, 6 οὔτε τά δικά σου πράγματα, οὔτε αὐτά πού ὑπάρχουν γύρω σου, ἀλλά μόνο τόν ἑαυτό σου τόν ἴδιο πρόσεχε. Γιατί ἄλλο εἶναι ὁ ἑαυτός μας, ἄλλο τά δικά μας πράγματα καί ἄλλο αὐτά πού ὑπάρχουν γύρω μας. Ὁ ἑαυτός μας εἶναι ἡ ψυχή καί ὁ νοῦς μας, ἐφόσον ἔχουμε πλαστεῖ «κατ’ εἰκόνα» τοῦ Δημιουργοῦ. Δικό μας εἶναι τό σῶμα μέ τίς αἰσθήσεις του
*. Καί τά γύρω ἀπό μᾶς εἶναι τά χρήματα, τά ἐπαγγέλματα καί ὅλα τά ἀναγκαῖα γιά τή συντήρηση τῆς ζωῆς μας πράγματα.
Τί μᾶς λέει, λοιπόν, ἡ Γραφή; Μή δίνεις σημα- σία στή σάρκα, οὔτε νά ἐπιδιώκεις μέ κάθε τρόπο ὅ,τι φαίνεται καλό σ᾿ αὐτήν, δηλαδή ὑγεία, ὀμορφιά, ἡδονικές ἀπολαύσεις, μακροζωΐα. Νά μή θαυμάζεις τά χρήματα, τή δόξα, τήν ἐξουσία. Μήτε πάλι νά θεωρεῖς σπουδαῖα ὅσα εἶναι ἀπαραίτητα γιά τούτη τήν πρόσκαιρη ζωή καί ν᾿ ἀφοσιώνεσαι ἐξ ὁλοκλήρου σ᾿ αὐτήν, ἀδιαφορώντας γιά τήν αἰώνια ζωή. Ἀλλά τήν ψυχή σου νά προσέχεις. Αὐτήν νά φροντίζεις καί νά στολίζεις. Καθάρισέ την ἀπό τόν ρύπο τῆς ἁμαρτίας. Διῶξε ἀπό πάνω της τά αἴσχη τῆς κακίας καί μέ τό κάλλος τῆς ἀρετῆς ἀνάδειξέ την πανέμορφη καί φωτεινή.
Φιλοσόφησε πάνω στήν ὕπαρξή σου, γνώρισε τή φύση σου, δές ποιός εἶσαι. Ἀποτελεῖσαι ἀπό σῶμα, πού εἶναι θνητό, καί ἀπό ψυχή, πού εἶναι ἀθάνατη. Σέ δύο ἐπίπεδα κινεῖται καί ἀναπτύσσεται ἡ ζωή μας. Τό ἕνα, αὐτό πού σχετίζεται μέ τό σῶμα, περνάει καί φεύγει γρήγορα. Τό ἄλλο, αὐτό πού ἀναφέρεται στήν ψυχή, εἶναι αἰώνιο καί πέρα ἀπό κάθε ἀνθρώπινη περιγραφή. Πρόσεχε, λοιπόν, τόν ἑαυτό σου, ὥστε οὔτε στά ἐφήμερα νά προσκολληθεῖς σάν νά εἶναι αἰώνια, οὔτε τά αἰώνια νά καταφρονήσεις σάν νά εἶναι ἐφήμερα. Μή δίνεις σημασία στή σάρκα, γιατί αὐτή εἶναι πρόσκαιρη· φρόντιζε τήν ψυχή σου, πού εἶναι ἀθάνατη.
Παρατήρησε λεπτομερῶς τόν ἑαυτό σου, γιά νά μάθεις νά χορηγεῖς στό κάθε συστατικό του τά ὠφέλιμα: στό σῶμα τροφές καί ἐνδύματα, στήν ψυχή θεοσέβεια καί ἀρετή. Μήτε νά παραπαχαίνεις τό σῶμα, μήτε νά δίνεις σημασία στίς σαρκικές ἀπαιτήσεις. Ἐπειδή «ἡ σάρκα ἐπιθυμεῖ ἀντίθετα πρός τό πνεῦμα καί τό πνεῦμα ἀντίθετα πρός τή σάρκα κι αὐτά τά δύο ἀντιμάχονται τό ἕνα τό ἄλλο» (Γαλ. 5:17), κοίτα μήπως, μέ τό νά παραφορτώνεις τή σάρκα, δίνεις πολλή ἐξουσία στό κατώτερο στοιχεῖο τῆς ὑπάρξεώς σου. Γιατί μέ τό σῶμα καί τήν ψυχή συμβαίνει ὅ,τι καί μέ μιά ζυγαριά: Ἄν παραφορτώσεις τόν ἕνα της δίσκο, ὁπωσδήποτε θά κάνεις ἐλαφρότερο τόν ἄλλο. Ὅταν, λοιπόν, τό σῶμα καλοπερνᾶ, ἡ ψυχή γίνεται ἀδρανής καί ἄτονη. Κι ὅταν, ἀντίθετα, ἡ ψυχή ἐξυψώνεται μέ τήν ἀρετή, οἱ σαρκικές ἐπιθυμίες μαραίνονται.
Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, γιά νά μπορεῖς νά διακρίνεις πότε ἡ ψυχή εἶναι ὑγιής καί πότε 8 ἀσθενής. Γιατί πολλοί, λόγω τῆς μεγάλης τους ἀπροσεξίας, ἄν καί πάσχουν ἀπό βαριά καί ἀνία- τα πνευματικά νοσήματα, δέν τό ἀντιλαμβάνονται. Ἐσύ, ὅμως, πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, ὥστε ἀνάλογα μέ τά ἁμαρτήματά σου νά ἀκολουθήσεις καί τήν κατάλληλη θεραπευτική ἀγωγή. Εἶναι μεγάλο καί βαρύ τό παράπτωμά σου; Σοῦ χρειάζονται λεπτομερής ἐξομολόγηση, πικρά δάκρυα, αὐστηρή νηστεία καί συνεχής ἀγρυπνία. Εἶναι ἐλαφρότερο; Ἄς μετριαστεῖ καί ἡ μετάνοιά σου.
Ἡ σύντομη αὐτή προτροπή γιά προσοχή ἔχει ἐφαρμογή σέ ὅλους τούς χριστιανούς, ἀνάλογα μέ τήν ἰδιαίτερη διακονία πού ὁ καθένας ἐπιτελεῖ στήν Ἐκκλησία, ὥστε ὅλοι νά ἐργάζονται μέ ἀκρίβεια, ἐπιμέλεια καί προθυμία.
Ὁδοιπόρος εἶσαι, ἀδελφέ μου. Πρόσεξε μήν παραστρατήσεις, μή λοξοδρομήσεις δεξιά ἤ ἀριστερά. Βάδιζε πάντα στή βασιλική ὁδό.
Στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ εἶσαι. Κακοπάθησε γιά τό Εὐαγγέλιό Του (πρβλ. Β΄ Τιμ. 1:8). Φόρεσε τήν πανοπλία τοῦ Θεοῦ καί ρίξου στόν καλό ἀγώνα ἐνάντια στά πονηρά πνεύματα καί τά σαρκικά πάθη, δίχως νά μπλέκεσαι στίς βιοτικές φροντίδες, γιά ν’ ἀρέσεις ἔτσι σ᾿ Αὐτόν πού σέ στρατολόγησε (πρβλ. Β΄ Τιμ. 2:4).
Πνευματικός ἀθλητής εἶσαι. Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, μήν τυχόν παραβεῖς τούς ἀθλητικούς κανόνες, γιατί κανείς δέν παίρνει τό στεφάνι τῆς νίκης, ἄν δέν ἀγωνιστεῖ σύμφωνα μ᾿ αὐτούς (πρβλ. Β΄ Τιμ. 2:5). Νά μιμεῖσαι τόν ἀπόστολο Παῦλο, πού ἔτρεχε καί πάλευε καί πυγμαχοῦσε. Πάλεψε κι ἐσύ, λοιπόν, μέ τούς ἀόρατους ἐχθρούς. Σάν καλός πυγμάχος κάρφωσε τό βλέμ- μα τῆς ψυχῆς σου στόν ἀντίπαλο καί προφυλάξου ἀπό τά χτυπήματά του. Σάν γρήγορος δρομέας βιάσου νά φτάσεις στό τέρμα, γιά νά κατακτήσεις τό βραβεῖο τῆς ἀρετῆς. Τέτοιον σέ θέλει ὁ Θεός· ὄχι τεμπέλη καί κοιμισμένο, ἀλλά προσεκτικό καί ἄγρυπνο κυβερνήτη τοῦ ἑαυτοῦ σου. «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!». Νά εἶσαι νηφάλιος καί συνετός, ἐργατικός καί προνοητικός. Νά μή χάνεις τόν χρόνο σου, μήτε νά ὀνειροπολεῖς γιά πράγματα πού δέν ἔχεις καί πού δέν πρόκειται ποτέ ν’ ἀποκτήσεις. Αὐτό τό παθαίνουν συνήθως οἱ νέοι, πού ἀφήνουν τό ἐλαφρό τους μυαλό νά φαντάζεται μεγάλη ζωή καί τιμές, λαμπρούς γάμους, ἐκλεκτά παιδιά, βαθιά γηρατειά καί, ἀκόμα περισσότερο, πολυτελεῖς κατοικίες, περιουσίες, κτήματα, ὑπηρέτες, πολιτικές ἐξουσίες, ὑψηλά ἀξιώματα. Ὅλα τοῦτα νομίζουν, οἱ ἀνόητοι, ὅτι τά ἀπολαμβάνουν κιόλας, σάν νά τά ἔχουν μπροστά τους. Εἶναι αὐτό ἀρρώστια ἀργόσχολης καί ράθυμης ψυχῆς, τό νά βλέπει, δηλαδή, κανείς ὄνειρα ἐνῶ εἶναι ξύπνιος. Ἐσύ, ὅμως, πρόσεχε τόν ἑαυτό σου! Μή φαντάζεσαι τά ἀνύπαρκτα, ἀλλά φρόντισε νά ἀξιοποιήσεις τά παρόντα.
Νομίζω, ὅμως, ὅτι μέ τούτη τήν παραίνεση θέλησε ὁ Νομοθέτης νά μᾶς ἀπαλλάξει κι ἀπό ἕνα ἄλλο πάθος, ἀπό τή συνήθεια πού ἔχει ὁ καθένας μας νά περιεργάζεται τά ξένα καί νά μή σκέφτεται τά δικά του. Πάψε, λέει, νά ἀσχολεῖσαι μέ τίς ξένες ἁμαρτίες. Ἐρεύνησε τόν ἑαυτό σου καί δές ἄν ἐσύ ζεῖς ὅπως θέλει ὁ Θεός. Γιατί πολλοί, σύμφωνα μέ τά λόγια τοῦ Κυρίου, «βλέπουν τό σκουπιδάκι στό μάτι τοῦ ἀδελφοῦ τους καί δέν νιώθουν τό δοκάρι πού ἔχουν στό δικό τους μάτι» (πρβλ. Ματθ. 7:3). Μήν κρίνεις, λοιπόν, ἐξωτερικά, προσπαθώντας νά βρεῖς ψεγάδια στόν ἀδελφό σου, σάν ἐκεῖνον τόν ἀλαζόνα Φαρισαῖο πού δικαίωνε τόν ἑαυτό του κι ἐξευτέλιζε τόν τελώνη. Τόν ἑαυτό σου νά ἀνακρίνεις διαρκῶς, μήν τυχόν ἁμάρτησες μέ τή σκέψη, μήπως ἡ γλώσσα βιάστηκε κι ἔσφαλε σέ κάτι, μήπως τά ἔργα σου δέν συμφωνοῦν μέ τό θεῖο θέλημα. Κι ἄν βρεῖς μέ τήν αὐτοεξέταση ὅτι εἶναι πολλά τά ἁμαρτήματά σου –κι ὁπωσδήποτε θά βρεῖς, γιατί ἄνθρωπος εἶσαι κι ἐσύ– λέγε τά λόγια τοῦ τελώνη: «Ὁ Θεὸς ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18:13).
«Πρόσεχε», λοιπόν, «τόν ἑαυτό σου!». Αὐτός ὁ λόγος, σάν ἄλλος καλός σύμβουλος, θά σοῦ ὑπενθυμίζει τήν ἀνθρώπινη πραγματικότητα, ἔτσι ὥστε οὔτε νά ὑπερηφανεύεσαι, ὅταν ἡ ζωή σου κυλάει εὐτυχισμένη, οὔτε νά ἀπελπίζεσαι, ὅταν δυσχερεῖς περιστάσεις σέ καταθλίβουν.
Καυχιέσαι γιά τά πλούτη σου, γιά τούς σπουδαίους προγόνους καί τήν ἔνδοξη πατρίδα σου, γιά τήν ὀμορφιά σου καί τίς τιμές πού ὅλοι σοῦ ἀποδίδουν; Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου, γιατί εἶσαι θνητός· «χῶμα εἶσαι, καί στό χῶμα θά καταλήξεις» (Γεν. 3:19). Σκέψου ἐκείνους πού πρίν ἀπό χρόνια καμάρωναν σάν κι ἐσένα. Ποῦ εἶναι τώρα οἱ ἰσχυροί πολιτικοί, οἱ ἀκαταμάχητοι ρήτορες, οἱ λαμπροί ἄρχοντες καί οἱ ἔνδοξοι στρατηγοί; Δέν ἔγιναν ὅλοι σκόνη; Δέν ἀποδείχθηκαν ὅλα ἕνα παραμύθι; Σέ λίγα μόνο κόκαλα δέν περιορίστηκε ἡ θύμησή τους; Σκύψε στούς τάφους νά δεῖς ποιός εἶναι ὁ ὑπηρέτης καί ποιός ὁ κύριος, ποιός ὁ φτωχός καί ποιός ὁ πλούσιος. Ξεχώρισε, ἄν μπορεῖς, τόν αἰχμάλωτο ἀπό τόν βασιλιά, τόν ἰσχυρό ἀπό τόν ἀδύνατο, τόν ὄμορφο ἀπό τόν ἄσχημο. Νά θυμᾶσαι, λοιπόν, τή φύση σου, καί δέν θά ἀλαζονευθεῖς ποτέ. Καί θά τή θυμᾶσαι, ὅταν προσέχεις τόν ἑαυτό σου.
Εἶσαι, πάλι, φτωχός καί ἄσημος, δίχως σπίτι καί πατρίδα, ἀδύναμος κι ἀνήμπορος νά οἰκονομήσεις τίς καθημερινές σου ἀνάγκες ἤ νά ἀντισταθεῖς στίς πιέσεις τῶν ἰσχυρῶν; Μήν ἀπελπιστεῖς, γιατί τάχα δέν ἔχεις τίποτα τό ἀξιοζήλευτο. Ἀνύψωσε τήν ψυχή σου καί δές τά ἀγαθά πού σοῦ ἔχει ἤδη χαρίσει ὁ Θεός καί ὅσα, σύμφωνα μέ τήν ὑπόσχεσή Του, σοῦ ἐπιφυλάσσει γιά τό μέλλον.
Καί πρῶτα-πρῶτα σκέψου ὅτι εἶσαι ἄνθρω- πος, τό μόνο θεόπλαστο ἀπ᾿ ὅλα τά ζῶα. Τό ὅτι δημιουργήθηκες ἀπό τά ἴδια τά χέρια τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μέ τή δική Του εἰκόνα, καί τό ὅτι μπορεῖς, ζώντας ἐνάρετα, νά φθάσεις στήν τιμή καί τήν ἀξία τούς ἀγγέλους, αὐτά δέν ἀρκοῦν, σάν τά συλλογιστεῖς καλά, νά σέ γεμίσουν μέ οὐράνια χαρά; Ἔλαβες ψυχή νοερή καί λογική, μέ τήν ὁποία γνωρίζεις τόν Θεό, κατανοεῖς τόν κόσμο πού σέ περιβάλλει, ἀπολαμβάνεις τούς γλυκούς καρπούς τῆς σοφίας. Ὅλα τά ζῶα βρίσκονται κάτω ἀπό τή δική σου ἐξουσία. Ἐσύ δέν δημιούργησες τέχνες, δέν ἵδρυσες πόλεις, δέν ἐπινόησες ὅσα σοῦ εἶναι ἀναγκαῖα; Ἡ θάλασσα καί ἡ γῆ δέν εἶναι στή δική σου ὑπηρεσία; Ὁ ἀέρας, ὁ οὐρανός καί τ᾿ ἄστρα δέν σοῦ φανερώνουν τή δική τους τάξη καί ἁρμονία; Γιατί, λοιπόν, μικροψυχεῖς; Ἐπειδή δέν κοιμᾶσαι σέ φιλντισένιο κρεβάτι; Ἔχεις ὅμως τή γῆ, τήν πολυτιμότερη ἀπό πολλά τέτοια κρεβάτια, πού σοῦ χαρίζει γλυκιά ἀνάπαυση, ὕπνο γρήγορο καί ἀμέριμνο. Δέν ξαπλώνεις κάτω ἀπό χρυσή σκεπή, ἀλλά ἔχεις τόν κατάστερο οὐρανό, πού λάμπει μέ τήν ἀπερίγραπτη ὀμορφιά του.
Κι αὐτά μέν εἶναι τά ὑλικά δῶρα τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Ὑπάρχουν, ὅμως, καί τά ἀνώ- τερα πού ἔγιναν γιά χάρη σου: Γιά σένα ἡ ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ· γιά σένα ἡ διανομή τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ κατάργηση τοῦ θανάτου καί ἡ ἐλπίδα τῆς ἀναστάσεως· γιά σένα οἱ ἐντολές τοῦ Θεοῦ, πού τή ζωή σου τελει- οποιοῦν· γιά σένα ἡ πανευφρόσυνη βασιλεία τῶν οὐρανῶν καί τά στεφάνια τῆς δικαιοσύνης, ἄν γιά τήν ἀρετή κοπιάσεις. Αὐτά κι ἀκόμα περισσότερα ἀγαθά θά βρεῖς νά ὑπάρχουν γύρω σου, ἄν τόν ἑαυτό σου ἐπιμελεῖσαι. Καί θά τά χαρεῖς ἀληθινά, ἀποδιώχνοντας τή λύπη γιά ὅσα τυχόν στερεῖσαι.
Τοῦτο τό παράγγελμα, τό «Πρόσεχε τόν ἑαυτό σου!», θά σοῦ δίνει μεγάλη βοήθεια, ἄν σέ κάθε περίσταση τό ἔχεις στόν νοῦ σου. Γιά παράδειγμα: Ὀργίζεσαι καί ξεστομίζεις λόγια ἄπρεπα ἤ χειρονομεῖς σάν θηρίο; Ἄν προσέχεις τόν ἑαυτό σου, μέ λογικές σκέψεις θά καταπραΰνεις τόν θυμό, ὅπως μέ τό μαστίγιο δαμάζεις ἕνα ἀτίθα- σο πουλάρι. Ἔτσι, καί τή γλώσσα σου θά συγκρατήσεις καί τή χειροδικία θά ἀποφύγεις. Ἐπιθυμίες πονηρές κεντρίζουν τήν ψυχή σου καί διεγείρουν τή σάρκα; Ἄν προσέχεις τόν ἑαυτό σου καί θυμηθεῖς ὅτι ἡ γλύκα τῆς ἁμαρτίας ἔχει πικρό τέλος, ὅτι ὁ ἡδονικός γαργαλισμός γεννάει τό φαρμακερό σκουλήκι, πού μᾶς τιμωρεῖ αἰώνια στήν κόλαση, καί ὅτι ἡ σαρκική φλόγωση γεννάει τό αἰώνιο πῦρ –ἄν ὅλα αὐτά τά θυμηθεῖς– ἀμέσως θά ἐξαφανιστοῦν οἱ ἡδονές καί στήν ψυχή θά βασιλέψουν θαυμαστή γαλήνη καί ἡσυχία. Μήν ἀφήσεις, λοιπόν, ποτέ τόν νοῦ σου νά αἰχμα- λωτιστεῖ ἀπό τά πάθη, οὔτε πάλι νά ἐπιτρέψεις στά πάθη νά ἐπαναστατήσουν καί νά ἀναλάβουν αὐτά τήν ἡγεμονία τῆς ψυχῆς.
Ἡ ἀκριβής κατανόηση τοῦ ἑαυτοῦ σου θά σέ ὁδηγήσει ἀπό μόνη της καί στήν ἔννοια τοῦ Θεοῦ. Ἄν, δηλαδή, σκύψεις μέ προσοχή στόν ἑαυτό σου, δέν θά ἔχεις ἀνάγκη τά δημιουργήματα γιά νά βρεῖς τόν δημιουργό Θεό, ἀλλά μέσα σου, σάν σ᾿ ἕνα μικρό ἀριστούργημα, θά ἀνακαλύψεις τή με- γάλη σοφία τοῦ Πλάστη σου.
Ἀσώματος εἶναι ὁ Θεός, ὅπως καί ἡ ψυχή σου. Ἀόρατος εἶναι ὁ Θεός, ὅπως καί ἡ ψυχή σου, γιατί κι αὐτή δέν τή βλέπεις μέ τά σωματικά μάτια. Δέν ἔχει ἡ ψυχή οὔτε χρῶμα οὔτε σχῆμα οὔτε κάποιο σωματικό γνώρισμα γιά νά τήν προσδιορίσει ὁ ἄνθρωπος· μόνο ἀπό τίς ἐνέργειές της γίνεται γνωστή. Παρόμοια, καί τόν Θεό μή ζητᾶς νά Tόν δεῖς μέ τά μάτια, γιατί μόνο μέ τήν πίστη θά μπορέσει ἡ ψυχή νά Τόν κατανοήσει.
Θαύμαζε τόν τεχνίτη Θεό. Πῶς συνένωσε τήν ψυχή μέ τό σῶμα, ἀπαρτίζοντας ἕνα ἁρμονικό σύνολο! Τί δύναμη δίνει ἡ ψυχή στό σῶμα, καί πῶς τό σῶμα συμμετέχει στά παθήματα τῆς ψυχῆς! Πῶς τό σῶμα παίρνει ζωή ἀπό τήν ψυχή, καί πῶς ἡ ψυχή δέχεται τούς πόνους ἀπό τό σῶμα! Τί πλοῦτο γνώσεων κατέχει ἡ ψυχή, καί πῶς οἱ καινούργιες γνώσεις δέν ἐπισκιάζουν τίς παλαιότερες, καθώς αὐτές διαφυλάσσονται ἀσύγ- χυτες καί ξεκάθαρες, χαραγμένες σάν σέ χάλκινη στήλη! Πῶς ἡ ψυχή, ὅταν ξεγλιστρᾶ στά σαρκικά πάθη, χάνει τή φυσική της ὀμορφιά, καί πῶς πάλι, ὅταν καθαρίζεται, σπεύδει μέ τήν ἀρετή νά μοιάσει στόν Κτίστη της!
Ὕστερα ἀπό τήν ἐξέταση τῆς ψυχῆς, στρέψε, ἄν θέλεις, τήν προσοχή σου στήν κατασκευή τοῦ σώματος, γιά νά θαυμάσεις πόσο ταιριαστό κατάλυμα γιά τή λογική ψυχή δημιούργησε ὁ ἀριστοτέχνης Θεός.
Ἀπ᾿ ὅλα τά ζῶα μόνο τόν ἄνθρωπο ἔπλασε ὁ Θεός νά ἔχει ὄρθια στάση, γιά νά γνωρίζεις ὅτι ἡ ζωή σου συγγενεύει μέ τά οὐράνια. Ὅλα τά τετράποδα ἔχουν στραμμένα τά βλέμματα στή γῆ καί τήν κοιλιά, ἐνῶ ὁ ἄνθρωπος βλέπει πρός τόν οὐρανό, ὥστε νά μήν ἀσχολεῖται μέ τή γαστέρα καί τά ὑπογάστρια πάθη, ἀλλά νά κατευθύνεται μ᾿ ὅλη του τήν ὁρμή πρός τά ἀνώτερα. Ἔπειτα, στό κεφάλι, πού βρίσκεται στό ψηλότερο μέρος τοῦ σώματος, τοποθέτησε τίς σπουδαιότερες αἰσθήσεις: τήν ὅραση, τήν ἀκοή, τήν ὄσφρηση, τή γεύση. Ἄν καί βρίσκονται, ὅμως, ὅλες μαζί σ᾿ ἕνα περιορισμένο καί στενό χῶρο, τόσο κοντά μεταξύ τους, δέν ἐμποδίζει καθόλου ἡ μία τή λειτουργία τῆς ἄλλης. Τά μάτια, βέβαια, ἔχουν κα- ταλάβει τήν πιό ψηλή σκοπιά, κάτω ἀπό τή μικρή προεξοχή τῶν φρυδιῶν, ὥστε νά μήν παρεμβάλλεται ὡς ἐμπόδιο κανένα ἄλλο μέλος τοῦ σώματος καί νά μποροῦν ἔτσι ἐλεύθερα νά ἀτενίζουν κατευθείαν μπροστά. Τά αὐτιά, πάλι, συλλαμβάνουν τούς ἤχους μ’ ἕναν ἑλικοειδή πόρο, δεῖγμα καί τοῦτο τῆς ὑπέρτατης σοφίας τοῦ Δημιουρ- γοῦ, γιατί ἔτσι ἡ φωνή ὄχι μόνο διέρχεται ἀνεμπόδιστα, ἀλλά καί ἐνισχύεται μέ τίς ἀντηχήσεις πού γίνονται στούς ἕλικες. Παρατήρησε καί τή φύση τῆς γλώσσας, πού εἶναι ἁπαλή καί εὐλύγιστη, ὥστε μέ τίς διάφορες κινήσεις της νά μπορεῖ νά ἐκφράζει ἄνετα κάθε λόγο. Τά δόντια, ἐξάλλου, ὑποβοηθοῦν τόσο τή φώνηση, μέ τό νά ἐξασφαλίζουν ἰσχυρή στήριξη στή γλώσσα, ὅσο καί τή διατροφή τοῦ σώματος, μέ τό νά κόβουν καί νά πολτοποιοῦν τίς τροφές.
Ἐξετάζοντας μέ παρόμοιο τρόπο καί τά ὑπόλοιπα μέλη τοῦ σώματος –τούς πνεύμονες, τήν καρδιά, τά αἱμοφόρα ἀγγεῖα, τά πεπτικά ὄργανα καί ὅλα τά ἄλλα– θά ἀντιληφθεῖς τήν ἀνεξερεύνητη σοφία τοῦ Δημιουργοῦ καί ἔκπληκτος θά ἀναφωνήσεις μαζί μέ τόν προφήτη Δαβίδ: «Ὑπερθαύμαστη μοῦ εἶναι ἡ γνώση Σου, καί τόσο ὑπέ- ροχη, πού νά τή συλλάβω δέν μπορῶ» (Ψαλμ. 138:6).
Νά προσέχεις, λοιπόν, μέ ἐπιμέλεια τόν ἑαυτό σου, γιά νά μπορεῖς νά εἶσαι προσηλωμένος καί στόν Θεό, στόν ὁποῖο ἀνήκουν ἡ δύναμη καί ἡ δόξα στήν ἀτέλειωτη αἰωνιότητα. Ἀμήν.

* Ἐδῶ ὁ Μέγας Βασίλειος δέν ἀρνεῖται τό σῶμα ὡς συστατικό τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά θέλει νά τονίσει τήν ἀνωτερότητα τῆς ψυχῆς. Αὐτό φαίνεται καί στή συνέχεια τοῦ λόγου, ὅπως ἐπί- σης καί σέ ἄλλα ἔργα του, ὅπου θεωρεῖ τόν ἄνθρωπο ὡς ἑνιαία ψυχοσωματική ὕπαρξη –ὅταν λέει π.χ.: «Σύνθετος ὁ ἄνθρωπος ἔκ τε τοῦ γηΐνου πλάσματος καὶ ἐκ τῆς ἐνοικούσης ψυχῆς τῷ σώματι».
Πηγή: alopsis.gr

Πέμπτη 19 Ιανουαρίου 2017

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΠΡΟΣΕΥΧΗΘΩ ΚΑΛΑ; (Ἃγιος Μακάριος ὁ Αιγύπτιους)

Σχετική εικόνα

Η ψυχρότητα στην προσευχή οφείλεται είτε σε ψυχική κόπωση είτε σε πνευματικό κορεσμό είτε σε σωματικές απολαύσεις και αναπαύσεις είτε σε πάθη, που κυριεύουν την ψυχή, προπαντός στην έπαρση. Όλα αυτά είναι ενάντια στην πνευματική ζωή, μέσα στην οποία κεντρική θέση κατέχει η προσευχή.  

 Έτσι, πρώτα και κύρια προκαλούν το στέρεμα της πηγής της προσευχής μέσα μας. Αυτό, όμως, μπορεί να oφείλεται και σε απομάκρυνση της χάριτος, που συμβαίνει με θεία παραχώρηση. Και να γιατί: Όταν η ψυχή μας φλέγεται από τον πόθο του Θεού και από την καρδιά μας ξεχύνεται ολόθερμη προσευχή, δεν έχουμε παρά ελεητική επίσκεψη της χάριτος. Εμείς όμως, όταν η ευλογημένη αυτή κατάσταση παρατείνεται για πολύ, νομίζουμε ότι κατορθώσαμε κάτι σπουδαίο με το δικό μας αγώνα και κυριευόμαστε από την κενοδοξία. Για λόγους παιδαγωγικούς, λοιπόν, απομακρύνεται η χάρη και μένει η ψυχή μας μόνη της, γυμνή και αδύναμη, ανίκανη να ζήσει πνευματικά, ψυχρή και απρόθυμη να προσευχηθεί…
Τί θα κάνουμε, λοιπόν, για να ξεφύγουμε απ’ αυτή την κατάσταση; Πρώτα-πρώτα θα φροντίσουμε να εξουδετερώσουμε τις αιτίες της. Και ύστερα, παρ’ όλη την ψυχρότητα της ψυχής μας, θα κάνουμε με επιμονή και υπομονή τον καθημερινό προσευχητικό κανόνα μας, προσπαθώντας αφ’ ενός να συγκεντρώνουμε το νου μας στα λόγια των ευχών και αφετέρου να ξεσηκώνουμε μέσα στην καρδιά μας αισθήματα φιλόθεα. Με τον καιρό ο Θεός, βλέποντας την ταπείνωση και την καρτερία μας, θα μας ξαναστείλει τη χάρη Του, που θα διώξει το πνεύμα της ψυχρότητος, όπως ο άνεμος διώχνει την ομίχλη.
Πηγή: alopsis.gr

Δευτέρα 16 Ιανουαρίου 2017

Η ΨΥΧΗ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΤΗ ΜΥΛΟΠΕΤΡΑ (Ἁββάς Κασσιανός)

Ο ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ. 
ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΑΒΒΑ ΜΩΥΣΗ ΓΙΑΤΙ Η ΨΥΧΗ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΤΗ ΜΥΛΟΠΕΤΡΑ;

Αυτή την εσωτερική εργασία την καταλαβαίνουμε καλύτερα αν παρομοιάσουμε την ψυχή μέ μια μυλόπετρα, την όποια γυρίζει τό ρεύμα τού νερού συνεχώς γύρω από τον άξονά της, καί ή όποια ποτέ δεν σταματάει να γυρίζει ενόσω τό νερό τρέχει. Αλλά ό μυλωνάς έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει αν θα αλέσει σιτάρι, βρώμη ή ζιζάνια. Ό μύλος υποχρεώνεται να αλέσει ότι τού ρίχνει ό μυλωνάς.

Τό ίδιο συμβαίνει καί στην ψυχή τού ανθρώπου. Μέσα στις δοκιμασίες της ζωής μπαίνει ή ψυχή σε κίνηση από τούς χειμάρρους τών πειρασμών πού την κατακλύζουν καί δεν μπορεί πια να ελευθερωθεί από τό ρεύμα τών λογισμών. Ή ίδια όμως ή ψυχή, μέ τον αγώνα της καί μέ την προσοχή της, φροντίζει για τό είδος τών λογισμών πού πρέπει να δέχεται ή να απορρίπτει. 

Διότι, όπως είπαμε παραπάνω, εάν διαρκώς φέρνουμε στη μνήμη μας τις Θείες Γραφές καί αν ανεβάζουμε τό νου μας ψηλά, ώστε να ασχολείται μέ πνευματικά πράγματα καί να επιθυμεί την τελειότητα καί τη μέλλουσα μακαριότητα, επόμενο είναι ότι απ’ αυτή την πνευματική ενασχόληση του νου μας, θα μάς έρχονται καί πνευματικοί λογισμοί. Καί αυτοί οι λογισμοί θα κάνουν τό νου να εντρυφά σε ότι είχε πριν μελετήσει. ’Αν όμως μάς καταλάβει ή οκνηρία καί ή απροσεξία, κι αν ξοδεύουμε τον καιρό μας σε άσκοπη φλυαρία ή αν μπλέξουμε στις μέριμνες τούτου του κόσμου καί στις μάταιες επιθυμίες, τότε θα ξεφυτρώσουν ζιζάνια, τά όποια στη συνέχεια θα απλωθούν καταστρεπτικά στην καρδιά μας. Καί τότε, όπως είπε ό Κύριος καί Σωτήρας μας, εκεί όπου είναι ό θησαυρός τών έργων μας καί τών επιδιώξεων μας, εκεί θα βρίσκεται καί ή καρδιά μας (Ματθ. 6, 21).

Πηγή: agiosioannisprodromos.blogspot.gr


Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2017

ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ (Μέγας Βασίλειος)

Από τα δόγματα και τας αληθείας  που φυλάσσει η Εκκλησία άλλα μεν τα έχομεν πάρει από την γραπτήν διδασκαλίαν, άλλα δε, που μυστικώς έφθασαν μέχρις ημών εκ της παραδόσεως των αποστόλων, τα εκάμαμεν δεκτά. Και τα δύο στοιχεία, και η γραπτή και η άγραφος παράδοσις, έχουν την αυτήν σημασίαν διά την πίστιν. Και κανείς εξ όσων έχουν και μικρά γνώσιν των εκκλησιαστικών θεσμών δεν θα εγείρει αντίρρησιν επ’ αυτών.

Διότι αν επιχειρούσαμεν να εγκατελείψωμεν όσα εκ των εθών είναι άγραφα, διότι δήθεν δεν έχουν μεγάλην σημασίαν, χωρίς να το καταλάβωμεν θα εζημιώναμεν το Ευαγγέλιον εις την ουσίαν του ή μάλλον θα μετετρέπαμεν το κήρυγμα εις κενόν νοήματος όνομα. Λόγου χάριν (δια να θυμηθώ το πρώτον και πιο συνηθισμένον απ’ όλα), ποιος εδίδαξε γραπτώς ότι οι ελπίζοντες εις το όνομα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού φανερώνουν αυτήν την πίστιν των με το να κάνουν το σημείο του Σταυρού; Το να στρεφώμεθα προς Ανατολάς κατά την προσευχήν ποιον γραπτόν έργον μας το εδίδαξε; Τους λόγους της επικλήσεως κατά τον αγιασμό του άρτου της θείας ευχαριστίας  και του ποτηρίου, ποιος εκ των αγίων μας τους άφησε γραπτώς; Δεν αρκούμεθα ασφαλώς εις αυτά που οι απόστολοι ή το Ευαγγέλιον μνημονεύουν, αλλά προ της Ευχαριστίας και μετά από αυτήν λέγομεν και άλλα, διότι εδιδάχθημεν από την άγραφον διδασκαλίαν ότι έχουν μεγάλην δύναμιν εις την επιτέλεσιν του Μυστηρίου.
Ευλογούμεν επίσης και το ύδωρ του βαπτίσματος και το έλαιον του Χρίσματος και ακόμη και αυτόν που βαπτίζεται. Από ποια γραπτά κείμενα τα επήραμεν αυτά; Δεν τα γνωρίζαμεν από την σιωπηράν και μυστικήν παράδοσιν; Ποιος γραπτός λόγος διδάσκει την δια του ελαίου χρίσιν; Από πού επήραμεν το να βαπτίζωμεν τρεις φοράς εις το ύδωρ τον άνθρωπον; Και τα άλλα ακόμη τα σχετικά με το βάπτισμα, όπως η αποκήρυξις του Σατανά και των αγγέλων αυτού, από ποιον σύγγραμα διδάσκονται; Δεν προέρχονται όλα αυτά από αυτήν την μη δημοσιευθείσαν και μυστικήν διδασκαλίαν, την οποίαν διετήρησαν οι πατέρες μας εν σιγή χωρίς να τη πολυερευνούν και να την περιεργάζονται, επειδή ορθώς είχαν μάθει, ότι πρέπει με τη σιωπήν να προστατεύομεν την σεμνότητα των μυστηρίων; Διότι πώς ήτο δυνατόν να διακηρυχθεί το νόημα αυτών τα οποία ούτε να ιδούν επιτρέπεται όσοι είναι αμύητοι; Τι επεδίωκεν άραγε ο μέγας Μωυσής με το να καθορίσει ότι δεν ημπορούν όλοι να εισέρχονται εις το ιερόν; Τους βεβήλους δεν τους επέτρεψεν ούτε εντός των περιβόλων να εισέρχονται˙ αφού δε άφησε τα προαύλια μόνον δια τους καθαρωτέρους, τους Λευίτας μόνον έκρινε ως αξίους να προσφέρουν λατρείαν εις τον Θεόν. Ενώ δε  εξεχώρισεν ως έργον των ιερέων τα σφάγια και τα ολοκαυτώματα και όλην την άλλην ιερουργίαν, επέτρεψε εις ένα μόνον, τον αρχιερέα να εισέρχεται εις τα άδυτα. Και δι’ αυτόν καθώρισε να εισέρχεται όχι πάντοτε, αλλά κατά μίαν μόνον ημέραν του χρόνου και κατά ωρισμένην ώρα, ώστε να εποπτεύει τα Άγια των Αγίων με θάμβος, λόγω του ότι θα ήτο τούτο κάτι ασυνήθιστον και ξεχωριστόν.
Εγνώριζε καλώς ο σοφός Μωυσής ότι εύκολα περιφρονεί κανείς το συνηθισμένον και ευκολοπλησίαστον, το απομεμακρυσμένον όμως και σπάνιον το θεωρεί κατά φυσικήν ακολουθίαν ως περισπούδαστον. Κατά τον ίδιο τρόπον λοιπόν και οι απόστολοι και πατέρες που έθεσαν εξ αρχής τους εν τη Εκκλησία θεσμούς επεδίωκαν να διαφυλάξουν με τη μυστικότητα και την σιωπήν την σεμνότητα των Μυστηρίων. Άλλωστε παύει να είναι μυστήριον αυτό που εύκολα το πληροφορείται ο οιοσδήποτε.
Αυτό είναι το νόημα της αγράφου παραδόσεως˙ να μη αμεληθή και περιφρονηθή η γνώσις των δογμάτων από τους πολλούς λόγω συνηθείας. Υπάρχει διαφορά μεταξύ δόγματος και κηρύγματος. Το δόγμα σιωπάται˙ τα κηρύγματα δημοσιεύονται. Ένα είδος σιωπής είναι και η ασάφεια της Γραφής, με την οποία καθιστά αυτή δυσχερή την κατανόηση των δογμάτων επ’ ωφελεία των αναγνωστών.
Δι’ αυτόν τον λόγον, ενώ όλοι στρεφόμεθα κατά την προσευχήν προς ανατολάς, ολίγοι γνωρίζομεν  ότι επιζητούμεν έτσι την παλαιάν πατρίδα, τον παράδεισον, τον οποίον εφύτευσεν ο Θεός εις την Εδέμ που ευρίσκεται προς ανατολάς. Όρθιοι προσφέρομεν τας ευχάς κατά την ημέραν της Κυριακής˙ δεν γνωρίζουμε όμως όλοι τον λόγον. Όχι μόνον διά να υπενθυμίσουμε εις τους εαυτούς μας, με την στάσιν μας κατά την αναστάσιμον ημέραν, την Χάριν που μας εδόθη, ότι δηλαδή αναστηθήκαμεν μαζί με τον Χριστόν και εμείς και οφείλομεν να επιδιώκωμεν τα άνω, αλλά και διότι φαίνεται ότι είναι αυτή και μία εικών της μελλούσης ζωής.
Διά τούτο ενώ είναι η αρχή των ημερών της εβδομάδος, δεν ωνομάσθη από τον Μωυσή πρώτη, αλλά μία. ‘‘Έγινε, λέγει, βράδυ, ήλθε κατόπιν το πρωί, και έχομεν έτσι μίαν ημέραν’’ (Γεν.1,5). Και τούτο διότι η ίδια ημέρα κάνει τον αυτόν κύκλον πολλάς φοράς. Είναι μία λοιπόν αυτή ημέρα, και συγχρόνως ογδόη και φανερώνει την μίαν πράγματι και αληθινήν ογδόη ημέραν, εις την οποίαν αναφέρεται και ο ψαλμωδός εις μερικάς επιγραφάς  των ψαλμών, την κατάστασιν που θα διαδεχθή αυτόν τον χρόνον, την ατελείωτον ημέραν, την αβασίλευτον, που δεν τη διαδέχεται η νύκτα, τον ατελείωτον εκείνον και αγέραστον αιώνα.
Αναγκαστικώς λοιπόν η Εκκλησία διδάσκει εις τα τέκνα της να προσεύχονται κατ’ αυτήν την ημέραν όρθιοι, ώστε με τη διαρκή υπόμνησιν της αιωνίου ζωής να μη παραμελούμεν τα εφόδια διά την εκεί μετάβασίν μας. Ολόκληρος δε η περίοδος της πεντηκοστής είναι υπόμνησις της εις το μέλλον αναμενόμενης αναστάσεως. Διότι εάν η μία εκείνη και πρώτη ημέρα επταπλασιασθή επτά φοράς, συμπληρώνει τας επτά εβδομάδας της ιερά περιόδου της Πεντηκοστής. Άρχεται δηλαδή από Κυριακήν και τελείωνει πάλιν εις Κυριακήν και επαναλαμβάνεται ενδιαμέσως πεντήκοντα φοράς ο αυτός κύκλος της ημέρας. Μιμείται δια τούτο την αιωνιότητα και είναι ομοία προς αυτήν˙ όπως εις την κυκλικήν κίνησιν, αρχίζει από τα ίδια σημεία και τελειώνει πάλιν εις τα ίδια. Κατ’ αυτήν λοιπόν την ημέραν οι θεσμοί της Εκκλησίας μας εδίδαξαν να προτιμώμεν την ορθίαν στάσιν, σαν να μεταφέρουν έτσι με τη διαρκή υπόμνησιν τον νουν μας από τα παρόντα εις τα μέλλοντα. Και μετά από κάθε γονυκλισίαν επίσης εγειρόμεθα, διά να δείξομεν έτσι ότι λόγω της αμαρτίας επέσαμεν εις την γην, λόγω της φιλανθρωπίας όμως του κτιστού μας ωδηγηθήκαμε εις τον ουρανόν.
Δεν θα με φθάση η ημέρα διά να εκθέσω τα άγραφα Μυστήρια της Εκκλησίας.

(Μέγας Βασίλειος, ΕΠΕ, ΤΟΜΟΣ 10, ΕΡΓΑ ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ)
Πηγή: alopsis.gr

Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2016

Η ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (Ἃγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ εἶναι ἡ αἴσθηση τοῦ πνεύματος τοῦ ἀνθρώπου, αἴσθηση λεπτὴ καὶ φωτεινή, ποὺ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακό.
Ἡ αἴσθηση αὐτὴ ξεχωρίζει τὸ καλὸ ἀπὸ τὸ κακὸ πιὸ καθαρὰ ἀπ’ ὅσο ὁ νοῦς. Πιὸ δύσκολο εἶναι νὰ παραπλανήσει κανεὶς τὴ συνείδηση παρὰ τὸν νοῦ. Καὶ τὸν πλανεμένο νοῦ, ποὺ τὸν ὑποστηρίζει τὸ φιλάμαρτο θέλημα, γιὰ πολὺν καιρὸ τὸν ἀντιμάχεται ἡ συνείδηση.

Ἡ συνείδηση εἶναι ὁ φυσικὸς νόμος(1). Ἡ συνείδηση χειραγωγοῦσε τὸν ἄνθρωπο πρὶν τοῦ δοθεῖ ὁ γραπτὸς νόμος. Ἡ μεταπτωτικὴ ἀνθρωπότητα βαθμιαῖα οἰκειώθηκε ἕναν λαθεμένο τρόπο σκέψεως γιὰ τὸν Θεό, τὸ καλὸ καὶ τὸ κακό. Ἡ λαθεμένη σκέψη ἐπηρέασε, φυσικά, καὶ τὴ συνείδηση. Ἔτσι, ὁ γραπτὸς νόμος ἀποτέλεσε ἀναγκαιότητα γιὰ τὴ χειραγώγηση τοῦ ἀνθρώπου στὴν ἀληθινὴ θεογνωσία καὶ τὴ θεοφιλή διαγωγή.
Ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, ἐπισφραγισμένη μὲ τὸ ἅγιο Βάπτισμα, θεραπεύει τὴ συνείδηση ἀπὸ τὴν κακὴ προδιάθεση (2) μὲ τὴν ὁποία τὴ δηλητηρίασε ἡ ἁμαρτία. Ἡ ὀρθὴ λειτουργία τῆς συνειδήσεως ἀποκαθίσταται, ἐνισχύεται καὶ σταθεροποιεῖται μὲ τὴν τήρηση τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἀποκατάσταση τῆς ὑγείας καὶ ἡ ὀρθὴ λειτουργία τῆς συνειδήσεως εἶναι δυνατὲς μόνο στοὺς κόλπους τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μέσω τοῦ θείου νόμου της, πού κατευθύνει ὀρθὰ τὸν νοῦ. Γιατί κάθε λαθεμένη σκέψη ἐπιδρᾶ ἀρνητικὰ στὴ συνείδηση καὶ τὴ λειτουργία της.
Οἱ θεληματικὲς ἁμαρτίες σκοτίζουν, ἐξασθενίζουν, καταπνίγουν, ἀποκοιμίζουν τὴ συνείδηση.
Κάθε ἁμαρτία ποὺ δὲν ἐξαλείφεται μὲ τὴ μετάνοια, ἀφήνει τὴ βλαπτικὴ σφραγίδα της στὴ συνείδηση.
Ἡ ἑκούσια καὶ συνεχὴς ἁμαρτωλὴ ζωὴ σχεδὸν νεκρώνει τὴ συνείδηση. Δὲν εἶναι δυνατόν, ὡστόσο, αὐτὴ νὰ νεκρωθεῖ ἐντελῶς. Θὰ συνοδεύει τὸν ἄνθρωπο μέχρι τὸ φοβερὸ Κριτήριο τοῦ Χριστοῦ. Ἐκεῖ θὰ τὸν ἐνοχοποιήσει, ἂν τὴν καταπατοῦσε.
Σύμφωνα μὲ τοὺς ἁγίους πατέρες, ὁ ἀντίδικος τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ ἀναφέρεται στὸ Εὐαγγέλιο (3), εἶναι ἡ συνείδηση. Καὶ πράγματι εἶναι ἀντίδικος, γιατί ἐναντιώνεται σὲ κάθε ἄνομο ἐγχείρημά μας.
Βαδίζοντας πρὸς τὸν οὐρανό, στὴ διάρκεια τῆς ἐπίγειας ζωῆς σου, νὰ ἔχεις εἰρηνικὲς σχέσεις μ’ αὐτὸν τὸν ἀντίδικο, γιὰ νὰ μὴ γίνει κατήγορός σου τότε ποὺ θ’ ἀποφασίζεται ἡ κατάστασή σου στὴν αἰωνιότητα.
Λέει ἡ Γραφή: «Θὰ ἀπαλλάξει τὴν ψυχὴ ἀπὸ τὰ δεινὰ ἕνας ἀξιόπιστος μάρτυρας»(4). Ἀξιόπιστος μάρτυρας εἶναι ἡ ἄμεμπτη συνείδηση. Ἡ ἄμεμπτη αὐτὴ συνείδηση τὴν ψυχὴ ποὺ ἀκούει τὶς συμβουλές της θὰ τὴ λυτρώσει ἀπὸ τὶς ἁμαρτίες της μέχρι τὸν θάνατο καὶ ἀπὸ τὰ αἰώνια βάσανα μετὰ τὸν θάνατο.
Ὅπως ἡ κόψη τοῦ μαχαιριοῦ ἀκονίζεται μὲ τὴν πέτρα, ἔτσι καὶ ἡ συνείδηση ἀκονίζεται ἀπὸ τὴ νοητὴ πέτρα (5), τὸν Χριστό, μὲ τὴ μελέτη τοῦ λόγου Του, ποὺ τὴ φωτίζει, καὶ μὲ τὴν τήρηση τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν.
Φωτισμένη καὶ ἀκονισμένη ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ ἡ συνείδηση, λεπτομερειακὰ καὶ ὁλοκάθαρα φανερώνει στὸν ἄνθρωπο τὶς ἁμαρτίες του, ἀκόμα καὶ τὶς πιὸ μικρές.
Μὴν ἀσκεῖς βία στὸν ἀντίδικό σου –μὴν παραβιάζεις τὴ συνείδησή σου! Διαφορετικά, θὰ στερηθεῖς τὴν πνευματική σου ἐλευθερία. Ἡ ἁμαρτία θὰ σὲ αἰχμαλωτίσει καὶ θὰ σὲ δέσει. Θλίβεται ὁ προφήτης μαζὶ μὲ τὸν Θεὸ γι’ αὐτοὺς ποὺ ἐπιβουλεύονται τὸν ἴδιο τους τὸν ἑαυτό, παραβιάζοντας τὴ συνείδησή τους: «Ὁ Ἐφραΐμ καταπίεσε τὸν ἀντίδικό του, καταπάτησε τὸ δίκιο του, γιατί ἄρχισε νὰ ἀκολουθεῖ τὴ ματαιότητα»(6).
Ἡ «κόψη» τῆς συνειδήσεως εἶναι πολὺ λεπτή, πολὺ εὐαίσθητη, γι’ αὐτὸ ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ τὴ φυλάει προσεκτικά. Καὶ τὴ φυλάει, ὅταν ἐκτελεῖ ὅλες τὶς ὑποδείξεις τῆς συνειδήσεως καὶ ὅταν, σὲ περίπτωση ἀθετήσεως κάποιας ἀπ’ αὐτὲς λόγω ἀδυναμίας ἤ πλάνης, μετανοεῖ μὲ δάκρυα.
Καμιὰν ἁμαρτία μὴ θεωρεῖς ἀσήμαντη. Κάθε ἁμαρτία ἀποτελεῖ παράβαση τοῦ θείου νόμου, ἐναντίωση στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, καταπάτηση τῆς συνειδήσεως. Ἄλλωστε, ἀπὸ τὰ μικρά, ἀπὸ τὰ μηδαμινά, ὅπως νομίζουμε, ἁμαρτήματα ὁδηγούμαστε σιγὰ-σιγὰ στὰ μεγάλα. “Πόσο σοβαρὸ εἶναι αὐτό; Εἶναι βαριὰ ἁμαρτία; Μήπως δὲν εἶναι κάν ἁμαρτία; Ναί, δὲν εἶναι ἁμαρτία!”. Ἔτσι σκέφτεται ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴ σωτηρία του, ὅταν ἀποφασίζει νὰ γευθεῖ τὴν ἁμαρτωλὴ τροφή, τὴν τροφὴ ποὺ ἀπαγορεύει ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ. Μὲ ἀβάσιμους συλλογισμοὺς καταπατᾶ διαρκῶς τὴ συνείδησή του. Ἔτσι, μὲ τὸν καιρό, ἡ «κόψη» της στομώνει καὶ ἡ φωτεινότητα της μειώνεται. Στὴν ψυχὴ ἁπλώνονται τὸ σκοτάδι καὶ ἡ παγωνιὰ —ἡ ἀμέλεια καὶ ἡ ἀναισθησία.
Τελικὰ ἡ ἀναισθησία γίνεται πάγια κατάσταση τῆς ψυχῆς. Συχνὰ μάλιστα, συμβαίνει νὰ εἶναι ἱκανοποιημένη ἡ ψυχὴ μὲ τὴν ἀναισθησία της, θεωρώντας τὴν κατάσταση εὐάρεστη στὸν Θεό, κι ἔτσι νὰ ἔχει τὴ συνείδηση της ἀναπαυμένη. Στὴν πραγματικότητα, βέβαια, ἀφοῦ ἔχασε τὴ μακάρια συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητάς της, ποὺ εἶναι ἡ βάση τῆς πνευματικῆς ζωῆς, τύφλωσε καὶ ἀποκοίμισε τὴ συνείδηση (7).
Ἀθέατες τότε, μέσα στὸ βαθὺ σκοτάδι τῆς ἀναισθησίας, διάφορες ἁμαρτίες ὁρμοῦν σὰν ληστὲς μέσα στὴν ψυχὴ καὶ τὴν κάνουν κρησφύγετό τους. Οἱ ἁμαρτίες αὐτές, μένοντας ἐκεῖ γιὰ πολύ, γίνονται συνήθειεςΜὲ τὸν καιρὸ ἑδραιώνονται καὶ ἰσχυροποιοῦνται ὅσο καὶ οἱ φυσικὲς ἰδιότητες τῆς ψυχῆς, καμιὰ φορά μάλιστα ξεπερνοῦν σὲ δύναμη ἀκόμα κι αὐτὲς τὶς φυσικὲς ἰδιότητες. Οἱ ἁμαρτωλὲς συνήθειες ὀνομάζονται πάθη. Χωρὶς νὰ τὸ συνειδητοποιεῖ ὁ ἄνθρωπος, ἁλυσοδένεται σιγὰ-σιγὰ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ γίνεται αἰχμάλωτός της, δοῦλος της.
Ὅποιος ἀδιαφορεῖ συστηματικὰ γιὰ τὶς ὑπομνήσεις τῆς συνειδήσεως, ἀφήνει τὸν ἑαυτό του νὰ αἰχμαλωτιστεῖ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. Ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος μόνο μὲ ἔντονο προσωπικὸ ἀγώνα καὶ μὲ τὴ δυναμικὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ θὰ μπορέσει νὰ σπάσει τὶς ἁλυσίδες του καὶ νὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὰ πάθη. Γιατί τὰ πάθη ταυτίστηκαν μὲ τὴ φύση του, ἔγιναν, θαρρεῖς, ἰδιότητές της.
Ἀγαπητέ μου ἀδελφέ! Μ’ ὅλη τὴν προσοχὴ καὶ τὴν ἐπιμέλεια φύλαξε τὴ συνείδησή σου.
Φύλαξε τὴ συνείδησή σου, πρῶτον, ὡς πρὸς τὴ σχέση σου μὲ τὸν Θεό. Νὰ τηρεῖς ὅλες τὶς ἐντολές Του, τόσο ὅταν σὲ βλέπουν οἱ ἄνθρωποι ὅσο καὶ ὅταν δὲ σὲ βλέπουν. Γιατί καὶ ὅταν δὲν σὲ βλέπουν οἱ ἄνθρωποι, ὅ,τι κάνεις, ἀκόμα καὶ ὅ,τι σκέφτεσαι, γίνεται γνωστὸ στὸν Θεὸ καὶ στὴ συνείδησή σου.
Φύλαξε τὴ συνείδησή σου, δεύτερον, ὡς πρὸς τὴ σχέση σου μὲ τὸν πλησίον. Μὴν ἀρκεῖσαι σὲ μίαν εὐπρεπῆ ἐξωτερικὴ συμπεριφορὰ πρὸς τοὺς συνανθρώπους σου. Πρέπει ἀπὸ τὴ συμπεριφορά σου νὰ ἱκανοποιεῖται ἡ συνείδησή σου. Καὶ ἡ συνείδηση ἱκανοποιεῖται, ὅταν ὄχι μόνο οἱ πράξεις σου ἀλλὰ καὶ τὰ αἰσθήματά σου γιὰ τὸν πλησίον ἀνταποκρίνονται στὶς ἐντολὲς τοῦ Εὐαγγελίου.
Φύλαξε τὴ συνείδησή σου, τρίτον, ὡς πρὸς τὰ πράγματα, ἀποφεύγοντας τὰ περιττὰ καὶ τὰ πολυτελή. Νὰ θυμᾶσαι πὼς ὅλα τὰ ἀντικείμενα ποὺ χρησιμοποιεῖς στὴν καθημερινή σου ζωὴ εἶναι δῶρα τοῦ Θεοῦ.
Φύλαξε τὴ συνείδησή σου, τέταρτον, ὡς πρὸς τὸν ἴδιο σου τὸν ἑαυτό. Μὴν ξεχνᾶς πὼς εἶσαι εἰκόνα τοῦ Θεοῦ καὶ πρέπει νὰ Τοῦ μοιάσεις (8), νὰ Τοῦ παρουσιάσεις κάποτε αὐτὴ τὴν εἰκόνα καθαρὴ καὶ ἄμεμπτη.
Ἀλίμονο, ἀλίμονο στὴν ψυχή, στὴν ὁποία ὁ Κύριος, τὴν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, δὲν θ’ ἀναγνωρίσει τὴν εἰκόνα Του! Ἀλίμονο στὴν ψυχή, στὴν ὁποία δὲν θὰ βρεῖ καμιὰν ὁμοιότητα μὲ τὸν ἑαυτό Του! Αὐτὴ ἡ ψυχὴ θ’ ἀκούσει τὴν τρομερὴ καταδίκη: «Δὲν σὲ ξέρω!»(9). Ἡ ἄχρηστη εἰκόνα θὰ ριχθεῖ στὴν ἄσβεστη φλόγα τῆς γέεννας.
Ἀνέκφραστη καὶ ἀτελεύτητη, ἀπεναντίας, θὰ εἶναι ἡ χαρὰ τῆς ψυχῆς, στὴν ὁποία ὁ Κύριος θ’ ἀναγνωρίσει τὴν εἰκόνα Του, στὴν ὁποία θὰ δεῖ τὴν προπτωτικὴ θεία ὀμορφιά, δῶρο τῆς ἄπειρης ἀγαθότητάς Του στὸ πλάσμα Του. Αὐτὴ ἡ ὀμορφιὰ τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς μετὰ τὴν προπατορικὴ πτώση χάθηκε, ἀλλὰ ἀποκαταστάθηκε καὶ αὐξήθηκε μὲ τὴ λυτρωτικὴ οἰκονομία τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὁ Χριστὸς μᾶς ἔδωσε ἐντολὴ νὰ διατηροῦμε τὴ θεία ὀμορφιὰ τῆς ψυχῆς μας ἀκέραιη καὶ ἄσπιλη, ἀποφεύγοντας ὅλες τὶς ἁμαρτίες καὶ τηρώντας ὅλες τὶς εὐαγγελικὲς ἐντολές.
Τῆς ἀποφυγῆς τῶν ἁμαρτιῶν καὶ τῆς τηρήσεως τῶν ἐντολῶν ἄγρυπνος ἐπιτηρητὴς καὶ ἀσίγητος παρακινητής εἶναι ἡ συνείδηση. Ἀμήν.

__________________________
1. Ἀββᾶ Δωροθέου, ὄ.π., Γ’, 40.
2. Βλ. Ἑβρ. 10:22.
3. Βλ Ματθ. 5:25. Λουκ. 12:58.
4. Παροιμ. 14:25.
5. Βλ Α’ Κόρ. 10:4.
6. Ὠσηὲ 5:11.
7. Βλ. Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, ὄ.π.. ΙΖ.
8. Βλ. Γεν. 1:26-27.
9. Πρβλ. Ματθ. 25:12. Λουκ. 13:25, 27.

(Ἀπό τό βιβλίο «ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ» Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ, ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ, ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ, ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ)
Πηγή: alopsis.gr